Thuốc chữa chóng mặt do rối loạn tiền đình
Chóng mặt là một cảm giác chủ quan, khi đó bệnh nhân cảm thấy mình chuyển động trong không gian hoặc các vật chuyển động xung quanh mình. Đây là triệu chứng khá thường gặp trong cuộc sống và trong lâm sàng, nhiều khi ảnh hưởng tới tâm lý của người bệnh cũng như gia đình họ.
Thu c ch a chóng m t do r i lo n ti n ñình
Chóng m t là m t c m giác ch quan, khi ñó b nh nhân c m th y mình chuy n ñ ng trong không
gian ho c các v t chuy n ñ ng xung quanh mình.
ðây là tri u ch ng khá thư ng g p trong cu c s ng và trong lâm sàng, nhi u khi nh
hư ng t i tâm lý c a ngư i b nh cũng như gia ñình h .
C u t o gi i ph u dây th n kinh ti n ñình. nh: Google
Chóng m t do nguyên nhân ti n ñình
Chóng m t ch là m t trong nhi u tri u ch ng c a t n thương cơ quan ti n ñình (chóng
m t, r i lo n thăng b ng, rung gi t nhãn c u (Nystagmus - có tác gi g i là lay tròng m t),
r i lo n th n kinh th c v t như: nôn, bu n nôn, chân tay l nh và tê, vã m hôi, thay ñ i
m ch, huy t áp). R i lo n ti n ñình thư ng do nhi u nguyên nhân gây nên, d a vào th i
gian cơn chóng m t ngư i ta có th ch n ñoán m t s nguyên nhân như: kéo dài không
quá 1 phút: chóng m t tư th lành tính, kéo dài vài phút: thi u máu ñ ng m ch ñ t s ng
thân n n tho ng qua, kéo dài vài gi : b nh Meniere, kéo dài vài ngày: t n thương th n
kinh ti n ñình hay t n thương não. Ngư i ta phân bi t t n thương ti n ñình trung ương
hay ngo i biên d a vào tri u ch ng chóng m t và các tri u ch ng khác (xem b ng).
Chóng m t tư th k ch phát lành tính
Là chóng m t ngo i vi (có h th ng) thư ng g p, chi m t i 25% các trư ng h p chóng
m t, hay g p n , tu i trên 40. Nguyên nhân là do s di chuy n c a các th ch nhĩ trong
lòng ng bán khuyên c a cơ quan ti n ñình gây nên chóng m t khi thay ñ i tư th c a
ñ u.
Bi u hi n lâm sàng b ng các cơn chóng m t ng n khi thay ñ i tư th c a ñ u: ñang n m,
ng i d y ho c khi n m và xoay ngư i, cúi ngư i ho c xoay ñ u. Tri u ch ng thư ng
n ng v bu i sáng và gi m d n trong ngày. Có th có rung gi t nhãn c u, thư ng không
có ù tai và gi m thính l c.
B nh Meniere
B nh xu t hi n do tình tr ng n i b ch d ch trong các vòng bán khuyên, thư ng g p
tu i trư ng thành, c nam và n . Bi u hi n lâm sàng b ng các cơn chóng m t, n ng tai, ù
tai, gi m thính l c m t bên tai. Thư ng kèm theo nôn, bu n nôn, tiêu ch y kéo dài kho ng
vài gi . Sau khi lui b nh, thính l c có th tr v bình thư ng, n u tái phát thính l c bên
t n thương s gi m d n. B nh thư ng tái phát sau m t th i gian, m t s trư ng h p s b
c hai bên tai.
ði u tr h i ch ng ti n ñình
- Trư c tiên ph i ñ b nh nhân tư th n m ñ u th p, c ñ nh ñ u, nơi ít ánh sáng, tránh
xê d ch.
- N u b nh nhân có nôn nhi u ph i cho thu c ch ng nôn ñư ng tiêm như papaverin 40mg
ho c primperan 10 mg tiêm b p.
- Truy n d ch bù nư c, ñi n gi i n u có ñi u ki n.
- Ch ng chóng m t b ng các nhóm thu c: s d ng tùy kinh nghi m c a các bác sĩ tuy
nhiên có th s d ng các thu c sau:
+ Các thu c nhóm kháng histamin: v a có hi u qu t i ch ng chóng m t v a làm gi m
tri u ch ng nôn, bu n nôn. Tác d ng ph c a nhóm này là có th gây ng nh nên không
dùng trong khi ñi u khi n phương ti n giao thông. Các thu c thư ng dùng là promethazin
25 mg, scopolamin 0,5mg; diphenhydramin 50 mg.
