So sánh cấu tạo tế bào procaryot và eucaryot
Tế bào procaryot không có nhân hoàn chỉnh, tế bào chất không có nội màng, các bào quan không có màng bao bọc, độ lớn tế bào dao động trong khoảng 1-5........
C©u hái th¶o luËn:
So s¸nh cÊu t¹o tÕ bμo procaryot vμ tÕ bμo
eucaryot
Sinh viªn thùc hiÖn : Nhãm 1
Gi¸o viªn h−íng dÉn : Lª Minh Ch©u
I. Giíi thiÖu cÊu t¹o tÕ bμo procaryot vμ tÕ bμo eucaryot
TÕ bμo nh©n thùc
TÕ bμo nh©n s¬
A. CÊu t¹o tÕ bμo procaryot.
§¹i diÖn cho tÕ bμo procaryot lμ vi khuÈn
TÕ bμo procaryot gåm cã c¸c thμnh
phÇn chÝnh nh− sau:
- TÕ bμo procaryot kh«ng cã nh©n hoμn
chØnh, tÕ bμo chÊt kh«ng cã néi mμng, c¸c
bμo quan kh«ng cã mμng bao bäc,®é lín
tÕ bμo dao ®éng trong kho¶ng 1–5 μm
Các đặc trưng
TÕ bμo chÊt cña procaryot lμ phÇn dÞch láng chiÕm hÇu hÕt
thÓ tÝch tÕ bμo, khuÕch t¸n vËt chÊt vμ chøa c¸c h¹t Rib«some
n»m tù do trong tÕ bμo.
Mμng sinh chÊt lμ líp phospholipid kÐp ph©n t¸ch phÇn TBC
víi m«i tr−êng xung quanh. Mμng sinh häc nμy cã tÝnh b¸n
thÊm, hay cßn gäi lμ thÊm cã chän läc.
HÇu hÕt c¸c tÕ bμo procaryot ®Òu cã thμnh tÕ bμo (trõ
Mycoplasma, Thermoplassma vμ Plancommycetales. Chóng
®−îc cÊu t¹o tõ peptidoglycan vμ ho¹t ®éng nh− mét rμo c¶n
phô ®Ó chän läc nh÷ng chÊt vμo ra tÕ bμo. Thμnh tÕ bμo còng
gióp vi khuÈn gi÷ nguyªn h×nh d¹ng vμ kh«ng bi t¸c ®éng cña
¸p suÊt thÈm thÊu trong m«i tr−êng nh−îc tr−¬ng).
NhiÔm s¾c thÓ cña tÕ bμo procaryot th−êng lμ mét ph©n tö
AND d¹ng vßng (trõ vi khuÈn g©y bÖnh Lyme). MÆc dï kh«ng
ph¶i cã cÊu tróc nh©n hoμn chØnh, AND ®−îc c« ®Æc trong
h¹ch nh©n. TÕ bμo procaryot cßn chøa nh÷ng cÊu tróc AND
ngoμi NST gäi lμ Plasmid, nã cã d¹ng vßng nh−ng nhá h¬n
AND NST. Trªn c¸c plasmid th−êng chøa c¸c gen cã chøc
n¨ng bæ sung. VD: kh¸ng sinh.
TÕ bμo procaryot mang c¸c tiªn mao gióp tÕ bμo di chuyÓn
chñ ®éng trong m«i tr−êng.
B. CÊu t¹o tÕ bμo eucaryot.
Giới Động vật
Tế bào nhân thực Giới thực vật
Giới Nấm
§¹i diÖn cho tÕ bμo eucaryot lμ: Protista, nÊm, thùc vËt,
®éng vËt
C¸c ®Æc tr−ng
TÕ bμo cña eucaryot th−êng kh«ng nh×n thÊy nh÷ng thÓ h¹t
nh− ë procaryot v× phÇn lín Rib«some cña chóng ®−îc b¸m
trªn m¹ng l−íi néi chÊt.
Mμng tÕ bμo còng cã cÊu tróc nh− ë procaryot, tuy nhiªn
thμnh phÇn cÊu t¹o chi tiÕt l¹i kh¸c nhau mét vμi ®iÓm nhá.
chØ mét sè tÕ bμo eucaryot cã thμnh tÕ bμo.
