Ngoại chấn thương: Chậm liền xương, khớp giả
Trình bày các câu hỏi:
1. Định nghĩa, phân loại
2. Nguyên nhân
3. Triệu chứng chậm liền xương và khớp giả
4. Điều trị
Ngo¹i chÊn th−¬ng ChËm liÒn x−¬ng, khíp gi¶
ChËm liÒn x−¬ng, khíp gi¶
C©u hái:
1. §Þnh nghÜa, ph©n lo¹i
2. Nguyªn nh©n
3. TriÖu chøng chËm liÒn x−¬ng vµ khíp gi¶?
4. §iÒu trÞ
C©u 1. §N:
- ChËm liÒn x−¬ng: NÕu sau thêi gian liÒn x−¬ng trung b×nh æ g·y x−¬ng vÉn cßn cö
®éng vµ khi chôp XQ kh«ng thÊy h×nh ¶nh cña can x−¬ng
- Khíp gi¶: NÕu sau kho¶ng thêi gian dµi h¬n 2 lÇn thêi gian liÒn x−¬ng b×nh th−êng
cña mét x−¬ng g·y mµ kh«ng cã sù cèt hãa t¹i æ g·y th× gäi lµ khíp gi¶
- Thêi gian trung b×nh liÒn x−¬ng : x−¬ng nhá lµ 3 th¸ng(x−¬ng c¼ng tay 3 th¸ng, c¼ng
ch©n 4 th¸ng), x−¬ng lín(x−¬ng ®ïi, x−¬ng c¸nh tay) 5-6 th¸ng
Ph©n lo¹i khíp gi¶:
- Khíp gi¶ chÆt: kho¶ng c¸ch gi÷a 2 ®Çu x−¬ng g·y hÑp
- Khíp gi¶ thùc thô(khíp gi¶ ®iÓn h×nh): kho¶ng c¸ch gi÷a 2 ®Çu x−¬ng g·y réng lín
trªn 1-3cm tuú x−¬ng to nhá
C©u 2. Nguyªn nh©n:
1. Toµn th©n: m¾c c¸c bÖnh lao, ®¸i th¸o ®−êng, c¸c bÖnh thuéc hÖ thÇn kinh nh− b¹i
liÖt, c¸c bÖnh vÒ x−¬ng nh− cßi x−¬ng, mÒm x−¬ng. C¸c bÖnh nµy lµm chËm liÒn
x−¬ng nh−ng kh«ng ng¨n c¶n x−¬ng liÒn
2. Tuæi: g·y x−¬ng trÎ em x−¬ng liÒn nhanh h¬n ng−êi lín
3. §iÒu kiÖn dinh d−ìng: ¨n ®ñ chÊt x−¬ng liÒn nhanh h¬n
4. T¹i chç:
- ChÌn c¬ vµo æ x−¬ng g·y
- ThiÕu xãt trong ®iÒu trÞ:
+ BÊt ®éng ch−a ®ñ thêi gian ®Ó liÒn x−¬ng, bÊt ®éng kh«ng ®−îc liªn tôc, bÞ gi¸n ®o¹n
trong bÊt ®éng, vËn ®éng sím
+ KÐo liªn tôc qu¸ m¹nh lµm c¨ng gi·n 2 ®Çu x−¬ng g·y kh«ng ¸p tú vµo nhau n÷a
+ ChØ ®Þnh c¸c ph−¬ng ph¸p kÕt x−¬ng ch−a thÝch hîp cho tõng lo¹i x−¬ng g·y hoÆc kÕt
x−¬ng ch−a ®óng ph−¬ng ph¸p lµm c¶n trë ng¨n chÆn qu¸ tr×nh liÒn x−¬ng
Ng. quang toµn_dhy34 -1-
Ngo¹i chÊn th−¬ng ChËm liÒn x−¬ng, khíp gi¶
- C¸c ph−¬ng tiÖn kÕt x−¬ng bÞ oxy ho¸ g©y ph¶n øng tiªu x−¬ng lµm mÊt t¸c dông cè
®Þnh æ g·y
- G·y phøc t¹p cã m¶nh rêi, lÊy bá c¸c m¶nh x−¬ng qu¸ nhiÒu biÕn thµnh mÊt ®o¹n
x−¬ng vµ g©y nªn khíp gi¶
- C«ng t¸c v« khuÈn kh«ng tèt g©y ra nhiÔm khuÈn, viªm mñ æ g·y
5. G·y x−¬ng ë c¸c vÞ trÝ x−¬ng ®−îc nu«i d−ìng kÐm: g·y cæ x−¬ng ®ïi, g·y x−¬ng
chµy
6. G·y nhiÒu x−¬ng lín cïng mét lóc, g·y phøc t¹p, g·y x−¬ng kÌm theo tæn th−¬ng tæ
