XÂY DỰNG VÀ ÁP DỤNG ISO 9001 TRONG SẢN XUẤT
ISO (tổ chức tiêu chuẩn hoá quốc tế) là một liên minh các cơ quan tiêu chuẩn quốc gia trên toàn thế giới (các cơ quan thành viên của ISO). Công việc chuẩn bị Tiêu chuẩn Quốc tế thường được thực hiện thông qua uỷ ban kỹ thuật ISO. Mỗi thành viên quan tâm đến một lĩnh vực nào đó thành lập ra một uỷ ban kỹ thuật có quyền đại diện cho uỷ ban này.
XÂY DỰNG VÀ ÁP DỤNG ISO 9001
1. Giới thiệu
2. Hệ thống quản lý chất lượng – Các yêu cầu
3. Tài liệu trích dẫn
4. Hệ thống quản lý chất lượng
5. Trách nhiệm của lãnh đạo
6. Quản lý nguồn lực
7. Tạo ra sản phẩm
8. Đo lường, phân tích và cải tiến
ISO (tổ chức tiêu chuẩn hoá quốc tế) là một liên minh các cơ quan tiêu chuẩn
quốc gia trên toàn thế giới (các cơ quan thành viên của ISO). Công việc chuẩn bị
Tiêu chuẩn Quốc tế thường được thực hiện thông qua uỷ ban kỹ thuật ISO. Mỗi thành
viên quan tâm đến một lĩnh vực nào đó thành lập ra một uỷ ban kỹ thuật có quyền
đại diện cho uỷ ban này. Các tổ chức quốc tế, chính phủ và phi chính phủ, trong mối
liên hệ với tổ chức ISO, cũng tham gia vào công việc này. Tổ chức ISO kết hợp chặt
chẽ với Tổ chức kỹ thuật điện tử Quốc tế, Uỷ ban về các vấn đề tiêu chuẩn hoá kỹ
thuật điện tử (IEC). Các tiêu chuẩn quốc tế được xây dựng theo các quy tắc nêu
trong hướng dẫn của ISO /IEC.
Bản thảo tiêu chuẩn quốc tế sau khi được Uỷ ban kỹ thuật chấp nhận sẽ được
chuyển đến mọi thành viên để trưng cầu ý kiến. Việc xuất bản một tiêu chuẩn quốc
tế đòi hỏi phải có sự thông qua của ít nhất 75% thành viên của tổ chức.
Cần chú ý đến khả năng là một nhân tố của tiêu chuẩn quốc tế này có thể là
đối tượng điều chỉnh của Luật sáng chế.
Tiêu chuẩn quốc tế ISO 9001 được Uỷ ban kỹ thuật ISO/TC 176 chuẩn bị về
quản lý chất lượng và đảm bảo chất lượng , Tiểu ban SC 2 về hệ thống chất lượng.
Phiên bản thứ 3 này của ISO 9001 sẽ loại bỏ và thay thế phiên bản thứ 2 (ISO
9001:1994 ) cùng với ISO 9002:1994 và ISO 9003:1994. Nó đóng góp thêm những
cải tiến kỹ thuật của tài liệu này. Những tổ chức đã có chứng chỉ ISO 9002 và ISO
9003:1994 trước đây có thể sử dụng tiêu chuẩn quốc tế này bằng việc loại ra một số
yêu cầu theo mục 1.2.
Tên ISO 9001 được giữ lại trong phiên bản này và không bao gồm thuật ngữ
"đảm bảo chất lượng". Điều này phản ánh một thực tế là các yêu cầu của hệ thống
quản lý chất lượng nêu trong phiên bản mới này của ISO 9001, cộng với việc đảm
bảo chất lượng của sản phẩm, cũng nhằm mục đích làm tăng sự thoả mãn của khách
hàng.
1. Giới thiệu
1. 1. Khái quát
Việc chấp nhận một hệ thống quản lý chất lượng phải là một quyết định chiến
lược của tổ chức. Việc thiết kế và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng của một tổ
chức phụ thuộc vào các nhu cầu khác nhau, các mục tiêu riêng biệt, các sản phẩm
cung cấp, các quá trình được sử dụng , quy mô và cấu trúc của các tổ chức. Mục đích
của tiêu chuẩn này không nhằm dẫn đến sự đồng đều về cấu trúc của các hệ thống
quản lý chất lượng hoặc sự đồng nhất của hệ thống tài liệu.
Các yêu cầu của hệ thống quản lý chất lượng qui định trong tiêu chuẩn này bổ
sung cho các yêu cầu đối với sản phẩm. Thông tin ở phần “Chú thích” là hướng dẫn
để hiểu đúng hoặc làm rõ các yêu cầu cần chú thích.
Tiêu chuẩn này có thể sử dụng cho nội bộ và bên ngoài tổ chức, kể cả các tổ
chức chứng nhận, để đánh giá khả năng đáp ứng các yêu cầu của khách hàng và các
yêu cầu nhất định của một tổ chức.
Các nguyên tắc quản lý chất lượng nêu trong ISO 9000 và ISO 9004 đã được
xem xét khi xây dựng tiêu chuẩn này.
1.2. Cách tiếp cận theo quá trình
Tiêu chuẩn này khuyến khích việc chấp nhận cách tiếp cận theo quá trình khi
xây dựng, thực hiện và nâng cao hiệu lực của hệ thống quản lý chất lượng, nhằm
thoả mãn khách hàng qua việc đáp ứng yêu cầu của họ.
Để vận hành một cách có hiệu lực, tổ chức phải xác định và quản lý nhiều hoạt
động có liên quan mật thiết với nhau . Bất cứ hoạt động nào tiếp nhận các đầu vào
và chuyển thành các kết quả đầu ra có thể được coi như một quá trình. Thông
thường đầu ra của quá trình này sẽ là đầu vào của quá trình tiếp theo.
Ưu thế của cách tiếp cận theo quá trình là sự kiểm soát công việc đang diễn ra,
việc kiểm soát này bao trùm cả sự kết hợp và tương tác giữa các quá trình đó.
