WebdesignVNSC
Thông tin mô tả: Cung cấp dịch vụ hosting. - Lưu trữ Web - hosting. - Cung cấp đại lý hosting - thuê server. Đăng ký và cấp phát tên miền. - Tên miền quốc tế: .com .net .org .info... - Tên miền việt nam: .vn Thiết kế và phát triển ứng dụng web. - Website cá nhân, tập thể, group... - Website công ty, tổ chức... Thương mại điện tử - Ecommerce. - Bán, phân phối hàng trực tuyến. - Hướng dẫn, hỗ trợ thanh toán quốc tế. Cung cấp giải pháp mạng cho doanh nghiệp. - Hệ thống...
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
Ch ng I.Khái quát chung
Bài vi t này d a trên c s th c ti n khi chúng tôi th c hi n vi c xây d ng m t Web site
(khái ni m ch n m t máy hay m t m ng cung c p các trang thông tin d i d ng WWW).
Nó ph n ánh nh ng c g ng và hi u bi t c a chúng tôi trong quá trình h c h i c ng nh
th c nghi m.
Trên Internet, qu th c có r t nhi u Web site chú tr ng n ngôn ng HTML, c ng có r t
nhi u Web site dành cho m c ích th ng m i, ngh thu t. Th nh ng l i có ít ngu n thông
tin c p n vi c thi t k m t trang Web, m t Web site, thi t k ho , giao di n ng i
d ng hay nh ng ki n th c v cách th c t ch c thông tin.
c ích c a Web site c n thi t k
c u tiên trong công n thi t k m t Web site là chúng ta ã có nh ng quy t nh
ch c ch n v vi c chúng ta s "xu t b n" cái gì v i Web site c a mình. Không có ch nh
và m c tiêu rõ ràng thì c web site ó s tr nên lan man, sa l y và cu i cùng i n m t
m khó có th quay tr l i. Thi t k c n th n và nh h ng rõ là nh ng chìa khoá d n
n thành công trong vi c xây d ng m t Web site.
Tr c khi xây d ng m t Web site, chúng ta nên:
• Xác nh i t ng c gi c a web site.
• Web site có m c ích rõ ràng.
• Thi t l p các ch chính c a web site.
• Thi t k các kh i thông tin ch y u mà web site s cung c p.
Chúng ta c ng nên b t u v i vi c xác nh ngu n tài nguyên v n i dung, hình nh thông
tin mà chúng ta c n n t o n n web site phù h p v i m c ích c ra - ó là ngu n
thông tin s duy trì cho web site ho t ng sau này n a.
Xác nh m c tiêu c b n c a web site
Tr c tiên c n có m t tuyên b khái quát ng n và rõ ràng cho các m c tiêu c a web site,
u s giúp r t nhi u cho công vi c thi t k . Nó là m xu t phát chúng ta m r ng
n các m c tiêu chính, và c ng là m t công c h u hi u ánh giá s thành công c a
t web site. Xây d ng m t web site là c m t quá trình liên t c, nó không n thu n ch là
t d án duy nh t, m t l n v i các thông tin t nh. Vi c biên t p, qu n lý và duy trì k thu t
dài h n nh t nh ph i bao trùm lên k ho ch xây d ng web site. Thi u u này, t ng lai
a m t web site s cùng s ph n gi ng nh bao nhà v n, nhà báo, y lòng say mê bu i
ban u, nh ng ch ng có k t qu cu i cùng nào c .
Xác nh c gi
c ti p theo trong công vi c thi t k là xác nh các c gi chính c a web site, chúng
ta có th thi t k c u trúc phù h p v i nhu c u, mong mu n c a h . S hi u bi t, trình ,
thích c ng nh yêu c u c a c gi thay i t m t ng i c hoàn toàn không có kinh
nghi m, ng i s c n n m t s d n d t c n th n, n ng i c thành th c, ng i s n i
gi n v i b t c cái gì mang v chi u c t i h , ho c làm ch m tr vi c truy nh p thông tin
a h . M t h th ng c thi t k t t s thích h p cho m t d i r ng trình , nhu c u c
gi . Ví d , n u m c ích web site c a chúng ta là chuy n t i các thông tin v tình hình c a
i b công ty, các tài li u v nhân l c, hay các tài li u khác dùng cho vi c in các h ng
n s thích h p cho các c gi c hàng ngày, và cho c các c gi ch truy nh p ít l n.
Tài li u ào t o n i b 1/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
c gi (web surfer)
Các trang web (homepage) cho các ch ng trình duy t web c ng nên t ng t nh các bìa
p chí. M c tiêu là tính toàn th v i hình nh b t m t, ch n i dung gây chú ý. T t c
các liên k t trên trang ch này nên ch ti p n các trang bên trong web site. Chúng ta c ng
ph i t o c thông báo ng n g n, súc tích cái có trong web site có th c c gi quan
tâm.
c gi m i và c gi không th ng xuyên
c gi nhóm này ph thu c vào m t c u trúc site rõ ràng, d truy nh p n s t ng
quát v c u trúc toàn b thông tin trên web site. Ng i m i truy nh p s có c m giác b e
do b i m t c u trúc menu ph c t p, ng i i sâu vào web site n u trang u không có hnhf
nh h p d n và không c s p x p rõ ràng. Theo Jakob Nielsen Sun Microsystems, thì
có d i 10% c gi cu n màn hình xu ng d i ph n u c a m t trang web. Các c gi
không th ng xuyên l i chú tr ng n trang khái quát, c u trúc có phân l p và hình nh
ho , bi u t ng giúp h nh , k t n i n v trí thông tin h c n trong web site c a chúng ta.
tt n các khái ni m k thu t, t vi t t t và danh sách các v n th ng c x y ra
(FAQ - frequently asked questions) có th r t h u d ng cho các c gi m i và không
th ng xuyên c a chúng ta.
Các c gi chuyên nghi p, th ng xuyên
c gi này ph thu c vào web site c a chúng ta nh n thông tin nhanh chóng và
chính xác. Các c gi chuyên nghi p r t s t ru t v i menu nhi u l p có ho ch t l ng
kém mà ch cung c p t 2 n 6 l a ch n m t l n. H khát khao các menu không ho
(text), có th kéo th c và th i gian n p xu ng nhanh chóng. Các ki u cách làm dáng
ho s làm h phát iên. Các c gi chuyên nghi p, th ng xuyên th ng có ch nh rõ
ràng trong u, do v y s ánh giá cao các menu text chi ti t, các nét chính c a web site
ho c các ch s site phong phú giúp h tìm ki m, thu nh n thông tin nhanh chóng.
