QUẢN Lí VÀ PHÁT TRIỂN TỔ CHỨC HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC
Tổ chức là một thuật ngữ được sử dụng rất phổ biến trong đời sống hàngngày.Xét trên tổng thể tổ chức đòi hỏi ít nhất 2 người trở lên có sự liên kết với nhau nhằm hướng tới mục tiêu chung.Tổ chức là một hệ thống gồm nhiều phân
hệ có những mối quan hệ hữu cơ hợp lý , rõ ràng hợp tác và phân phối chặt chẽtác động lẫn nhau trong một tổng thể.
www.hanhchinhvn.com
QUẢN Lí VÀ PHÁT TRIỂN TỔ CHỨC HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC
Câu 1.Tổ chức: khái niệm, các cách tiếp cận, tại sao nói tổ chức là một thực thể
xã hội phức tạp?sự khác nhau giữa tổ chức hành chính nhà nước với các tổ chức
xã hội khác.
Câu 2.phân tích các đặc trưng cơ bản của một tổ chức
Câu 3.Phân tích các đặc trưng cơ bản của tổ chức hành chính nhà nước?Dấu
hiệu để phân biệt tổ chức hành chính nhà nước với các tổ chức khác.
Câu 4. tại sao lại hình thành tổ chức HCNN ở trung ương và địa phương
Câu 5.Phân tích các nguyên tắc cơ bản trong mối quan hệ giữa tổ chức hành
chính nhà nước ở trung ương và địa phương
Câu 6. Trình bày các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy hành chính
nhà nước? Phân tích các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy hành
chính nhà nước Việt nam.
Câu 7. Trình bày các mô hình tổ chức tổ chức HCNN ở trung ương và phân tích
sự khác nhau giữa các mô hình này? Mối quan hệ giữa các quyền lập pháp và
hành pháp có ảnh hưởng gì đến việc hình thành các tổ chức hành chính nhà
nước ở trung ương.
Câu 8. Hãy thể hiện bằng sơ đồ hệ thống các cơ quan thực thi quyền hành pháp
của nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa việt nam
Câu 9. Trình bày các cách thức (mô hình) tổ chức hệ thống tổ chức hành chính
điạ phương hiện nay?Liên hệ với Việt nam.
Câu 10. Thiết kế tổ chức là gì? trình bày các phương pháp thiết kế tổ chức hành
chính nhà nước?
Câu 11. Phân tích các yếu tố hiệu quả của tổ chức hành chính nhà nước.
Câu 12.TRình bày các yếu tố ảnh hưởng tới hiệu quả hoạt động của các tổ
chức hành chính nhà nước?Yếu tố nào là quan trọng nhất?Tại sao?
Câu 13. Cơ cấu tổ chức có ảnh hưởng như thế nào đến hiệu quả của tổ chức ?
Phân tích các yếu tố cơ bản ảnh hưởng tới việc lựa chọn cơ cấu tổ chức.
Câu 14. Phát triển tổ chức là gì? Phân tích những nội dung cơ bản của phát triển
tổ chức?
Câu 15. Nêu các xu hướng phát triển của tổ chức hành chính nhà nước hiện
nay?
Bổ sung thờm :
1
www.hanhchinhvn.com
1.Trỡnh bày khỏi niệm về quyền lực? Quyền lực trong tổ chức được hiểu như
thế nào ?
2.Trỡnh bày cỏc loại cơ cấu tổ chức ? Trỡnh bày loại cơ cấu tổ chức mà anh
chị quen thuộc nhất ?
3.Anh chị hiểu thế nào là môi trường tổ chức? Môi trường tổ chức có ảnh
hưởng như thế nào đến quản lí và phát triển tổ chức?
4.Trỡnh bày cỏc loại mục tiờu của tổ chức ?
Đề cương : ôn tập quản lý và phát triển tổ chức hành chính nhà nước
Câu 1.Tổ chức: khái niệm, các cách tiếp cận, tại sao nói tổ chức là một
thực thể xã hội phức tạp?sự khác nhau giữa tổ chức hành chính nhà nước
với các tổ chức xã hội khác.
#Tổ chức là một thuật ngữ được sử dụng rất phổ biến trong đời sống hàng
ngày.Xét trên tổng thể tổ chức đòi hỏi ít nhất 2 người trở lên có sự liên kết với
nhau nhằm hướng tới mục tiêu chung.Tổ chức là một hệ thống gồm nhiều phân
hệ có những mối quan hệ hữu cơ hợp lý , rõ ràng hợp tác và phân phối chặt chẽ
tác động lẫn nhau trong một tổng thể. Như vậy có thể hiểu :tổ chức là một hệ
thống tập hợp của hai hay nhiều người, có sự phối hợp một cách có ý thức, có
phạm vi ( lĩnh vực chức năng hoạt động)tương đối rõ ràng; hoạt động nhằm đạt
được một hoặc nhiều mục tiêu chung.
Có nhiều cách tiếp cận “tổ chức”.Cách đưa ra các cách tiếp cận khác nhau về tổ
chức cũng xuất phát từ cách nghiên cứu tổ chức từ nhiều giác độ.
-tổ chức được xem như một cỗ máy
-Tổ chức được xem như một “cơ thể sống”
-Tổ chức được nhìn nhận như một “bộ não”
-Tổ chức là một nền văn hoá
-tổ chức là một hệ thống có tính chính trị
-tổ chức là một yếu tố tinh thần
-tổ chức được nhìn nhận như một dòng chảy và sự biến hoá
#Tổ chức là một thực thể xã hội phức tạp.
-Trước hết nói tại sao tổ chức là một thức thể xã hội?Tổ chức là một thực thể
xã hội vì theo khái niệm của tổ chức thì tổ chức thực hiện những chức năng
2
www.hanhchinhvn.com
nhất định trong xã hội, tổ chức gồm nhiều người, nhiều mối quan hệ trong xã
hội, và điều tất yếu tổ chức tồn tại trong một xã hội nhất định , nó thuộc một
xã hội nhất định, xã hội là môi trường cho sự hình thành tồn tại và phát triển
của tổ chức, vì vậy tổ chức là một thực thể xã hội.
-Tổ chức là một thực thể xã hội phức tạp.Tổ chức bao gồm rất nhiều yếu tố
cấu thành trong mỗi yếu tố cấu thành đó lại có rất nhiều yếu tố cấu thành bé
hơn và với mỗi yếu tố đó, mỗi bộ phận lại có sự khác nhau về cơ cấu, mục
tiêu, cơ chế quyền lực, môi trường..Sự phức tạp của tổ chức do đó đòi hỏi nhà
lãnh đạo phải có sự kết hợp của nhiều yếu tố để đạt được mục đích quản
lý.Có thể nói gắn gọn các yếu tố cấu thành của tổ chức như sau:
+Mục tiêu: Nó phụ thuộc vào quy mô của tổ chức và chức năng nhiệm vụ của
tổ chức được giao. Để đảm bảo sự tồn tại và phát triển của tổ chức thì mỗi tổ
chức ngay từ ban đầu mỗi tổ chức đã đưa ra những mục tiêu cho tổ chức đó ..
