Nhân 2 trường hợp đỉa chui vào bàng quang
Do sự phát triển của khoa học kỹ thuật, nội soi là một phương pháp điều trị ngày càng được ưa chuộng. Khi được chỉ định đúng thì đó là một phương pháp có hiệu quả và an toàn khá cao.
Đây là một dạng bệnh lý rất hiếm gặp trong niệu khoa mà lần đầu tiên chúng tôi áp dụng phương pháp nội soi để bắt đỉa có kết quả tốt và bệnh nhân ra viện sau 2 ngày điều trị
NHAÂN 2 TRÖÔØNG HÔÏP ÑÆA CHUI VAØO BAØNG QUANG
Dö Thò Ngoïc Thu*
TOÙM TAÉT
Muïc ñích: Trình baøy 2 tröôøng hôïp laâm saøng hieám gaëp trong nieäu khoa ñöôïc giaûi quyeát qua noäi soi taïi
beänh vieän Chôï Raãy.
Ñoái töôïng vaø phöông phaùp nghieân cöùu:Ñoái töôïng nghieân cöùu laø 2 beänh nhaân nhaäp vieän vì tieåu
maùu do ñæa chui vaøo baøng quang.
Phöông phaùp nghieân cöùu tieàn cöùu
Keát quaû: Coù 2 tröôøng hôïp (TH) 100%, beänh nhaân nhaäp vieän vì tieåu maùu do ñæa chui vaøo baøng quang,
ñöôïc gaép ñæa qua noäi soi.Caû 2 TH naøy ñeàu thaønh coâng vôùi phöông phaùp caàm maùu baèng thuoác.
Keát luaän: Noäi soi laø phöông phaùp an toaøn vaø coù hieäu quaû cao trong tröôøng hôïp ñæa chui vaøo baøng
quang
SUMMARY
LEECH IN THE URINARY BLADDER: REPORT OF TWO CASES
Du Thi Ngoc Thu * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 100 –102
Objective: We used endoscopy to treatment two cases, its were uncommon in Urology.
Patients and methods:To study 2 patients to pass blood were hospitalized by the bloodsucker. They
were removed with endoscopy.
Results:We were treated successful 2 cases (100%) by endoscopy and drugs
Conclusion:Endoscopy is a safe and effestive method
ÑAËT VAÁN ÑEÀ KEÁT QUAÛ
Do söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc kyõ thuaät, noäi soi Caû 2 TH (100%) beänh nhaân ñeàu vaøo vieän vôùi trieäu
laø moät phöông phaùp ñieàu trò ngaøy caøng ñöôïc öa chöùng tieåu ra maùu toaøn baûi sau khi phaùt hieän ñæa chui
chuoäng. Khi ñöôïc chæ ñònh ñuùng thì ñoù laø moät vaøo nieäu ñaïo.
phöông phaùp coù hieäu quaû vaø an toaøn khaù cao. Chuùng toâi ñeàu suùc röûa baøng quang laáy heát maùu
Ñaây laø moät daïng beänh lyù raát hieám gaëp trong cuïc vaø noäi soi gaép ñæa, bôm Chlorua Canxi 500mg vaøo
nieäu khoa maø laàn ñaàu tieân chuùng toâi aùp duïng baøng quang caàm maùu taïi choã, ñaët thoâng nieäu ñaïo löu.
phöông phaùp noäi soi ñeå baét ñæa coù keát quaû toát vaø Sau 2 ngaøy ñieàu trò, beänh nhaân tieåu vaøng trong vaø
beänh nhaân ra vieän sau 2 ngaøy ñieàu trò xuaát vieän.
ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN Sau ñaây laø beänh aùn cuûa 2 tröôøng hôïp treân.
CÖÙU BEÄNH AÙN
Nghieân cöùu tieàn cöùu treân 2 beänh nhaân nhaäp vieän Beänh nhaân: NGUYEÃN VAÊN ÑANG
vì tieåu maùu do bò ñæa chui vaøo baøng quang trong naêm
Sinh naêm 1988
2004 taïi Khoa Tieát Nieäu beänh vieän Chôï Raãy.
Soá HS 44679
* Khoa-Boä moân Nieäu BVCR
100
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005
Ñiaï chæ: Chaâu Thaønh – Taây Ninh trieäu chöùng, ngoaïi tröø trieäu chöùng ræ raû, keùo daøi.
