Quyền sở hữu
Nếu quí vị giống đa số những người Mỹ, cơ hội đuợc làm chủ căn nhà là mơ ước lớn lao trong cuộc sống của người Mỹ. Fannie Mae Foundation muốn giúp quí vị thông hiểu những điều cần phải làm để thực hiện ước mơ ấy
Fannie Mae Foundation coù theå giuùp quí vò nhö theá naøo?
Neáu quí vò gioáng nhö ña soá nhöõng ngöôøi Myõ, cô hoäi ñöôïc laøm chuû moät
caên nhaø laø öôùc mô lôùn lao trong cuoäc soáng cuûa ngöôøi Myõ. Fannie Mae
Foundation muoán giuùp quí vò thoâng hieåu nhöõng ñieàu caàn phaûi laøm ñeå
thöïc hieän ñöôïc öôùc mô naøy. Laøm chuû moät caên nhaø coù nhieàu traùch nhieäm
quan troïng maø quí vò phaûi chaáp nhaän trong nhieàu naêm saép ñeán. Ñaây laø
moät noã löïc ñaùng keå vaø Fannie Mae Foundation coù theå giuùp quí vò trong
noã löïc ñoù.
Coù theå quí vò chöa bieát nhieàu veà cô sôû cuûa chuùng toâi. Coâng ty cuûa chuùng
toâi ñöôïc thieát laäp vaø taøi trôï qua quyõ Fannie Mae, moät cô sôû tö nhaân ñöôïc
Quoác hoäi uûy nhieäm ñeå cung öùng taøi chính cho caùc coâng ty cho möôïn tieàn
mua nhaø ñòa phöông ôû khaép caùc coäng ñoàng treân toaøn Hoa kyø.
Fannie Mae Foundation laø moät toå chöùc baát vuï lôïi. Ngoaøi caùc dòch vuï
khaùc, chuùng toâi coøn cung caáp nhöõng thoâng tin höõu ích cho ngöôøi muoán
mua nhaø. Chuùng toâi bieát laø thuû tuïc möôïn tieàn mua nhaø raát laø phöùc taïp, vì
vaäy moät trong nhöõng dòch vuï caàn thieát cuûa chuùng toâi laø cung caáp cho quí
vò taäp saùch chæ nam höôùng daãn naøy. Chuùng toâi mong laø taøi lieäu höôùng daãn
toång quaùt naøy seõ giuùp cho quí vò khôûi ñaàu moät böôùc tieán treân con ñöôøng
trôû thaønh chuû nhaân moät caên nhaø.
Quí vò ñaõ saün saøng mua moät caên nhaø chöa?
?
Khi quí vò muoán mua moät caên nhaø, quí vò seõ phaûi ñoái phoù vôùi nhieàu
quyeát ñònh. Ñieàu ñaàu tieân laø quí vò ñaõ saün saøng chuaån bò ñeå mua nhaø
chöa. Tìm ñöôïc moät caên nhaø thích hôïp khoâng phaûi laø ñieàu deã, vaø laäp
thuû tuïc möôïn tieàn mua nhaø coù theå maát raát nhieàu thì giôø vaø phöùc taïp.
Ñeå giuùp quí vò bieát laø quí vò ñaõ coù ñuû ñieàu kieän ñeå mua nhaø chöa,
chuùng toâi seõ höôùng daãn quí vò qua nhöõng thuû tuïc maø coâng ty cho möôïn
tieàn seõ duøng ñeå quyeát ñònh xem quí vò coù hoäi ñuû ñieàu kieän ñeå möôïn
tieàn mua nhaø khoâng.
Khi ñi möôïn tieàn, quí vò phaûi kyù nhöõng giaáy nôï ñeå höùa laø seõ traû heát
moùn nôï. Coâng ty cho möôïn tieàn phaûi bieát chaéc laø quí vò coù theå giöõ ñöôïc
lôøi höùa naøy. Coâng ty cho möôïn tieàn bieát laø seõ khoâng coù ích lôïi
gì cho hoï hoaëc cho quí vò neáu quí vò möôïn ñöôïc tieàn nhöng sau
ñoù khoâng theå traû noåi tieàn nôï haøng thaùng vì moät lyù do naøo ñoù.
Ñeå quyeát ñònh xem quí vò coù theå traû noåi tieàn nôï khoâng, coâng ty
cho vay seõ tìm hieåu nhieàu döõ kieän caù nhaân cuûa quí vò. Thuû tuïc
naøy ñöôïc goïi laø “thanh loïc cam keát taøi trôï”. Döïa vaøo nhöõng döõ
kieän quí vò trang traûi nôï naàn trong quaù khöù, hoï seõ xaùc ñònh laø
quí vò coù theå traû noåi moùn nôï môùi naøy trong töông lai, vaø keå caû
nhöõng moùn nôï quí vò coøn ñang thieáu khoâng.
