NHỮNG CUỘC “HÔN PHỐI” KỲ DIỆU
TRONG MỸ THUẬT
Trong nhiều môn nghệ thuật, phụ nữ và hoa luôn là nguồn cảm hứng vô tận cho
người nghệ sĩ sáng tạo, nhưng có lẽ chỉ duy nhất với nghệ thuật hội hoạ thì người phụ
nữ và hoa không những thường xuyên là chủ đề chính trong vô số tác phẩm mà còn
làm nên những tên tuổi học sĩ lẫy lừng thế giới.
Có thể ý kiến này sẽ bị phản bác vì sự thật là nhờ tài năng lớn của hoạ sĩ mà vẻ
đẹp của hoa hay phụ nữ đã trở nên thiên thu bất tử. Nhưng dù có theo hướng nhận định
nào thì cả hoa, người phụ nữ và học sĩ đã là một gắn bó định mệnh làm cho mỹ thuật
nhân loại rực rỡ vô tận.
Trong phạm vi bài viết này, người viết xin chỉ đề cập đến hoa trong hội hoạ và
cũng chỉ xin được nói tới một số nhà danh hoạ tiêu biểu đã nổi tiếng với các bức tranh
hoa như Van Gogh, Marc Chagall, Diego Rivera và O'Keeffe - những hoạ sĩ đã tạo ra
các tác phẩm hội họa hiện đại về hoa lừng lẫy cả về giá trị nghệ thuật lẫn số lượng vào
hạng nhất thế giới trong thế kỷ XX.
Thực vậy, cho tới hôm nay, bức Irises (hoa Diên Vĩ) được Van Gogh vẽ tại
Saint - Rémy tháng 05/1889 bằng sơn dầu trên vải bố, khổ 71x93cm, đã được Ryoei
Sato, một tỷ phú người Nhật mua trong cuộc bán đấu giá của Sotheby's tại New York
năm 1987 với giá 53.900 000 USD là một trong 10 bức tranh cao giá nhất thế giới và
riêng bức này cũng là bức cao giá nhất trong toàn bộ các tác phẩm hội hoạ vẽ về hoa
trên thị trường nghệ thuật thế giới.
Hoa là một trong những mảng tranh quan trọng nhất của Van Gogh - người hoạ
sĩ có một tâm hồn đam mê và cô độc đến nghiệt ngã, người hoạ sĩ đã tự cắt đứt tai
mình, tự đặt lòng bàn tay trên ngọn lửa và đã tự kết thúc đời mình (1890) vì tuyệt vọng
ngay trên vùng đất của những cánh đồng lúa mì vàng rực, hừng hực ánh nắng mặt trời
và muôn hoa đua sắc vùng Arles và Auvers-sur-Oise, nước Pháp.
Không chỉ có Irises, Sunflower (hoa Hướng Dương), Carnation (hoa Cẩm
Chướng), Aster (hoa Cúc Tây), Lilac (Tử Đinh Hương) và cả Poppies (hoa Anh Túc).
Van Gohn vẽ rất nhiều tranh về các loài hoa nhưng với tranh vẽ về hoa Hướng Dương,
Van Gogh đã làm cho cả thế giới phải thực sự say đắm nghệ thuật của ông.
Chân dung tự họa của Van Gogh
Van Gogh đặc biệt yêu và vẽ nhiều về hoa Hướng Dương, và một trong những
bức tranh Sunflowers ấy đã được Sotheby's bán đấu giá tại Luân Đôn năm 1987 cho
một người mua giấu tên với kỷ lục thời ấy.
Và hình thức bức "Chiếc bình với 14 bông hoa Hướng Dương" được vẽ vào
tháng giêng năm 1889 với kích cỡ 100.5x76.5cm này thuộc quyền sở hữu của một
công ty bảo hiểm ở Tokyo có tên: Yasuda Fire & Marine Insurance Comphay.
Một bức khác chỉ với 12 bông hoa cũng được vẽ trong cùng thời gian có kích
cỡ 92x72.5cm, hiện thuộc bỏ tàng mỹ thuật Philadelphia - Hoa Kỳ. Một bức nữa ông
vẽ 14 bông hoa cũng cùng thời gian có kích cỡ 95x73cm hiện đang được lưu giữ tại
thành phố Amsterdam - Hà Lan, quê hương của Van Gogh.
Riêng tại thành phố Munich - Cộng Hoà Liên Bang Đức đang giữ bức "Chiếc
bình với 12 bông hoa Hướng Dương" được ông vẽ vào tháng 8/1888 và một bức khác
có 14 bông hoa với kích cỡ 93x73cm hiện đang được Phòng triển lãm tranh Quốc gia
Luân Đôn (London National Gallery) lưu giữ.
