Nghị định của chính phủ Số 09/2009/NĐ-CP
Cùng tham khảo Nghị định của chính phủ Số 09/2009/NĐ-CP về ban hành quy chế quản lý tài chính của công ty nhà nước và quản lý vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp khác.
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
NGHỊ ĐỊNH
CỦA CHÍNH PHỦ SỐ 09/2009/NĐ-CP NGÀY 05 THÁNG 02 NĂM 2009
BAN HÀNH QUY CHẾ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY NHÀ NƯỚC VÀ
QUẢN LÝ VỐN NHÀ NƯỚC ĐẦU TƯ VÀO DOANH NGHIỆP KHÁC
CHÍNH PHỦ
Căn cứ Luật Tổ chức Chính phủ ngày 25 tháng 12 năm 2001;
Căn cứ Luật Doanh nghiệp nhà nước năm 2003;
Xét đề nghị của Bộ trưởng Bộ Tài chính,
NGHỊ ĐỊNH:
Điều 1. Ban hành kèm theo Nghị định này Quy chế quản lý tài chính của công ty nhà
nước và quản lý vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp khác.
Điều 2. Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 25 tháng 03 năm 2009 thay thế
Nghị định số 199/2004/NĐ-CP ngày 03 tháng 12 năm 2004 của Chính phủ về việc ban hành
Quy chế quản lý tài chính của công ty nhà nước và quản lý vốn nhà nước đầu tư vào doanh
nghiệp khác.
Điều 3. Bộ trưởng Bộ Tài chính chịu trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra việc thi hành
Quy chế quản lý tài chính của công ty nhà nước và quản lý vốn nhà nước đầu tư vào doanh
nghiệp khác ban hành kèm theo Nghị định này.
Điều 4. Các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc
Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Hội đồng quản
trị, Tổng giám đốc, Giám đốc công ty nhà nước chịu trách nhiệm thi hành Nghị định này.
TM. CHÍNH PHỦ
THỦ TƯỚNG
Nguyễn Tấn Dũng
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
QUY CHẾ
QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY NHÀ NƯỚC VÀ QUẢN LÝ VỐN NHÀ
NƯỚC ĐẦU TƯ VÀO DOANH NGHIỆP KHÁC
(Ban hành kèm theo Nghị định số 09/2009/NĐ-CP
ngày 05 tháng 02 năm 200 của Chính phủ)
Chương I
NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG
Điều 1. Đối tượng và phạm vi áp dụng
Quy chế này quy định việc quản lý tài chính đối với công ty nhà nước và quản lý vốn
nhà nước đầu tư vào các doanh nghiệp khác thành lập và hoạt động theo Luật Doanh nghiệp,
Luật Hợp tác xã.
Đối với một số công ty nhà nước có đặc thù về quản lý tài chính thì ngoài việc thực
hiện các quy định tại Nghị định này còn thực hiện theo quy định riêng của Chính phủ về đặc
thù đó.
Điều 2. Giải thích từ ngữ
1. Công ty nhà nước bao gồm:
a. Công ty nhà nước độc lập;
b. Tổng công ty Nhà nước là Tổng công ty do Nhà nước quyết định đầu tư và thành
lập, Tổng công ty do các công ty tự đầu tư và thành lập.
2. Tập đoàn kinh tế nhà nước là nhóm công ty có tư cách pháp nhân độc lập, đáp ứng
các điều kiện theo quy định của pháp luật và Tập đoàn kinh tế không có tư cách pháp nhân
độc lập.
3. “Vốn do Nhà nước đầu tư tại công ty nhà nước” là vốn cấp trực tiếp từ ngân sách
nhà nước cho công ty nhà nước khi thành lập, trong quá trình hoạt động kinh doanh; vốn nhà
nước được tiếp nhận từ nơi khác chuyển đến theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền; giá
trị các khoản viện trợ, quà biếu, quà tặng; tài sản vô chủ, tài sản dôi thừa khi kiểm kê công ty
nhà nước được hạch toán tăng vốn nhà nước tại công ty nhà nước; vốn bổ sung từ lợi nhuận
sau thuế; giá trị quyền sử dụng đất và các khoản khác được tính vào vốn nhà nước theo quy
định của pháp luật.