Khi được sử dụng trong hệ thồng quản lý chất lượng, cách tiếp cận trên nhấn
mạnh tầm quan trọng của:
a. Việc hiểu và đáp ứng các yêu cầu;
b. Sự cần thiết xem xét quá trình trong vấn đề giá trị gia tăng;
c. Có được kết quả về tính hiệu lực và hiệu quả cuả quá trình;
d. Cải tiến liên tục quá trình trên cơ sở so sánh với mục tiêu.
Mô hình hệ thống quản lý chất lượng dựa trên quá trình nêu ở sơ đố 1 minh hoạ
sự kết nối của quá trình được trình bày trong điều 4 đến điều 8. Mô hình này thừa
nhận rằng khách hàng đóng một vai trò quan trọng trong việc xác định các yêu cầu
như đầu vào. Việc theo dõi sự thoả mãn của khách hàng đòi hỏi có sự đánh giá các
thông tin liên quan đến sự chấp nhận của khách hàng, chẳng hạn như liệu các yêu
cầu có được đáp ứng không. Mô hình nêu ở hình 1 không phản ánh các quá trình ở
mức chi tiết, nhưng bao quát tất cả các yêu cầu của tiêu chuẩn này.
Chú thích:
Ngoài ra, phương pháp luận quen thuộc” Hoạch định - Thực hiện - Kiểm tra -
Điều chỉnh”(PDCA) có thể áp dụng cho mọi quá trình. Có thể mô tả tóm tắt PDCA
như sau:
Hoạch định: Thiết lập mục tiêu và các quá trình cần thiết để có các kết quả phù hợp
với các yêu cầu của khách hàng và chính sách của tổ chức
Thực hiện: Thực hiện các quá trình
Kiểm tra: Theo dõi các quá trình và sản phẩm theo các chính sách, mục tiêu và
các yêu cầu đối với sản phẩm và báo cáo các kết quả
Điều chỉnh: Có các hành động để cải tiến liên tục kết quả hoạt động của quá
trình.
1.3. Mối quan hệ với ISO 9004
Phiên bản này của ISO 9001 và ISO 9004 được xây dựng như là một cặp thống nhất
các tiêu chuẩn về hệ thống quản lý chất lượng. Hai tiêu chuẩn này được thiết kế để
sử dụng đồng thời, nhưng cũng có thể được sử dụng một cách độc lập. Mặc dù hai
tiêu chuẩn này có phạm vi khác nhau, nhưng chúng có cấu trúc tương tự để thuận
tiện cho việc sử dụng như một cặp thống nhất.
ISO 9001 quy định các yêu cầu đối với một hệ thống quản lý chất lượng, có thể
được sử dụng trong nội bộ tổ chức, sử dụng cho việc chứng nhận hoặc cho các mục
đích hợp đồng. Tiêu chuẩn tập trung vào hiệu quả của hệ thống quản lý chất lượng
trong việc thoả mãn yêu cầu khách hàng.
1.4. Sự tương thích với các hệ thống quản lý khác
Tiêu chuẩn này được liên kết với ISO 14001:1996 nhằm tăng độ tương thích
của hai tiêu chuẩn đối với lợi ích của cộng đồng người sử dụng.
Tiêu chuẩn này không bao gồm các yêu cầu cụ thể cho các hệ thống quản lý
khác, như các hệ thống quản lý môi trường, quản lý an toàn và sức khỏe nghề
nghiệp, quản lý tài chính và rủi ro. Tuy nhiên, tiêu chuẩn này giúp tổ chức hoà hợp
và hợp nhất hệ thống quản lý của mình với các yêu cầu của các hệ thống quản lý có
liên quan. Điều này làm cho tổ chức có thể điều chỉnh hệ thống quản lý hiện hành
của mình nhằm mục đích thiết lập một hệ thống quản lý chất lượng phù hộp với các
yêu cầu của tiêu chuẩn này.
2. Hệ thống quản lý chất lượng – Các yêu cầu
2.1. Phạm vi
Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu đối với hệ thống quản lý chất lượng khi một tổ
chức:
a. Cần chứng tỏ khả năng cung cấp một cách ổn định sản phẩm đáp ứng các yêu
cầu của khách hàng và các yêu cầu quy định tương ứng
b. Nhằm tăng sự thoả mãn của khách hàng thông qua việc áp
dụng có hiệu lực hệ thống này, bao gồm cả các quá trình để cải tiến liên tục
hệ thống và đảm bảo sự phù hợp với các yêu cầu của khách hàng và yêu cầu
khác được áp dụng.
Chú thích: Trong tiêu chuẩn này, thuật ngữ “ Sản phẩm” chỉ áp dung cho sản
phẩm nhằm phục vụ khách hàng hoặc khách hàng yêu cầu.
2.2. Áp dụng
Các yêu cầu trong tiêu chuẩn này mang tính tổng quan và nhằm áp dụng cho mọi tổ
chức không phân biệt loại hình, qui mô và sản phẩm cung cấp.
Khi có yêu cầu nào đó của tiêu chuẩn này không thể áp dụng được do bản chất
của tổ chức và sản phẩm của mình, có thể xem xét yêu cầu này như một ngoại lệ.
Khi có ngoại lệ, việc công bố sự phù hợp với tiêu chuẩn này không được chấp
nhận trừ phi các ngoại lệ này được giới hạn trong phạm vi điều 7, và các ngoại lệ này
không ảnh hưởng đến khả năng hay trách nhiệm của tổ chức trong việc cung cấp các
sản phẩm đáp ứng các yêu cầu của khách hàng và các yêu cầu phù hợp.
3. Tài liệu trích dẫn
SO 9000:2000 - Hệ thống quản lý chất lượng - Cơ sở và từ vựng.