Các c gi n c ngoài
Ph i luôn nh là chúng ta ang thi t k cho World Wide Web. Các c gi c a chúng ta có
th là m t ng i ngay ngoài ph , ho c m t ai ó ang bên M , Nh t b n. áp ng t i
a s l ng c gi trên các qu c gia khác nhau, chúng ta c n biên d ch, ít nh t c ng là các
trang ch o. Tránh các t a ph ng, ho c các khái ni m k thu t, vi t t t trong b n gi i
thi u hay các trang gi i thích. Ví d , ng bao gi vi t t t ngày trên các trang web, vì i v i
t ng i M , thì "10/5/97" s c hi u là ngày 5 tháng 10 n m 1997, nh ng a s c
gi các qu c gia khác s hi u ó là ngày 10 tháng 5 n m 1997.
Chi n l c thi t k
i hình th c trình bày thông tin u b kh ng ch b i các y u t c xác nh b i m c
tiêu c a web site, b i môi tr ng chúng ta ch n và b i b n thân các c gi . Hình nh sau
ây th hi n 4 ch t i v i thông tin chuy n t i, ph thu c vào hai y u t : c u trúc trình
bày và th i gian truy nh p i v i c gi .
o ch i trên Web (browsing)
Trong th gi i r ng l n c a World Wide Web, các web surfer là các c gi lang thang,
không lý do, nh ng ng i có th c web site c a chúng ta mà không yêu c u b t c s
thúc ép nào, ho c m t ý nh nào. Chúng tôi không có ý nh trình bày các k thu t lôi
Tài li u ào t o n i b 2/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
kéo các c gi nhóm này vào các web site v i m c ích gi i trí, th ng m i. M t m c ích
khác c a các web site chính là các site cho các doanh nghi p, giáo d c, d ng "intranet", n i
mà c gi tìm c v i m c ích rõ ràng h n nhi u.
ào t o
Các ng d ng ào t o trên c s công
ngh web r t có trình t trong m t thi t k ,
có r t ít c h i i l c t trang gi i
thi u chính. ng làm c gi và c m c
ích c a chúng ta b l n x n b i các m i
liên k t ra ngoài thông tin ch ch t. Gi i
n các liên k t b ng nút "Ti p t c", hay
"Quay v trang tr c" m b o m i c gi
nhìn th y cùng m t giáo trình, cho phép
chúng ta d oán chính xác h n th i gian
truy nh p c a ng i c. i a s giáo
trình gi thi t th i gian truy nh p d i m t
gi , ho c s c phân n thành các
ph n ít h n m t gi . Chúng ta c ng nên
thông báo cho ng i c v l ng th i
gian c a bài gi ng, ho c c ng l u ý h
ng i xa kh i ph n chính c a bài gi ng n u bài gi ng ó c n ph i tr ti n c.
Các ng d ng ào t o lo i này th ng yêu c u s log-in c a c gi , và c ng th ng s
ng câu h i d ng form có tr l i úng/sai ho c theo d ng l a ch n câu tr l i t m t danh
sách. Thông tin v c gi , b ng m c l u tr trong c s d li u c liên k t v i
web site.
yh c
Trong các ng d ng d y h c d a trên công ngh web, thông tin c trình bày th ng tinh
và có chi u sâu h n là trong các ng d ng ào t o. Các m i liên k t là m t m nh c a
web, tuy nhiên chúng có th là m t s gây r i cho các h c sinh t trang trình bày chính.
u chúng ta cho phép ng i c liên k t n các tài nguyên web khác ngoài web site c a
chúng ta, chúng ta n n nhóm các liên k t trong trang này cách bi t kh i ph n thông tin
chính. Thông th ng ng i c mu n in thông tin trên web và s c chúng sau này.
Chúng ta nên cung c p cho h m t phiên b n "in" riêng, trong ó các trang riêng bi t, ng n
c g p l i thành m t trang dài.
Giáo d c
Các c gi t h c h i, t khám phá s b c mình v i phong cách thi t k quá thu g n, quá
trình t . Thông th ng các c gi nhóm này th ng có trình cao. Thi t k m t c u trúc
uy n chuy n, có t ng tác, không n u là lý t ng i v i các c gi này, do r t khó
oán nh chính xác ch nào s c quan tâm nh t i v i m t giáo s hay v i m t
sinh viên, k s . Thi t k c ng ph i cho phép truy nh p nhanh n m t ph m vi r ng các
ch , và th ng c ng r t phong phú v i các liên k t n các thông tin có liên quan, trên
web site c a chúng ta hay trên các web site khác. Các danh sách d ng text c a các liên k t
ng r t thích h p cho các m c l c, b n ch s vì chúng c n p xu ng nhanh, y
thông tin, nh ng cho nhóm c gi này l i d chán, và th c n có hình nh ho thi t k
p, thay i cùng các minh ho i kèm thông tin. Th i gian truy nh p không th d oán
c, nh ng th òng ng n h n các site cho ào t o, giáo d c vì c gi th ng kh n c p.
a ch n cho in n c ng là b t bu c ph i có cho các c gi này.
Tài li u ào t o n i b 3/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
Tham kh o
Các web site tham kh o c thi t k t t cho phép ng i c nhanh chóng i th ng vào
n , tìm cái h c n và sau ó d dàng in ho c l u gi cái h tìm th y. Thông th ng
thông tin không ph i là các "câu chuy n", do ó c u trúc c a nó hoàn toàn không có trình
. C u trúc menu, n i dung nh t nh ph i c t ch c c n th n h tr tìm ki m , thu
nh n nhanh, d l u gi các file, in n khi c n. C n gi các hình nh ho nh th i gian
p xu ng nhanh, và chúng ta c ng nên nghiên c u, áp d ng ph n m m tìm ki m thay vì
ch cung c p m t danh sách các liên k t. Th i gian liên k t càng ng n càng t t.
Ch ng II.Thi t k giao di n
Khái quát
Các c gi c a web không ch xem thông tin, h t ng tác v i nó theo cách th c m i
không nh các ti n l trong vi c thi t k tài li u gi y. Giao di n ng i dùng ho (GUI)
a h th ng, c ng thêm các t ng tác n d , hình nh và các quan ni m c s d ng
chuy n t i m i tính n ng, thông tin lên màn hình, và tr i qua th i gian các c thù tr c quan
a các thành ph n giao di n ho và s t ng tác ch c n ng hoá ã t o nên nét c
tr ng "nhìn th y và c m nh n" c a các trang web cùng các m i liên k t hypertext. Thi t k
ho và các hình nh "ký hi u" tr c giác không ch làm p trang web - ho tr
thành m t ph n c tích h p c a kinh nghi m c a c gi i v i web site c a chúng ta.
Trong các tài li u có nh l n nhau, không th hoàn toàn tách r i thi t k ho v i thi t k
giao di n.
