Thuật xử thế của người xưa_Ngô Nguyên Phi
"Người đạo đức, theo người xưa là người hiền trí. Trí để không ai lợi dụng mình. Hiền để không ai ghét mình. Chỉ có bậc hiền trí mới tránh được cạm bẫy của người khác". Đây là một trong những lời khuyên sau mỗi câu chuyện trong cuốn sách này, đây là một trong những cuốn sách rất hay của tác giả Ngô Nguyên Phi muốn truyền đạt cho chúng ta những kinh nghiệm và nghệ thuật sống trong xã hội....
THUÊÅT XÛÃ THÏË CUÃA NGÛÚÂI XÛA 1
MUÅC LUÅC
1. MÚÃ ÀÊÌU CÊU CHUYÏÅN ..................................................................................................4
2. HÒNH AÃNH MÖÅT XÛÃ NÛÄ NGAÂY XÛA..............................................................................7
3. ÖNG GIAÂ HOÅ MAÄ MUA... NGÛÅA HAY LAÂ MIÏÅNG THÏË GIAN ........................................9
4. CHUYÏÅN CON VE SÊÌU VAÂ NÛÚÁC NGÖ ....................................................................... 12
5. TIÏËNG ÀAÂN BAÂN QUÖËC SÛÅ (TRÊU KYÅ THUYÏËT TÏÌ UY VÛÚNG).............................. 14
6. THUÊÌN VU KHÖN THÛÃ TAÂI TRÊU KYÅ ........................................................................ 17
7. QUAN DÚÃ ÀÛÚÅC KHEN, QUAN GIOÃI BÕ CH Ï ............................................................. 19
8. NHÊN VAÂ TRÑ................................................................................................................ 21
9. NÚI CHUÖÌNG NGÛÅ A .................................................................................................... 23
10. BIÏÍN CAÁ LÚÁN .............................................................................................................. 25
11. THÏË NAÂO LAÂ ÙN TRÖÅM .............................................................................................. 27
12. MAÅO BIÏÅN CÛÁU TRI KYÃ .............................................................................................. 29
13. TÑN LÙNG QUÊN KÏËT BAÅN ........................................................................................ 32
14. ÀEÅP VAÂ XÊËU ................................................................................................................ 37
15. CAÁI GHEN CUÃA NAÂNG TRÕNH TUÅ ............................................................................. 38
16. CÖËT CAÁCH CUÃA MÖÅT NHÊN TAÂI ............................................................................... 40
17. DIÏÅN MAÅO CUÃA MÖÅT TÛÚÁNG TAÂI ............................................................................. 42
18. KHÖNG AI HIÏÍU CON BÙÇNG CHA............................................................................. 45
19. KHI TRIÏÅU QUAÁT ÀÛÚÅC PHONG TÛÚÁNG................................................................. 47
20. QUYÃ CÖËC THÛÃ TAÂI HOÅC TROÂ ..................................................................................... 50
21. TÏÍ TÛÚÁNG AÁN ANH, QUYÁ TROÅNG VÚÅ ....................................................................... 52
22. HOÅ CHÏËT VÒ... QUAÃ ÀAÂO ............................................................................................ 53
http://ebooks.vdcmedia.com
Ngö Nguyïn Phi 2
23. THÏË NAÂO LAÂ CÖNG PHAÁP BÊËT VÕ THÊN .................................................................. 56
24. VÖ CÚÁ HAÅI NGÛÚÂI LAÂ CAÁI CÚÁ TÛÅ HAÅI MÒNH ........................................................... 59
25. MÖÅT BAÂ HOAÂNG GIÛÄ TIÏËT VAÂ MÖÅT BAÂ HOAÂNG THÊËT TIÏËT ................................... 62
26. KHÖÍNG TÛÃ VAÂ CUÖÅC HOÂA HÖÅI LÖÎ TÏÌ ...................................................................... 64
27. CAÁCH HÖËI LÖÅ VAÂ NHÊÅN HÖËI LÖÅ CUÃA NGÛÚÂI XÛA ................................................. 67
28. TÊËM LOÂNG QUÊÌN THÊÌN NÛÚÁC BAÅI TRÊÅN ............................................................... 70
29. CUÖÅC CHUÊÍN BÕ VÔ ÀAÅI HAY LAÂ NGHÏÅ THUÊÅT CHÑNH TRÕ CUÃA CÊU TIÏÎN ....... 72
30. LO TRONG VAÂ LO NGOAÂI (TÛÃ CÖËNG THUYÏËT KHAÁCH).......................................... 75
31. NGÛÚÂI NÛÚÁC SÚÃ LAÂM DÊËU TRÏN THUYÏÌN, TÒM GÛÚM DÛÚÁI SÖNG .................. 78
32. HAÂ BAÁ CÛÚÁI VÚÅ .......................................................................................................... 79
33. LAÂM THÏË NAÂO ÀÏÍ DÊN ÀÖÌNG LOAÅT THI HAÂNH PHAÁP LÏÅNH? .............................. 83
34. KHEN CHÏ CUÄNG ÀÏÌU COÁ TÖÅI ................................................................................. 84
35. BAÂNG QUYÏN HAÅI BAÅN ............................................................................................. 87
36. CON DÚI VÚÁI LOAÂI BIÏËT BAY VAÂ BIÏËT CHAÅY (HAY LAÂ: ÀIÏÍU THUÁ NGHÕ HOÂA) ... 90
37. THUÊÌN VU KHÖN ÀOÂI HOÃI SÛÅ TÛÚNG XÛÁNG......................................................... 92
38. PHONG CAÁCH UÖËNG RÛÚÅU ...................................................................................... 94
39. MÖÅT NÛÄ THUYÏËT KHAÁCH ÀÊÌU TIÏN... .................................................................... 96
40. CAÁI TÏÅ HAÅI CUÃA NHAÂ LAÂM LUÊÅT ÀÏËN THÏË NAÂO? .................................................. 99
41. BÊÌY CHUÖÅT BAÂN CHUYÏÅN "TRAÁNH MEÂO" ............................................................ 101