VËt chÊt di truyÒn trong tÕ bμo eucaryot th−êng gåm mét
hoÆc mét sè ph©n tö ADN m¹ch th¼ng ®−îc c« ®Æc bëi c¸c
Protein histon t¹o nªn cÊu tróc NST. Mäi ph©n tö ADN ®−îc
l−u gi÷ trong nh©n tÕ bμo víi mét líp mμng nh©n bao bäc. Mét
sè bμo quan cña eucaryot cã chøa ADN riªng. Mét vμi tÕ bμo
eucaryot cã thÓ di chuyÓn nhê tiªm mao hoÆc tiªn mao.
Nh÷ng tiªn mao th−êng cã cÊu tróc phøc t¹p h¬n so víi
procaryot.
So s¸nh cÊu t¹o tÕ bμo procaryot vμ tÕ bμo
eucaryot
* §Æc ®iÓm gièng nhau:
Giống nhau: đều có ba thành phần cấu trúc cơ bản là màng
sinh chất bao quanh tế bào (là màng chắn, vận chuyển, thẩm
thấu, thụ cảm), nhân hoặc vùng nhân (chứa vật chất di truyền,
điều khiển mọi hoạt động của tế bào) và tế bào chất (là nơi
thực hiện các phản ứng chuyển hóa của tế bào.
* §Æc ®iÓm kh¸c nhau:
TÕ bμo procaryot TÕ bμo eucaryot
Sinh vËt Vi khuÈn, archaea Protista, nÊm, thùc vËt, ®éng
®iÓn h×nh vËt
~ 1- 10µm ~10- 100µm(tinh trïng kh«ng
kÝch th−íc
®iÓn h×nh kÓ ®u«i)
CÊu tróc Vïng nh©n, kh«ng cã CÊu tróc nh©n ®iÓn h×nh víi
nh©n tÕ bμo cÊu tróc ®iÓn h×nh mμng nh©n vμ cã cÊu tróc lç
nh©n
AND/ NST 1 ph©n tö (th−êng d¹ng 1 hoÆc vμi ph©n tö AND d¹ng
vßng), mét sè ph©n tö cã th¼ng ®−îc bao bäc bëi c¸c
thªm Plasmis protein histon trong NST
CÊu tróc 50S+ 30S 60S + 40S
Ribosome
TÕ bμo procaryot TÕ bμo eucaryot
vÞ trÝ x¶y ra DiÔn ra ®ång thêi Tæng hîp ARN ë nh©n tÕ bμo,
qu¸ tr×nh trong TBC tæng hîp Protein ë TBC
phiªn m· vμ
dÞch m·
CÊu tróc néi rÊt Ýt cÊu tróc ®−îc tæ chøc phøc t¹p vμ riªng
bμo biÖt bëi hÖ thèng mμng néi bμo
vμ bé khung tÕ bμo
VËn ®éng tÕ Tiªn mao ®−îc t¹o Tiªn mao vμ tiªm mao cÊu t¹o
bμo thμnh tõ c¸c h¹t tõ tubulin
flagellin
Ty thÓ Kh«ng cã Mçi tÕ bμo th−êng cã hμng
chôc ty thÓ (phô thuéc vμo
c−êng ®é h« hÊp néi bμo, mét
sè tÕ bμo kh«ng cã ty thÓ)
TÕ bμo procaryot TÕ bμo eucaryot
L¹p thÓ Kh«ng cã Cã ë tÕ bμo t¶o vμ thùc vËt
Mạng nội chất - +
Thể Golgi - +
Lysosom - +
Ti thể - +
Lục lạp +(ở thực vật)
-
Kích thước 70S 80S
Ribosom
Møc ®é tæ chøc Th−êng lμ ®¬n bμo ®¬n bμo, tËp ®oμn vμ c¸c c¬
c¬ thÓ thÓ ®a bμo víi c¸c tÕ bμo
®−îc biÖt ho¸ râ rÖt
Ph©n bμo Ph©n c¾t (mét h×nh Nguyªn ph©n, gi¶m ph©n
thøc ph©n bμo ®¬n
gi¶n)
IV-Đăc điểm chung của tế bào
Nhân Sơ