Nghiên cứu môi trường
Nó ảnh hưởng không: to lắm-Nó là gì: rất đơn giản là những nhân tố ngoài tổ chức nhà quản trị không kiểm soát được nhưng ảnh hưởng đến hoạt động và kết quả của tổ chức.
Chöông hai: Nghieân cöùu moâi tröôøng
Noù aûnh höôûng khoâng: to laém - Noù laø gì: raát ñôn giaûn laø nhöõng nhaân toá ngoaøi toå chöùc
nhaø quaûn trò khoâng kieåm soaùt ñöôïc nhöng aûnh höôûng raát lôùn ñeán hoaït ñoäng vaø keát quaû
cuûa toå chöùc - Loaïi naøo? Dó nhieân laø vó moâ vaø vi moâ roài
Chuùng ta chuù yù gì khaùc ôû moâi tröôøng naøo? Moät ñieàu laø tính phöùc taïp cuûa moâi tröôøng
ñöôïc ñaëc tröng bôûi caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán noå löïc cuûa caùc toå chöùc, phöùc taïp thì khoù
quyeát ñònh ok! Hai ñieàu laø tính naêng ñoäng cuûa moâi tröôøng bao haøm möùc ñoä bieán ñoåi
trong ñieàu kieän moâi tröôøng lieân quan. Nhanh neø roài khoù döï baùo neø.
Chuùng ta phaûi laøm gì that khoâng bieát laøm sao caû ngoaøi danh muïc vaø aûnh höôûng cuûa noù,
lieät keâ that söï deã daøng
I. Moâi tröôøng vó moâ
1. Kinh teá aø ! ñuùng roài.
Laõi suaát ngaân haøng - Chu kyø kinh teá - Hay caùn caân thanh toaùn - Chính saùch taøi chính vaø
tieàn teä. OÂi nhieàu quaù phaûi laäp baûn thoâi!
Nhöng vaãn laø ví duï thoâi baïn aø nhieàu thaät
KINH TEÁ CHÍNH TRÒ & CHÍNH PHUÛ
Giai ñoaïn cuûa chu kyø kinh teá Luaät leä cho ngöôøi tieâu thuï vay
Xu höôùng GDP, DNP Luaät choáng ñoäc quyeàn
Xu höôùng tyû giaù hoái ñoaùi Luaät moâi tröôøng
Taøi trôï Luaät thueá khoaù
Xu höôùng thu nhaäp quoác daân Nhöõng kích thích ñaëc bieät
Tyû leä laïm phaùt Luaät maäu dòch quoác teá
Laõi suaát trong neàn kinh teá Luaät veà thueâ möôùn vaø coå ñoäng
Chính saùch tieàn teä Söï oån ñònh cuûa chính quyeàn
Möùc ñoä thaát nghieäp Tình traïng tham nhuõng
Bieán ñoäng treân thò tröôøng chöùng khoaùn Caùc tuyeân boá
Chính saùch, heä thoáng thueá quan Caùc xu höôùng chính trò ñoái ngoaïi
Nhöõng kieåm soaùt long boång, giaù caû
Caùn caân thanh toaùn
Vaên hoaù Xaõ hoäi: Töï nhieân:
Nhöõng thaùi ñoä ñoái vôùi chaát löôïng ñôøi soáng Caùc loaïi taøi nguyeân
Nhöõng loái soáng, chuaån möïc, giaù trò OÂ nhieãm
Phuï nöõ vaø hoï trong lao ñoäng Tình traïng naêng löôïng
Ngheà nghieäp, vaên hoaù vuøng, laøng xaõ Söï tieâu phí taøi nguyeân thieân nhieân
Tính linh hoaït cuûa ngöôøi tieâu thuï Kyõ thuaät coâng ngheä:
Daân soá: Chæ tieâu nhaø nöôùc veà nghieân cöùu phaùt trieån. Chæ
Tæ suaát taêng daân soá, toång daân soá, giôùi tieâu coâng nghieäp. Taäp trung nhöõng noã löïc kyõ
thuaät.