42. KHÖNG CÖNG MAÂ ÀÛÚÅC THÛÚÃNG, VIÏÅC ÀAÁNG NGÚÂ .......................................... 103
43. TRAÁO THIÏËP CHO VUA ............................................................................................ 104
44. HÊÅU SINH KHAÃ UÁY ................................................................................................... 107
45. MAO TIÏU KHIÏN VUA TÊÌN GIÛÄ ÀAÅO HIÏËU.......................................................... 110
46. KHI YÏU TRAÁI ÊËU CUÄNG TROÂN .............................................................................. 112
47. HAI NGÛÚÂI NHAÂ QUÏ KÏËT BAÅN .............................................................................. 114
48. LÚÂI TÛÅ BIÏÅN CUÃA TRÊÌN CHÊÍN ............................................................................... 116
49. BÒNH NGUYÏN QUÊN VÚÁI NGÛÚÂI QUEÂ ................................................................. 118
http://ebooks.vdcmedia.com
THUÊÅT XÛÃ THÏË CUÃA NGÛÚÂI XÛA 3
50. HIÏÌN SÔ NHÛ CAÁI DUÂI TRONG TUÁI ......................................................................... 122
51. LYÁ TÛ VAÂ CON CHUÖÅT ............................................................................................. 125
52. PHÛÚNG THUÖËC CHÛÄA BÏÅNH NÛÚÁC ÙN DA ........................................................ 127
53. SÛÅ PHI THÛÚÂNG CUÃA ÀÛÁC TIN .............................................................................. 129
54. CÊU CHUYÏÅN "TRIÏU TAM MÖÅ TÛÁ" (SAÁNG BA CHIÏÌU BÖËN) ............................... 132
55. THUÊÅT BAÁCH CHIÏËN BAÁCH THÙÆNG....................................................................... 133
56. KHI ÖNG VUA MUÖËN LAÂM THAÁNH HIÏÌN .............................................................. 135
57. CON CHIM HOANG DAÄ ............................................................................................. 138
58. CÊY VÖ DUÅNG .......................................................................................................... 139
59. CUÖÅC TRANH LUÊÅN GIÛÄA NGÛÚÂI HAI CHÊN VAÂ NGÛÚÂI MÖÅT CHÊN ................ 141
60. BAÂI HOÅC NGUÅ NGÖN: TRAÁI VÚÁI TÛÅ NHIÏN ........................................................... 144
61. TA CUÄNG MUÖËN LÏ CAÁI ÀUÖI TRONG BUÂN .......................................................... 145
62. CHIM AÁC DOÅA CHIM UYÏN SÖÌ ................................................................................ 147
63. TÊÌN THUÃY HOAÂNG TÒM THUÖËC TRÛÚÂNG SINH ................................................... 149
64. VONG TÊÌN GIAÃ HÖÌ DAÄ ............................................................................................. 152
65. TRÛÚNG LÛÚNG THÑCH KHAÁCH TÊÌN THUÃY HOAÂ N G .......................................... 156
67. ÀIÏÌU NAÂO NHUÅC HÚN ............................................................................................. 158
68. NHÊN ÀAÅO HAY BÊËT NHÊN .................................................................................... 159
69. HOÅC PHEÁP TRÛÚÂNG SINH BÊËT TÛÃ ......................................................................... 161
70. TRÛÚNG LÛÚNG GÙÅP HUYÂNH THAÅCH CÖNG ....................................................... 163
71. LYÁ TÛ, TRIÏÅU CAO MÛU VIÏÅC PHÏË LÊÅP ................................................................ 166
http://ebooks.vdcmedia.com
Ngö Nguyïn Phi 4
1. MÚÃ ÀÊÌU CÊU CHUYÏÅN
Möåt höm Trang Tûã dêîn hoåc troâ ài ngao du, nhên luác gheá vaâo
nhaâ möåt ngûúâi baån àïí thùm. Chuã nhaâ tay bùæt mùåt mûâng, noái:
- Tiïëng tùm tiïn sinh vang döåi nhû sêëm bûng tai. Höm nay
tiïn sinh gheá thùm bó phu thêåt laâ vaån haånh.
Noái röìi quay laåi goåi möåt gia àinh, baão:
- Höm nay ta gùåp khaách quyá, àïí múã àêìu cêu chuyïån ngûúi
haäy thõt möåt con chim cho ta àaäi khaách!
Àûáa úã hoãi:
- Vêng aå! Nhûng thûa chuã nhên, coá hai con chim, möåt con hoát
hay, möåt con khöng biïët hoát, thõt con naâo?
Chuã nhên cheáp miïång:
- Dô nhiïn phaãi thõt con chim khöng biïët hoát, thûá vö duång àoá
àïí laâm gò?
Trang Tûã cuâng chuã nhên ngöìi nhêm nhi ly rûúåu vúái thõt
chim, luêån viïåc thïë thaái nhên tònh, àoaån tûâ giaä chuã nhaâ, dêîn hoåc
troâ ra ài. Hoå àïën bòa rûâng, thêëy möåt tiïìu phu chöëng buáa nhòn caãnh
rûâng nuái bao la. Trûúác mùæt laäo laâ möåt cêy cöí thuå. Trang Tûã thêëy
vêåy hoãi:
- Trúâi chiïìu maâ chûa thêëy tiïìu öng àùén àûúåc cêy naâo. Gùåp
cêy naây cao thùèng sao öng khöng haå ài?
Laäo tiïìu thúã daâi noái:
- Töi cuäng muöën haå noá, nhûng ngùåt göî noá xöëp lùæm, thûá vö
duång àoá àùén maâ laâm gò?!
Möåt hoåc troâ nghe vêåy, hoãi thêìy:
http://ebooks.vdcmedia.com
THUÊÅT XÛÃ THÏË CUÃA NGÛÚÂI XÛA 5
- Cêy vö duång thò boã qua, con chim vö duång thò giïët. Con thêåt
khöng hiïíu nöíi thoái àúâi?
Trang Tûã móm cûúâi noái:
- Ta úã vaâo khoaãng hûäu duång vaâ vö duång àoá. Chó coá bêåc àaåo
àûác múái traánh khoãi tai hoåa maâ thöi.
LÚÂI BAÂN:
Àêy laâ möåt baâi hoåc nguå ngön nhùçm khuyïn rùn ngûúâi àúâi.
Cêu kïët luêån cuãa Trang Tûã noái nghe nhû laåc àïì. Vò chim vaâ cêy
khöng phaãi laâ ngûúâi. Hûäu duång vaâ vö duång laâ hai mùåt àún giaãn
cuãa cuöåc àúâi...
Nhûng ta àïí yá, laâm thïë naâo àïí êín mònh vaâo giûäa lùçn mùæt vö
hònh hûäu duång vaâ vö duång àoá? Trang Tûã noái: "Chó coá bêåc àaåo àûác!"
