Thương mại điện tử và ứng dụng trong marketing
Trong quá trình xây dựng và phát triển thương hiệu của mỗi doanh nghiệp, bên cạnh những phương tiện quảng cáo truyền thống như TV, báo tạp chí, Internet đóng vai trò quan trọng và là một phương tiện hiệu quả, tiết kiệm trong việc xây dựng nhận thức của người tiêu dùng đối với một số thương hiệu Người làm marketing có thể sử dụng tất cả những ứng dụng của trang web, nhằm quảng cáo, tăng cường quan hệ với công chúng... Để tìm hiểu rõ hơn, mời các bạn cùng tham khảo tài liệu.
THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ VÀ ỨNG DỤNG TRONG
MARKETING
Trong quá trình xây dựng và phát triển thƣơng
hiệu của mỗi doanh nghiệp, bên cạnh những
phƣơng tiện quảng cáo truyền thống nhƣ TV, báo,
tạp chí, Internet đóng vai trò quan trọng và là một
phƣơng tiện hiệu quả, tiết kiệm trong việc xây
dựng nhận thức của ngƣời tiêu dùng đối với một
thƣơng hiệu. Ngƣời làm marketing có thể sử dụng
tất cả những ứng dụng của trang web, nhằm quảng cáo, tăng cƣờng quan hệ với công
chúng, xây dựng những cộng đồng trên mạng để tạo những ấn tƣợng tốt cho thƣơng
hiệu.
Marketing điện tử khuyến khích người tiêu dùng tham gia tích cực vào phát triển thương
hiệu, đọc thông tin về sản phẩm, hướng dẫn cụ thể cách sử dụng. Hiệu quả phát triển thương
hiệu của những tập đoàn lớn như Fedex, Charles Schwab, The New York Times, Nike, Levi
Strauss, Harley Davidson đã chứng minh vai trò của marketing điện tử trong chiến lược
marketing thế kỷ 21.
Marketing trực tiếp: Nhiều nhà marketing đặt ra những mục tiêu cụ thể hơn trong
chiến lược marketing trên mạng là sử dụng Internet thực hiện marketing trực tiếp.
Internet tiết kiệm tối thiểu chi phí và đem lại hiệu quả lớn hơn nhiều so với phương
pháp gửi quảng cáo bằng thư truyền thống: không tem, không phong bì, không tốn giấy
và các chi phí khác. Trên cơ sở dữ liệu về người tiêu dùng, nhà marketing có thể gửi
hàng triệu e-mail bằng một lần nhấn chuột, hoặc có thể sử dụng chương trình tự động
gửi e-mail cho từng nhóm khách hàng hoặc từng khách hàng những nội dung phù hợp
với đặc điểm nhóm này.
Bán hàng trên mạng: Người tiêu dùng có thể tìm thấy mọi thứ mình cần trên mạng từ
chocolate đến ô-tô. Amazon.com từng có doanh số bán sách 32 triệu USD trong năm
đầu khai trương cửa hàng trên mạng.
Hỗ trợ tiêu dùng: Hỗ trợ tiêu dùng và khách hàng là một trong những ưu điểm quan
trọng của Marketing điện tử mà nhiều công ty không chú ý đến. Hiện nay, hỗ trợ tiêu
dùng mới chỉ dừng lại ở dạng sơ khai dưới hình thức các câu hỏi khách hàng thường
hỏi (FAQs-Frequent Asked Questions). Những hình thức khác doanh nghiệp có thể áp
dụng là trả lời thắc mắc của khách hàng, email trả lời tự động, thông tin cập nhật, diễn
đàn người tiêu dùng, tán chuyện trên mạng...
Điều tra thị trƣờng: Internet mang lại hiệu quả cao trong nghiên cứu thị trường, thông
qua xây dựng hệ thống dữ liệu khách hàng cập nhật và đầy đủ. Điều tra thị trường qua
mạng tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp và thời gian cho khách hàng. Đồng thời, độ
tin cậy của điều tra cũng có thể được kiểm tra chặt chẽ bằng cách kết hợp thông tin từ
nhiều nguồn khác nhau.
Theo dõi hành vi ngƣời tiêu dùng: Máy chủ cho phép doanh nghiệp theo dõi từng
động thái của khách hàng mỗi khi khách hàng xâm nhập vào mạng của công ty: thời
gian trên mạng, mở những trang web nào, chọn và mua những sản phẩm gì, đã mở
trang web có sản phẩm đó bao nhiêu lần, quan tâm tới nhóm sản phẩm nào, ưa thích
màu gì, thường chọn cỡ sản phẩm nào… Thông tin này cho phép người làm marketing
giới thiệu sản phẩm phù hợp hoàn toàn với nhu cầu của từng cá nhân khách hàng.