Nhöõng bieán ñoåi veà daân soá, keát caáu
Maät ñoä daân soá, di chuyeån, thu nhaäp Baûo veä baèng saùng cheá
Toân giaùo, tuoåi thoï, tyû leä sinh Nhöõng saûn phaåm môùi
… Söï chuyeån giao kyõ thuaät môùi
Söï töï ñoäng hoaù
Ngöôøi maùy
Kyõ thuaät – Möùc saùng taïo
4. Thaät laø khoù khi vieát lôøi moái quan heä cuûa caùc yeáu toá trong moâi tröôøng vó moâ, oà khoâng
theá ñaâu sô ñoà hay hôn chöù !
Chuùng ta haõy xem aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng vó moâ ñoái vôùi nhu caàu xe hôi:
Soá phuï nöõ ñöôïc
ñaøo taïo qua ñaïi
hoïc taêng leân
Soá gia ñình coù 2 Moái quan taâm ñeán
ngöôøi thu nhaäp söï nghieäp taêng
Tieàn coâng cao hôn Quan ñieån Soá lñ nöõ coù choàng
cuûa phuï nöõ , taêng leân
Quan ñieåm veà
phuï nöõ thay
Soá gia ñình caàn 2
ñ åi Xaây döïng gia ñình
xe hôi taêng leân
muoän hôn
Coù con muoän hôn
Ly hoân gia taêng
Gia ñình coù it con hôn
Nhu caàu veà xe
hôi haïng nhoû gia
Laõi suaát ngaân
Giaù haøng
Nguoàn naêng Xe nhaäp chaát
löôïng khan löôïng toát
Quy ñònh veà Giaù xe hôi côõ
Vaán ñeà moâi
möùc tieâu thuï lôùn taêng
tröôøng
II. Moâi tröôøng vi moâ
Caùc ñoái thuû môùi tieàm
å
Nguy cô caùc ñoái
Thuû caïnh tranh môùi
Caùc ñoái thuû caïnh
Khaû naêng eùp
tranh trong
ngaønh
N öô i giaù cuûa ngöôøi Khaû naêng eùp giaù
Söï tranh ñua
giöõa caùc ñoái thuû N öô i
cung caáp cuûa ngöôøi mua
Nguy cô do caùc
Saûn phaåm vaø dòch
vuï thay theá
Haøng thay theá
Sô toång quaùt moâi tröôøng vi moâ
Chuù yù: Moâi tröôøng kinh doanh quoác teá
Caùc coâng ty hoaït ñoäng lieân quan ñeán thò tröôøng trong vaø ngoaøi nöôùc ñeàu phaûi nghieân
cöùu moâi tröôøng kinh doanh quoác teá. Do toaøn caàu hoaù vaø hoäi nhaäp thì cang phaûi gia
taêng. Noù raát khaùc nhau ñoái vôùi moãi coâng ty khi nghieân cöùu.