Trong một tổ chức có rất nhiều loại mục tiêu trong đó có: mục tiêu chiến lược
giành được cho cả tổ chức; mục tiêu phối hợp là mục tiêu của mỗi bộ phận
nhằm đạt được mục tiêu chiến lược. Phân loại theo thời gian có mục tiêu dài
hạn, mục tiêu ngắn hạn, mục tiêu trung và dài hạn.
+Cơ cấu tổ chức: Mỗi tổ chức đều phải phân định rõ chức năng nhiệm vụ
quyền hạn của các bộ phận trong tổ chức để thực hiện mục tiêu đã đặt ra.
Chính vì vậy việc bố trí sắp xếp các vị trí trong tổ chức là rất quan trọng. Cơ
cấu tổ chức phụ thuộc vào quy mô tổ chức, cùng nhiệm vụ của tổ chức. Tuỳ
theo mỗi tổ chức khác nhau mà có thể sắp xếp cơ cấu khác nhau.
+Nguồn lực của tổ chức: Mỗi tổ chức muốn tồn tại và phát triển được thì các
yếu tố quyết định nhất đó là nguồn lực của tổ chức. Nguồn lực của tổ chức của
tổ chức được chia thành: +)nguồn nhân lực , bất kỳ một tổ chức nào đều đòi hỏi
được cung ứng về nguồn nhân lực phù hợp với sự phát triển của tổ chức. Đây là
nguồn lực quan trọng nhất quyết định đến sự tồn tại và phát triển của tổ chức.
.Nguồn cơ sở vật chất.Tổ chức muốn tồn tại và phát triển cần có cơ sở vật
chất, vốn phương tiện, trang thiết bị máy móc , nhà xưởng..,.
+Văn hoá của tổ chức. Các yếu tố văn hoá có ảnh hưởng lớn đến việc hình
thành nhân cách con người và đương nhiên ảnh hưởng sâu sắc đến tổ chức tồn
tại trong môi trường văn hoá đó. Văn hoá của tổ chức bao gồm các yếu tố:
.mối quan hệ các thành viên trong tổ chức
.phối hợp làm việc
.chấp hành nội quy tổ chức
.mối quan hệ nhân viên thủ trưởng
3
www.hanhchinhvn.com
+Môi trường của tổ chức. Trong thời đại ngày nay mọi tổ chức muốn cạnh
tranh thì cần có áp dụng về khoa học công nghệ mới nhằm cải tiến cách thức
quản lý , cách thức sản xuất, trang thiết bị làm việc.. sự lạc hậu của khoa học
công nghệ là yếu tố kìm hãm sự tồn tại của tổ chức.
Có thể nói tổ chức bao gồm rất nhiều yếu tố rất phức tạp và có tác động qua
lại lẫn nhau.Đòi hỏi người lãnh đạo trong tổ chức cần phải phối hợp không
ngừng nâng cao trình độ chuyên môn của mình để đạt được mục tiêu của tổ
chức.
#Sự khác nhau giữa tổ chức hành chính nhà nước với các tổ chức xã hội khác:
-tổ chức hành chính nhà nước là thực hiện chức năng hành pháp đây là đặc trưng
cơ bản để phân biệt với các tổ chức khác như: tổ chức chính trị xã hội , đoàn
thể
-Tổ chức hành chính nhà nước là những tổ chức hoạt động vì lợi ích công cộng
cung cấp hàng hoá, dịch vụ công cho xã hội, công dân mà không vì lợi nhuận
-Các hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước mang tính thứ bậc cao, và
thường áp dụng các biện pháp cưỡng chế, độc quyền, mệnh lệnh hành chính
mang tính đơn phương.
-Các tổ chức không phải tổ chức hành chính nhà nước thường có ảnh hưởng
trong phạm vi nhỏ trong khi đó hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước
xã hội rộng lớn.
-Các sản phẩm dịch vụ của các cơ quan hành chính nhà nước tạo ra không phải
là sản phẩm mua bán, trao đổi trên thị trường, trong khi đó sản phẩm của các tổ
chức kinh tế , tổ chức xã hội.. thường để mua bán, trao đổi trên thị trường vì
mục tiêu lợi nhuận.
-Do bị quy định bởi hành lang pháp lý về quyền hạn nhiệm vụ trong hoạt động
mà tính linh hoạt thích ứng của các cơ quan hành chính nhà nước còn nhiều hạn
chế so với các tổ chức khác.
Câu 2.phân tích các đặc trưng cơ bản của một tổ chức
Đặc trưng của một tổ chức bao gồm nhiều đặc trưng như sau:
1.Mục tiêu của tổ chức
Mục tiêu của tổ chức là cái đích mà tổ chức mong muốn đạt đến.Mục tiêu của
bất kỳ tổ chức nào trong xã hội cũng đều có vai trò quan trọng đối với sự hình
thành, tồn tại, vận động và phát triển của tổ chức.Mục tiêu được xác định khi
thành lập khi thành lập tổ chức và được cùng phát triển, bổ sung cùng với sự
4
www.hanhchinhvn.com
trưởng thành của tổ chức.Mục tiêu là sự mong muốn, đòi hỏi phải xác định có
cơ sở khoa học và biết cách thức để đạt được.Bất kỳ một tổ chức nào muốn
hoạt động tốt cũng phải đề ra mục tiêu hết sức rõ ràng cho mình.Xác định được
mục tiêu xác đáng, rõ ràng đòi hỏi phải có sự phân tích và lựa chọn từ một khối
lượng lớn những yếu tố, nhân tố diễn ra trong môi trường hoạt động tương
lai.Có nhiều loại mục tiêu trong tổ chức như: mục tiêu chiến lược;mục tiêu
mang tính phối hợp; các mục tiêu tác nghiệp, hoạt động.Mục tiêu của tổ chức
cũng có thể chia thành mục tiêu chung, tổng quát và mục tiêu cụ thể.Cấp độ của
mục tiêu chi tiết có thể khác nhau tuỳ thuộc vào quy mô của tổ chức và vấn đề
mà tổ chức quan tâm. Một tổ chức là doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh kiếm
lời, mục tiêu chung là lợi nhuận. Nhưng để đạt lợi nhuận, doanh nghiệp phải
đề ra nhiều nhóm mục tiêu khác.Mục tiêu dài hạn là các kết quả mong muốn
được đề ra cho một khoảng thời gian tương đối dài. Số năm thực hiện mục tiêu
này thường dài hơn một chu kỳ quyết định.Mục tiêu trung hạn nhằm làm thế
nào để phát triển tổ chức và điều chỉnh tổ chức phù hợp với sự thay đổi của môi
trường.Mục tiêu ngắn hạn, đó là các mục tiêu mà tổ chức dự định đat được
trong chu kỳ quyết định.
2. Cơ cấu của tổ chức
Đây cũng là đặc trưng cơ bản của một tổ chức.Cơ cấu tổ chức được hiểu như
là cấu trúc bên trong và các quan hệ giữa các cá nhân , bộ phận cấu thành tổ
chức nhằm đảm bảo cho tổ chức vận hành tốt, đạt được các mục tiêu của tổ
chức.Mỗi một tổ chức dù lớn hay bé đều có sự phân chia nhất định những hoạt
động của tổ chức để đạt đến mục tiêu của tổ chức đã đề ra. Nếu tổ chức cành
có nhiều hoạt động và càng có nhiều người tham gia, việc bố trí, chia nhóm
thành các bộ phận khác nhau có ý nghĩa ảnh hưởng đến năng suất, hiệu quả của
tổ chức. Các nhóm hay từng bộ phận nhằm thực hiện một công việc hay nhiều
công việc giống nhau do những người có trình độ nhất định đảm nhận.
#Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn cơ cấu tổ chức như:
-chiến lược phát triển tổ chức.
-quy mô tổ chức.
-công nghệ mà tổ chức sử dụng.
-môi trường
-quyền và sự kiểm soát quyền lực
#Cơ cấu tổ chức có nhiều loại:
-Mô hình cứng nhắc
-Mô hình hữu cơ, thích ứng linh hoạt
-mô hình trực tuyến hay còn gọi cơ cấu tổ chức thẳng đứng
5
www.hanhchinhvn.com
-mô hình cơ cấu tổ chức theo chức năng.
-mô hình cơ cấu tổ chức theo sản phẩm
-mô hình theo khu vực
-mô hình theo khách hàng
-các mô hình hỗn hợp
3.Quyền lực trong tổ chức
Thuật ngữ quyền lực của tổ chức cũng có thể hiểu như là sức mạnh của tổ
chức để làm thế nào tổ chức đạt được các mục tiêu đề ra.Sức mạnh của tổ
chức hay quyền lực của tổ chức chính là sức mạnh tạo nên tổ chức và tiến hành
các hoạt động để đạt mục tiêu. Xét trên nghĩa đó, quyền lực của tổ chức có thể
chia thành hai nhóm:
+)quyền lực của tổ chức đối với thành viên của tổ chức
+)sức mạnh của tổ chức tạo ảnh hưởng ra bên ngoài tổ chức, tức đòi hỏi đwocj
những tổ chức khác có thể có những hành vi nhất định đối với tổ chức. Đó cũng
chình là khả năng ảnh hưởng của tổ chức đến các yếu tố bên ngoài.
4.Con người và các nguồn lực
Con người trong tổ chức là nguồn tài nguyên, là nhân tố quyết định sự tồn tại,
vận động và phát triển của các tổ chức. Con người là hạt nhân cơ bản cấu thành
tổ chức và đảm nhận các chức năng , nhiệm vụ cụ thể của tổ chức.Trong bối
cảnh nguồn lực tài chính ngày càng trở nên eo hẹp, nguồn nhân lực không được
tăng thêm trong các tổ chức trong khi sự đòi hỏi của khách hàng và xã hội ngày
càng cao thì vai trò phát triển về chất đối với nguồn nhân lực như là một đòi hỏi
khách quan. Đó cũng chính là lý do ngày naym quản lý nguồn nhân lực đang dần
thay thế quản lý nhân sự trong các tổ chức nhằm tăng sức mạnh cộng hưởng
của nhân tố con người.
5.Môi trường tổ chức.
Có nhiều cách hiểu thuật ngữ “môi trường” trong thực tiễn hoạt động quản lý
cũng như trong nghiên cứu khoa học tuỳ theo mục đích và cách tiếp cận. Môi
trường có nội dung rộng lớn và đa dạng. Theo nghĩa rộng, môi trường là tổng
hợp các điều kiện bên ngoài có ảnh hưởng tới một vật thể hoặc một sự kiện.
Đối với tổ chức, môi trường là tất cả các yếu tố nằm bên ngoài ranh giới của tổ
chức nhưng có ảnh hưởng đến hoạt động mục tiêu, mục đích của tổ chức theo
nhiều cách thức khác nhau.Sự phân loại các yếu tố môi trường tổ chức thường
mang ý nghĩa tương đối. Có thể môi trường tổ chức thành các nhóm yếu tố sau:
-Các yếu tố thuộc về chính trị pháp luật
-Các yếu tố kinh tế.
6
www.hanhchinhvn.com
-Các yếu tố kỹ thuật công nghệ
-các yếu tố văn hoá
-Các yếu tố thuộc về thị trường ( hay các yếu tố về môi trường tác nghiệp của
tổ chức)
-Các yếu tố thuộc về khách hàng
-Các yếu tố về đối thủ cạnh tranh
-Các yếu tố nguồn nhân lực
-Độ tin cậy rủi ro, không chắc chắn của các yếu tố môi trường.
6.Chu trình của tổ chức
Tổ chức cũng có quá trình hình thành, phát triển và tàn lụi. Khi tổ chức ở giai
đoạn tàn lụi, nếu không có cách cứu vãn tổ chức sẽ chết.Các tổ chức có thể tồn
tại rất lâu, nhưng có tổ chức chỉ tồn tại trong một khoảng thời gian nhất định.
Tổ chức có thời gian tồn tại ngắn khó có thể chia ra các giai đoạn phát triển của
tổ chức, ngược lại các tổ chức có khoảng thời gian sống dài, các giai đoạn phát
triển thể hiện rất rõ. Trong mỗi giai đoạn phát triển có nhiều yếu tố thay đổi
trong tổ chức. Mỗi một giai đoạn phát triển, tổ chức phải có những sự thay đổi
để phù hợp với sự thay đổi.
Câu 2: phân tích đặc trưng cơ bản của một tổ chức:
tổ chức có 5 đặc trưng cơ bản sau:
*Mục tiêu của tổ chức: là cái đích mà tổ chức mong muốn để đạitới là vấn đề
quan trọng hàng đầu đối với sự hình thành và phát triển của tổ chức.
-Trong tổ chức ngoài mục tiêu chung còn có các loại mục tiêu thành phần, các
mục tiêu của cá nhân, của các đơn vị cấu thành.
-Mụctiêu của tổ chức, phải dược xác định rõ ràng, ổn định nhưng không phải là
bất biến mà mục tiêu có tính tương đối.
-Mục tiêu được xác định khi thành lập tổ chức và được phát triển bổ sung cùng
với sự trưởng thành của tổ chức.
-Mục tiêu là một sự mong muốn, đòi hỏi phải xác định trên cơ sở khoa học và
biết cách để đạt được. Nếu một mục tiêu đã dược xác định ra mà không đạt
được thì nhà quản lý phải xem xét trên 2 giác độ xem xét lại mục tiêu có phù
hợp tổ chức hay không, xem xét lại cơ cấu, tổ chức nội lực bên trong.
7
www.hanhchinhvn.com
-Sự thay đổi của mục tiêu thường bắt đầu từ đối tác có liên quan sự mong muốn
của nhà quản lý hay do những nguyên nhân về chính trị.
+ tổ chức có các mục tiêu sau:
-mục tiêu ban đầu: là mục tiêu khởi điểm khi hình thành tổ chức
-mục tiêu phát triển: là mục tiêu được hình thành và phát triển theo quá trình
hình thành và phát triển của tổ chức.
-Mục tiêu chiến lược: là mục tiêu tổng quát mang tầm vĩ mô đó là những gì đặt
ra cho tổ chức trong tương lai.
-Mục tiêu dài hạn: là những kết quả mong muốn đề ra trong một khoảng thời
gian dài, mục tiêu trúng hạn là mục tiêu trong một thời gian vừa phải và còn có
mục tiêu ngắn hạn.