Ngûúâi vö duång khöng phaãi khöng laâm àûúåc viïåc gò? Ñt ra hoå cuäng
biïët hö hoaán (Nïëu cho hoå canh cûãa), cuäng biïët doån deåp giùåt giuä
(nïëu duâng hoå trong viïåc sai vùåt). Ngûúâi vö duång coá thïí bõ ngûúâi
khön kheáo boác löåt cöng sûác cho àïën khi húi thúã can kiïåt. Coân ngûúâi
hûäu duång thò sao? Ngûúâi thêëy viïåc gò cuäng laâm àûúåc, thaânh ra viïåc
gò cuäng öm lêëy, caáng àaáng, vong àöång, vong tûúãng, cuöëi cuâng cuäng
laâm con röëi cho boån quyïìn thïë cûúâng haâo. Tûåu trung, hûäu duång
hoùåc vö duång cuäng àïìu bõ duâng.
Ngûúâi àaåo àûác, theo ngûúâi xûa laâ ngûúâi hiïìn trñ. Trñ àïí khöng
ai lúåi duång mònh. Hiïìn àïí khöng ai gheát mònh. Chó coá bêåc hiïìn trñ
múái traánh àûúåc caåm bêîy cuãa ngûúâi khaác. Coá thïí chûáng minh möåt
cêu chuyïån tûúng tûå.
Nûúác Tïì coá loaån laåc. Àöi baån Baão phuác Nha vaâ Quaãn Di Ngö
(tûác Quaãn Troång) phoâ hai võ cöng tûã chaåy ra nûúác ngoaâi. Baão Thuác
Nha àem cöng tûã Tiïíu Baåch sang nûúác Cuã, vaâ noái: "Chó coá mêëy
nûúác nhoã múái khöng thêët tñn". Quaãn Di Ngö àûa cöng tûã Cuã chaåy
sang nûúác Löî, vaâ noái: "Löî laâ cûúâng quöëc cuãa thúâi naây. Vaã laåi Löî laâ
quï ngoaåi cuãa cöng tûã ". Vua Tïì bõ giïët. Nhúâ nûúác Cuã úã gêìn Tïì nïn
Baão Thuác Nha àem cöng tûã Tiïíu Baåch vïì kõp àaä lïn ngöi. Cöng tûã
Cuã úã nûúác Löî rêët xa khöng vïì kõp. Baão Thuác Nha noái vúái cöng tûã
http://ebooks.vdcmedia.com
Ngö Nguyïn Phi 6
Tiïíu Baåch (bêëy giúâ àaä lïn ngöi lêëy hiïåu laâ Tïì Hoaân Cöng): "Trûúác
àêy Quaãn Di Ngö muöën giïët chuáa cöng laâ búãi "ai vò chuáa nêëy". Luác
êëy Di Ngö àang phoâ cöng tûã Cuã. Xin chuáa cöng àûâng giêån öng ta.
Di Ngö laâ bêåc àïå nhêët kyâ taâi. Chuáa cöng muöën dûång nghiïåp baá,
khöng coá öng àoá, khöng xong. Nay töi àem binh àoáng biïn giúái laâm
aáp lûåc, buöåc vua Löî phaãi "xûã trñ" lêëy Cuã, vaâ buöåc vua Löî giao Di
Ngö cho chuáa cöng".
Bïn kia Di Ngö vaâ vua Löî tranh khöng kõp vúái Tiïíu Baåch,
loâng coân àang tûác. Böîng nghe quên Tïì keáo àïën. Mûu sô nûúác Löî laâ
Thi Baá, hiïën kïë: "Àïí traánh binh àao vúái Tïì, chuáa cöng nïn giïët Cuã
ài, vò Cuã laâ tïn vö duång! Nhûng chuáa cöng phaãi tòm moåi caách troång
duång Quaãn Di Ngö, vò taâi cuãa öng ta "kinh thiïn vô àõa". Vua Löî
noái: "Di Ngö möåt loâng vúái chuã. Nay ta giïët Cuã laâ chuã hùæn, thò hùæn
khöng bao giúâ chõu giuáp ta àêu. Vaã laåi, Tiïíu Baåch möåt mûåc àoâi Di
Ngö vïì Tïì, àïí tûå tay mònh traã thuâ". Thi Baá noái: "Àoá laâ meåo cuãa
Thuác Nha àoâi Di Ngö vïì Tïì àïí duâng. Chuáa cöng khöng duâng thò
giïët chûá àûâng traã Di ngö". Vua Löî khöng nghe. Di Ngö vïì Tïì giuáp
cho Tïì Hoaân Cöng, àûa nûúác Tïì lïn àõa võ baá chuã. Vua Löî ên hêån
maäi.
Chuyïån naây coá phêìn húi khaác chuyïån Trang Tûã trïn àêy. ÚÃ
àêy keã vö duång bõ giïët àaä àaânh, nhûng ngûúâi taâi gioãi vêîn bõ ngûúâi
ta àoâi giïët. Cuäng may, Di Ngö vaâ Thuác Nha laâ nhûäng ngûúâi kó mûu
tuyïåt trñ nïn khöng bõ nhûäng keã têìm thûúâng haå saát. Nhûng caái yá
nghôa cuãa noá vêîn giöëng nhau, chó coá bêåc àaåo àûác, hiïìn trñ múái giûä
àûúåc mònh.
http://ebooks.vdcmedia.com
THUÊÅT XÛÃ THÏË CUÃA NGÛÚÂI XÛA 7
2. HÒNH AÃNH MÖÅT XÛÃ NÛÄ NGAÂY XÛA
Nguä Tûã Tû tûâ luác lûu vong, xin ùn doåc àûúâng buång àoái laã.
Àïën àêët Phiïn Dûúng thêëy möåt thiïëu nûä àang ngöìi giùåt luåa trïn
bïën Laåi Thuãy, coá àem theo mo cúm àùåt bïn caånh.
Tûã Tû noái:
- Ta trïn bûúác àûúâng cuâng nïn múái xin ùn, xin naâng giuáp cho!
Thiïëu nûä ngûúác lïn nhòn Tûã Tû röìi noái:
- Thiïëp tröng ngaâi khöng phaãi laâ ngûúâi thûúâng, àêu daám vò
chuyïån nhoã moån maâ khöng cho ùn?
