Tuyển tập Đạm Phương Nữ sử ( Q2 )
Trong chương : giáo dục tùy tâm lý đặc biệt của con trẻ" tôi đã nói đến sự không liên tiếp trong ý thức trẻ, trẻ không nhận thấy thời gian một cách rõ ràng, việc hôm qua không ăn dính với ngày nay, việc ngày nay không liên lạc với ngày mai. Vì lẽ đó cái lòng đạo đức và thiện ác của trẻ cũng lúc ẩn lúc hiện không chừng.
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 1
MUÅC LUÅC
CHÛÚNG I MÚÃ MANG LYÁ TRÑ, SOI SAÁNG LÛÚNG TÊM, GÊY DÛÅNG NGHÕ LÛÅC ........... 3
CHÛÚNG II PHAÁT TRIÏÍN NHÊN PHÊÍM ................................................................................ 21
CHÛÚNG III TREÃ ÀÖËI VÚÁI GIA ÀÒNH .................................................................................. 49
CHÛÚNG IV KHUÖN MÊÎU CUÃA CHA MEÅ VAÂ TÊÅP QUAÁN CUÃA CON CAÁI ....................... 58
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 2
PHÊÌN THÛÁ HAI
ÀÛÁC DUÅC
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 3
CHÛÚNG I
MÚÃ MANG LYÁ TRÑ, SOI SAÁNG LÛÚNG TÊM,
GÊY DÛÅNG NGHÕ LÛÅC
NHÊN CHI SÚ TÑNH BAÃN THIÏÅN
Nhiïìu hoåc giaã phûúng Têy cuäng nhû phûúng Àöng cho rùçng
loaâi ngûúâi khi múái sinh ra àïìu thiïån caã. Súã dô sau naây sinh gian,
aác, taâ, dêm laâ do sûå têåp thaânh vïì sau. Traái laåi cuäng coá möåt söë hoåc
giaã cho rùçng baãn tñnh cuãa treã con chùèng coá gò laâ thiïån, coá thïí noái laâ
ñch kyã, laâ vö tònh, laâ hung dûä thò àuáng hún. La Fontaine nhaâ thú
nguå ngön Phaáp tûâng than rùçng: “Caác tuöíi êëy khöng tònh thûúng”.
Hai quan niïåm êëy àöëi vúái töi laâ cûåc àoan caã. Theo thiïín yá cuãa
töi thò treã con khöng coá gò laâ thiïån maâ cuäng khöng coá gò laâ aác caã.
Thiïån aác àïìu do sûå têåp nhiïîm cuãa hoaân caãnh vaâ giaáo duåc sau naây.
Têm höìn cuãa treã laâ möåt maãnh giêëy trùæng tinh, trïn maãnh giêëy êëy
nïëu gùåp nhaâ nghïå sô taâi hoa seä phaác hoåa ra nhûäng maâu sùæc rûåc rúä,
àeåp àeä. Nïëu gùåp phaãi möåt tay vuång vïì, vuä phu, vö hoåc, vö haånh seä
böi nhoâa nhûäng neát àen töëi.
Vò thïë treã con töët hay hû laâ do tay cuãa chuáng ta caã. Khi treã
múái lïn hai tuöíi, treã chûa coá quan niïåm gò vïì thiïån vaâ aác, vïì àaåo
àûác vaâ khöng àaåo àûác. Àöëi vúái treã chó coá caái cho pheáp vaâ caái khöng
cho pheáp, caái laâm vui cha meå vaâ caái laâm phiïìn cha meå. Khi laâm
möåt viïåc cêëm seä bõ trûâng phaåt, khi laâm viïåc vui cha meå seä àûúåc sûå
êu yïëm. Toám laåi laâ chó coá loâng thûúng vaâ loâng súå haäi, chúá àaåo àûác,
thiïån aác laâ chuyïån treã chûa hiïíu vaâ cuäng coá thïí noái laâ treã chûa coá.
Trong thúâi kyâ naây meå laâ tinh thêìn, laâ lûúng têm cuãa treã vêåy. Caái gò
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 4
meå cho pheáp hoùåc meå baão laâm laâ àiïìu thiïån, àiïìu phaãi, àiïìu àaåo
àûác, caái gò meå cêëm hùèn laâ àiïìu aác, àiïìu traái, àiïìu vö àaåo.
Nhûng qua àïën nùm thûá ba, nhúâ sûå huêën luyïån dêìn dêìn treã
àaä caãm giaác möåt caách mú höì con ngûúâi ta cêìn phaãi ùn úã möåt caách
nhên tûâ, khöng nïn laâm haåi ai caã, nïn noái thaânh thêåt vaâ àöëi àaäi
pheáp tùæc vúái moåi ngûúâi. Khi treã àaä bùæt àêìu nhêån nhûäng viïåc nïn
laâm, vaâ gheát súå traánh nhûäng viïåc xêëu xa, bêåy baå, loâng àaåo àûác cuãa
treã àaä bùæt àêìu khúãi nhoám.
LOÂNG THIÏÅN AÁC CUÃA TREÃ
Trong chûúng “giaáo duåc tuây têm lyá àùåc biïåt cuãa con treã” töi
àaä noái àïën sûå khöng liïn tiïëp trong yá thûác cuãa treã, treã khöng nhêån
thêëy thúâi gian möåt caách cho roä raâng, viïåc höm qua khöng ùn dñnh
vúái ngaây nay, viïåc ngaây nay khöng liïn laåc vúái ngaây mai. Vò leä àoá
caái loâng àaåo àûác vaâ thiïån aác cuãa treã cuäng luác êín luác hiïån khöng
chûâng. Haäy xem thñ duå sau naây:
Möåt treã múái ba tuöíi tay cêìm miïëng baánh àûúng ùn, thêëy möåt
treã ùn maây ài qua, böå raách rûúái àoái khaát, treã lïn ba tûå cêìm miïëng
baánh beã nûãa cho treãùn maây. ÊËy laâ möåt viïåc thiïån roä raâng. Nhûng
àïën ngaây mai, meå àaä cho treã ùn baánh röìi, coân laåi möåt phêìn àïí
daânh cho cha úã trïn baân, trong khi vùæng mùåt meå, treã àaä roán reán
nhòn miïëng baánh do dûå möåt tyá, röìi khöng àeâ nöíi loâng muöën, treã àaä
boâ lïn ghïë ùn caã phêìn baánh cuãa cha möåt caách lanh leå, treã àaä laâm
viïåc töåi löîi möåt caách quaá tûå nhiïn. Chó möåt viïåc ùn, trong hai ngaây
tiïëp nhau, treã coá thïí laâm hai viïåc khaác nhau, möåt bïn laâ laâm phuác
vúái ngûúâi, möåt bïn laâ sûå bêët hiïëu vúái cha. Trûúâng húåp êëy ta khöng
nïn lêëy laâm laå, nïëu nhû ta àaä hiïíu treã khöng coá möåt yá thûác liïn
tiïëp. Trong khi ùn miïëng baánh cuãa cha, treã khöng cêìn nhúâ àïën viïåc
laâm phuác ngaây höm qua àïí àöëi chiïëu. Bao nhiïu caãm giaác vïì sûå
ngon laânh vui thñch khi ùn àûúåc miïëng baánh, àaä aám aãnh xuác àöång
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 5
vaâo sûác tûúãng tûúång cuãa treã, treã vöåi vaä ùn cho àûúåc miïëng baánh àïí
thoãa maän sûå ûúác muöën hiïån taåi, coân caác suy nghô gò khaác àïìu àaánh
deåp möåt bïn. Hiïíu nhû thïë ta múái biïët tha thûá nhûäng löîi lêìm cuãa
treã, ta khöng nïn phiïìn traách treã, maâ chó cêìn daåy treã möåt caách
khaác àïí sûãa àöíi laåi. Ngûúâi meå nïn nhúá rùçng: dêìu treã laâm möåt löîi
lêìm, löîi lêìm êëy cuäng khöng àïën nöîi quaá nùång maâ phaãi àöëi àaäi vúái
treã möåt caách nghiïm khùæc, traái laåi phaãi sûãa daåy treã möåt caách hiïìn
hoâa. Tûâ caái yá thûác khöng liïn tiïëp àïën yá thûác liïn tiïëp vêîn xa
nhau, cha meå cêìn giuáp treã nöëi sûå liïn tiïëp êëy bùçng caách thöng
minh vaâ yïu dêëu.
