Tài liệu: Bên cạnh điều bí ẩn
Khi bắt đầu viết cuốn sách này - một cuốn sách về những điều bí ẩn của tự nhiên - tôi bỗng nhớ lại một cuộc gặp gỡ trên sông Vônga vào mùa hè oi ả năm 1972.
Chiếc tàu thuỷ của chúng tôi đi theo tuyến maxcova. Những giờ phút trước khi tối đến đã làm giảm bớt đi chút ít cái nóng nực lạ thường đã ba tháng nay hành hạ muôn loài...
BÏN CAÅNH ÀIÏU BÑ ÊÍN 1
MUÅC LUÅC
LÚÂI MÚÃ ÀÊÌU ........................................................................................................................2
THÏË GIÚÁI - CAÁC BAÅN THÊËY NOÁ RA SAO?...........................................................................3
NHÛÄNG BOÁNG MA TRONG KHÖNG TRUNG .....................................................................9
THEO NHÛÄNG QUY LUÊÅT CUÃA QUANG HOÅC ................................................................. 14
TÊËT CAÃ ÀÏÌU DO TÊËM GÛÚNG ÀOÁ ................................................................................... 18
"ÀÏÍ CHO HÚI BÙNG GIAÁ SINH RA ÀAÁM CHAÁY?" ............................................................ 44
TÛÅ NHIÏN LAÂM SÛÃNG SÖËT .............................................................................................. 68
LINH HÖÌN DÛÚÁI ÖËNG KÑNH HIÏÍN VI ............................................................................. 96
GIÊËC NGUÃ VAÂ MÖÅT NGAÂN GIÊËC MÚ.............................................................................. 121
CUÖÅC SÖËNG BÕ THÖI MIÏN ........................................................................................... 151
NÚI NHÛÄNG NGOÁC NGAÁCH CUÃA TÊM LYÁ ..................................................................... 178
http://ebooks. vdcmedia. com
Vladimir Mezenxep 2
LÚÂI MÚÃ ÀÊÌU
Tûå nhiïn söëng àöång khöng chó laâm chuáng ta ngaåc nhiïn trûúác
sûå àa daång muön veã, maâ nhiïìu khi khiïën ta phaãi böëi röëi trûúác
nhûäng hiïån tûúång kyâ laå cuãa noá. AÃo aãnh vaâ linh höìn, àêët trûúåt vaâ
mûa “maáu”, tiïìm thûác vaâ vö thûác, thuêåt thöi miïn vaâ sûå tûå kyã aám
thõ... Cuöën saách “Bïn caånh àiïìu bñ êín” seä soi saáng phêìn naâo nhûäng
bñ êín àoá.
Àöëi vúái nhûäng ngûúâi coá khuynh hûúáng tin vaâo àiïìu huyïìn
diïåu, tin vaâo sûå töìn taåi cuãa “thïë giúái bïn kia” thò hêìu hïët moåi sûå
kiïån trong tûå nhiïn àïìu àûúåc khoaác möåt lúáp voã thêìn bñ vaâ sinh ra
nhûäng thiïn kiïën tön giaáo. Thïë nhûng chó cêìn baån vûäng tin möåt
chuát, rùçng têët caã nhûäng hiïån tûúång diïîn ta quanh ta, cho duâ chuáng
coá veã bñ hiïím thïë naâo chùng nûäa, cuäng àïìu coá nguyïn nhên vêåt
chêët cuãa noá, thò thïë naâo baån cuäng tiïëp cêån àûúåc chên lyá, thïë naâo
baån cuäng tòm kiïëm àûúåc baãn chêët cuãa vêën àïì. Àoá chñnh laâ khùèng
àõnh cuãa phoá tiïën sô triïët hoåc Vladimir Mezenxep, taác giaã cuöën saách
“Bïn caånh àiïìu bñ êín”, maâ chuáng töi giúái thiïåu cuâng baån àoåc.
http://ebooks. vdcmedia. com
BÏN CAÅNH ÀIÏU BÑ ÊÍN 3
THÏË GIÚÁI - CAÁC BAÅN THÊËY NOÁ RA SAO?
Khi bùæt àêìu viïët cuöën saách naây - möåt cuöën saách vïì nhûäng
àiïìu bñ êín cuãa tûå nhiïn - töi böîng nhúá laåi möåt cuöåc gùåp gúä trïn
söng Vonga vaâo muâa heâ oi aã nùm 1972.
Chiïëc taâu thuãy cuãa chuáng töi ài theo tuyïën Axtrakhan -
Maxcúva. Nhûäng giúâ phuát trûúác khi töëi àïën àaä laâm giaãm ài chuát ñt
caái noáng nûåc laå thûúâng àaä ba thaáng nay haânh haå muön loaâi. Thêåm
chñ úã àêy, trïn con söng lúán naây vêîn caãm thêëy húi thúã noáng höíi cuãa
laân khöng khñ bõ thiïu àöët. Húi ngöåt ngaåt nhúáp nhaáp cuãa nhûäng
buöìng taâu àaä xua àuöíi haânh khaách lïn mùåt boong, nhûng nhû thïë
cuäng chùèng dïî chõu hún chuát naâo. Moåi ngûúâi àïìu mong chúâ nhûäng
laân gioá maát laânh, võ khaách àöìng haânh thûúâng gùåp cuãa nhûäng
chuyïën ài trïn söng nûúác. Nhûng naâo coá ...
Chuáng ta àûáng úã boong trïn. Nhûäng caách rûâng hai bïn búâ
tröi qua trûúác mùæt. Nhûng luác naây, thêåm chñ caã cêy cöëi cuäng chùèng
hoan hó gò vúái böå daång cuãa mònh. Bõ mùåt trúâi thiïu àöët suöët ngaây,
chuáng ruä xuöëng, laá uáa vaâng rúi ruång mùåc dêìu bêy giúâ múái thaáng
taám.
- Möåt caãnh tûúång àaáng buöìn - ngûúâi àûáng caånh töi lêím bêím. -
Nïëu nhû laâ thúâi xûa thò ngûúâi ta àaä noái: “Thûúång àïë trûâng phaåt”.
Coân bêy giúâ thò noái gò naâo? Öng ta quay sang noái vúái töi. - Ngaây
nay têët nhiïn chuáng ta biïët caách giaãi thñch têët caã nhû thïë naâo röìi...
Caã haån haán vúái baäo luåt... Àêu laâ xoaáy thuêån coân àêu laâ xoaáy
nghõch... Song nïëu nhòn vaâo baãn chêët caác nguyïn nhên thò sao?
Nhòn vaâo caái àiïìu chuã yïëu maâ vò noá xaãy ra moåi thay àöíi trong caác
hiïån tûúång trïn traái àêët êëy? Lêåp tûác chuáng ta seä chùèng coá gò àïí maâ
noái caã àêu... Búãi vò trong têët caã nhûäng sûå biïën cuãa tûå nhiïn, duâ lúán
duâ nhoã, àïìu coá möåt caái gò àoá maâ trñ tuïå chuáng ta khöng thïí hiïíu
thêëu àûúåc...
http://ebooks. vdcmedia. com
Vladimir Mezenxep 4
Dûúâng nhû öng ta tûå luêån lyá vúái chñnh mònh. Song roä raâng laâ
öng ta muöën bùæt chuyïån vúái töi.
Töi toâ moâ nhòn öng baån múái quen biïët ngêîu nhiïn àoá. Tu sô
chùng? Bïì ngoaâi chùèng hïì noái lïn caái gò vïì àiïìu àoá caã. Trûúác mùæt
töi laâ möåt ngûúâi ùn mùåc tïì chónh, àêìu àöåi chiïëc muä coái mïìm. Cùåp
mùæt öng ta nhoã, khöng maâu sùæc. Coá leä chó coá gioång noái laâ hêëp dêîn
àûúåc thöi, búãi gioång öng ta nhoã, nhûng dïî nghe;
Bïn caånh öng ta laâ hai cêåu thiïëu niïn, tröng coá veã gò àoá rêët
giöëng vúái öng ta. Caác cêåu nhòn lïn búâ àang tröi ài ngay trûúác mùæt
vaâ àöìng thúâi lùæng nghe nhûäng lúâi öng ta noái.
