Thuốc điều trị nhồi máu não: CEREBROLYSIN
Dung dịch tiêm: hộp 10 ống tiêm 1 ml, hộp 5 ống tiêm 5 ml và hộp 5 ống tiêm 10ml.
Dung dịch tiêm: lọ 20 ml, 30 ml, và 50 ml.
Thuèc ®iÒu trÞ nhåi m¸u n·o
CEREBROLYSIN
dung dòch tieâm : hoäp 10 oáng tieâm 1 ml, hoäp 5 oáng tieâm 5 ml vaø hoäp 5 oáng tieâm 10 ml.
dung dòch tieâm : loï 20 ml, 30 ml vaø 50 ml.
THAØNH PHAÀN
cho 1 ml
Tinh chaát peptide töø naõo lôïn 215,2 mg
öùng vôùi :
Acide amine 85%
Peptide coù troïng löôïng phaân töû thaáp 15%
DÖÔÏC LÖÏC
Ñaëc ñieåm :
Cerebrolysin laø hôïp chaát chöùa caùc peptide vaø acide amine, ñöôïc saûn xuaát töø proteùine tinh khieát
ôû naõo lôïn baèng coâng ngheä sinh hoïc, döïa treân phöông phaùp duøng enzyme caét ñoaïn chuaån hoùa coù
kieåm soaùt. Khoaûng 15% troïng löôïng khoâ cuûa thuoác laø caùc peptide coù troïng löôïng phaân töû thaáp
khoâng quaù 10 KD vaø 85% coøn laïi laø acide amine.
Dung dòch duøng ñeå tieâm hoaëc truyeàn, khoâng chöùa proteùine, lipide hoaëc caùc hôïp chaát coù tính
khaùng nguyeân.
1 ml Cerebrolysin chöùa 215,2 mg tinh chaát peptide töø naõo lôïn.
Döôïc löïc :
Cerebrolysin laø moät thuoác thuoäc nhoùm dinh döôõng thaàn kinh, bao goàm caùc acide amine vaø
peptide coù hoaït tính sinh hoïc cao, taùc ñoäng leân naõo theo nhieàu cô cheá khaùc nhau vaø coù theå ñöôïc
giaûi thích coâ ñoïng nhö sau :
- Taêng cöôøng vaø caûi thieän chuyeån hoùa cuûa caùc teá baøo thaàn kinh, do ñoù ngaên chaän ñöôïc hieän
töôïng nhieãm acid lactic trong thieáu oxy naõo hoaëc thieáu maùu naõo.
- Ñieàu chænh söï daãn truyeàn synap thaàn kinh, töø ñoù caûi thieän ñöôïc haønh vi vaø khaû naêng hoïc taäp.
- Coù hieäu quaû dinh döôõng thaàn kinh gioáng nhö NGF (nerve growth factor - vì theá rieâng ôû khía
caïnh ñaëc bieät naøy Cerebrolysin coøn ñöôïc goïi laø nerve growth factor like). Hieäu quaû naøy bao
Bs NguyÔn Quang Toµn- Kho¸ DH34 - Häc viÖn qu©n y -1-
Thuèc ®iÒu trÞ nhåi m¸u n·o
goàm : taêng bieät hoùa teá baøo thaàn kinh, ñaûm baûo chöùc naêng thaàn kinh vaø baûo veä teá baøo naõo traùnh
khoûi toån thöông do thieáu maùu vaø nhieãm ñoäc gaây ra.
Cô cheá taùc duïng, tính naêng, hieäu quaû cuûa Cerebrolysin ñöôïc chöùng minh qua moät loaït caùc thöû
nghieäm trong phoøng thí nghieäm, treân ñoäng vaät vaø treân caùc thöû nghieäm laâm saøng tieâu bieåu laø
nhöõng thí nghieäm nhö sau :
Nuoâi caáy teá baøo thaàn kinh trong moâi tröôøng Cerebrolysin ñaõ chöùng minh ñöôïc raèng
Cerebrolysin coù ñaëc tính gioáng NGF ôû choã ñaûm baûo cho teá baøo thaàn kinh soáng bôûi vì tröôùc ñoù
vieäc nuoâi caáy teá baøo thaàn kinh chæ thöïc hieän trong moâi tröôøng coù NGF. Sau ñoù ñaëc tính treân cuûa
Cerebrolysin cuõng ñöôïc chöùng minh qua thöû nghieäm taùch rôøi vuøng Fimbria-fornix ôû naõo chuoät,
gaây ra hieän töôïng cheát teá baøo ôû hoài haûi maõ do thieáu NGF. Treân thí nghieäm naøy, vieäc theâm
Cerebrolysin vaøo laøm ngaên ngöøa söï thoaùi hoùa vaø teo teá baøo thaàn kinh cholinergique bò hö haïi,
ñaõ taêng soá teá baøo soáng soùt töø 30-50%. Caùc thí nghieäm treân ñaõ chöùng toû ñaëc tính duy trì söï soáng
teá baøo thaàn kinh cuûa Cerebrolysin.