Trïn töi àaä lêëy möåt thñ duå vïì yá thûác khöng liïn tiïëp maâ treã coá
thïí laâm hai viïåc thiïån aác khöng giöëng nhau. Dûúái àêy töi kïí laåi
möåt thñ duå vïì sûå löîi lêìm cuãa treã do trñ tûúãng tûúång.
Chuyïån naây laâ möåt chuyïån thêåt cuãa con trai töilaâ höìi lïn 6
tuöíi do töi chûáng kiïën. Nùm êëy töi úã Àaâ Nùéng, möåt höm töi ngöìi
xem trong cûãa kñnh böîng thêëy möåt viïn soãi neám vaâo giûäa mùåt
kñnh, mùåt kñnh raån vúä laâm hai, töi giêåt mònh nhòn ra, thêëy H.T
àang àûáng ngoaâi búâ àêët tay cêìm möåt chiïëc naá cao su böå tõch
vûâa bùæn xong. Ngaåc nhiïn hún nûäa laâ töi thêëy em cuãa H.T con gaái
töi, múái lïn ba tuöíi, nùçm sêëp trïn phaãn miïång cûúâi, àêìu àöåi möåt
quaã giêëy vo troân. Trûúác möåt haânh àöång kyâ quaái vaâ nguy hiïím nhû
thïë, töi kinh ngaåc hïët sûác, nhûng gùåp trûúâng húåp nhû thïë naây töi
vêîn toã thaái àöå rêët àiïìm tônh àïí tòm ra nguyïn nhên vò sao con töi
àaä laâm möåt viïåc khaác thûúâng nhû thïë. Töi goåi H.T vaâo, thu caái
suáng cao su cêët ài vaâ buöåc phaãi àûáng úã tûúâng. Khi êëy chõ cuãa H.T
laâm àöëc giaáo úã trûúâng nûä hoåc Àaâ Nùéng ài laâm vïì. Töi àem cêu
chuyïån ra hoãi. Con gaái lúán töi cuäng ngaåc nhiïn quaá sûác. Nhûng
tinh yá àaä tòm ra àûúåc nguyïn nhên. Con gaái töi àaä múã ra cho töi
möåt quyïín saách chûä Phaáp vïì loaåi vùn tuyïín, trong êëy coá möåt hònh
veä möåt àûáa treã trïn àêìu àöåi möåt quaã cam vaâ möåt duäng sô dûúng
cung ra bùæn. Ngaây thûúâng
H.T. àaä múã saách êëy ra xem hònh vaâ nhúâ chõ cùætnghôa nhûäng
hònh aãnh cho nghe. Chõ àaä kïí chuyïån öng Guillau me Tell bùæn
truáng quaã cam trïn àêìu con. Cêu chuyïån êëy àaä aám aãnh trñ tûúãng
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 6
tûúång cuãa con trai nhoã töi. Noá cuäng coá yá nghô: Nïëu GuillaumeTell
bùæn truáng quaã cam àïí trïn àêìu con, thò noá cuäng coá thïí bùæn truáng
quaã giêëy àïí trïn àêìu em. Trñ tûúãng tûúång êëy àaä àûa àïën möåt viïåc
laâm nguy hiïím vaâ daåi döåt vö cuâng. May maâ viïn soãi vö tònh khöng
truáng mùåt con gaái múái lïn hai tuöíi cuãa töi.
Viïåc laâm cuãa H.T laâ rêët nguy hiïím, nhûng theo yá töi khöng
coá töåi löîi gò caã. Àûáa con töi àaä bõ löi keáo búãi möåt trñ tûúãng tûúång
quaá maånh, nïn àaä laâm möåt viïåc maâ khöng cêìn xeát viïåc êëy coá nguy
hiïím hay khöng, töåi löîi hay khöng? Nïëu gùåp viïåc naây, töi khöng
chõu tòm roä nguyïn nhên, maâ trûâng phaåt con töi möåt caách nghiïm
khùæc thò thêåt laâ oan cho treã, giaáo duåc cuãa töi seä ài àïën chöî thêët baåi
hoaân toaân.
Cha meå trûúác sûå lêìm löîi cuãa con, nïn tòm cho ra nguyïn do,
röìi chó cêìn möåt sûå daåy baão cho minh baåch laâm cho treã tónh ngöå,
khöng cêìn phaãi la mùæng öìn aâo.
Chuáng ta tuây theo sûå phaát triïín cuãa têm höìn maâ múã lêìn têëm
loâng àaåo àûác cho treã. Nhûng ta khöng nhêët thiïët buöåc treã möîi
haânh àöång laâ möåt viïåc àaåo àûác. Chó khi naâo treã àaä nhêån roä thêëy sûå
söëng cuãa mònh, àaä biïët lêëy quaá khûá maâ suy hiïån taåi, lêëy hiïån taåi
maâ suy tûúng lai, àaä nhêån àûúåc traách nhiïåm cuãa caác viïåc àaä qua,
vaâ kïët quaã cuãa nhûäng viïåc sùæp àïën, khi êëy chuáng ta múái coá thïí giaáo
duåc àaåo àûác möåt caách chñnh thûác cho treã vêåy.
SOI SAÁNG LÛÚNG TÊM BÙÇNG CAÁCH GIAÃI THÑCH DÊÅY BAÃO
Khi ta tñnh laâm möåt viïåc gò, nïëu viïåc êëy töët thò lûúng têm
baão: “laâm ài”, nïëu viïåc êëy bêåy, lûúng têm baão: “chúá laâm”, viïåc êëy vö
haåi, lûúng têm baão: “laâm hay khöng tuây yá”.
Khi laâm xong viïåc röìi, lûúng têm laåi saát haåch, nïëu àuáng viïåc
phaãi, thò lûúng têm thûúãng ta bùçng möåt sûå vui veã trong têm höìn.
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 7
Nïëu viïåc êëy laâ traái thò lûúng têm phaåt ta bùçng möåt sûå höëi hêån. Thïë
laâ lûúng têm cuãa ngûúâi ta coá hai phêån sûå: trûúác viïåc laâm, lûúng
têm laâ möåt viïn cöë vêën, sau viïåc laâm lûúng têm laâ möåt quan toâa.
Muöën cho lûúng têm cuãa treã laâm hai phêån sûå êëy, chuáng ta
cêìn phaãi giaáo duåc lûúng têm cho treã. Giaáo duåc lûúng têm nghôa laâ
thïë naâo? Nghôa laâ àem aánh saáng vaâo têm höìn cuãa treã, cho treã nhêån
thêëy nghôa vuå cuãa mònh.