4. “Tài sản của công ty nhà nước” bao gồm: tài sản cố định (tài sản cố định hữu hình,
tài sản cố định vô hình, các khoản đầu tư tài chính dài hạn, chi phí xây dựng cơ bản dở dang
và các khoản ký cược, ký quỹ dài hạn); tài sản lưu động (tiền, các khoản đầu tư tài chính ngắn
hạn, các khoản phải thu, hàng tồn kho, tài sản lưu động khác và chi sự nghiệp) mà công ty nhà
nước có quyền chiếm hữu sử dụng và định đoạt theo quy định của pháp luật.
5. “Vốn huy động của công ty nhà nước” là số vốn công ty nhà nước huy động theo
các hình thức: phát hành trái phiếu, vay của các tổ chức, cá nhân trong, ngoài nước và các
hình thức huy động khác mà pháp luật không cấm
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
6. “Bảo toàn vốn nhà nước tại công ty nhà nước” là việc giữ nguyên, không để thâm
hụt số vốn nhà nước tại công ty nhà nước trong suốt quá trình kinh doanh.
7. Ban quản lý điều hành công ty nhà nước có Hội đồng quản trị, bao gồm Hội đồng
quản trị, Ban giám đốc (Tổng giám đốc và các Phó tổng giám đốc hoặc Giám đốc và các Phó
giám đốc); đối với công ty nhà nước không có Hội đồng quản trị là Ban giám đốc.
8. “Doanh nghiệp khác” là doanh nghiệp hoạt động theo Luật Doanh nghiệp, Luật
Hợp tác xã.
9. “Vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp khác” là vốn do Nhà nước hoặc công ty nhà
nước đầu tư vào doanh nghiệp khác.
10. “Người đại diện phần vốn góp của công ty nhà nước tại doanh nghiệp khác” là
người được chủ sở hữu của công ty nhà nước ủy quyền đại diện vốn nhà nước đầu tư tại
doanh nghiệp khác.
11. “Đại diện chủ sở hữu công ty nhà nước” là các cơ quan được Chính phủ phân cấp
hoặc ủy quyền thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu bao gồm: Thủ tướng Chính phủ, Bộ
trưởng Bộ quản lý ngành, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương,
Hội đồng quản trị Tập đoàn, Tổng công ty, Công ty mẹ.
12. “Chủ sở hữu phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp khác” là công ty nhà nước hoặc
cơ quan được Chính phủ phân cấp hoặc ủy quyền thực hiện chức năng chủ sở hữu phần vốn
nhà nước tại doanh nghiệp khác.
Điều 3. Công ty nhà nước tham gia hoạt động công ích
1. Công ty nhà nước tham gia cung cấp sản phẩm, dịch vụ công ích trên cơ sở đấu thầu
hoặc nhà nước đặt hàng, giao kế hoạch thực hiện hạch toán kinh tế đối với sản phẩm, dịch vụ
công ích theo quy định hiện hành.
2. Đối với những sản phẩm, dịch vụ công ích thực hiện theo phương thức đấu thầu,
công ty nhà nước phải tự bù đắp chi phí bằng giá trị thực hiện thầu và tự chịu trách nhiệm về
kết quả hoạt động này.
Khi thực hiện cung cấp các sản phẩm, dịch vụ công ích theo đơn đặt hàng hoặc nhiệm
vụ kế hoạch nhà nước giao, công ty nhà nước sử dụng số tiền do Nhà nước thanh toán và/hoặc
do người được hưởng sản phẩm, dịch vụ công ích thanh toán để bù đắp chi phí hoạt động
công ích và đảm bảo lợi ích cho người lao động. Trường hợp, số tiền được thanh toán thấp
hơn chi phí thực tế hợp lý thì được ngân sách nhà nước cấp bù chênh lệch theo số lượng hoặc
khối lượng thực tế và đơn giá dự toán. Công ty nhà nước phải tổ chức hạch toán riêng doanh
thu và chi phí cho sản phẩm, dịch vụ này. Số tiền bù chênh lệch là doanh thu của công ty nhà
nước. Kết quả kinh doanh của công ty nhà nước được xác định trên cơ sở tổng hợp kết quả
hoạt động công ích và hoạt động kinh doanh.
