Phiên mã và dịch mã
Là một mạch polinucleotit, nhưng được cuộn lại một đâù
Mỗi phân tử tARN đều có một bộ ba đối mã đặc hiệu
Là một mạch polinucleotit, nhưng được cuộn lại một đâù
Mỗi phân tử tARN đều có một bộ ba đối mã đặc hiệu
Bài 2:
PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ
I. Phiên mã (tổng hợp mARN )
1.Caáu truùc và chức năng của ARN
I. Phiên mã (tổng hợp mARN )
1.Caáu truùc và chức năng của ARN
a.mARN
Caáu taïo:
Laø moät maïch poâlinucleâoâtít
sao cheùp ñuùng moät ñoaïn
maïch ADN nhöng trong ñoù
uraxin thay cho timin
Chöùc naêng
+ Là phiên bản của gen
+ Làm nhiệm vụ khuôn mẫu
cho dịch mã ở riboxom
I. Phiên mã (tổng hợp mARN )
1.Caáu truùc và chức năng của ARN
b. tARN
Caáu taïo:
Là một mạch polinucleotit,
nhưng được cuộn lại một đâù
Mỗi phân tử tARN đều có một
bộ ba đối mã đặc hiệu
Chöùc naêng
Vận chuyển axitamin tới
riboxom để dịch mã
I. Phiên mã (tổng hợp mARN )
1.Caáu truùc và chức năng của ARN
c. rARN
Caáu taïo:
Laø moät maïch poâlinucleâoâtít,
dang mạch đơn hoặc quấn lại
như tARN
Chöùc naêng
Laø thaønh phaàn caáu taïo
neân caùc riboâxoâm.
2. Cơ chế phiên mã Quá trình phiên mã xảy ra khi nào?
Những thànhnàoầtham gia vào quá trìnhmẫu nào? mã?
Enzim ph t o ra dựa gia khuôn trình mã?
ARN được nạnào thamtrên vào quáphiên phiên
ện c bi ạchếkhuôncủt thúc trìnhợp c a mã là gì?
K t quả ếa quá phiên
Cho biết HiPhân ủngt xảy ra khiphiêncmãngTBNSủvàmARN?
chiềutượaệmquá trình kđượ tổquá trình phiên mã?
ởh TBNC?
5’ 3’
ARN polimeraza
3’ 5’
Tế` bào nhân sơ Tế` bào nhân chuẩn
mARN sơ khai
E I E I E
Loại bỏ I
5’ 3’
5’ 3’
mARN trưởng thành mARN trưởng thành
I. Phiên mã (tổng hợp mARN )
2. Cơ chế phiên mã
2
Ña soá caùc ………..ñeàu ñöôïc toång hôïp
treân khuoân………., tröø ARN laø boä gen
4
cuûa moät soá viruùt
3
Döôùi taùc duïng cuûa enzim………………
Moät ñoaïn cuûa phaân töû ADN duoãi xoaén, 2
maïch ñôn taùch nhau ra.
1
Moãi ………..treân maïch mang
5
…………keát hôïp vôùi moät
8 6
………………trong ……………theo
nguyeân 7 c boå sung ( A – U ) : ( G – X ),
taé
taïo neân chuoãi ……………..cuûa ARN
1.mã gố(mARN trưởng3.ARN polimeraza
thành)
c 2.ARN 4.ADN
5.nucleotit 6.Môi trường nội bào 7.pôliribônucleotit 8.ribônucleotit
II. Dịch mã
Axitamin đượt hóaạkết
Axitamin hoạ ợ ho t hóa có
Quá trình tổng hc p protein nhờ
hợp với tARN nhằm
• 1. Hoạt hóa axit amin nhgắn với hợphần t nào?
ũng thành p chấ nào tham gia?
mục đích gì?
ezim
Axit amin + ATP axit amin *
axit amin * + tARN aa - tARN
II. Dịch mã
• 2. Tổng hợp chuỗi polipeptit
1 mARN từ nhân vào tế bào chất, kết hợp với Ri ở vị trí nào?
2 tARN mang aa thứ mấy tiến vào vị trí đầu tiên của Ri ?
