Sinh trưởng
Sinh trưởng của thực vật là quá trình tăng về kích thước ( chiều dài, bề mặt, thể tích) của cơ thể do tăng số lược và kích thước của tế bào..
Caây ñaäu ñaõ bieán
ñoåi nhö theá naøo veà
kích thöôùc cuûa
caùc cô quan vaø cô
theå töø khi nhuù
maàm?
Caây ñaäu ñaõ
taêng kích thöôùc
caùc cô quan vaø
toaøn boä cô theå
laøm caây lôùn leân
ChöôngIII.
SINH TRÖÔÛNG VAØ PHAÙT TRIEÅN
A- SINH TRÖÔÛNG VAØ PHAÙT TRIEÅN ÔÛ
THÖÏC VAÄT
BAØI 34:
SINH TRÖÔÛNG ÔÛ THÖÏC VAÄT
Sinh tröôûng cuûa
thöïc vaät laø gì?
I. KHAÙI NIEÄM
- Sinh tröôûng cuûa
thöïc vaät laø quaù
trình taêng veà kích
thöôùc (chieàu daøi,
beà maët, theå tích)
cuûa cô theå do taêng
soá löôïng vaø kích
thöôùc cuûa teá baøo .
II. SINH TRÖÔÛNG SÔ CAÁP VAØ SINH
TRÖÔÛNG THÖÙ CAÁP
1) Caùc moâ phaân sinh
a. Moâ phaân sinh laø gì ?
Moâ phaân sinh laø nhoùm caùc teá baøo chöa phaân hoaù,
duy trì ñöôïc khaû naêng nguyeân phaân.
b. Caùc loaïi moâ phaân sinh:
Quan saùt hình veõ vaø hoaøn thaønh phieáu hoïc taäp
sau:
Các loại
Loại cây Vị trí Chức năng
MPS
Chồi đỉnh chứa
mô phân sinh đỉnh
Tầng sinh mạch MPS
bên MPS đỉnh
Tầng sinh bần
trở thành
Ở cây gỗ, MPS bên cành hoa
làm dày thân và rễ
Lá
non
Lông hút
Tầng phát sinh
Mắt
MPS đỉnh rễ (MPS lóng)
lóng
Chóp rễ
MÔ PHÂN SINH
Các loại
Loại cây Vị trí Chức năng
MPS
Chồi đỉnh,nách Giúp thân, rễ
1 lá mầm
MPS đỉnh
đỉnh rễ tăng chiều dài
2 lá mầm
Giúp thân, rễ tăng
2 lá mầm Ở thân, rễ
MPS bên
đường kính
Giúp tăng chiều
Các mắt
1 lá mầm
MPS lóng
dài lóng thân
ÔÛ TV moät laù maàm, neáu caét boû moâ phaân sinh ñænh
thì thaân caây coù tieáp tuïc daøi ra ñöôïc khoâng? Taïi
sao?
Thaân caây tieáp tuïc daøi ra caû khi moâ phaân sinh
ñænh bò caét boû, nhôø moâ phaân sinh loùng.
2) Sinh tröôûng sô caáp vaø sinh tröôûng thöù caáp
Quan saùt hình veõ, thaûo luaän nhoùm, hoaøn thaønh
baûng sau:
Noäi dung so saùnh Sinh tröôûng sô caáp Sinh tröôûng thöù caáp
1.Loaïi caây
2.Nôi sinh tröôûng
3.Nguyeân nhaân
4.Keát quaû
Chồi đỉnh
Biểu bì
Vỏ
Vảy chồi Mạch rây sơ cấp
Sinh trưởng
Tầng sinh mạch
năm nay
Mạch gỗ sơ cấp
SINH TRƯỞNG SƠ CẤP
Chu bì
Bần
Mạch gỗ sơ cấp
Tầng sinh bần (vỏ bì)
Mạch gỗ thứ cấp
Mạch rây sơ cấp
Sinh trưởng
Mạch rây thứ cấp
1 năm về
trước
Tầng sinh mạch
SINH TRƯỞNG THỨ CẤP Vỏ
Sinh trưởng
2 năm về
H 34.3 – SINH TRƯỞNG SƠ CẤP VÀ
trước
THỨ CẤP CỦA CÂY THÂN GỖ
SINH TRƯỞNG THỨ CẤP
Noäi dung so Sinh tröôûng sô caáp Sinh tröôûng thöù caáp
saùnh
Caây 1 laù maàm vaø 2
1.Loaïi caây Caây 2 laù maàm
laù maàm
Moâ phaân sinh ñænh
2.Nôi sinh Moâ phaân sinh beân
tröôûng (taàng phaùt sinh)
Do hoaït ñoäng NP cuûa
3.Nguyeân Do hoaït ñoäng NP cuûa
teá baøo moâ phaân sinh
nhaân moâ phaân sinh beân taïo
ñænh taïo ra
ra
4.Keát quaû Taêng chieàu daøi cuûa Taêng beà daøy(ñöôøng
thaân vaø reã. kính) cuûa caây.