Trang Web i l p v i thi t k tài li u thông th ng
i a s nh n th c hi n t i c a chúng ta v thông tin có c u trúc b t ngu n t vi c t ch c
các quy n sách, t p chí xu t b n nh k ã c in và công tác ch s hoá th vi n, các h
th ng phân lo i c phát tri n quanh các n b n ó. "Các tiêu chu n v hình th c" c a
các cu n sách trong th gi i nói ti ng Anh ã c thi t l p c ng nh công nh n r ng rãi;
các h ng d n chi ti t cho vi c to m t cu n sách có th tìm c trong các quy n nh The
Chicago Manual of Style. M i c m cho m t cu n sách, t m c l c n chú thích, ch s
ã c rút ra qua hàng th k , và ng i c tr c kia c ng ã ph i i di n v i các v n
t ch c h t nh ng i c bây gi c a các tài li u a ph ng ti n (hypermedia). Cu n
Kinh thánh n m 1456 c a Gutenberg th ng c trích d n nh cu n sách hi n i u
tiên, tuy th c ng ph i sau khi phát tri n m nh vi c xu t b n cùng h n 100 n m kinh
nghi m thì vi c ánh s trang, ch s , m c l c c ng nh các trang bìa m i tr thành c
m routine cho các cu n sách. Các tài li u web t ng t nh v y, c ng ph i tr i qua s
phát tri n và s chu n hoá cách th c thông tin c t ch c, th c hi n d ng nt .
Các ti n l trong in n
c dù các tài li u a ph ng ti n trên m ng a ra các thách th c m i cho nh ng nhà
thi t k thông tin, i a s h ng d n chúng ta c n n thi t k , t o l p, l p ráp, hi u
ch nh và t ch c m t media phong phú, a d ng v c n b n không khác so v i th c t
trong công vi c c a nhà xu t b n. a s trang web có th c t o ra phù h p v i các qui
c cho hình th c biên t p và t ch c v n b n c a The Chicago Manual of Style. Nhi u
u chúng ta c n bi t v ph ng pháp t o các tài li u rõ ràng, bao quát, nh t quán có th
c trong các h ng d n nh Xerox Publishing Standards: A Manual of style and Design.
ng b l c trong các trang web l th ng mà b qua các chu n m c c b n c a thi t k
ho c ng nh biên t p.
Tài li u ào t o n i b 4/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
Hãy làm cho các trang web c a chúng ta c áo
Các trang World Wide Web khác sách và các tài li u khác m t nét c b n: các m i liên
t siêu v n b n cho phép ng i c truy nh p n m t trang web n l không c n n l i
nói u hay t a . u này th ng có ngh a là các u trang, chân trang c a trang web
ph c t p, nhi u thông tin h n các trang in trên gi y. Có th là vô lý, bu n c i khi l p l i
các thông tin b n quy n, tác gi , th i gian xu t b n t t c các trang sách, nh ng m t
trang web riêng l th ng c n n nh ng thông tin này vì các trang n l có th ch là m t
ph n nh c a c web site chúng ta có mà c gi ó có th nhìn th y. V n t o các trang
web c áo không ch có i v i các trang web. Các báo chuyên , t p chí, a s các báo
ngày u l p l i th i gian phát hành, s b n t i ph n u hay cu i t ng trang vì h bi t c
gi c a h th ng c t các bài báo, ho c photocopy các trang t t p chí và c n thông tin
trích d n theo dõi ngu n g c nguyên b n c a các bài.
Cho các khó kh n khi t o các web site v a d s d ng, v a y n i dung, chi n l c
thi t k t t nh t là áp d ng nh t quán m t s qui c thi t k c b n trong m i trang web
a chúng ta. Các thành ph n c b n c a m t tài li u không ph c t p, nó c ng ch ng là gì
so v i công ngh Internet. Nó r t gi ng v i u c gi ng trong m t l p báo chí: ai, cái gì,
khi nào và âu.
Ai
Ai ang nói? Câu h i này th t c b n, và thông tin th ng c m b o n n i các tác
gi c a web th ng b qua ph n tin quan tr ng nh t mà m t c gi c n n ánh giá
ngu n g c, lai l ch c a tài li u: ai ang nói cho tôi? Dù trang web có xu t phát t m t cá
nhân hay t m t vi n nghiên c u, c ng luôn ph i thông báo cho ng i c ai ã t o trang
web ó. C n thác các web site truy n bá thông tin không chính xác, h n n a l a g t v tai
n máy bay TWA 800 là t t ví d s ng ng c a v n thông tin không ngu n g c ho c
không xác áng s nhanh chóng tr nên tr i h n, l n át cu c u tra và k t lu n chính
th ng.
Cái gì
i tài li u u c n tiêu d hi u gây s chú ý c a c gi , nh ng trong nhi u tr ng
p c bi t i v i các trang web, y u t c b n này l i c k quan tr ng. Tiêu là cái
u tiên các c gi c a các trang World Wide Web nhìn th y khi các trang cn pd n
xu ng. Trong các trang nhi u hình nh ho , tiêu là cái duy nh t mà ng i ta có th
nhìn th y trong th i gian ch nh c n p lên trang web. Ngoài ra, tiêu là ph n v n b n
c ch ng trình duy t s d ng nh m t " ánh d u trang" n u c gi ch n nó a
vào danh sách ghi nh . M t tiêu không sát th c, t i ngh a, ho c m t tiêu quá k thu t
không giúp ng i c nh c t i sao h l i cho trang web này vào danh sách l u tr .
Khi nào
Tính h p th i là m t y u t quan tr ng trong vi c ánh giá toàn b m t tài li u. Chúng ta
làm thông tin trong th i i mà m i tài li u gi y ã m b o: báo, t p chí, và h u nh m i
quan h th t v n phòng ã c xác nh ngày tháng. Do ó chúng ta hãy ngày tháng
cho m i trang web, và thay i m i khi tài li u c c p nh t. u này c bi t quan tr ng
i v i các v n b n online dai và ph c t p mà ch c c p nh t t ng ph n, tuy v y u
này c ng có th không n i b t cho các c gi vãng lai, không th ng xuyên. Thông tin
doanh nghi p, các b n h ng d n, thông tin v s n ph m và các tài li u k thu t d i
ng trang web nên có thêm th i gian c s a ch a, c p nh t l i.
i nào
Tài li u ào t o n i b 5/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
World Wide Web là m t a m duy nh t có chi u thông tin c c l n nh ng l i có ít ch d n
rõ ràng v v trí th c s c a tài li u. Nh n vào m t liên k t web, chúng ta có th k t n i n
t web server Sydney (Úc) hay Chicago (M ) ho c m t n i nào ó trên Internet r ng
n. N u b n không thông th o l m trong vi c phân tích a ch Internet (URL), th t khó
kh n xác nh tài li u ang th c s n m âu. Sau cùng ây chính là World Wide Web,
và câu h i tài li u n t âu ôi khi không th tách kh i câu h i tài li u này c a ai. Chúng
ta nên luôn luôn thông báo cho c gi chúng ta ang âu, cùng v i (n u nó thích h p)
các thông tin v doanh nghi p, vi n, c quan c a chúng ta.
