Phòng trừ sâu bệnh hại trên cây điều
Bọ phấn đục nõn: Phát sinh trên tất cả các vùng trồng điều trong cả nước. Loại sâu này rất nguy hiểm đối với điều từ 1 đến 4 năm tuổi. Làm cho điều cằn cỗi, hoặc cụt ngọn, cây ngừng sinh trưởng và phát triển.
Phòng trừ sâu bệnh hại trên cây điều
Nguồn: hoind.tayninh.gov.vn
SÂU HẠI:
1-Bọ phấn đục nõn:
Phát sinh trên tất cả các vùng trồng điều trong cả nước. Loại sâu này
rất nguy hiểm đối với điều từ 1 đến 4 năm tuổi. Làm cho điều cằn cỗi, hoặc cụt
ngọn, cây ngừng sinh trưởng và phát triển.
Đặc điểm: Bọ phấn màu đen, có vòi dài, bọ trưởng thành dài 12mm,
bề ngang 3mm. Bọ dùng vòi đục vào nõn non để đẻ trứng.
Triệu chứng: Đầu tiên xuất hiện ở lá hay nõn điều bị vàng úa rồi
khô héo. Sâu đục nõn phá phần bên trong nõn điều và đùn ra nơi xâm nhập những
viên phân. Sâu non có màu hơi vàng, đầu nâu. Sâu hoá nhộng ở đường hầm đục
trong nõn. Bọ phấn có thể phá hại quanh năm, nhưng sâu non phá hại rộ vào
khoảng từ tháng 6 đến tháng10 hàng năm, bọ trưởng thành xuất hiện nhiều từ
tháng 5 đến tháng 8. Thời gian này là thời gian giao phối của bọ phấn, trùng hợp
với thời gian điều ra nõn non.
Phòng trị: Dùng tay bắt sâu non trên cây. Cắt bỏ các chồi non bị hại
cùng với cả sâu non và nhộng ở bên trong và đem đốt. Phun thuốc Padan 95 SP
0,1%, hoặc Sherpa 25EC 0,15% vào tháng 5 và tháng 8, kết hợp với việc cắt cành
bị nhiễm sâu vào tháng 6 và tháng 9.
2-Bọ xít muỗi:
Bọ trưởng thành có màu đỏ nâu, đầu đen, ngực đỏ, bụng trắng. Bọ
trưởng thành cũng như bọ non ở các lứa tuổi đều gây tác hại cho cây điều. Bọ có
thể gây hại ở nhiều bộ phận trên cây điều: chồi non, lá non, cành hoa, quả non...,
nơi bị bọ xít chích hút thường tiết ra nhựa.
Bọ xít dùng vòi chích hút vào phần mô mềm của cây để hút dinh
dưỡng và tiết chất độc làm cho các vết chích thâm đen lại. Ban đầu vết chích xuất
hiện như một vết thương bị mọng nước, sau đó có màu đen hay nâu do tế bào chết
tạo thành và dần chuyển thành vết sẹo. Hoa và nõn bị bọ xít chích thì sẽ bị khô, lá
bị cong và biến dạng, hạt bị nhăn, nếu bị nặng thì khô, nhẹ thì trên bề mặt có
những đốm vảy màu nâu đen tròn.
Phòng trị: - Nếu mật độ bọ xít thấp (ít) thì dùng tay bắt giết.
-Xén tỉa cành ở những cây tán phát triển mạnh.
-Khi mật độ bọ xít cao, dùng các loại thuốc Basudin 50ND pha với
nước theo tỷ lệ 1/800 phun lên cây. Việc phun thuốc nên thực hiện vào sáng sớm
hay chiều tối, đó là những lúc bọ xít muỗi hoạt động mạnh.
3-Sâu xen tóc:
Đây là xén tóc thuộc bộ cánh cứng, sâu đục vào bên trong thân cây
và gây hại. Sâu trưởng thành có chiều dài 40-45mm, thân có màu nâu đỏ, có loại
có màu nâu dạt dẻ.
Triệu chứng gây hại trên cây: Ở vị trí sâu đục vào bên trong xuất
hiện vết nhựa cây cùng với các phần mềm của cây đùn ra từ một lỗ nhỏ. Những
cây bị sâu hại có lá vàng úa, cành bị khô héo và chết. Lớp vỏ ở vị trí sâu đục thân
gây hại bóc ra một cách dễ dàng. Toàn bộ phần vỏ ở quanh khu vực sâu thâm nhập
thường bị sâu non gây hại, một số sâu còn đục sâu vào bên trong phần gỗ của cây.
Phòng trị: -Phát hiện sâu kịp thời, khi sâu bắt đầu gây hại quét
thuốc lên thân cây bằng hỗn hợp; phân trâu bò 10 phần, đất 5 phần, nước 10 phần,
thuốc trừ sâu dạng bột 1 phần.