Các thuật ngữ sau, được sử dụng trong phiên bản này của ISO 9001, để mô tả chuỗi
cung cấp được thay đổi nhằm thể hiện từ vựng được sử dụng hiện hành:
Người cung cấp ---------> tổ chức ----------> khách hàng
Thuật ngữ “tổ chức” thay thế cho thuật ngữ “ người cung cấp” được sử dụng
trước đây trong ISO 9001:1994 để đơn vị áp dụng tiêu chuẩn này. Thuật ngữ “người
cung ứng” lúc này được sử dụng thay cho thuật ngữ “nhà thầu phụ”
Trong tiêu chuẩn này, thuật ngữ “sản phẩm” cũng có nghĩa là “ dịch vụ”
4. Hệ thống quản lý chất lượng
4.1. Yêu cầu chung
Tổ chức phải xây dựng, lập văn bản, thực hiện, duy trì hệ thống quản lý chất
lượng và thường xuyên nâng cao hiệu lực của hệ thống theo các yêu cầu của tiêu
chuẩn này.
Tổ chức phải:
a. Nhận biết các quá trình cần thiết trong hệ thống quản lý chất
lượng và áp dụng chúng trong toàn bộ tổ chức (xem mục 1.2),
b. Xác định trật tự và mối tương tác của các quá trình này
c. Xác định chuẩn mực và phương pháp cần thiết để đảm bảo việc
tác nghiệp và kiểm soát các quá trình này có hiệu lực.
d. Đảm bảo có được các nguồn lực, thông tin cần thiết để hỗ trợ
hoạt động tác nghiệp và theo dõi các quá trình này;
e. Đo lường, theo dõi và phân tích các quá trình này
f. thực hiện các hành động cần thiết để đạt được kết quả dự định và cải
tiến liên tuc các quá trình này.
Tổ chức phải quản lý các quá trình tuân thủ theo các yêu cầu của tiêu chuẩn
này.
Khi một tổ chức chọn nguồn lực bên ngoài cho bất kỳ quá trình nào mà ảnh
hưởng đến sự phù hợp của sản phẩm với các yêu cầu, tổ chức đều phải đảm bảo
kiểm soát được những quá trình đó. Việc kiểm soát những quá trình do nguồn lực
bên ngoài phải được nhận biết trong hệ thống quản lý chất lượng.
Chú ý: Các quá trình cần thiết đối với hệ thống quản lý chất lượng nêu ở trên
phải bao gồm cả các quá trình về các hoạt động quản lý, cung cấp nguồn lực, tạo ra
sản phẩm và đo lường kết quả.
4.2. Yêu cầu về hệ thống tài liệu
4.2.1.Khái quát
Các tài liệu của hệ thống quản lý chất lượgn phải bao gồm:
a. Các văn bản công bố về chính sách chất lượng và mục tiêu chất
lượng
b. Sổ tay chất lượng
c. Các thủ tục dạng văn bản theo yêu cầu của tiêu chuẩn này
d. Các tài liệu cần có của tổ chức để đảm bảo việc hoạch định, tác
nghiệp và kiểm soát có hiệu lực các quá trình của tổ chức ,và
e. Các hồ sơ theo yêu cầu của tiêu chuẩn này (xem 3.2.4)
Chú thích 1: khi thuật ngữ “thủ tục dạng văn bản” xuất hiện trong tiêu chuẩn
này, thì thủ tục đó phải được xây dựng, lập thành văn bản, thực hiện và duy trì.
Chú thích 2: Mức độ văn bản hoá hệ thống quản lý chất lượng của mỗi tổ chức
có thể khác nhau tuỳ thuộc vào:
a. Quy mô của tổ chức và loại hình hoạt động
b. Sự phức tạp và sự tương tác giữa các quá trình, và
c. Năng lực của con người
Chú thích 3: Hệ thống tài liệu có thể ở bất kỳ dạng hoặc loại phương tiện
truyền thông nào.
4.2.2 Sổ tay chất lượng
Tổ chức phải lập và duy trì sổ tay chất lượng trong đó bao gồm:
a. Phạm vi của hệ thống quản lý chất lượng, bao gồm cả các nội
dung chi tiết và lý giải về bất cứ ngoại lệ nào(xem mục 1.2);
b. Các thủ tục dạng văn bản được thiết lập cho hệ thống quản lý
chất lượng hoặc viện dẫn đến chúng, và
c. Mô tả sự tương tác giữa các quy trình trong hệ thống quản lý
chất lượng
4.2.3 Kiểm soát tài liệu
Các tài liệu theo yêu cầu của hệ thống quản lý chất lượng phải được kiểm soát.
Hồ sơ chất lượng là một loại tài liệu đặc biệt và phải được kiểm soát theo các yêu cầu
nêu trong mục 3.2.4.
Phải lập một thủ tục dạng văn bản đế xác định việc kiểm soát cần thiết nhằm:
a. Phê duyệt tài liệu bảo đảm thoả đáng trước khi ban hành
b. Xem xét, cập nhật khi cần và phê duyệt lại tài liệu
c. Đảm bảo nhận biết được các thay đổi và tình trạng sửa đổi hiện
hành của tài liệu
d. Đảm bảo các văn bản của tài liệu thích hợp sẵn có ở nơi sử
dụng
e. Đảm bảo tài liệu luôn rõ ràng, dễ nhận biết
f. Đảm bảo các tài liệu có nguồn gốc từ bên ngoài được nhận biết và việc
phân phối chúng được kiếm soát , và
g. Ngăn ngừa việc sử dụng một cách vô tình các tài liệu lỗi thời và
áp dụng các dấu hiệu nhận biết thích hợp nếu chúng được giữ lại vì mục đích
nào đó.
4.2.4 Kiểm soát hồ sơ
Phải lập và duy trì các hồ sơ để cung cấp bằng chứng về sự phù hợp với các
yêu cầu và hoạt động tác nghiệp có hiệu lực của hệ thống quản lý chất lượng. Các hồ
sơ chất lượng phải rõ ràng, dễ nhận biết và dẽ sử dụng. Phải lâp một thủ tục bằng
văn bản để xác định việc kiểm soát cần thiết đối với việc nhận biết, bảo quản, bảo
vệ, sử dụng, xác định thời gian lưu giữ và huỷ bỏ các hồ sơ chất lượng.