- Vò sao trïn thïë giúái laåi diïîn ra nhû thïë naây, chûá khöng phaãi
thïë khaác? - Öng ta tiïëp tuåc phaát triïín yá nghô cuãa mònh - Àoá chñnh
laâ cêu hoãi chuã yïëu ...
Im lùång nûäa thò thêåt laâ bêët nhaä, vaâ töi àaânh hoãi:
- Chùæc öng àùåt möåt yá nhêët àõnh naâo àoá vaâo chûä “taåi sao”?
- Nïëu öng muöën thò laâ nhû vêåy. Möåt yá àùåc biïåt! Öng vúái tû
caách möåt ngûúâi coá vùn hoáa, - öng ta chùm chuá nhòn töi, - seä khöng
thïí khöng àöìng yá rùçng toaân böå tri thûác maâ khoa hoåc thêu goáp àûúåc
àïìu rêët ûúác lïå, khöng àêìy àuã vaâ hïët sûác tûúng àöëi.
- Nhûng phaãi chùng àiïìu àoá...
- Coân töìi tïå hún thïë nûäa laâ trong khoa hoåc, caái dûúâng nhû àaä
àûúåc thûâa nhêån laâ chên lyá laåi thûúâng xuyïn bõ xem xeát laåi. Nhûäng
lyá thuyïët ngaây caâng múái cûá xuêët hiïån. Vêåy thò caái gò laâ chên lyá?
Biïët tin vaâo caái gò?
- Trong khoa hoåc ngûúâi ta khöng tin, maâ nghiïn cûáu, nïëu
khöng thò àaä...
- Thïë laåi caâng tïå! Liïåu caác nghiïn cûáu khoa hoåc coá giaá trõ lùæm
khöng nïëu nhû khöng thïí coi chuáng laâ chên lyá àûúåc?
- Nhûng öng hiïíu hoaân toaân khöng àuáng vúái tñnh chêët caác
nghiïn cûáu...
- Mùåt khaác, caác tri thûác cuãa chuáng ta thêåt nhoã nhoi khi so
saánh vúái sûå vô àaåi cuãa thïë giúái! Öng coá nhúá laâ Laplax, nhaâ baác hoåc
http://ebooks. vdcmedia. com
BÏN CAÅNH ÀIÏU BÑ ÊÍN 5
coá quan àiïím duy vêåt, àaä noái gò khöng? Öng ta baão: “Caái gò maâ
chuáng ta àang biïët laâ haån chïë, coân caái gò maâ chuáng ta chûa biïët laâ
vö têån”.
- Laplax noái àuáng, nhûng chuáng ta àang noái vïì àiïìu khaác...
- Vö têån! - ngûúâi phaãn diïån töi chùèng coân giöëng vúái con ngûúâi
trêìm tônh, chêåm chaåp nûäa. Öng ta noái nhanh, noái daâi khöng cho
töi àaáp laåi. - Vaâ trong sûå vö têån àoá töi nhòn thêëy, töi caãm thêëy sûå vô
àaåi cuãa trñ nùng thïë giúái ...
- Nhûng àoá chûa phaãi laâ möåt chûáng minh ...
- Cuãa trñ nùng maâ àêìu oác cuãa con ngûúâi khöng thïí toám bùæt
àûúåc, vaâ àoá laâ àêëng saáng taåo nïn moåi vêåt trïn traái àêët, saáng taåo
nïn toaân böå cuöåc söëng cuãa chuáng ta. Vaâ moåi bñ mêåt cuãa thïë giúái
naây chó heá múã ra àöëi vúái riïng trñ nùng àoá maâ töi!
Bêët ngúâ tiïëng coâi taâu laâm dûát àoaån baâi àöåc thoaåi cuãa con
ngûúâi theo phaái thêìn hoåc kia. Chuáng töi àaä túái bïën taâu.
- ÖÌ, thïë laâ àaä vïì àïën quï cha àêët töí röìi. Xin löîi, töi phaãi taåm
biïåt öng. Töi rêët tiïëc vò chuáng ta chûa thïí kïët thuác àûúåc cuöåc àaâm
luêån naây... Caác con, ta ài thöi!
Öng ta móm cûúâi möåt caách ranh maänh röìi ài vïì phña löëi ra vúái
hai cêåu beá cuâng ài. Möåt trong hai cêåu beá êëy ngoaái laåi nhòn töi vúái
veã traách cûá: “Baác tranh luêån vúái ai àêëy coá biïët khöng ?”
Roä raâng trong mùæt caác cêåu beá, con ngûúâi naây laâ möåt uy tñn
khöng thïí chöëi caäi.
“... Chûa thïí kïët thuác àûúåc cuöåc àaâm luêån...”. Töi bêët giaác
móm cûúâi. Cuöåc àaâm luêån êëy àaä bùæt àêìu àêu kia chûá! Nïëu nhû
“ngûúâi cuâng àaâm luêån” kia cuãa töi coá úã laåi trïn taâu, thò chùæc cuöåc
àaâm luêån êëy àaä diïîn ra àûúåc. Búãi leä chñnh öng ta, nhû töi àaä thêëy,
thuöåc vïì haång nhûäng ngûúâi luön luön vaâ bêët cûá úã àêu cuäng chó sùén
saâng nghe coá chñnh mònh maâ thöi.
Song nhûäng yá nghô maâ öng ta àaä phaát triïín vïì khoa hoåc, vïì
nhûäng tri thûác cuãa chuáng ta, àêu phaãi chó thuöåc riïng mònh öng
ta. Àiïìu àoá giaãi thñch vò sao khi bùæt àêìu cuöåc noái chuyïån vúái baån
http://ebooks. vdcmedia. com
Vladimir Mezenxep 6
àoåc vïì nhûäng bñ êín cuãa thïë giúái, töi muöën tiïëp tuåc cuöåc noái chuyïån
bõ boã dúã trïn söng Vonga vêåy. Vaâ coân àiïìu naây nûäa: töi muöën
nhûäng baån treã coá mùåt trïn taâu kia cuäng àoåc hïët phêìn tiïëp theo cuãa
cuöåc noái chuyïån naây. Bêy giúâ hoå àaä laâ nhûäng thanh niïn, vaâ àöëi vúái
hoå, viïåc nhòn nhêån thïë giúái nhû chñnh noá töìn taåi trong thûåc tïë laâ
rêët cêìn thiïët.
... Thïë giúái lúán röång vaâ àa daång vö cuâng. Vaâ thöng thûúâng
chuáng ta khöng suy nghô vïì tñnh vö têån cuãa nöåi dung cuãa nhûäng
quy luêåt vaâ nhûäng àiïìu bñ êín cuãa noá. Àaä haâng ngaân nùm nay, con
ngûúâi àoåc ài àoåc laåi cuöën saách vô àaåi cuãa tûå nhiïn, maâ möîi trang
cuãa noá àïìu chûáa àûång nhûäng nöåi dung sêu sùæc. Con ngûúâi àoåc ài
àoåc laåi àïí hiïíu töët hún, roä hún vaâ àuáng hún vïì thïë giúái tûå nhiïn.
Möîi thïë kyã, vaâ bêy giúâ laâ thêåp niïn, chuáng ta laåi phaát hiïån ra
nhûäng quy luêåt múái vaâ nhûäng àiïìu bñ êín múái cuãa thïë giúái. Àaä laâ
nhû thïë vaâ seä vêîn laâ nhû thïë, búãi leä tûå nhiïn laâ vö têån. Nhûng liïåu
àiïìu àoá coá noái lïn sûå yïëu keám cuãa nhûäng tri thûác cuãa chuáng ta, noái
lïn viïåc sûå bêët lûåc trong viïåc nhêån thûác thïë giúái xung quanh hay
khöng? Tuyïåt nhiïn khöng.
Höm nay chuáng ta biïët khaá nhiïìu hún hún höm qua, vaâ ngaây
mai seä mang laåi cho con ngûúâi nhûäng tri thûác maâ höm nay con
ngûúâi múái chó mú ûúác vïì chuáng thöi.
