Sinh học phát triển cá thể
Chức năng "br"
- sự thụ tinh có 2 chức năng: "br"
+ Chức năng giới tính: kết hợp các gen từ bố và mẹ "br"
+ Chức năng sinh sản: khởi động các phản ứng phát triển trong TBC của noãn hình thành cá thể mới.
Ng−êi thùc hiÖn: ng« thÞ h¶i yÕn
Ng
Ng−êi h−íng dÉn: pgs.ts vò quang m¹nh
1. Kh¸i qu¸t vÒ sù thô tinh
1.
1.1. Kh¸i niÖm
1.2. Chøc n¨ng
Sù thô tinh cã 2 chøc n¨ng:
- Chøc n¨ng giíi tÝnh: kÕt hîp c¸c gen tõ bè vμ mÑ
- Chøc n¨ng sinh s¶n: khëi ®éng c¸c ph¶n øng ph¸t triÓn hîp tö
trong TBC cña no·n h×nh thμnh c¸ thÓ míi.
1.3. C¸c h×nh thøc thô tinh
- Thô tinh ngoμi: Sù thô tinh diÔn ra ë ngoμi c¬ thÓ con c¸i.
- Thô tinh trong: Sù thô tinh x¶y ra bªn trong c¬ thÓ con c¸i.
1.4. C¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh thô tinh
Qu¸ tr×nh thô tinh
Qu nh thô
Tinh trïng vËn
Tinh
chuyÓn nh− thÕ
nμo ®Ó cã thÓ gÆp
®−îc trøng cïng
loμi?
2.1.C¬ chÕ vËn chuyÓn cña tinh trïng
2.1.
- Thô ®éng: tinh trïng vËn chuyÓn nhê c¸c yÕu tè cña m«i tr−êng thô tinh.
- Chñ ®éng: Tinh trïng cã kh¶ n¨ng tù chuyÓn ®éng. Qu¸ tr×nh nμy tiªu tèn
n¨ng l−îng d−íi d¹ng ATP.
2.2. C¸c h×nh thøc chuyÓn ®éng cña tinh trïng
2.2.
Tinh trïng cã 2 h×nh thøc chuyÓn ®éng: - ChuyÓn ®éng th¼ng
- ChuyÓn ®éng quay
§èi víi ®éng vËt thô tinh ngoμi: tinh trïng chuyÓn ®éng theo h−íng vßng
trßn ®Ó cã x¸c suÊt gÆp trøng cao.
§èi víi ®éng vËt thô tinh trong: tinh trïng chuyÓn ®éng theo c¶ hai h×nh
thøc: + ChuyÓn ®éng th¼ng do ¸p lùc phãng tinh vμ sù co bãp cña tö cung.
+ ChuyÓn ®éng quay: trong vßi trøng nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng gÆp
trøng
2.3.1. Gi¶ thuyÕt vÒ sù dÉn dô cña trøng
2.3.1. Gi
Gi¶ thuyÕt nμy cho r»ng, ë mét sè ®éng vËt d−íi n−íc, trøng tiÕt ra chÊt
ho¸ häc nμo ®ã mμ nång ®é cña nã cã t¸c dông l«i cuèn vμ h−íng dÉn
tinh trïng tíi trøng.
VÝ dô. ë cÇu gai arbacia punctulata,chÊt dÉn dô tinh trïng lµ mét protein
cã tªn resact
2.3.1. Gi¶ thuyÕt ngÉu nhiªn
Theo gi¶ thuyÕt nμy, tinh trïng chuyÓn ®éng ngÉu nhiªn vμ sù kÕt hîp
víi trøng lμ mét sù kiÖn cã x¸c suÊt thÊp ë c¸c ®éng vËt thô tinh ngoμi vμ
cao h¬n ë nhãm thô tinh trong.
ý nghÜa cña viÖc t¹o ra mét sè l−îng lín tinh trïng lµ ®Ó t¨ng hiÖu suÊt
thô tinh.
3.1. Gi¶ thuyÕt vÒ sù ®Ýnh tinh trïng vμo trøng
3.1.
H×nh 3.1. Mét sè thÝ dô vÒ ¶nh h−ëng cña mμng keo cña trøng vμ
dÞch tiÕt ra tõ tinh trïng (theo Charles W. B, 1968)
1 mμng keo; 2 - trøng; 3 nh©n
3.2.1. Lý thuyÕt cña F.Lilli
3.2.1.
Theo thuyÕt nμy, trªn mμng keo cña trøng cã tån t¹i chÊt Fertilizin cã
tÝnh ®Æc hiÖu loμi vμ g©y kÕt dÝnh tinh trïng.
Mét sè dÉn liÖu kh¸c cho r»ng Ferlitizin còng cã ë mμng sinh chÊt cña
ng còng cã
trøng vμ t¸c ®éng nh− lμ thÓ thô c¶m cña antiferlitizin mét protein n»m
trªn bÒ mÆt tinh trïng
Ph¶n øng gi÷a 2 ph©n tö ®−îc xem nh− kiÓu ph¶n øng ch×a kho¸ vμ
ph
kho¸ gi÷a kh¸ng nguyªn víi kh¸ng thÓ.
3.2.2. Mét sè gi¶ thuyÕt kh¸c
3.3. Sù nhËn biÕt vμ tiÕp xóc gi÷a tinh trïng
vμ trøng ë mét sè loμi cô thÓ.
3.3.1. Sù nhËn biÕt ®Æc hiÖu cña c¸c giao tö cïng loμi ë cÇu gai.
3.3.2. Sù nhËn biÕt ®Æc hiÖu cña c¸c giao tö cïng loμi ë chuét
nh¾t.
4. Sù kÕt hîp giao tö vμ sù
4.
ng¨n t×nh tr¹ng thô tinh víi
nhiÒu tinh trïng
4.1. Sù kÕt hîp mμng tÕ bμo trøng vμ tinh trïng
4.1.
4.2.C¬ chÕ ng¨n c¶n tinh trïng x©m nhËp vμo trøng
sau thô tinh
4.2.1. C¬ chÕ tøc th×
S¬ ®å sù thay ®æi ®iÖn thÕ mμng trøng sau khi thô tinh
