Tìm dấu vết một nền văn minh rực rỡ (Mexico) - Thăm Chitchen Itza - Phế tích của người Maya
Hôm nay là ngày thứ năm của chuyến đi. Chúng tôi sẽ đi thăm Chitchen Itza (mà nhiều người đọc trại ra là Chicken-Pizza cho vui vui và dễ nhớ). Ðây là di tích một thành phố của người Maya, một nhóm thổ dân có một nền văn minh thật rực rỡ trong lịch sử nhân loại cách đây khoảng hơn 1,000 năm. Nhưng họ suy tàn nhanh chóng mà hiện nay chưa ai biết nguyên nhân tại sao. Thổ dân Trung Mỹ, đặc biệt là Mễ Tây Cơ có ba giống chính là Olmec, Maya và Aztec. Cách đây......
Tìm Dấu Vết Một Nền Văn Minh Rực Rỡ (Mexico) - Thăm Chitchen Itza - Phế Tích
Của Người Maya
[21/10/2005 - Tác giả: admin1 - Vietnam Review]
Minh Tâm
21.10.2005
Hôm nay là ngày thứ năm của chuyến đi. Chúng tôi sẽ đi thăm Chitchen Itza (mà nhiều
người đọc trại ra là Chicken-Pizza cho vui vui và dễ nhớ). Ðây là di tích một thành phố
của người Maya, một nhóm thổ dân có một nền văn minh thật rực rỡ trong lịch sử
nhân loại cách đây khoảng hơn 1,000 năm. Nhưng họ suy tàn nhanh chóng mà hiện nay
chưa ai biết nguyên nhân tại sao. Thổ dân Trung Mỹ, đặc biệt là Mễ Tây Cơ có ba
giống chính là Olmec, Maya và Aztec. Cách đây khoảng 1,000 năm, khi Châu Âu còn
lạc hậu thì họ đã có một nền văn minh cao. Họ có chữ viết, biết xây dựng những
thành phố lớn, biết tính toán, làm lịch, làm thủy lợi, xây kim tự tháp... Họ thờ cúng đa
thần và có tục tế thần bằng... người sống rất dã man.
Chúng tôi đi thăm Chitchen Itza theo tua của hãng Grayline. Giá vé là 45 đô la một
người kể cả vé vào cửa và ăn trưa. Rời Cancun lúc 8:30 sáng, chúng tôi phải đi hơn 2
giờ trên xa lộ xuyên bán đảo Yucatan. Ðây là một con đường chán nhứt mà tôi đã đi
qua từ xưa tới nay. Yucatan là một vùng bằng phẳng toàn là rừng. Con đường thẳng
băng, không cong, không dốc. Hai bên chỉ toàn là cây, cây... và cây. Cả trăm cây số
không có một căn nhà, hay một biểu tượng của sự sống trừ vài con chim nho nhỏ đứng
ngơ ngác hay bay vụt qua. Ðường vắng xe chạy nhanh xuyên qua khu rừng rộng mênh
mông này. Hôm mới tới từ trên máy bay nhìn xuống đã thấy Yucatan là một bán đảo
xanh rì. Ở đây mưa nhiều nên cây cối xanh tốt. Nhưng không có cây cao. Cây cối trong
khu rừng này chỉ cao khoảng 7-8 mét là cùng. Tuy chán, nhưng cũng là một sự lạ đáng
nhớ. Trên xe, bà con ngủ gà ngủ gật. Khoảng 11 giờ thì tới Chitchen Itza.
Ở đây có một khách sạn lớn tên là Mayaland. Chúng tôi vào giải lao khoảng 30 phút
trước khi vào xem những phế tích gần đó. Lúc này là giữa trưa, nhiệt độ trong mát đã
gần 100 độ F. Nóng kinh khủng. Ngoài nắng chắc cũng 105 độ F. Thế mà 600, 700
người, từ những đoàn khác nhau, ai cũng hăm hở chuẩn bị vào xem phế tích về một
thành phố của một dân tộc... kỳ lạ.
Trời nóng như thiêu mặc dù chúng tôi đang đi dưới bóng cây. Từ cổng vào chỉ đi
chừng 200 mét là tới và kia rồi, kim tự tháp El Castillo (Kukulkan) đã xuất hiện. Kim
tự tháp này nổi tiếng khắp thế giới và được Liên Hiệp Quốc công nhận là di sản của
nhân loại. Thật ra, nó không cao lắm, chỉ độ 23 mét là cùng. Nhiều người đang leo lên
tới đỉnh là một đền thờ vuông vức.
