Những tiến bộ trong điều trị teo thực quản tại bệnh viện Nhi Đồng 1
Teo thực quản là một dị tật gặp với tần suất khoảng từ 1/4500 đến 1/2440 trẻ mới sinh còn sống()4. Trải qua 265 năm sau mô tả đầu tiên về teo thực quản thì mới có đựơc trường hợp sống sót đầu tiên sau phẫu thuật mở dạ dày ra da vào năm 1935. Năm 1941, Cameron Haight đã mổ cứu sống trường hợp đầu tiên bằng thắt đường rò và nối thực quản ngay(,,,)4111419.
NHÖÕNG TIEÁN BOÄ TRONG ÑIEÀU TRÒ TEO THÖÏC QUAÛN
TAÏI BEÄNH VIEÄN NHI ÑOÀNG 1
Nguyeãn Kinh Bang*, Huyønh Coâng Tieán*, Ñaøo Trung Hieáu*
TOÙM TAÉT
Muïc ñích: coù ñöôïc moät toång quan veà tình hình phaùt trieån trong ñieàu trò teo thöïc quaûn taïi beänh vieän
Nhi Ñoàng 1, töø ñoù thaáy ñöôïc nhöõng vaán ñeà coøn haïn cheá ñeå coù nhöõng bieän phaùp khaéc phuïc nhaèm laøm cho
tæ leä töû vong ngaøy caøng ñöôïc caûi thieän hôn nöõa.
Ñoái töôïng vaø phöông phaùp: Chuùng toâi hoài cöùu 87 beänh nhaân teo thöïc quaûn ñieàu trò taïi beänh vieän
trong voøng 6 naêm. Caùc soá lieäu ñöôïc ghi nhaän theo hai giai ñoaïn. Giai ñoaïn 1 töø naêm 1998 – 2000 coù 42
beänh nhaân, giai ñoaïn hai töø naêm 2001 – 2003 coù 45 beänh nhaân. Söï khaùc bieät giöõa hai nhoùm ñöôïc kieåm
ñònh baèng pheùp kieåm X2, T vôùi p = 0.05.
Keát quaû: khoâng coù söï thay ñoåi nhieàu veà ñaëc ñieåm laâm saøng cuûa beänh nhaân traûi qua hai giai ñoaïn.
Haàu heát caùc beänh nhaân ñeàu ñöôïc phaãu thuaät noái thöïc quaûn ngay. Tæ leä xì mieäng noái giaûm töø 37.9% (1998
– 2000) coøn 27.5% (2001 – 2003). Tæ leä töû vong giaûm töø 54.76% (1998 – 2000) coøn 28.6% (2001 – 2003).
Keát luaän: Ñieàu trò teo thöïc quaûn hieän nay ñaõ coù nhöõng tieán boä ñaùng keå tæ leä töû vong ngaøy caøng giaûm. Qua
hai giai ñoaïn ñaëc ñieåm cuûa beänh nhaân döôøng nhö khoâng coù nhöõng thay ñoåi ñaùng keå, söï caûi thieän tæ leä töû vong
coù ñöôïc chuû yeáu laø do nhöõng tieán boä trong coâng taùc chaêm soùc beänh nhaân tröôùc vaø sau moå, söï phaùt trieån cuûa
gaây meâ hoâi söùc cuõng nhö nhöõng tieán boä trong kyõ thuaät moå. Do ñoù ñeå caûi thieän tæ leä töû vong hôn nöõa chuùng ta
caàn phaûi quan taâm ñeán vieäc laøm theá naøo beänh nhaân teo thöïc quaûn phaûi ñöôïc chaån ñoaùn sôùm hôn.
SUMMARY
THE ADVANCES IN MANAGEMENT OF ESOPHAGEAL ATRESIA
AND TRACHEO-ESOPHAGEAL FISTULA IN CHILDREN HOSPITAL NO.1
Nguyen Kinh Bang, Huynh Cong Tien, Ñao Trung Hieu
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 22 – 27
Purpose: The aim of this study was to review the historical changes in the management of
esophageal atresia and tracheo-esophageal fistula in children hospital No.1. So that future determinations
could be made to minimize mortality.