Vaâ àiïìu quan troång nhêët: khoa hoåc àang khùèng àõnh vaâ haâng
ngaây chûáng minh rùçng, trong tûå nhiïn khöng coá caái gò laâ khöng
nhêån thûác àûúåc.
Toaân böå con àûúâng tiïën lïn cuãa nhêån thûác chuáng ta coá möåt
àùåc àiïím: nhiïìu hiïån tûúång chûa àûúåc tri thûác heá múã têëm maân bñ
mêåt, luác àêìu nom thêåt bñ êín, àöi khi thêåm chñ khöng thïí lyá giaãi
nöíi. Song thúâi gian tröi qua, vaâ khoa hoåc àem laåi lúâi giaãi thñch thêåt
tûå nhiïn vïì chuáng. Àiïìu bñ êín trúã nïn roä raâng. Tuy nhiïn, sûå vö
cuâng têån cuãa tûå nhiïn laåi àùåt ra nhûäng cêu hoãi khaác àoâi hoãi àûúåc
traã lúâi.
Pheáp biïån chûáng cuãa nhêån thûác laâ nhû vêåy. Chuáng ta caâng
thêm nhêåp vaâo tûå nhiïn sêu bao nhiïu thò nhûäng cêu hoãi múái laåi
naây sinh nhiïìu bêëy nhiïu. Vaâ àöìng thúâi chuáng caâng nhêån thûác
http://ebooks. vdcmedia. com
BÏN CAÅNH ÀIÏU BÑ ÊÍN 7
àûúåc nhiïìu hún vïì thïë giúái thò chuáng ta caâng chïë ngûå àûúåc caác sûác
maånh dûä döåi cuãa noá, chuáng ta caâng laâm saáng toã hún baãn chêët cuãa
caác hiïån tûúång vaâ quaá trònh trong tûå nhiïn.
Töi cuäng muöën noái túái möåt àiïìu nûäa: khöng nïn coi khoa hoåc
nhû möåt kho lûu trûä maâ trong àoá nhûäng kiïën thûác coá sùén àaä àûúåc
baây sùén trïn caác giaá. Khoa hoåc - àoá àöìng thúâi laâ möåt quy luêåt àaä
phaát hiïån ra, möåt sûå giaãi thñch vïì thûåc nghiïåm bùçng nhûäng quy
luêåt múái trong tûå nhiïn, möåt giaã thiïët àûúåc luêån chûáng bùçng
nhûäng kiïën giaãi khoa hoåc nghiïm tuác, möåt hiïån tûúång bñ êín vûâa
àûúåc phaát hiïån.
Trong möîi giai àoaån phaát triïín cuãa mònh, khoa hoåc giaãi thñch
thïë giúái bùçng caách sûã duång nhûäng tri thûác àaä àûúåc biïët àïën cho túái
luác àoá. Nhûäng tri thûác êëy àûúåc chñnh xaác hoáa, laâm cho sêu sùæc hún.
Khoa hoåc khöng súå phaãi vûát boã nhûäng kïët luêån, nhûäng àaánh giaá löîi
thúâi, àöi khi caã nhûäng sai lêìm. Àoá laâ sûác maånh cuãa khoa hoåc, chûá
khöng phaãi àiïím yïëu.
... Lõch sûã loaâi ngûúâi àaä coá vö söë nhûäng lêìm laåc sinh ra vò mï
tñn, ngu döët. Nhûäng kiïën thûác queâ cuåt, vaâ thûúâng hún caã laâ traång
thaái têm lyá nhêët àõnh àaä vaâ àang àûa nhiïìu ngûúâi vaâo thïë giúái cuãa
nhûäng yá niïåm giaã taåo, huyïîn hoùåc. Sûå thêåt laâ nhiïìu hiïån tûúång tûå
nhiïn khi xûa àaä tûâng laâm cho töí tiïn xa xöi cuãa chuáng ta hoaãng
súå, thò nay khöng thïí laâm doåa naåt hoùåc laâm kinh ngaåc con ngûúâi
hiïån àaåi. Nhêåt thûåc vaâ nguyïåt thûåc, sao chöíi hay sao bùng rûåc rúä
xuêët hiïån, nhûäng trêån mûa maâu vaâ nhûäng hiïån tûúång cûåc quang,
nuái lûãa phun traâo - ngaây nay têët caã nhûäng àiïìu àoá khöng coân bõ
bao truâm trong têëm maân thêìn bñ nûäa. Nhûng nïëu nhû möåt ngûúâi
coá khuynh hûúáng tin vaâo “àiïìu huyïìn bñ” thò trong tûå nhiïn anh ta
seä luön luön coá thïí tòm thêëy nhûäng hiïån tûúång coá thïí khúi gúåi àöëm
lûãa coá thïí khúi gúåi sûå mï tñn úã anh ta. Vö têån trong moåi biïíu hiïån,
àöëm lûãa êëy khöng ngûâng cung cêëp cho chuáng ta nhûäng dûä liïåu àuã
àïí khiïën cho moåi ngûúâi biïët thêìn thaánh hoáa nhûäng sûác maånh bñ êín
cuäng phaãi àïí têm suy nghô.
Nïëu nhû baån ngay tûâ àêìu àaä bùæt àêìu àaä sùæn saâng àoán gùåp
nhûäng àiïìu siïu nhiïn thò sao? Luác àoá möîi möåt hiïån tûúång laå luâng
http://ebooks. vdcmedia. com
Vladimir Mezenxep 8
cuãa tûå nhiïn seä trúã nïn bñ hiïím, huyïìn bñ àöëi vúái baån. Nhaâ vùn
nhaâ baác hoåc ngûúâi Àûác Giooc Lichtenbec nöíi tiïëng vúái trñ tuïå àöåc
àaáo vaâ sùæc saão cuãa mònh àaä tûâng viïët: “Nïëu baån muöën thûåc nhêån
nhûäng àiïìu huyïîn hoùåc laâ coá thêåt, baån nïn nhòn nhêån chuáng tûâ xa,
cuäng vêåy àöëi vúái nhûäng àaám mêy, nïëu baån muöën coi chuáng laâ
nhûäng vêåt rùæn vêåy”. Danh ngön àoá phaãn aánh thêåt roä raâng vaâ thuá
võ baãn chêët cuãa sûå bñ êín. Möåt khi chuáng ta coân nhòn nhêån möåt hiïån
tûúång laå tûâ xa, àöëi vúái chuáng ta, noá vêîn coân laâ àiïìu bñ êín. Nhûng
chó cêìn tiïën laåi gêìn noá, nhêån thûác àûúåc lúâi giaãi khoa hoåc vïì noá thò
àiïìu huyïîn hoùåc seä biïën mêët.
Chuáng ta àang tiïëp xuác vúái nhûäng àiïìu bñ êín, lúán hoùåc nhoã, úã
khùæp moåi núi trong tûå nhiïn. Bêy giúâ chuáng ta seä tiïën laåi chuáng
gêìn hún ...
http://ebooks. vdcmedia. com
BÏN CAÅNH ÀIÏU BÑ ÊÍN 9
NHÛÄNG BOÁNG MA TRONG KHÖNG TRUNG
Khi aánh saáng doåa naåt
Thaão nguyïn bao la traãi daâi vö têån. Mùåt trúâi choái loåi àang
nhö cao khoãi chên trúâi baáo trûúác möåt ngaây oi bûác. Ngûúâi àaánh xe
cho töi cûá liïëm möi hoaâi, thónh thoaãng laåi giuåc con ngûåa xêëu xñ
bûúác gioáng möåt.