• Caùc coâng ty chæ hoaït ñoäng ôû thò tröôøng trong nöôùc
Tính phuï thuoäc nhau cuûa caùc quoác gia trong coäng ñoàng theá giôùi taùc ñoäng ñeán moâi
tröôøng vó moâ vaø tính caïnh tranh. Töø ñaây döï ñoaùn vaø nhaän ñònh aûnh höôûng. Ví duï: thanh
toaùn toaøn caàu hay söï kieän xaêng daàu, maát muøa caø pheâ Brazil…
Quan heä mua baùn vôùi caùc coâng ty khaùc cuõng bò aûnh höôûng bôûi yeáu toá nöôùc ngoaøi
• Caùc coâng ty hoaït ñoäng treân thöông tröôøng quoác teá
Xem xeùt boái caûnh toaøn caàu vaø moâi tröôøng nöôùc sôû taïi, vaên hoaù chính trò vaø phaùp luaät…
Söï khaùc bieät giöõa moâi tröôøng toång quaùt vaø moâi tröôøng kinh doanh
St Tieâu thöùc Moâi tröôøng toång quaùt Moâi tröôøng caïnh tranh
t so saùnh
1 Phaïm vi Raát roäng lieân quan ñeán ñeàu kieän Gaéc tröïc tieáp vôùi töøng
chung trong phaïm vi quoác gia ngaønh, töøng DN
2 Tính chaát Giaùn tieáp tröïc tieáp
taùc ñoäng
3 Toác ñoä Chaäm vaø coù taùc duïng laâu daøi hôn Nhanh vaø naêng ñoäng
thay ñoåi
4 Möùc ñoä Raát phöùc taïp phuï thuoäc nhieàu bieán Coù theå nhaän bieát ñöôïc
phöùc taïp soá
5 Khaû naêng Coù theå kieåm soaùt, traùi laïi coâng ty Coù theå kieåm soaùt vaø coù theå
kieåm soaùt phaûi phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá ñieàu chænh ñöôïc
cuûa cty
6 Nhaän xeùt Chieán löôïc ñöôïc hình thaønh coù tính Phaûi naêng ñoäng-kieåm soaùt
chung daøi haïn hôn – chuù troïng ñeán caùc döï lieân tuïc-cô sôû cho quaûn trò
baùo daøi haïn – aûnh höôûng ñeán chieán chieán löôïc-aûnh höôûng tröïc
löôïc caáp cty tieáp ñeán caáp ñoä kinh doanh
vaø caáp chöùc naêng
1. Ñoái thuû caïnh tranh
Phaân tích
Ñieàu gì ñoái thuû Ñieàu gì ÑTCT ñang
caïnh tranh muoán laøm vaø coù theå laøm
Chieán löôïc hieän taïi
Muïc ñích töông lai Hieän caïnh tranh ?
Ôû taát caû caùc caáp quaûn trò
Vaø ña chieàu
Vaøi vaán ñeà caàn traû
lôøi veà ñoái thuû caïnh
tranh
Nhaän ñònh
Aûnh höôûng Caùc
Ngaønh coâng nghieäp
ti à
a. Ñieàu tra muïc tieâu cuûa ñoái thuû
• Quy moâ caùc ñoái thuû - Taøi chính
• Thaùi ñoä vôùi ruûi ro – Caùc chi phí
• Quan ñieåm hay giaù trò veà maët toå chöùc
• Cô caáu toå chöùc – Toác ñoä taêng tröôûng ngaønh, naêng löïc, tính ña daïng
• Heä thoáng kieåm soaùt vaø ñoäng vieân
• Heä thoáng, thoâng leä veà keá toaùn
• Nhaø quaûn trò, giaùm ñoác ñieàu haønh
• Söï nhaát trí cuûa caùc nhaø quaûn trò veà höôùng ñi trong töông lai
• Thaønh laäp hoäi ñoàng quaûn trò
• Caùc giao öôùc, hôïp ñoàng ñeå haïnh cheá thay ñoåi
• Nhöõng haïn cheá cuûa chính phuû, xaõ hoäi
Neáu ñoái thuû lôùn thì caàn theâm:
• Keát quaû hoaït ñoäng cuûa coâng ty meï
• Muïc tieâu toång quaùt cuûa coâng ty meï
• Taàm quan troïng cuûa coâng ty vôùi coâng ty meï