Nên k t h p a ch c a trang ch (home URL) ít nh t các trang chính trong web site c a
chúng ta t o thu n ti n cho vi c th c hi n các k t n i n chúng ta. M t khi c gi l u
các trang nh m t file text ho c in ra gi y, các m i liên k t có th s b m t i. Các phiên
n m i c a m t s trình duy t chính có thêm tính n ng t ng thêm a ch vào các banr
in, nh ng r t nhi u c gi không s d ng các c tính nâng cao này. Và a s chúng ta
bây gi có hàng núi b n in các trang web, không d gì tìm l i a ch c a m t tài li u nào ó.
Chúng ta hãy s d ng nh t quán tiêu , các thông tin ph tr nh tên s h u, th i m
p nh t và ít nh t m t liên k t n trang ch trong m i trang web c a chúng ta. Nên t a
ch c a trang ch lên m t s trang chính trong web site c a chúng ta. Thêm các thành ph n
b n này và chúng ta ã th c hi n c 90% con ng cung c p cho các c gi
a chúng ta m t giao di n web có th hi u c.
Thi t k giao di n c b n
Thi t k h ng t i ng is d ng
Giao di n ho cho ng i s d ng (GUI) c thi t k nh m cho ng i dùng u khi n
tr c ti p maý tính c a h . Ngày nay, ng i s d ng yêu c u m t m c hoàn h o c a m i
thi t k giao di n ho , k c các trang web. M c ích là cung c p m i c n thi t cho t t c
c gi quan tr ng c a chúng ta, mô ph ng công ngh web cho m i mong ch c a h , và
không bao gi òi h i ng i c ch n gi n là làm theo m t giao di n mà t nh ng c n
tr không c n thi t lên con ng c a h .
ây là n i nghiên c u c a chúng ta v các nhu c u và tâm lý h c khách hàng là nh ng y u
quy t nh. Không th thi t k cho m t c gi vô danh mà chúng ta không bi t n các
yêu c u c a ng i ó. Chúng ta nên t o các k ch b n m u cho các nhóm c gi ang tìm
ki m thông tin trên web site c a chúng ta. M t c gi có kinh nghi m tìm m t m u tin nh t
nh có c giúp hay c n tr b i thi t k c a chúng ta? M t c gi m i có b lúng túng
tr c m t h th ng menu ph c tap? Th nghi m các thi t k c a chúng ta và nh n các
ph n h i t c gi là ph ng pháp t t nh t tìm ra các ý t ng thi t k cho phép c gi
nh n c cái h mu n t web site c a chúng ta.
Các giúp nh h ng rõ ràng
Tài li u ào t o n i b 6/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
i th c t i c a công ngh web, a s c gi t ng tác v i các trang web b ng cách th c
hi n các liên k t gi a các tài li u. V n ch y u c a giao di n trong các web site là c
gi không ý th c c h ang âu trong t ch c thông tin. Các bi u t ng nh t quán,
hi u, các l c ho ng nh t và b n khái quát ( ho hay v n b n), màn hình
ng h p có th cho c gi s tin t ng là h có th tìm th y cái h tìm mà không lãng phí
th i gian.
c gi ph i luôn có kh n ng quay tr l i trang ch và các m ch ch t trên web site c a
chúng ta. Các liên k t c b n này nên có trên m i trang web c a chúng ta, nó th ng là các
nút n ho v i hai m c ích: t o các m i liên k t c b n và giúp t o m t bi u t ng
ho thông báo cho c gi bi t h v n còn ang trong web site c a chúng ta. Ví d , trên
web site c a Netscape, thanh bi u t ng sau ây có t i cu i m i trang web:
c thu g n t hình nh l y t i: home.netscape.com
Thanh nút n hay c s d ng (cho nhi u l a ch n trong m t di n tích nh ), có th oán
tr c (có t t các chân trang), và t o m t c tính ng nh t cho m i trang web c a
Netscape site.
Không có trang cu i cùng (dead-end)
i trang web nên có ít nh t m t liên k t. Các trang "dead-end" - các trang không móc n i
n các trang khác trong cùng site - không ch là m t s th t v ng v i c gi , chúng
th ng làm m t kh n ng a c gi n v i các trang khác trong web site c a chúng ta.
Các trang web th ng c a ra không có l i t a u: c gi th ng t o hay i theo
các liên k t th ng n các trang c t sâu trong c u trúc c a web site. Do v y h có th không
bao gi nhìn th y trang ch (Homepage) ho c các thông tin m u trên we site c a chúng
Tài li u ào t o n i b 7/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
ta. N u các trang phía d i c a site không có các liên k t quay lên, v trang ch ho c quay
i menu, c gi th c ch t là b lo i kh i vi c truy nh p n các ph n còn l i c a web site.
Cho phép truy nh p tr c ti p
c ích là cung c p cho c gi thông tin h c n v i ít b c nh t và v i th i gian ng n
nh t. u này có ngh a là chúng ta c n thi t k c u trúc thông tin hi u qu nh t, gi m t i a
các b c qua h th ng menu. Các nghiên c u v giao di n ch ra r ng c gi thích các
menu mà có t 5 n 7 liên k t, và c gi c ng thích ít màn hình dày d c các l a ch n h n
là nhi u trang v i các menu n gi n.
ng sau ây cho th y chúng ta không c n nhi u m c menu t o nên m t s l ng l n
a ch n:
i thông và nh h ng
c gi không ch u ng th i gian tr dài. Các nghiên c u nhân t con ng i cho th y i
i a s công vi c tính toán, ng ng c a s m t tác d ng là kho ng 10 giây. Các thi t k
trang web mà không thích h p v i t c truy nh p m ng c a c gi s ch làm cho h
thêm th t v ng. N u c gi ch là m t ng i d o ch i web bình th ng s d ng modem
c 28.8 kbps qua ng n tho i, th t d i d t t m t nh l n (kích th c) lên trang
web, c gi s không kiên nh n ch n khi nh c n p xu ng. Th nh ng, n u
chúng ta xây d ng m t web site cho n i b (intranet) tr ng h c, doanh nghi p, n i mà m i
ng i truy nh p web server v i t c m ng LAN hay cao h n n a, thì chúng ta l i nên s
ng nhi u nh và multimedia.
n gi n và nh t quán
c gi s không n t ng v i s ph c t p không lý do, c bi t các c gi ph thu c vào
web site c a chúng ta v th i gian ho c thông tin chính xác, liên quan n công vi c. Các
bi u t ng nên n gi n, quen thu c là d hi u v i c gi , ví d n u chúng ta mu n m t
bi u t ng cho vi c thi t k thông tin, nên ch n quy n sách hay th vi n, ch ng ch n
u v tr hay vo tuy n truy n hình. Thi t k thông tin t t nh t là nh ng cái mà a s c
gi ch a bao gi nh n th y.
