XÂY DỰNG Ý CHÍ QUYẾT CHIẾN, QUYẾT THẮNG CỦA QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM
Ý chí quyết chiến, quyết thắng là yêu cầu cơ bản đầu tiên quyết định thắng lợi của mọi cuộc chiến tranh. Bởi vậy, các bên tham chiến đều phải đặc biệt chú trọng đến việc xây dựng và phát huy ý chí quyết tâm chiến đấu của mình trong cả thời bình và thời chiến. Lịch sử chiến tranh giữ nước của dân tộc Việt Nam đã cho thấy, chúng ta thường có hạn chế trong tương quan so sánh lực lượng, nhất là vũ khí, trang bị kỹ thuật quân sự, nhưng nhờ xây dựng và phát huy...
XÂY DỰNG Ý CHÍ QUYẾT CHIẾN, QUYẾT THẮNG
CỦA QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM THEO
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
Nguyễn Đình Minh
Tiến sĩ, Đại tá, Học viện Chính trị quân sự
Ý chí quyết chiến, quyết thắng là Nội dung cơ bản của ý chí quyết chiến,
yêu cầu cơ bản đầu tiên quyết định thắng quyết thắng của quân đội ta theo tư tưởng
lợi của mọi cuộc chiến tranh. Bởi vậy, các Hồ Chí Minh là tinh thần quyết đánh, biết
bên tham chiến đều phải đặc biệt chú trọng đánh và đánh thắng bất cứ kẻ thù xâm lược
đến việc xây dựng và phát huy ý chí quyết nào trong mọi tình huống.
tâm chiến đấu của mình trong cả thời bình
và thời chiến. Lịch sử chiến tranh giữ nước Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, quyết
của dân tộc Việt Nam đã cho thấy, chúng đánh là biểu hiện quan trọng đầu tiên của ý
ta thường có hạn chế trong tương quan so chí quyết chiến, quyết thắng. Quyết đánh
sánh lực lượng, nhất là vũ khí, trang bị kỹ theo Người là “quyết không sợ”(1), không
thuật quân sự, nhưng nhờ xây dựng và phát chịu khuất phục trước kẻ thù xâm lược dù
huy được ý chí quyết tâm chiến đấu cao chúng có to lớn, hung bạo đến đâu, “quyết
nên đã giành thắng lợi. Để sẵn sàng đánh đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính
thắng chiến tranh xâm lược mà kẻ thù có mạng và của cải” (2), “quyết không sợ
ưu thế vượt trội so với ta cả về kinh tế, gian khổ, hy sinh và quyết chiến đấu chống
khoa học và công nghệ, vũ khí và trang bị bọn xâm lược” (3) vì độc lập, tự do của Tổ
kỹ thuật quân sự hiện đại, thì việc xây quốc. Quyết đánh là sự biểu thị tinh thần
dựng ý chí quyết chiến, quyết thắng của yêu nước thiết tha, lý tưởng độc lập dân
quân và dân ta là một vấn đề đặc biệt quan tộc và chủ nghĩa xã hội, tinh thần dũng
trọng hiện nay. cảm kiên cường bất khuất của quân đội ta.