Ngûúâi con gaái múã goái cúm àûa cho Nguä Viïn (tûác Nguä Tûã Tû)
vaâ Thùæng (Thùæng laâ àûáa beá con Thaái tûã Kiïën). Kiïën bõ vua cha
muöën giïët boã tröën traánh qua Trõnh, sau phaãn Trõnh bõ giïët úã
Trõnh. Tûã Tû phaãi mang Thùæng theo). Nguä Viïn vaâ Thùæng cuâng
ùn. Nguä Viïn biïët thiïëu nûä ngheâo khöí, laåi úã núi vùæng veã, nïn khöng
daám ùn hïët, àïí laåi cho naâng möåt phêìn. Thiïëu nûä noái:
- Hai ngûúâi coân ài xa, haäy duâng hïët ài.
Nguä Viïn vaâ Thùæng ùn hïët cúm. Luác sùæp ài, Nguä Viïn noái:
- Töi khöng bao giúâ quïn ún naâng. Töi laâ ngûúâi chaåy tröën.
Nïëu gùåp ngûúâi khaác xin àûâng tiïët löå.
Thiïëu nûä than:
- Ba chuåc nùm nay ta chûa hïì tiïëp chuyïån vúái ngûúâi àaân öng
naâo. Giúâ vò miïëng ùn thaânh ra thêët tiïët! Thöi, caác ngûúi ài ài!
Nguä Tûã Tû ài àûúåc mêëy bûúác, ngoaãnh mùåt thêëy cö gaái giùåt
luåa êëy àaä öm lêëy cuåc àaá nhaãy xuöëng söng maâ trêìm mònh.
Nguä Viïn bi thûúng quaá àöîi, cùæn ngoán tay chaãy maáu, viïët hai
mûúi chûä trïn àaá: "Nhô hoaân sa, ngaä haânh khêët. Ngaä phuác baão, nhó
thên nõch. Thêåp niïn chi hêåu, thiïn kim baáo àaáp" (Naâng giùåt luåa,
http://ebooks.vdcmedia.com
Ngö Nguyïn Phi 8
ta ùn xin. Ta buång no, naâng chïët chòm. Heån mûúâi nùm nûäa ngaân
vaâng baáo àïìn).
Tûã Tû lêëp àêët hoân àaá laåi röìi dùæt Thùæng vaâo nûúác Ngö.
LÚÂI BAÂN:
Cho àïën bêy giúâ, coá luác ngûúâi ta gùåp caãnh ngöå thêët thûúâng
àaânh taåm ùn xin qua ngaây, thò thúâi àoá viïåc ùn xin cuãa Nguä Tûã Tû
cuäng khöng coá gò àaáng ngaåc nhiïn. Vêën àïì úã àêy laâ möåt thiïëu nûä
quï muâa sau khi cho Nguä Tûã Tû ùn möåt bûäa cúm, naâng laåi trêìm
mònh. Taåi sao naâng laåi tûå saát? Coá ngûúâi noái, thiïëu nûä chïët laâ búãi
Tûã Tû dùån möåt cêu: "Nïëu gùåp ngûúâi khaác xin àûâng tiïët löå". Naâng
chïët laâ àïí Nguä Tûã Tû yïn têm. Thêåt ra àoá laâ yá phuå.
Ta xem cêu naâng noái: "Thiïëp tröng ngaâi khöng phaãi laâ ngûúâi
thûúâng, àêu daám vò chuyïån nhoã moån maâ khöng cho ùn?" "khöng
phaãi ngûúâi thûúâng" coá yá chó Nguä Tûã Tû laâ nhên vêåt quan troång sau
naây. "Àêu daám vò chuyïån nhoã moån maâ khöng cho ùn". Chuyïån nhoã
moån úã àêy khöng chó viïåc naâng nhõn àoái möåt bûäa, maâ coá yá chó cho
viïåc "khöng àûúåc tiïëp xuác vúái àaân öng úã núi vùæng veã". Vò vêåy naâng
múái than: "Ba chuåc nùm nay ta chûa hïì tiïëp chuyïån vúái ngûúâi àaân
öng naâo. Giúâ vò miïëng cúm thaânh ra thêët tiïët!"
Chó noái chuyïån vúái àaân öng maâ naâng cho laâ "thêët tiïët", àuã
hiïíu caái "tiïët" to lúán àïën bêåc naâo. "Tiïët" úã àêy laâ tiïët haånh, laâ sûå
trong trùæng tûâ thïí xaác àïën linh höìn. Phêím tiïët laâ caái diïån maåo cuãa
Trinh tiïët. Phêím tiïët khöng coá thò caái "Trinh" cuäng bùçng thûâa. Vò
nhiïìu ngûúâi khöng thên dêm maâ yá dêm thò sao? Phêím tiïët cuãa
ngûúâi con gaái khöng hùèn chó úã nhûäng nhaâ quyïìn quyá, khöng hùèn
chó úã nhûäng tiïíu thû, cöng nûúng, khöng hùèn chó úã nhûäng gia àònh
thïë phiïåt, trêm anh. Lêëy theo con mùæt cuãa ngûúâi nay, thò caái chïët
cuãa thiïëu nûä giùåt luåa laâ "chïët daåi", nhûng vúái con ngûúâi phêím
haånh cuãa ngûúâi xûa, hoå cho rùçng: "danh tiïët coân giaá trõ hún thên
xaác". Vò thên xaác coá thïí mêët ài nhûng danh tiïët vêîn coân.
Hònh aãnh êëy vûâa cao caã, vûâa bi traáng.
http://ebooks.vdcmedia.com
THUÊÅT XÛÃ THÏË CUÃA NGÛÚÂI XÛA 9
3. ÖNG GIAÂ HOÅ MAÄ MUA... NGÛÅA
HAY LAÂ MIÏÅNG THÏË GIAN
Nhaâ hoå Maä ngaây trûúác chuyïn nghïì nuöi daåy ngûåa vaâ baán
ngûåa. Coá möåt daåo gia àònh öng suy suåp vò con öng bõ bïånh nùång, àaä
veát hïët tiïìn trong nhaâ maâ con öng vêîn khöng khoãi. Öng baán hïët söë
ngûåa nuöi àïí thang thuöëc cho con. Con öng söëng àûúåc. Tûâ àoá öng
bùæt àêìu daânh duåm, tùçn tiïån àûúåc möåt söë tiïìn.