*cơ cấu của tổ chức: được hiểu như là cấu trúc bên trong và mối quan hệ giữa
các cá nhân, bộ phận cấu thành tổ chức nhằm đảm bảo cho tổ chức vận hành và
đạt được mục tiêu của tổ chức.
-tổ chức có cách sắp xếp khác nhau như sắp xếp các yếu tố bộ phận nằm
ngang, theo thứ bậc hay còn gọi là thẳng đứng và sắp xếp theo khu vực địa lý.
Nhưng trên thực tế thì không có một tổ chức nào lại sắp xếp tổ chức theo sách
mà thường là sự kết hợp của các cách sắp xếp đó để có một cơ cấu hợp lý khắc
phục phù hợp với môi trường mà tổ chức đang hoạt động
-Việc lựa chọn cơ cấu tổ chức phụ thuộc vào các yếu tố như:
chiến lược phát triển của tổ chức vì một tổ chức có chiến lược phát triển lớn
thì cơ cấu tổ chức phải phù hợp.
Quy mô tổ chức gắn liền với cơ cấu tổ chức
Yếu tố công nghệ mà tổ chức áp dụng thì tuỳ vào mô hình sản xuất hình thức
sản xuất mà có thể có những cơ cấu hợp lý.
Yếu tố môi trường nếu thiếu yếu tố này thì tổ chức không thể hợp như khi môi
trường ổn định, thì xác định quy mô của tổ chức đơn giản.
Yếu tố quyền hạn, sức mạnh của tổ chức đối với tổ chức khác nghĩa là nếu
quyền lực tập trung thì tổ chức có một dạng cơ cấu phân công nếu quyền hạn
của tổ chức được mở rộng với sự tham gia của nhiều người thì lại tổ chức
khác.
Việc xác định cơ cấu tổ chức phải được tiến hành theo các bước sau:
B1: Xem xét đánh giá lại mục tiêu của tổ chức để làm cơ sở xác địnhcơ cấu
B2: xác định các hoạt động cần thiết để đạt mục tiêu đó.
8
www.hanhchinhvn.com
B3: Phân loại các hoạt động thành nhóm vì đây là cong việc quan trọng, trong
trường là sắp xếp của hoạt động có tiêu chí chung giống nhau thành một nhóm.
B4: thiết lập các mối quan hệ quyền hạn và trách nhiệm giữa các yếu tố cấu
thành của tổ chức, thông thường phải trả lời dược các câu hỏi “tôilà ai? Tôi
phải báo cáo tới ai”, “nhân báo cáo từ ai”.
B5: Vẽ sơ đồ cơ cấu tổ chức và điều chỉnh lại
-Các loại cơ cấu tổ chức
+Mô hình cơ cấu cứng nhắc, hay là mô hình máy móc cơ học dây là loại mô hình
được nhiều tổ chức sử dụng và nó là loại mô hình truyền thống có nét đặc trưng
là:
Thiếu mói quan hệ ngang, mà chủ yếu là theo chiều dọc
Mang tính tập trung quyền lực tổ chức
Sự kiện ** mang tính thứ bậc
Sự chính thức hoà cao đó là cơ cấu v và các thủ tục được thiết lập một cách
chính thức thông qua việc xác định các luật lệ nội quy của tổ chức.
Các kênh giao tiếp dược chính thức hoá.
+Mô hình cơ cấu tổ chức có linh hoạt, mô hình này dược khá nhiều tổ chức áp
dụng và mang lại thành công hơn mô hình cứng nhắc cơ học. Và mô hình này có
một nét đặc trưng .
sự khác biệt theo chiều ngang không cao
phối hợp cả ngang dọc
nhiệm vụ qua sự chấp nhận
giao tiếp không chính thức, sự chính thức hoá không cao phân quyền quyết định.
+Mô hình cơ cấu trực tuyến hay thẳng đứng, có nghĩa là các yếu tố cấu thành
sắp xếp theo chiều ngang. Nó có nét đặc trưng.
là loại hình tổ chức đơn giản, tồn tại từ lâu, chỉ có cấp trên, cấp dưới trực tiếp.
Mỗi nhà điều hành thực hiện quyền lực trực tuyến đối với thuọc địa.
Lãnh đạo mang tính trực tuyến, mỗi người phải báo cáo với một người.
đây là loại tổ chức thích hợp với quy mô nhỏ ổn định.
Loại ** hình này đơn giản, rõ ràng là thuận lợi cho việc ra quyết định về kiểm
tra, kiểm soát. Nhưng lại thiếu sự phối hợp thiếu sự giám sát.
+Mô hình cơ cấu tổ chức theo chức năng. Mô hình này áp dụng triệt để theo
mục tiêu phân công lao động, theo chuyên môn hoá là mô hình tổ chức thích hợp
cho một phân xưởng, một bộphận sản xuất.
9
www.hanhchinhvn.com
-mô hình này có ưu điểm: phân chia nhiệm vụ rõ ràng, chuyên môn hoá cao.
Tạo ra các biện pháp kiểm tra, giám sát chặt chẽ.
Nhưng lại hạn chế sự phát triển của (quản lý chung) tạo cách nhìn hẹp đối với
cán bộ chủ chốt, quyền lực và trách nhiệm nhiều lúc bị chồng chéo dẫn tới
việc không rõ ràng về trách nhiệm.
+mô hình co cấu tổ chức theo ma trận: đây là loại hình tổ chức áp dụng cho tổ
chức ở giai đoạn phát triển mạnh, có nhiều hoạt động thay đổi.
+mô hình cơ cấu tổ chức thường sử dụng trong tổ chức kinh tế là mạng thì thiết
kế tổ chức này dựa trên những thành tựu KHCN và liên kết mạng thông tin nội
bộ, loại v này có thể khai thác những lợi thế của mạng thông tin nọi bộ và toàn
cầu. Nhưng ngược lại tổ chức phải chỉ ra các khoản phí lớn.
+mô hình cơ cấu tổ chức theo quan điểm bộ máy thư lại: bộ máy trở lại là bộ
phận thực hiện chức năng của Chính phủ hay không phải Chính phủ quyền hạn
để thực thi nhiệm vụ hàng ngày được phân chia giữa các bộ phận khác nhau. Nó
có đặc trưng cơ bản là: tính chuyên môn hoá cao
công việc mang tổ chức lặp lại ngày này qua ngỳa khác
những công nghệ kỹ thuật chính được thiết lập những cáhc thức để làm một số
công cụ trong tổ chức
có một hệthống quy chế, quy tắc hoạt động
các hình thức giao tiếp chính thức.
Có nhiều người làm việc không nắm giữ các vị trí nguyên lý.
Các hoạt động được sắp xếp theo nhóm chức năng cơ cấu tổ chức phức tạp, hệ
thống mệnh lệnh rõ ràng.
Mọi quy chế quy định đều thể hiện thông qua văn bản.
Nếu tổ chức bộ máy thư lại là có sự phân công lao động, cơ cấu tổ chức mang
tính thứ bậc và quyền hạn có một** quy tắc, quy chế rõ ràng, ** nhân xưng
trong hoạt động. NGược lại nó có sự hạn chế đó là quyền hạn cả trách nhiệm
không được rõ ràng, có sự mập mờ, quan hệ giữa các thành viên của tổ chức
mang tính cá nhân các hoạt động của tổ chức thường mang tính ứng biến, công
tác tuyển chọn nhân sự không chỉ dựa trên khả năng chuyên môn mà còn quan
hệ, việc thăng tiến đề bạt không được các yếu tố khách quan.