Àaä hai giúâ tröi qua kïí tûâ khi töi rúâi khoãi möåt ga xeáp trïn
tuyïën àûúâng sùæt Xibir àïí túái núi laâm viïåc àêìu tiïn cuãa mònh - úã
möåt laâng trïn thaão nguyïn têy Xibir. Chuáng töi xuêët phaát tûâ luác
trúâi raång saáng àûúåm veã laânh maånh, nhûng bêy giúâ thò chùèng coân gò
gúåi nhúá laåi laân khöng khñ êëy nûäa. Àêët trêìn truåi laånh coáng khi àïm
nay àang theâm khaát tñch nhiïåt àïí sûúãi êëm mònh. Chên trúâi àaä mêët
ài nhûäng àûúâng neát roä raâng, nhûäng cêy baåch dûúng phña ca nom
cong queo, thay àöíi hùèn caái daáng dêëp thûúâng ngaây. Nhûäng doâng
khöng khñ bõ àöët noáng tûâ bïn dûúái toãa lïn àoán lêëy tia mùåt trúâi noáng
boãng. Con àûúâng cêy coã moåc xanh rúân chaåy daâi tñt tùæp nay chòm
biïën trong nhûäng doâng khöng khñ êëy. Nhûäng cöåt àiïån tñn bïn
àûúâng cuäng biïën daång úã núi xa - chuáng liïn tiïëp thay àöíi hònh daång
vaâ mêët ài veã cên àöëi...
ÚÃ phña trûúác hiïån ra möåt mùåt höì lúán. Mùåt nûúác höì traãi daâi
nhû möåt daãi nûúác röång doåc àûúâng chên trúâi vaâ nhêån chòm caã
nhûäng cöåt àiïån tñn rung rinh vúái nhûäng cêy baåch dûúng moåc thûa
thúát trïn thaão nguyïn.
Möåt con chim to vêîy caánh bay lïn khoãi mùåt nûúác vaâ tiïën laåi
phña chuáng töi, noá trúã nïn nhoã dêìn tröng thêëy. Böîng chùèng coân
thêëy höì, chùèng coân thêëy chim àêu nûäa...
- AÃo aãnh mêët röìi, - ngûúâi àaánh xe thöët lïn phaá vúä caãnh im
lòm. - Oi quaá! - àoaån öng ta vêîy ngoån roi vïì phña chên trúâi xa xa. -
Anh xem thïë naâo àïën chiïìu cuäng coá giöng.
http://ebooks. vdcmedia. com
Vladimir Mezenxep 10
AÃo aãnh phña chên trúâi
Àuáng, àoá chñnh laâ aão aãnh, möåt trong nhûäng hiïån tûúång maâ tûâ
thúâi xa xûa, con ngûúâi àaä gùæn noá vúái nhûäng sûác maånh bñ êín, vö
hònh cuãa tûå nhiïn. “Biïín quyã” - dên cû miïìn bùæc Phi hiïån giúâ coân
goåi aão aãnh nhû thïë.
ÚÃ phûúng àöng, ai cuäng biïët cêu chuyïån cöí tñch vïì naâng tiïn
Morgana. Naâng thñch trïu gheåo nhûäng khaách böå haânh moãi mïåt, chó
cho hoå thêëy trïn sa maåc nhûäng öëc àaão núã hoa, nhûäng höì àêìy ùæp
nûúác, nhûäng àö thõ truâ phuá coá nhûäng thaáp giaáo àûúâng Höìi giaáo vúái
nhûäng vûúân cêy treo lún lûãng trïn khöng trung. Naâng cho hoå thêëy
chó àïí caám döî hoå ài chïåch àûúâng, sau àoá khi aão aãnh àaä tan ra trong
khöng khñ, naâng seä cûúâi nhaåo nöîi thêët voång cuãa àaám lûä khaách êëy.
Cêu chuyïån cöí naây àïí laåi dêëu êën cuãa noá trong ngön ngûä. Ngûúâi ta
goåi bêët cûá hònh aãnh hû aão naâo àaánh lûâa naâo laâ phata-morgana, tûác
laâ naâng tiïn Morgana.
Khi noái vïì aão aãnh, ngûúâi ta thûúâng nghô àïën möåt sa maåc chaáy
boãng vaâ àaân suác vêåt trúã haâng àang lêìm luäi bûúác ài trïn biïín caát
nhêëp nhö. Phña trûúác, bïn àûúâng chên trúâi múâ nhaåt böîng xuêët hiïån
möåt bïì mùåt to lêëp loaáng. Caái gò vêåy? Nhûäng con laåc àaâ dêën thïm
vaâi bûúác, vaâ trûúác mùåt moåi ngûúâi hiïån lïn caã möåt caái höì lúán. Laân
gioá nheå laâm mùåt nûúác gúån lùn tùn.
Höì nom roä raâng àïën nöîi khöng thïí nghi ngúâ gò vïì tñnh chêët coá
thûåc cuãa noá. Nhûng vaâi phuát tröi qua, vaâ caái höì ma êëy bùæt àêìu bõ
lúáp sûúng muâ maâu àoã nhaåt cuãa sa maåc bao phuã, noá mêët ài nhûäng
àûúâng neát röìi thònh lònh bay vuát lïn trúâi vaâ mêët huát.
Àoá laâ aão aãnh höì, möåt thûá aão aãnh phöí biïën nhêët, thûúâng hay
xuêët hiïån hún caã. Trong nhûäng ngaây noáng nûåc, nhûäng caái höì trïn
sa maåc nhû vêåy laâ möåt hiïån tûúång gùåp úã bùæc phi. Chiïìu chiïìu, möåt
khu vûåc naâo àoá bõ nung àöët suöët ngaây liïìn biïën thaânh vuâng àêët
ngêåp luåt. Têët caã nhûäng gò úã khoaãng caách ba böën cêy söë àïìu bõ nûúác
vêy quanh. Nhûäng thön xoám nom tûåa nhû nhûäng hoân àaão giûäa
möåt caái höì röång. Caâng laåi gêìn laâng, caái búâ cuãa vuâng nûúác aão kia
caâng luâi ra xa vaâ caái nhaánh nûúác ngùn caách ta vúái laâng dêìn dêìn trúã
http://ebooks. vdcmedia. com
BÏN CAÅNH ÀIÏU BÑ ÊÍN 11
nïn heåp laåi cho àïën khi biïën mêët hoaân toaân, coân caái höì vêîn giûä
nguyïn hònh daång bùæt àêìu luâi xa dêìn vaâ luön luön úã möåt khoaãng
caách khöng bao giúâ àaåt túái àûúåc.
ÚÃ nûúác ta (Tûác laâ úã Liïn Xö (N D), nhûäng aão aãnh nhû vêåy
khöng laå lêîm gò vúái cû dên miïìn ven biïín Caxpi, miïìn thaão nguyïn
Crûm, miïìn àöìng bùçng söng Vonga. Ngûúâi ta cuäng nhòn thêëy aão
aãnh trïn mùåt àûúâng laáng nhûåa: vaâo nhûäng ngaây mùåt trúâi thiïu
àöët, coá nhûäng “höë nûúác” tröi qua trûúác muäi xe nhû vûâa múái qua cún
mûa vêåy. Trïn mùåt höì phaãn aánh nhûäng àaám mêy vúái bêìu trúâi
xanh. Ö tö chaåy vúái vêån töëc 60 kilömet möåt giúâ, vaâ suöët gêìn mûúâi
phuát, úã phña trûúác luön luön nhòn thêëy daãi nûúác lûâa döëi kia. Vaâ nïëu
nhûäng aão aãnh tûúng tûå khöng hïì laâm cho con ngûúâi ta ngaåc nhiïn,
thò nhûäng daång aão aãnh khaác laåi coá thïí khöng chó gêy kinh ngaåc,
maâ thêåm chñ coân doåa naåt àûúåc con ngûúâi.
- Coá lêìn töi dûâng laåi bïn löëi vaâo möåt heãm nuái, - möåt ngûúâi àaä
tûâng úã Angiïri kïí laåi, - vaâ ngöìi nghó trïn möåt taãng àaá. Böîng nhiïn
úã bïn dûúái caách töi chûâng nùm mûúi meát, töi nom thêëy möåt ngûúâi
cuäng ngöìi trïn möåt taãng àaá. Khi töi àûáng dêåy, ngûúâi kia cuäng àûáng
lïn. Khi töi laåi gêìn ngûúâi àoá, thò anh ta cuäng tiïën laåi phña töi! Àïën
khi àïën gêìn hún thò vö cuâng sûãng söët, töi nhêån ra chñnh mònh
trong con ngûúâi àoá. Sûå giöëng nhau êëy laâm töi hoaãng àïën nöîi töi
chòa tay ra. Con ngûúâi y hïåt töi kia cuäng laâm nhû vêåy. Nhûng khi
töi quaã quyïët saáp laåi gêìn hún thò boáng ma biïën mêët.