Coù nhöõng theå leä toång quaùt ñeå giuùp coâng ty cho möôïn tieàn cöùu xeùt caùc
döõ kieän naøy cuûa quí vò. Daàu vaäy, quí vò neân nhôù nhöõng theå leä naøy coù
theå uyeån chuyeån vì tình traïng taøi chính cuûa moãi ngöôøi coù phaàn khaùc
nhau. Coù theå quí vò coù ñieåm maïnh veà moät laõnh vöïc naøo ñoù vaø noù seõ
giuùp caân baèng laõnh vöïc yeáu cuûa quí vò.
2
Fannie Mae Foundation muoán quí vò caûm
thaáy ñöôïc thoaûi maùi veà tieàn baïc chi duøng vaø coù söï an taâm khi doïn vaøo caên nhaø môùi cuûa
quí vò, vì vaäy chuùng toâi muoán cung caáp caùc thoâng tin ñeå giuùp cho quí vò choïn löïa
moät moùn nôï töông xöùng vôùi khaû naêng taøi chính cuûa mình.
Xin quí vò ñoïc nhöõng caâu hoûi döôùi ñaây vaø töï traéc nghieäm khaû naêng cuûa
mình. Neáu luùc naøy quí vò chöa saün saøng mua nhaø, chuùng toâi cuõng coù
keøm theâm caùc ñieàu höôùng daãn ñeå quí vò söûa soaïn cho hoäi ñuû ñieàu kieän
trong töông lai. Khi ñoïc ñeán ñoaïn cuoái cuûa taäp saùch naøy, quí vò seõ nhaän
thöùc roõ hôn giai ñoaïn naøy coù phaûi laø cô hoäi thuaän tieän ñeå mua moät caên
nhaø môùi hay laø quí vò caàn phaûi coá gaéng caûi thieän quaù trình tín duïng cuûa
mình, traû bôùt caùc moùn nôï ñang thieáu, hoaëc ñeå daønh theâm tieàn. Daàu ôû
tình traïng naøo, Fannie Mae Foundation vaãn coù theå cung caáp nhöõng
höôùng daãn höõu ích cho quí vò.
Quaù trình laøm vieäc cuûa quí vò vöõng chaéc nhö theá naøo?
1
Ñaây laø ñieàu raát quan troïng. Coù vieäc laøm vöõng chaéc seõ baûo ñaûm laø quí
vò coù theå traû ñöôïc moùn nôï. Neáu quí vò ñaõ töøng ñi laøm vieäc lieân tuïc trong
hai naêm hoaëc nhieàu hôn, quí vò coù theå ñöôïc coi laø ngöôøi coù vieäc laøm oån
ñònh.
Coâng ty cho möôïn tieàn caàn bieát quaù trình ñi laøm cuûa quí vò, vì ñoù laø
moät yeáu toá quan troïng ñeå quyeát ñònh quí vò coù ñuû ñieàu kieän ñeå möôïn
tieàn hay khoâng. Tuy nhieân quí vò khoâng caàn phaûi laøm moät choã
lieân tuïc trong hai naêm môùi ñöôïc chaáp thuaän cho möôïn tieàn.
Quí vò coù theå thay ñoåi coâng vieäc maø neáu vaãn duy trì möùc löông
ñang coù hoaëc taêng löông cao hôn, vaø vaãn tieáp tuïc laøm vieäc vôùi
taøi naêng saün coù cuûa mình seõ laø moät lôïi ñieåm cho quí vò.
Neáu quí vò ñaõ laøm vieäc lieân tuïc nhöng döôùi hai naêm, coâng ty
cho möôïn tieàn seõ ñoøi hoûi quí vò giaûi thích lyù do. Bieát ñaâu quí vò
coù nhöõng lyù do chính ñaùng nhö :
-Quí vò vöøa môùi ñöôïc giaûi nguõ hoaëc môùi toát nghieäp.
-Coâng vieäc laøm cuûa quí vò chæ laøm theo muøa, vaø coâng vieäc laøm phaûi bò
giaùn ñoaïn vì thay ñoåi muøa.
4
Ngoaøi ra, cuõng coù theå quí vò coù lyù do chính ñaùng khaùc ñeå giaûi thích
vieäc laøm khoâng ñuû hai naêm. Thí duï nhö quí vò bò cho nghæ vieäc vì coâng
ty ñoùng cöûa hoaëc quí vò bò ñau bònh. Hoaëc coù theå laøm ngheà thöôøng hay
bò thay ñoåi baát chöøng nhöng quí vò vaãn coá gaéng tìm coâng vieäc laøm vaø
duy trì möùc löông ñöôïc coá ñònh vaø lieân tuïc.
Neáu quí vò töøng bò sa thaûi vì lyù do nghæ quaù nhieàu ngaøy, hoaëc
coù nhöõng khoaûng caùch giaùn ñoaïn laâu daøi khoâng ñi laøm trong
quaù khöù, hoaëc möùc löông cuûa quí vò bò caét giaûm maø khoâng theå
giaûi thích lyù do, quí vò neân trì hoaõn vieäc mua nhaø cho ñeán khi
coù theå minh chöùng laø quí vò ñaõ coù moät quaù trình ñi laøm vieäc oån
ñònh.