5. Trách nhiệm của lãnh đạo
5.1 Cam kết của lãnh đạo
Lãnh đạo cao nhất phải cung cấp bằng chứng về sự cam kết của mình đối với việc
xây dựng và thực hiện hệ thống quản lý chất lượng và cải tiến thường xuyên hiệu lực
của hệ thống đó bằng cách:
a. Truyền đạt cho tổ chức về tầm quan trọng của việc đáp ứng
khách hàng cũng như các yêu cầu của pháp luật và chế đinh;
b. Thiết lập chính sách chất lượng
c. Đảm bảo việc thiết lâp các mục tiêu chất lượng
d. Tiến hành việc xem xét của lãnh đạo ; và
e. Đảm bảo sẵn có các nguồn lực.
5.2 Hướng vào khách hàng
Lãnh đạo cao nhất phải đảm bảo rằng các yêu cầu của khách hàng được xác
định và đáp ứng nhằm nâng cao sự thoả mãn của khách hàng (xem mục 7.2.1 và
8.2.1)
5.3 Chính sách chất lượng
Lãnh đạo cao nhất phải đảm bảo rằng chính sách chất lượng:
a. Phù hợp với mục đích của tổ chức
b. Bao gồm việc cam kết đáp ứng các yêu cầu và cải tiến thường
xuyên hiệu lực của hệ thống quản lý chất lượng
c. Cung cấp cơ sở cho việc thiết lập và xem xét các mục tiêu chất
lượng
d. Được truyền đạt và thấu hiểu trong tổ chức; và
e. Được xem xét và luôn thích hợp
5.4 Hoạch định
5.4.1 Mục tiêu chất lượng
Lãnh đạo cao nhất phải đảm bảo rằng mục tiêu chất lượng, bao gồm cả những
điều cần thiết để đáp ứng các yêu cầu của sản phẩm (xem mục 7.1a) được thiết lập
tại mọi cấp và từng bộ phận chức năng thích hợp trong tổ chức. Mục tiêu chất lượng
phải đo lường được và nhất quán với chính sách chất lượng.
5.4.2 Hoạch định hệ thống quản lý chất lượng
Lãnh đạo cao nhất phải đảm bảo
a. Tiến hành hoạch định hệ thống quản lý chất lượng để đáp ứng
các yêu cầu nêu trong mục 4.1 cũng như các mục tiêu chất lượng; và
b. Tính nhất quán của hệ thống quản lý chất lượng được duy trì
khi có những thay đổi đối với hệ thống quản lý chất lượng đã được hoạch định
và thực hiện
5.5. Trách nhiệm, quyền hạn và trao đổi thông tin
5.5.1. Trách nhiệm và quyền hạn
Lãnh đạo cao nhất phải đảm bảo các trách nhiệm, quyền hạn và mối quan hệ
của chúng đươc xác định và thông báo trong tổ chức.
5.5.2 Đại diện của lãnh đạo
Lãnh đạo cao nhất phải chỉ định một thành viên trong ban lãnh đạo, ngoài các trách
nhiệm khác có trách nhiệm và quyền hạn bao gồm:
a. Đảm bảo các quá trình cần thiết của hệ thống quản lý chất lượng được thiết
lập , thực hiện và duy trì;
b. Báo cáo cho lãnh đạo cao nhất về kết quả hoạt động của hệ
thống quản lý chất lượng cũng như mọi nhu cầu cải tiến; và
c. Đảm bảo thúc đẩy toàn bộ tổ chức nhận thức được các yêu cầu
của khách hàng.
Chú thích: Trách nhiệm của đại diện lãnh đạo về chất lượng có thể bao gồm cả
quan hệ với bên ngoài về các vấn đề có liên quan đến hệ thống quản lý chất lượng.
5.5.3 Trao đổi thông tin nội bộ
Lãnh đạo cao nhất phải đảm bảo thiết lập các quá trình trao đổi thông tin thích
hợp trong tổ chức và có sự trao đổi thông tin về hiệu lực của hệ thống quản lý chất
lượng.
5.6. Sự đánh giá của lãnh đạo
5.6.1 Khái quát
Lãnh đạo cao nhất phải định kỳ đánh giá hệ thống quản lý chất lượng để đảm bảo nó
luôn thích hợp, thoả đáng và có hiệu lực. Qua việc đánh giá này phải nhận biết được
cơ hội cải tiến và nhu cầu thay đối đối với hệ thống quản lý chất lượng của tổ chức,
kể cả chính sách chất lượng và các mục tiêu chất lượng.
Hồ sơ đánh giá của lãnh đạo phải được duy trì ( xem mục 4.2.4)
5.6.2. Các yếu tố đầu vào để lãnh đạo đánh giá
Đầu vào phục vụ cho việc đánh giá của lãnh đạo phải bao gồm thông tin về:
a. Kết quả của các cuộc đánh giá
b. Phản hồi của khách hàng
c. Việc thực hiện các quá trình và sự phù hợp của sản phẩm
d. Tình trạng của các hành động khắc phục và phòng ngừa
e. Các hành động tiếp theo từ các việc đánh giá của lãnh đạo lần
trước
f. Những thay đổi có thể ảnh hưởng đến hệ thống quản lý chất lượng ; và
g. Các khuyến nghị về cải tiến
5.6.3. Kết quả đầu ra từ đánh giá của lãnh đạo
Đầu ra từ sự đánh giá của lãnh đạo phải bao gồm mọi quyết định và hành động liên
quan đến
a. Việc nâng cao tính hiệu lực của hệ thống quản lý chất lượng và
cải tiến các quá trình của hệ thống;
b. Việc cải tiến sản phẩm liên quan đến yêu cầu của khách hàng
c. Nhu cầu về nguồn lực
6. Quản lý nguồn lực
6.1. Cung cấp nguồn lưc
Tổ chức phải xác định và cung cấp các nguồn lực cần thiết để
a. Thực hiện và duy trì hệ thống quản lý chất lượng và thường xuyên nâng cao
hiệu lực của hệ thống đó;
b. Tăng sự thoả mãn khách hàng bằng cách đáp ứng các yêu cầu
của khách hàng
6.2. Nguồn nhân lực
6.2.1. Khái quát
Những người thực hiện các công việc ảnh hưởng đến chất lượng của sản phẩm
phải có đủ năng lực trên cơ sở được giáo dục, đào tạo, có kỹ năng và kinh nghiệm
thích hợp.