Người chỉ rõ: “Lúc đầu địch mạnh hơn ta
Trong chiến tranh, quân đội bao giờ gấp trăm, gấp ngàn lần về vật chất. Nhưng
cũng là lực lượng giữ vai trò nòng cốt cho về tinh thần và chính trị thì ta mạnh hơn
toàn dân đánh giặc, là lực lượng trực tiếp địch gấp trăm, gấp ngàn lần” (4). Tinh thần
nhất quyết định sự thắng lợi trên chiến quyết đánh không chỉ làm gia tăng sức
trường. Vì vậy, xây dựng ý chí quyết tâm mạnh của các yếu tố, khắc phục được mọi
chiến đấu của quân đội có ý nghĩa đặc biệt khó khăn mà còn là chất keo kết dính các
quan trọng. Ý chí đó bắt nguồn từ tinh thần yếu tố đó để tạo thành sức mạnh tổng hợp
quyết chiến, quyết thắng của toàn Đảng, to lớn trong từng trận đánh và trong cả
toàn dân, từ truyền thống lịch sử chống cuộc chiến tranh. Quyết đánh của quân đội
giặc ngoại xâm của dân tộc, từ sức mạnh ta không có nghĩa là sự tự phát, liều lĩnh,
của cuộc chiến tranh chính nghĩa dưới sự thiếu cơ sở khoa học mà là ý thức tự giác
lãnh đạo của Đảng, sức mạnh của thời đại chiến đấu của người quân nhân cách mạng
kết hợp với sức mạnh của dân tộc. Ý chí vì lý tưởng độc lập tự do, vì CNXH, là dựa
quyết chiến, quyết thắng của quân đội ta trên cơ sở, quan điểm, đường lối quân sự
không tự phát hình thành mà là kết quả đúng đắn của Đảng, một quyết tâm chiến
tổng hợp của quá trình xây dựng các yếu đấu thống nhất và chính xác.
tố: tư tưởng và tình cảm; lý tưởng cách
mạng và tinh thần yêu nước, chí căm thù Tinh thần quyết đánh còn được xây
giặc sâu sắc; tri thức khoa học và niềm tin dựng, củng cố và phát huy trên cơ sở biết
thắng lợi; sức mạnh và bản lĩnh chiến đấu. đánh. Không thể có ý chí quyết tâm chiến
-1-
đấu cao nếu không biết đánh địch, đồng trận chiến đấu cụ thể cũng như trong từng
thời không thể biết cách đánh địch nếu chiến dịch, từng mặt trận và cả quá trình
không xác định được một quyết tâm chiến chiến tranh. Khi kẻ thù xâm lược càng to
đấu. Biết đánh phải trên cơ sở chuẩn bị xây lớn, chiến tranh càng khó khăn, ác liệt thì
dựng, huấn luyện quân đội toàn diện, đầy quân và dân ta càng phải mài sắc ý chí
đủ về mọi mặt cả trước và trong chiến quyết chiến, quyết thắng. Người yêu cầu
tranh. quân và dân ta phải luôn luôn sáng tạo ra
cách đánh hay, đánh giỏi và đánh thắng.
Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, biết Thực hiện lời dạy của Người, quân đội ta
đánh đòi hỏi phải “biết địch và biết mình”; đã quyết đánh, biết đánh và đánh thắng
phải phân tích, so sánh lực lượng giữa ta ngay từ trận đầu, làm cho địch bị bất ngờ,
và địch một cách đúng đắn; phải đánh vào ngày càng suy yếu và thất bại.
chổ yếu của địch, hạn chế tối đa chỗ mạnh
của chúng, phát huy tốt nhất chỗ mạnh và Như vậy, ý chí quyết chiến, quyết
khắc phục chỗ yếu của ta. Biết đánh còn thắng là nhân tố chính trị – tinh thần đặc
đòi hỏi phải có đường lối, phương châm và biệt quan trọng đã góp phần tạo nên sức
nghệ thuật quân sự đúng đắn; phải tổ chức mạnh tổng hợp, to lớn của quân đội, giành
chiến đấu trên tất cả các mặt trận, các lĩnh thắng lợi oanh liệt trong hai cuộc kháng
vực, ở các đơn vị quân đội có hiệu quả chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ
cao; phải trên cơ sở phân tích, đánh giá xâm lược.
