Trồng nấm bằng rơm rạ
Ở hầu hết các quốc gia Châu Á mà cây lúa là cây trồng chính, thì rơm rạ rất sẵn, và giá mua bán phải chăng. Rơm rạ dùng làm nguyên liệu cơ bản cho việc trồng nấm. Các loài nấm có khả năng phân giải các chất hữu cơ mà các vi sinh vật khác không làm được.
Trồng nấm bằng rơm rạ
Nguồn: hoind.tayninh.gov.vn
Tính thích ứng của kỹ thuật
Ở hầu hết các quốc gia Châu Á mà cây lúa là cây trồng chính, thì rơm rạ rất
sẵn, và giá mua bán phải chăng. Rơm rạ dùng làm nguyên liệu cơ bản cho việc
trồng nấm. Các loài nấm có khả năng phân giải các chất hữu cơ mà các vi sinh vật
khác không làm được. Nấm ruộng hay nấm rạ thông thường và nhiều loại nấm
khác (Agaricus spp.) sinh trưởng tốt trên phân trộn chế biến từ rơm rạ.
Tính hiệu quả của kỹ thuật
Sản xuất nấm cho thu nhập đáng kể, và tận dụng được nguồn lao động dư
thừa ở nông thôn. Các chất hữu cơ còn lại sau khi thu hoạch nấm đem bón cho đất
như phân hữu cơ.
Giảng giải kỹ thuật
Rơm rạ dùng làm vật liệu nền chính để trồng nấm. Đầu tiên, nó được chế
thành phân trộn, bao gồm rơm phân gà, urê, cám và thạch cao. Với mỗi tấn rơm
khô, trộn thêm 100kg phân gà, 50kg cám, 12-15kg urê, và 10kg thạch cao.
Chế phân trộn ngoài trời
Làm ẩm
Cắt ngắn rơm khô với độ dài 10-20cm và ngâm với nước (2-3 ngày vào
mùa xuân, 6 tháng sau khi rơm đã được cắt, và 1-2 ngày vào mùa thu ngay sau khi
thu hoạch lúa).
Chất đống và đảo
Phân trộn được chất đống, để cho ngấu khoảng 15-20 ngày vào mùa thu, và
20-25 ngày vào mùa xuân. Trong suốt thời gian này, phân trộn phải được giữ ẩm
và được đảo đi đảo lại nhiều lần để các chất đều được trộn kỹ và có hàm lượng ẩm
đều nhau khắp cả trên lẫn dưới đống, và làm điều hoà nhiệt độ. Khi nhiệt độ ở
giữa đống lên tới 70oC, thì phân trộn cần đảo lại.
Những luống nấm trong phòng
Thông thường, luống nấm được rải 110kg phân trộn/1m2.
Khử trùng và kiểm tra phẩm chất
Khi phân trộn đã được rải lên luống trồng nấm, thì nó cần được tiệt trùng
bằng cách nâng nhiệt độ lên tới 58-60oC trong 4-6 giờ. Sau đó, nhiệt độ cần được
duy trì ở 48-55oC trong 6-8 ngày để làm cho phân trộn chín ngấu.
Thời gian sinh sôi của nấm
Khi gieo nấm, thì nhiệt độ phân trộn chỉ còn dưới 250C. Giống nấm cần
được rải đều trong các lớp phân trộn. Khoảng 30% giống nấm được rải ở lớp phân
trộn thứ ba dưới cùng, 30% cho lớp phân trộn thứ ba giữa, và 30% trên mặt lớp
phân trộn thứ ba. Còn 10% nên để rải lên bề mặt của phân trộn còn lại. Số lượng
giống nấm tối ưu là 2-3kg (6-8 founds) cho 300kg phân trộn.
Sau thời gian sinh sôi, nhiệt độ phân trộn phải giữ ở 25-28oC. Độ ẩm không
khí phải đạt khoảng 90-95%. Luống sẽ được che kín toàn bộ bởi sợi nấm sau 10-
15 ngày.
Việc chuẩn bị đất và bao bọc
Vật liệu bao bọc để chứa cụm nấm phải được chuẩn bị bằng cách trộn mùn
sét và than bùn với tỷ lệ 8:2 (v/v). Độ pH tối ưu của đất bao bọc là 7,0-7,5.
Để trừ khử mốc và các vi sinh vật khác, đất bao bọc cần được khử trùng
bằng cách hấp nóng nó trong vòng 5-6 giờ ở nhiệt độ 60-65oC hay 1 giờ ở nhiệt
độ 80oC.
Việc bao bọc phân trộn và giống nấm cần phải dày khoảng 2,5-3,0cm. Sau
khi bao bọc, nhiệt độ thích hợp cho sự sinh trưởng của sợi nấm là 25-28oC.
Chăm sóc và thu hoạch
Độ thoáng và nước tưới vừa phải vô cùng quan trọng trong việc duy trì mức
nhiệt độ và độ ẩm phù hợp cho nấm. Đến lúc thu hoạch, nhiệt độ không khí cần
được duy trì ở mức 15-16oC.
Chú ý: Sau khi tất cả nấm đã được hái, thì phòng nuôi nấm và các vật chứa
của nó cần phải được khử trùng bằng hơi nước và rồi được để ngỏ để ngăn ngừa
bất cứ mầm bệnh nào có thể làm hại đến vụ nấm sau.