-Dùng thuốc Decis 2,5 ND pha 10-15cc/ bình 8 lít nươc, phun vào
thân cây và vùng rễ bị hại sau khi đã bóc lớp vỏ bị hại đem đốt.
-Chặt bỏ cây chết và đem đốt.
-Tăng cường chăm bón cho cây để cây phát triển tốt, tăng tính
chống chịu.
4-Câu cấu ăn lá:
Câu cấu có màu xanh lá mạ non. Chúng có hàm rất khoẻ và đôi mắt
lồi ra. Con trưởng thành dài 16mm, rộng 6mm. Loại sâu này hoạt động mạnh,
chúng thường nấp ở mặt dưới lá, nếu thấy động là thả mình rơi xuống đất giả chết
và tìm nấp ở các khe đất. Chúng thường tập trung cắn phá lá điều non. Chúng gặm
phiến lá từ ngoài rìa rồi ăn gần đến gân lá. Nếu mật độ câu cấu cao, có thể gây hại
nặng và toàn bộ lá non của cây bị chúng ăn hết, chỉ còn trơ lại cành.
Phòng trị: Dùng vợt vải màn để bắt giết.
-Dùng thuốc Basudin 50ND với lượng 2lít/ha pha 1/400 –1/500
phun lên cây.
5-Sâu róm đỏ ăn lá:
Sâu trưởng thành là loài bướm đêm, có màu nâu đỏ, ở cánh nổi rõ
ba điểm sáng. Sâu non là một loại sâu róm ăn rất khoẻ, có màu nâu đậm, sâu hoá
nhộng trong kén tơ có lá bao quanh. Sâu xuất hiện và gây hại không thường
xuyên. Những năm gặp điều kiện thời tiết thuận lợi chúng xuất hiện với mật độ
cao và gây hại nặng trên cây điều.
Phòng trị: Phun thuốc Basudin 50ND 1/400 –1/600 hoặc Sumithion
50ND pha với nồng độ 1/400-1/600.
6-Sâu bao: Sâu không gây hại thường xuyên cho cây điều, chỉ khi
gặp điều kiện thời tiết thuận lợi mới xuất hiện. Triệu chứng gây hại là sâu cắn ăn
phần mô mềm có màu xanh của lá từ mặt trên xuống, tạo thành các vòng tròn. Chỗ
bị sâu cắn phá mô bào chuyển sang màu đỏ rồi khô rụng xuống để lại trên lá
những lỗ khuyết.
Phòng trị: Tăng cường chăm bón cho Điều để tăng khả năng đề
kháng và bù đắp những thiệt hại do sâu gây ra. Phun thuốc trừ sâu Basudin 50ND
và Sumithion 50ND như đối với sâu róm đỏ ăn lá.
7-Sâu rộp lá:
Sâu thường gây hại nghiêm trọng cho các cây điều non. Bướm đẻ
trứng ở các chồi non, trứng nở thành sâu non, đục qua biểu bì lá và đào thành các
đường rãnh ở nhu mô dưới biểu bì lá, làm cho lá bị phồng rộp lên. Có những vết
rộp lan rộng khá lớn làm cho lá nhăn nheo và phát triển không bình thường.
Phòng trị: Phun thuốc Phosalone 35ND với liều lượng 1,5-2lít/ha
pha với nồng độ 1/500-1/600, có thể dùng Fenitrothion 0,5% để phun.
8-Sâu kết lá:
Sâu trưởng thành là một loài ngài màu nâu đậm. Ấu trùng màu nâu
đỏ, ấu trùng kết những lá non và hoa tụ lại với nhau thành dạng tổ rồi sống trong
đó. Ấu trùng ăn lá, quả, hạt điều. Nhộng sống trong kén tơ nối kết các lá lại thành
tổ.
Phòng trị: Phun thuốc Fenitrothion 0,05% hoặc Carbaryl 0,15%.
9-Bọ trĩ:
Thường ẩn nấp ở mặt dưới lá, chích hút nhựa làm cho lá biến đổi
màu và nhăn nheo. Thường chúng gây hại nghiêm trọng trong các tháng mùa khô
trên cây con trong vườn ươm và những cây nhỏ mới trồng ra vườn sản xuất. Trong
một số trường hợp hoa điều cũng bị bọ trĩ tấn công.
Phòng trị: Phun thuốc Fenitrothion 0,05%.
11-Rầy mềm ( rệp)
Chích hút đọt non, hoa và trái non làm lá biến dang, nhỏ cúng, gây
rụng hoa, trái. Trong quá trình sống, chúng tiết ra chất dịch đường tạo điều kiện
cho nấm bồ hóng phát triển. Rầy còn là môi giới truyền bệnh vi rút.