Materials and methods: We reviewed 87 cases admitted in our hospital for 6 years. We divided the
cases in two groups during the years: 1st 1998 – 2000 (n=42); 2nd 2001 – 2003 (n=45). Chi squared test
and student test were performed to determine the difference between two groups. The level of
significance was defined as p = 0.05.
Results: There were not many changes in the clinical features of patients over two periods. Most
patient underwent primary repair of thier atresia. Anastomostic leak decreased from 37.9% (1998 – 2000)
to 27.5% (2001 – 2003). Motality decreased from 54.76% (1998 – 2000) to 28.6% (2001 – 2003).
Conclusions: The advances in management of esophageal atresia and tracheo-esophageal fistula
due to better suportive care, improved surgical techniques. To make mortality rate being lower, the time
of diagnosis shuold be earlie.
* Khoa Ngoaïi Beänh vieän Nhi Ñoàng 1 - TP.HCM
22
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005
ÑAËT VAÁN ÑEÀ caøng ñöôïc caûi thieän.
Nghieân cöùu naøy nhaèm muïc ñích coù ñöôïc moät
Teo thöïc quaûn laø moät dò taät gaëp vôùi taàn suaát
toång quan veà tình hình phaùt trieån trong ñieàu trò teo
khoaûng töø 1/4500 ñeán 1/2440 treû môùi sinh coøn
thöïc quaûn taïi beänh vieän Nhi Ñoàng 1, töø ñoù thaáy ñöôïc
soáng(4). Traûi qua 265 naêm sau moâ taû ñaàu tieân veà teo
nhöõng vaán ñeà coøn haïn cheá ñeå coù nhöõng bieän phaùp
thöïc quaûn thì môùi coù ñöïôc tröôøng hôïp soáng soùt ñaàu
khaéc phuïc nhaèm laøm cho tæ leä töû vong ngaøy caøng
tieân sau phaãu thuaät môû daï daøy ra da vaøo naêm 1935.
ñöôïc caûi thieän hôn nöõa.
Naêm 1941, Cameron Haight ñaõ moå cöùu soáng tröôøng
hôïp ñaàu tieân baèng thaét ñöôøng roø vaø noái thöïc quaûn ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN
ngay(4,11,14,19). CÖÙU
Vieäc ñieàu trò teo thöïc quaûn coù thaønh coâng hay Nghieân cöùu tieán haønh treân 87 tröôøng hôïp teo
khoâng phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá bao goàm tình traïng thöïc quaûn ñöôïc ñieàu trò taïi beänh vieän Nhi Ñoàng 1 thôøi
cuûa beänh nhaân, chaêm soùc tröôùc moå, kyõ thuaät moå, cuõng gian töø thaùng 1 naêm 1998 ñeán thaùng 12 naêm 2003
nhö vieäc saên soùc haäu phaãu vaø nhöõng bieán chöùng sau bao goàm 58 nam vaø 29 nöõ. Caùc bieán soá nghieân cöùu
moå. Naêm 1962, DJ Waterston ñaõ ñöa ra baûng phaân loaïi bao goàm
teo thöïc quaûn döïa treân söï taäp hôïp cuûa ba yeáu toá laø caân
naëng, caùc dò taät phoái hôïp, vaø tình traïng vieâm Ñaëc ñieåm beänh nhaân
phoåi(4,11,14,19). Baûng phaân loaïi naøy ñaõ ñöôïc söû duïng roäng Tuoåi thai
raõi treân theá giôùi, noù cho pheùp so saùnh keát quaû ñieàu trò Caân naëng luùc sanh
giöõa caùc beänh vieän, cho pheùp tieân löôïng soáng coøn vaø
Theå loaïi theo baûng phaân loaïi cuûa Gross
ñònh höôùng cho vieäc ñieàu trò phaãu thuaät.