... Ngaây xûa, thúâi coân sûã duång thuyïìn buöìm, úã trïn caác biïín,
àïìu lan truyïìn möåt truyïìn thuyïët vïì con taâu ma - “Ngûúâi Haâ Lan
bay”. Ngûúâi thuyïìn trûúãng cuãa con taâu àoá vò töåi baáng böí chuáa trúâi
nïn àaä phaãi chõu töåi suöët àúâi lang thang trïn khùæp caác biïín vaâ àaåi
dûúng maâ khöng àûúåc boã neo úã àêu caã. Caác thuãy thuã tin rùçng, viïåc
gùåp gúä con taâu buöìm ghï súå àoá laâ àiïím baáo trûúác tai hoåa àùæm taâu.
Song nhûäng cuöåc gùåp gúä êëy laåi xaãy ra thêåt thûúâng xuyïn! Con taâu
ma bêët ngúâ xuêët hiïån trong àaám sûúng muâ, noá lùèng lùång tröi qua
trûúác mùæt àaám thuãy thuã, khöng hïì àaáp laåi caác tñn hiïåu, röìi sau àêëy
laåi bêët chúåt biïën ài nhû luác xuêët hiïån vêåy.
http://ebooks. vdcmedia. com
Vladimir Mezenxep 12
... Nùm 1878, vaâo thúâi gian xaãy ra chiïën tranh giûäa ngûúâi Myä
vúái ngûúâi da àoã, möåt toaán lñnh dúâi àöìn Abraham Linhcön ài ra.
Möåt luác sau nhûäng ngûúâi coân laåi trong àöìn nhòn toaán lñnh àoá àang
tiïën bûúác úã trïn trúâi. Ngûúâi ta liïìn baão rùçng toaán lñnh àoá àaä bõ giïët
chïët vaâ bêy giúâ hoå àang nhòn thêëy linh höìn nhûäng ngûúâi êëy. Vaâi
ngaây sau, quaã nhiïn toaán lñnh bõ nhûäng ngûúâi da àoã tiïu diïåt.
Nhûäng ngûúâi mï tñn nhúá rêët dai sûå truâng húåp ngêîu nhiïn cuãa caác
sûå kiïån. Têët caã nhûäng àiïìu àoá khöng phaãi caái gò khaác hún laâ nhûäng
aão aãnh. Hònh nhû trïn trúâi àang diïîn ra möåt “maân kõch” viïîn
tûúãng vêåy. ÚÃ vuâng búâ biïín Xixilia, vaâo luác mùåt trúâi moåc, trïn mùåt
biïín thûúâng thêëy xuêët hiïån nhûäng cung àiïån nguy nga, nhûäng
ngoån thaáp vaâ phaáo àaâi trïn khöng trung, nhûäng ngûúâi khöng löì,
nhûäng cêy cöëi vaâ àöång vêåt khöíng löì; têët caã nhûäng caái àoá quêìn tuå
laåi röìi taãn ra, àuöíi bùæt lêîn nhau, thay hònh àöíi daång, caãnh tûúång
naây thay thïë caãnh tûúång khaác.
Möåt lêìn, nhûäng thuãy thuã thaám hiïím vuâng cûåc àaä gùåp “aão
aãnh” nhû thïë. Con taâu cuãa hoå len loãi giûäa nhûäng nuái bùng vaâ caác
taãng bùng vúä ra tûâ nhûäng caách àöìng bùng: chuáng lêëp laánh vaâ trúã
nïn choái loåi dûúái aánh mùåt trúâi rûåc rúä. Böîng chên trúâi phên àöi ra,
nhûäng vêåt thïí úã xa liïìn bay lïn khöng trung, treo lú lûãng trïn àoá
vaâ khöng ngûâng thay àöíi hònh daång. Nhû trong öëng kñnh vaån hoa
vêåy, nhûäng hònh thuâ, nhûäng sûå vêåt laå thûúâng thoùæt êín thoùæt hiïån
trûúác mùæt nhûäng thuãy thuã àûáng ngêy ra vò quaá àöîi sûãng söët: khi
thò xuêët hiïån möåt caái gò àoá giöëng nhû ngoån thaáp, khi laâ nhûäng
hònh ngûúâi naâo àoá tröng thêåt phi lyá, khi laåi laâ möåt thanh gûúm,
thïë röìi têët caã nhûäng caái àoá böîng nhiïn àûúåc thay thïë bùçng àûúâng
viïìn roä neát cuãa möåt nuái bùng lúán laâm ta nhúá àïën phaáo àaâi cöí bêët
khaã xêm phaåm. Nhûäng caách àöìng bùng tröng giöëng nhû nhûäng
bònh nguyïn trïn àêëy coá àuã cêy cöëi, gêëu, choá, chim choác, ngûúâi nhû
thïí àang nhaãy muáa trong khöng trung.
Nhû caác baån thêëy àêëy, thêåt laâ lùæm hònh nhiïìu veã. Nhûng baãn
chêët cuãa têët caã caác bûác tranh ma quaái xaãy ra trong khöng trung àoá
àïìu chó laâ möåt maâ thöi.
“Coá thïí, - úã àêy seä coá möåt ngûúâi naâo khaác noái, - baãn chêët cuãa
caác “aão aãnh” nhû vêåy chó laâ möåt, nhûng xin haäy giaãi thñch thêåt roä
http://ebooks. vdcmedia. com
BÏN CAÅNH ÀIÏU BÑ ÊÍN 13
raâng vaâ dïî hiïíu, laâm sao laåi coá thïí xuêët hiïån möåt bûác tranh laå luâng
àïën thïë: nhûäng ngûúâi lñnh haânh quên trïn bêìu trúâi? ! Vaâ xin haäy
chuá yá: têët caã nhûäng ngûúâi lñnh êëy sau àoá àïìu bõ chïët!”
Chuáng ta seä coân noái tiïëp vïì sûå truâng húåp ngêîu nhiïn cuãa caác
sûå kiïån khaác nhau. Coân bêy giúâ chuáng ta cuäng phên tñch xem
nhûäng boáng ma laå luâng àoá xuêët hiïån nhû thïë naâo trong bêìu khñ
quyïín traái àêët.
http://ebooks. vdcmedia. com
Vladimir Mezenxep 14
THEO NHÛÄNG QUY LUÊÅ T CUÃA QUANG HOÅC
Trïn búâ ao coá möåt cêy liïîu. Chuáng ta nhòn thêëy boáng phaãn
chiïëu cuãa noá trïn mùåt nûúác lùång nhû trong gûúng vêåy.
Vò sao thïë? Nhûäng tia aánh saáng phaãn chiïëu tûâ caái cêy moåc
trïn búâ ao seä túái mùæt chuáng ta bùçng hai con àûúâng: möåt söë tia ài
thùèng qua lúáp khöng khñ, vaâ chuáng ta nhòn thêëy hònh aãnh cuãa cêy,
coân nhûäng tia khaác phaãn chiïëu tûâ mùåt gûúng cuãa ao, khi àêåp vaâo
mùæt, chuáng seä taåo nïn möåt hònh aãnh thûá hai - nhûng löån ngûúåc cuãa
cêy. Vöën dô mùæt chuáng ta khöng thïí phaát hiïån àûúåc sûå sai lïåch cuãa
tia saáng, chuáng luön luön tiïëp nhêån hònh aãnh cuãa vêåt nhû thïí caác
tia saáng ài thùèng tûâ caác vêåt àoá vêåy. Vò thïë chuáng ta nhòn thêëy hònh
aãnh cêy liïîu àûúåc phaãn chiïëu búãi mùåt gûúng cuãa nûúác theo möåt
àûúâng thùèng ài tûâ mùæt túái mùåt nûúác.