Ngaây noå Maä öng nghe úã Hûúng Lêm coá baán möåt giöëng ngûåa
quyá, öng àïën núi àoá xem tûúáng ngûåa thêåt kyä, biïët àoá laâ giöëng ngûåa
hay, thuöåc loaåi Hoaâng Phiïu, mùåc duâ noá coá phêìn húi gêìy. Maä öng
thñch quaá, nïn chõu mua vúái giaá àùæt. Öng vïì nhaâ baân laåi vúái con:
- Phuå thên xem biïët noá rêët quyá, duâ húi gêìy, thuöåc giöëng
Hoaâng Tuyïët Phiïu cuãa ngûúâi Khûúng. Nhaâ ta gêy àûúåc giöëng naây
seä laâm giaâu khöng mêëy höìi. Ngùåt vò xa ngoát ngaây àûúâng, qua àeâo
truöng e coá cûúáp, nïn cha con ta cuâng ài.
Hai cha con hoå Maä thûã ngûåa vaâ ngaä giaá xong, tra yïn cûúng,
cha con àöìng lïn ngûåa ra vïì, loâng thêëy hoan hó.
Hoå ài qua möåt xoám nhaâ, Maä öng khiïm töën cho ngûåa ài nûúác
kiïåu, dên laâng àoán öng laåi noái:
- Maä laäo! Öng laâ ngûúâi nuöi ngûåa, sao khöng biïët thûúng
ngûåa? Con ngûåa gêìy thïë kia, coân cha con öng coåp ùn baãy ngaây
khöng hïët, núä naâo caã hai laåi àeâ trïn mònh noá?
Öng Maä noái vúái con mònh:
- Hoå noái phaãi àêëy con aå! Vêåy cha nhûúâng cho con cûúäi. Cha
cêìm cûúng cho.
Thïë laâ möåt mònh Maä cöng tûã ngöìi ngûåa, öng Maä ài böå theo.
Hoå yïn têm ài xoám nhaâ khaác, bêy giúâ trúâi àaä khaá trûa, nhûäng
http://ebooks.vdcmedia.com
Ngö Nguyïn Phi 10
ngûúâi ngöìi maát trïn àûúâng thêëy caãnh cha con hoå Maä nhû vêåy, hoå
keáo ra àoán àêìu ngûåa, xó vaã ngûúâi con:
- Ai daåy cöng tûã vïì caách hiïëu àaåo nhû thïë? Con thò ngöìi ngûåa
kïnh kiïåu, àïí cha chaåy böå theo àöí möì höi! Qua caánh àöìng kia coá
hoåc hiïåu Khöíng Mön, chùæc hoå àaánh cöng tûã traâo maáu ra mêët!
Maä cöng tûã lêåt àêåt nhaãy xuöëng ngûåa, chùæp tay thûa vúái cha:
- Hoå noái phaãi àêëy cha aå! Naäy giúâ con cuäng khoãe röìi, cha haäy
cûúäi noá cho àúä mïåt.
Ngûúâi cha lïn ngûåa ài, ngang qua "Khöíng Mön hoåc hiïåu",
möåt söë hoåc troâ úã àoá biïët mùåt öng giaâ, chuáng chaåy laåi àoán öng noái:
- Maä laäo baá! Laäo baá lêu nay maånh gioãi chûá? Nghe noái lïånh
lang lêu nay bïånh thêåp tûã nhêët sinh, nay múái vûâa húi bònh phuåc
laäo baá àïí lïånh lang nhoåc nhoaâi cho àaânh.
Maä laäo nhaãy xuöëng ngûåa nhòn con röìi thò thêìm:
- Kïí ra hoå noái cuäng phaãi. Kïí khöng coân bao xa, ta dùæt ngûåa ài
vêåy.
Hai cha con xuöëng ngûåa dùæt böå, höìi lêu àïën xoám khaác, coá ai
àoá nhòn ngûåa röìi chûãi:
- Àuáng laâ cha con möåt laäo vö hoåc. Àêy laâ giöëng Hoaâng Tuyïët
Phiïu, möåt loaåi thiïn lyá maä, mua vïì àïí cûúäi hoùåc laâm giöëng, naâo
phaãi mua vïì àïí thúâ, sao coá ngûåa laåi khöng cûúäi?
Cha con hoå Maä thiïëu àiïìu muöën khoác. Laäo noái vúái con:
- Cûúäi ngûåa cuäng bõ chûãi, maâ khöng cûúäi cuäng bõ chûãi! Ta
chõu hïët nöíi! Thöi thaã quaách cho xong!
Hai ngûúâi dùæt ài möåt àoaån cho khuêët mùæt moåi ngûúâi, röìi thaáo
cûúng, cúãi yïn, àaánh möåt roi, ngûåa dong tuöët vaâo rûâng mêët daång.
Vïì àïën nhaâ, baâ cuå nghe àoán àêìu ngoä. Öng cuå thuêåt laåi moåi chuyïån.
Baâ cuå nghe qua àêëm vaâo àêìu bònh bõch, vûâa khoác vûâa noái:
- Ngu sao laâ ngu! Coá bao nhiïu veát ài mua ngûåa, röìi thaã ngûåa
ài! Xûa nay miïång lûúäi thïë gian. Viïåc mònh mònh cûá laâm, chiïìu yá,
http://ebooks.vdcmedia.com
THUÊÅT XÛÃ THÏË CUÃA NGÛÚÂI XÛA 11
nghe lúâi hoå laâm gò? Röìi àêy lêëy gò maâ sinh söëng, lêëy gò maâ cûúái vúå
cho con? Ngu úi la ngu!...
LÚÂI BAÂN:
Quaã laâ, khöng "úã sao cho vûâa loâng ngûúâi"! Öng giaâ hoå Maä
hiïìn hêåu àïën mûác thiïëu tûå tin. Nhûäng ngûúâi ngoaâi nhòn vaâo laâm
sao hiïíu àûúåc tònh traång cuãa hoå Maä vaâ con ngûåa kia nhû thïë naâo?
YÁ kiïën naâo hoå noái cuäng phaãi, nhûng trûúác nhêët hoå Maä phaãi biïët
àaánh giaá àûúåc caái viïåc cuãa mònh. Tuåc ngûä coá cêu: "Chñn ngûúâi mûúâi
yá", thò yá thûá mûúâi laâ yá mònh vêåy. Mua ngûåa laâ quyïët têm, maâ giûä
àûúåc "quyïët têm" (chó con ngûåa) laâ thiïëu quyïët àõnh. Thiïëu möåt
trong hai caái àïìu hoãng.
http://ebooks.vdcmedia.com
Ngö Nguyïn Phi 12
4. CHUYÏÅN CON VE SÊÌU VAÂ NÛÚÁC NGÖ
Möåt súám, Thaái tûã Hûäu mang cung tïn vaâo cung, vûâa gùåp vua
Phuâ Sai. Nhaâ vua hoãi:
- Con mang cung tïn ài àêu maâ aáo quêìn ûúát suäng thïë naây?