6.2.2 Năng lực, nhận thức và đào tạo
Tổ chức phải:
a. Xác định năng lực cần thiết của những người thực hiện các công việc ảnh
hưởng đến chất lượng sản phẩm
b. Tiến hành đào tạo hay những hoạt động khác để đáp ứng các
nhu cầu này
c. Đánh giá hiệu lực của các hoạt động đã thực hiện
d. Đảm bảo rằng người lao động nhận thức được mối liên quan và
tầm quan trọng của các hoạt động của họ, nhận thức họ góp phần như thế
nào vào việc đạt được mục tiêu chất lượng và
e. Duy trì hồ sơ thích hợp về giáo dục, đào tạo, kỹ năng và kinh
nghiệm chuyên môn (xem mục 4.2.4)
6.3 Cơ sở hạ tầng
Tổ chức phải xác định, cung cấp và duy trí cơ sở hạ tầng cần thiết để có được sự phù
hợp với các yêu cầu về sản phẩm. Cơ sở hạ tầng bao gồm những yếu tố như:
a. Nhà cửa , không gian làm việc và các phương tiện kèm theo
b. Trang thiết bị (cả phần cứng và phần mềm);và
c. Dịch vụ hỗ trợ (như vận chuyển hoặc trao đổi thông tin)
6.4. Môi trường làm việc
Tổ chức xác định và quản lý môi trưòng làm việc cần thiết để đạt được sự phù
hợp với yêu cầu của sản phẩm
7. Tạo ra sản phẩm
7.1. Hoạch định việc tạo ra sản phẩm
Tổ chức phải lập kế hoạch và triển khai các quá trình cần thiết đối với việc tạo ra sản
phẩm. Hoạch định việc tạo ra sản phẩm phải nhất quán với các yều cầu của các quá
trình khác của hệ thống quản lý chất lượng (Xem mục 4.1)
Trong quá trình hoạch định việc tạo ra sản phẩm, khi cần thiết, tổ chức phải
xác định rõ những điều sau đây:
a. Các mục tiêu chất lượng và các yêu cầu đối với sản phâm
b. Yêu cầu thiết lập các quá trình, tài liệu và việc cung cấp các
nguồn lực cụ thể đối với sản phẩm
c. Các hoạt động kiểm tra xác nhận giá trị sử dụng, các hoạt động
theo dõi, kiểm tra và thử nghiệm cụ thể cần thiết đối với sản phẩm và các
chuẩn mực chấp nhận sản phẩm;
d. Các hồ sơ cần thiết để cung cấp bằng chứng rằng các quá trình
thực hiện và sản phẩm tạo ra đáp ứng các yêu cầu (xem mục 4.2.4)
Đầu ra của việc hoạch định phải được thể hiện cụ thể phù hợp với phương pháp
tác nghiệp của tổ chức.
Chú thích 1: Tài liệu qui định các quá trình của hệ thống quản lý chất lượng (bao
gồm cả các quá trình tạo sản phẩm) và các nguồn lực được sử dụng đối với một sản
phẩm, dự án hay hợp đồng cụ thể, có thể được coi như một kế hoạch chất lượng.
Chú thích 2: Tổ chức phải áp dụng các yêu cầu nêu trong điều 7.3 để triển khai
các quá trình tạo sản phâm.
7.2 Các quá trình liên quan tới khách hàng
7.2.1 Xác định các yêu cầu liên quan đến sản phẩm
Tổ chức phải xác định
a. Các yêu cầu do khách hàng đưa ra, gồm cả các yêu cầu về các
hoạt động giao hàng và sau giao hàng;
b. Yêu cầu không được khách hàng công bố nhưng cần thiết cho
việc sử dụng cụ thể hoặc sử dụng dự kiến, khi đã biết;
c. Yêu cầu chế định pháp luật liên quan đến sản phẩm, và
d. Mọi yêu cầu bổ sung do tổ chức xác định.
7.2.2 Đánh giá các yêu cầu liên quan đến sản phẩm
Tổ chức phải đánh giá các yêu cầu liên quan đến sản phẩm. Việc đánh giá này
phải được tiến hành trước khi tổ chức cam kết cung cấp sản phẩm cho khách hàng
(ví dụ như nộp đơn dự thầu, chấp nhận hợp đồng hay đơn đặt hàng ) và phải đảm
bảo rằng
a. Yêu cầu về sản phẩm được định rõ;
b. Các yêu cầu trong hợp đồng hoặc đơn đặt hàng khác với những
gì đã nêu trước đó phải được giải quyết;
c. Tổ chức có khả năng đáp ứng các yêu cầu đã định .
Phải duy trì hồ sơ các kết quả của việc đánh giá và các hành động nảy sinh từ
việc đánh giá (xem mục 4.2.4).
Khi khách hàng đưa ra các yêu cầu không bằng văn bản, các yêu cầu của
khách hàng phải được tổ chức đó khẳng định trước khi chấp nhận.
Khi yêu cầu về sản phẩm thay đổi, tổ chức phải đảm bảo rằng các văn bản
tương ứng được sửa đổi và các cá nhân liên quan nhận thức được các yêu cầu thay
đổi đó.
Chú thích: Trong một số tình huống, ví dụ như trong bán hàng qua Internet,
với mỗi lần đặt hàng, việc đánh giá một cách chính thức từng đơn hàng là không
thực tế. Thay vào đó, việc đánh giá có thể được thực hiện đối với các thông tin thích
hợp về sản phẩm như danh mục chào hàng hay tài liệu quảng cáo.
7.2.3 Trao đổi thông tin với khách hàng
Tổ chức phải xác định và sắp xếp có hiệu quả việc trao đổi thông tin với khách hàng
có liên quan tới:
a. Thông tin về sản phẩm;
b. Xử lý các yêu cầu, hợp đồng hoặc đơn đặt hàng, kể cả các sửa
đổi, và
c. Phản hồi của khách hàng, kể cả các khiếu nại.