• Taïi sao coâng ty meï tham gia ngaønh naøy
• Moái quan heä giöõa caùc ñôn vò trong coâng ty meï
• Quan ñieåm vaø giaù trò nhaän thöùc cuûa ban laõnh ñaïo cao nhaát
• Chieán löôïc chung cuûa coâng ty meï
• Chæ tieâu doanh soá, khoù khaên, nhu caàu caùc ñôn vò khaùc trong cuøang haõng
• Keá hoaïch ña daïng hoaù ngaønh haøng
• Cô caáu toå chöùc coâng ty meï, ñònh cheá quan heä, vò trí vaø muïc tieâu cuûa töøng ñôn vò
• Sô ñoà kieåm soaùt vaø thu lao cho laõnh ñaïo chi nhaùnh
• Loaïi nhaân vieän thöøa haønh thöôøng ñöôïc höôûng
• Chieán löôïc tuyeån duïng
• Tính nhaïy caûm veà vaán ñeà xh, quy ñònh, xu höôùng ñoäc quyeàn
• Quan taâm cuûa laõnh ñaïo caáp treân cho töøng ñôn vò
Phaûi traû lôøi cho ñöôïc caùc caâu hoûi sau:
• Cùc chi tieâu ñöôïc duøng laøm cô sôû cho vieäc phaân loaïi töøng doanh nghieäp
• Ñôn vò naøo laø muûi nhoïn
• Ñôn vò naøo coù laõi, thanh toaùn, thu hoaïch
• Ñôn vò naøo ñaûm baûo oån ñònh, möùc ñoä buø cho caùc bieán ñoåi baát thöôøng
• Ñôn vò naøo bao lout cho doanh nghieäp chuû choát
• Coâng ty meï ñònh ñaàu tö voán, xaây döïng thò phaàn ôû doanh nghieäp naøo
• Doanh nghieäp naøo aûnh höôûng nhieàu veà oån ñònh, thu nhaäp, luaân chuyeån tieàn,
doanh soá… trong danh muïc ñaàu tö coâng ty meï
b. Nhaän ñònh
• Öu nhöôïc ñieåm, vò theá cuûa:chi phí, chaát löôïng, tinh vi coâng ngheä…Chuùng chính
xaùc khoâng?
• Xeùt veà lòch söû, caûm xuùc, danh tieáng
• Nhöõng khaùc bieät veà truyeàn thoáng vaên hoaù, toân giaùo, daân toäc aûnh höôûng ñeán ñoái
thuû vaø nhaän thöùc cuûa hoï
• So saùnh chuaån möïc vaø quy taéc cuûa ngöôøi saùng laäp vôùi chuaån möïc vaø quy taéc xh
• Nhu caàu veà ñoái vôùi sp cuûa hoï, xu höôùng phaùt trieån cuûa ngaønh trong töông lai
• Nhaän ñònh cuûa hoï veà muïc tieâu, khaû naêng cuûa hoï veà ñoái thuû caïnh tranh cuûa hoï
• Lyù trí thoâng thöôøng hay kinh nghieäm hoï coù gì?
Nhaát thieát phaûi phaân tích that roõ ñoái thuû, nhaø quaûn trò cuûa hoï, chuyeän gia cuûa hoï
c. Chieán löôïchieän nay
d. Tieàm naêng
• Saûn phaåm
• Phaân phoái-ñaïi lyù
• Marketing
• Caùc taùc nghieäp – saûn xuaát
• Nghieân cöùu – thieát keá coâng ngheä
• Giaù thaønh – tieàm löïc taøi chính
• Toå chöùc – naêng löïc quaûn lyù chung
• Danh muïc ñaàu tö cuûa coâng ty – nguoàn nhaân löïc
• Quan heä xaõ hoäi – quan heä chính phuû
• Tính thoáng nhaát cuûa muïc tieâu vaø chieán löôï cuûa ñoái thuû caïnh tranh
Traû lôøi cho caùc caâu hoûi sau:
• Ñieåm maïnh, yeáu, muïc tieâu chieán löôïc chuû yeáu cuûa ñoái thuû caïnh tranh?
• Laøm sao ñoái thuû coù nhieàu khaû naêng öùng phoùveà kinh teá, xh, con ngöôøi, ñòa lyù,
chính trò, chính phuû, coâng ngheä vaø caïnh tranh?