Döïa vaøo caùc yeáu toá treân, töï cho ñieåm ‘’+” neáu quí vò ñaõ coù
moät quaù trình laøm vieäc vöõng chaéc vaø cho ñieåm ‘’-‘’ neáu ngöôïc laïi.
Quí vò coù traû tieàn thieáu nôï haøng thaùng ñuùng kyø haïn khoâng?
2
Caùch quí vò traû tieàn thieáu nôï haøng thaùng trong quaù khöù seõ laø tieâu chuaån
ñeå coâng ty cho möôïn tieàn bieát laø quí vò seõ traû tieàn nôï cho hoï nhö theá
naøo trong töông lai. Khi quí vò laøm ñôn xin möôïn tieàn mua nhaø, hoï ñoøi
hoûi quí vò phaûi keâ khai taát caû caùc moùn nôï ñaõ töøng möôïn, soá tieàn phaûi traû
moãi thaùng cho moùn nôï vaø thôøi gian naêm hoaëc thaùng coøn thieáu nôï.
Coâng ty cho vay tieàn seõ ñoøi moät baûn baùo caùo tín duïng cuûa quí vò ñeå
kieåm chöùng nhöõng ñieàu quí vò khai baùo, vaø ñeå theo doõi xem quaù trình
giöõ lôøi höùa traû nôï cuûa quí vò nhö theá naøo. Caùc baûn baùo caùo tín duïng ñeàu
do coâng ty baùo caùo tín duïng cung caáp. Coâng ty naøy thaâu thaäp döõ kieän
trong phaïm vi quaûng ñaïi döïa treân nhöõng döõ kieän ñaõõ coù saün nhö: ngaân
haøng maø quí vò ñaõ töøng möôïn tieàn mua xe, coâng ty caáp theû mua chòu
cho quí vò, keå caû caùc coâng ty ñoå xaêng vaø caùc tieäm mua saém ñaõ cho quí
vò theû mua chòu.
5
Ñieàu quan troïng laø quí vò neân khai baùo taát caû caùc moùn nôï ñaõ möôïn vaø
keâ khai nhöõng ñieàu trôû ngaïi trong quaù khöù veà vieäc traû nôï. Moät ñieàu
cuõng raát quan troïng laø khoâng neân ñeå thieáu soùt moät chi tieát naøo lieân
quan ñeán caùc moùn nôï quí vò ñang thieáu. Caùc coâng ty baùo caùo tín duïng
coù theå thu thaäp ñöôïc nhieàu chi tieát veà taøi chính cuûa quí vò vaø hoï seõ baùo
caùo caùc ñieàu naøy ñeán coâng ty cho möôïn tieàn khi hoï cöùu xeùt ñôn xin vay
tieàn cuûa quí vò.
Neáu trong quaù khöù quí vò ñaõ mua nhaø nhöng traû khoâng noåi vaø bò tòch
thu trong voøng baûy naêm vöøa qua, coâng ty baùo caùo tín duïng seõ baùo caùo
ñieàu naøy. Bò ghi trong hoà sô laø nhaø cöûa bò tòch bieân vì traû khoâng noåi
khoâng coù nghóa laø quí vò seõ khoâng bao giôø ñöôïc mua nhaø nöõa. Coâng ty
cho möôïn tieàn caàn bieát lyù do taïi sao quí vò bò tòch bieân nhaø cöûa, vaø
phaàn ñoâng hoï muoán quí vò chôø ít nhaát sau ba naêm tröôùc khi ñi möôïn
tieàn mua nhaø môùi.
Neáu quí vò phaûi tuyeân boá phaù saûn trong voøng 10 naêm qua, chi tieát naøy
cuõng seõ ñöôïc ghi trong baûn baùo caùo tín duïng. Neáu quí vò coù lyù
do chính ñaùng ñeå giaûi thích söï kieän naøy, nhieàu khi cuõng coù lôïi
cho quí vò. Coâng ty cho vay tieàn muoán quí vò neân chôø khoaûng
hai naêm sau khi söï phaù saûn keát thuùc roài sau ñoù môùi nghó ñeán
chuyeän möôïn moät soá tieàn lôùn nhö tieàn mua nhaø. Caùch naøy cho
quí vò coù theâm thôøi gian ñeå xaây döïng laïi tín duïng và chöùng toû
laø quí vò coù ñuû khaû naêng ñeå quaûn trò tieàn baïc cuûa mình.