Điều 4. Vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp khác
Vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp khác bao gồm:
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
1. Vốn bằng tiền, giá trị quyền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất, giá trị những tài sản
khác của công ty nhà nước được công ty nhà nước đầu tư hoặc góp vốn vào doanh nghiệp
khác;
2. Vốn từ ngân sách nhà nước đầu tư, góp vào doanh nghiệp khác giao cho công ty
nhà nước quản lý;
3. Giá trị cổ phần tại các công ty nhà nước đã cổ phần hóa, bao gồm cả giá trị cổ phần
nhà nước cấp cho người lao động trong công ty để hưởng cổ tức khi công ty nhà nước thực
hiện cổ phần hóa giai đoạn trước ngày 14 tháng 7 năm 1998; giá trị vốn nhà nước tại công ty
trách nhiệm hữu hạn nhà nước một thành viên, công ty trách nhiệm hữu hạn nhiều thành viên;
4. Vốn do công ty nhà nước vay để đầu tư;
5. Lợi tức và các khoản được chia khác do Nhà nước hoặc công ty nhà nước đầu tư
góp vốn vào doanh nghiệp khác được sử dụng để tái đầu tư tại các doanh nghiệp này;
6. Giá trị cổ phiếu thưởng, cổ phiếu trả thay cổ tức của phần vốn nhà nước tại doanh
nghiệp khác;
7. Các loại vốn khác theo quy định của pháp luật.
Điều 5. Đại diện chủ sở hữu công ty nhà nước và chủ sở hữu phần vốn nhà nước tại
doanh nghiệp khác
1. Đại diện chủ sở hữu công ty nhà nước và chủ sở hữu vốn nhà nước tại doanh nghiệp
khác thực hiện các quyền và nghĩa vụ theo quy định tại Luật Doanh nghiệp nhà nước và theo
phân công, phân cấp của Chính phủ.
2. Chủ sở hữu vốn nhà nước tại doanh nghiệp khác thực hiện quản lý vốn nhà nước tại
doanh nghiệp khác thông qua việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của cổ đông hoặc người góp
vốn và việc cử người đại diện phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp đó.
Trường hợp Chủ sở hữu không cử người đại diện phần vốn nhà nước đầu tư vào doanh
nghiệp khác, người đứng đầu cơ quan chủ sở hữu phải chịu trách nhiệm thực hiện mọi quyền
và nghĩa vụ đối với phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp đó.
Chương II
QUY CHẾ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY NHÀ NƯỚC
Mục 1
QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG VỐN TẠI CÔNG TY NHÀ NƯỚC
Điều 6. Vốn điều lệ
1. Vốn điều lệ của công ty nhà nước
a. Vốn điều lệ của công ty nhà nước là mức vốn cần thiết để duy trì và đảm bảo hoạt
động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong điều kiện bình thường, phù hợp với quy
mô, chiến lược phát triển kinh doanh của công ty và được ghi trong Điều lệ công ty. Đối với
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
công ty nhà nước kinh doanh những ngành nghề mà pháp luật quy định vốn pháp định thì vốn
điều lệ của công ty nhà nước không được thấp hơn vốn pháp định. Bộ Tài chính hướng dẫn
nguyên tắc xác định vốn điều lệ;
b. Đại diện chủ sở hữu phối hợp với Bộ Tài chính thống nhất mức vốn điều lệ và
nguồn vốn thực hiện. Trường hợp sử dụng nguồn vốn ngân sách để cấp vốn điều lệ, Bộ Tài
chính tổng hợp trình Chính phủ, Quốc hội quyết định;
c. Căn cứ vào phương án đầu tư vốn đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, Bộ Tài
chính (ngân sách trung ương) và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh (ngân sách địa phương) có trách
nhiệm đầu tư đủ vốn điều lệ cho công ty nhà nước. Trong đó:
- Đối với công ty nhà nước mới thành lập phải thực hiện đầu tư và xây dựng thì bảo
đảm cấp đủ vốn điều lệ khi công ty nhà nước đi vào hoạt động kinh doanh;
- Đối với công ty nhà nước đang hoạt động: được bổ sung vốn điều lệ theo tiến độ
triển khai thực hiện các nhiệm vụ được nhà nước giao;
- Đối với công ty nhà nước không được đầu tư đủ vốn thì phải điều chỉnh giảm vốn
điều lệ của công ty nhà nước nhưng không thấp hơn mức vốn pháp định.