Thách thức trong phát triển thƣơng mại điện tử đối với doanh nghiệp
1. Vấn đề an ninh và mã hoá
2. Độ tin cậy thấp và rủi ro lớn trong giao dịch thương mại điện tử
3. Thiếu đội ngũ cán bộ có trình độ kinh doanh và tin học cần thiết
4. Thiếu mô hình kinh doanh thương mại điện tử phù hợp cho từng quốc gia có mức độ
phát triển mạng Internet
5. Trở ngại văn hoá trong phát triển thương mại điện tử
6. Đối tượng tham gia thương mại điện tử giới hạn trong nhóm người thuộc tầng lớp trí
thức và thu nhập cao
7. Thương mại điện tử đòi hỏi những thay đổi căn bản trong cơ cấu tổ chức và quản lý
của doanh nghiệp
8. Rủi ro xuất phát từ gian lận thương mại, nguy cơ hàng giả rất cao trong thương mại
điện tử
9. Tốc độ kết nối mạng Internet ở các nước đang phát triển, đặc biệt là ở Việt Nam rất
chậm
10. Các vấn đề luật pháp
Thách thức đối với quá trình marketing trên nền tảng thƣơng mại điện tử
Mặc dù mang lại những lợi ích kinh tế lớn, thương mại điện tử cũng đồng thời tạo ra những
thách thức mới đối với người làm marketing, đặc biệt trên thị trường quốc tế.
Khó khăn trong xây dựng nhãn hiệu toàn cầu: Câu hỏi đặt ra đối với nhà marketing
quốc tế là nên xây dựng một nhãn hiệu toàn cầu hay xây dựng nhãn hiệu khác nhau
phù hợp với văn hoá từng địa phương? Nên xây dựng các trang web với hình thức và
nội dung căn bản giống nhau hay có thay đổi ở từng quốc gia? Có nên đăng ký địa chỉ
trang web khác nhau ở các quốc gia khác nhau hay không? P&G đã sử dụng tới 134 địa
chỉ trang web khác nhau ở các quốc gia khác nhau nhằm giới thiệu các sản phẩm đa
dạng của P&G.
Thƣơng mại điện tử tạo lực lƣợng cạnh tranh mới: Với chi phí marketing không
cao, hiệu quả kinh tế có thể xác định rõ, thương mại điện tử giúp các doanh nghiệp mài
giũa các công cụ cạnh tranh như giá, quảng cáo và các thông tin marketing khác ngày
càng sắc bén và hiệu quả hơn. Nhưng cũng chính tiện ích của thương mại điện tử lại
gây ra nhiều lực lượng cạnh tranh đối với một sản phẩm từ nhiều phía.
Hiệu quả ngƣợc của marketing điện tử: Quảng cáo điện tử có thể gây ra những hiệu
quả marketing ngược khi quảng cáo ảnh hưởng đến cuộc sống riêng tư của từng cá
nhân tiêu dùng. Tâm lý chán ghét và không tin vào quảng cáo đã xuất hiện ở nhiều
quốc gia. Người tiêu dùng cảm thấy luôn bị theo dõi mọi hành vi mua hàng và trong
cuộc sống, quảng cáo xuất hiện mọi nơi mọi lúc. Bởi vậy, nhà marketing cần thiết phải
sử dụng thương mại điện tử thông qua các công cụ marketing có sự cho phép của
người nhận thông tin, nhằm hạn chế tối thiểu tác động tiêu cực của marketing điện tử.
Quả thật, thương mại điện tử luôn là một giải pháp kinh doanh hữu hiệu mà bất cứ doanh
nghiệp nào cũng cần phải hướng tới trong tương lai. Và để thương mại điện tử thật sự phát
huy hết ưu thế trong các hoạt động marketing và kinh doanh, các doanh nghiệp cần chủ động
đề ra những chiến lược thích hợp để vượt qua những thách thức khó khăn của thương mại
điện tử.
Nghệ thuật trong maketing thƣơng mại điện tử
Marketing là chìa khóa quan trọng quyết định thành công của mô hình kinh doanh trực
tuyến.
Thương mại điện tử là một công việc đặc thù, đòi hỏi sự kết hợp giữa kỹ năng marketing
truyền thống và marketing online cũng như có sự liên kết bài bản giữa yếu tố nghệ thuật và
khoa học.
Với anh Lê Xuân Long - Giám đốc Marketing Lazada, công việc này là một thử thách thú vị,
là môi trường để những người trẻ thỏa sức sáng tạo. Anh chia sẻ bí quyết để làm marketing
thành công của Lazada, đơn vị đang nắm 36,1% thị phần thương mại điện tử tại Việt Nam.
- Đảm nhiệm vị trí Giám đốc Marketing tại Lazada khi chỉ mới 28 tuổi, anh thấy mình chịu
những áp lực gì?