Giaáo duåc cho treã nhêån thêëy nghôa vuå cuãa mònh cuäng chûa àuã,
coân phaãi daåy cho treã coá àuã nghõ lûåc àïí thûåc haânh nghôa vuå êëy.
Àem aánh saáng vaâo lûúng têm cuãa treã, nghôa laâ daåy cho treã
hiïíu àiïìu thiïån, àiïìu phaãi nïn laâm, dêìu phaãi chõu khoá, phaãi hy
sinh cuäng vêåy. Laåi cho treã nhêån thêëy àiïìu bêåy, àiïìu aác laâm xêëu xa
heân haå con ngûúâi, cêìn phaãi traánh xa. Thûúâng treã chûa hiïíu nöíi
nhûäng viïåc trûâu tûúång töëi nghôa nhû thïë, cêìn phaãi coá thñ duå, coá
chûáng cúá cho roä raâng, vaâ nhêët laâ meå phaãi lêëy laâm gûúng cho treã noi
theo. Möåt viïåc gò sai baão treã phaãi nïn noái roä lyá do vò sao maâ phaãi
laâm. Nhûäng lúâi giaãi thñch êëy phaãi ngùn ngùæn vaâ roä raâng treã múái
hiïíu nöíi. Nhiïìu cha meå nghe töi noái, cêìn phaãi giaãi thñch nhûäng lúâi
sai baão cho treã, lêëy laâm khöng vûâa yá. Caác öng baâ êëy nghô: ta sai treã
laâm viïåc gò àïìu laâ viïåc phaãi caã, thò treã phaãi vêng lúâi, khöng cêìn
phaãi giaãi thñch lyá do. Hiïíu nhû thïë thêåt laâ lêìm. Trûúác hïët caác öng
baâ nïn an têm khi töi baão cùæt nghôa nhûäng lúâi sai baão cho treã
khöng phaãi laâ àïí cho treã coá quyïìn thaão luêån nhûäng lúâi êëy cuãa
chuáng ta vaâ tûå do muöën laâm hay khöng muöën laâm cuängàûúåc. Àöëi
vúái treã, viïåc ta baão laâm laâ phaãi laâm, àoá laâ kyã luêåt cuãa gia àònh do
sûå têåp dûúäng àuáng theo nguyïn tùæc: quy cuã vaâ chuyïn cêìn àaä têåp
thaânh nhû thïë. Cha meå baão viïåc gò laâ con phaãi vêng lúâi àiïìu êëy
nhêët àõnh nhû vêåy röìi. Nhûng àöëi vúái töi coá hai caách vêng lúâi: Möåt
caách vêng lúâi saáng suöët thöng minh, möåt caách vêng lúâi töëi tùm ngu
àêìn. Vêng lúâi thöng minh seä ài àïën chöî troång danh dûå, tùng nhên
phêím vaâ tinh thêìn tûå lêåp, tûå cûúâng. Vêng lúâi ngu ngöëc seä àûa àïën
chöî nhu nhûúåc, heân nhaát, mêët hïët caã nhên caách. Giûäa hai sûå vêng
lúâi êëy, töi tin chùæc chõ em muöën cho con caái vêng lúâi möåt caách
thöng minh.
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 8
Muöën cho con vêng lúâi möåt caách thöng minh thò phaãi cùæt
nghôa nhûäng lúâi sai baão cho con hiïíu. Coá cùæt nghôa cho con thò múái
múã mang trñ thûác, giuáp cho con phaán àoaán, phên biïåt caác viïåc, caác
leä giûäa àúâi. Cùæt nghôa cho con laâm cho treã hiïîu roä têëm loâng thûúng
yïu vaâ sùn soác cuãa cha meå, caâng tñn nhiïåm uy quyïìn cuãa cha meå laâ
möåt uy quyïìn hoaân toaân lúåi ñch cho con. Con seä vêng lúâi cha meå
möåt caách thaânh thûåc khöng möåt tyá naâo phaãn döëi.
Töi thûúâng nghe nam nûä thanh niïn nûúác ta hay than oaán:
“Gia àònh aáp bûác, cha meå chuyïn chïë”. Sûå xung àöåt giûäa con caái vaâ
cha meå àoá, möåt phêìn lúán laâ taåi trong caác gia àònh sûå àöëi àaäi cuãa
cha meå àöëi vúái con caái nhû möåt viïn tûúáng àöåc taâi, hay chïë àöå nhaâ
binh. Nhûäng lúâi sai baão àûa ra khöng cêìn phaãi cùæt nghôa, buöåc con
phaãi laâm. Con caái trong thúâi thú êëu phaãi cuái àêìu theo, nhûng àöëm
lûãa bêët bònh àaä nhen nhoám trong loâng, àïí àïën trûúãng thaânh hoáa ra
möåt trêån hoãa tai lúán. Caái tai naån êëy chñnh laâ löîi úã chuáng ta.
Sûå cai quaãn con caái bùçng caách giaãi thñch nhûäng lúâi sai baão
khöng nhûäng laâ soi saáng lûúng têm cho treã maâ coân múã mang trñ
thûác vaâ tùng thïm tònh thûúng yïu trong gia àònh. Cha meå con caái
seä hiïíu biïët nhau, anh chõ em trong nhaâ cuäng thïm hoâa húåp,
khöng khñ trong nhaâ thïm àêìm êëm, vui tûúi.
ÀAÂO LUYÏÅN NGHÕ LÛÅC
Àoaån trïn töi àaä noái giaáo duåc lûúng têm phaãi laâm hai viïåc,
möåt laâ soi saáng têm höìn cho treã nhêån thêëy nghôa vuå, hai laâ àaâo
luyïån nghõ lûåc cho treã thûåc haânh nghôa vuå êëy. Hiïíu biïët tröng thêëy
viïåc phaãi maâ khöng laâm, thò hiïíu biïët êëy, tröng thêëy êëy cuäng
chùèng ñch lúåi gò. Möåt lûúng têm maâ khöng nghõ lûåc thò lûúng têm
êëy cuäng boã ài. Àaâo luyïån nghõ lûåc cho treã laâ múã àûúâng cho treã laâm
nhûäng nghôa vuå cao quyá cuãa àúâi ngûúâi.
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 9
Ta chúá hiïíu lêìm laâm cho treã vêng lúâi, phuåc tuâng laâ laâm treã
mêët nghõ lûåc. Theo caách vêng lúâi saáng suöët maâ ta àaä biïët thò caâng
tùng thïm nghõ lûåc cho treã. Traái laåi cha meå haâng ngaây àaánh chûãi
quaát thaáo treã laâ möåt caách laâm cho bao nhiïu nghõ lûåc cuãa treã phaãi
tiïu tan.
Coá cha meå nghô: con caái trong thúâi thú êëu ngang taâng nhû
ngûåa khöng cûúng, àïën thúâi kyâ giaáo duåc laâ phaãi àoáng cûúng kheáp
moã laåi. Hiïìu nhû thïë laâ cho giaáo duåc nhû möåt cöng trònh raâng buöåc
ngûúâi ta. Thêåt traái laåi, giaáo duåc chñnh laâ möåt cöng trònh àïí phaát núã
cú thïí, phaát núã trñ thûác, phaát núã àaåo àûác cuãa con ngûúâi. Sûå ngang
taâng nhû ngûåa khöng cûúng! Khöng phaãi möåt nghõ lûåc trúâi sinh ra
maâ chñnh laâ taåi cha meå têåp dûúäng sai pheáp tûâ thuúã loåt loâng ra.