+ Acetylleucin: 1.000 - 1.500mg/ ngày. Có c d ng viên và tiêm tĩnh m ch, d ng tiêm tĩnh
m ch nên tiêm ch m vì n u tiêm nhanh có th gây h i h p, tr ng ng c, m ch nhanh.
Thư ng ñư c dùng giai ño n c p tính.
+ Nhóm c ch calci ch n l c m ch máu não: hay s d ng nh t hi n nay là các bi t dư c
c a flunarizine, viên 5mg, dùng t 5 -10mg (1-2viên)/ngày, nên u ng trư c khi ng vì cũng
có tác d ng an th n nh . Các thu c khác có th dùng như cinnarizin 50-100mg/ngày.
+ Nhóm benzodiazepin: hay dùng là valium, diazepam. ðây là các thu c tr n tĩnh nh , có
th dùng trong trư ng h p b nh nhân quá lo l ng vì chóng m t. Tuy nhiên có th gây
quen và l thu c thu c nên ph i có hư ng d n k , tránh l m d ng thu c.
+ Nhóm tăng tu n hoàn ti n ñình, tu n hoàn não: nhóm này thư ng ñư c s d ng sau
giai ño n c p, thư ng ñ ñi u tr duy trì, s d ng lâu dài. Nhóm này có r t nhi u các
nhóm nh như:
Betahistin: tác d ng chính vào nhân ti n ñình, dùng t 24 -48mg/ngày chia 3 l n.
Ginkgo biloba 40 mg dùng 3 viên/ngày.
Piracetam 1.200 - 2.400mg/ngày.
Almitrin - raubasin 40mg dùng 2 viên/ngày.
Và r t nhi u thu c khác.
- T p bù tr ti n ñình: thư ng t p khi nghĩ t i chóng m t tư th lành tính. N u chóng m t
do thi u năng ñ ng m ch ñ t s ng thân n n thì không nên t p vì có th gây thi u máu
não. Nên t p có s hư ng d n c a th y thu c chuyên khoa. Có th áp d ng cách t p sau:
+ Khi c p tính: t p tư th n m: ñưa m t sang hai bên, lên xu ng, th c hi n ñ ng tác
ch m r i nhanh d n. Nhìn m t v t di chuy n qua l i trư c m t 20cm. Khi có th thì g p,
ng a, quay ñ u sang hai bên t t và nhanh d n. N u ñ có th t p tư th ng i ho c
ñ ng.
+ Khi qua giai ño n c p: t p tư th ñ ng, ñang ng i, t t ñ ng d y sau ñó ñi, lên
xu ng c u thang, xoay ngư i k t h p m m t và nh m m t.
Tóm l i, khi có tri u ch ng chóng m t, nh t là th i gian kéo dài, chưa rõ nguyên nhân,
b nh nhân c n ñ n các cơ s chuyên khoa tai, th n kinh ñ khám, phát hi n các nguyên
nhân t ñó có s tư v n và phương pháp ñi u tr hi u qu . Không nên t ñi u tr t i nhà,
l m d ng thu c ñ tránh các h u qu ñáng ti c có th x y ra.
ð c ñi m lâm sàng Ti n ñình trung ương Ti n ñình ngo i vi
1. V trí t n thương Nhân ti n ñình, ñư ng liên Tai trong, dây th n kinh ti n ñình
h trong thân não
2. Chóng m t T ng ñ t, ñ t ng t
+ Th i gian Thư ng xuyên C m giác xoay tròn ho c ñ ñ c
quay xung quanh mình (chóng
m t có h th ng)
+ Tính ch t C m giác b ng b nh,
tròng trành (chóng m t
không h th ng)
+ Cư ng ñ chóng m t V a ph i R t n ng
3. Rung gi t nhãn c u Theo chi u d c Theo chi u ngang ho c xoay
4. R i lo n thăng b ng (chi u Không phù h p v i chi u Cùng chi u v i chi u c a rung
ngã khi làm nghi m pháp c a rung gi t nhãn c u gi t nhãn c u
Romberg)
5. Các tri u ch ng khác
+ H i ch ng ti u não Thư ng g p Không
+ H i ch ng giao bên Có th có Không
+ T n thương m t ph i h p Có th li t nhìn Không
+ Ù tai, gi m thính l c Hi m Thư ng g p
+ ðau ñ u Có Không
6. Ti n tri n Ch m, lâu kh i Thoái lui nhanh
suckhoedoisong.vn-TS.BS. Nh ðình Sơn