Vieâm phoåi
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, vôùi söï tieán boä trong
laõnh vöïc gaây meâ vaø hoài söùc sô sinh cuõng nhö nhöõng Suy hoâ haáp
tieán boä trong kyõ thuaät moå, vieäc ñieàu trò teo thöïc quaûn Nhieãm truøng huyeát
ñaõ coù raát nhieàu tieán boä treân theá giôùi. Qua nhieàu baùo
Dò taät phoái hôïp
caùo, tæ leä töû vong hieän nay ôû caùc nöôùc phaùt trieån ñaõ
Thôøi gian tröôùc nhaäp vieän
giaûm ñi ñaùng keå, töø 61% (1947-1968) coøn 11% (1994-
2000)(7). Vôùi söï phaùt trieån naøy nhöõng yeáu toá giuùp tieân Phaãu thuaät
löôïng moät beänh nhaân teo thöïc quaûn cuõng ñaõ coù
Bieán chöùng
nhieàu thay ñoåi. Ña soá caùc baùo caùo hieän nay ñeàu cho
raèng baûng phaân loaïi cuûa Waterston laø khoâng coøn phuø Xì mieäng noái
hôïp nöõa vaø moät soá baûng phaân loaïi môùi ñaõ ñöôïc ñöa ra Töû vong
nhö baûng phaân loaïi Montreal naêm 1993(15), baûng Caùc soá lieäu ñöôïc phaân tích baèng phaàn meàm
phaân loaïi cuûa Spitz naêm 1994(18). thoáng keâ SPSS 11.5. Ñeå nhaän thaáy söï thay ñoåi caùc soá
Taïi beänh vieän Nhi Ñoàng 1 teo thöïc quaûn ñöôïc lieäu ñöôïc ghi nhaän theo hai giai ñoaïn, giai ñoaïn I töø
phaãu thuaät thaønh coâng laàn ñaàu tieân vaøo naêm 1997. naêm 1998 – 2000, giai ñoaïn II töø naêm 2001 – 2003.
Keå töø ñoù ñeán nay beänh vieän vaãn söû duïng baûng phaân Söï khaùc bieät giöõa hai nhoùm ñöôïc kieåm ñònh baèng
loaïi cuûa Waterston ñeå tieân löïông cho beänh nhaân teo pheùp kieåm X2, T vôùi p = 0.05.
thöïc quaûn. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, vôùi söï phaùt
KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU
trieån maïnh meõ trong lónh vöïc gaây meâ hoài söùc cuõng
nhö trong kyõ thuaät moå, haàu nhö taát caû nhöõng beänh Trong thôøi gian nghieân cöùu chuùng toâi ghi nhaän
nhaân teo thöïc quaûn coù nhöõng yeáu toá tieân löôïng naëng coù 87 tröôøng hôïp teo thöïc quaûn ñöôïc ñieàu trò taïi beänh
ñeàu ñöôïc tieán haønh phaãu thuaät, tæ leä töû vong ngaøy vieän Nhi Ñoàng 1, trong ñoù töø naêm 1998 – 2000 coù 42
23
tröôøng hôïp, töø naêm 2001 – 2003 coù 45 tröôøng hôïp. Dò taät phoái hôïp
Ñaëc ñieåm beänh nhaân Chuùng toâi ghi nhaän dò taät phoái hôïp hieän dieän
trong 40 tröôøng hôïp chieám tæ leä 46%. Trong ñoù giai
Giôùi:
ñoaïn 1 dò taät phoái hôïp gaëp trong 42.9% caùc tröôøng
87 beänh nhaân trong loâ nghieân cöùu cuûa chuùng toâi hôïp, giai ñoaïn 2 laø 48.9%.
bao goàm 58 nam vaø 29 nöõ.
Phaân boá caùc dò taät phoái hôïp
Theå loaïi teo thöïc quaûn Dò taät phoái hôïp GÑ1 GÑ2 Toång
Khoâng 24 23 47 (54%)
79
80 Tim maïch 8 12 20 (23%)
70 Tieâu hoaù 3 3 6 (7%)
60 Dò taät khaùc 4 5 9 (10.3%)
50 Tieâu hoaù + tim maïch 3 2 5 (5.7%)
Toång 42 45 87(100%)
40
30 Vieâm phoåi
GIAI ÑOAÏN TOÅNG
20
I II
10 5 9 9 18
1 1 1 0 Khoâng
0 21.4% 20.0% 20.7%
A B C D E F VIEÂM PHOÅ
33 36 69
Coù
78.6% 80.0% 79.3%
Bieåu ñoà 1: Phaân boá theå loaïi teo thöïc quaûn theo Gross TOÅNG 42 45 87
Tuoåi thai χ2 (1) = 0.027; P = 0.869
GIAI ÑOAÏN TOÅNG Khoâng coù söï khaùc bieät veà tæ leä vieâm phoåi giöõa hai
I II giai ñoaïn.