Tài li u ào t o n i b 8/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
c thu nh t nh c a www.adobe.com
Adobe (do Studio Archetype thi t k ) là m t mô hình xu t s c cho thi t k web site. Các
trang s d ng ho m t cách r ng rãi v i các tr giúp nh v (navigation), áp d ng nh t
quán t t c các trang trên web site. M t khi chúng ta bi t các liên k t c b n n m trên u
trang, ranh gi i tr thành vô hình và vi c nh v s d dàng h n.
t c t i a vi c ch c n ng hoá và tính rõ ràng, thi t k trang c a chúng ta nên
c xây d ng trên các n v m u nh t quán, t t c u s d ng chung m t ki u ho ,
phong cách biên t p và mô hình t ch c. M c ích là tính ng nh t, có th oán tr c,
c gi c m th y tho i mái khi khai thác web site c a chúng ta, và ch c ch n h bi t ph i
tìm cái h c n tìm. Các bi u t ng ho trên trang web cung c p các tín hi u tr c quan
s ti p n i c a thông tin. Bi u t ng ho trên t t c u trang c a Adobe site t o nên
t giao di n c gi nh t quán, và c ng là nét nh n d ng duy nh t cho site c a Adobe:
c thu nh t nh c a www.adobe.com
Ngay c khi các trang c a chúng ta không s d ng ho , s d ng nh t quán các tiêu ,
các chân trang và các liên k t n trang ch , các trang liên quan s t ng c ng c m giác
a c gi là h ang trong khung c nh web site c a chúng ta.
t o hi u qu cho m t h th ng "không t n - seamless", chúng ta nên xem xét n
vi c a các thông tin quan tr ng vào web site c a chúng ta, g p nó vào h th ng h n là
o liên k t a c gi c a chúng ta ra kh i site c a chúng ta (n u không vi ph m b n
quy n cho vi c sao chép thông tin).
Tính n nh thi t k
u chúng ta mong mu n thuy t ph c c gi c a chúng ta r ng cái mà chúng ta cung c p
là chính xác, áng tin c y, chúng ta c ng ph i thi t k web site c a chúng ta c n th n, gi ng
nh chúng ta t o các m i liên h v i các doanh nghi p khác, v i cùng s biên t p và các
trình thi t k cao. M t site trông lu m thu m, v i thi t k tr c quan nghèo nàn, trình
biên t p kém s không truy n c s tin c y cho các c gi .
Tính n nh ch c n ng trong thi t k web có ngh a là gi các thành ph n giao ti p c a web
Tài li u ào t o n i b 9/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
site làm vi c n nh. Tính n nh ch c n ng có hai thành ph n - t các v t úng ch
ngay t u khi thi t k web site, và sau ó gi chúng ho t ng nh p nhàng trong su t th i
gian. Các web site t t có t nó ã có tác ng qua l i, v i nhi u liên k t n các trang trong
site ó, và có các liên k t n các site khác. Trong khi thi t k , chúng ta c n ki m tra
th ng xuyên các liên k t m b o chúng còn t n t i, m i cái trên web thay i r t
nhanh, c trên web site c a chúng ta và các web site khác. Chúng ta c n có l ch ki m tra l i
các liên k t và c n i dung c a nó có còn thích h p không.
Ph n h i và i tho i
Thông qua hình nh ho , các nút b m, các liên k t t m t n i duy nh t, thi t k web
a chúng ta nên a ra kh n ng xác nh n v trí, l a ch n c a c gi .
Ph n h i c ng có ngh a là b c chu n b cho vi c tr l i, áp ng các òi h i, góp ý c a
c gi . Các web site thi t k t t luôn cung c p m i liên h tr c ti p t i ban biên t p ho c
"webmaster" ph trách k thu t c a site. Lên k ho ch m b o quan h liên t c v i các
c gi là quan tr ng s ng còn i v i s thành công lâu dài c a m t doanh nghi p.
Thi t k cho các trình duy t khác
Không ph i m i c gi c a chúng ta có h ng l i t các nh ho chúng ta a ra trên
trang web, và r t nhi u c gi không có ch ng trình duy t ho . M t trong nh ng cái
hay c a web và HTML là kh n ng thay th thông báo (nhãn ALT trong HTML) các c
gi v i web browser không có kh n ng ho (lynx) v n hi u c ch c n ng c a hình
nh trên trang web. S d ng ch ng trình c bi t, các c gi mù có th nghe các thông
báo thay th mà chúng ta cho h tr cùng hình nh ho , do ó không hoàn toàn m t h n
i dung c a b c nh, phím ho i kèm trang web.
u khi n
Cung c p m t t p h p phong phú các u khi n ho và liên k t t ng tác trong trang
web s thu hút s chú ý c a c gi xu ng trang web, quên i các liên k t a n ng c a trình
duy t và lôi cu n h vào n i dung. B ng cách s d ng các phím n ng nh t, có th
oán c, chúng ta ã giúp c gi có c c m nh n c a web site c a mình, và làm cho
logic và tr t t c a web site tr nên rõ ràng. Ví d sau ây t trang ch c a PBS phong phú
ho , liên k t ã h p d n ngay ng i c vào site này:
Tài li u ào t o n i b 10/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
c thu nh t nh c a www.pbs.org
o ng c nh ho c m t c gi
c gi c n c m nh n ng c nh, v v trí c a h trong t ch c thông tin. Trong các tài li u
trên gi y, c m giác "ta ang âu" là s ph i h p các cách x lý v biên t p, ho có
c t thi t k sách, cách t ch c v n b n và c m giác v t lý c a cu n sách. Các tài li u
n t không cung c p m t ám ch v t lý nào cho vi c truy nh p thông tin. Khi chúng ta
th y m t liên k t web trên m t trang, chúng ta có ít càm nh n chúng ta s c d n i âu,
có bao nhiêu thông tin ó, và chính xác thông tin ó quan h th nào n trang hi n t i
nh th nào. i a s các trang web không v a kh p v i màn hình 14-15 inch, và do ó
luôn có m t ph n c a trang mà c gi không th nhìn th y.
Các trang web c n cho c gi c m nh n rõ ràng ng c nh và t ch c thông tin, vì ch có
t ph n nh c a web site (ít h n m t trang) c hi n th vào m t th i m:
Tài li u ào t o n i b 11/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
u là m t ng i thi t k web, chúng ta c n chu n b cung c p cho c gi các kh
ng này.
Liên k t và u khi n
"Quay l i"và quay v trang tr c
t c các h th ng siêu v n b n u chia s m t v n chung ó là: quay l i t m t lo t
các liên k t mà c gi ã i qua s không gi ng nh l t các trang ng c l i trong các tài
li u in, khi mà các trang c ánh s . Khi c gi nh n vào m t liên k t trong m t tài li u
web, h th ng di chuy n t m t web site này n cái khác, có khi t m t qu c gia này n
t qu c gia khác. C ng do liên k t là hai chi u, c gi có th quay l i web site mà h v a
i kh i b ng cách nh n vào phím "Back" c a trình duy t. Có phím "Back", thì phím
"Forward" cho phép c gi l i i n web site m i.