một cách khoa học, đúng đắn từng lĩnh
vực, từng mặt trận, từng trận đánh và từng Hiện nay, cuộc cách mạng khoa học
yếu tố có liên quan để có quyết tâm chiến và công nghệ hiện đại đang phát triển như
đấu chính xác nhất. Đồng thời, phải phối vũ bão có tác động sâu sắc đến nhiều lĩnh
hợp nhiều hình thức, nội dung và phương vực, đặc biệt là lĩnh vực quân sự. Do lợi
pháp đánh địch, dùng “mưu mẹo” mà dụng những thành tựu khoa học và công
đánh, nay đánh đông, mai đánh tây, làm nghệ để hiện đại hoá những công cụ,
cho địch chết dần chết mòn. Chủ tịch Hồ phương tiện giết người mới, chủ nghĩa đế
Chí Minh đã chỉ rõ: “Pháp có xe tăng, đại quốc (CNĐQ) đã sản sinh ra các loạI vũ
bác, thì ta phá đường, Pháp có máy bay thì khí công nghệ cao với tính chất ác liệt và
ta đào hầm, Pháp muốn đánh chớp nhoáng hủy diệt ngày càng lớn. Thực tế những
thì ta kéo dài” (5), “dùng mưu” trí đánh cuộc chiến tranh sử dụng vũ khí công nghệ
địch, thì nhất định ta thắng. cao của Mỹ và NATO ở Nam Tư,
Afghanistan và Irắc gần đây, đã có tác
Đánh thắng là sự phát triển trực tiếp động tới tư tưởng, tâm lý lo lắng của một
của quyết đánh và biết đánh, là cái đích bộ phận cán bộ, chiến sĩ trong quân đội ta.
cần đạt được của tinh thần quyết chiến, Điều đó không chỉ đặt ra nhiều vấn đề hết
quyết thắng của quân đội ta. Quyết đánh, sức gay gắt về chính trị – tinh thần, về ý
biết đánh và đánh thắng có mối quan hệ chí quyết chiến, quyết thắng của quân và
biện chứng với nhau. Không thể đánh dân ta trước nguy cơ xâm lược của CNĐQ.
thắng nếu không quyết đánh và biết đánh. Liệu chúng ta có dám đánh, biết đánh và
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Giặc đánh thắng một cuộc chiến tranh xâm lược
Pháp là “vỏ quýt dày”, ta phải có thời gian sử dụng vũ khí công nghệ cao được hay
chuẩn bị toàn diện của toàn dân để “mài không? Lời giải cho vấn đề đó, trước hết
móng tay nhọn” rồi mới xé toang xác phải xây dựng ý chí quyết chiến, quyết
chúng ra” (6). Theo Người, quyết đánh, thắng của quân và dân ta theo tư tưởng Hồ
biết đánh và đánh thắng của quân đội ta Chí Minh. Xây dựng ý chí quyết chiến,
phải được chuẩn bị và thực hiện trong từng quyết thắng của quân đội trong thời bình,
-2-
sẵn sàng đánh thắng cuộc chiến tranh xâm cao được tinh thần cảnh giác cách mạng,
lược sử dụng vũ khí công nghệ cao bao “quyết chiến đấu chống bọn xâm lược”, vì
gồm nhiều nội dung, biện pháp, trong đó độc lập tự do, vì CNXH của cán bộ chiến
cần tập trung thực hiện một số nội dung, sĩ.