Ñieàu ñaëc bieät quan troïng laø NGF töï nhieân khoâng theå öùng duïng ñieàu trò vì troïng löôïng phaân töû
quaù lôùn, khoâng vöôït qua haøng raøo maùu naõo ñöôïc neân khoâng theå tieâm truyeàn ngoaïi bieân. Coøn
Cerebrolysin do troïng löôïng phaân töû nhoû neân coù theå tieâm truyeàn ngoaïi bieân maø vaãn cho taùc
duïng gioáng nhö tieâm thaúng vaøo naõo thaát do deã daøng vöôït qua haøng raøo maùu naõo.
Raát nhieàu thöû nghieäm khaùc nhau treân ñoäng vaät moâ phoûng beänh taät cuûa ngöôøi ñaõ ñöôïc nghieân
cöùu trong ñoù ñaëc bieät quan troïng laø thí nghieäm moâ phoûng thieáu oxy ôû teá baøo thaàn kinh (moâ
phoûng ñoät quî thieáu maùu) vôùi vieäc ñöa vaøo moâi tröôøng nuoâi caáy teá baøo thaàn kinh chaát cyanure
ñaõ taïo ra hieän töôïng thieáu oxy ôû teá baøo thaàn kinh daãn ñeán cheát teá baøo. Ñöa Cerebrolysin tröôùc
hay sau khi xöû lyù chaát ñoäc vaøo moâi tröôøng treân coù taùc duïng cöùu soáng teá baøo thaàn kinh (hôn 60%)
do taùc duïng baûo veä teá baøo thaàn kinh cuûa Cerebrolysin. In vivo caùc khaûo saùt sau khi gaây ngheõn
ñoäng maïch caûnh hai beân cho thaáy ñieàu trò baèng Cerebrolysin laøm giaûm 50% tyû leä töû vong do
ngaên ngöøa söï phuø neà do ngoä ñoäc trong thaân naõo vaø phaàn neàn cuûa naõo tröôùc.
Caùc goác töï do laø saûn phaåm cuoái cuøng cuûa caùc toån thöông thieáu maùu cuïc boä hay toån thöông do
ngoä ñoäc. Chuùng laøm haïi caùc teá baøo thaàn kinh vaø daãn ñeán söï cheát hoaïi cuûa teá baøo. Taùc duïng ñieàu
bieán chuyeån hoùa quan troïng nhaát cuûa Cerebrolysin laø giaûm goác töï do, taêng hieäu quaû söû duïng
oxy trong teá baøo thaàn kinh, chính vì theá coù taùc duïng baûo veä teá baøo thaàn kinh.
Bs NguyÔn Quang Toµn- Kho¸ DH34 - Häc viÖn qu©n y -2-
Thuèc ®iÒu trÞ nhåi m¸u n·o
Nghieân cöùu ôû möùc ñoä saâu hôn, ngöôøi ta nhaän thaáy raèng Cerebrolysin bieán ñoåi daãn truyeàn qua
synapse thaàn kinh treân vuøng CA1, ôû moâ naõo chuoät taïi hoài haûi maõ. Phaân tích chi tieát ñaõ chöùng
minh raèng söï öùc cheá laø öùc cheá tieàn synapse vaø coù theå giaûm bôùt vôùi lieàu thaáp 8-
cyclopentyltheùophylline laø moät chaát öùc cheá ñaëc hieäu cuûa thuï theå A1 cuûa adeùnosine. Do khoâng
tìm thaáy baát kyø moät löôïng adeùnosine naøo trong Cerebrolysin, taùc duïng treân thuï theå adeùnosine
A1 laø giaùn tieáp, coù leõ laø do söï phoùng thích chaát chuû vaän noäi sinh.
Beân caïnh ñoù ñaõ chöùng minh ñöôïc raèng Cerebrolysin taùc ñoäng treân haøng raøo maùu naõo ôû möùc ñoä
taêng vaän chuyeån tích cöïc glucose qua haøng raøo maùu naõo do taêng toång hôïp ARN thoâng tin, ñaëc
hieäu cho toång hôïp moät chaát mang laø GLUT1 glucotransporter.