Thaái tûã noái:
- Con ài sùn vö yá bõ suåp hêìm?
- Sao laåi vö yá suåp hêìm?
Thaái tûã noái:
- Con thêëy con ve àang kïu, con toan rònh bùæt. Bêët ngúâ con
thêëy con boå ngûåa àûa caâng lïn bùæt con ve, laåi thêëy con chim seã àêåu
gêìn àoá muöën àúáp con boå ngûåa. Con beân lui laåi chuêín bõ bùæt con
chim seã, khöng ngúâ bõ sa xuöëng sònh!
Nhaâ vua noái:
- Con chó biïët ham caái lúåi trûúác mùæt maâ khöng nghô àïën caái
haåi phña sau. Thiïn haå coá ai ngu nhû con khöng?
Thaái tûã noái:
- Vêåy maâ coá keã ngu hún con! Löî vöën laâ nûúác lïî nhaåc, trûúác coá
Chu Cöng, sau coá Khöíng Tûã, khöng xêm phaåm gò àïën Tïì, thïë maâ
Tïì vêîn cêët quên àaánh, tûúãng laâ lêëy àûúåc Löî. Ai ngúâ nûúác Ngö ta
vûúåt ngaân dùåm àaánh Tïì, ai ngúâ nûúác Viïåt àem quên caãm tûã àaánh
Ngö!...
Phuâ Sai nöíi giêån heát:
- Cuát! Cuát... Àoá laâ luêån àiïåu cuãa thùçng giùåc giaâ Nguä Viïn!
Thùçng giùåc êëy tao àaä giïët röìi! Nïëu maây laâ con tao tûâ nay àûâng noái
túái viïåc àoá nûäa!
Thaái tûã Hûäu súå haäi lui ra.
http://ebooks.vdcmedia.com
THUÊÅT XÛÃ THÏË CUÃA NGÛÚÂI XÛA 13
LÚÂI BAÂN:
Trûúác àêy Nguä Tûã Tû khöí têm, khöí cöng can giaán Phuâ Sai vïì
viïåc naây, öng bõ Phuâ Sai giïët ài, vò vêîn àinh ninh rùçng nûúác Viïåt
khöng bao giúâ daám phaãn. Thaái tûã hûäu mûúån hònh aãnh con ve, con
boå ngûåa, con chim seã àïí chó nûúác Löî, Tïì, Ngö, Viïåt. Ngûúâi ta noái:
"Khöng keã naâo àiïëc bùçng loâng ngûúâi khöng muöën nghe, khöng keã
naâo muâ bùçng keã khöng muöën thêëy". Ngö Phuâ Sai khöng ngu
nhûng öng khöng muöën nghe nhûäng lúâi can phaãi. Ngö Phuâ Sai
khöng giïët con mònh nhûng cêët quên ài àaánh Tïì vaâ höåi chû hêìu
lêìn nûäa, nûúác Viïåt àaánh uáp nûúác Ngö vaâ giïët chïët Hûäu! Chaã khaác
naâo Ngö Phuâ Sai àaä giïët con.
http://ebooks.vdcmedia.com
Ngö Nguyïn Phi 14
5. TIÏËNG ÀAÂN BAÂN QUÖËC SÛÅ
(TRÊU KYÅ THUYÏËT TÏÌ UY VÛÚNG)
Tïì Uy Vûúng lïn ngöi 9 nùm, ngaây naâo cuäng àaân quyïín ca
vang, àùæm say tûãu sùæc. Möåt höm coá ngûúâi tïn Trêu Kyå laâ ngûúâi
nûúác Tïì, xin vaâo yïët kiïën Tïì Uy Vûúng, noái:
- Töi biïët gaãy àaân, nghe àaåi vûúng thñch êm luêåt, nïn tòm
àïën.
Uy Vûúng cho ngûúâi mang àaân ra. Trêu Kyå lïn dêy, nhûng
khöng gaãy. Uy Vûúng hoãi:
- Tiïn sinh cho ta nghe möåt baãn chûá?
Trêu Kyå noái:
- Biïët cêìm lyá (lyá thuyïët vïì àaân) múái laâ quan troång, coân tiïëng
àaân chùèng qua laâ do súåi tú phaát êm maâ thöi.
Vua hoãi:
- Vêåy thïë naâo laâ cêìm lyá?
Trêu Kyå nghiïm trang noái:
- Cêìm laâ Cêëm! Laâ cêëm ngùåt! Laâ cêëm chó nhûäng sûå àùæm say
tûãu sùæc àïí giûä cho chaánh àaåo. Trong àaân, dêy lúán nhêët chó vua, coân
caác dêy nhoã laâ bïì töi. Àúâi Phuåc Hi chïë àaân coá 5 dêy. Àïën Chu Vùn
thïm möåt dêy, sang Chu Vuä thïm möåt dêy nûäa àïí húåp tònh yá giûäa
vua töi, vêåy àuã biïët àaân duâng vaâo viïåc chñnh sûå.
Uy Vûúng noái:
- Phaãi! Têët nhiïn tiïn sinh phaãi biïët cêìm êm?
Trêu Kyå noái:
- Töi hoåc àaân têët phaãi biïët chúi àaân, cuäng nhû àaåi vûúng lo
nghiïåp nûúác, haá laåi khöng biïët trõ quöëc hay sao? Nay àaåi vûúng
http://ebooks.vdcmedia.com
THUÊÅT XÛÃ THÏË CUÃA NGÛÚÂI XÛA 15
cêìm mïånh àêët nûúác maâ khöng trõ, coá khaác gò töi cêìm àaân maâ
khöng gaãy? Töi öm àaân maâ khöng gaãy thò àaåi vûúng khöng bùçng
loâng. Àaåi vûúng boã nûúác khöng trõ thò trùm hoå khöng bùçng loâng!
Uy Vûúng ngaåc nhiïn noái:
- Thò ra tiïn sinh mûúån tiïëng àaân àïí khuyïn ta? !