Ñoâi khi söï baùo caùo tín duïng khoâng ñöôïc chính xaùc, hoaëc cung
caáp caùc chi tieát sai leäch veà söï trôû ngaïi tín duïng trong quaù khö ù
maëc daàu quí vò ñaõ giaûi quyeát xong. Muoán bieát coù söï chính xaùc veà quaù
trình tín duïng cuûa mình, quí vò coù theå xin moät baûn baùo caùo tín duïng qua
caùc coâng ty baùo caùo tín duïng. Vôùi moät leä phí nhoû hoaëc ñoâi khi mieãn
phí, quí vò coù theå xin baûn baùo caùo naøy qua caùc “coâng ty baùo caùo tín
duïng” ñaêng trong ñieän thoaïi nieân giaùm taïi ñòa phöông. Neáu quí vò thaáy
coù söï sai laàm, quí vi coù theå yeâu caàu hoï söûa ñoåi.
6
Neáu baûn baùo caùo tín duïng cho bieát quí vò coù moät thaønh tích khoâng toát
vaø ñieàu naøy chính xaùc, quí vò neân trì hoaõn vieäc mua nhaø vaø baét ñaàu caûi
thieän quaù trình tín duïng cuûa mình.
Thí duï nhö, quí vò ñang thieáu nôï nhieàu quaù, hoaëc coù moät vaøi moùn nôï
quí vò ñaõ khoâng traû ñuùng kyø haïn moãi thaùng. Neáu coù nhö vaäy, quí vò neân
coá gaéng traû tieàn cho ñuùng kyø haïn vaø traû döùt moät vaøi moùn nôï neáu coù theå.
Ngay caû ñoái vôùi caùc moùn nôï hieän taïi, nhöng vì thöôøng hay traû chaäm treã
khoâng ñuùng kyø haïn, quí vò vaãn bò coi nhö laø ngöôøi thieáu nôï khoâng coù
tín nhieäm. Sau khi ñaõ traû bôùt moät soá nôï vaø coù theå chöùng minh laø ngöôøi
traû nôï ñuùng kyø haïn trong voøng hai naêm, quí vò môùi neân nghó ñeán vieäc
tìm mua caên nhaø.
Töï cho ñieåm ‘’+’’ neáu quí vò coù thaønh tích traû nôï ñuùng kyø haïn, hoaëc
cho ñieåm ‘’–‘’ neáu quaù trình tín duïng coù söï khoù khaên vaø chöa giaûi
quyeát ñöôïc.
7
Quí vò coù quaù trình tín duïng khoâng?
3
Neáu quí vò chöa bao giôø duøng theû mua chòu hoaëc ñi vay möôïn tieàn cuûa
coâng ty taøi chính, coâng ty baùo caùo tín duïng seõ khoâng theå cung caáp moät
baûn baùo caùo tín duïng veà quí vò. Trong tröôøng hôïp naøy, quí vò coù theå
duøng quaù trình tín duïng “khoâng theo truyeàn thoáng”. Quí vò coù theå
chöùng minh laø ñaõ traû tieàn chi phí nhaø cöûa, ñieän thoaïi, ñieän nöôùc haøng
thaùng ñuùng kyø haïn. Quí vò coù theå töï thaâu goùp caùc vaên kieän naøy baèng
caùch laøm baûn sao caùc hoùa ñôn hoaëc chi phieáu traû tieàn haøng thaùng vaø
chöùng minh laø ñaõ khoâng bò phaït vì traû treã. Coâng ty cho vay tieàn cuõng coù
theå giuùp quí vò thaâu thaäp caùc döõ kieän naøy.
Neáu quí vò coù moät thaønh tích traû tieàn nhaø vaø caùc hoùa ñôn khaùc
ñuùng kyø haïn vaø coù theå chöùng minh ñöôïc thaønh tích naøy, töï cho
ñieåm ‘’+’’. Neáu quí vò khoâng thöôøng xuyeân traû tieàn haøng thaùng
ñuùng kyø haïn hay khoâng coù bieân nhaän chöùng minh ñöôïc, töï cho
ñieåm ‘’– ‘’.
4
Quí vò coù tieàn tieát kieäm ñeå ñaët coïc mua nhaø khoâng?
Khi mua moät caên nhaø, quí vò caàn ñeå daønh moät soá tieàn duøng ñeå traû tieàn
ñaët coïc vaø tieàn “chi phí keát soå”. Soá tieàn ñaët coïc coù theå thay ñoåi, thoâng
thöôøng phaûi coù khoaûng 5% (5 phaàn traêm) soá tieàn trò giaù mua cuûa caên
nhaø. Quí vò cuõng phaûi coù tieàn ñeå traû chi phí keát soå. Chi phí naøy coù theå
toán keùm, tuøy theo khu vöïc quí vò sinh soáng. Coù khi ngöôøi baùn nhaø chòu
moät phaàn chi phí naøy.
8
Baát chaáp quí vò soáng ôû ñaâu vaø mua nhaø
loaïi naøo, coâng ty cho vay tieàn seõ duøng caùc tieâu chuaån toång quaùt ñeå xaùc
ñònh xem quí vò coù ñuû ñieàu kieän ñeå vay tieàn mua nhaø hay khoâng. Tröôùc
khi quí vò ñi tìm mua nhaø, quí vò neân ñoïc taäp saùch chæ nam naøy ñeå
öôùc löôïng möùc lôïi töùc vaø caùc moùn nôï cuûa quí vò coù phuø hôïp vôùi
tieâu chuaån cuûa coâng ty cho möôïn tieàn khoâng vaø khaû naêng
quí vò coù theå möôïn ñöôïc tôùi möùc naøo.