biện pháp cơ bản sau đây:
– Hai là, triển khai nghiên cứu cơ
– Một là, tiếp tục đổi mới, nâng cao bản, toàn diện về chiến tranh xâm lược sử
chất lượng, hiệu quả của công tác giáo dụng vũ khí công nghệ cao và ảnh hưởng
dục chính trị – tư tưởng cho cán bộ, chiến của nó đến ý chí quyết chiến, quyết thắng
sĩ trong quân đội. Đây là biện pháp quan của quân đội ta. Muốn đánh thắng quân
trọng, trước tiên để xây dựng ý chí quyết địch “phải biết địch và biết mình”. Biết
tâm chiến đấu của bộ đội trong điều kiện được địch để hạn chế tối đa chỗ mạnh của
mới. Công tác giáo dục chính trị – tư tưởng địch, đánh vào chỗ yếu của chúng. Bởi
hiện nay cần tập trung bồi dưỡng, nâng cao vậy, muốn đánh thắng cuộc chiến tranh
tư tưởng và tình cảm cách mạng, tinh thần xâm lược sử dụng vũ khí công nghệ cao
yêu nước, yêu CNXH, chí căm thù giặc, của CNĐQ nhất thiết chúng ta phải nhận
niềm tin thắng lợi, sức mạnh và bản lĩnh diện đầy đủ, chính xác trên cơ sở khoa học
chiến đấu của cán bộ, chiến sĩ. Điều đó đòi về cuộc chiến tranh này. Nghiên cứu về
hỏi công tác giáo dục chính trị – tư tưởng cuộc chiến tranh xâm lược sử dụng vũ khí
cần tiếp tục đổi mới cả về nội dung và công nghệ cao cần tập trung làm rõ bản
phương pháp. Về nội dung, cần tiếp tục chất, đặc điểm, tính chất của nó, những
nâng cao chất lượng giáo dục Chủ nghĩa điểm mạnh và những hạn chế của vũ khí
Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cương công nghệ cao trong chiến tranh xâm lược
lĩnh chính trị, đường lối quân sự, quan Việt Nam (nếu xảy ra). Dự báo đối tượng,
điểm, chính sách của Đảng, Nhà nước ta; phương thức, âm mưu, thủ đoạn tác chiến
làm rõ hơn nội dung, tính chất và mâu của địch, phân tích đánh giá mức độ ảnh
thuẫn cơ bản của thời đại, bản chất của hưởng và hậu quả của cuộc chiến tranh
CNĐQ, đứng đầu là đế quốc Mỹ; vạch trần xâm lược sử dụng vũ khí công nghệ cao
bản chất, âm mưu, thủ đoạn thâm độc của đến chính trị – tinh thần, ý chí quyết tâm
CNĐQ và các thế lực thù địch đối với cách chiến đấu của cán bộ, chiến sĩ. Trên cơ sở
mạng nước ta, nhất là âm mưu “diễn biến đó có kế hoạch và biện pháp xây dựng ý
hoà bình”, bạo loạn lật đổ và gây chiến chí quyết chiến, quyết thắng của quân đội
tranh xâm lược. Đồng thời, công tác giáo ta. Để triển khai nghiên cứu có kết quả
dục chính trị – tư tưởng cần đẩy mạnh những nội dung trên cần phải có kế hoạch,
tuyên truyền, giáo dục chủ nghĩa yêu nước tổ chức lực lượng, đầu tư kinh phí, tiến
Việt Nam, truyền thống chống giặc ngoại hành đồng bộ ở nhiều cấp, nhiều ngành, cả
xâm của cha ông, truyền thống vẻ vang của trong và ngoài quân đội, ở trong nước và
quân đội ta 60 năm qua. Về phương pháp ngoài nước. Thực hiện tốt những nội dung
giáo dục chính trị – tư tưởng, phải được trên, chúng ta sẽ có thêm cơ sở khoa học
tiến hành thường xuyên, liên tục, với nhiều để xây dựng ý chí quyết chiến, quyết thắng
hình thức, phương tiện, cách thức khác của quân đội trong chiến tranh nhân dân
nhau, phải huy động nhiều lực lượng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.