Sau àoá Uy Vûúng múâi Trêu Kyå laâm tûúáng quöëc, Trêu Kyå
chêën hûng nûúác Tïì thaânh möåt cûúâng quöëc.
LÚÂI BAÂN:
Àêy cuäng laâ thuêåt thuyïët khaách. Uy Vûúng thñch êm nhaåc.
Trêu Kyå xûng mònh biïët chúi àaân nïn múái àûúåc Uy Vûúng tiïëp.
Nïëu Trêu Kyå noái: "Töi vaâo khuyïn nhaâ vua khöng nïn àam mï tûãu
sùæc", thò chûa chùæc àûúåc Uy Vûúng múâi vaâo.
Quaã nhû lúâi Trêu Kyå noái, êm nhaåc duâng vaâo viïåc lïî nghi
chñnh sûå, êm hûúãng cuãa noá khiïën ngûúâi ta thû thaái, an laåc, vui
hoâa. "Nhaåc" laâ àiïåu àaân, coân êm laâ "laåc" laâ vui hoâa. Caác triïìu àaåi
thúâi cöí (trûúác nhaâ Chu) àïìu duâng êm nhaåc trong viïåc tïë lïî, thiïët
triïìu. Àïën àúâi Truå Vûúng nhaâ Ên, vua Truå sai möåt àaåi nhaåc sû laâ
Sû Diïn chïë ra möåt loaåi êm nhaåc cho caác ca nûä haát àïí hoâa àaân
theo, dêìn dêìn biïën thaânh hai thûá êm nhaåc song haânh: Àoá laâ Êm
nhaåc cho triïìu àònh vaâ Êm nhaåc trong cung àònh. Nhaåc cung àònh
laâ nhaåc àïåm theocaác àiïåu muáa cuãa cung nûä, tiïën àöå cuãa noá ài àïën
àöå "dêm nhaåc". Chñnh Sû Diïn laâ taác giaã khuác Mi-mi, möåt baãn dêm
nhaåc bêët huã vaâo thúâi àoá, Sûã noái: "Tûâ khi vua Truå cho daåo khuác Mi-
mi, nhaâ vua bùæt àêìu boã bï triïìu chñnh, sa vaâo con àûúâng tûãu sùæc,
nhuåc duåc". Khi Chu Vuä Vûúng àaánh chiïëm triïìu ca, giïët vua Truå,
Sû Diïn chaåy vïì Àöng àïën nûúác Vïå, tûå tûã trïn söng Böåc... Nhûäng
àïm khuya vùæng, ngûúâi dên úã vuâng söng Böåc thûúâng nghe khuác
Mi-mi rêët ma quaái, quyïën ruä. Möåt thaânh ngûä coân soát laåi ngaây nay
laâ "Böåc thûúång tang trung" (Trïn söng Böåc, trong àaám dêu, chó cho
viïåc trai gaái gian dêm. Truyïång Kiïìu coá cêu: "Ra tuöìng trïn Böåc
trong dêu / Thò con ngûúâi êëy ai cêìu maâ chi")
http://ebooks.vdcmedia.com
Ngö Nguyïn Phi 16
Lúâi cuãa Trêu Kyå noái, laâ noái vïì nguyïn uãy cuãa êm nhaåc. Coân
noái "cêìm", hai tûâ êëy nghôa khaác nhau nhûng àoåc cuâng êm, Trêu Kyå
duâng àïí nhêën maånh cho nhaâ vua thûác tónh. Trêu Kyå laâ võ tûúáng
quöëc gioãi cuãa thúâi àoá. Sau thúâi AÁn Anh, nûúác Tïì chûa coá võ tûúáng
quöëc naâo saánh ngang vúái Trêu Kyå.
http://ebooks.vdcmedia.com
THUÊÅT XÛÃ THÏË CUÃA NGÛÚÂI XÛA 17
6. THUÊÌN VU KHÖN THÛÃ TAÂI TRÊU KYÅ
Thuêìn Vu Khön vöën laâ möåt biïån sô (biïån sô: Ngûúâi biïån baác
gioãi) löîi laåc nhêët cuãa Tïì, nghe Trêu Kyå uöën ba têëc lûúäi maâ àûúåc
phong laâm Tûúáng quöëc, coá yá khöng phuåc, beân dêîn boån tay chên àïën
yïët kiïën Trêu Kyå. Trêu Kyå tiïëp àaäi tûã tïë, Thuêìn Vu Khön vúái veã
mùåt cûåc kyâ kiïu ngaåo noái vúái Trêu Kyå:
- Töi coá mêëy àiïìu thö lêåu coá thïí trònh baây vúái Tûúáng quöëc
àûúåc khöng?
Trêu Kyå chùæp tay àaáp:
- Khöng daám! Xin tiïn sinh cho nghe!
Thuêìn Vu Khön noái:
- Con khöng lòa meå, vúå khöng lòa chöìng!
Trêu Kyå àaáp:
- Xin vêng lúâi! Tûâ nay töi khöng xa vua nûãa bûúác!
Khön noái:
- Àaä duâng göî gai laâm baánh xe maâ böi thïm múä thïë laâ trún
lùæm, nhûng nïëu maâ àuåc löî vuöng khoá maâ vêån chuyïín àûúåc!
Kyå àaáp:
- Xin vêng lúâi! Töi khöng laâm àiïìu gò traái vúái thöng tuåc.
Khön noái:
- Caánh cung dêîu cûáng cuäng coá luác trïî, caác doâng söng àïìu
chaãy ra bïí, tûå nhiïn maâ hoâa húåp!
Kyå àaáp:
- Xin vêng lúâi! Töi seä choån ngûúâi hiïìn maâ duâng, quyïët khöng
àem keã bêët taâi vaâo chöën miïëu àûúâng.
http://ebooks.vdcmedia.com
Ngö Nguyïn Phi 18
Khön noái:
- Cêìm sùæt khöng so dêy thò khöng thaânh êm luêåt.
Kyå àaáp:
- Xin vêng lúâi! Töi seä sûãa laåi phaáp luêåt àïí xem xeát nhûäng keã
gian lêån.
Thuêìn Vu Khön súå haäi suåp laåy röìi lui ra. Boån tay chên thêëy
böå mùåt cuãa öng meáo xïånh liïìn hoãi:
- Sao vêåy?