11 8 19
Thieáu thaùng Suy hoâ haáp
26.2% 17.8% 21.8%
Tuoåi Thai GIAI ÑOAÏN TOÅNG
31 37 68
Ñuû thaùng I II
73.8% 82.2% 78.2%
19 27 46
TOÅNG 42 45 87 Khoâng
45.2% 60.0% 52.9%
χ2 (1) = 0.901; P = 0.343 SUY HOÂ HAÁP Nheï
12 16 28
28.6% 35.6% 32.2%
Khoâng coù söï khaùc bieät veà tæ leä sanh thieáu thaùng 11 2 13
giöõa hai giai ñoaïn. Naëng
26.2% 4.4% 14.9%
TOÅNG 42 45 87
Thôøi gian töø luùc sanh ñeán luùc nhaäp vieän
Thôøi gian töø luùc sanh ñeán luùc nhaäp vieän trung χ2 (2) = 8.1; P = 0.017
bình laø 2.82 ngaøy vaø ñoä leäch chuaån laø 3.506 ngaøy. Tình traïng hoâ haáp luùc nhaäp vieän cuûa beänh nhaân ôû
Trong ñoù coù 13 tröôøng hôïp nhaäp vieän tröôùc 24 giôø giai ñoaïn 1 xaáu hôn so vôùi giai ñoaïn 2.
(15%), 27 tröôøng hôïp nhaäp vieän sau sanh töø 24 – 48 Nhieãm truøng huyeát
giôø (31%), 47 tröôøng hôïp nhaäp vieän sau 48 giôø (54%). GIAI ÑOAÏN TOÅNG
I II
Caân naëng luùc sanh
Khoâng 30 35 65
Caân naëng luùc sanh trung bình laø 2585.17 gam, ñoä NHIEÃM TRUØNG 71.4% 77.8% 74.7%
leäch chuaån laø 447.135 gam. Khoâng coù söï khaùc bieät veà HUYEÁT 12 10 22
Coù
caân naëng luùc sanh trung bình giöõa hai giai ñoaïn. 28.6% 22.2% 25.3%
TOÅNG 42 45 87
χ2 (1) = 0.464; P = 0.496
24
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005
Khoâng coù söï khaùc bieät veà tæ leä nhieãm truøng huyeát neáu tính chung vôùi caùc tröôøng hôïp loaïi tröø khoûi loâ
giöõa hai giai ñoaïn. nghieân cöùu vì coù caân naëng quaù thaáp hoaëc coù dò taät
Phaãu thuaät phoái hôïp naëng khoâng theå tieán haønh phaãu thuaät ñöôïc
thì tæ leä töû vong coøn cao hôn nöõa. Tuy nhieân tæ leä töû
Caùc phöông phaùp phaãu thuaät vong trong nhöõng naêm gaàn ñaây coù khuynh höôùng
Phöông phaùp phaãu thuaät Soá löôïng (theå loaïi)
giaûm daàn töø 54.76% naêm 1998 – 2000 coøn 28.8%
Noái thöïc quaûn moät thì 66(1A, 64C, 1D)
Caét ñöôøng roø, môû daï daøy ra da 5(C) naêm 2001- 2003.
Caét ñöôøng roø, môû thöïc quaûn coå ra da, 1(B) Coù nhieàu yeáu toá goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån naøy
môû daï daøy ra da, taïo hình thöïc quaûn
bao goàm beänh ñöôïc chaån ñoaùn vaø chuyeån ñeán trung
baèng ñaïi traøng thì hai
Môû daï daøy ra da, caét ñöôøng roø - noái 2(C) taâm chuyeân khoa sôùm, söï phaùt trieån cuûa chuyeân khoa
thöïc quaûn thì hai gaây meâ hoài söùc vaø chaêm soùc tröôùc vaø sau moå cuõng
Coät taâm vò, môû daï daøy ra da 1(C) nhö nhöõng phaùt trieån trong kyõ thuaät moå.