Chắc chắn, Van Gogh không chỉ vẽ có chừng đó bức về loài hoa biểu tượng của
lòng trung thành, nhiệt huyết và cống hiến này, một loài hoa mà ông đã tìm thấy mình
trong cả sự bừng nở và tàn úa của nó.
Cùng số phận với nhiều bức tranh khác của Van Gogh, nhiều bức Sunflowers
khác đã bị thiêu huỷ trong Chiến tranh Thế giới lần thứ II.
Khác với phong cách dữ dội và nghiệt ngã trong hội họa của Van Gogh, Marc
Chagall - họa sĩ Nga gốc Do Thái lại coi việc vẽ hoa như vẽ một cơn mơ đẹp, không
chỉ định mà mơ hồ, bay bổng.
Cho dù có khi rất rõ là loài Tử Đinh Hương, một loài hoa biểu tượng cho những
điều tốt lành nhất nhưng có khi hoa lại như một chiếc nôi tình lộng lẫy sắc mầu đong
đưa đôi uyên ương tràn ngập hạnh phúc, có chỗ hoa như đôi cánh đưa 2 người yêu
nhau bay lên cõi thiên đàng.
Marc Chagall không vẽ hoa riêng như một tĩnh vật, tranh ông là một bài thơ
ngợi ca tình yêu tuyệt vời, là một nhã ca thánh thiện vô cùng, nên hoa luôn là tín hiệu
của hạnh phúc, tình yêu nồng nàn, hiến dâng và say đắm.
Marc Chagall là người Do Thái, sinh ra ở Nga vào năm 1887, định cư ở Paris
năm 1911 và nhanh chóng thành danh tại đây. Marc Chagall mất năm 1985 tại Saint-
Paul de Vence, nước Pháp.
Là một người sùng đạo và yêu kinh thánh, do vậy, trong bất kỳ một tác phẩm
nào của ông cũng đều chứa chan tình yêu đời, yêu người, yêu làng quê, yêu người nhà
quê vắt sữa, yêu người chơi vĩ cầm, yêu con gà, con dê, con ngựa, và tất nhiên không
thể thiếu hoa trong phần lớn tranh của Chagall.
Nếu như hoa trong tranh của Marc Chagall mang vẻ đẹp huyền thoại, bay bổng,
mộng mơ - một phong cách hội hoạ siêu thực trữ tình chỉ có ở Marc Chagall, thì ngược
lại, hoa của Georgia O'Keeffe lại là... một thế giới đẹp biểu trưng cho người đàn bà!
Georgia O'Keeffe, nữ danh hoạ hiện đại có tầm vóc thế giới, sinh ra ở bang
Wisconsin năm 1887 và mất năm 1986 tại bang New Mexico, Hoa Kỳ. Bà là người
hoạ sĩ tiên phong cho phong trào suốt đời chỉ vẽ hoa - điều mà cả lịch sử mỹ thuật thế
giới cho đến bây giờ cũng chỉ có một người như vậy, và bà cũng chỉ vẽ về duy nhất
một loại hoa với cái nhìn cận cảnh: hoa Phong Lan.
Đây quả thực là một ý niệm táo bạo về thẩm mỹ tính dục và nữ quyền được ẩn
dụ dưới hình ảnh đặc thù của loài hoa Phong Lan. Với hoa Phong Lan, nhất là loài
Cattleya, những ai từng say ngắm giống hoa này, những ai đã từng nuôi trồng nó, chắc
chắn sẽ dễ dàng nhận ra những gợi cảm đầy tính dục có liên quan tới cơ năng sinh dục
của người phụ nữ chỉ có ở hoa Phong Lan.
Ở đây, O'Keeffe không dừng lại ở cảm xúc đó, bà đẩy lên một ý niệm cao hơn,
vượt ra khỏi vẻ đẹp thể lý, để gửi đi một thông điệp vào những năm 30 của thế kỷ XX
về quyền phụ nữ bằng thứ ngôn ngữ sang trọng nhất - ngôn ngữ nghệ thuật tạo hình.
Con đường sáng tạo của Georgia O'Keeffe chỉ toàn là hoa và hoa đã mang lại
cho bà cảm hứng sáng tạo những giá trị thẩm mỹ bất hủ cho nhân loại. Với nữ danh
hoạ O'Keeffe, hoa thực sự đã làm bùng nổ một thiên tài.
Có thể nói: hoa Hướng Dương và Van Gogh, hoa Tử Đinh Hương và Marc
Chagall, Phong Lan và O'Keeffe là những cuộc hôn phối kỳ diệu hàng đầu trong lịch
sử mỹ thuật thế giới.
Copyright by webtailieu.net