Nhû vêåy aão aãnh laâ möåt sûå phaãn chiïëu gûúng nhû thïë cuãa caác
vêåt, cêy cöëi, con ngûúâi khaác nhau. Chó coá àiïìu têëm gûúng úã àêy
khöng phaãi laâ kñnh, khöng phaãi laâ nûúác, maâ chñnh laâ khöng khñ.
Têëm gûúng khñ quyïín êëy xuêët hiïån trong nhûäng àiïìu kiïån
naâo?
Chuáng ta thûúâng quen cho rùçng caác tia saáng truyïìn ài theo
àûúâng thùèng trong khöng khñ. Nhûng nïëu noái thêåt nghiïm tuác thò
coân xa múái laâ nhû vêåy. Vöën khöng khñ bao quanh chuáng ta laâ
khöng àöìng nhêët, noá bao göìm caác lúáp coá mêåt àöå khaác nhau. Vaâ thïë
coá nghôa laâ khöng thïí coá sûå truyïìn aánh saáng theo àûúâng thùèng
trong khöng khñ àûúåc. Nhûäng quy luêåt cuãa quang hoåc laâ nhû vêåy.
Hiïíu àûúåc caác quy luêåt àoá khöng phaãi laâ khoá.
Möåt caái thòa àûúåc thaã vaâo möåt cöëc nûúác cheâ. Chiïëc thòa nhû bõ
gaäy ra. Nguyïn nhên laâ úã chöî nûúác vaâ khöng khñ coá mêåt àöå khaác
nhau. Khi ài qua möåt möi trûúâng - khöng khñ ñt àêåm àùåc hún - àïën
möi trûúâng khaác àêåm àùåc hún laâ nûúác, caác tia saáng thay àöíi àûúâng
http://ebooks. vdcmedia. com
BÏN CAÅNH ÀIÏU BÑ ÊÍN 15
truyïìn thùèng cuãa mònh, vaã laåi theo möåt nguyïn tùæc hoaân toaân xaác
àõnh laâ chuáng bõ lïåch vïì phña möi trûúâng àêåm àùåc hún. Trong
trûúâng húåp cuãa chuáng ta thò àoá laâ nûúác. Khi ài tûâ thuãy tinh vaâo
nûúác, tia saáng bõ khuác xaå vïì phña thuãy tinh coá mêåt àöå lúán hún so
vúái nûúác.
Thïë coân khi aánh saáng truyïìn qua bêìu khñ quyïín thò sao? Möîi
khi tia saáng ài tûâ lúáp khöng khñ coá mêåt àöå nhêët àõnh vaâo lúáp khöng
khñ coá mêåt àöå húi nûúác, noá liïìn bõ khuác xaå ñt nhiïìu, vaâ thay àöíi
àûúâng truyïìn thùèng cuãa mònh.
Ta nïn nhúá rùçng vaâo muâa heâ, nhûäng ngöi nhaâ, cöng trònh,
cêy cöëi trïn àûúâng chên trúâi, dûúâng nhû cuäng run rêíy, àung àûa.
Têët nhiïn, khöng phaãi chñnh chuáng, maâ nhûäng hònh aãnh cuãa
chuáng àang run rêíy. Nhûng nhû thïë coá nghôa gò? Àoá laâ, nhûäng tia
saáng àûúåc caác vêåt phaãn chiïëu laåi vaâ ài àïën mùæt chuáng ta àaä liïn
tuåc thay àöíi hûúáng. Noái caách khaác, àûúâng ài cuãa chuáng hoaân toaân
khöng phaãi laâ thùèng.
Ngûúâi ta goåi àoá laâ sûå khuác xaå. Sûå khuác xaå nhoã luön xaãy ra
(chó trûâ möåt trûúâng húåp, khi caác tia saáng tûâ caác thiïn thïí àêåp vaâo
mùæt chuáng ta theo chiïìu thùèng àûáng). Do coá sûå khuác xaå àoá maâ ta
thêëy caác thiïn thïí nhû nùçm úã võ trñ cao hún cuãa chuáng trong thûåc
tïë. Vaâo buöíi xïë chiïìu, chuáng ta thêëy mùåt trúâi lûu laåi 5 - 10 phuát
sau khi àaä khuêët xuöëng àûúâng chên trúâi. Chuáng ta thêëy caác vêåt úã
xa àïìu cao hún vaâ gêìn hún möåt chuát so vúái võ trñ thûåc cuãa chuáng.
Sûå khuác xaå aánh saáng trong bêìu khñ quyïín cuãa traái àêët laâ möåt
hiïån tûúång bònh thûúâng xaãy ra úã khùæp moåi núi. Vaâ chuáng ta laåi
thûúâng khöng nhêån thêëy hiïån tûúång àoá: sûå khuác xaå caác tia saáng laâ
rêët nhoã, chuáng khöng laâm chuyïín dõch võ trñ vaâ khöng laâm sai lïåch
hònh aãnh cuãa caác vêåt nhòn thêëy möåt caách roä rïåt.
Nhûng cuäng coá khi khaác ài. Àöi khi caác tia saáng phaãn chiïëu
tûâ möåt söë lúáp khöng khñ nhû tûâ möåt têëm gûúng vaâ nhû vêåy chuáng
bõ lïåch ài àaáng kïí.
Chùèng haån, àiïìu àoá diïîn ra vaâo muâa heâ, khi mùåt trúâi hêm
noáng bêìu khöng khñ, àùåc biïåt laâ caác lúáp dûúái. Khi àoá, caác lúáp naây
trúã nïn ñt àêåm àùåc hún. Nhûäng tia saáng ài tûâ vêåt naâo àoá túái mùåt
http://ebooks. vdcmedia. com
Vladimir Mezenxep 16
àêët seä phaãn chiïëu laåi tûâ lúáp khöng khñ nhû vêåy nhû tûâ bïì mùåt
nûúác, chuáng ài lïn trïn vaâ àêåp vaâo mùæt ngûúâi quan saát. Luác àoá
chuáng ta coá thïí nom thêëy aão aãnh “höì” hay laâ aão aãnh dûúái.
Chuáng ta lêëy vñ duå aão aãnh trïn sa maåc. Nhûäng con taâu cuãa sa
maåc - nhûäng con laåc àaâ - àang chêåm raäi chuyïín àöång. Nhû bõ thiïu
àöët trong loâ, caát vaâ àaá hûâng hûåc böëc húi noáng. Khöng trung tônh
lùång. Bêìu trúâi bõ che phuã bùçng möåt maân sûúng maâu àoã nhaåt; mùåt
trúâi chòm nghóm vaâ àûúâng chên trúâi mêët huát. Lúáp khöng khñ cuöëi
cuâng bõ àöët noáng hún caã vò caát boãng rêîy, vaâ vò thïë noá bõ loaäng ài
nhiïìu. Lúáp khöng khñ bïn trïn bõ nung noáng ñt hún, vò vêåy noá àêåm
àùåc hún. Hiïån tûúång àoá thûúâng xaãy ra vaâo nûãa àêìu cuãa ngaây, khi
lúáp khöng khñ saát mùåt àêët àaä bõ nung noáng maâ caác lúáp trïn coân
laånh.
Mêåt àöå khöng khñ úã caã hai lúáp kïì saát nhau êëy trong trûúâng
húåp naây khöng coân àöìng nhêët nûäa. Thïë laâ trong nhûäng àiïìu kiïån
nhû vêåy, àêu àoá úã chên trúâi, phña trûúác àoaân suác vêåt chúã haâng hiïån
ra möåt caái höì ma, coân trïn thûåc tïë, àoá laâ sûå phaãn chiïëu bêìu trúâi úã
têëm gûúng cuãa lúáp khöng khñ bïn dûúái.
Têëm gûúng khöng khñ coá thïí xuêët hiïån úã caã caác lúáp trïn cuãa
bêìu khñ quyïín - chuáng ta coá thïí nhòn thêëy trïn àoá sûå phaãn chiïëu
cuãa nhûäng vêåt úã xa bõ khuêët sau chên trúâi trong nhûäng àiïìu kiïån
bònh thûúâng. Khi àoá chuáng ta nom thêëy chuáng khaá cao vaâ gêìn hún
laâ chuáng töìn taåi trïn thûåc tïë.