Môû daï daøy ra da 3(A)
Môû daï daøy ra da, taïo hình thöïc quaûn 1(A)
Theo caùc baùo caùo hieän nay ôû caùc nöôùc phaùt trieån
baèng ñaïi traøng thì hai thì ñaëc ñieåm beänh nhaân ñaõ coù nhieàu thay ñoåi so vôùi
Khoâng theå phaãu thuaät ñöôïc 8(7C, 1E) tröôùc ñaây. Hieän nay caùc beänh nhaân teo thöïc quaûn
Bieán chöùng ngaøy caøng sanh non hôn, nheï caân hôn vaø coù nhieàu dò
taät phoái hôïp hôn, ñieàu naøy laø do söï phaùt trieån cuûa caùc
Xì mieäng noái
phöông tieän chaån ñoaùn giuùp chuùng ta phaùt hieän dò taät
GIAI ÑOAÏN TOÅNG
ngaøy caøng nhieàu hôn. Tæ leä vieâm phoåi ngaøy caøng giaûm
I II
18 29 47 do beänh ñöôïc chaån ñoaùn sôùm vaø chaêm soùc tieàn phaãu
Khoâng hôïp lí, ñieàu naøy ñaõ giuùp laøm caûi thieän tæ leä töû vong vaø
62.1% 72.5% 68.1%
Xì mieäng noái
11 11 22 hieän nay vieâm phoåi khoâng coøn ñöôïc xem laø moät yeáu
Coù
37.9% 27.5% 31.9% toá tieân löôïng nöõa. Nghieân cöùu cuûa chuùng toâi cho thaáy
TOÅNG 29 40 69 raèng caùc beänh nhaân nhaäp vieän vôùi moät tæ leä vieâm phoåi
2
χ (1) = 0.842; P = 0.359 raát cao (79.3%) nhieàu tröôøng hôïp nhaäp vieän trong
Söï khaùc bieät veà tæ leä xì mieäng noái giöõa hai tình traïng suy hoâ haáp naëng phaûi hoå trôï hoâ haáp,
giai ñoaïn chöa coù yù nghóa thoáng keâ. nhieãm truøng huyeát chieám 25.3% caùc tröôøng hôïp. Traûi
qua hai giai ñoaïn, veà ñaëc ñieåm beänh nhaân nhö caân
Töû vong
naëng, tuoåi thai, tæ leä vieâm phoåi, nhieãm truøng huyeát, dò
Tæ leä töû vong coù khuynh höôùng giaûm ñi trong
taät phoái hôïp döôøng nhö khoâng coù gì thay ñoåi, rieâng ôû
nhöõng naêm gaàn ñaây, töø 54.76% naêm 1998 – 2000
giai ñoaïn II tæ leä suy hoâ haáp coù giaûm so vôùi giai ñoaïn I
coøn 28.8% naêm 2001- 2003.
ñieàu naøy coù theå ñaõ goùp phaàn laøm giaûm tæ leä töû vong.
BAØN LUAÄN Veà phöông dieän phaãu thuaät, ngaøy nay teo thöïc
Trong nhöõng thaäp nieân gaàn ñaây, vôùi nhöõng tieán quaûn khoâng nhaát thieát phaûi tieán haønh phaãu thuaät
boä trong lónh vöïc gaây meâ hoài söùc vaø chaêm soùc treû sô khaån caáp maø caàn phaûi coù moät thôøi gian 24 – 48 giôø ñeå
sinh cuõng nhö söï quan taâm ngaøy caøng nhieàu ñeán ñieàu chænh caùc roái loaïn ñieän giaûi, choáng nhieãm truøng
beänh lyù teo thöïc quaûn vaø söï phaùt trieån veà kyõ thuaät vaø ñieàu trò vieâm phoåi.
moå, keát quaû ñieàu trò teo thöïc quaûn ñaõ ñöôïc caûi thieän Ñieàu trò teo thöïc quaûn lyù töôûng nhaát laø coät caét
roõ reät. Hieän nay tæ leä soáng chung ôû caùc nöôùc phaùt ñöôøng roø vaø noái thöïc quaûn ngay trong moät laàn moå.