Kim tự tháp El Castillo được xây khoảng năm 800, nổi tiếng không phải vì sự to lớn vì
nó nhỏ hơn nhiều so với những kim tự tháp bên Ai Cập. Ðiều làm cho nó nổi tiếng là
những bí mật ẩn tàng bên trong. Nó chứng tỏ người xây cất đã có một nền văn minh
cao về những mặt như: kiến trúc, điêu khắc, âm thanh, thiên văn, địa lý, toán học và
nhiều yếu tố thần bí khác.
Về kiến trúc: xây được kim tự tháp này cho thấy dân Maya đã có kiến thức vững chắc
về vật liệu và nền móng.
Về âm thanh: đứng ở một phía của kim tự tháp nếu vỗ tay mạnh thì sẽ nghe tiếng dội
lại giống như tiếng chim (mà người ta tin rằng đó là tiếng chim thần của người
Maya).
Về địa lý: kim tự tháp xây vuông vức, hai góc của nó đúng hướng Ðông Tây.
Về thiên văn và làm lịch: Bốn mặt của kim tự tháp có bốn cầu thang, mỗi cầu thang có
91 bậc, 91x4=364, thêm mặt đỉnh là đúng 365 ngày trong năm. Mỗi mặt kim tự tháp có
52 tấm phẳng tượng trưng cho 52 năm trong chu kỳ lịch của người Maya (chu kỳ lịch
này chấm dứt vào ngày 23 Tháng Mười Hai 2012 theo Tây Lịch). Lịch của người Maya
làm ra rất là chính xác. Sau cả ngàn năm mà chỉ sai không đáng kể, chứng tỏ dân tộc
này hiểu biết rất sâu sắc về thiên văn.
Ðiều thần bí hơn hết về kim tự tháp này chính là hàng năm vào ngày Xuân Phân (21
Tháng Ba) hay Thu Phân (21 Tháng Chín) khi mặt trời mọc từ từ thì bóng của kim tự
tháp sẽ hiện ra một con rắn (trên lưng có vảy) mà dân Maya nói là rắn thần tên
Kukulan đang từ trên nóc tháp bò xuống. Hiện tượng này lôi kéo du khách bốn phương
về đây rất đông đảo vào những ngày nói trên để xem, có khi tới hàng chục ngàn người.
Bạn có thể leo lên đỉnh kim tự tháp này. Nhiều người trẻ leo lên tới đỉnh kim tự tháp.
Tới lúc xuống thì kêu trời vì lên thì dễ mà xuống thì khó. Mỗi bậc cấp cao tới 50 cm.
Khi xuống không thể đi như bình thường mà phải bò ngược lại với mặt úp xuống bậc
thang đá. May là người ta có làm một sợi dây thừng ở giữa để thiên hạ bám vào.
Chúng tôi xem tiếp một sân chơi cầu. Ðó là một sân hình chữ nhựt với những bức
tường bốn phía, bên trên có hai vòng bằng đá. Ở đây, âm thanh cũng rất tuyệt vời. Một
tiếng nói ở đầu này có thể nghe rõ ở đầu kia. Theo khảo cổ, qua những bức điêu khắc
trên đá còn lại ở đây, người chơi thể thao ngày xưa dùng chân, bụng, hông, khuỷu tay
mà không được dùng tay để đá trái cầu bằng cao su qua lỗ tròn bằng đá gắn trên vách.
Nhưng kinh hoàng nhứt là sau trận đấu, đội trưởng của đội thua (hay thắng?) sẽ bị
chặt đầu để tế lễ. Dân Maya tin thần mặt trời, thần mưa và cả thần chết. Họ hay tổ
chức tế lễ bằng người. Người bị tế thường là tù binh, nhưng cũng có khi là những đứa
trẻ sinh nhằm ngày xấu, hoặc là những người tình nguyện, hay là những người chơi
thể thao như ở đây. Họ tin là tế thần để cho thần không nổi giận mà làm hại dân
Maya.
Sau khi bị giết chết, trái tim người bị tế sẽ đặt ở tượng thần Chac Mool trên đỉnh đền
thờ chiến sĩ. Bạn phải tưởng tượng khung cảnh đầy náo nhiệt ở đây 1,000 năm trước,
với trên 80,000 người đang im phăng phắc nghe lời nói của những pháp sư và cảnh
tượng thần bí khi người ta làm lễ hiến tế thì mới thật sự hiểu hết sự bi tráng nhưng
cũng rất kỳ lạ và đầy kinh hoàng của nơi đây.