Trong nhûäng àiïìu kiïån naâo thò xuêët hiïån têëm gûúng khöng
khñ trïn? Thûúâng laâ thïë naây: vaâo saáng súám, khi caác lúáp dûúái cuãa
khöng khñ coân khaá laånh vò tiïëp xuác vúái mùåt àêët, coân caác lúáp trïn thò
êëm hún. Vúái nhûäng àiïìu kiïån nhû thïë, úã bïn trïn coá thïí cêëu taåo
nïn möåt lúáp khöng khñ phaãn chiïëu.
Ngûúâi ta thûúâng thêëy caác aão aãnh trïn hún laâ caác aão aãnh úã
dûúái biïín, cuäng nhû úã caác vuâng vô àöå ven cûåc, núi caác lúáp khöng khñ
bïn dûúái hêìu nhû luác naâo cuäng laånh hún caác lúáp trïn. ÚÃ phûúng
bùæc, hiïån tûúång naây thûúâng coá vaâo muâa àöng vaâ muâa xuên, vaâo
nhûäng ngaây coá gioá êëm aáp thöíi tûâ phûúng nam túái, trong khi nhûäng
lúáp dûúái cuãa bêìu khñ quyïín vêîn coân laånh vò tuyïët phuã.
http://ebooks. vdcmedia. com
BÏN CAÅNH ÀIÏU BÑ ÊÍN 17
Trïn biïín caã, coá thïí nhòn thêëy trong aão aãnh trïn hònh aãnh
nhûäng hoân àaão vaâ con taâu úã xa khuêët sau chên trúâi. “Töi àaä nhòn
thêëy qua öëng nhoâm nhûäng àûúâng neát vaâ thiïët bõ trïn taâu roä àïën
nöîi, - möåt nhaâ thaám hiïím vuâng cûåc viïët - töi àaä khöng hïì àùæn ào
thûâa nhêån àoá laâ chiïëc taâu cuãa cha töi. Sau naây, khi so saánh caác
baãn àöì hoa tiïu cuãa caã hai taâu, chuáng töi múái vúä leä ra rùçng chuáng
töi àaä úã caách nhau möåt khoaãng caách nùm mûúi cêy söë, tûác laâ hoå àaä
khöng thïí nhòn thêëy nhau àûúåc
Tuây thuöåc vaâo tñnh chêët cuãa sûå phaãn chiïëu do têëm gûúng
khöng khñ trïn, àöi khi chuáng ta nhòn thêëy aão aãnh thùèng ngay trïn
àêìu ta úã cao tñt trïn khöng trung, dûúái daång hònh aãnh löån ngûúåc.
Nhûäng aão aãnh nhû vêåy thêåm chñ coân hay xaãy ra nûäa. Coá möåt
cêu chuyïån nöíi tiïëng cuãa möåt nhaâ thaám hiïím khi àïën Italia, úã trïn
búâ biïín àaä nhòn thêëy trïn khöng trung hònh aãnh löån ngûúåc cuãa caã
möåt thaânh phöë. Vö cuâng sûãng söët, öng ta liïìn vöåi vaâng veä ngay
nhûäng gò àaä thêëy, röìi sau àoá ài tiïëp àïí tòm kiïëm nguyïn nhên cuãa
hiïån tûúång kyâ laå àoá. Sau vaâi cêy söë tiïëp theo öng ta àaä túái chñnh
thaânh phöë maâ trûúác àoá öng àaä nhòn thêëy hònh aãnh cuãa noá trïn
khöng trung.
Thaânh phöë Lömönöxöp nùçm trïn búâ võnh Phêìn Lan, caách
Lïningraát 40 kilömet. Tûâ núi àêy rêët khoá nhòn roä àûúåc Lïningraát.
Nhûng coá nhûäng ngaây maâ dên cû thaânh phöë Lömönöxöp nhòn thêëy
Lïningraát roä nhû trïn loâng baân tay. Hònh nhû thaânh phöë hiïån lïn
trïn khöng trung. Khi àoá, tûâ Lömönöxöp nhòn roä hònh söng Nïva,
cêìu cöëng, möåt söë ngöi nhaâ cao têìng biïåt lêåp. Vêåy laâ chuáng ta gùåp
àûúåc úã àêy sûå phaãn chiïëu trûåc tiïëp caác vêåt trong têëm gûúng khöng
khñ laå luâng dûúâng nhû bao truâm caã mùåt àêët.
Cuöëi cuâng, cuäng coá khi xaãy ra nhû thïë naây - cao tñt trïn
khöng trung xuêët hiïån aão aãnh trïn keáp - àöìng thúâi caã hònh aãnh
trûåc tiïëp vaâ hònh aãnh löån ngûúåc. Hònh aãnh nhû vêåy àûúåc quan saát
thêëy trong bêìu khñ quyïín, caác lúáp khöng khñ coá mêåt àöå khaác nhau
phên böë khöng àïìu. Coân nïëu lúáp khöng khñ noáng nùçm xen giûäa hai
lúáp khöng khñ laånh hún thò seä hònh thaânh nhûäng àiïìu kiïån àïí xuêët
hiïån aão aãnh ba. Àiïìu naây hay xaãy ra úã caác biïín vuâng cûåc.
http://ebooks. vdcmedia. com
Vladimir Mezenxep 18
TÊËT CAÃ ÀÏÌU DO TÊËM GÛÚNG ÀOÁ
Bêy giúâ, viïåc giaãi àaáp àiïìu bñ êín cuãa “Ngûúâi Haâ Lan bay” vaâ
cuãa toaán lñnh thûåc dên Myä bûúác ài trïn khöng trung khöng coân laâ
àiïìu khoá khùn nûäa. Mùåc cho têët caã tñnh chêët khaác thûúâng cuãa
nhûäng “boáng ma” tûúng tûå, baãn chêët cuãa chuáng laâ úã tûå nhiïn, vaâ coá
thïí giaãi thñch àûúåc. Trûúác mùæt chuáng ta chñnh laâ aão aãnh trïn maâ
thöi, chó coá àiïìu bïì ngoaâi noá nom thêåt khuãng khiïëp àöëi vúái nhûäng
ngûúâi mï tñn.
Töi coân nhúá möåt cêu chuyïån rêët thuá võ xaãy ra ngay trong thúâi
àaåi chuáng ta. Àoá laâ vaâo nhûäng nùm 20 cuãa thïë kyã naây. Möåt chiïëc
taâu viïîn dûúng theo tuyïën haânh trònh thûúâng lïå tûâ chêu Êu sang
chêu Myä. Böîng taåi möåt núi caách quêìn àaão Anh khöng xa, têët caã
nhûäng ngûúâi trïn boong àïìu nhòn thêëy con taâu “Ngûúâi Haâ Lan
bay”. YÁ nghô vïì con taâu ma ghï gúám liïìn hiïån lïn trong têm trñ caác
haânh khaách vaâ thuãy thuã. Con taâu bñ êín àe doåa àêm vaâo chiïëc taâu
thuãy. Àïën giêy phuát cùng thùèng nhêët, viïn thuyïìn trûúãng bùçng
möåt gioång thêët thanh ra lïånh àöíi hûúáng chaåy taâu. Nghiïng sang
maån phaãi, chiïëc taâu buöìm lûúát qua.
Nhûäng haânh khaách höët hoaãng, sûäng súâ àaä nhòn thêëy möåt
àiïìu coân kyâ laå hún nûäa: trïn boong coá nhûäng ngûúâi mùåc ... caác böå
quêìn aáo cöí xûa àang nhöën nhaáo. Hoå giú tay lïn vaâ kïu to nhûäng gò
àoá.