Trường hợp không điều chỉnh giảm vốn điều lệ thì tùy tình hình cụ thể chủ sở hữu
quyết định việc chuyển đổi sắp xếp hoặc cổ phần hóa theo chế độ quy định.
2. Trong quá trình kinh doanh, đại diện chủ sở hữu có quyền quyết định điều chỉnh
tăng hoặc giảm vốn điều lệ của công ty nhà nước.
Đại diện chủ sở hữu chỉ được rút vốn đã đầu tư tại công ty nhà nước khi tổ chức tại
công ty nhà nước hoặc điều chỉnh giảm vốn điều lệ của công ty nhà nước. Việc rút vốn chỉ
được thực hiện nếu vẫn đảm bảo khả năng thanh toán các khoản nợ phải trả của công ty nhà
nước.
Bộ Tài chính hướng dẫn trình tự, thủ tục tăng giảm vốn điều lệ của công ty nhà nước.
3. Đối với công ty nhà nước được thiết kế, đầu tư thành lập và đăng ký kinh doanh để
thực hiện mục tiêu chủ yếu, thường xuyên và ổn định là cung cấp sản phẩm, dịch vụ công ích
do Nhà nước đặt hàng giao kế hoạch hoặc đấu thầu được đại diện chủ sở hữu đầu tư bổ sung
đủ vốn để thực hiện khối lượng sản phẩm, dịch vụ công ích.
4. Công ty nhà nước được đầu tư vốn điều lệ ban đầu, bổ sung vốn điều lệ trong quá
trình hoạt động kinh doanh từ các nguồn vốn do nhà nước đầu tư theo quy định tại khoản 3
Điều 2 Quy chế này và các nguồn bổ sung từ Quỹ hỗ trợ sắp xếp doanh nghiệp.
Điều 7. Giao vốn nhà nước đầu tư cho công ty nhà nước
1. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện việc giao vốn nhà nước đầu tư cho các
công ty nhà nước mới thành lập.
2. Việc giao vốn phải được hoàn thành trong vòng 60 ngày, kể từ ngày công ty nhà
nước được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Đối với công ty nhà nước phải đầu tư và
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
xây dựng thì việc giao vốn thực hiện trong vòng 60 ngày, kể từ khi công ty nhà nước đi vào
hoạt động kinh doanh.
3. Bên nhận vốn:
a. Chủ tịch Hội đồng quản trị đối với công ty nhà nước có Hội đồng quản trị;
b. Giám đốc đối với công ty nhà nước không có Hội đồng quản trị.
4. Những công ty nhà nước đã thành lập trước khi Nghị định này có hiệu lực thi hành,
đã được giao vốn thì không tổ chức giao vốn lại. Đối với những công ty nhà nước nhận doanh
nghiệp khác sáp nhập vào, các tổng công ty nhà nước nhận thêm doanh nghiệp thành viên thì
không tổ chức giao, nhận vốn lại mà chỉ điều chỉnh vốn nhà nước tại công ty nhà nước tương
ứng với số vốn của các doanh nghiệp này trong báo cáo tài chính của các công ty nhà nước và
tổng công ty nhà nước.
Điều 8. Quyền và nghĩa vụ của công ty nhà nước trong việc sử dụng vốn và quỹ do
công ty nhà nước quản lý
1. Công ty nhà nước được quyền chủ động sử dụng số vốn nhà nước giao, các loại vốn
khác, các quỹ do công ty nhà nước quản lý vào hoạt động kinh doanh của công ty nhà nước.
Công ty nhà nước chịu trách nhiệm trước đại diện chủ sở hữu về bảo toàn, phát triển vốn, hiệu
quả sử dụng vốn; đảm bảo quyền lợi của những người có liên quan đến công ty nhà nước như
các chủ nợ, khách hàng, người lao động theo các hợp đồng đã giao kết.
2. Trường hợp công ty nhà nước sử dụng các quỹ do công ty quản lý khác với mục
đích sử dụng quỹ đã quy định thì công ty nhà nước phải đảm bảo đủ nguồn để đáp ứng nhu
cầu chi của các quỹ đó khi có nhu cầu sử dụng. Việc sử dụng vốn, quỹ để đầu tư xây dựng
phải theo các quy định của pháp luật về quản lý đầu tư và xây dựng.