trieån töø 80% ñeán 90%(5,16). Tuy nhieân ñieàu naøy khoâng Phöông phaùp naøy coù theå thöïc hieän ñöôïc ôû haàu heát caùc
hoaøn toaøn ñuùng ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån, tröôøng hôïp teo thöïc quaûn coù roø khí quaûn thöïc quaûn
cuõng nhö nöôùc ta thì tæ leä töû vong vaãn coøn cao. Tæ leä ñaàu döôùi(9). Ñoái vôùi nhöõng tröôøng hôïp khi ñaõ boùc taùch
töû vong trong loâ nghieân cöùu cuûa chuùng toâi laø 41%,
25
toaøn boä tuùi cuøng treân nhöng vaãn chöa ñuû chieàu daøi ñeå trong tröôøng hôïp moå baèng ñöôøng ngoaøi maøng phoåi
noái vôùi thöïc quaûn ñaàu döôùi thì hieän nay caùc taùc giaû nhöng maøng phoåi bò raùch nhieàu khoâng theå khaâu phuïc
khuyeán caùo neân boùc taùch ñaàu döôùi thöïc quaûn ñeå coù hoài laïi ñöôïc.
theå noái thöïc quaûn ngay(10, 14, 19, 20). Moät phöông phaùp Theo baùo caùo cuûa nhieàu taùc giaû maëc duø tæ leä töû
khaùc ñeå laøm daøi thöïc quaûn ñoù laø môû cô voøng troøn thöïc vong trong nhöõng naêm gaàn ñaây ñaõ ñöôïc caûi thòeân roõ
quaûn theo Laviditis. Chuùng toâi coù 3 tröôøng hôïp môû cô reät nhöng tæ leä bieán chöùng ôû mieäng noái vaãn coøn cao,
voøng troøn tuùi cuøng treân theo Laviditis ñeå coù theå noái tæ leä xì mieäng noái ñöôïc baùo caùo thay ñoåi töø 4% ñeán
thöïc quaûn ngay tuy nhieân caû ba tröôøng hôïp naøy ñeàu 36%(7,9,13,17). Nguyeân nhaân daãn ñeán xì mieäng noái cuõng
bò roø mieäng noái sau moå. ñaõ ñöôïc baùo caùo laø coù lieân quan ñeán tình traïng nhieãm
Ñoái vôùi teo thöïc quaûn loaïi A, Theo Spitz(18,19,20) thì truøng huyeát, vaät lieäu khaâu noái thöïc quaûn, mieäng noái
khoaûng caùch giöõa hai ñaàu thöïc quaûn seõ giaûm daàn trong thöïc quaûn bò caêng, boùc taùch quaù nhieàu ñaàu döôùi thöïc
vaøi thaùng ñaàu sau sanh do söï phaùt trieån cuûa thöïc quaûn quaûn. Trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi 22/69 beänh
bôûi söï kích thích cuûa phaûn xaï nuoát. Theo Maksoud- nhaân ñöôïc moå noái thöïc quaûn bò xì mieäng noái chieám tæ
Filho vaø coäng söï(12) nghieân cöùu treân 15 beänh nhaân teo leä 31.9% tæ leä naøy ñaõ ngaøy caøng giaûm töø 37.9% ôû giai
thöïc quaûn khoâng roø ñöôïc ñieàu trò baèng phöông phaùp ñoan I xuoáng coøn 25.7% ôû giai ñoaïn II. Chuùng toâi nghó
phaãu thuaät trì hoaõn töùc laø beänh nhaân ñöôïc môû daï daøy raèng ñaây laø söï tieán boä veà maët kyõ thuaät ñaõ goùp phaàn
sau sanh ñeå nuoâi aên, 8 – 12 tuaàn sau ñaùnh giaù laïi quan troïng laøm giaûm tæ leä xì mieäng noái töø ñoù laøm
khoaûng caùch giöõa hai tuùi cuøng thöïc quaûn caùc taùc giaû ñaõ giaûm töû vong. Xì mieäng noái seõ ñöa ñeán vieâm trung
nhaän thaáy raèng coù 5 tröôøng hôïp (31.3%) khoaûng caùch thaát, traøn muû maøng phoåi vaø nhieãm truøng huyeát. Ñaây
giöõa hai tuùi cuøng thöïc quaûn döôùi hai thaân ñoát soáng vaø laø moät bieán chöùng naëng laøm keùo daøi thôøi gian ñieàu trò
caû naêm tröôøng hôïp naøy ñöôïc moå noái thöïc quaûn taän - vaø deã daãn ñeán töû vong. Maët khaùc xì mieäng noái neáu
taän thaønh coâng. Chuùng toâi ñoàng yù vôùi caùc taùc giaû ñieàu ñöôïc ñieàu trò baûo toàn hieäu quaû vôùi daãn löu thì nguy cô
trò teo thöïc quaûn toát nhaát laø baûo toàn ñöôïc thöïc quaûn heïp thöïc quaûn sau naøy raát cao(13).