Tác d ng c a thanh phím n
i v i các nhà thi t k thông tin, các liên k t siêu v n b n là m t may m n pha t p. S
thay i c n b n trong ng c nh mà các liên k t t o ra d dàng làm lúng túng các c gi ,
nh ng ng i c n n các ám ch và các y u t tác ng có t ch c, khi h theo i và
hi u các liên k t siêu v n b n t trang này sang trang khác. u này c bi t úng khi
chúng ta a ra cho c gi các tài li u có nhi u ph n ánh s . Trên hình trên, c gi ã
nh y n web site th hai t i trang 6, và web site ó g m các trang c ánh s .
ng vi c t ng thêm các phím chu n (Back và Forward) c a trình duy t v i các phím
"Trang tr c" và "Trang ti p" c a váo các trang, b n thân c gi ã có thêm công c
nh v qua h thông thông tin c a web site nh chúng ta mong mu n. Thanh phím n
ng có th hi n th v trí c a thông tin, gi ng nh tiêu ch ng c a các cu n sách in:
Liên k t c nh và t ng i
Tài li u ào t o n i b 12/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
Không nh các phím Back hay Forward trong các trình duy t nh Netscape và MS Internet
Eplorer, Mosaic, ch có ch c n ng t ng i n các trang mà c gi v a r i kh i, phím
Trang ti p và Trang tr c trong các trang web là các liên k t c nh do chúng ta t o nên ch
n m t v n b n nh t nh. B ng cách t o các phím l t trang, phím ch n m c l c, chúng
ta ã cung c p cho c gi ph ng ti n hi u cách th c chúng ta t ch c thông tin trên web
site, ngay c khi h n không ph i t trang ch , ho c t m c l c n i d ng. Phím n không
cho phép c gi c tin theo th t h ch n, nh ng cho phép h c các trang liên ti p
nh ta trình bày:
Ch ng III.Thi t k web site
Khái quát
n t i nh ng lý thuy t có h th ng và c b n cho vi c chia nh b t c kh i thông tin l n
nào, cho dù nó c em i in hay cho World Wide Web. C s c a m i h th ng lý lu n là
gi i h n c a con ng i trong vi c l u gi và nh l i thông tin. Các nhà tâm lý h c nh n
th c ã bi t t hàng th p niên tr c r ng i a s chúng ta ch có th l u gi kho ng 4
n 7 m u thông tin r i r c trong trí nh ng n h n. M c ích c a các h th ng t ch c là
gi s l ng m u thông tin mà ng i c c n l u nh ên t i thi u, b ng vi c s d ng k t
p gi a thi t k ho , qui c l p và biên t p thông tin thành các n v riêng r .
Ph ng pháp c gi timg ki m và s d ng thông tin c ng th a nh n, các tin ng n h n,
riêng bi t s ch c n ng hoá h n và d nh v h n kh i thông tin dài.
i a s web site có thông tin tham kh o c gi tìm ki m trong các bài ng n h n. c
gi r t ít khi c các tài li u dài, liên t c trên màn hình, và a s h , nh ng ng i i tìm m t
u tin, s khó ch u khi ph i rà soát m t bài dài toàn ch cu i cùng tìm cái h c n. Các
n tin nh c a các thông tin có liên quan s d t ch c h n thành các kh i thông tin riêng
t o nên h th ng ng nh t, hình thành nên c s các liên k t hypertext. "Nh " ch có
th c xác nh trong ng c nh c a tài li u chúng ta trình bày và cái ta mong mu n cho
c gi .
Các b c trong t ch c thông tin
Ngày l i ngày, cu c s ng xã h i và công nghi p càng ít òi h i chúng ta t o b n t ng trình
chi ti t v cái chúng ta bi t và nh ng cái ó liên quan n nhau nh th nào, nh ng không
có m t n n t ng h th ng hoá logíc và v ng ch c, web site c a chúng ta s không ho t
ng t t, ngay c khi các n i dung c b n c a chúng ta là xác áng và hay. B n b c c
n trong vi c t ch c thông tin c a chúng ta là chia nó thành các n v logic, thi t l p h
th ng c p b c theo t m quan tr ng và tính t ng quát, s d ng h th ng này t o c u trúc
quan h gi a chúng, sau ó phân tích s thành công v ch c n ng và th m m c a các h
th ng.
t n thông tin
a s thông tin trên World Wide Web g m có các bài gi i thi u ng n không c n c n i
ti p. u này r t úng i v i các web site c a các t ch c, chính ph , doanh nghi p và
Tài li u ào t o n i b 13/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
giáo d c hay cung c p các thông tin ã c in trên gi y tr c ó. Nh ng nhà vi t tài li u
thu t ã phát hi n r t lâu tr c khi web ra i r ng c gi ánh giá cao các n thông
tin ng n do có th nhanh chóng rà soát và nh v chúng. Các n thông tin ng n, t ch c
th ng nh t c bi t thích h p v i trình bày c a web, do
• Có ít c gi dành th i gian c tài li u dài trên màn hình. a s h s l u tài li u dài
vào a, ho c in chúng, ch c nh ng gì bao quát tr c tuy n.
• Các m u tin ng n, riwng bi t thích h p v i liên k t web. c gi th ng mu n tìm th y
t ph n thông tin ch nh, ch không ph i toàn b c quy n sách r i l c nó ra.
Nh ng c ng ng chia c t quá nh thông tin, chúng ta s làm c gi th t v ng. T m t
n ba trang (in) thông tin là cho m t n thông tin trên web. M t liên k t mà ch n
t m u tin c t l n s th t ng ng n trong m i tr ng h p.
• Hình th c ng nh t c a cách t ch c và hình th c trình b y thông tin cho phép c gi
áp d ng kinh nghi m c a h có t web site c a chúng ta tìm ki m, khám phá, và c ng
cho phép c gi d oán c ph n web site m i, l s c t ch c nh th nào.
• Các n thông tin ng n g n, súc tích s thích h p h n v i màn hình máy tính, cái mà
gi i h n t m nhìn c a các v n b n dài.
Vi c áp d ng phân chia thông tin ph i linh ng, và nh t quán v i ý th c chung, v i h
th ng logic và v i s thu n ti n cho c gi web. Cách t t nh t phân chia và t ch c
thông tin th c hi n theo b n ch t c a n i dung. C ng có lúc c n t o m t tài li u dài trên web
nh m t b n t ng h p c a các n thông tin. u này c n thi t khi chúng ta t o các trang
web c gi có th l u hay in chúng.
th ng phân c p
u ch xác nh c u trúc nh v c b n cho c gi thì m i t ch c c n n s phân c p
theo t m quan tr ng. M i " n" thông tin có th và nên c s p x p theo m c quan
tr ng, và c h th ng theo m c quan h gi a các thành ph n. Khi chúng ta ã xác
nh c h p lý các m c u tiên, chúng ta có th x y d ng m t h thông phân c p t
c u tiên nh t hay m c t ng quát nh t, xu ng n m c c th nh t hay m c chi ti t
nh t. H th ng phân c p th c s là c n thi t i v i web, vì ý t ng trang ch -liên k t ph
thu c vào s phân c p, di chuy n t cái nhìn khái quát nh t c a toàn web site (trang ch ),
qua các menu con xu ng n trang n i dung ã ngày càng tr nên c tr ng.