• Hoï coù theå gaây ra toån thöông gì cho chuùng ta? Keå caû khi aùp duïng chieán löôïc cuûa
ta?
• Vò trí sp dòch vuï cuûa chuùng ta nhö theá naøo so vôùi ñoái thuû caïnh tranh?
• Caùc coâng ty môùi vaø ruùt khoûi ngaønh?
• Nhaân toá naøo taïo theá caïnh tranh cho ta tronh ngaønh?
• Xeáp haïng veà keát quaû hoaïtñoäng kinh doanh cuûa ñoái thuû vaø taïi sao laïi xeáp vaäy?
• Tính chaát vaø moái quan heä giöõa nhaø cung caáp vaø nhaø phaân phoái?
• Caùc saûn phaåm vaø dòch vuï thay theá aûnh höôûng ñeán möùc naøo?
Bieän phaùp ñeå coù ñaùnh giaù treân
Mua döõ kieän löu tröõ khoâng coøn giaù trò
•
Mua saûn phaåm roài phaân tích
•
Thaêm doanh nghieäp vôùi danh khaùc
•
Ñeám xe ra vaøo boác dôõ haøng
•
Nghieân cöùu aûnh chuïp töø treân khoâng
•
Phaân tích hôïp ñoàng lao ñoäng
•
Phaân tích caùc quaûn caùo
•
Phoûng vaán khaùch haøng, ngöôøi tieâu thuï veà vieäc baùn sp cuûa ñoái thuû
•
Xaâm nhaäp vaøo ñoái thuû vaø khaùch haøng
•
Phoûng vaán nhaø cung caáp
•
Ñoùng vai khaùch haøng ñeå yeâu caàu traû lôøi qua ñieän thoaïi
•
Khuyeán khích caùc khaùch haøng quan troïng phôi baøy thoâng tin caïnh tranh
•
Phoûng vaán nhaân vieân cuõ
•
Phoûng vaán chuyeân gia ñaõ laøm vieäc vôùi ñoái thuû
•
Loâi keùo nhaân löïc töø hoï
•
Thöïc hieän phoûng vaán baèng ñieän thoaïi ñeå nhaân vieân ñeå loâ thoâng tin
•
Gôûi kyõ sö chuyeân gia ñeán cuoäc hoïp cuûa ñoái thuû ñeå phoùng vaán kyõ sö chuyeän gia
•
cuûa hoï
• Phoûng vaán caùc nhaân vieân tieàm naêng, hoï coù theå ñaõ laøm vieäc vôùi ñoái thuû trong
quaù khöù
Raøo caûn ruùt lui – raøo caûn thaâm nhaäp
Raøo caûn ruùt lui
Thaáp Cao
Raøo Lôïi nhuaän thaáp oån Lôïi nhuaän thaáp
Thaáp ñònh maïo hieåm
caûn
Lôïi nhuaän cao oån Lôïi nhuaän cao maïo
xaâm
Cao ñònh hieåm
nhaäp
2. Khaùch haøng
Laø moät taøi saûn cuûa coâng ty, söï trung thaønh tuyø vaøo söï thoaû maõn nhu caàu cuûa hoï, thu huùt
lyù lòch cuõng laø moät ñieàu toát. Baây giôø theá maïnh cuûa ngöôøi mua tuyø vaøo?
• Tyû troïng löôïng haøng mua trong löôïng haøng baùn
• Vieäc chuyeån mua haøng ngöôøi khaùc khoâng toán keùm nhieàu
• Ngöôøi mua ra tín hieäu ñe doaï
• Saûn phaåm cuûa ngöôøi baùn ít aûnh höôûng ñeán chaát löôïng saûn phaåm cuûa ngöôøi mua
Nhö vaäy phaûi laäp baûn phaân tích khaùch haøng hieän taïi vaø töông lai.
• Vì sao khaùch haøng mua?