Coâng ty cho möôïn tieàn muoán bieát chaéc laø quí vò ñaõ ñeå daønh ñuû tieàn ñaët
coïc vaø moät phaàn hay taát caû soá tieàn chi phí keát soå. Neáu ñeå tieàn trong
tröông muïc tieát kieäm, coâng ty cho möôïn tieàn seõ yeâu caàu ngaân haøng
kieåm chöùng soá tieàn vaø thôøi gian boû tieàn trong tröông muïc cuûa quí vò.
Coâng ty cho möôïn tieàn muoán bieát chaéc laø quí vò khoâng phaûi ñi möôïn soá
tieàn naøy ñeå ñaët coïc vaø tieàn chi phí keát soå.
Moät vaøi coäng ñoàng coù chöông trình trôï giuùp cho nhöõng ngöôøi mua nhaø
laàn ñaàu tieân. Trong moät vaøi chöông trình naøy, quí vò ñöôïc pheùp nhaän
tieàn quaø taëng cuûa thaân nhaân hay ñi möôïn moät phaàn soá tieàn qua caùc cô
quan baát vuï lôïi ñòa phöông hay cuûa chính phuû ñeå duøng cho vieäc ñaët coïc
vaø leä phí keát soå. Moät vaøi chöông trình khaùc cho pheùp quí vò xin taøi trôï
hay xin caùc ngaân khoaûn khaùc maø quí vò seõ khoâng phaûi traû laïi vaø coù theå
duøng soá tieàn naøy ñeå trang traûi moät soá nhöõng chi phí keát soå.
Neáu hieän taïi quí vò chöa ñeå daønh ñuû toái thieåu moät phaàn soá tieàn
ñoøi hoûi naøy, thì coù leõ luùc naøy chöa phaûi laø luùc ñeå mua nhaø. Toát
hôn laø neân coù gaéng môû moät quyõ tieát kieäm vaø baét ñaàu ñeå daønh
moät phaàn tieàn löông cuûa mình vaøo ñoù. Quí vò coù Tröông muïc
môû ra caøng laâu vaø lieân tuïc boû tieàn vaøo trong ñoù caøng nhieàu,
coâng ty cho möôïn tieàn caøng ñaùnh giaù quí vò cao hôn khi quí vò
ñi möôïn tieàn trong töông lai.
Döïa vaøo caùc ñieàu thaûo luaän ôû treân, töï cho ñieåm ‘’+’’ neáu quí vò ñaõ ñeå
daønh ñuû tieàn cho vieäc ñaët coïc vaø leä phí keát soå. Töï cho ñieåm ‘’–‘’ neáu
hieän taïi quí vò chöa coù ñuû tieàn ñeå daønh.
10
Quí vò coù traû noåi tieàn nôï nhaø haøng thaùng khoâng?
5
Neáu hieän taïi quí vò coù theå traû tieàn möôùn nhaø haøng thaùng, quí vò coù theå
ñöôïc coi laø ñaõ chuaån bò ñeå traû tieàn nôï nhaø haøng thaùng. Soá tieàn phaûi traû
moãi thaùng döïa vaøo soá tieàn thieáu nôï, möùc laõi xuaát, vaø thôøi haïn hay laø kyø
haïn phaûi traû heát. Thôøi haïn caøng ngaén, tieàn traû moãi thaùng caøng cao. Vì
theá, neáu coù theå, ña soá ngöôøi mua nhaø muôïn tieàn vôùi thôøi gian traû daøi
nhaát, thoâng thöôøng laø 30 naêm.
Öôùc tính soá tieàn traû nôï haøng thaùng nhö theá naøo?
Soá tieàn traû nôï haøng thaùng seõ döïa vaøo soá tieàn quí vò möôïn, kyø haïn (thôøi
haïn traû heát moùn nôï), vaø möùc laõi xuaát. Neáu quí vò bieát soá tieàn phaûi möôïn
(giaù mua tröø ñi tieàn ñaët coïc), vaø möùc laõi suaát, quí vò coù theå duøng bieåu
ñoà ôû trang sau ñeå öôùc tính soá tieàn phaûi traû moãi thaùng vôùi möùc laõi suaát
coá ñònh vaø tieâu chuaån möôïn laø 30 naêm. Xin löu yù bieåu ñoà naøy chæ bao
goàm tieàn traû cho voán vaø lôøi, chöa keå tieàn thueá nhaø ñaát vaø baûo hieåm.