cuûa beänh nhaân cho neân vieäc ñaùnh giaù laïi khoaûng caùch
KEÁT LUAÄN
giöõa hai tuùi cuøng thöïc quaûn laø caàn thieát ñeå phaùt hieän
nhöõng tröôøng hôïp coù khaû naêng phaãu thuaät noái thöïc Qua nghieân cöùu nghieân cöùu naøy chuùng toâi
quaûn maø khoâng caàn phaûi thay theá thöïc quaûn baèng nhaän thaáy raèng vieäc ñieàu trò teo thöïc quaûn hieän
nhöõng cô quan khaùc. nay ñaõ coù nhöõng tieán boä ñaùng keå tæ leä töû vong
ngaøy caøng giaûm. Tuy nhieân tæ leä töû vong hieän nay
Söï thay ñoåi quan troïng veà maët kyõ thuaät laø vaøo
vaãn coøn cao. Qua hai giai ñoaïn ñaëc ñieåm cuûa beänh
trung thaát sau baèng ñöôøng ngoaøi maøng phoåi thay vì ñi
nhaân döôøng nhö khoâng coù nhöõng thay ñoåi ñaùng
xuyeân maøng phoåi. Hieän nay ña soá caùc taùc giaû ñeàu löïa
keå, söï caûi thieän tæ leä töû vong coù ñöôïc chuû yeáu laø do
choïn ñöôøng vaøo ngoaøi maøng phoåi bôûi vì neáu coù roø
nhöõng tieán boä trong coâng taùc chaêm soùc beänh
mieäng noái xaûy ra thì seõ khoâng gaây ra muû maøng phoåi
nhaân tröôùc vaø sau moå, söï phaùt trieån cuûa gaây meâ
maø chæ roø ra da vaø thöôøng ñoùng kín sau moät ñeán hai
hoâi söùc cuõng nhö nhöõng tieán boä trong kyõ thuaät
tuaàn(4,8,10). Nhöõng phaãu thuaät vieân söû duïng ñöôøng
moå. Do ñoù ñeå caûi thieän tæ leä töû vong hôn nöõa
xuyeân maøng phoåi cho raèng baèng ñöôøng naøy thôøi gian
chuùng ta caàn phaûi quan taâm ñeán vieäc laøm theá naøo
phaãu thuaät ngaén hôn vaø vôùi khaùng sinh hieän nay thì
beänh nhaân teo thöïc quaûn phaûi ñöôïc chaån ñoaùn
muû maøng phoåi sau roø mieäng noái ít khi xaûy ra(4). Tröôùc
sôùm ñeå coù keá hoaïch chaêm soùc vaø chuyeån vieän hôïp
naêm 2000 chuùng toâi moå baèng ñöôøng xuyeân maøng
lí nhaèm laøm giaûm tæ leä nhieãm truøng huyeát, vieâm
phoåi, töø naêm 2000 trôû veà sau chuùng toâi moå baèng
phoåi vaø suy hoâ haáp khi beänh nhaân ñeán ñöôïc trung
ñöôøng ngoaøi maøng phoåi, ñöôøng xuyeân maøng phoåi chæ
taâm phaãu thuaät nhi.
aùp duïng cho nhöõng beänh nhaân suy hoâ haáp naëng caàn
phaûi nhanh choùng coät ñöôøng roø khí thöïc quaûn hoaëc
26
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005
not to dissect, that is the question. Eur J Pediatr
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Surg. 2002; 12: 19 – 23.
1. T Q Ñònh, V T Nhaân, L T Thaéng, H L Sôn, T V Haäu, 11. Howard C Filston, Nicholas A Shorter. Esophageal
L V Tuøng, T Ñ A. Nhöõng tieán boä trong ñieàu trò teo atresia and tracheoesophageal malformations. In:
thöïc quaûn taïi beänh vieän Nhi Ñoàng 2. Hoäi nghò khoa Pediatric surgery. 3rd ed. W B Saunder Company,
hoïc kyõ thuaät nhi khoa beänh vieän nhi Ñoàng 2, 2002: 93 2000:348 – 369.
– 100. 12. Joa˜o Gilberto Maksoud-Filho, Manoel Ernesto P.