3. Đối với công ty nhà nước được thiết kế để thường xuyên ổn định cung cấp sản
phẩm, dịch vụ công ích nhà nước đặt hàng giao kế hoạch, phải tập trung vốn và nguồn lực cho
việc sản xuất sản phẩm, cung ứng dịch vụ công ích. Khi cần thiết đại diện chủ sở hữu được
điều động vốn giữa các công ty nhà nước được thiết kế để thường xuyên, ổn định cung cấp
sản phẩm dịch vụ công ích do nhà nước đặt hàng giao kế hoạch theo hình thức ghi tăng, giảm
vốn. Trường hợp điều động vốn cho công ty khác Bộ, ngành, khác địa phương; điều động vốn
từ Bộ, ngành Trung ương về địa phương hoặc ngược lại thì đại diện chủ sở hữu thỏa thuận,
quyết định sau khi có ý kiến của Bộ Tài chính. Việc điều động vốn trên đây phải bảo đảm
không làm ảnh hưởng đến việc cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích của công ty nhà nước bị
điều động vốn.
4. Trường hợp công ty được nhà nước giao nhiệm vụ đặc biệt thì phải tập trung vốn và
các nguồn lực khác để hoàn thành nhiệm vụ này.
Điều 9. Huy động vốn
1. Việc huy động vốn được thực hiện theo quy định của khoản 1 Điều 17 Luật Doanh
nghiệp nhà nước và đảm bảo nguyên tắc sau đây:
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
a. Phải đảm bảo khả năng thanh toán nợ và có phương án được cấp có thẩm quyền phê
duyệt. Người phê duyệt phương án huy động vốn phải chịu trách nhiệm kiểm tra, giám sát,
đảm bảo vốn huy động được sử dụng đúng mục đích, đúng đối tượng và có hiệu quả.
b. Việc huy động vốn của các tổ chức cá nhân nước ngoài thực hiện theo quy định
hiện hành về quản lý nợ nước ngoài;
c. Việc huy động vốn dưới hình thức phát hành trái phiếu thực hiện theo quy định của
pháp luật về chứng khoán và pháp luật về doanh nghiệp, trong đó: công ty nhà nước có hoạt
động kinh doanh về đầu tư chứng khoán, ngân hàng, bảo hiểm, quỹ đầu tư nhưng không thuộc
ngành nghề kinh doanh chính thì không được phát hành trái phiếu để đầu tư vào lĩnh vực này.
2. Thẩm quyền phê duyệt phương án huy động vốn:
a. Công ty nhà nước được quyền chủ động huy động vốn phục vụ sản xuất kinh doanh
trong phạm vi hệ số nợ phải trả trên vốn điều lệ của công ty không vượt quá 3 lần. Trong đó:
- Hội đồng quản trị quyết định phương án huy động vốn có giá trị lớn hơn vốn điều lệ
của công ty nhà nước. Trường hợp Hội đồng quản trị phân cấp cho Tổng giám đốc, Giám đốc
quyết định các phương án huy động vốn lớn hơn vốn điều lệ thì mức phân cấp cụ thể phải ghi
trong Điều lệ và Quy chế tài chính của công ty nhà nước;
- Đại diện chủ sở hữu công ty nhà nước không có Hội đồng quản trị quyết định
phương án huy động vốn có giá trị lớn hơn vốn điều lệ;
Các hợp đồng vay vốn khác có giá trị bằng hoặc thấp hơn vốn điều lệ do Tổng giám
đốc (hoặc Giám đốc) công ty nhà nước quyết định.
b. Đối với công ty có nhu cầu vay vốn vượt quá 3 lần vốn điều lệ thì phải báo cáo đại
diện chủ sở hữu xem xét, quyết định trên cơ sở các dự án huy động vốn có hiệu quả. Sau khi
quyết định, đại diện chủ sở hữu có trách nhiệm thông báo cho Bộ Tài chính để phối hợp theo
dõi và giám sát.
3. Cơ quan đại diện chủ sở hữu có trách nhiệm phối hợp với Bộ Tài chính giám sát
chặt chẽ việc huy động và sử dụng vốn tại các công ty nhà nước.