Quyền lực trong tổ chức là sức mạnh của v để làm thế nào tổ chức đạt được
mục tiêu đã vạch ra. Là quyền lực trong tổ chức chia thành 2 nhóm.
+quyền của tổ chức đối với thành viên của tổ chức hay là quyền lực bên trong
tổ chức: quyền lực này có được khi 1 trong những thành viên của tổ chức phụ
thuộc vào các thành viênkhác.
10
www.hanhchinhvn.com
Nay khả năng đem lại cho người khác một sự hài hoà
Khả năng, năng lực của 1 người
Nguồn xuất phát từ sự ưa chuộng ưa thích.
Là nguồn quyền xuất phát từ ** PL của tổ chức
+quyền lực của tổ chức đối với tổ chức khác thể hiện ở khả năng về tài chính,
về công nghệ, nhân sự, khả năng cung cấp các yêu cầu.
Yếu tố con người và các nguồn lực.
Con người là nguồn tài nguyên là z tố quyết định sự tồn tại, vận động và phát
triển của tổ chức, con người là hạt nhân cơ bản cấu thành tổ chức và đảm nhận
các chức năng, nhiệm vụ cụ thể của v
-còn nguồn lực tổ chức trong tổ chức bao gồm các công cụ thiết bị nguồn tài
chính đáp ứng cho quá trình vận động và phát triển của tổ chức
*môi trường tổ chức: là tất cả các yếu tố nằm bên ngoài của tổ chức nhưng lại
có ảnh hưởng đến mục tiêu, mục đích của tổ chức theo các cách thức khác nhau.
-những yếu tố môi trường này bao gồm
Yếu tố chính trị – Pháp luật môi trường này bao gồm các luật lệ, quy tắc và
hoạt động của các cơ quan Nhà nước. ngày nay sự tác động của yếu tố này rất
rộng lớn trên cả ** diện quốc tế
Các yếu tố kinh tế: có tác động rất lớn đến tổ chức đặc biệt là hệ thống kinh tế
mà trong đó tổ chức hình thành và phát triển.
Yếu tố kinh tế công nghệ
Yếu tố hoà tác đọng tới tổ chức, chủyêú ở điểm là hình thành người các con
người trong tổ chức
Yếu tố về thị trường, khách hàng, nguồn nhân lực, đối thủ cạnh tranh
Yếu tố độ tin cậy rủi ro, không chắc chắn của yếu tố môi trường
Chu trình của tổ chức đó là sự hình thành, phát triển tàn lụi vì v có thế tồn tại
rất lâu nhưng cũng có giới hạn
Câu 3.Phân tích các đặc trưng cơ bản của tổ chức hành chính nhà nước?
Dấu hiệu để phân biệt tổ chức hành chính nhà nước với các tổ chức khác.
1.Mục tiêu của tổ chức hành chính nhà nước
11
www.hanhchinhvn.com
-Mỗi một tổ chức khi thành lập đều có những mục tiêu cụ thể và đó là cái đích
mà tổ chức cần hướng tới.Mục tiêu của tổ chức được xác định dựa trên ý chí
chung của các thành viên.Mỗi tổ chức hành chính nhà nươc được thành lập ra
nhằm thực hiện những mục tiêu không phải do tự tổ chức đặt ra mà do nhà
nươc và các cơ quan quyền lực nhà nước tạo ra.
-Mỗi tổ chức hành chính nhà nươc được thành lập ra nham thưc hiện chức năng
quản lý mọi hành vi xã hội và đưa pháp luật vào cuộc sống.
-Mục tiêu của tổ chức hành chính rất rông và ảnh hưởng tói nhiều đôi tưọng
trong xã hội,nhũng người nghèo hay người giầu đều là đối tượng phục vụ
củấcc tổ chức hành chínhvì the mục tiêu của các tổ chức hànhchính mang ý
nghĩa xã hội hơn là mang ý nghĩa kinh tế.
-Mục tiêu hoạt động của tổ chức hành chính thường khó lượng hoá.:Vd để thi
hành một văn bản pháp luât hiệu quả thường không tính được ngay thành các số
liệu cụ thể, có thể chỉ xác địnhduợc sau nhiều năm tác động của văn bản.
-Một số tổ chức được thành lập nhằm mục tiêu chính trị của nhà nước .Mục
tiêu thường không cụ thể nà có thể biểu hiện thông qua nhiều khía cạnh khác.
Về nguyên tắc hoạt động nào của các cơ quan hành chính nhà nướcthực hiện
đều nhằm mục đích phục vụ lợi ích chung chứ không phải nhằm động cơ lợi
nhuận.
Nhiều tổ chức hành chính nhà nướcvừa thực hiện hoạt đọng quản lý hành
chính nhà nước vừa thực hiện các hoạt động cung cấp hàng hoá dịch vụ(công)
cho xã hội. Hoạt động cung cấp dịch vụđố mang tính chất phục vụ
2.Cách thức thành lập hay vị trí pháp lý của các cơ quan hành chính trong hệ
thống các cơ quan nhà nước nói chung.
Các cơ quan hành chính nhà nước đều do nhà nước thành lập và thay mặt nhà
nước thực hiện các hoạt đọng quản lý mọi lĩnh vực kinh tế , văn hoá, an ninh
quốc phòng. Các cơ quan hành chính nước đều có vị trí pháp lý nhất định.
Địa vị pháp lý của các cơ quan hành chính nhà nước được quy định dưới nhiều
hình thức như hiến pháp, luật, văn bản dưới luật. Việc xác định địa vị pháp lý có
ý nghĩa rất quan trọng vì đó là cơ sở để xem xét thẩm quyền và các dặc trưng
của tổ chức. Địa vị pháp lý quy định cách thức thành lập cơ quan nhà nước nói
chung và cơ quan hành chính nhà nước nói riêng.
Các tổ chức hành chính nhà nước được thành lập htường mang ý trí của quyền
lực nhà nước. Không có tổ chức hành chính nhà nước ra đời mang ý trí cá nhân
mà do nhu cầu của hoạt động quản lý hành chính nhà nước. Mặt khác tổ chức
hành chính nhà nước ra đời khi cần thiết .
12
www.hanhchinhvn.com
Hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước trong một só phân hệ thường tương
đối ổn định. Trong một só phân hệ só lượng các tổ chức thường không cố định
và được thành lập mới hay xoá bỏ tuỳ theo nhu cầu của công việc.
3.Vấn đề quyền lực – thẩm quyền
Các cơ quan hành chính nhà nước được nhà nước trao quyền lực để làm phương
tiện thực hiệm các chức năng QLNN của mình. Các cơ quan hành chính nhà
nước có quyền lực pháp lý và được sử dụng quyền đó đẻ cưỡng bức xã hội làm
theo ý chí nhà nước.
+Quyền lục pháp lý được thể hiện thông qua các yếu tố:
-Các cơ quan hành chính nhà nước có quyền ra các văn bản pháp lý có ý nghĩa
bắt buộc đối với các cơ quan cấp dưới trong hệ thống các cơ quan hành chính
nhà nước, cán bộ , công chức, công dân.