Thuêìn Vu Khön thúã ra, noái:
- Ta duâng êín nghôa hoãi nùm àiïìu, quan Tûúáng quöëc traã lúâi
àûúåc hïët. Ngaâi laâ bêåc àaåi taâi ta khöng thïí saánh bùçng.
Sau àoá Trêu Kyå lêåp tûác aáp duång nhûäng àiïìu maâ Thuêìn Vu
Khön àaä noái.
LÚÂI BAÂN:
Thuêìn Vu Khön duâng pheáp êín yá baân vïì pheáp laâm chaánh trõ
cuãa Tïí Tûúáng, Trêu Kyå hiïíu àûúåc nïn giaãi àaáp hïët moåi thùæc mùæc.
Cêu àaáp bao giúâ cuäng àöìng daång vúái cêu xûúáng, ùn khúáp vúái nhau.
Ngûúâi ta tûúãng chûâng hai böå oác liïn thöng vúái nhau. Trong 5 àiïìu,
möîi àiïìu laâ möåt chi tiïët trong viïåc xêy dûång àêët nûúác, khöng àiïìu
naâo ngoaâi vêën àïì. Thuêìn Vu Khön hoãi, nhûng cêu hoãi bõ phuâ
phiïëm, khöng bùæt bñ, moåi vêën àïì àïìu àùåt vaâo triïìu chñnh, nhúâ vêåy
maâ Trêu Kyå coá thïí liïn tûúãng kõp thúâi. Giaã sûã, Khön hoãi möåt cêu
vu vú naâo àoá nhû: "Trùng saáng vùçng vùåc, cung nûä nghïu ngao" thò
Trêu Kyå traã lúâi sao àêy? Sûã noái: "Thuêìn Vu Khön coá taâi tröng mùåt
maâ àoåc hïët tû tûúãng ngûúâi àöëi diïån". Giúâ naây gùåp phaãi tay àöëi thuã,
neát mùåt öng tiu nghóu, àïën nöîi boån àïå tûã chïë öng: "Sao vêåy?", thò
thêåt laâ thuá võ.
http://ebooks.vdcmedia.com
THUÊÅT XÛÃ THÏË CUÃA NGÛÚÂI XÛA 19
7. QUAN DÚÃ ÀÛÚÅC KHEN, QUAN GIOÃI BÕ CHÏ
Trêu Kyå ghi nhúá lúâi Thuêìn Vu Khön nïn öng laâm viïåc hïët
sûác siïng nùng vaâ cêín thêån. Bêëy giúâ ai cuäng àöìn võ quan trêën thuã
àêët A laâ ngûúâi hiïìn, vaâ chï quan trêën thuã àêët Tûác Mùåc àuã àiïìu.
Trêu Kyå àïí têm àïën viïåc àoá, cho ngûúâi xem xeát hû thûåc röìi têu laåi
cho Tïì Uy Vûúng biïët.
Uy Vûúng cho triïåu têåp quêìn thêìn, laåi àoâi hai võ quan trêën
thuã kia. Trûúác mùåt baá quan, võ quan àêët Tûác Mùåc bõ coi bùçng "nûãa
con mùæt". Vua goåi laäo ra hoãi:
- Ngûúâi trêën thuã Tûác Mùåc cúá sao àïí caác quan úã triïìu chï
ngûúi?
Laäo àaáp:
- Thêìn chó biïët laâm hïët chûác traách cuãa mònh, coân viïåc khen
chï thêìn khöng àûúåc biïët.
Uy Vûúng lúán tiïëng:
- Ta cho ngûúâi doâ xeát àêët Tûác Mùåc thêëy ruöång vûúân tûúi töët,
ngûúâi dên giaâu coá, viïåc quan khöng bï trïî, caã möåt vuâng phûúng
Àöng êëy yïn öín, múái hay nhaâ ngûúi möåt loâng vò dên, khöng àuát loát
cho boån quan laåi úã triïìu, vò leä àoá maâ nhaâ ngûúi bõ chï. Ngûúi thêåt
xûáng àaáng laâ möåt lûúng thêìn.
Noái röìi liïìn gia phong cho võ quan àêët Tûác Mùåc. Laåi goåi võ
quan àêët A, noái:
- Ngûúi trêën thuã àêët A thïë naâo maâ ngaây naâo úã triïìu cuäng
thêëy lúâi khen ngúåi vïì ngûúi. Ta cho ngûúâi àïën doâ xeát thò thêëy
ruöång vûúân boã hoang ngûúâi dên àoái raách. Quên Triïåu xêm lêën búâ
coäi ngûúi khöng chõu cûáu. Nhaâ ngûúi boác löåt tiïìn cuãa dên chuáng
àuát loát cho keã taã hûäu cuãa ta àïí àûúåc tiïëng khen. Ngûúi laâ tïn tham
quan àöåc aác.
http://ebooks.vdcmedia.com
Ngö Nguyïn Phi 20
Quan àêët A suåp laåy xin tha töåi. Uy Vûúng truyïìn àem hùæn boã
vaâo chaão dêìu söi. Caác quan xanh mùåt. Vua truyïìn nhûäng tïn tûâng
khen chï bêët cöng àoá ra mùæng:
- Caác ngûúi laâ tai mùæt cuãa ta laåi ùn bêín, phaãi traái àaão löån.
Nay àem caác ngûúi cho vaâo vaåc dêìu.
Uy Vûúng truyïìn àem nhûäng keã thên tñn nhêët cuãa mònh boã
vaâo vaåc dêìu àïí laâm rùn! Chû hêìu thêëy sûå caãi caách cuãa Uy Vûúng
àïìu súå.
LÚÂI BAÂN:
Viïåc naây nhan nhaãn úã moåi xaä höåi. Àúâi nay coá khaác gò àúâi xûa?
Thñ sinh ài thi thêëy mònh yïëu keám beân àuát loát àïí àûúåc àiïím cao.
Thêåm chñ coá ngûúâi khöng ài thi maâ vêîn cêëp bùçng laâm mêët cöng
nhaâ vua phaãi "lêåt söí böå" ra tra.
Nguyïîn Khuyïën noái:
"Coá tiïìn viïåc êëy thò xong nhó?
Àúâi trûúác laâm quan cuäng thïë a?"
May mùæn thay cho triïìu naâo minh quên gùåp lûúng thêìn. Vuå
aán hai öng quan trïn àêy laâ möåt baâi hoåc cho nhûäng ngûúâi coá traách
nhiïåm vúái ngûúâi dên.
http://ebooks.vdcmedia.com