Điều 10. Quản lý các khoản nợ phải trả
Đối với các khoản nợ phải trả, công ty nhà nước có trách nhiệm:
1. Mở sổ theo dõi đầy đủ các khoản nợ phải trả gồm cả các khoản lãi phải trả;
2. Thanh toán các khoản nợ phải trả theo đúng thời hạn đã cam kết. Thường xuyên
xem xét, đánh giá, phân tích khả năng thanh toán nợ của công ty nhà nước, phát hiện sớm tình
hình khó khăn trong thanh toán nợ để có giải pháp khắc phục kịp thời không để phát sinh các
khoản nợ quá hạn;
3. Đối với các khoản nợ phải trả bằng ngoại tệ công ty nhà nước phải hạch toán toàn
bộ chênh lệch tỷ giá phát sinh (tăng hoặc giảm tỷ giá tại thời điểm lập báo cáo tài chính và
thời điểm ghi sổ kế toán) của số dư nợ phải trả vào kết quả kinh doanh trong kỳ. Trường hợp
hạch toán chênh lệch tỷ giá vào chi phí làm cho kết quả kinh doanh của công ty bị lỗ thì có
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
thể phân bổ một phần chênh lệch tỷ giá cho năm sau để công ty không bị lỗ nhưng mức hạch
toán vào chi phí trong năm ít nhất cũng phải bằng chênh lệch tỷ giá của số ngoại tệ đến hạn
phải trả trong năm đó.
Điều 11. Bảo toàn vốn nhà nước tại công ty nhà nước
Công ty nhà nước có trách nhiệm bảo toàn vốn nhà nước tại công ty bằng các biện
pháp sau đây:
1. Thực hiện đúng chế độ quản lý sử dụng vốn, tài sản, phân phối lợi nhuận, chế độ
quản lý tài chính khác và chế độ kế toán theo quy định của Nhà nước;
2. Mua bảo hiểm tài sản theo quy định của pháp luật;
3. Xử lý kịp thời giá trị tài sản tổn thất theo quy định tại Điều 20 Quy chế này, các
khoản nợ không có khả năng thu hồi theo quy định tại Điều 18 Quy chế này và trích lập các
khoản dự phòng rủi ro sau đây:
a. Dự phòng giảm giá hàng tồn kho;
b. Dự phòng các khoản phải thu khó đòi;
c. Dự phòng các khoản giảm giá các khoản đầu tư dài hạn.
4. Các biện pháp khác về bảo toàn vốn nhà nước tại công ty nhà nước theo quy định
của pháp luật;
5. Bộ Tài chính hướng dẫn việc trích lập và sử dụng các khoản dự phòng này và
phương pháp xác định mức độ bảo toàn vốn nhà nước tại công ty nhà nước.
Điều 12. Đầu tư vốn ra ngoài công ty nhà nước
1. Công ty nhà nước được quyền sử dụng tài sản (bao gồm tiền, tài sản cố định, tài sản
lưu động, tài sản trí tuệ và các tài sản khác) thuộc quyền quản lý của công ty nhà nước để đầu
tư ra ngoài công ty. Việc đầu tư ra ngoài công ty nhà nước liên quan đến đất đai phải tuân thủ
các quy định của pháp luật về đất đai. Bộ Tài chính hướng dẫn việc thực hiện góp vốn bằng
tài sản trí tuệ.
2. Việc đầu tư vốn của công ty nhà nước vào doanh nghiệp khác tuân thủ theo quy
định của pháp luật, phù hợp với chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển của công ty nhà
nước, không làm ảnh hưởng đến việc thực hiện các nhiệm vụ sản xuất kinh doanh của công ty
được nhà nước giao và đảm bảo nguyên tắc có hiệu quả, bảo toàn và phát triển vốn, tăng thu
nhập.
3. Các công ty nhà nước phải sử dụng tối thiểu 70% tổng nguồn vốn đầu tư vào các
doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực thuộc ngành nghề kinh doanh chính của công ty.