11
Duøng bieåu ñoà treân ñeå öôùc tính soá tieàn phaûi traû moãi thaùng cho moùn nôï
vôùi möùc laõi suaát coá ñònh vaø thôøi haïn traû laø 30 naêm. Thí duï, quí vò muoán
mua moät caên nhaø trò giaù $50,000. Neáu quí vò ñaët coïc $5,000.00, soá tieàn
phaûi möôïn laø $45,000.00. Nhìn vaøo bieåu ñoà treân, soá tieàn traû moãi thaùng
cho moùn nôï $45,000.00 vôùi laõi suaát 7 phaàn traêm (7%) laø $299.00. Soá
tieàn $299 traû moãi thaùng naøy chæ goàm coù tieàn voán hoaëc moät phaàn tieàn
quí vò möôïn vaø tieàn lôøi. Caùc chi phí khaùc seõ ñöôïc coäng theâm vaøo soá
tieàn phaûi traû haøng thaùng. Nhöõng chi phí naøy goàm coù tieàn thueá nhaø ñaát
vaø baûo hieåm. Neáu soá tieàn ñaët coïc cuûa quí vò döôùi 20 phaàn traêm (20%),
quí vò coù theå phaûi traû theâm tieàn baûo hieåm rieâng bieät cho moùn nôï.
Nhöõng chi phí naøy thay ñoåi tuøy theo khu vöïc quí vò soáng vaø giaù trò cuûa
caên nhaø, vaø coù theå laøm cho soá tieàn traû haøng thaùng taêng leân caû traêm
ñoàng hay nhieàu hôn. Ngoaøi ra neáu quí vò döï ñònh mua moät caên trong
khu cö-xaù hoaëc khu chung-cö töï-quaûn hoaëc mua nhaø trong khu phaùt
trieån keá hoaïch, quí vò seõ phaûi traû theâm tieàn leä phí sôû höõu ñeå trang traûi
nhöõng chi phí baûo trì hoaëc tieàn thueá maù ñaëc bieät cuûa caùc khu vöïc coâng
coäng.
12
Coâng ty cho vay tieàn xaùc ñònh soá tieàn quí vò coù
theå möôïn nhö theá naøo?
6
Khi quí vò baét ñaàu lieân laïc vôùi coâng ty cho vay tieàn ñeå mua nhaø, hoï seõ
döïa vaøo hai tieâu chuaån thoâng thöôøng döôùi ñaây ñeå quyeát ñònh khaû naêng
quí vò coù theå traû moùn nôï. Nhöõng tieâu chuaån naøy laø ñieàu tieân quyeát ñeå
ñònh löôïng khaû naêng quí vò coù theå hoaøn traû moùn nôï. Vì theá coâng ty cho
vay tieàn caàn tìm hieåu tình traïng taøi chính cuûa quí vò vaø quyeát ñònh coù
neân aùp duïng tieâu chuaån deã daøng hôn ñeå thích hôïp cho quí vò hay
khoâng.
Soá tieàn chi phí traû nôï haøng thaùng cuûa quí vò bao goàm tieàn traû nôï nhaø,
tieàn thueá ñaát, tieàn baûo hieåm, quyeàn sôû höõu vaø moùn nôï, vaø leä phí sôû
höõu, taát caû khoâng ñöôïc quaù 28 phaàn traêm lôïi töùc soåi (lôïi töùc chöa tröø
thueá) haøng thaùng cuûa quí vò. Ngoaøi tieàn löông caên baûn, lôïi töùc cuûa quí
vò cuõng bao goàm caû tieàn laøm theâm giôø phuï troäi, laøm theâm baùn thôøi
gian, hay vieäc laøm thöù hai, tieàn höu trí, tieàn trôï caáp cöïu quaân nhaân, tieàn
an sinh xaõ hoäi, tieàn trôï caáp taøn taät, tieàn phuùc lôïi, vaø tieàn thaát nghieäp,
tieàn caáp döôõng vôï/choàng vaø con caùi.
Soá tieàn chi phí traû nôï nhaø cuûa quí vò coäng theâm tieàn nôï cuûa caùc moùn nôï
daøi haïn nhö möôïn tieàn mua xe, möôïn tieàn ñi hoïc, hay caùc nôï traû goùp
khaùc (cho caùc moùn nôï coøn thieáu treân 10 thaùng) khoâng ñöôïc quaù 36
phaàn traêm toång soá lôïi töùc soåi haøng thaùng (chöa tröø thueá) cuûa quí vò.
13
Döïa treân möùc lôïi töùc cuûa gia ñình, quí vò coù theå ñöôïc höôûng nhöõng
chöông trình trôï giuùp ñaëc bieät. Nhöõng chöông trình naøy coù theå giuùp quí
vò möôïn ñöôïc moät soá tieàn nhieàu hôn laø soá tieàn maø quí vò thoâng thöôøng
ñöôïc cho pheùp möôïn, neáu hoï döïa theo tieâu chuaån qui ñònh ñöa ra ôû treân.