-Quyền kiểm tra viẹc thực hiện các văn bản pháp luật hoặc thành lập các đoàn
kiểm tra việc thực hiện các quyết định đó.
-Tiến hành các biện pháp giáo dục thuyết phục, giải thích khen thưởng kỷ luật
trong việc thực hiện các quyết định quản lý và có thể áp dụng các biện pháp
cưỡng chế.
Việc thành lập các tổ chức hành chính nhà nước phải được xác định rõ ràng
chính xác cả về nội dung và cách thức thực hiện.
Các cơ quan hành chính nhà nước thực thi các hoạt đọng QLNN đòi hỏi phải
được trao những quyền hạn nhất định. Đó chính là tập hợp cácbiện pháp lý và
những biện pháp pháp luật tạo ra khả năng pháp lý để thực hiện chức năng
QLNN.
Thẩm quyền trao cho mỗi cơ quan, tổ chức hành chính là tổng thể các chức năng
và quyền hạn tương ứng
Mỗi tổ chúc hành chính nhà nước ra đời phải có sự tương xứng giữa chức năng
và nhiệm vụ, quyền hạn.
Thẩm quyền của các cơ quan hành chính nhà nước phải được quy định cụ thể
rõ ràng
Mỗi loại cơ quan hành chính nhà nước được trao những chức năng quyền hạn
cụ thể
Thẩm quyền chung được trao cho những tổ chức hành chính thực hiện chúc
năng quản lý trên quy mô rộng và nhiều mặt
Thẩm quyền riêng được trao cho các nhóm theo ngành và theo chức năngcụ thể
4.Quy mô hoạt động của tổ chức hành chính nhà nước
13
www.hanhchinhvn.com
Quy mô hoạt động của các tổ chức hành chính nhà là vô cùng rộng lớn. Tuy
nhiên hoạt đọng của các tổ chức hành chính nhsà nước thường bị hạn chế bởi
những quy định của pháp luật trao cho tổ chức đó .Hành lang hoạt động thường
bị hạn chế và tính linh hoạt thích ứng gặp khó khăn hạn chế so với các tổ chức
khác
5.Vấn đề nguồn lực
+Nguồn nhân lực
những người là việc trong tổ chứcHCNN là những người của nhà nước. Họ
được nhà nước thuê và sử dụng những người đó phải tuân thhủ các quy định
của nhà nước . Mỗi một người được trao những nhiệm vụ cụ thể theo từng vị
trí chức vụ
+Nguồn tài chính cho hoạt động của các cơ quan HCNN
Nguồn tài chính để các cơ quan HCNN hoạt động lấy từ ngân sách nhà nước.
Do dó mọi hoạt động liên quan đến sử dụng ngân sách nhà nước phải chịu sự
điều tiết quy định của pháp luật. Sử dụng ngân sách nhà nước chịu sự kiểm toán
của nhà nước
#Ngoài ra một số đặc trưng để phân biệt với các tổ chức khác
-Các tổ chức hành chính nhà nước hoạt động thường mang tính cưỡng chế độc
quyền
-Hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nứoc có ảnh hưởng rộng lớn đến xã
hội
-Các sản phẩm do cơ quan hành chính nhà nước làm ra thường không phải là để
mua bán trao đổi trên thị trường theo nguyên tắc của nền kinh tế thị trường.
-Các tổ chức hành chính nhà nước do những nét đặc trưng trên nên ntrong quá
trình tiến hành các hoạt động quản lý hành chính nhà nước cũng như hoạt động
cung cấp hàng hoá và dịch vụ công cho xã hội và công dân thường bị hạn chế
ràng buộc bởi một số yếu tố sau:
-tính cứng nhắc của tính pháp lý chính thức, tập trung quá nhiều vào tiến trình
và các cơ chế giám sát.
-Bị hạn chế nhiều hơn ở phạm vi và thủ tục; khả năng đưa ra các quyết định
thường bị hạn chế do thủ tục quy định.
-Chịu sự kiểm soát ngày càng gia tăng của các tổ chức bầu cử, giám sát của lập
pháp.
-Số lượng lớn các nguồn lực và ảnh hưởng bên ngoài của các cơ quan thẩm
quyền cùng với sự phối hợp “rời rạc” giữa chúng.
-Chịu sự tác động của chính trị và phải báo cáo mang tính chính trị.
14
www.hanhchinhvn.com
-Chịu sự tác động của nhân tố chính trị không chính thức như: Dư luận quần
chúng, các nhóm quyền lợi khác nhau, khách hàng, áp lực cử tri.
-Cần sự ủng hộ chính trị của các nhóm khách hàng, các cử tri, các cơ quan chính
thức để giành được thẩm quyền quýêt định.
Câu 4: tại sao lại hình thành tâm lý HCNN ở TW và địa phương
*Nguyên nhân hình thành tổ chức HCNN ở TW
-tổ chức HCNN ở TW là nhằm thực hiện chức năng QLNN ở tấm vĩ mô, quản
lý chung tổng thể của cả ban hành thể chế HC Nhà nước chung để quản lý hoạt
động của toàn bộ hệ thống cơ quan Nhà nước.
-thành lập ra tổ chức HCNN ở TW để nắm quyền điều khiển và kiểm soát mọi
hoạt động của cấp địaphương, thê HCNN ở TW được lập ra để thống nhất đại
diện choquyền lợi của quốc gia, điều hoà mâu thuẫn đại diện bè cánh** đp.
đặc biệt việc thành lập HCNN ở TW, còn để thống nhất các biệnpháp quản lý
nền HCNN, điều phối hoạt động ở khắp các địa phương ở tấm chiến lược.
*nguyên nhân hình thành chính quyền Nhà nước ở ĐP.
việc hình thành nên chính quyền ĐP là mang tính lịch sử tự nhiên đối với mỗi
địa phương ** có chính quyền để quản lý theo khuôn khổ của PL.
-việc thành lập chính quyền ĐP vì chính quyền TW không thể đủ sức để cáng
đáng hết cả thẩy các công việc trong cả một quốc gia, không thể quản lý mọi
mặt của đời sóng KTXH, bên cạnh đó thành lập nên chính quyền ĐP cũng là để
giảm gánh nặng cho chính quyền TW, giảm bớt các công việc sự vụ cho chính
quyền TW để họ tập trung vào những vấn đề vĩ mô của quốc gia.
-hơn nữa mỗi một địa phương đều có các đặc điểm đặc thù riêng, điều kiện
địalý khác nhau và lại ở rất xa chính quyền TW đôi khi TW mkhi ban hành quyết
định quản lý thường xa vời hoặc không sát thực ở địa phương, hay không nắm
bắt được tình hình ở các địa phương để kịp thời ra quyết định quản lý vì
vậyphải có chính quyền đp thay mặt chính quyền TW giải uyết các công việc ở
ĐP
thành lập chính quyền ĐD còn là conog cụ để thực hiện và triển khai các quyết
định của cơ quan QLHCNN ở TW.
-mặt khác thành lập chính quyền ĐD còn là tạo điều kiện để địa phương tự bảo
vệ quyền lợi của mình, tôn trọng các địa điểm đặc thù riêng của từng địa
phương.