Thöû nghieäm laâm saøng :
Ba thöû nghieäm laâm saøng quan troïng minh hoïa cho taùc duïng cuûa Cerebrolysin vaø caùc chæ ñònh
cuûa noù nhö sau :
- Thöû nghieäm laâm saøng cuûa giaùo sö Ruther (1984) treân beänh nhaân Alzheimer vôùi phöông phaùp
muø ñoâi vaø placebo coù kieåm soaùt ñaõ chöùng minh taùc duïng cuûa Cerebrolysin khi tieâm tónh maïch
30 ml Cerebrolysin vôùi 70 ml dung dòch muoái sinh lyù 5 ngaøy moãi tuaàn, trong 4 tuaàn leã ñaõ caûi
thieän tình traïng laâm saøng, trieäu chöùng cuûa 61,7% beänh nhaân (ñaùnh giaù döïa treân tieâu chuaån CGI :
Clinical Global Impression, tieâu chuaån SCAG : Sandoz clinical Assesment of Geriatric cuûa Hoa
Kyø).
- Thöû nghieäm treân ñoät quî ngheõn maïch cuûa giaùo sö Koppi (1996) ñaõ ñöa ra khaùi nieäm ñieàu trò
boå sung ("add-on therapy") baèng Cerebrolysin beân caïnh ñieàu trò caên baûn "Standard therapy" hay
ñieàu trò thöôøng qui. Quan troïng nhaát laø Cerebrolysin nhaèm vaøo caùc teá baøo vuøng xung quanh toån
thöông trong ñoät quî goïi laø vuøng "tranh toái tranh saùng". Caùc teá baøo naøy maëc duø chöa cheát nhöng
ñaõ giaûm chuyeån hoùa ñeán möùc toái thieåu vì vaäy gaàn nhö maát chöùc naêng. Muïc tieâu cuûa vieäc ñieàu
trò ñoät quî laø khoâng ñeå cho caùc teá baøo naøy cheát vaø bình thöôøng hoùa hoaït ñoäng cuûa noù. Vì vaäy,
nhieàu taùc giaû coøn goïi vuøng naøy laø "vuøng ñieàu trò". Cerebrolysin vôùi caùc tính naêng dinh döôõng
thaàn kinh cuûa noù coù theå cöùu vaõn caùc teá baøo vuøng naøy vì vaäy ñöôïc coi laø moät thuoác quan troïng
beân caïnh ñieàu trò caên baûn ñeå phuïc hoài chöùc naêng thaàn kinh.
- Ñoái vôùi caùc chaán thöông soï naõo, thöû nghieäm quan troïng nhaát laø thöû nghieäm cuûa giaùo sö Duma
(1990). Cerebrolysin taùc duïng raát roõ treân beänh nhaân chaán thöông soï naõo döïa treân caùc chæ tieâu
giaûm thôøi gian duøng maùy thôû, giaûm thôøi gian naèm vieän vaø quan troïng vaø khaùch quan nhaát laø chæ
Bs NguyÔn Quang Toµn- Kho¸ DH34 - Häc viÖn qu©n y -3-
Thuèc ®iÒu trÞ nhåi m¸u n·o
tieâu taêng aùp löïc bôm maùu leân naõo. Ñieàu ñoù coù nghóa laø hôïp chaát naøy coù theå laøm giaûm hieän
töôïng phuø naõo sau chaán thöông. Ngoaøi ra, Cerebrolysin coøn coù taùc duïng baûo veä caùc teá baøo thaàn
kinh sau chaán thöông soï naõo.
Ñoäc tính :
Cerebrolysin dung naïp toát, coù tính an toaøn cao. ÔÛ ngöôøi, vôùi lieàu ñieàu trò thuoác khoâng gaây ra baát
kyø trieäu chöùng nhieãm ñoäc naøo. Nhöõng soá lieäu veà ñoäc tính nhö sau :
Ñoäc tính caáp : Sau moät lieàu Cerebrolysin tieâm tónh maïch duy nhaát, caùc giaù trò LD50 quan saùt
ñöôïc (vôùi thôøi gian thí nghieäm laø 14 ngaøy) nhö sau : ôû chuoät coáng : chuoät ñöïc laø 68 ml/kg theå
troïng, chuoät caùi laø 74 ml/kg theå troïng ; ôû choù laø 52,2 ml/kg theå troïng ôû caû hai phaùi tính.