Baây giôø ñeå coù khaùi nieäm soá tieàn quí vò coù theå möôïn ñöôïc döïa
vaøo möùc lôïi töùc haèng naêm cuûa quí vò, xin xem bieåu ñoà ôû
trang16. Quí vò caàn bieát möùc laõi suaát xaáp xæ hieän nay coâng ty
cho vay tieàn seõ tính vôùi möùc lôøi coá ñònh trong 30 naêm. Neân
xem trang ñòa oác trong baùo ñòa phöông cuûa quí vò hoaëc lieân laïc
vôùi coâng ty cho vay tieàn mua nhaø ñeå bieát möùc laõi suaát hieän
haønh trong khu vöïc cuûa mình. Doø möùc laõi suaát naøy (hoaëc möùc
laõi suaát gaàn nhaát) ôû coät phía beân traùi. Roài quí vò doø theo haøng
ñoù veà phía beân maët cho ñeán khi quí vò thaáy möùc lôïi töùc töông
ñoái cuûa quí vò. Ñaây laø soá tieàn maø quí vò coù theå möôïn ñöôïc. Chæ coù quí vò
môùi ñònh lieäu ñöôïc laø quí vò coù caûm thaáy thoaûi maùi ñeå möôïn toái ña soá
tieàn ñöôïc cho pheùp möôïn khoâng. Bieåu ñoà naøy chæ höôùng daãn cho quí vò
döïa treân qui ñònh tieân quyeát – laø soá tieàn phaûi traû cho moùn nôï mua nhaø
cuûa quí vò. Bieåu ñoà khoâng tính ñeán caùc moùn nôï khaùc cuûa quí vò. Neáu soá
tieàn nôï naøy khaù nhieàu, coù theå laøm giaûm bôùt soá tieàn coù theå ñöôïc möôïn.
14
Dòch vuï cuûa Fannie Mae Foundation laø trôï
giuùp cho coù nhieàu ngöôøi Myõ ñöôïc laøm chuû caên nhaø cuûa hoï. Moät trong nhöõng
caùch trôï giuùp laø cung caáp nhöõng thoâng tin khaùch quan ñeå tieán trình
möôïn tieàn ñöôïc deã hieåu hôn.
Quí vò coù theå möôïn ñöôïc moùn nôï ñeán möùc ñoä naøo?
7
Bieåu ñoà döôùi ñaây cho bieát laø quí vò coù theå möôïn ñöôïc moät moùn nôï tôùi
möùc ñoä naøo döïa treân möùc lôïi töùc haèng naêm vaø laõi suaát hieän haønh aùp
duïng cho thôøi haïn traû laø 30 naêm vôùi laõi suaát coá ñònh. Thay vì duøng tæ soá
thoâng thöôøng 28 phaàn traêm, bieåu ñoà naøy duøng tæ soá 25 phaàn traêm, vôùi
giaû ñònh laø soá tieàn quí vò caàn coù ñeå traû chi phí cho thueá maù vaø baûo hieåm
seõ töông ñöông khoaûng 3 phaàn traêm sai bieät. Caùch tính giaûn dò naøy seõ
giuùp quí vò tìm giaûi ñaùp khaù chính xaùc.
Quí vò löu yù laø khoâng caàn phaûi öôùc tính tieàn thueá maù vaø baûo hieåm. Ñeå
öôùc tính caùc chi phí naøy deã daøng hôn, bieåu ñoà treân döïa vaøo giaû thuyeát
quí vò caàn phaûi chi 25 phaàn traêm toång soá lôïi töùc haøng thaùng cuûa mình
cho taát caû moïi chi phí toán keùm veà nhaø cöûa.
Nhöõng thí duï veà tieâu chuaån ñònh löôïng ñeå möôïn tieàn mua nhaø cuûa
trang 18 vaø 19 cho chuùng ta thaáy coù hai gia ñình khaùc nhau vaø hoaøn
caûnh cuûa hoï nhö theá naøo khi chuaån bò ñeå mua nhaø.
16
Trong thí duï thöù nhaát, ngöôøi möôïn tieàn seõ khoâng coù trôû ngaïi gì ñeå hoäi ñuû
ñieàu kieän vì chi phí truø ñònh traû nôï nhaø haøng thaùng vaø öôùc tính toång soá
nôï moãi thaùng thaáp hôn möùc toái ña cuûa tieâu chuaån cho vay. Neáu ngöôøi
möôïn tieàn coù quaù trình tín duïng toát vaø coù ñuû tieàn tieát kieäm ñeå ñaët coïc, ña
soá coâng ty cho möôïn tieàn ñeàu coâng nhaän ñaây laø moät ngöôøi khaùch haøng
ñaùng tin töôûng. Ngöôøi möôïn tieàn bieát laø khoâng muoán mua moät caên nhaø
ñeå roài gaëp khoù khaên veà tieàn baïc. Ngöôøi naøy cho thaáy laø hoï coù
ñuû khaû naêng giöõ lôøi cam keát ñeå traû döùt moùn nôï naøy.