2) Sinh tröôûng sô caáp vaø sinh tröôûng thöù caáp
a) Sinh tröôûng sô caáp:
- Sinh tröôûng sô caáp laø sinh tröôûng cuûa thaân vaø reã theo
chieàu daøi do hoaït ñoäng nguyeân phaân cuûa moâ phaân sinh
ñænh. Keát quaû: Laøm taêng chieàu daøi cuûa thaân vaø reã.
b) Sinh tröôûng thöù caáp:
Sinh tröôûng thöù caáp cuûa caây thaân goã laø do moâ phaân sinh beân
(taàng phaùt sinh) hoaït ñoäng taïo ra.
Keát quaû: Laøm taêng ñöôøng kính cuûa thaân caây, taïo goã loõi,
goã daùc vaø voû.
H 34.4 – GIẢI PHẪU
KHÚC GỖ: MẶT CẮT
NGANG THÂN sát H 34.4. Cho biiết
Quan sát H 34.4. Cho b ết
Quan
thân cây gỗ có cấu ttạo
thân cây gỗ có cấu ạo
như thế nào?
như thế nào?
Gỗ lõi (ròng)
Gỗ dác
Tầng phân sinh bên
Mạch rây thứ cấp
Tầng sinh bần
Bần
+ Goã loõi (roøng): Maøu saãm ôû troïng
taâm. Thaân goàm caùc lôùp teá baøo
maïch goã thöù caáp giaø
C/N: Vaän chuyeån H2O, Ion
khoaùng,trong thôøi gian ngaén,
nhieäm vuï quan troïng laø giaù ñôõ.
+ Goã daùc: Naèm tieáp goã loõi, saùng
hôn, goøm caùc lôùp maïch goã thöù
caáp treû C/N: Thöïc söï laø moâ
maïch vaän chuyeån nöôùc vaø ion
khoaùng cho caây
+ Taàng sinh maïch :
Giöõa maïch raây vaø maïch
goã
Sinh ra maïch raây vaø
maïch goã
+ Maïch raây:
Giöõa voû vaø taàng sinh
maïch
Vaän chuyeån nöôùc,
Chaát höõu cô töø laù ñeán
caùc boä phaän
+ Voû:
Goàm taàng sinh baàn
vaø baàn ngoaøi
Che chôû cho thaân
Nhöõng neùt hoa vaên
treân ñoà goã coù xuaát
xöù töø ñaâu?
Töø voøng naêm
* Voøng naêm laø gì? Vai troø cuûa voøng naêm trong laâm nghieäp
vaø maët haøng goã?
+ Caùc voøng ñoàng taâm vôùi maøu
saùng vaø toái xen keõ laø voøng naêm.
+ Döïa vaøo voøng naêm xaùc ñònh
tuoåi caây, chaát löôïng goã toát hay xaáu,
giaø hay treû.
* Döïa vaøo voøng goã, xaùc ñònh tuoåi
caây nhö theá naøo ?
Moãi naêm caây cho moät voøng goã
maøu saùng (sinh tröôûng vaøo muøa
möa) vaø moät voøng goã maøu saãm
(sinh tröôûng vaøo muøa khoâ).
* Quan saùt thaân caây caét ngang thaáy
coù 5 voøng saùng vaø 5 voøng toái xen keõ
nhau.Hoûi caây ñoù maáy tuoåi?
5 tuoåi
Các tế bào mô gỗ được tạo ra
sớm trong một mùa tăng trưởng
có kích thước lớn hơn các tế bào
được tạo ra cuối mùa. Tế bào
vào mùa xuân to vì điều kiện
sinh trưởng tốt và có nhiều
nước, còn tế bào cuối mùa hè có
kích thước nhỏ; sự khác biệt về
kích thước này tạo ra các vòng
hàng năm.
Sự lặp lại các vòng với các tế
bào to nhỏ hàng năm tạo nên các
vòng đồng tâm (vân) trên thân
gỗ cắt ngang. Ðếm các vòng
này có thể ước lượng tuổi của
cây