“Àoáng cûúng kheáp moã con” chó laâ möåt caách vaän cûáu rêët hung dûä
möåt viïåc sai lêìm cuãa cha meå tûâ trûúác. Caái giaáo duåc bùçng voä lûåc êëy
seä laâm cho con ngu àêìn, nhu nhûúåc mêët hïët caã nghõ lûåc àïí tiïën
thuã. Cho nïn con caái nuöi daåy phaãi pheáp tûâ thuãa nhoã, thò nghõ lûåc
àaä khöng xung àöåt vúái yá chñ cuãa cha meå, maâ trúã laåi giuáp cho treã
laâm hïët phêån sûå laâm ngûúâi. Cha meå cêìn phaãi àïí cho nghõ lûåc cuãa
treã phaát triïín chúá khöng nïn cêìm thuác laåi.
Sûå phaát triïín nghõ lûåc cuãa treã nhiïìu khi laâm cho treã coá tñnh
ûúng ngaånh, cùng cûúâng cha meå khöng nïn lêëy thïë maâ lo. Nïëu cha
meå hùçng sùn soác treã, yïu thûúng treã, thò nhûäng tñnh khñ cùng
cûúâng, ûúng ngaånh laâ nhûäng àûác tñnh quyá, àïí cho treã sau naây àuã
sûác tûå lêåp, vaâ coá chñ tiïën thuã, coá gan maåo hiïím àïí ra xöng pha vúái
àúâi. Sûå ûúng ngaånh, cùng cûúâng khöng bao giúâ trúã mùåt laåi maâ àöëi
àaäi vúái cha meå, nïëu cha meå àaä biïët têåp luyïån, giaáo duåc con theo
phûúng phaáp quy tùæc maâ chuyïn cêìn, hiïìn tûâ maâ cûúng quyïët, tûâ
thuúã treã coân nùm nöi.
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 10
GIAÁO DUÅC NÏN DUÂNG KEÅO, DUÂNG ROI, HAY DUÂNG CAÃ KEÅO CAÃ ROI
Möåt nhaâ giaáo duåc kia àaä chûáng kiïën viïåc sau naây:
Ba baâ meå àaä àïën thùm möåt baâ àöëc giaáo àïí nhúâ baâ giaãi quyïët
giuâm möåt vêën àïì quan hïå vïì viïåc daåy con.
Möåt baâ meå noái: “Àöëi vúái töi, giaáo duåc khöng trûâng phaåt,
khöng nïn duâng roi voåt, maâ chó ên cêìn thûúãng cho nhiïìu. Treã múái
ra àúâi viïåc gò àöëi vúái treã cuäng khoá khùn lùæm. Sao ta buöåc treã laâm
nhûäng viïåc khoá khùn êëy, àïën khi treã laâm khöng nöíi ta laåi la mùæng
àaánh àêåp treã möåt caách töåi nghiïåp thïë? Vaã chùng coá trûâng phaåt
cuäng chúâ àïën tuöíi khön lúán àaä. Trong luác treã coân nhoã daåi, nhûäng
chiïëc hön, nhûäng àöì chúi, nhûäng keåo baánh laâ khñ cuå giaáo duåc cuãa
töi. Töi nhêån thêëy con töi nhúâ giaáo duåc kiïíu êëy maâ khön lúán hoaân
toaân vaâ thûúng töi hïët sûác”.
Möåt baâ thûá hai noái: “Theo yá töi, sûå ên thûúãng laâm hû con.
Trong luác treã laâm viïåc phaãi, thaái àöå vui veã bùçng loâng cuãa ta laâ
phêìn thûúãng àñch àaáng cho treã röìi. Cêìn gò phaãi luön luön àöì chúi
baánh keåo vaâhön hñt laâm cho treã nhaâm mùæt. Àïën khi treã laâm bêåy thò
cûá viïåc lêëy chiïëc roi dêu maâ phïët ñt caái laâ moåi sûå àïìu coá trêåt tûå.
Àaánh nhû thïë khöng thiïåt haåi gò maâ laåi coá kïët quaã töët. Tuåc ngûä coá
cêu: “Thûúng con cho roi cho voåt, gheát con cho ngoåt cho buâi”. Con
töi coá trûâng phaåt múái tiïën túái coá hoåc vaâ haånh, khöng coá àiïìu gò oaán
töi caã maâ laåi thûúng töi hïët sûác".
Möåt baâ thûá ba tiïëp theo möåt caách vui veã: “Theo töi, dêìu àïën
viïåc dêåy con cuäng phaãi lêëy nghôa trung dung cuãa thaánh hiïìn. Hai
baâ àïìu cûåc àoan caã. Möåt bïn thûúãng maâ khöng phaåt, möåt bïn phaåt
maâ khöng thûúãng. Theo töi thò phaãi chiïët trung giûäa hai phûúng
phaáp êëy, têët kïët quaã seä töët vö cuâng. Caái gò àaáng thûúãng nïn
thûúãng, caái gò cêìn phaåt phaãi phaåt, töi duâng caã keåo vaâ caã roi, maâ con
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 11
töi cuäng khön lúán hoaân toaân vaâ thûúng töi khöng thua gò con caác
baâ, coá leä hún nûäa laâ khaác”.
Röìi möåt baâ àûáng dêåy hoãi: “Giûäa ba phûúng phaáp giaáo duåc êëy,
ba chõ em töi àaä tranh luêån nhiïìu maâ chûa roä chên lyá. Baâ laâ möåt võ
àöëc giaáo laäo thaânh àaä lûu têm àïën giaáo duåc nhi àöìng, baâ cho ba
phûúng phaáp êëy phûúng phaáp naâo thiïåt laâ hûäu ñch àïí chõ em chuáng
töi lûåa möåt caái laâm phûúng chêm.
Baâ Àöëc trang nghiïm ngêîm nghô möåt höìi röìi cûúâi möåt caách
khiïm nhûúång:
- Thûa ba baâ, töi xin löîi trûúác ba baâ, töi khöng àûúåc lõch sûå
lùæm khi töi phaãi thaânh thêåt maâ noái rùçng ba phûúng phaáp cuãa ba
baâ àïìu sai caã, coá möåt phûúng phaáp thûá tû naây coá phêìn hoaân toaân
hún.
- Phûúng phaáp gò baâ cho biïët, chõ em chuáng töi noáng nghe
lùæm.
- Mêëy cö cêåu con cuãa quyá baâ gioãi lùæm, hoåc tiïën túái laåi biïët yïu
mïën vaâ vêng lúâi meå cha caác baâ àaä duâng nhûäng phûúng phaáp giaãn
dõ quaá! Keåo khöng roi, roi khöng keåo, caã roi vaâ caã keåo. Töi phuåc sûå
giaãn dõ êëy. Nhûng thûa caác baâ, nïëu caác baâ thûã ài quaá möåt thúâi gian
mûúâi nùm vïì sau, khi caác cö caác cêåu con cuãa quyá baâ àïìu àïën mûúâi
lùm, mûúâi saáu tuöíi, vaâ nïëu khi êëy caác cö cêåu laâm luön tiïëp möåt dêy
nhûäng sûå lêìm löîi, bêåy baå, khi êëy caác baâ seä duâng phûúng phaáp gò
maâ daåy con? Coá thïí duâng keåo, duâng roi, hay duâng caã keåo caã roi maâ
àûúåc chùng?