Tuy nhieân trong thí duï thöù nhì, gia ñình naøy coù leõ seõ khoâng ñuû
ñieàu kieän ñeå vay tieàn trong luùc naøy, maëc daàu hoï coù quaù trình
tín duïng toát. Ngay caû neáu coù coâng ty cho möôïn tieàn deã daøng vaø
muoán aùp duïng tieâu chuaån roäng raõi hôn cho hoï, gia ñình naøy
vaãn gaëp khoù khaên ñeå hoäi ñuû ñieàu kieän vì soá tieàn truø ñònh traû nôï
moãi thaùng quaù cao so vôùi tieâu chuaån maø ña soá coâng ty cho
möôïn tieàn coi nhö laø vöøa phaûi. Trong tröôøng hôïp naøy, gia ñình
naøy neân chuù troïng vaøo vieäc traû bôùt caùc moùn nôï cuûa theû mua
chòu vaø giaûm bôùt chi tieâu moãi thaùng cho moät thôøi gian tröôùc khi döï ñònh
tìm mua nhaø.
ÔÛ trang 24, quí vò seõ thaáy moät baûn chieát tính caù nhaân ñeå giuùp cho quí vò
ñònh löôïng khaû naêng taøi chính cuûa mình khi ñi mua nhaø.
Töïï cho ñieåm ‘’+’’ neáu quí vò nghó laø lôïi töïc moãi thaùng cuûa gia ñình ñuû
ñeå traû caùc moùn chi tieâu haøng thaùng hieän taïi, bao goàm caû tieàn nôï nhaø moãi
thaùng khi mua nhaø. Töï cho ñieåm ‘’– ‘’neáu quí vò nghó laø hieän nay khoâng
coù ñuû khaû naêng.
17
Thí duï I veà tieâu chuaån vay tieàn mua nhaø
Löông soåi moãi naêm cuûa ngöôøi vay ñoäc thaân $31, 500
Toång soá lôïi töùc moãi thaùng ($31,500 chia cho 12) $ 2,625
Lôïi töùc soåi moãi thaùng $ 2,625
Nhaân vôùi 28% x .28
Chi phí cho tieàn nhaø moãi thaùng coù theå chaáp nhaän $ 735
Giaù mua caên nhaø $75,000
Tieàn ñaët coïc - 5,000
Soá tieàn möôïn $ 70,000
Vay 30 naêm vôùi 7% laõi suaát
tieàn traû moãi thaùng (voán vaø lôøi) $ 466
Thueá vaø baûo hieåm moãi thaùng + 155
Toång coäng chi phí cho tieàn nhaø moãi thaùng $ 621
Lôïi töùc soåi moãi thaùng $2,625
Nhaân vôùi 36% x .36
Nôï moãi thaùng coù theå chaáp nhaän $ 945
Caùc moùn nôï khaùc traû moãi thaùng
Traû tieàn nôï xe $ 220
Traû tieàn nôï theû mua chòu + 50
Toång coäng caùc moùn nôï khaùc traû moãi thaùng $ 270
Toång coäng chi phí cho tieàn nhaø moãi thaùng $ 621
Toång coäng caùc moùn nôï khaùc traû moãi thaùng + 270
Toång coäng chi phí moãi thaùng $ 891
18
Thí duï II veà tieâu chuaån vay tieàn mua nhaø
Löông moãi naêm cuûa ngöôøi vay $ 16,000
Löông moãi naêm cuûa ngöôøi ñoàng kyù teân vay + 14,000
Toång soá lôïi töùc soåi moãi naêm cuûa caû hai $ 30,000
Toång soá lôïi töùc moãi thaùng ($30,000 chia cho 12) $ 2,500
Lôïi töùc soåi moãi thaùng $ 2,500
Nhaân vôùi 28% x .28
Chi phí cho tieàn nhaø moãi thaùng coù theå chaáp nhaän $ 700
Giaù mua caên nhaø $ 70,000
Tieàn ñaët coïc – 5,000
Soá tieàn möôïn $ 65,000
Vay 30 naêm vôùi 7% laõi suaát
tieàn traû moãi thaùng (voán vaø lôøi) $ 432
Thueá vaø baûo hieåm moãi thaùng + 160
Toång coäng chi phí cho tieàn nhaø moãi thaùng $ 592
Lôïi töùc soåi moãi thaùng $ 2,500
Nhaân vôùi 36% x .36
Toång soá nôï moãi thaùng coù theå chaáp nhaän $ 900
Caùc moùn nôï khaùc traû moãi thaùng
Traû tieàn nôï xe $ 200
Traû tieàn nôï ñi hoïc + 110
Traû tieàn nôï theû mua chòu + 320
Toång coäng caùc moùn nôï khaùc traû moãi thaùng $ 630
Toång coäng chi phí cho tieàn nhaø moãi thaùng $ 592
Toång coäng caùc moùn nôï khaùc traû moãi thaùng + 630
Toång coäng chi phí moãi thaùng $ 1,222
19
