Ngoại chấn thương: Gãy cổ phẫu thuật xương cánh tay
Trình bày các vấn đề:
1. Biện luận chuẩn đoán
2. Chẩn đoán phân biệt với sai khớp vai
3. Biến chứng gãy cổ PT xương cánh tay
4. Điều trị gãy cổ PT xương cánh tay
5. Gẫy mấu động lớn: chẩn đoán và điều trị
Ngo¹i chÊn th−¬ng G·y cæ phÉu thuËt x−¬ng c¸nh tay
G∙y cæ phÉu thuËt x−¬ng c¸nh tay
C©u hái
1. BiÖn luËn chÈn ®o¸n
2. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt víi sai khíp vai?
3. BiÕn chøng g·y cæ PT x−¬ng c¸nh tay
4. §iÒu trÞ gÉy cæ PT x−¬ng c¸nh tay?
5. G·y mÊu ®éng lín: ChÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ?
Gi¶i phÉu ®Çu trªn x−¬ng c¸nh tay
Chç chám dÝnh liÒn vµo ®Çu x−¬ng bëi chç th¾t gå ghÒ : cæ gi¶i phÉu
§Çu trªn x−¬ng c¸nh tay(gåm chám x−¬ng vµ c¸c mÊu ®éng) dÝnh vµo th©n x−¬ng
bëi cæ tiÕp hay lµ cæ phÉu thuËt. Cæ phÉu thuËt cã giíi h¹n kh«ng râ rÖt
Câu 1. BiÖn luËn chÈn ®o¸n:
1. Lâm sàng:
- Tư thế cánh tay: dạng khi gãy giạng, khép khi gãy khép
+ Thể khép: đoạn gãy trên giạng, đoạn gãy dưới khép tạo thành góc mở vào trong. Cơ
chế do khi ngã cánh tay khép
+ Thể giạng: đoạn dưới giạng, đoạn trên khép tạo thành góc mở ra ngoài. Cơ chế do khi
ngã cánh tay giạng chống bàn tay hoặc khuỷ xuống đất
ng. quang toµn_dhy34- HVQY 12
Ngo¹i chÊn th−¬ng G·y cæ phÉu thuËt x−¬ng c¸nh tay
- Sưng nề, bầm tím vùng vai, vết bầm tím Henniquine đi từ vai tới bờ trong cánh tay,
cẳng tay tới cổ tay, đi từ hõm nách dọc thân người tới mào chậu
- Dấu hiệu nhát dìu dưới mỏm cùng vai
- Điểm đau chói đầu trên xương cánh tay, có thể thấy cử động bất thường , lạo xạo
xương tại ổ gãy(thường khó thấy)
- Chiều dài tuyệt đối và tương đối ngắn hơn bên lành
ChiÒu dµi tuyÖt ®èi: : mấu động to- mỏm trên lồi cầu
ChiÒu dµi t−¬ng ®èi: từ mỏm cùng vai(thuộc xương bả vai) đến mỏm trên lồi cầu (thuộc
xương cánh tay)
- Gãy rời : bất lực vận động cánh tay
2. XQ: thấy ổ gãy
Câu 2. Chẩn đoán phân biệt với sai khớp vai.