Ba baâ khaách nhòn nhau möåt caách ngú ngaác. Võ nûä àöëc giaáo
laäo thaânh laåi tiïëp: “Caái roi vaâ keåo coá kïët quaã, nhûng kïët quaã chó
möåt thúâi gian thöi, àïën möåt thúâi gian nûäa thò khöng coá aãnh hûúãng
gò. Uy quyïìn cuãa cha meå cuäng coá thúâi haån thöi, qua khoãi thúâi haån
êëy thò cuöåc àúâi cuãa con, con tûå xûã lêëy. Giaáo duåc laâ phaãi laâm sao cho
con sau khi àaä thoaát ly uy quyïìn cuãa cha meå coá thïí tûå cû xûã nïn
ngûúâi àûáng àùæn coá haånh kiïím, coá nhên phêím. Nïëu caác baâ chó tin úã
hiïåu lûåc cuãa roi vaâ keåo, cuãa sûå thûúãng vaâ sûå phaåt, àïën möåt ngaây,
roi keåo, thûúãng phaåt khöng coá giaá trõ nûäa thò caác baâ seä laâm sao?”
Trong phoâng khaách khi êëy bao truâm möåt sûå yïn lùång àêìy yá nghôa.
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 12
Vûâa khi êëy dûúái söng coá tiïëng coâi taâu xaâ luáp bay lïn. Baâ àöëc giaáo
núã möåt nuå cûúâi vui veã tay chó chiïëc xaâ luáp dûúái söng vaâ noái:
“Thûa caác baâ, con caái chuáng ta hiïån úã dûúái quyïìn chuáng ta,
cuäng nhû chiïëc xaâ luáp kia keáo chiïëc ghe àêëy: khi uy quyïìn cuãa cha
meå qua röìi, cuäng nhû chiïëc xaâ luáp kia àaä lòa chiïëc ghe, àïí ghe tûå
xuöi ngûúåc möåt mònh. Tûå àêëy ghe phaãi xöng pha vúái trúâi nûúác, naâo
baäo taáp, naâo soáng vuâi, naâo höë cao, naâo muâ tuái, ghe coá thïí vuâi dêåp
tan taânh trong biïín caã, nïëu ghe khöng trúã nïn möåt chiïëc xaâ luáp,
nghôa laâ coá möåt böå maáy tûå àöång, coá möåt la baân, coá möåt baánh laái
nhû xaâ luáp vêåy.
“Nhûng chiïëc ghe thò bao giúâ cuäng laâ chiïëc ghe, chúá treã con
cuãa chuáng ta sau naây seä thaânh ngûúâi lúán, muöën cho treã sau naây coá
thïí ngang doåc giûäa àûúâng àúâi xöng pha vúái soáng gioá, thùæng nöíi
àûúåc caác trúã lûåc àïí ài àïën búâ àïën bïën, thò treã cuäng cêìn phaãi coá möåt
la baân êëy laâ lyá trñ, möåt baánh laái êëy laâ lûúng têm, vaâ möåt àöång cú êëy
laâ nghõ lûåc. Chuêín bõ chûâng êëy khñ cuå cho möåt con ngûúâi khöng
phaãi laâ cöng viïåc cuãa möåt anh thúå chó àem vaâi böå maáy xuöëng lùæp
dûúái thuyïìn laâ xong. Àêy laâ möåt cöng trònh lêu daâi haâng thaáng
haâng nùm êëy laâ cöng trònh cuãa giaáo duåc”.
“Vêåy thûa caác baâ, giaáo duåc khöng phaãi chó duâng keåo, duâng
roi, duâng thûúãng, duâng phaåt, giaáo duåc phaãi múã mang lyá trñ, soi
saáng lûúng têm, vaâ gêy dûång nghõ lûåc cho con nïn ngûúâi”.
“Lyá trñ con treã, khöng phaãi laâ khöng coá, khi treã muöën lêëy möåt
vêåt gò trïn baân, biïët àêíy chiïëc ghïë àïën àïí leo lïn, thïë laâ treã àaä coá lyá
trñ, nhûng lyá trñ cuãa treã coân non daåi lùæm, chuáng ta cêìn phaãi múã
mang cho noá. Bêët kyâ viïåc gò treã laâm, viïåc gò ta sai baão treã, viïåc gò
treã lêìm lúä, ta àïìu cùæt nghôa raânh maåch cho treã hiïíu. Khöng cêìn
phaãi lyá thuyïët giöng daâi phiïìn phûác, chó cêìn nhûäng lúâi noái ngùn
ngùæn maâ roä raâng dïî hiïíu, dïî nhúá. Nhúâ thïë tûâ nhoã ta àaä huêën luyïån
treã coá möåt lyá trñ ngay thùèng vaâ saáng suöët giuáp treã lúán lïn gùåp viïåc
gò cuäng nhòn nhêån, hiïíu biïët möåt caách phên minh vaâ àûáng àùæn”.
“Lyá trñ múã mang thò lûúng têm cuäng cêìn phaãi soi saáng, têåp
cho treã tûå mònh can ngùn mònh àiïìu bêåy, tûå mònh khuyïën duå mònh
àiïìu hay, têët laâ soi saáng lûúng têm cho treã. Nhûng khi treã tûå biïët
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 13
löîi vaâ àïën saám höëi vúái cha meå; laâ möåt cú höåi rêët töët àïí luyïån têåp
lûúng têm cho treã, cha meå khi nghe nhûäng lúâi saám höëi êëy phaãi toã
lûúång khoan höìng an uãi con àaä ùn nùn löîi cuä thò phaãi laâm sûå phaãi
àïí àïìn buâ, coá khi treã laâm sûå lêìm löîi maâ thêåt tònh khöng hiïíu mònh
àaä lêìm, mònh àaä phaåm töåi. Trong nhûäng luác êëy khöng nïn la mùæng
con maâ chó nïn baây veä cho con hiïíu àïí àïì phoâng khi khaác. Dêìu khi
con thiïåt laâm àiïìu sai ta cuäng nïn traánh nhûäng cêu gùæt goãng doåa
naåt. Nhiïìu khi cha meå ài àêu vïì thêëy coá sûå bêët nhû yá liïìn mùæng to:
”Àûáa naâo laâm viïåc naây tao àaánh chïët" hoùåc “Quên naâo daám àuång
caái naây, seä biïët tay tao”. Trûúác sûå doåa naåt êëy leä tûå nhiïn laâ coá cêu
traãlúâi “Con khöng biïët” “Khöng phaãi con”. Àoá laâ cha meå àaä buöåc
con phaãi noái laáo, cha meå àaä eáp con phaãi àöëi vúái lûúng têm. Gùåp viïåc
gò cuäng nïn àiïìm tônh ön töìn maâ tòm roä nguyïn nhên nhûäng lêìm
löîi cuãa treã, do àoá maâ chó baão lêìn lêìn cho treã thêëy, ùn sêu vaâo loâng
nhûäng lúâi giaãng duå cuãa ta. Bêët àùæc dô coá khi phaãi duâng àïën lúâi
nghiïm trang, nhûng traánh nhûäng lúâi nguyïìn ruãa haâm höì baách
khêíu. Vïì sau khi nghiïm trang laåi phaãi trúã laåi hiïìn hêåu khoan
dung àïí cho treã nhêån thêëy loâng thûúng cuãa meå cha.
“Sùn soác lûúng têm, nhûng coân phaãi gêy dûång nghõ lûåc cho
treã nûäa thò giaáo duåc múái hoaân toaân. Trïn töi àaä noái nghõ lûåc nhû
möåt caái àöång cú cuãa möåt chiïëc taâu, dêìu taâu coá la baân coá baánh laái,
maâ khöng coá àöång cú cuäng chùèng ài àêu àûúåc. Vêåy ngûúâi ta coá lyá
trñ, coá lûúng têm maâ khöng coá nghõ lûåc cuäng chùèng nïn ngûúâi.