7.3. Thiết kế và phát triển
7.3.1. Hoạch định thiết kế phát triển
Tổ chức phải lập kế hoạch và kiểm soát việc thiết kế và phát triển sản phẩm.
Trong quá trình hoạch định thiết kế và phát triển, tổ chức phải xác định:
a. Các giai đoạn của thiết kế và phát triển;
b. Việc đánh giá, kiểm tra xác nhận và xác nhận giá trị sử dụng
thích hợp cho mỗi giai đoạn thiết kế và phát triển, và
c. Trách nhiệm và quyền hạn đối với các hoạt động thiết kế và
phát triển.
Tổ chức phải quản lý sự tương giao giữa các nhóm khác nhau tham dự vào việc
thiết kế và phát triển nhằm đảm bảo sự trao đổi thông tin có hiệu quả và phân công
trách nhiệm rõ ràng.
Kết quả hoạch định phải được cập nhật một cách thích hợp trọng quá trình thiết
kế và phát triển.
7.3.2. Đầu vào của thiết kế và phát triển
Đầu vào liên quan đến các yêu cầu đối với sản phẩm phải được xác định và duy trì hồ
sơ (xem mục 4.2.4) đầu vào phải bao gồm:
a. Yêu cầu về chức năng và công dụng
b. Yêu cầu chế định và luật pháp có liên quan
c. Thông tin có thể áp dụng nhận được từ các thiết kế tương tự
trước đó, và
d. Các yêu cầu khác cốt yếu cho thiết kế và phát triển.
Những đầu vào này phải được xem xét về sự thích đáng. Những yêu cầu này
phải đầy đủ, không mơ hồ và không mâu thuẫn với nhau.
7.3.3. Đầu ra của thiết kế và phát triển
Đầu ra của thiết kế và phát triển phải ở dạng sao cho có thêm kiểm tra xác nhận
theo đầu vào của thiết kế và phát triển và phải được phê duyệt trước khi ban hành.
Đầu ra của thiết kế và phát triển phải:
a. Đáp ứng các yêu cầu đầu vào của thiết kế và phát triển
b. Cung cấp các thông tin thích hợp cho việc mua hàng, sản phẩm
và cung cấp dịch vụ
c. Bao gồm hoặc viện dẫn tới các chuẩn mực chấp nhận của sản
phẩm, và
d. Xác định các đặc tính thiết yếu cho an toàn và sử dụng của sản
phẩm.
7.3.4. Đánh giá thiết kế và phát triển
Tại những giai đoạn thích hợp, việc đánh giá thiết kế và phát triển một cách hệ thống
phải được thực hiện theo hoạch định để:
a. Đánh giá khả năng đáp ứng các yêu cầu của các kết quả thiết kế và phát
triển, và
b. Nhận biết mọi vấn đề trục trặc và đề xuất các hành động cần
thiết.
Những người tham dự vào việc đánh giá phải bao gồm đại diện của tất cả các
bộ phận chức năng liên quan tới các giai đoạn thiết kế và phát triển đang được xem
xét. Phải duy trì hồ sơ về các kết quả đánh giá và mọi hành động cần thiết (xem mục
4.2.4)
7.3.5. Kiểm tra xác nhận thiết kế và phát triển
Việc kiểm tra xác nhận phải được thực hiện theo các bố trí đã hoạch định ( xem
mục 7.3.1) để đảm bảo rằng đầu ra thiết kế và phát triển đáp ứng các yêu cầu đầu
vào của thiết kế và phát triển. Phải duy trì hồ sơ các kết quả xác nhận và duy trì mọi
hành động cần thiết (xem mục 4.2.4)
7.3.6. Xác nhận giá trị sử dụng của thiết kế và phát triển
Việc xác nhận giá trị sử dụng của thiết kế và phát triển phải được tiến hành
theo các bố trí đã hoạch định (xem mục 7.3.1) để đảm bảo sản phẩm tạo ra có khả
năng đáp ứng các yêu cầu sử dụng dự kiến hoặc yêu cầu ứng dụng đã quy định. Khi
có thể, phải tiến hành xác nhận giá trị sử dụng trước khi chuyển giao hay sử dụng
sản phẩm. Phải duy trì hồ sơ các kết quả của việc xác nhận giá trị sử dụng và mọi
hành động cần thiết ( xem mục 4.2.4)
7.3.7. Kiểm soát thay đổi thiết kế và phát triển
Những thay đổi của thiết kế và phát triển phải được nhận biết và duy trì hồ sơ.
Những thay đổi này phải được xem xét, kiểm tra xác nhận và xác nhận giá trị sử
dụng một cách thích hợp và được phê duyệt trước khi thực hiện. Việc xem xét các
thay đổi thiết kế và phát triển phải bao gồm việc đánh giá tác động của sự thay đổi
lên các bộ phận cấu thành và sản phẩm đã được chuyển giao.
Phải duy trì hồ sơ các kết quả của việc xem xét các thay đổi và hành động cẩn
thiết ( xem mục 4.2.4)
7.4. Mua hàng
7.4.1. Quá trình mua hàng
Tổ chức phải đảm bảo sản phẩm mua vào phù hợp với các yêu cầu mua sản phẩm đã
quy định. Cách thức và mức độ kiếm soát áp dụng cho người cung ứng và sản phẩm
mua vào phụ thuộc vào sự tác động của sản phẩm mua vào đối với việc tạo ra sản
phẩm tiếp theo hay thành phẩm.
Tổ chức phải đánh giá và lựa chọn người cung ứng dựa trên khả năng cung cấp
sẩn phẩm phù hợp với các yêu cầu của tổ chức. Phải xác định các chuẩn mực lựa
chọn, đánh giá và đánh giá lại. Phải duy trì hồ sơ các kết quả của việc đánh giá và
mọi hành động cần thiết nảy sinh từ việc đánh giá (xem mục 4.2.4)
7.4.2. Thông tin mua hàng
Thông tin mua hàng phải miêu tả sản phẩm được mua, nếu thích hợp có thể bao
gồm:
a. Yêu cầu về phê duyệt sản phẩm, các thủ tục, quá trình và thiết
bị;
b. Yêu cầu về trình độ con người
c. Yêu cầu về hệ thống quản lý chất lượng.