Các m i quan h
Khi i di n v i m t h th ng thông tin m i, ph c t p, c gi b t u xây d ng các mô
hình lý trí, và sau ó s d ng chúng ánh giá các m i liên h gi a nh ng ch , và gi
thi t v v trí tìm th y thông tin h ch a th y tr c ó. S thành công c a web site chúng ta
Tài li u ào t o n i b 14/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
nh m t h th ng thông tin s ch y u c xác nh b i h th ng th ng ó cân x ng bao
nhiêu v i các mong mu n c a c gi . H th ng h p lý cho phép c gi d oán úng v
trí h tìm th y thông tin h c n tìm. Thông tin c s p x p b ng hình nh, dán nhãn, c
nhóm và phân lo i nh t quán cho phép c gi m r ng nh n bi t t các trang ã xem vào
các trang m i l i v i h . N u chúng ta làm c gi l c l i v i m t c u trúc không h p lý,
hi u, c gi s b th t v ng liên miên b i các khó kh n khi tìm thông tin. ng nên xây
ng m t web site trong nh sau:
Ch c n ng
Sau khi ã t o nên web site, chúng ta nên phân tích tính th m m c a nó, và tính th c t
ng nh tính hi u qu c a c c c u h th ng. Chúng ta ch n c u trúc h th ng nào cho
web site không quan tr ng, quan tr ng là thi t k web site thích h p, cân b ng gi a c u trúc
và quan h c a menu hay các trang "homepage" v i các trang n i dung c l p, các ho
liên k t, tài li u. M c ích là xây d ng m t h th ng phân c p c a menu, trang web sao
cho t nhiên i v i c gi , không gây tr ng i ho c làm lúng túng khi c web site.
Các web site quá nông, ch có m t m c liên k t, u thác vào các trang menu n ng n mà
sau m t th i gian s gi ng nh m t m h n n các thông tin không liên quan n nhau,
c li t kê không theo m t tr t t nào c :
th ng menu l i có th quá sâu, c t gi u thông tin d i nhi u l p menu:
Tài li u ào t o n i b 15/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
Các Gopher site là ví d n hình cho nh ng b t ti n c a các menu l ng nhau, n i mà
chúng ta ôi khi ph i m nhi u th m c tr c khi chúng ta g p các tài li u. Menu m t giá tr
khi chúng không chuy n t i t 4 n 5 liên k t; các trang menu d a trên danh sách, b ng
ch có th t i r t nhi u liên k t mà không dìm sâu c gi hay b t h cu n màn hình qua
t danh sách dài d c. B t c gi ph i nh v qua nhi u m c menu l ng nhau tr c khi
c c thông tin là tr c t c c gi và không c n thi t.
u web site phát tri n nhanh, s cân b ng các menu và trang web là r t c n thi t. Các
ph n h i c a c gi (và s phân tích vi c s d ng web site) có th giúp chúng ta quy t
nh c c u trúc web site có còn thích h p không, hay có ph n nào thi t k kém
không.Các tài li u ph c t p òi h i s phân b menu sâu, nh ng c gi l i không bao gi
mu n vào các trang l i các trang toàn menu n u có kh n ng truy nh p tr c ti p. M c tiêu là
o m t cây phân l p thích h p có kh n ng truy nh p thông tin nhanh, và giúp c gi hi u
c thông tin c t ch c nh th nào.
u trúc site
u b n là ng i quan tâm, chú ý n World Wide Web, b n th t khó thoát kh i dính dáng
n hypertext, hypermedia. Ngày nay, ch b n máy tính y p ý ngh k qu c v vi c
thông tin trên web có th b ng cách nào ó liên k t m i cái v i nhau. V i g i ý này, b n có
th b qua m t trong nh ng thách th c l n nh t c a vi c trình bày thông tin - t thông tin
vào tr t t logic nh th nào và t o m t web site d hi u, áng quan tâm cho c gi .
Tài li u ào t o n i b 16/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
Không có gì xa s th t c . N u chúng ta ch có ý t ng m h v cách th c m t ph n web
site liên quan n ph n khác, n u chúng ta không có m t cái nhìn t ng th ho c ý th c rõ
ràng v t ch c, c gi c a chúng ta s s m bi t , và ai a s h s b i tìm thông
tin khác t t h n.
n i ti p
Cách n gi n nh t h th ng thông tin là theo dãy, v i nó chúng ta có th hi n th thông
tin m t cách tu n t . Thông tin s ti p n i nhau nh m t b n t ng thu t, theo th i gian,
ho c trong s s p x p logic nó là ý t ng cho s lu n bàn n i ti p. S p x p tu n t có th
theo th t th i gian, ví d nh m t chu i logic các ch c phát tri n t t ng quát n
th , ho c c ng có th theo th t abc, nh các ch s , t n bách khoa, t n thu t
ng . Tuy nhiên, cách t ch c này ch thích h p v i các web site nh (ho c các danh sách
u trúc nh ch s ), các chu i càng dài càng tr nên ph c t p h n, và khi ó càng c n có
u trúc h n v nd c tính d hi u.
Nhi u web site l n v n còn c t ch c ki u n i ti p, nh ng m i trang trong chu i chính
có th có m t hay nhi u trang nói ngoài , thông tin chen gi a, ho c các liên k t n các
web site khác.
Ôl i
Nhi u b n h ng d n, danh sách các khoá h c c a tr ng i h c ho c các gi i ngh a cho
các tr ng h p k thu t c t ch c t t nh t theo ph ng th c ô l i. Nó là cách t t
ng quan các bi n s nh s ki n, công ngh , v n hoá,... thành công, t ng nv
riêng bi t trong l i nh t nh ph i có cùng c u trúc cho các ch l n và nh . Các ch
th ng không có s phân c p v m c quan tr ng. Ví d , "TCP/IP" c ng quan tr ng không
n, không kém so v i "IPX/SPX", do v y c hai mô t nên có cùng c u trúc. Nh v y c
gi có th i ti p (d c xu ng l i) c di n gi i v "TCP/IP", hay i ngang ( i ngang l i)
ng cách c ph n "packet" c a c hai ch TCP/IP và IPX/SPX. Có u không hay là
ch c l i có th khó hi u v i c gi ch ng nào c gi xác nh c m i liên quan
gi a các lo i thông tin. Nh ng nó r t t t v i các c gi có kinh nghi m, nh ng ng i ã có
n ki n th c v ch và h th ng c a nó. Các s t ng quát có th r t h u ích i v i
các site ki u l i.