Nghõ lûåc laâ àöång cú, thò nghõ lûåc cêìn phaãi cho maånh. Vúái nghõ lûåc,
loaâi ngûúâi ài àïën nhûäng trònh àöå rêët cao, caác bêåc hiïìn triïët baác hoåc,
cho àïën caác võ anh huâng haâo kiïåt, àaä nhúâ nghõ lûåc maâ gêy dûång
biïët bao nhiïu cöng trònh vô àaåi. Nïëu chuáng ta àaâo luyïån lyá trñ vaâ
lûúng têm cuãa treã theo phûúng phaáp vûâa kïí trïn thò nghõ lûåc cuãa
treã caâng ngaây caâng maånh meä thïm, nghõ lûåc êëy seä khuynh hûúáng
vïì nhûäng viïåc lúán lao quyá hoáa cuãa ngûúâi ta. Nhûng trong khi ta
gêy dûång nghõ lûåc ta chúá nïn naâi eáp treã phaãi laâm viïåc quaá trònh àöå,
quaá lûåc lûúång cuãa treã. Möåt böå àöång cú maâ múã maáy chaåy quaá sûác
coân hoãng thay huöëng höì laâ nghõ lûåc cuãa ngûúâi ta. Cêy chûa moåc thò
laâm sao maâ àoâi coá traái, chim chûa àêìy löng caánh thò laâm sao maâ
baão bay, vêåy thò àöëi vúái treã con thú êëu cha meå cuäng chúá nïn buöåc
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 14
nhûäng viïåc laâm quaá sûác, quaá giúái haån: Thñ duå: Nïëu caác baâ biïíu con
caác baâ: Con àûa miïëng baánh con ùn cho àûáa nhoã ùn xin kia, treã
vêng lúâi nhûng öm mùåt khoác. Vêng lúâi laâ vò treã khöng muöën caác baâ
phiïìn loâng, nhûng khoác, laâ vò treã thiïåt tònh khöng muöën cho miïëng
baánh, viïåc cho miïëng baánh coá hai àûác tñnh lúán laâ laâm phuác vaâ hy
sinh khoaái laåc cuãa mònh, treã con àêu sùén coá nhûäng àûác tñnh quyá
hoáa êëy maâ caác baâ buöåc treã phaãi laâm. Muöën cho treã coá nhûäng nghõ
lûåc coá thïí noái laâ phi thûúâng nhû vêåy, cêìn phaãi daây cöng têåp luyïån,
caác baâ àaä tûå laâm gûúng cho treã xem vaâ hùçng giaãng giaãi cho treã
hiïíu, thò treã múái àïën möåt nghõ lûåc cao quyá nhû thïë.
“Vò thïë nïn cha meå muöën cho con phaãi laâm möåt viïåc gò cêìn
phaãi xeát thûã viïåc êëy coá vûâa sûác con laâm khöng àaä. Lûúång viïåc laâm
vúái sûác con coá ngang nhau thò nghõ lûåc múái phaát triïín àûúåc. Töi àaä
chûáng kiïën möåt gia àònh kia, cêåu con trai múái lïn saáu, cha meå buöåc
cho hoåc àoåc, hoåc viïët aám taã, ài àïën àêu cuäng khoe con mònh laâ taâi
gioãi phi thûúâng, sûå kïët quaã roä raâng trûúác mùæt laâ qua àïën mûúâi lùm,
mûúâi saáu tuöíi, treã êëy trúã nïn möåt thiïëu niïn ngúá ngêín, ngu àêìn,
sûác hoåc khöng tiïën àûúåc nûäa, àaânh phaãi boã trûúâng. Kïët quaã tai haåi
êëy laâ vò cha meå àaä nong nghõ lûåc cuãa con möåt caách phi lyá.
Ba baâ meå nghe àïën àêy lêëy laâm caãm àöång vö cuâng, hïët sûác
caám ún baâ àöëc giaáo àaä cho möåt baâi hoåc rêët quñ hoáa. Möåt baâ noái:
“Theo phûúng phaáp giaáo duåc cuãa baâ, con chuáng töi sau naây seä coá
möåt ”nhên phêím hoaân toaân".
Baâ àöëc vui veã àaáp: “Chñnh thïë baâ àaä duâng chûä nhên phêím
rêët phaãi. Coá möåt nhên phêím laâ gò? Laâ nhêån roä àûúåc viïåc phaãi úã àúâi,
laåi muöën laâm viïåc phaãi êëy, vaâ cöë sûác maâ laâm, la baân, baánh laái,
àöång cú, hay laâ lyá trñ, lûúng têm, nghõ lûåc. Töi thêëy coá treã em tuy
coân beá maâ àaä coá möåt nhên phêím, maâ traái laåi töi cuäng thêëy nhiïìu
ngûúâi àaä lúán maâ khöng coá möåt chuát nhên phêím naâo. Vò thïë to àêìu
chûa hùèn àaä hún ai, coá phaãi thïë khöng caác baâ?”.
Nhaâ giaáo duåc laäo thaânh àaä kïët thuác cêu chuyïån bùçng möåt nuå
cûúâi rêët yá nhõ.
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 15
GIAÁO DUÅC VAÂ ROI VOÅT
Nhû trïn töi àaä noái: giaáo duåc cuãa meå laâ múã mang lyá trñ, soi
saáng lûúng têm vaâ gêy dûång nghõ lûåc, sûå giaáo duåc êëy thûåc haânh
trong möåt bêìu khöng khñ hiïìn tûâ vaâ cûúng quyïët, yïu thûúng vaâ
khöng nuöng chiïìu. Giaáo duåc caách êëy laâm cho caác têåp quaán töët, caác
àûác quyá, tñnh hay traân chiïëm caã têm höìn treã, khöng àïí chöî cho
nhûäng khuynh hûúáng töåi löîi chen lêën vaâo.
Caác baâ meå nïn nhúá giaáo duåc laâ cöët gieo nhûäng mêìm möëng töët
thò sûå xêëu xa tûå nhiïn khöng coá nûäa. Chúá khöng phaãi laâ nhû phêìn
àöng lêìm tûúãng daåy con chó coá möåt caách laâ trûâng phaåt nhûäng nïët
hû tñnh xêëu cuãa con laâ àuã röìi.
Möåt vaåt àêët hoang vu, nïëu ta caây cuöëc xong röìi laåi boã phûáa
cho tûå nhiïn thò cêy coã laåi traân moåc laåi. Nïëu trïn vaåt àêët àaä caây
cuöëc êëy ta biïët gieo nhûäng mêìm töët, giöëng quyá, nhûäng cêy quyá seä
moåc cao vaâ lêën aát nhûäng coã coâi coã cuá. Dêìu sau naây coá nùm ba cêy
coã tranh moåc bêåy, nhaâ laâm vûúân siïng nùng, chó töën chuát cöng nhöí
qua laâ saåch.
Àöëi vúái têm höìn cuãa treã con cuäng thïë, nïëu ta gieo tröìng
nhûäng mêìm möëng àaåo àûác thò tranh coã töåi löîi khöng moåc nöíi. Ta
khöng coân nhoåc cöng maâ la mùæng trûâng phaåt, maâ kïu trúâi van àêët
vïì nhûäng töåi löîi cuãa con nûäa. Maâ dêìu khi coá möåt töåi löîi, nhûäng töåi
löîi êëy cuäng khöng baám chùåt ùn sêu àïí ta phaãi duâng àïën phûúng
phaáp quyïët liïåt maâ taão trûâ.