Khi chiïëc taâu thuãy àïën bïën caãng, sûå viïåc huyïìn bñ êëy àaä lan
ra khùæp núi. Trïn nhiïìu túâ baáo Anh vaâ Myä xuêët hiïån caác baâi baáo
daâi viïët vïì nhûäng boáng ma. Ngûúâi ta viïët rùçng cuöåc gùåp gúä vúái
chiïëc taâu buöìm huyïìn thoaåi noå laâ möåt chûáng minh huâng höìn vïì sûå
töìn taåi cuãa thïë giúái bïn kia. Trïn thûåc tïë, khöng thïí coá chuyïån
nhêìm lêîn àûúåc möåt khi coá haâng trùm ngûúâi àaä têån mùæt thêëy roä con
taâu ma vúái caác thuãy thuã cuãa noá!
http://ebooks. vdcmedia. com
BÏN CAÅNH ÀIÏU BÑ ÊÍN 19
Song chùèng bao lêu moåi chuyïån àaä àûúåc laâm saáng toã. Chiïëc
taâu khaách viïîn dûúng àuáng laâ àaä chaåm traán vúái chiïëc taâu “Ngûúâi
Haâ Lan bay”... àûúåc àoáng àïí quay phim. Trong khi àang tiïën haânh
quay phim trïn biïín thò möåt trêån baäo nöíi lïn. Nhûäng ngûúâi coá mùåt
trïn taâu àaä khöng thïí àiïìu kiïån caác caánh buöìm, vaâ gioá àaä àêíy hoå
ra ngoaâi khúi. Phaãi vaâi ngay sau, nhûäng ngûúâi kiïåt sûác vò hoaãng súå
êëy múái àûúåc vúát lïn khoãi taâu, coân “Ngûúâi Haâ Lan bay” thò àûúåc àûa
vïì caãng.
Thïë àêëy, àöi khi nhûäng hoaân caãnh truâng húåp nhau laåi xaãy ra
bêët ngúâ àïën thïë naâo! Trong nhûäng trûúâng húåp coá thïí thêëy roä sûå mï
tñn àaä buâng nöí ra sao. Àöi khi chûáng “suy nhûúåc thêìn kinh” thêåm
chñ coân gùåp úã nhaâ “duy vêåt kiïn àõnh” nûäa. Sau khi àaä va chaåm vúái
hiïån tûúång hiïëm coá gêy kinh hoaâng, con ngûúâi khöng chó bùæt àêìu
tûå mònh tin, maâ coân ài thuyïët phuåc ngûúâi khaác rùçng “àuáng lêìn
naây” hoå àaä thêåt sûå chaåm traán vúái caác sûác maånh thuöåc thïë giúái bïn
kia.
Cêu chuyïån xaãy ra vúái “Ngûúâi Haâ Lan bay” úã thïë kyã 20 vûâa
àûúåc noái trïn kia laâ möåt bùçng chûáng roä rïåt vïì àiïìu naây. Haâng ngaân
ngûúâi tin vaâo sûå töìn taåi cuãa thïë giúái bïn kia. Vêåy laâm sao maâ àoâi
hoãi hún àûúåc úã nhûäng thuãy thuã döët naát cuãa bao thïë kyã trûúác, khi
hoå àaä nhòn nhêån raânh raânh chiïëc taâu buöìm ghï gúám tröi ngay bïn
caånh, con taâu maâ theo àõnh kiïën chung cuãa moåi nhaâ haâng haãi baáo
trûúác möåt tai hoåa naâo àoá seä xaãy àïën...
Nïëu sau àoá trïn taâu coá ai àoá bõ chïët, hay möåt trêån giöng töë aác
liïåt nöíi lïn, hoùåc töìi tïå hún nûäa laâ xaãy ra àùæm taâu, caác thuãy thuã
liïìn tin chùæc löîi úã àêy laâ do cuöåc chaåm traán vúái con taâu cuãa ngûúâi
chïët.
Thïë nhûng nïëu chuyïën ài biïín kïët thuác an toaân (têët nhiïn
àiïìu naây àêu phaãi chó coá möåt lêìn), ngûúâi ta liïìn quïn phùæt cuöåc
gùåp gúä “ruãi ro” êëy. Àùåc tñnh cuãa têm lyá, cuãa trñ nhúá cuãa chuáng ta
vöën laâ nhû thïë.
Sau àêy laâ möåt vñ duå àún giaãn. Àaä haâng chuåc, haâng trùm lêìn
chuáng ta quan saát thêëy meâo àen chaåy ngang àûúâng (Ngûúâi chêu
Êu cho rùçng àoá laâ àiïím gúã baáo sûå ruãi ro (N D). YÁ nghô vïì àiïìm baáo
http://ebooks. vdcmedia. com
Vladimir Mezenxep 20
nûåc cûúâi liïìn xuêët hiïån röìi lêåp tûác bõ quïn ài. Vaâ trïn thûåc tïë,
khöng coá àiïìu gò khoá chõu xaãy ra vúái baån caã. Nhûng nïëu sau cuöåc
gùåp gúä vúái con vêåt böën chên “mang àiïìm aác” àoá xaãy ra möåt àiïìu
khoá chõu hoùåc khöng may naâo àoá vúái möåt ngûúâi thò sao àêy.
Lêåp tûác kyá ûác cuãa ngûúâi àoá liïìn nhùæc nhuã: trûúác àoá meâo àen
àaä xuêët hiïån! Thïë laâ luác naây khoá maâ thuyïët phuåc cho anh ta tin
rùçng, sûå truâng húåp êëy chùèng noái lïn àiïìu gò caã. Khoá laâ búãi vò anh ta
nhúá roä - àïën haâng nùm trúâi - vïì sûå viïåc àoá vaâ hoaân toaân quïn ài
moåi sûå viïåc khaác. Búãi vò nïëu nhû trong söë mûúâi trûúâng húåp ngêîu
nhiïn maâ coá möåt dêëu hiïån naâo àoá toã ra laâ àuáng dêîu chó möåt lêìn thò
chuáng ta seä ghi nhúá àiïìu àoá nhanh hún têët caã nhûäng sûå viïåc khöng
truâng húåp.
Leä dô nhiïn, moåi àiïìu nhû thïë laâ húåp lyá chó khi ngûúâi àoá coá
khuynh hûúáng mï tñn dõ àoan.
Àoá cuäng laâ àiïìu xaãy ra trong nhûäng cuöåc chaåm traán vúái
“Ngûúâi Haâ Lan bay”: caác thuãy thuã nhòn thêëy úã phña xa nhûäng con
taâu buöìm àûúåc têëm gûúng khöng khñ phaãn chiïëu, vaâ búãi hoå khöng
biïët àïën nhûäng quy luêåt cuãa quang hoåc khñ quyïín, nïn hoå tin
tûúãng chùæc chùæn vaâo thïë giúái bïn kia.
... Coân coá möåt biïën daång nûäa cuãa têëm gûúng khöng khñ: khi
têëm gûúng dûång àûáng. Trong trûúâng húåp naãy sinh caái goåi laâ aão
aãnh bïn.
Caác baån hùèn cuöåc gùåp gúä vúái “boáng ma” bïn heãm nuái úã
Angiïri chûá? Nhûäng aão aãnh khöng khñ lùåp laåi giöëng hïåt nhû thïë
thûúâng hay xuêët hiïån bïn nhûäng bûác tûúâng bõ àöët rêët noáng. Bûác
tûúâng úã àêy coá thïí laâ mùåt àêët, coân lúáp khöng khñ saát vúái noá bõ àöët
noáng maånh hún caã, vò vêåy trúã nïn loaäng hún lúáp khöng khñ kïì bïn.
Ranh giúái giûäa hai lúáp naây trúã thaânh têëm gûúng khöng khñ.
Nhûäng hònh aãnh úã caác aão aãnh bïn gêìn nhû bao giúâ cuäng bùçng
vúái caác vêåt àûúåc phaãn aánh vïì moåi kñch thûúác. Àoá coá thïí laâ do aão
aãnh àöi, aão aãnh ba, thêåm chñ caã aão aãnh böën nûäa.
Thûúâng thò caác aão aãnh xuêët hiïån khi lùång gioá; gioá laâm vúä têëm
gûúng khöng khñ. Nhûng trong tûå nhiïn laâm gò coá tônh lùång hoaân
http://ebooks. vdcmedia. com