1. Giống nhau:
- Đau
- Sưng nề
- Bất lực vận động
- Có dấu hiệu nhát dìu dưới mỏm cùng vai
2. Khác: sai khớp vai có những đặc điểm kh¸c sau :
- Có dấu hiệu lò xo: làm động tác khép cánh tay vào người bỏ tay ra tay lại ở tư thế
dạng
- Rãnh đen ta ngực đầy, sờ thấy chỏm xương cánh tay ở vị trí bất thường
- Sờ thấy ổ khớp rỗng
- Mỏm cùng vai nhô ra vai vuông tạo hình ảnh mắc áo
- Chiều dài tuyệt đối không thay đổi, chiều dài tương đối thay đổi
- Không có vết bầm tím Henniquine
- XQ: không thấy ổ gãy
C©u 3. BiÕn chøng g·y cæ phÉu thuËt:
1. Toµn th©n:
BiÕn chøng sím:
- Tæn th−¬ng thÇn kinh mò, teo c¬ delta kh«ng d¹ng tay ra ®−îc
- Tæn th−¬ng m¹ch m¸u Ýt gÆp
ng. quang toµn_dhy34- HVQY 13
Ngo¹i chÊn th−¬ng G·y cæ phÉu thuËt x−¬ng c¸nh tay
- * BiÕn chøng muén: viªm phæi, viªm ®−êng tiÕt niÖu
2. T¹i chç:
Sím:
- Tæn th−¬ng m¹ch m¸u thÇn kinh nhÊt lµ tk mò(tæn th−¬ng thø ph¸t)
- G·y kÝn thµnh g·y hë
- ChÌn c¬ gi÷a 2 ®Çu x−¬ng
Muén:
- Teo c¬ cøng khíp
- ChËm liÒn x−¬ng khíp gi¶
- LiÒn lÖch trôc can ph× ®¹i
- Ho¹i tö chám x−¬ng
- Viªm nÒ, ø trÖ tÜnh m¹ch
C©u 4. §iÒu trÞ:
- Gi¶m ®au, b¨ng bã, vËn chuyÓn
- §iÒu trÞ b¶o tån
- §iÒu trÞ phÉu thuËt
1. §iÒu trÞ b¶o tån:
- G·y c¾m g¾n kh«ng hoÆc Ýt di lÖch: g©y tª æ g·y b»ng novocain 1%*10-20ml bã bét
ngùc c¸nh tay gi¹ng 60-800 ®−a ra tr−íc 30-400 , khíp khuûu gÊp 900, c¼ng tay nöa
sÊp nöa ngöa, gi÷ bét 4-5 tuÇn
- NÕu cã di lÖch: g©y tª n¾n chØnh hoÆc xuyªn ®inh qua mám khuûu kÐo liªn tôc n¾n
chØnh 2-3 ngµy sau bã bét nh− trªn
TËp vËn ®éng chñ đéng sím c¸c khíp cæ tay, ngãn tay tõ ngµy thø nh¸t au bá bét vËn
®éng phôc håi chøc n¨ng khíp vai khíp khuûu
2. §iÒu trÞ phÉu thuËt:
C§:
- G·y di lÖch nhiÒu n¾n chØnh kh«ng ®¹t ®e do¹ tæn th−¬ng bã m¹ch thÇn kinh
- G·y hë
- G·y x−¬ng + sai khíp
PP: KÕt x−¬ng nÑp vÝt, b¾t vít, nÑp ®Çu x−¬ng, xuyªn ®inh Kirscher
ng. quang toµn_dhy34- HVQY 14
Ngo¹i chÊn th−¬ng G·y cæ phÉu thuËt x−¬ng c¸nh tay
C©u 5. G·y mÊu ®éng lín: ChÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ:
1. §Æc ®iÓm g·y mÊu ®éng x−¬ng c¸nh tay:
- G·y mÊu ®éng riªng biÖt Ýt gÆp, hay gÆp lµ bong mÊu ®éng lín vµ sai khíp vai ra
tr−íc
C¬ chÕ: Khi sai khíp vai ra tr−íc theo c¬ chÕ chÊn th−¬ng lµm c¨ng gi·n m¹nh c¸c c¬
b¸m tËn ë mÊu ®éng lín nh− c¬ trªn gai, c¬ d−íi gai, c¬ trßn bÐ sau ®ã nh÷ng c¬ nµy co
rót( do ph¶n x¹) lµm g·y dêi mÊu ®éng lín
2. L©m sµng:
- S−ng nÒ khíp vai, cã æ m¸u tô vµ ®iÓm ®au chãi khu tró ë vïng mÊu ®éng lín h¹n
chÕ gi¹ng c¸nh tay. XQ h×nh ¶nh bong mÊu ®éng lín
3. §iÒu trÞ:
§iÒu trÞ b¶o tån:
- N¾n chØnh khíp vai
- N¾n chØnh mÊu ®éng lín vÒ vÞ trÝ GP
- Cè ®Þnh c¸nh tay trªn nÑp hoÆc bã bét ngùc c¸nh tay gi¹ng 80-900 vµ xoay ngoµi gi÷
3-4 tuÇn
PT: G·y mÊu ®éng lín di lÖch n¾n chØnh kh«ng kÕt qu¶
- PP: b¾t vÝt, kh©u x−¬ng b»ng chØ thÐp
- Lý liÖu: tËp vËn ®éng sím phcô håi chøc n¨ng khíp vai sau khi bá bÊt ®éng(nÑp hoÆc
bét)
ng. quang toµn_dhy34- HVQY 15
Ngo¹i chÊn th−¬ng G·y cæ phÉu thuËt x−¬ng c¸nh tay
ng. quang toµn_dhy34- HVQY 16