Ñoäc tính maïn (nhieàu lieàu sau 6 thaùng) : ÔÛ chuoät ñöôïc cho duøng vôùi lieàu leân ñeán 12,5 ml/kg theå
troïng moãi ngaøy, tieâm trong voøng 26 tuaàn chæ thaáy coù bieán ñoåi nheï veà coâng thöùc maùu ; ôû choù, lieàu
cao nhaát laø 9 ml/kg theå troïng haøng ngaøy trong voøng 28 ngaøy (khoaûng lôùn hôn 5 laàn lieàu ñieàu trò
ôû ngöôøi) vaø 4,5 ml/kg theå troïng haøng ngaøy trong voøng 26 tuaàn (khoaûng lôùn hôn laàn lieàu ñieàu trò
ôû ngöôøi) khoâng thaáy coù phaûn öùng naøo chöùng toû ñoäng vaät khoâng dung naïp Cerebrolysin.
Ngöôøi ta cuõng ñaõ chöùng minh raèng saûn phaåm phaân giaûi cuûa proteùine naõo lôïn laø Cerebrolysin
qua hôn 30 naêm ñöôïc söû duïng khoâng cho thaáy coù söï laây nhieãm naøo do nguoàn goác töø ñoäng vaät
maø töø ñoù thuoác ñöôïc tinh cheá. Ñieàu naøy ñaëc bieät coù yù nghóa trong giai ñoaïn hieän nay khi ñang
coù beänh boø ñieân coù theå aûnh höôûng cho con ngöôøi. Naêm 1994, Boä Y Teá Lieân Bang Ñöùc ñaõ khaúng
ñònh tính an toaøn voâ haïi cuûa Cerebrolysin trong ñoù coù ñeà caäp ñeán beänh boø ñieân vaø söï an toaøn
chung ñoái vôùi caùc saûn phaåm coù nguoàn goác töø ñoäng vaät.
Ñoäc tính treân chöùc naêng sinh saûn : Khi tieâm Cerebrolysin vaøo ñoäng vaät (thoû, chuoät) ñang coù thai
ôû lieàu raát cao vaãn khoâng thaáy coù bieán ñoåi gì trong thai kyø. Khoâng thaáy coù ñoäc tính vôùi baøo thai
hoaëc gaây quaùi thai hoaëc aûnh höôûng tôùi söï phaùt trieån cuûa thai nhi ; khoâng thaáy coù aûnh höôûng gì
ñeán theá heä sau (F1 vaø F2). Khoâng thaáy thuoác laøm voâ sinh hoaëc aûnh höôûng ñeán khaû naêng sinh
saûn treân thuù vaät thöû nghieäm.
Ñoät bieán gen, nhaïy caûm vaø khaû naêng gaây ung thö : Cerebrolysin khoâng cho thaáy coù khaû naêng gaây
ñoät bieán gen, taùc ñoäng gaây nhaïy caûm cuõng nhö gaây ung thö in vitro cuõng nhö in vivo.
DÖÔÏC ÑOÄNG HOÏC
Bs NguyÔn Quang Toµn- Kho¸ DH34 - Häc viÖn qu©n y -4-
Thuèc ®iÒu trÞ nhåi m¸u n·o
Caùc peptide cuûa Cerebrolysin vöôït qua haøng raøo maùu naõo. 8 giôø sau khi tieâm tónh maïch, hoaït
tính dinh döôõng thaàn kinh coù theå ñöôïc phaùt hieän trong huyeát thanh ngöôøi chöùng toû thuoác coù hieäu
quaû keùo daøi ngay caû khi duøng moät lieàu tieâm tónh maïch duy nhaát.
CHÆ ÑÒNH
Sa suùt trí tueä :
- Beänh Alzheimer ;
- Beänh sa suùt trí tueä do maïch naõo.
Ñoät quî : duøng trong pha caáp vaø phuïc hoài chöùc naêng cuûa ñoät quî ngheõn maïch vaø chaûy maùu.
Cerebrolysin laø moät thuoác höõu hieäu duøng trong ñieàu trò boå sung ("add-on therapy") beân caïnh
ñieàu trò thöôøng qui, vôùi muïc tieâu ngaên ngöøa vuøng moâ naõo bò hö haïi moät phaàn xung quanh nôi ñoät
quî khoûi tieán daàn ñeán tình traïng hoaïi töû vaø laøm bình thöôøng hoùa trôû laïi chuyeån hoùa teá baøo thaàn
kinh ñaõ bò aûnh höôûng do tình traïng beänh.
Chaán thöông soï naõo : duøng trong pha caáp vaø thôøi kyø phuïc hoài chöùc naêng, ñaëc bieät sau chaán
ñoäng, ñuïng daäp naõo hoaëc phaãu thuaät thaàn kinh.