Tôi rùng mình khi nghe xong những chuyện ghê gớm của người Maya. Chúng tôi hết
muốn xem tiếp những kiến trúc khác ở quanh khu vực như: đền thờ báo; đền đầu lâu,
nơi có khắc rất nhiều đầu lâu; đền quan sát thiên văn; giếng hiến tế, nơi người ta xô
những thiếu nữ xuống đó cho chết để tế thần; hàng ngàn cột trụ to lớn ở quanh đền
chiến sĩ... Phần khác cũng do trời quá nóng nên làm nhụt nhuệ khí của mấy người già
như tôi và họ rủ nhau trở lại khách sạn để nghỉ ngơi. Ở đó có hồ tắm, có bóng mát, và
có buổi ăn trưa theo dạng buffet đang chờ đón. Vòng quanh khách sạn có nhiều cây rất
cao tỏa bóng mát. Có một cây đa cổ thụ mà tàng lá có thể tới 20 mét. Lại có những cây
tre đang đâm lên những bục măng. Ðây lại là một hình ảnh khác gợi cho tôi nhớ lại quê
nhà Việt Nam vì sau mấy mươi năm, tôi đã không có dịp nhìn thấy cây tre và bục
măng. Ði chơi ở Mễ hay gặp những thực vật giống ở Việt Nam mình.
Trở về Cancun thì đã 7 giờ tối. Tối hôm nay, chúng tôi tự chiêu đãi mình bằng một bữa
tiệc buffet hải sản tại chính nhà hàng 5 sao JW Mariotte. Buffet ở đây rất sang trọng vì
có đầy đủ thịt bò steak, tôm, cua, sò, ốc... Ăn thì cũng ngon nhưng khi trả tiền thì thấy
hơi... mệt: tới 30 đô la một người chưa kể tiền nước.
Ngày cuối cùng của chuyến đi, chúng tôi dậy trễ, đi chơi loanh quanh ở gần khách
sạn. Sau đó trả phòng để ra phi trường. Phi trường Cancun có nhiều cửa hàng bán đồ
miễn thuế rẻ hơn bên California như rượu và thuốc lá. Tiếc rằng tôi không hảo hai
thứ đó nên không mua được món gì. Về tới California thì đã 11 giờ khuya kết thúc một
chuyến nghỉ hè đặc biệt.
Nhận xét về chuyến đi, tôi thấy Cancun là một nơi nghỉ mát rất tốt vì có khách sạn,
nhà hàng sang trọng. Cách phục vụ không chê vào đâu được. Người Mễ rất nhiệt tình
và cởi mở. Họ tử tế với du khách. Họ giúp đỡ và chỉ dẫn tận tình. Chỉ có một điều hơi
làm bạn phiền, đó là trời rất nóng vào Mùa Hè. Ðiều này có thể khiến cho chuyến nghỉ
mát của bạn kém thú vị. Nếu bạn muốn đi Cancun thì nên chọn lúc thời tiết ít nóng (và
không bị mưa bão như vào mùa sau Noel cho tới lễ Phục Sinh). Còn đi chơi đảo thì
phương tiện ở đó rất thiếu thốn trừ khi bạn đi theo tua. Thăm phế tích Maya? Nếu
bạn là người muốn tìm hiểu và học hỏi thì cũng đáng công, còn nếu bạn là người chỉ
ham vui thì “forget about it” - xin dịch vui vui theo tiếng Việt mình là “Bỏ qua đi Tám”.
Ở Cancun còn có những khu vui chơi khác như Xcaret, Xelha... Ðây là hai nơi vừa chơi
vừa học, rất tốt cho trẻ em. Ở đó bạn có thể đi thuyền trên những dòng sông ngầm
trong hang động, xem cá và san hô, bơi lội cùng với cá heo... Nhiều du khách chung
đoàn khi nói chuyện với chúng tôi đã khen hai nơi đó rất nhiều. Riêng tôi, vì không có
thì giờ nên không có dịp thăm hai nơi kể trên nên xin miễn phê bình.
Nếu bạn muốn đi Cancun một lần cho biết thì nên đi, đặc biệt là những bạn trẻ vì
Cancun khá vui vào ban đêm. Nhưng nếu bạn hỏi tôi: Có trở lại Cancun hay không?
Xin trả lời: Chắc là không. Thế giới còn có nhiều nơi đẹp đẽ khác đang chờ đợi chúng
ta.
Hình: Tháp Magician, thành phố Uxmal, Mễ Tây Cơ.