Tổ chức phải đảm bảo sự thoả đáng của các yêu cầu mua hàng đã quy định
trước khi thông báo cho người cung ứng.
7.4.3. Kiểm tra xác nhận sản phẩm mua vào
Tổ chức phải lập và thực hiện các hoạt động kiểm tra hoặc các hoạt động khác cần
thiết để đảm bảo rằng sản phẩm mua vào đáp ứng các yêu cầu mua hàng đã quy
định.
Khi tổ chức hay khách hàng có ý định thực hiện các hoạt động kiểm tra xác
nhận tại cơ sở của nhà cung cấp , tổ chưc phải công bố việc sắp xếp kiểm tra xác
nhận dự kiến và phương pháp thông qua sản phẩm trong các thông tin mua hàng.
7.5. Sản xuất và cungcấp dịch vụ
7.5.1. Kiểm soát sản xuất và cung cấp dịch vụ
Tổ chức phải lập kế hoạch, tiến hành sản xuất và cung cấp dịch vụ trong điều kiện
được kiểm soát. Khi có thể, các điều kiện được kiểm soát phải bao gồm:
a. Sẵn có các thông tin mô tả các đặc tính của sản phẩm
b. Sẵn có các hướng dẫn công việc khi cần
c. Sử dụng các thiết bị thích hợp
d. Sẵn có và sử dụng các phương tịên theo dõi và đo lường
e. Thực hiện việc đo lường và theo dõi ; và
f. Thực hiện các hoạt động thông qua sản phẩm, giao hàng và các hoạt
động sau giao hàng.
7.5.2. Xác nhận giá trị sử dụng của các quá trình sản xuất và cung cấp dịch vụ
Tổ chức phải xác nhận giá trị sử dụng đối với mọi quá trình sản xuất và cung cấp
dịch vụ có kết quả đầu ra không thể kiểm tra xác nhận bằng cách theo dõi hoặc đo
lường sau đó. Điều này bao gồm mọi quá trình mà sự sai sót chỉ có thể trở nên rõ
ràng sau khi sản phẩm được sử dụng hoặc dịch vụ được chuyển giao.
Việc xác nhận giá trị sử dụng phải chứng tỏ khả năng của các quá trình để đạt
được kết quả đã hoạch định. Đối với các quá trình đó, khi có thể, tổ chức phải sắp
xếp những điều sau:
a. Các chuẩn mực đã định để xem xét và phê duyệt các quá trình
b. Phê duyệt thiết bị và trình độ con người
c. Sử dụng các phương pháp và thủ tục cụ thể
d. Các yêu cầu về hồ sơ (xem mục 4.2.4) ; và
e. Tái xác nhận giá trị sử dụng
7.5.3. Nhận biết và xác định nguồn gốc
Khi cần thiết, tổ chức phải nhận biết sản phẩm bằng các biện pháp thích hợp trong
suốt quá trình tạo sản phẩm. Tổ chức phải nhận biết được trạng thái của sản phẩm
tương ứng với các yêu cầu theo dõi và đo lường.
Tổ chức phải kiểm soát và lưu hồ sơ về việc nhận biết duy nhất sản phẩm khi
việc xác định nguồn gốc là một yêu cầu (xem mục 4.2.4).
7.5.4. Tài sản của khách hàng
Tổ chức phải giữ tài sản của khách hàng khi chúng thuộc kiểm soát của tổ chức
hay được tổ chức sử dụng. Tổ chức phải nhận biết, kiểm tra xác nhận, bảo vệ tài sản
do khách hàng cung cấp để sử dụng hoặc để hợp thành sản phẩm. Bất kỳ tài sản nào
của khách hàng bị mất mát, hư hỏng hoặc được phát hiện không phù hợp cho việc sử
dụng đều phải được thông báo cho khách hàng và các hồ sơ phải được duy trì ( xem
mục 4.2.4)
Chú thích: Tài sản khách hàng có thể bao gồm cả sở hữu trí tuệ.
7.5.5. Bảo toàn sản phẩm
Tổ chức phải bảo toàn sự phù hợp của sản phẩm trong suốt các quá trình nội
bộ và giao hàng đến vị trí đã định. Việc bảo toàn này phải bao gồm nhận biết, xếp dỡ
(di chuyển), bao gói, lưu giữ, bảo quản
Việc bảo toàn cũng phải áp dụng với các bộ phận cấu thành của sản phẩm.
7.6. Kiểm soát phương tiện theo dõi và đo lường
Tổ chức phải xác định việc theo dõi và đo lường cần thực hiện và các phương tiện
theo dõi và đo lường cần thiết để cung cấp bằng chứng về sự phù hợp của sản phẩm
với các yêu cầu đã xác định (xem mục 7.2.1).
Tổ chức phải thiết lập các quá trình để đảm bảo rằng việc theo dõi và đo lường
có thể tiến hành và được tiến hành một cách nhất quán với các yêu cầu theo dõi và
đo lường.
Khi cần thiết để đảm bảo kết quả đúng, thiết bị đo lường phải:
a. Được hiệu chuẩn hoặc kiểm tra xác nhận định kỳ, hoặc trước
khi sử dụng, dựa trên các chuẩn đo lường liên kết được với chuẩn đo lường
quốc gia hay quốc tế; khi không có các chuẩn này thì căn cứ được sử dụng để
hiệu chuẩn hoăc kiểm tra xác nhận phải được lưu hồ sơ;
b. Được hiệu chỉnh hoặc hiệu chỉnh lại, khi cần thiết
c. Được nhận biết để giúp xác định trạng thái hiệu chuẩn
d. Được giữ gìn tránh bị hiệu chỉnh làm mất tính đúng đắn của các
kết quả đó
e. Được bảo vệ để tránh hư hỏng hoặc suy giảm chất lượng trong
di chuyển, bảo dưỡng và lưu giữ.