Vaøo vieän luùc ngaøy 16/7/2004 Ngöùa thöôøng thaáy ôû choã bò caén.
Lyù do vaøo vieän laø tieåu maùu Ñæa coù theå xaâm nhaäp vaøo mieäng, muõi, ñöôøng tieâu
Beänh söû hoùa, maét, aâm ñaïo, nieäu ñaïo, haäu moân,... Neáu vaøo muõi
gaây chaûy maùu muõi. Vaøo thanh quaûn gaây khaøn tieáng,
12:30 ngaøy 16/7/2004 beänh nhaân bôi ngang con
khoù thôû, ho ra maùu. Vaøo haàu, thöïc quaûn gaây khoù nuoát,
raïch, bò ñæa chui vaøo nieäu ñaïo sau ñoù tieåu ra maùu, bí
noân ra maùu. Xuaát huyeát do ñæa coù theå traàm troïng, ñaëc
tieåu neân vaøo BVCR.
bieät ôû treû em maø tình traïng thieáu maùu coù theå daãn ñeán
Khaùm luùc nhaäp vieän: beänh tænh, tieáp xuùc toát
â töû vong.
Sonde nieäu ñaïo ra maùu ñoû töôi Kyõ thuaät ñeå laáy ñæa ra khoûi ñöôøng tieâu hoùa hay hoâ
Qua khai thaùc beänh söû, Baùc só tröïc ñaõ noäi soi haáp laø gaép con ñæa baèng 1 caây keàm, keùo nheï ñeàu tay,
baøng quang, suùc röûa baøng quang ra khoaûng 300g maùu coù theå voâ caûm con ñæa tröôùc baèng cocain hydrocloride
cuïc vaø thaáy ñæa coøn baùm ôû vuøng tam giaùc baøng quang, 5% loaïi khí dung xòt.
duøng keàm gaép ra moät con ñæa coù kích thöôùc khoaûng Ñæa chui vaøo ñöôøng sinh duïc, duøng dung dòch
10 x 1 cm. Sau thuû thuaät beänh oån, chuùng toâi ñaët nöôùc muoái öu tröông bôm vaøo coù theå laøm ñæa rôùt ra.
thoâng nieäu ñaïo löu vaø cho thuoác caàm maùu, sau 2 Ngoaøi ra, ñoái vôùi ñæa baùm vaøo da, nieâm maïc ñöôøng
ngaøy xuaát vieän. tieâu hoùa, hoâ haáp moät soá taùc giaû khaùc duøng keøm giöõ
Beänh nhaân: HUYØNH THANH TRA thaân ñæa sau ñoù ñoát baèng löûa hoaëc ñoát ñieän.
Sinh naêm 1987 1950, ngöôøi ta môùi bieát ñæa sau khi huùt maùu tieát
ra chaátø Hirudin. Ñoù laø chaát öùc cheá thrombin maïnh
Soá HS 48176
nhaát vaø ñaëc hieäu nhaát, ñöôïc tieát töø tuyeán nöôùc boït cuûa
Ñiaï chæ: Hoaø Thaønh – Taây Ninh
loaøi ñæa Hirudo medicinalis. Caáu taïo cuûa noù laø 1 chuoãi
Vaøo vieän luùc ngaøy 31/7/2004 peptid ñôn coù 65 amino acid, coù hai ñaàu taän, moät ñaàu
Lyù do vaøo vieän laø tieåu maùu gaén vôùi nitô vaø moät ñaàu carbon. Hirudin taùc duïng leân
thrombin ôû 2 vò trí. Thöù nhaát ñoù laø ñaàu carbon vôùi
Beänh söû
amino acid 54 ñeán 65 gaén vôùi vò trí noái fibrinogen cuûa
10:30 ngaøy 30/7/2004 beänh nhaân sau khi ñi baét
thrombin, trong khi ñoù amino acid thöù 47 gaén vôùi vò
caù, xuoáng suoái röûa chaân thì phaùt hieän ra ñæa chui vaøo
trí ñaëc hieäu khaùc gaàn vôùi vò trí xuùc taùc cuûa thrombin.