3 Vị trí kế tiếp là của tARN mang aa thứ mấy? Và liên kết nào được hình thành?
4 Lúc này Ri có hoạt động nào tiếp theo ?và cho biết kết quả của hoạt đông đó?
5 Sự chuyển vị của Ri đến khi nào thì kết thúc ?
6 Sau khi được tổng hợp , có những hiện tượng gì xảy ra ở chuỗi polipeptit?
Trả lời:
1.Mã mở đầu AUG
2.*tARN daa1-chuyển ủủiộmãộớitđthúc (UAG) mở ủtARN(UAX) iban ỏmchuiỗukhkhỏi aa1và NTBS
3.MangRich ếpaang ở mầenzim vặctrí bên,làm /mARN(thì tARN cuốiđipu rờimã ỏi RiRiồng
56.Nhờị tác dụ m c ớ au (Met-tARN) đốiạmã và au i mã ớptách mãớcùngầriờ(AUG)đ
4.Ri mang tARNcđ t b t ba/mARN c nh cđầ ố Met) a nó kh ầ ở ớ i của theo
khi ti xúc v a Ri kế ị hiệu aa cho đ nó kh củ vớ kh v đ
theoờỗiđpolipeptit kỗit polipeptiti sẽhìnhathành giữớpaa ớc ở đầchơnaa2 /mARN theo NTBS ,
chuNTBS. Liên đế peptiti,đố mã củ c nó sẽ thành v ậ i mã u và tạo phân tử
polipeptitva chu ượcvào được đươ hình kh a b m cao ủa aa1
th i ưa aa2- tARN giả phóng
liên kết hoàn chỉnhc hình thành giữa aa1 và aa2
protein peptit đượ
PRO
MET
X
U X
G GA
U X G
A
A
A U
G A
G G G U
U X
U U
X X
X X
CYS
MET PRO
X
A
A
G
X
A
G
A G U
G A
G G G U
U X
U U
X X
X X
PRO
MET PRO CYS
X
G G
G
X
A
A A
A U
G A
G G G U
U X
U U
X X
X X
THR
MET PRO CYS PRO
U
A
G
G
X
A
A G G U
G A
G G G U
U X
U U
X X
X X
MET THR
PRO CYS PRO
G
U
A A
G
A U
G A
G G G U
U X
U U
X X
X X
MET THR
PRO CYS PRO
G
A
A U
G A
G G G U
U X
U U
X X
X X
men
MET THR
PRO CYS PRO
G
A
A U
G A
G G G U
U X
U U
X X
X X
THR
PRO CYS PRO G
A
A U
G A
G G G U
U X
U U
X X
X X
Axit amin môû ñaàu khoâng naèm trong phaân töû Protein
Boä keát thuùc khoâng maõ hoaù axit amin
Tìm soá axit amin do moät Riboxom toång hôïp moät phaân
töû Protein treân moät phaân töû ARNm
ΣRN
-2
3
II. Dịch mã
• 2. tổng hợp chuỗi polipeptit
Điền vào chỗ trống sau:
B1: hai tiểu đơn vị …………. Gắn với mARN ở vị trí nhận biết đặc hiệu . Bộ ba đối
2
1
mã……… . Của phức hợp Met – tARN bổ sung với codon mở đầu…….. ….. Trên mARN
3
1. AUG 2. riboxom 3. UAX
B2: Khi Codon thứ hai GAA gắn với bộ ba đối mã của nó ………..Riboxom tác động
6
như một khung đỡ ……….và phức hợp…………… để gắn kết hai aa Met – Glu nhờ
5 8
liên kết ………..
4
7
Riboxom dịch đi một codon trên mARN để đỡ phức hợp ………… tiếp theo cho đến
khi aa thứ ba ( Arg) liên kết với aa thứ hai (Glu) bằng liên kết peptit
Quá trình này cứ lặp đi lặp lại cho đến cuối mARN.
4.Peptit 5.mARN 6.XUU 7.codon – anti codon 8.axit amin- tARN
11
B3: Khi ……… tiếp xúc với một trong ba mã kết thúc (UAA, UAG, UGA) thì quá
trình dịch mã hoàn tất.
10
Nhờ một loại……… đặc hiệu , aa mở đầu ( met) được cắt khỏi chuỗi polipettit vừa
tổng hợp. Chuỗi polipeptit tiếp tục hình thành các cấu trúc bậc cao hơn trở thành
9
………..có hoạt tính sinh học
9 protein 10 enzim 11 riboxom
A G G G G
A A A
G A AGG G A AGG G A AGG
G
A G
U
U U U U
U U U
U
X X X
X
Pô li xôm
Riboxom tröôït treân ARNm thoâng phaûi moät maø nhieàu
Riboâxoâm cuøng tröôït caùch nhau moät khoaûng töø 50
100A¨ (16 30 Nu)
Nhö vaäy, moät phaân töû ARN thoâng tin toång hôïp ñöôïc
nhieàu phaân töû Protein coù caáu truùc hoaù hoïc gioáng nhau
Cơ chế phân tử của hiện tượng di truyền :
AND mARN protein TT
Phiên Dịch
mã mã