Ngoài ra, tổ chức phải đánh giá và ghi nhận giá trị hiệu lực của các kết quả đo
lường trước đó khi thiết bị được phát hiện không phù hợp với yêu cầu. Tổ chức phải
tiến hành các hành động thích hợp đối với thiết bị và bất kỳ sản phẩm nào bị ảnh
hưởng. Phải duy trì hồ sơ các kết quả hiệu chuẩn và kiểm tra xác nhận (xem mục
4.2.4)
Khi sử dụng phần mềm máy tính để theo dõi và đo lường các yêu cầu đã qui
định, phải khẳng định khả năng thoả mãn việc áp dụng dự tính của các phần mềm
đó. Việc này phải được tiến hành trước lần sử dụng đầu tiên và được xác nhận lại khi
cần thiết.
Chú thích: Xem hướng dẫn trong ISO 10012-1 và 10012-2
8. Đo lường, phân tích và cải tiến
8.1. Khái quát
Tổ chức phải hoạch định và triển khai các quá trình theo dõi, đo lường. Phân tích và
cải tiến là cần thiết để:
a. Chứng tỏ sự phù hợp của sản phẩm
b. Đảm bảo sự phù hợp của hệ thống quản lý chất lượng ; và
c. Thường xuyên nâng cao tính hiệu lực của hệ thống quản lý chất
lượng
Điều này phải bao gồm việc xác định các phương pháp có thể áp dụng, kể cả
các kỹ thuật thống kê, và mức độ sử dụng của chúng.
8..2 Theo dõi và đo lường
8.2.1. Sự thoả mãn của khách hàng
Tổ chức phải theo dõi các thông tin về sự chấp nhận của khách hàng về việc tổ
chức có đáp ứng yêu cầu của khách hàng hay không, coi đó như một trong những
thước đo mức độ thực hiện của hệ thống quản lý chất lượng. Phải xác định các
phương pháp để thu thập và sử dụng các thông tin này.
8.2.2. Đánh giá nội bộ
Tổ chức phải tiến hành đánh giá nội bộ định kỳ theo kế hoạch để xác định xem hệ
thống quản lý chất lượng:
a. Có phù hợp với các bố trí sắp xếp được hoạch định (xem mục
7.1) đối với các yêu cầu của tiêu chuẩn này và với các yêu cầu của hệ thống
quản lý chất lượng được tổ chức thiết lập hay không, và
b. Có được áp dụng một cách hiệu lực và được duy trì hay không.
Tổ chức phải định chương trình đánh giá, cũng như kết quả việc báo cáo tình
hình và duy trì hồ sơ (xem mục 4.2.4) phải được xác định trong một thủ tục dạng
văn bản.
Lãnh đạo chịu trách nhiệm về khu vực được đánh giá phải đảm bảo tiến hành
không chậm trễ các hoạt động để loại bỏ sự không phù hợp được phát hiện trong khi
đánh giá và nguyên nhân của chúng. Các hành động tiếp theo phải bao gồm việc
kiểm tra xác nhận các hành động được tiến hành và báo cáo kết quả kiểm tra xác
nhận (xem mục 8.5.2)
Chú thích: Xem hướng dẫn trong ISO 10011-1, ISO 10011-2 và ISO 10011-3.
8.2.3. Theo dõi và đo lường các quá trình
Tổ chức phải áp dụng các phương pháp thích hợp cho việc theo dõi và, khi có
thể, đo lường các quá trình của hệ thống quản lý chất lượng. Các phương pháp này
phải chứng tỏ khả năng của các quá trình để đạt được các kết quả đã hoạch định. Khi
không đạt được các kết quả theo hoạch định, phải tiến hành việc khắc phục và hành
động phòng ngừa một cách thích hợp để đảm bảo sự phù hợp của sản phẩm.
8.2.4. Theo dõi và đo lường sản phẩm
Tổ chức phải theo dõi và đo lường các đặc tính của sản phẩm để kiểm tra xác nhận
rằng các yêu cầu về sản phẩm được đáp ứng. Việc này phải được tiến hành tại những
giai đoạn thích hợp của quá trình tạo sản phẩm theo các sắp xếp hoạch định (xem
mục 7.1).
Bằng chứng của sự phù hợp với các chuẩn mực chấp nhận phải được duy trì. Hồ
sơ phải chỉ ra người có quyền hạn trong việc thông qua sản phẩm (xem mục 4.2.4).
Chỉ được thông qua sản phẩm và chuyển giao dịch vụ khi đã hoàn thành thoả
đáng các hoạt động đã định (xem mục 7.1), nếu không thì phải được sự phê duyệt
của người có thẩm quyền và, nếu có thể, của khách hàng.
8.3. Kiểm soát sản phẩm không phù hợp
Tổ chức phải đảm bảo rằng sản phẩm không phù hợp với các yêu câu được nhận biết
và kiểm soát để phòng ngừa việc sử dụng hoặc chuyển giao vô tình. Phải xác định
trong một thủ tục dạng văn bản việc kiểm soát, các trách nhiệm và quyền hạn có
liên quan đối với sản phẩm không phù hợp.
Tổ chức phải xử lý sản phẩm không phù hợp bằng một hoặc một số cách sau:
a. Tiến hành loại bỏ sự không phù hợp được phát hiện
b. Cho phép sử dụng, thông qua hoặc chấp nhận có nhân nhượng
bởi người có thẩm quyền và , khi có thể, bởi khách hàng.
c. Tiến hành loại bỏ khỏi việc sử dụng hoặc áp dụng dự kiến ban
đầu.
Phải duy trì hồ sơ (xem mục 4.2.4) về bản chất các hiện tượng không phù hợp
và bất kỳ hành động tiếp theo nào được tiến hành, kể cả các nhân nhượng có được.
Khi sản phẩm không phù hợp được khắc phục, chúng phải được kiểm tra xác
nhận lại để chứng tỏ sự phù hợp với các yêu cầu.