nieäu ñaïo, coøn loù phaàn thaân sau ra ngoaøi, beänh nhaân
naém keùo ra nhöng khoâng ñöôïc, sau ñoù tieåu ra maùu, bí Hirudin khoâng chæ ngaên ngöøa taïo cuïc maùu ñoâng
tieåu neân vaøo BVCR. töø fibrinogen, maø noù coøn ngaên ngöøa nhöõng phaûn öùng
xuùc taùc thrombin khaùc bao goàm hoaït hoùa yeáu toá V,
Khaùm luùc nhaäp vieän: beänh tænh, tieáp xuùc toát
â
VIII, XII. Vaø ngöôïc vôùi heparin, taùc duïng cuûa noù
Sonde nieäu ñaïo ra maùu ñoû töôi khoâng caàn nhöõng yeáu toá phuï nhö antithrombin III
Qua khai thaùc beänh söû, Baùc só tröïc ñaõ noäi soi hay heparin cofactor II. Hirudin vaø daãn xuaát cuûa noù
baøng quang, suùc röûa baøng quang ra khoaûng 250g maùu (hirulog), ngaøy nay noåi leân nhö 1 öùng cöû vieân thuù vò
cuïc vaø 25 x 1 cm. Sau thuû thuaät beänh oån, chuùng toâi thay theá cho heparin trong vieäc ñieàu trò baûo toàn beänh
ñaët thoâng nieäu ñaïo löu vaø cho thuoác caàm maùu, sau 2 lyù huyeát khoái cuûa ñoäng maïch vaønh.
ngaøy xuaát vieän 1/. Hai beänh nhaân cuûa chuùng toâi ñeàu bò ñæa caén
BAØN LUAÄN. khi ñang ngaâm mình döôùi nöôùc.
2/. Sau khi bò ñæa caén, 1 thôøi gian sau môùi thaáy ra
Ngöôøi bò ñæa taán coâng khi ñang ngaâm mình döôùi
maùu nieäu ñaïo. Ñaây laø trieäu chöùng duy nhaát.
nöôùc. Veát thöông cuûa ñæa gaây ra thöôøng khoâng coù
101
3/. Hai beänh nhaân ñeàu ôû cuøng moät ñòa phöông vaø traïng xuaát huyeát keùo daøi, khoù caàm aûnh höôûng ñeán
ñeàu khoâng baét ñöôïc ñæa ra. tình traïng söùc khoûe, thaäm chí coù theå ñe doïa ñeán tính
4/. Veát thöông do ñæa thöôøng chaûy maùu ræ raû, lieân maïng cuûa beänh nhaân. Do ñoù caàn phaûi theo doõi saùt vaø
tuïc trong nhieàu ngaøy. Vaø khi ñaõ hình thaønh cuïc maùu xöû trí kòp thôøi. Hieän nay do khoa hoïc kyõ thuaät phaùt
ñoâng ôû beà maët veát thöông, thì cuïc maùu naøy cuõng deã trieån, haàu nhö taát caû caùc cô sôû y teá ñeàu coù maùy noäi
bong ra gaây chaûy maùu laïi. Chöùc naêng ñoâng maùu cuûa soi, neân coù theå can thieäp toái thieåu cho beänh nhaân.
beänh nhaân roái loaïn khoâng ñaùng keå. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
5/. Caû hai beänh nhaân khi noäi soi baøng quang ñeàu 1 Bang N.U., thrombolytic therapy in acute myocardial
infarction, texbook of critical care, Shoemaker 3rd Ed,
thaáy coù nhieàu maùu cuïc trong baøng quang, sau khi suùc W.B. Sauder copany.
röûa baøng quang laáy heát maùu cuïc, gaép ñæa ra, khoâng 2 Becker R.C., J.M. Rippes, Thrombotic disorder of the
caàn ñoát caàm maùu, chæ bôm canxi chlorua vaøo baøng arterial and venous circulatory systems, Intensive care
medicine, 3rd Ed, V1, 1996.
quang vaø chích thuoác caàm maùu. Sau ñieàu trò 2 ngaøy 3 Krinsky W.L., Arthopods and animal poisons, Cecil ‘s
beänh nhaân xuaát vieän, nöôùc tieåu vaøng trong. text book of medicine, V2, 1988, W.B. company.
4 Töø Thaønh Trí Duõng vaø coäng söï. Nhaân hai tröôøng hôïp
KEÁT LUAÄN. ñæa chui nieäu ñaïo. Hoäi nghò Nieäu-Thaän hoïc TP. Hoà Chí
Minh, 1997.
Ñæa chui nieäu ñaïo laø moät beänh lyù hieám gaëp. Tình
102