15
www.hanhchinhvn.com
-Việc thành lập chính quyền địa phương còn thể hiện tính dân chủ trong nguyên
tắc QL HCNN
Câu 5.Phân tích các nguyên tắc cơ bản trong mối quan hệ giữa tổ chức
hành chính nhà nước ở trung ương và địa phương
Ba nguyên tắc chính chi phối hoạt động của tổ chức hành chính nhà nước, cụ
thể là mối quan hệ giữa trung ương và địa phương là :tập quyền, phân quyền,
và tản quyền.Ba nguyên tắc trên được áp dụng với các mức độ khác nhau ở các
nước khác nhau, tuy nhiên có thể nêu tóm tắt những đặc điểm của ba nguyên tắc
này như sau:
1.Nguyên tắc tập quyền.
Theo nguyên tắc này , chính quyền trung ương nắm giữ mọi quyền hành , là cơ
quan duy nhất để quyết định và điều hành mọi công việc quốc gia. Cơ quan
hành chính nhà nước trung ương điều khiển , kiểm soát cấp dưới. Trong trường
hợp áp dụng một cách triệt để nguyên tắc tập quyền chỉ có chính quyền trung
ương mới có tư cách pháp nhân , nghĩa là có ngân sách riêng, có năng lực pháp lý
để kiện tụng.
#Ưu điểm của nguyên tắc này:
-Bộ máy hành chính trưng ương đại diện và bênh vực quyền lợi quốc gia,
không bị ảnh hưởng bởi quyền lợi địa phương, không có bè phái , mâu thuẫn
giữa trung ương và địa phương;
-Thống nhất được các biện pháp quản lý hành chính trên toàn bộ lãnh thổ quốc
gia để kiểm soát và điều khiển các bộ máy hành chính địa phương;
-Phối hợp được các hoạt động của địa phương ở chiến lược ; dung hoà quyền
lợi trái ngược nhau giữa các địa phương với nhau;
-Có đầy đủ phương tiện hoạt động hơn các địa phương về mặt tài chính; kỹ
thuật và nhân viên;
-Trong tình huống khẩn cấp(chiến tranh, khủng hoảng..)chính sách tập quyền
thích hợp để bảo vệ quyền lợi tối cao của tổ quốc và tránh được các xung đột
quyền lợi giữa các địa phương.
Nhược điểm:
-Xa địa phương nên các cơ quan trung ương khôn glưu ý đến và ít hiểu biết đặc
điểm của mỗi địa phương, không nắm kịp thời tình hình địa phương, tâm tư
nguyện vọng và nhu cầu của nhân dân địa phương, vì thế một số chính sách của
16
www.hanhchinhvn.com
trung ương ban hành hoặc không khả thi ở địa phương hoặc không được dân địa
phương ủng hộ..
-Bộ máy hành chính trung ương cồng kềnh , bận rộn, nhiều tầng nấc. Vì tập
trung quá nhiều việc, các cơ quan hành chính nhà nước trung ương không thể
theo dõi và giải quyết kịp thời mọi vấn đề của địa phương, làm thiệt hại đến
quyền lợi của địa phương và cả trung ương
-Trái với tinh thần dân chủ , ít tạo điều kiện để phát huy tính tự quản và sáng
tạo của địa phương trong việc phát huy thế mạnh của từng đại phương, nhân
dân địa phương, không được hoặc rất ít tham gia vào công việc hành chính của
quốc gia.
2.Nguyên tắc phân quyền.
Có hai hình thức phân quyền chính:Phân quyền lãnh thổ và phân quyền công sở.
Phân quyền chuyên môn là sự phân giao của một cơ quan bên trên cho một tổ
chức bên dưới chức năng, nhiệm vụ được quy định rõ ràng. Phân quyền lành thổ
là sự phân giao quyền hạn, nhiệm vụ, trách nhiệm, phương tiện vật chất, tái
chính nhân sự cho chính quyền địa phương. Trong chế độ phân quyền lãnh thổ,
chính quyền trung ương công nhận quyền tự quản trong những phạm vi và mức
độ khác nhau của các đơn vị hành chính đại phương các cấp.
Một tổ chức hành chính địa phương được hưởng phân quyền phải có những
yếu tố :
-Có công việc địa phương.
-Có quyền bầu cử các nhà chức trách địa phương.
-Có tính tự quản địa phương.
-Chịu sự kiểm soát của chính quyền trung ương:phân quyền không dành độc lập
cho địa phương vì trong chế độ phân quyền, sự kiểm soát của chính quyền trung
ương vẫn tồn tại, tuy nhiên không quá chặt chẽ
Quyền hành chính dành cho bang hay địa phương theo chế dộ phân quyền là do
luật quốc gia quy định, chính quyền trung ương có thể dành nhiều hay ít quyền
hành chính cho các địa phương, còn quyền dành cho bang hay liên bang do hiến
pháp bang quy định. Hiến pháp vạch rõ giới hạn thẩm quyền của chính quyền
bang và chính quyền liên bang.
#Ưu điểm:
-Bảo vệ và phát triển quyền lợi, nhu cầu của địa phương tôn trọng những đặc
điểm đặc thù của từng địa phương.
-Hợp với tinh thần dân chủ
17
www.hanhchinhvn.com
-Các nhà hành chính địa phương được bầu được hưởng ít nhiều quyền tự trị đối
với chính quyền trung ương, nhờ đó họ có thể bênh vực quyền lợi đại phương
một cách hữu hiệu.
-Phân quyền làm giảm bớt khối lượng công việc của bộ máy hành chính nói
chung và chính quyền trung ương nói riêng.Vai trò của chính quyền trung ương
thu hẹp, tập trung thu hẹp, tập trung vào các công việc quốc gia mang tầm chiến
lược quan trọng.
Nhược điểm:
-Các nhà chức trách địa phương do dân đại phương bầu ra có thể không có đủ
khả năng chuyên môn để đảm đương công việc hành chính;
-Các nhà chức trách địa phương được bầu nên là lãnh tụ của các nhóm xã hội,
đảng phái.. nên có thể không hoàn toàn vô tư trong công việc,
-Do sự kiểm soát của trung ương lỏng lẻo nên có xu hướng lạm chi công quỹ,
hoặc sử dụng không có hiệu quả ngân sách của địa phương
-Có thể xảy ra trường hợp các nhà chức trách địa phương do chú trọng vào
quyền lợi địa phương mà sao nhãng quyền lợi quốc gia.
3.Tản quyền
Đây là nguyên tắc nằm giữa hai thái cực là phân quyền và tản quyền. Là biện
pháp vừa khắc phục những khuynh hướng sai lệch phân tán, địa phương chủ
nghĩa của phân quyền. Để công việc địa phương được giải quyết nhanh hơn,
chính quyền trung ương chuyển một phần quyền lực của mình cho chính quyền
địa phương và bổ nhiệm các công chức địa phương đại diện cho các cơ quan
trung ương sử dụng quyền hành chính, chịu trách nhiệm trước chính quyền
trung ương. Tuy nhiên, các đơn vị hành chính đó không có pháp nhân tính, không
được hưởng năng lực pháp lý để kiện tụng, không có tài sản và ngân sách riêng.
#Ưu điểm:
-Đơn giản hoá tổ chức và điều hành của bộ máy hành chính trung ương, đồng
thời tăng cường hiệu năng của bộ máy.