Giaáo duåc laâ gêy dûång sûác khoãe cho têm höìn, chúá khöng phaãi
laâ theo chûâng thêìy thuöëc àïí chûäa bïånh têm höìn, khi àaä duâng àïën
thuöëc laâ möåt sûå bêët àùæc dô vaâ cuäng coá thïí noái töín thûúng cho giaáo
duåc nhiïìu lùæm röìi. Xin chõ em nhúá, trûâng phaåt laâ möåt sûå vaån bêët
àùæc dô chúá khöng phaãi laâ phûúng phaáp quan troång vaâ linh diïåu cuãa
giaáo duåc.
Súã dô töi nhùæc ài nhùæc laåi vêën àïì naây laâ vò giaáo duåc úã nûúác ta
bõ möåt thaânh kiïën rêët lêìm laâ: “thûúng con cho roi cho voåt”. Khöng,
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 16
thûúng con khöng nïn cho roi cho voåt, thûúng con chó cêìn têåp
luyïån vaâ giaáo duåc cho con möåt caách coá quy tùæc vaâ chuyïn cêìn. Tûâ
khi con múái loåt loâng, thûúng con chó cêìn lêëy nghôa lyá maâ múã mang
lyá trñ, soi saáng lûúng têm vaâ gêy dûång nghõ lûåc cho con. Con caác baâ
laâm möåt sûå lêìm löîi, caác baâ chó thay àöíi thaái àöå hiïìn hêåu ra nghiïm
nghõ, thay àöíi lúâi noái yïu thûúng ra cûúng quyïët, möåt caái nhòn, möåt
cêu noái ön töìn maâ àanh theáp, cuäng àuã laâm cho treã phaãi höëi quaá,
phaãi sûãa mònh. Vò con caác baâ àaä àaâo luyïån àûúåc möåt caách kyä röìi.
Caác baâ khöng cêìn phaãi duâng àïën caái roi, caái taát laâm xuác phaåm àïën
tinh thêìn vaâ thên thïí cuãa con.
SÛÅ TAI HAÅI VÏÌ ÀAÁNH CON
Àaánh con coá nhiïìu tai haåi, möåt laâ laâm thûúng àau àïën thên
thïí cuãa treã, hai laâ laâm nguy haåi àïën tinh thêìn cuãa treã. Y hoåc àaä
chûáng nhêån nhûäng treã thuãa nhoã bõ àaánh, sau lúán lïn thêìn kinh hïå
bõ hû hoãng coá thïí sinh ra nhûäng bïånh laäng trñ, ngu àêìn, hoaãng höët
v.v.. Sûå àaánh laåi laâm cho treã thay àöíi têm tñnh, vò bõ àaánh quaá treã
sinh liïìu lônh, lyâ lúåm, hung dûä vaâ gian döëi. Töi àaä tûâng nghe treã
con ngöìi noái chuyïån vúái nhau: “tao laâm viïåc naây ba tao seä àaánh hai
caái taát tai, thaâ tao chõu hai taát, tao laâm caái naây chúi àaä”. Sûå liïìu
lônh àïën thïë cuäng do cha meå chó duâng phûúng phaáp àaánh laâm
phûúng phaáp giaáo duåc duy nhêët.
Nhiïìu treã laåi muöën traánh àoân, nïn sinh ra noái laáo, noái liïìu,
vu oan, àöí löîi cho treã khaác, àïí tröën traánh hònh phaåt. Cha meå nghô
khi duâng roi laâ àïí sûãa àöíi möåt tñnh xêëu cho con, nhûng traái laåi
chñnh àaä sùæp àûúâng cho bao nhiïu tñnh xêëu khaác cuâng túái.
Àêy laâ töi chûa kïí phêìn àöng cha meå àaánh con laâ chó chõu
theo sûå giêån döîi tûác töëi trong loâng, nïn àaánh àêåp con àïí haã caái uêët
khñ êëy, chúá thêåt khöngcoá möåt yá nghô gò vïì giaáo duåc. Àêy töi laåi
chûa kïí coá haång cha meå àaánh con chó vò tûác töëi vúái ngûúâi ngoaâi, baâ
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 17
con haâng xoám, àem con ra laâm dao laâm thúát àïí cho dïî chûãi ngûúâi,
caái löëi àaánh con êëy thêåt laâ möåt töåi aác.
Treã con bõ àaánh maâ phaãi phuåc tuâng, caái phuåc tuâng êëy khöng
thêåt thaâ gò caã, àïën möåt ngaây treã khöng súå àoân nûäa laâ khöng phuåc
tuâng nûäa. Biïët bao nhiïu treã con ta höìi coân dûúái quyïìn cha meå thò
thêåt laâ khöng khuön pheáp, caái khuön pheáp vò súå àoân, súå mùæng chûãi,
nhûng àïën lúán lïn laåi luöng tuöìng phoáng àaäng vö cuâng, chùèng qua
laâ giaáo duåc cuãa cha meå chó lêëy voä lûåc maâ kiïìm trõ, àïën khi voä lûåc
mêët giaá trõ laâ nhû ngûåa söí cûúng cûá viïåc phoáng àaåi vaâo nhûäng
àûúâng töåi löîi.
Giaáo duåc laâ lêëy caãm hoáa vaâ tònh yïu maâ gieo mêìm àaåo àûác
vaâo têm höìn con chúá giaáo duåc maâ duâng voä lûåc bao giúâ cuäng ài àïën
chöî thêët baåi.
NHÛÄNG LYÁ THUYÏËT BÏNH VÛÅC CHO VIÏÅC DUÂNG ROI
Nhiïìu cha meå bïnh vûåc cho thuyïët duâng roi noái: treã con lúán
lïn, coá tñnh ûúng ngaånh, cûáng àêìu phaãi duâng roi múái xong viïåc.
Töi àaä noái sûå ûúng ngaånh cûáng àêìu cuãa treã laâ do cha meå taåo
ra cho con tûâ thuãa nùçm nöi. Sûå têåp dûúäng traái pheáp àaä laâm cho con
chöëng laåi vúái yá chñ cuãa meå cha. Nïëu tûâ thuãa coân thú êëu, cha meå têåp
dûúäng cho con quy cuã vaâ chuyïn cêìn, thò giûäa cha meå vaâ con caái
khöng laâm sao coá sûå xung àöåt. Caái nghõ lûåc vaâ têm höìn cuãa treã vûâa
chúám núã ra àaä hoâa húåp vaâ ùn nhõp vúái nghõ lûåc vaâ têm höìn cuãa meå,
cho àïën lúán lïn cuäng thïë, thò laâm gò maâ coá sûå ûúng ngaånh traái
ngûúåc, àïí cha meå phaãi duâng àïën roi voåt.
Laåi coá cha meå cho rùçng: Ngaây nay con caái chuáng ta hû hoãng
laâ vò cha meå ñt àaánh con. Sûå thêåt nhòn cho kyä laâ treã con hû khöng
phaãi cha meå ñt àaánh maâ chñnh laâ cha meå khöng biïët daåy con hoùåc
buöng tröi con boã mùåc cho nhaâ trûúâng thaây hoåc, chúá khöng tûå mònh
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 18
daåy con. Caái tònh traång buöng tröi con êëy töi àaä noái röìi. Coân
chuyïån àaánh con ñt thò theo yá töi ngûúâi ta àaä lêìm thêëy, theo töi xeát
thò trong caác gia àònh ngaây nay, ngûúâi ta vêîn coân àaánh con, nhûng
àaánh khöng pheáp tùæc, khöng mêîu mûåc nhû caác cuå àúâi xûa.