Phòng trị: Tỉa cành và bón phân thích hợp để các đọt non ra tập
trung sẽ dễ phòng trị.
Dùng một trong các loại thuốc Actara 25WG 1gam/bình 8 lít,
Applaud 10Wp 10-15g/bình 8 lít, Sherzol 20EC 25-35ml/bình 8 lit, Fenbis 25EC
30-35ml/bình 8 lít, Butyl 10WP 25g/bình 8 lít, Lancer 75WP 15g/bình 8 lít.
BỆNH HẠI:
1-Bệnh thối cổ rễ:
Bệnh rất phổ biến ở các vùng trồng điều. Bệnh hại chủ yếu trên cây
điều con ở các vườn ươm và cây điều khi mới trồng ra vườn sản xuất. Bệnh do
một tập đoàn nấm bán hoại sinh gây ra trong điều kiện cây điều bị suy yếu và bị
chấn thương ở phần gốc, nơi tiếp giáp với rễ. Bệnh thường phát triển mạnh trong
điều kiện đất bị ngập nước và ở các vườn cây con bị che rợp. Trong trường hợp
này, thường bị nấm Phytophthora Palmivora gây hại. Một số nấm xâm nhập qua
vết thương ở gốc cây. Thường gặp là các loại nấm Cylindrocladium Scoparium.
Fusarium SP. Pythium SP, Rhizoctonia solani. Nhóm nấm này thường gây bệnh
nặng trong vườn ươm và cây con mới trồng bị mưa giông, gió lay gốc làm sây xát
cổ rễ tạo nên các vết thương cho nấm xâm nhập và gây bệnh.
Phòng trị: Chăm sóc cây con đầy đủ, Tránh làm thương tổn cho cây
con khi còn nhỏ. Không để ngập luống ươm cây con khi tưới. Điều hoà độ rợp của
mái che thích hợp. Kiểm tra thường xuyên, khi phát hiện thấy cây con bị bệnh cần
đưa ra khỏi vườn ươm. Khi xuất hiện bệnh, phun thuốc Oxyclorrua đồng 20ND
pha với nồng độ 1/100 – 1/150 vào luống ương cây con.
2-Bệnh vết cháy trên lá:
Do nấm Pestalozzia dichatea và Phomopsis anacardii gây ra.
Triệu chứng: Xuất hiện các vết màu xám đen trên lá. Ở vết bệnh
các tế bào của cây bị chết. Bệnh thường gây hại trên các cây điều suy yếu.
Phòng trị: Tăng cường chăm bón cho cây điều, cây phát triển khoẻ
mạnh, nấm sẽ khó có cơ hội gây bệnh. Khi bệnh xuất hiện có thể phun thuốc
Benlat-C BTN, dùng 20-25 gam thuốc pha trong 1 bình 8 lít, lượng phun
1000lit/ha (125 bình/ha).
3-Bệnh thán thư:
Do nấm Colletotrichum gloeosporioides. Nấm gây bệnh là một loài
đa thực có thể gây hại trên nhiều loại cây trồng khác nhau. Nấm gây ra các vết
bệnh trên lá, làm khô các cành con, làm thối hoa và cuối cùng gây ra các vết bệnh
trên quả. Nấm gây hại nặng trên các cây bị suy yếu, những cây mất cân đối về sinh
lý. Bệnh lây lan nhanh trong điều kiện ẩm độ không khí cao.
Phòng trị: Tăng cường chăm bón cho cây điều, cây phát triển khoẻ
mạnh, nấm sẽ khó có cơ hội gây bệnh. Khi bệnh xuất hiện có thể phun thuốc
Benlat-C BTN, dùng 20-25 gam thuốc pha trong 1 bình 8 lít, lượng phun
4-Bệnh chết khô:
1000lit/ha (125 bình/ha).
Do nấm Corticum salmonicolor (Pellicularia salmonicolor).
Triệu chứng:Trên vỏ cây ở phần gốc, thân hoặc trên các nhánh xuất
hiện những đốm trắng. Đó là những sợi nấm đan dày, thường xuất hiện trong mùa
mưa. Về sau các đốm trắng chuyển dần sang màu hồng nên bệnh có tên là bệnh
váng hồng. Trên các vết bệnh màu hồng, có chứa bào tử và hạch nấm. Về sau khi
vết bệnh phát triển mạnh, vỏ cây bị bong ra và cành cây bị khô dần, vết khô lan
dài từ ngọn xuống.
Phòng trị: Thực hiện vệ sinh vườn điều , chặt bỏ những cành cây bị
bệnh đem đốt. Tỉa bớt cành ở những vườn điều trồng dày. Khi bệnh xuất hiện Có
thể sử dụng thuốc Benlat-C BTN. Dùng 20-25g thuốc pha cho 1 bình 8 lít. Phun
với lượng 125 bình/ha.