nhiều tổ chức tham gia, trong đó đội ngũ
cán bộ sĩ quan chính trị các cấp làm nòng – Ba là, nâng cao chất lượng công
cốt. Với những nội dung và phương pháp tác huấn luyện quân sự, kỹ chiến thuật, rèn
đó, công tác giáo dục chính – tư tưởng sẽ luyện từng kỹ năng chiến đấu, nâng cao
góp phần khắc phục được hiện tượng chủ đời sống vật chất và tinh thần cho cán bộ,
quan, mơ hồ, hoang mang, dao động, nâng chiến sĩ, từng bước hiện đại hoá vũ khí,
-3-
trang bị kỹ thuật quân sự của quân đội. phương pháp chỉ huy chiến đấu… tóm lại
Đây chính là biện pháp quan trọng trực là học để nâng cao trình độ của ngưởi chỉ
tiếp tạo dựng cơ sở “vật chất” để duy trì, huy” (9). Đồng thời, phải thường xuyên
củng cố và phát huy ý chí quyết chiến, chăm sóc sức khoẻ, nâng cao đờI sống vật
quyết thắng của quân đội ta cả trong thời chất và tinh thần của bộ đội, đầu tư kinh
chiến và thời bình. Cán bộ, chiến sĩ không phí để từng bước hiện đại hoá vũ khí, trang
có kỹ năng chiến đấu tốt, không được bị kỹ thuật quân sự của quân đội. Thực
trang bị vũ khí, phương tiện kỹ thuật quân hiện các nội dung trên phải được tiến hành
sự hiện đại cần thiết, không có sức khỏe thường xuyên, liên tục và sử dụng sức
tốt… thì ý chí quyết chiến, quyết thắng của mạnh tổng hợp của toàn Đảng, toàn dân,
họ không thể duy trì thường xuyên liên tục toàn quân ta, phải phát huy sức mạnh của
và đạt hiệu quả cao. Chủ tịch Hồ Chí Minh cả hệ thống chính trị, của các cấp các
đã khẳng định: “Nếu anh em tư tưởng ngành cả trong và ngoài quân đội. Như
vững, chính trị vững, kỹ thuật khá, thân thể vậy, sẽ tạo được cơ sở vật chất để củng cố,
khoẻ mạnh thì nhất định thắng. Trái lại, tăng cường và phát huy ý chí quyết chiến,
nếu anh em chính trị khá, nhưng quân sự quyết thắng của quân đội trong sự nghiệp
kém, hoặc chính trị, quân sự đều khá bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN hiện nay.
nhưng thân thể yếu đuối thì cũng không Xây dựng ý chí quyết chiến, quyết thắng
thắng được” (7). Người đặc biệt coi trọng của quân đội nhân dân Việt Nam theo tư
công tác giáo dục, huấn luyện cho cán bộ, tưởng Hồ Chí Minh là một nhiệm vụ quan
chiến sĩ quân đội nhằm “nâng cao giác ngộ trọng, thường xuyên, có ý nghĩa chiến lược
chính trị, nâng cao chiến thuật và kỹ thuật, trong giai đoạn cách mạng mới nhằm bảo
nâng cao kỷ luật tự giác cho bộ đội ta” (8). đảm cho quân đội ta luôn sẵn sàng chiến
Người yêu cầu mọi cán bộ quân đội đều đấu và chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược,
“phải học tư tưởng chiến lược, chiến thuật, dù chúng có to lớn, hung bạo và liều lĩnh
học cách dạy bộ đội đánh giặc, học đến đâu.
CHÚ THÍCH
1. Hồ Chí Minh, toàn tập, tập 11, Nxb CTQG, HN 1995, tr.69.
2. Hồ Chí Minh, sdd, tập 3, tr.557.
3. Hồ Chí Minh, sdd, tập 12, tr.182-183.
4. Hồ Chí Minh, sdd, tập 11, tr.59.
5. Hồ Chí Minh, sdd, tập 5, tr.55-56.
6. Hồ Chí Minh, sdd, tập 6, tr.164.
7. Hồ Chí Minh, sdd, tập 6, tr.320.
8. Hồ Chí Minh, sdd, tập 6, tr.171.
9. Hồ Chí Minh, sdd, tập 6, tr.319.
-4-
TÓM TẮT
Tác giả làm rõ thuật ngữ "quyết chiến, quyết thắng" trong nghệ thuật quân sự của
tư tưởng Hồ Chí Minh và khẳng định lại quan điểm của Đảng ta về yếu tố chính trị - tinh
thần trong chiến tranh cách mạng.
SUMMARY
The author clarifies the term “resolve to fight and win” in the military arts in
accordance with Hồ Chí Minh’s thoughts and he reconfirms our Party’s viewpoint .
-5-