-Tạo được sự uy tín của chính quyền trung ương với dân địa phương. Vì đóng
ngay trên địa bàn địa phương nên các nhà chức trách sát dân hơn, hiểu được
quyền lợi cung như tâm tư nguyện vọng của nhân dân đại phương, vì có thể
dung hoà được quyền lợi giữa trung ương và điạ phương.
#Nhược điểm:
-Do vẫn còn bị lệ thuộc vào trung ương nên các nhà chức trách địa phương
không thể và không có đủ quyền lực để bảo vệ triệt để quyền lợi của địa
phương.
18
www.hanhchinhvn.com
-Nếu sự kiểm soát của trung ương quá lỏng lẻo sẽ làm các nhà chức trách đại
phương lạm quyền, dẫn đến sự khác biệt một cách sâu sắc giữa các điah
phương với nhau do có những quan điểm, chính sách và phương pháp quản lý
khác nhau.
Liên hệ với Việt nam
ở Việt Nam theo nguyên tắc phân công, phân cấp bằng cách quy định trước
nhiệm vụ quyền hạn của mỗi cấp theo nguyên tắc tập trung dânchủ nghĩa là ,
quyền điều hành tập trung trong tay Chính phủ là đồng thời phát huy tính năng
động sáng tạo của các cấp địa phương, bên cạnh đó chính quyền ĐP có tính tự
quyết và tính tự quản.
Câu 6. Trình bày các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy hành
chính nhà nước? Phân tích các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ
máy hành chính nhà nước Việt nam.
Mỗi một quốc gia đều có những nguyêntắc rất cơ bản cho việc xây dựng cơ
cấu tổ chức hành chính nhà nước nhằm đảm bảo cho việc quản lý nhà nước
thống nhất, thông suốt, có hiệu lực và hiệu quả, bảo đảm sự phát triển ổn định
và bền vững của quốc gia.
1).Nguyên tắc nền hành chính phù hợp với những yêu cầu của chức năng thực
thi quyền hành pháp.Tổ chức nền hành chính trước hết phải phù hợp với những
yêu cầu của chức năng quản lý của chính phủ, phải dựa vào mục tiêu chức năng
mà định ra thể chế và lập ra các bộ máy tổ chức tương ứng. Đây là một nguyên
tắc quan trọng trong tổ chức nền hành chính.
2).Nguyên tắc hoàn chỉnh thống nhất. Tổ chức hành chính nhà nước phải là một
tổ chức hoàn chỉnh và thống nhất. ở các nước hiện nay, dù thực hành theo chế
độ nhà nước đơn nhất hay chế độ liên bang, thực hành chế độ tập quyền hay
phân quyền trong quốc gia liên bang hay một quốc gia đơn nhất, hay một nước
thành viên, chỉ có một chính phủ thực hành quyền quản lý, thống nhất quản lý
nền hành chính nhà nước và bộ máy tổ chức. Chính phủ là một tổ chức hoàn
chỉnh thống nhất. Bộ máy hành chính càng thể hiện rõ, đầy đủ nguyên tắc thống
nhất. Bộ máy hành chính càng thể hiện rõ, đầy đủ nguyên tắc thống nhất, hoàn
chỉnh thì càng phát huy tác dụng, hiệu lực của nó. Đó là sự thể hiện quản lý tập
trung trong nguyên tắc tập trung dân chủ trong tổ chức hành chính nhà nước xã
hội chủ nghĩa.
3).Nguyên tắc phân định thẩm quyền quản lý hợp lý cho các cấp, các bộ phận.
Nền hành chính là một hệ thống quyền lực phức tạp, nó vừa phải hoàn chỉnh,
thống nhất lại vừa phải thực hiện sự phân công quyền lực, phân định nhiệm vụ,
19
www.hanhchinhvn.com
quyền hạn trách nhiệm và thẩm quyền cho từng cấp, từng bộ phận. Thẩm
quyền hành chính nằm trong một hệ thống tổ chức thống nhất , nhưng có sự
phân công, tức là một sự phân định thẩm quyền, phân giao quyền hạn, phân
quyền quản lý một cách hợp lý. Phân công là sự tiến bộ của xã hội, phân quyền
quản lý cũng là biểu hiện văn minh, tiến bộ của xã hội về quản lý nhà nước.
4).Nguyên tắc phân định phạm vi quản lý và hệ thống các cấp quản lý phù hợp.
Đây là nguyên tắc định lượng thích hợp cho sự phân quyền quản lý, cho việc
sắp xếp bộ máy, đồng thời cũng thích hợp cho việc bố trí số lượng và chất
lượng nhân viên trong cơ quan quản lý hành chính nhà nước.
5).Nguyên tắc về sự nhất trí giữa chức năng nhiệm vụ với quyền hạn và thẩm
quyền, giữa quyền hạn với trách nhiệm, giữa nhiệm vụ, trách nhiệm với
phương tiện
6).Nguyên tắc tiết kiệm và hiệu quả. Nền hành chính nhà nước có hiệu quả là
hoàn thành được các mục tiêu đặt ra trong các chiến lược, kế hoạch phát triển
kinh tế xã hội đã vạch ra. Hiệu quả được xem xét trên nhiều khía cạnh khác
nhau của kinh tế, xã hội. Thước đo hiệu quả của nền hành chính là các quyết
định quản lý nền hành chính ban hành được xã hội công nhận
7).Nguyên tắc các công dân tham gia vào công việc quản lý một cách dân chủ.
8).Nguyên tắc phát huy tính tích cực của con người . Con người trong mọi tổ
chức luôn luôn là yếu tố bảo đảm cho tổ chức đó hoạt động có hiệu quả. Động
viên sự tham gia của con người và động viên tính tích cực của họ trong các hoạt
động quản lý hành chính nhà nước sẽ đem lại hiệu quả cao. Hoạt động của tổ
chức hành chính nhà nước luôn đòi hỏi tuân thủ theo những quy định của pháp
luật, nhưng có những đòi hỏi người giải quyết vấn đề phải có ý thức và óc sáng
tạo. Công dân không thể chờ đợi sự giải quyết một cách chậm chạp và thủ tục
giấy tờ luộm thuộm. Tính tức cực , chủ động của công chức làm việc trong tổ
chức hành chính nhà nước luôn gắn liền với hiệu quả của công việc.
#Phân tích nguyên tắc tổ chức và hoạt động của các cơ quanHCNNCHXHCN
Việt Nam
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận là thực tiễn hoạt động của nền HCNN, căn cứ
vào những đặc điểm của hệ thống chính trị thì nguyên tắc tổ chức và hoạt động
của tổ chức HCNN của Việt Nam là các nguyên tắc sau:
*Đảng lãnh đạo, nhân dân, làm chủ. Lịch sử hình thành nước CHXHCN Việt
Nam gắn liền với sự lãnh đạo của Đảng cộng sản và trong quá trình phát triển
đất nước thì Đchính sách là Đảng cầm quyền, và là lực lượng lãnh đạo Nhà
nước và xã hội.
-Đảng lãnh đạo quản lý HCNN trước hết bằng các nghị quyết đề ra đường lối,
chủ trương,chính sách và căn cứ vào đó để Nhà nước ban hành hệthống VBPL
20