CHOÁNG CHÆ ÑÒNH
- Quaù maãn caûm vôùi nhöõng thaønh phaàn cuûa thuoác.
- Tình traïng ñoäng kinh hoaëc ñoäng kinh côn lôùn, hoaëc ngöôøi ñoäng kinh do taàn xuaát ñoäng kinh
taêng leân.
- Suy thaän naëng.
TÖÔNG TAÙC THUOÁC
Duøng Cerebrolysin cuøng vôùi caùc thuoác choáng traàm caûm hoaëc IMAO coù theå gaây taêng tích luõy
thuoác. Trong tröôøng hôïp duøng caùc thuoác naøy ñoàng thôøi, neân giaûm lieàu.
Khoâng pha truyeàn Cerebrolysin cuøng caùc dung dòch chöùa acide amine.
LUÙC COÙ THAI vaø LUÙC NUOÂI CON BUÙ
Maëc duø caùc soá lieäu treân ñoäng vaät khoâng cho thaáy baèng chöùng veà tính gaây quaùi thai, chöa coù kinh
nghieäm laâm saøng ôû phuï nöõ coù thai. Do ñoù, tröø phi lôïi ích trò lieäu cao hôn baát kyø nguy cô naøo coù
theå xaûy ra, khoâng neân duøng Cerebrolysin luùc coù thai cuõng nhö trong thôøi gian cho con buù.
TAÙC DUÏNG NGOAÏI YÙ
Noùi chung Cerebrolysin dung naïp toát. Neáu tieâm quaù nhanh coù theå gaây ra caûm giaùc noùng. Trong
moät soá hieám caùc tröôøng hôïp, phaûn öùng nhaïy caûm coù theå ñöôïc bieåu hieän qua chöùng ôùn laïnh, nhöùc
Bs NguyÔn Quang Toµn- Kho¸ DH34 - Häc viÖn qu©n y -5-
Thuèc ®iÒu trÞ nhåi m¸u n·o
ñaàu hay taêng nheï thaän nhieät. Cho ñeán nay khoâng coù tröôøng hôïp naøo coù trieäu chöùng khoâng mong
muoán keùo daøi hoaëc ñe doïa ñeán tính maïng ngöôøi beänh.
LIEÀU LÖÔÏNG vaø CAÙCH DUØNG
Lieàu duøng moãi ngaøy cho ngöôøi lôùn :
Beänh sa suùt trí tueä :
- Beänh Alzheimer : 5-10 ml.
- Sa suùt trí tueä do beänh maïch naõo : 5-10 ml.
Ñoät quî :
- Ñoät quî trong côn caáp : 30 ml.
- Phuïc hoài chöùc naêng sau ñoät quî : 10 ml.
Chaán thöông naõo :
- Chaán thöông soï naõo trong caáp cöùu : 30 ml.
- Phuïc hoài chöùc naêng sau chaán thöông naõo : 10 ml.
Sau phaãu thuaät thaàn kinh : 10 ml.
Lieàu cho treû em : 0,1-0,2 ml/kg theå troïng/24 giôø.
Thôøi gian ñieàu trò : 4 tuaàn cho moät lieäu trình (28 ngaøy), coù theå nhaéc laïi 6 thaùng sau khi ngöøng
thuoác vaø phuï thuoäc vaøo ñaùp öùng laâm saøng cuûa ngöôøi beänh. Ñoä daøi cuûa thôøi gian ñieàu trò vaø lieàu
löôïng tuøy thuoäc vaøo tuoåi cuûa ngöôøi beänh vaø möùc ñoä naëng nheï cuûa beänh. Trong tröôøng hôïp naëng,
khoâng neân ngöng thuoác ñoät ngoät maø neân tieáp tuïc ñieàu trò baèng caùch tieâm thuoác moãi ngaøy moät
laàn vaø 2 ngaøy moät laàn, trong thôøi gian 4 tuaàn.
Khi caàn tieâm truyeàn, pha Cerebrolysin trong 100 ml dung dòch muoái hoaëc ñöôøng ñaúng tröông
truyeàn trong voøng 20-60 phuùt.
Chuù yù : Khoâng pha thuoác vôùi dung dòch acide amine. Khoâng duøng keøm theo caùc thuoác IMAO.
BAÛO QUAÛN
Baûo quaûn nôi an toaøn, xa taàm tay treû em.
Ñeå thuoác nôi khoâ raùo, ôû nhieät ñoä döôùi 25° C, traùnh aùnh saùng.
Bs NguyÔn Quang Toµn- Kho¸ DH34 - Häc viÖn qu©n y -6-