Phân c p
phân c p thông tin là m t trong nh ng cách t t nh t t ch c các kh i thông tin ph c
p. S p x p có phân c p c bi t thích h p cho các web site, vì các web site luôn c
Tài li u ào t o n i b 17/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
th c hi n theo cách r nhánh t m t trang ch duy nh t. a s c gi quen thu c v i các
bi u phân c p, và các ch d s tr nên d hi u h n. M t t ch c phân c p c ng tác
ng có ích n b n thân vi c phân tích n i dung web site do s phân c p ch ho t ng
hi u qu khi chúng ta ã t ch c hoàn h o n i d ng c a chúng ta. Do bi u phân c p r t
gi ng n c u trúc c a các doanh nghi p, vi n, c gi d dàng xây d ng mô hình lý trí c a
web site:
Web (m ng nh n)
u trúc t ch c gi ng m ng nh n yêu c u ít h n ch cho vi c s d ng m u thông tin. M c
ích th ng cho ý t ng liên k t gi ng nhau và t do, n i mà c gi i theo s quan tâm
a h trong m t mô hình t khám phá, t do t t ng i v i t ng c gi n web site.
Mô hình web site này y r y các liên k t n các tài li u trong web site ó c ng nh trên
toàn World Wide Web. M c ích là khai thác tri t n ng l c c a web trong vi c liên k t và
t h p, tuy v y các c u trúc theo ki u m ng nh n này r t d phát tri n thành m t m h n
n, l n x n c a các kh i thông tin. C ng r t tr trêu, các web có t ch c l i th ng có c u
trúc phi th c t nh t i v i các web site, vì nó r t khó hi u, d oán i v i c gi . Các
web làm vi c t t nh t cho các site nh , có nhi u danh sách liên k t, nh m vào các c gi
chuyên nghi p ho c trình cao, nh ng c gi tìm ki m nh ng ki n th c chuyên sâu.
t lu n
a s các web site ph c t p u s d ng c b n ki u c u trúc thông tin trên. Ngo i tr các
site mà có yêu c u kh t khe v vi c ph i h tr các trang hi n th n i ti p, c gi c a
chúng ta thích s d ng các web site theo ki u t do nh "m ng nh n", nh a s các sách
tra c u hay k thu t v n hay s d ng. Tuy nhiên, u này c ng không tháo g cho b n
kh i s c n thi t ph i h th ng hoá suy ngh và trình b y nó m t cách minh b ch, nh t
quán, cái mà s h tr cho các m c ích c a web site. Sau ây là bi u th hi n m i
ng quan gi a b n ki u c u trúc và m c ích, s ph c t p c a n i dung.
Tài li u ào t o n i b 18/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
Các thành ph n c a site
Các web site có th vô cùng a d ng v ki u cách, n i dung, cách t ch c, và m c ích,
nh ng t t c các web site u c thi t k th c hi n ch c n ng c a chúng là các
ngu n tài nguyên cùng chia s nh ng c m c b n.
Trang ch (Home Page)
t c các web site u c thi t l p quanh "home page" gi nhi m v nh m t m xu t
phát n các trang web ph c t p khác trong web site. Trong h th ng phân c p, trang ch
chi m v trí trên nh c a s . URL WWW c a trang ch c ng là a ch web mà chúng ta
d ng h ng d n c gi n v i web site c a chúng ta, và trong nh ng n m t i a
ch c a trang ch quan tr ng c ng nh a ch nhà riêng hay a ch c a m t doanh nghi p.
u trang ch s là cái u tiên c gi nhìn th y khi truy nh p n web site c a chúng ta,
do ó trang ch c thi t k thích h p là u ki n c b n web site thành công. Chi n
c thi t k trang ch r t bi n hoá, d a trên ch c n ng và yêu c u c a các c gi c
tr ng c a eb site, m c ích c a web site và c ng ph thu c vào tính ch t, s ph c t p c a
toàn b web site.
Menu ho hay v n b n
Quy t nh cách b trí c b n nh t cho trang ch liên quan n vi c s d ng ho nh
th nào trên trang web. a s các trang ch c a các doanh nghi p, vi n hay tr ng hi n th
ít nh t m t thanh nh nh (banner) trên u trang, và trên các trang th ng m i, xu h ng
i là nh ho toàn trang, ph c t p, c xây d ng t các menu thay i liên t c t o nên
m giác nh các trang multimedia c a CD-ROM. Trang web nhi u nh ho có th có
hi u qu gây s chú ý c a c gi , nh ng l i t n th i gian n p xu ng, c bi t khi c
gi k t n i v i Internet qua modem hay m ng tr c t c th p. Ngay c khi c gi truy
nh p web site v i t c Ethernet (10 Mbps), các menu ho c ng ch m h n danh sách
các liên k t trên c s text n 10 l n.
Ai là c gi c a trang ch ?
Tài li u ào t o n i b 19/23
Công ty c ph n các gi i pháp m ng vi t nam (VNSC)
5 Hòa Bình, Minh Khai, Hà n i Email: [email protected]
Tel: 04. 6244531 Fax: 04.6445726 Http://www.vnsc.com.vn
Vi c phân cách gi a các trang ch trang trí ho h p d n, n p xu ng ch m v i các trang
text không chút th m ng, nh ng l i n p nhanh ã ph n ánh s c n thi t phân bi t s khác
bi t i t ng c gi cùng nhu c u c a h . M c ích c a a s web site là chuy n t i
thông tin n i t i (cho sinh viên, nhân viên và các khách hàng) và giao thi p v i các khách
hàng quan tr ng, nh ng m t maket c thi t k c n th n không ch m r ng kh n ng c a
t màn hình v n phòng. B ng cách gi nh ho v a ph i v kích th c, trang web
c n p xu ng không ch m l m mà v n có menu ho .
c làm nh t trang ch l y t web c a www.kodak.com
Trang ch c a W3C khá n gi n, ch y u là menu text cung c p m t t l y hi u qu
gi a s k t n i v i kích th c trang, nh ng v i m t giao di n thu n khi t. Trang web n p
nhanh và c thi t k thích h p cho các c gi web c bi t, nh ng l i không h p d n
i v i các c gi bình th ng:
c làm nh t trang ch t i www.w3.org/pub/WWW/
ng l a ch n - hãy s d ng c hai
Cách t t nh t áp ng òi h i c a c c gi ng u nhiên và c gi th ng xuyên, yêu c u
cao là cung c p c các trình bày thay th c a web site. M t cách ti p c n là cung c p m t
trang ch y n t ng cho các c gi chung, nh ng c ng có m t trang ch thay th , ch
u là text, chú tr ng v t c truy nh p thông tin qua các menu chi ti t. Cách ti p c n
khác là s d ng banner ho trên u trang, sau ó là các liên k t text. Web site
Tài li u ào t o n i b 20/23