2. Ñ T Hieáu, H C Tieán, T N U Linh, T T Trai. Teo thöïc Goncalves, Uenis Tannuri, Joa˜o Gilberto Maksoud.
quaûn – nhaän xeùt qua 27 tröôøng hôïp. Kyû yeáu nghieân An exclusively intraabdominal distal esophageal
cöùu khoa hoïc beänh vieän Nhi Ñoàng 1. 1999, 27 – 33. segment prevents primary delayed anastomosis in
3. C N Phöôïng, Ñ A Tuaán, P T T Taâm, Ñ V Nieäm, V Ñ children with pure esophageal atresia. J Pediatr Surg.
Trí, B V Cam. Hoài söùc teo thöïc quaûn: 5 naêm kinh 2002; 37:1521-1525.
nghieäm taïi beänh vieän Nhi Ñoàng 1. Hoäi nghò khoa hoïc 13. Josephine Y. Tsai, Leah Berkery, David E. Wesson, S.
kyõ thuaät nhi khoa beänh vieän nhi Ñoàng 2, 2002: 107 - Frank Redo, Nitsana A. Spigland. Esophageal atresia
112. and tracheoesophageal fistula: surgical experience
4. Caroll M Harmon, Arnold G Coran. Congenital over two decades. Ann Thorac Surg. 1997;64:778–84.
anomalies of the esophagus. In: Pediatric surgery. 5th 14. Judson G Randolph. Esophageal atresia and
ed. Mosby Year Book Inc, 1998: 941 – 967. congenital stenosis. In: Pediatric surgery. 4th ed. Year
5. Choudhury SR, Ashcraft KW, Sharp RJ, Murphy JP, Book Medical Publishers Inc, 1986: 682 – 693.
Snyder CL, Sigalet DL. Survival of patients with 15. Poenaru D, Laberge JM, Neilson IR, Guttman FM. A
esophageal atresia: influence of birth weight, cardiac new prognostic classification for esophageal atresia.
anomaly, and late respiratory complications. J Pediatr Surgery. 1993 Apr;113(4):426-432.
Surg. 1999 Jan;34(1):70-74. 16. Pueyo Gil C, Elias Pollina J, Gonzalez Martinez Pardo
6. David E. Konkin, Wael A. O’Hali, Eric M. Webber, N, Ruiz De Temino M, Escartin Villacampa R,
Geoffrey K. Blair: Outcomes in Esophageal Atresia Esteban Ibarz J. Mortality in patients with
and Tracheoesophageal Fistula. J Pediatr Surg. 2003 esophageal atresia: influence of birth weight and
Dec;38(12): 1726-1729. cardiac anomaly. An Esp Pediatr. 2001 Nov; 55(5):
7. Deurloo JA, Ekkelkamp S, Schoorl M, Heij HA, 453-457.
Aronson DC. Esophageal atresia: historical evolution 17. Sharma AK, Shekhawat NS, Agrawal LD, Chaturvedi
of management and results in 371 patients. Ann V, Kothari SK, Goel D. Esophageal atresia and
Thorac Surg. 2002 Jan;73(1):267-272. tracheoesophageal fistula: a review of 25 years'
8. Edward JG. Oesophageal atresia and tracheo- experience. Pediatr Surg Int. 2000;16(7):478-482.
oesophageal fistula. In Newborn surgery. Butterworth 18. Spitz L, Kiely EM, Morecroft JA, Drake DP.
Heinemann Publishers, 1996: 227 – 236. Oesophageal atresia: at-risk groups for the 1990s. J
9. Engum SA, Grosfeld JL, West KW, Rescorla FJ, Pediatr Surg. 1994 Jun;29(6):723-725.
Scherer LR. Analysis of morbidity and mortality in 19. Spitz L, Rowena J Hitchcock. Oesophageal atresia and
227 cases of esophageal atresia and/or tracheo-oesophageal fistula. In: Surgery of the
tracheoesophageal fistula over two decades. Arch Surg. newborn. Churchill Livingstone, 1994: 353 – 373.
1995 May;130(5):502-509. 20. Spitz L. Oesophageal atresia. Current Paediatrics,
10. Farkash U, Lazar L, Erez I, Gutermacher M, Freud E. 2001;11:281-285.
The distal pouch in esophageal atresia – To dissect or
27