• Vaán ñeà vaø nhu caàu khaùch haøng caàn xem xeùt
• Mua nhö theá naøo? Khi naøo vaø bao nhieâu?
• Ai coù lieân quan ñeán coâng vieäc mua haøng cuûa hoï?
• Yeáu toá quan troïng nhaát veà quyeát ñònh cuoái cuøng?
• Nhöõng nhoùm khaùch haøng töông töï trong nöôùc vaø theá giôùi khoâng?
3. Nhaø cung caáp
Vaät tö, thieát bò
•
Coäng ñoàng taøi chính
•
Nguoàn lao ñoäng
•
4. Ñoái thuû tieàm aån
Nguy cô xaâm nhaäp cuûa ñoái thuû caïnh tranh: Lôïi theá kinh teá theo quy moâ (giaûm chi phí
treân moät saûn phaåm, ngaên caûn ñoái thuû môùi xaâm nhaäp). Söï khaùc bieät cuûa saûn phaåm
(trung thaønh cuûa khaùch haøng taïo neân raøo caûn xaâm nhaäp). Caùc ñoøi hoûi veà voán (chi phí
taøi chính cuõng taïo neân raøo caûn). Chi phí chuyeån ñoåi ( chi phí maø ngöôøi mua chuyeån ñoåi
töø mua saûn phaåm naøy sang mua saûn phaåm khaùc). Khaû naêng tieáp caän vôùi keânh phaân
phoái (taïo neân raøo caûn xaâm nhaäp). Baát lôïi veà chi phí khoâng lieân quan ñeán quy moâ (coâng
ngheä thuoäc quyeàn sôû höõu, tieáp caän nguoàn nguyeân lieäu, vaøo kinh doanh sau, chính phuû
öu tieân caùc ñoái thuû hieän taïi, ñöôøng cong kinh nghieäp). Tính chaát cuûa raøo caûn xaâm nhaäp
(baèng saùng cheá heat haïn, thöï teá khaùc)
5. Saûn phaåm thay theá
IV. Ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá moâi tröôøng
Chuùng ta coù 5 böôùc ñeå phaùt trieån
moät ma traän
1. Laäp danh muïc caùc yeáu toá coù vai troø quyeát ñònh, chuùng ñaõ nhaän dieän, cô hoäi vaø ñe
doïa
2. Phaân loaïi taàm quan troïng cho moãi yeáu toá (0.0-1.0 lôùn nhaát)
3. Phaân loaïi töø 1-4 moãi yeáu toá quyeát ñònh söï thaønh coâng, cho thaáy caùch thöùc chieán löôïc
coâng ty phaûn öùng, 4 laø phöùng toát, 3 treân trung bình, 2 trung bình, 1 yeáu.
4. Nhaân taàm quan troïng cuûa moãi bieán soá vôùi loaïi cuûa noù ñeå xaùc ñònh ñieåm taàm quan
troïng.
5. Coäng toång soá ñieåm veà taàm quan troïng cho moãi bieán soá ñeå xaùc ñònh toång ñieåm quan
troïng cho toå chöùc.
Ví duï veà ma traän caùc yeáu toá beân
ngoaøi
Yeáu toá beân ngoaøi chuû yeáu Möùc quan Phaân loaïi Soá ñieåm
troïng quan troïng
Toång laõi suaát 0.20 1 0.20
Söï di chuyeån daân soá töø baéc ñeán nam 0.10 4 0.40
Söï giaûm quy ñònh cuûa chính phuû 0.30 3 0.90
Chieán löôïc khueách tröông cuûa ñoái thuû 0.20 2 0.40
Ñieän toaùn hoaù thoâng tin 0.20 4 0.80
Toång coäng 1.00 2.70
• Trung bình 2,5 nhoû hôn 2,7 neân quan troïng, baûn phaûi nhieàu yeáu toá
V. Ma traän hình aûnh caïnh tranh
Nhö ma traän treân nhöng nhieàu ñoái thuû trong moät baûn.