chøc phÇn mÒm lín lµm ¶nh h−ëng ®Õn nu«i d−ìng æ g·y
7. C¸c nguyªn nh©n c¬ häc
C©u 3. TriÖu chøng
- ChËm liÒn x−¬ng: Khi tíi thêi gian liÒn x−¬ng kh¸m t¹i æ g·y thÊy cßn s−ng nÒ, ®au,
cßn cö ®éng bÊt th−êng, chi gi¶m c¬ n¨ng. XQ cßn khe gi·n c¸ch gi÷a 2 ®Çu x−¬ng
- Khíp gi¶: Cö ®éng bÊt th−êng t¹i æ g·y khi ®· qu¸ thêi gian liÒn x−¬ng
XQ: kh«ng cã h×nh ¶nh liÒn x−¬ng, 2 ®Çu g·y vÉn gi·n c¸ch, c¸c ®Çu x−¬ng cã thÓ bÞ x¬,
nh½n lú cã h×nh ¶nh bÌ réng nh− ch©n voi hoÆc teo nhá
C©u 4. §iÒu trÞ
1. Dù phßng chËm liÒn x−¬ng, khíp gi¶:
- N¾n chØnh tèt, bÊt ®éng tèt ®ñ thêi gian vµ liªn tôc
- Tr¸nh mäi ph−¬ng ph¸p ®iÒu trÞ kh«ng ®óng
- VËn ®éng chñ ®éng sím cho m¸u l−u th«ng tèt sau kÕt x−¬ng vµ sau bã bét
- Tr¸nh c¸c ¶nh h−ëng xÊu ®Õn toµn th©n nh− sèng thiÕu ¸nh s¸ng, ¨n kh«ng ®ñ chÊt
- Khi chôp XQ thÊy dÊu hiÖu chËm liÒn x−¬ng cÇn bã bt vµ bÊt ®éng thªm 4-6 tuÇn
- Bæ sung canxi: Rocaltrol, Miacalic
2. PhÉu thuËt
- ChËm liÒn x−¬ng: t¨ng c−êng cè ®Þnh bÊt ®éng v÷ng ch¾c æ g·y, kÕt hîp víi cho tú
nÐn ®i l¹i sím t¹o søc Ðp gi÷a 2 ®Çu g·y, ¨n uèng bæ sung dinh d−ìng vµ canxi. Cã
thÓ phÉu thuËt ghÐp x−¬ng
- Khíp gi¶:
* Khíp gi¶ v« khuÈn:
Khíp gi¶ chÆt:
Ng. quang toµn_dhy34 -2-
Ngo¹i chÊn th−¬ng ChËm liÒn x−¬ng, khíp gi¶
- KÕt x−¬ng b»ng khung cè ®Þnh ngoµi theo nguyªn t¾c c¨ng gi·n, nÐn Ðp: Xuyªn ®inh
qua ®Çu trªn vµ ®Çu d−íi æ khíp gi¶ sö dông khung cè ®Þnh ngoµi t¹o lùc c¨ng d·n råi
Ðp
- GhÐp x−¬ng kiÓu Phemister: C§ tèt ®èi viíi khíp gi¶ chÆt
Khíp gi¶ thùc thô:
§ôc bá tæ chøc sôn vµ x−¬ng liªn kÕt ë ®Çu khíp gi¶ cho ®Õn tæ chøc x−¬ng rím m¸u,
khoan th«ng èng tuû, sau ®ã kÕt hîp x−¬ng v÷ng ch¾c kÕt hîp víi ghÐp x−¬ng mµo chËu
tù th©n
Khíp gi¶ mÊt ®o¹n x−¬ng: kÕt x−¬ng bªn trong kÕt hîp ghÐp x−¬ng nèi l¹i 2 ®Çu x−¬ng
* Khíp gi¶ nhiÔm khuÈn:
- LÊy bá tæ chøc x−¬ng chÕt, c¾t bá tæ chøc ho¹i tö, æ g·y ®−îc cè ®Þnh b»ng khung cè
®Þnh ngoµi cho ®Õn khi liÒn x−¬ng
- Víi khíp gi¶ mÊt ®o¹n: kÕt x−¬ng 2 æ hoÆc ghÐp x−¬ng cã cuèng m¹ch nu«i cho ®Õn
khi ®· xö trÝ lÊy bá tæ chøc viªm ho¹i tö x−¬ng chÕt t¹i æ khíp gi¶
- C¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c: tiªm m¸u tù th©n hoÆc tuû x−¬ng vµo æ khíp gi¶, sö dông tõ
tr−êng hoÆc dßng ®iÖn mét chiÒu kÝch thÝch ç khíp gi¶
Ng. quang toµn_dhy34 -3-