- Sau khi du học ở Oxford (Anh) và trở về nước, tôi khởi nghiệp tại Ernst & Young. Sau đó
đến McKinsey làm việc hơn 3 năm trước khi đầu quân cho Lazada.
Thời điểm đến với Lazada, tôi không có kiến thức chuyên môn về marketing, lại quản lý một
phòng marketing gồm 18 bạn trẻ tài năng (hiện giờ là 36). Tuy nhiên, cũng nhờ kinh nghiệm
làm việc trước đó và khả năng thích ứng nhanh mà tôi có thể vừa học, vừa làm, vừa bổ sung
kỹ năng.
Hơn nữa, tôi học chuyên về quản trị kinh doanh, đặc biệt yêu thích mảng chiến lược kinh
doanh và Lazada là môi trường phù hợp để tôi phát triển. Công việc này cho tôi nhiều cơ hội
hơn là áp lực.
Anh Lê Xuân Long - Giám đốc Marketing Lazada.
- Theo anh, làm thế nào để thích ứng nhanh nhất với công việc marketing thương mại điện
tử?
- Một ngày làm việc của tôi bắt đầu từ 6h sáng. Tôi bắt đầu xem qua mail, phân bổ ưu tiên và
lên kế hoạch làm việc cho một ngày. 8h sáng, tôi đến công ty làm việc, đến tầm 21-22h tối thì
ra về.
Ở Lazada, việc tầm 20h tối, thậm chí 23-24h mà văn phòng vẫn đông như giờ hành chính
không phải là chuyện lạ. Tôi nghĩ, với người trẻ, không quan trọng là được trả lương bao
nhiêu, chỉ cần vì tinh thần muốn cống hiến và mang lại kết quả công việc tốt nhất thì mình
sẵn lòng làm thêm giờ, nhận thêm trách nhiệm. Thậm chí, ngày nào càng nhận nhiều mail,
càng nhiều việc thì tôi càng cảm thấy hứng thú.
Hơn nữa, làm marketing thì mỗi ngày là một cái mới, mỗi ngày là một sự thay đổi, đòi hỏi
mình phải luôn tiến lên phía trước. Tôi cứ làm việc hết mình như vậy chứ cũng không có bí
quyết nào cả.
- Đặc thù của marketing trong thương mại điện tử là gì?
- Marketing vốn là một công việc đòi hỏi nhiều tính sang tạo, những ý tưởng, cách tiếp cận
mới lạ. Đối với tôi điều này giống như là nghệ thuật. Tuy nhiên marketing của thương mại
điện tử còn có một góc khác nổi trội hơn, đó là performance marketing. Đây là một công việc
dựa vào rất nhiều vào số liệu để đảm bảo một đồng mình bỏ ra thì mình sẽ thu lại được những
gì. Với tôi đây là một góc độ rất hay và mới mẻ của marketing. Tôi coi sự kết hợp giữa hai
góc độ này như là sự kết hợp giữa nghệ thuật và khoa học.
- Chiến lược marketing của Lazada là gì?
- Thông thường với marketing truyền thống, các thương hiệu làm rất nhiều hoạt động quảng
cáo và khó để có thể đánh giá chính xác quảng cáo nào của mình là hiệu quả nhất, xây dựng
được thương hiệu tốt và mang lại doanh thu cao. Ở thương mại điện tử, một khái niệm mới
rất mạnh đang được áp dụng là Performance marketing.
Ví dụ như, khi chạy một mẩu quảng cáo của sản phẩm trên internet, chúng ta có thể kiểm soát
được có bao nhiêu người nhìn thấy nó, nhấp vào mẫu quảng cáo đó, rồi từ quảng cáo đó mà
tiến tới mua hàng. Từ đó, thống kê được bao nhiêu người mua để đảm bảo thu về các số liệu
trên từng kênh tương ứng với mức KPI đề ra trước đó.
Performance Marketing cho phép marketer sử dụng rất nhiều dữ liệu để phân tích, phân bổ
chi phí hợp lý, tối ưu hóa kết quả kinh doanh. Trong tương lai, khái niệm này ở mức cao hơn
có thể giúp người làm marketing tiếp cận đúng khách hàng, đúng thời điểm, qua đúng kênh
và với đúng sản phẩm cần thiết. Điều này sẽ nâng hiệu quả của marketing lên một tầm cao
mới.
- Áp lực thay đổi mỗi ngày ảnh hưởng như thế nào đến việc làm marketing trong thương mại
điện tử?
- Tại Lazada, cường độ làm việc tại các bộ phận đều cao, riêng tại bộ phận marketing càng
cao hơn nữa. Môi trường marketing thương mại điện tử sẽ không cho bạn cơ hội trì trệ hay cũ
kỹ. Áp lực thay đổi đã thúc đẩy chúng tôi luôn sáng tạo, luôn nghĩ ra cái mới, luôn năng động