Nhûäng caái thuåi, caái taát, caái cöëc, baå cêìm vêåt gò trong tay cuäng
phang vaâo con, diïîn ra trong gia àònh lùæm têën kõch thûúng têm maâ
kïët quaã chó àaâo sêu caái haâo giûäa cha meå vaâ con caái, chúá khöng coá yá
nghôa gò vïì giaáo duåc caã.
TRAÁNH NHÛÄNG CAÁI TAÁT, CAÁI CÖËC THÒNH LÒNH
Nhiïìu cha meå tuy khöng hay àaánh con nhûng bêët kyâ luác naâo
con laâm sai àiïìu gò, khöng cêìn phaãi noái, thûâa con vö yá àaánh möåt
taát vaâo mùåt hay cöëc möåt caái trïn àêìu.
Caách trûâng phaåt êëy rêët nguy haåi. Vò caái löëi taát vaâ cöëc thònh
lònh êëy noá laâm quen tay hoáa ra möåt têåp quaán, bêët kyâ viïåc lúán, viïåc
nhoã viïåc chûa phên phaãi traái cuäng thònh lònh àaánh möåt taát. Caái taát
àöëi vúái treã hoáa ra khöng giaá trõ gò caã vò nhaâm quaá. Nhûng tai haåi
tinh thêìn treã rêët nhiïìu, hû haåi àïën thêìn kinh, laâm giaãm nhên
phêím cuãa treã trûúác cöng chuáng, vaâ laâm cho treã sinh lyâ lúåm àöëi vúái
trûâng phaåt.
PHÛÚNG THUÖËC ÀÙÆNG CAY
Àûáng trïn nguyïn tùæc cuãa sûå giaáo duåc, chuáng ta phaãi traánh
xa hònh phaåt àuång àïën thên thïí cuãa con treã, chuáng ta chó duâng sûå
caãm hoáa, sûå dêîn duå, sûå giaãi thñch sai baão, sûå kïu goåi àïën lûúng
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 19
têm vaâ nghõ lûåc cuãa treã àïí sûãa mònh. Nïëu gùåp möåt trûúâng húåp treã
taái phaåm nhiïìu lêìn toã ra treã hiïíu hïët caã traách nhiïåm cuãa sûå laâm
bêåy maâ vêîn cûá laâm. Sau khi àaä duâng àïën phûúng kïë caãnh caáo,
khiïín traách maâ thêëy khöng coá kïët quaã, ta xeát thêëy treã àaä phaåm töåi
trong nhûäng luác bònh tônh vaâ coá yá thûác, chúá khöng phaãi vò lú àaäng,
vò xuác àöång hoùåc vò möåt àau öëm gò vïì tinh thêìn.
Trûúác tònh thïë êëy ta coá thïí duâng roi àaánh treã. Ta nïn nhúá
phûúng phaáp êëy nhû möåt thang thuöëc àùæng cay khi ta duâng, ta coá
tin úã sûå kïët quaã töët cho treã múái nïn duâng. Viïåc duâng noá laâ viïåc bêët
àùæc dô, vaâ rêët àaáng tiïëc, ta phaãi toã cho treã nhêån thêëy nhû thïë.
Luác àaánh treã ta phaãi àiïìm tônh, phaãi xeát loâng khöng coá möåt
giêån dûä, tûác töëi gò. Nghiïm trang ta àûa treã vaâo phoâng riïng.
Khöng cho möåt ngûúâi naâo can thiïåp hoùåc cûúâi chï treã, vò ta àaánh
treã trûúác cöng chuáng laâm cho treã xêëu höí phaåm àïën loâng tûå troång
cuãa treã vaâ coá khi treã laåi nhúâ cêåy ngûúâi can ngùn giuâm.
Töi thêëy coá nhaâ, cha múái xaách roi ra àaánh con, chûa àaánh maâ
con àaä la heát vang nhaâ, àoá laâ treã khöng phaãi la heát vò àaánh àau,
maâ biïët la heát seä coá meå hoùåc anh chõ em àïën can.
Àûa treã vaâo phoâng riïng, ta nghiïm trang cùæt nghôa töåi löîi
cuãa treã sao cho roä raâng laâ phûúng phaáp cuöëi cuâng ta phaãi duâng àïí
àöëi vúái treã. Ta phaãi noái cho treã biïët àaánh treã laâ möåt sûå rêët àau loâng
trong loâng ta, nhûng vò treã àaä nhiïìu lêìn khöng chõu nghe lúâi, nïn
bêy giúâ phaãi chõu hònh phaåt nùång nïì naây.
Söë roi àaánh chó vaâi ba caái tuây theo löîi nùång nheå, cöët ghi laåi
möåt kyã niïåm cho treã vïì sau. Trong khi àaánh khöng nïn noáng tiïët
quêët bêåy vaâ duâng lúâi tuåc tôu thö baåo.
Trûâng phaåt xong nïn àïí cho treã yïn tônh möåt thúâi gian. Khi
sûå bònh tônh àaä trúã laåi vúái têm höìn, ta goåi riïng treã vaâo phoâng hoãi
treã àaä biïët höëi hêån vaâ ùn nùn höëi löîi chûa, ta laåi nhùæc laåi möåt lêìn
nûäa laâ ta chó bêët àùæc dô maâ duâng àïën roi voåt, ta tröng mong duâng
lêìn naây laâ lêìn cuöëi cuâng, nïëu treã biïët nghe lúâi ta. Nïëu treã thêåt toã
loâng höëi quaá, ta nïn êu yïëm vaâ an uãi treã, vaâ tuây tònh thïë coá thïí
hön treã möåt caái àïí treã nhêån thêëy têëm loâng thûúng cuãa cha meå vaâ
sûå khoan dung cuãa cha meå vö cuâng.
http://ebooks.vdcmedia.com
TUYÏÍN TÊÅP ÀAÅM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 20
Viïåc trûâng phaåt êëy qua röìi ta khöng nïn nhùæc laåi cho ai biïët
caã. Treã seä caãm àöång vaâ caám ún ta vö cuâng, vò thêëy ta biïët troång
danh dûå vaâ yïu thûúng treã luön luön.
Töi àaä noái giaáo duåc laâ cöët úã tònh yïu vaâ loâng caãm hoáa, töi àaä
cöng kñch sûå giaáo duåc duâng àïën roi voåt. Thïë maâ töi phaãi àûa möåt
phûúng thuöëc àùæng cho chõ em chùèng qua laâ töi giaã thiïët möåt tònh
traång ûúng ngaånh quaá leä, phaãi duâng àïën roi voåt möåt caách àaáng
tiïëc.
Nïëu möåt ngûúâi meå theo àuáng phûúng phaáp giaáo duåc lêëy
nghôa lyá múã mang lyá trñ, soi saáng lûúng têm vaâ gêy dûång nghõ lûåc
cho con caái giûäa möåt bêìu khöng khñ thûúng yïu, hiïìn hêåu vaâ cûúng
quyïët thò khöng bao giúâ phaãi duâng àïën roi voåt laâ nhûäng khñ cuå bao
giúâ cuäng coá haåi àïën thïí chêët vaâ tinh thêìn cuãa con treã.
Àaánh treã laâ möåt võ thuöëc àùæng cay, thuöëc àùæng cay khöng
nïn duâng nhiïìu.
http://ebooks.vdcmedia.com