Tổng mức đầu tư ra ngoài công ty nhà nước (bao gồm đầu tư ngắn hạn và dài hạn) không
vượt quá mức vốn điều lệ của công ty nhà nước (bao gồm công ty mẹ - Tập đoàn kinh tế,
Tổng công ty nhà nước, công ty mẹ trong mô hình công ty mẹ - công ty con; công ty thành
viên hạch toán độc lập, công ty nhà nước độc lập). Riêng đối với hoạt động đầu tư góp vốn
vào các lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán, công ty nhà nước chỉ được đầu tư vào
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
mỗi lĩnh vực một doanh nghiệp; mức vốn đầu tư không vượt quá 20% vốn điều lệ của tổ chức
nhận góp vốn, nhưng phải đảm bảo mức vốn góp của công ty mẹ và các công ty con trong
tổng công ty, tập đoàn không vượt quá mức 30% vốn điều lệ của tổ chức nhận vốn góp.
Trường hợp đặc biệt có nhu cầu đầu tư vượt quá quy định này công ty nhà nước phải trình
Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.
4. Việc bổ sung ngành nghề kinh doanh hoặc đầu tư vốn vào các doanh nghiệp thành
viên hoạt động kinh doanh ngành nghề ngoài lĩnh vực kinh doanh chủ yếu của công ty nhà
nước chỉ được thực hiện sau khi có sự chấp thuận của tổ chức là đại diện chủ sở hữu vốn nhà
nước.
5. Công ty nhà nước không được tham gia góp vốn mua cổ phần của các doanh nghiệp
khác mà người quản lý, điều hành hoặc người sở hữu chính của doanh nghiệp này là vợ hoặc
chồng, bố, mẹ, con, anh, chị em ruột của thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Ban
giám đốc và kế toán trưởng công ty đó; không góp vốn hoặc mua cổ phần tại Quỹ đầu tư mạo
hiểm, quỹ đầu tư chứng khoán hoặc công ty đầu tư chứng khoán.
6. Các công ty nhà nước có mức vốn đầu tư ra ngoài vượt quá mức quy định tại khoản
3 Điều này hoặc đã đầu tư góp vốn vào quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ đầu tư chứng khoán hoặc
công ty đầu tư chứng khoán thì trong thời gian 2 năm, kể từ ngày Nghị định có hiệu lực phải
thực hiện điều chỉnh lại mức đầu tư trên nguyên tắc bảo toàn vốn.
Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan đại diện chủ sở hữu thực hiện kiểm tra
và báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định việc điều chuyển phần vốn các Tập
đoàn, Tổng công ty đã đầu tư ra bên ngoài về Tổng công ty đầu tư và kinh doanh vốn nhà
nước.
7. Các hình thức đầu tư ra ngoài công ty nhà nước:
a. Góp vốn, mua cổ phần để thành lập công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn,
công ty hợp danh; góp vốn hợp đồng hợp tác kinh doanh không hình thành pháp nhân mới;
b. Mua cổ phần hoặc góp vốn tại các công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn,
công ty hợp danh đang hoạt động;
c. Mua lại một công ty khác;
d. Mua công trái, trái phiếu để hưởng lãi;
đ. Các hình thức đầu tư khác theo quy định của pháp luật.
8. Thẩm quyền quyết định dự án đầu tư ra ngoài công ty nhà nước:
a. Hội đồng quản trị hoặc Tổng giám đốc công nhà nước không có Hội đồng quản trị
quyết định các dự án đầu tư ra ngoài công ty nhà nước trong phạm vi tổng giá trị đầu tư tài
chính của công ty nhà nước thấp hơn 50% vốn điều lệ hoặc theo phân cấp tại Điều lệ công ty;
Đối với dự án đầu tư có giá trị từ 50% vốn điều lệ trở lên, công ty nhà nước báo cáo đại diện
chủ sở hữu quyết định;
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
b. Đại diện chủ sở hữu công ty nhà nước quyết định việc góp vốn liên doanh với nhà
đầu tư nước ngoài; đầu tư hoặc góp vốn đầu tư thành lập công ty ở nước ngoài; quyết định
việc mua công ty thuộc thành phần kinh tế khác; đầu tư ra bên ngoài của công ty được thiết kế
thực hiện chủ yếu, thường xuyên, ổn định các sản phẩm, dịch vụ công ích; quyết định các dự
án đầu tư tài chính khác còn lại không thuộc thẩm quyền quyết định của Hội đồng quản trị
hoặc Tổng giám đốc công nhà nước không có hội đồng quản trị.
Mục 2
QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG TÀI SẢN TẠI CÔNG TY NHÀ NƯỚC
Điều 13. Tài sản cố định - đầu tư tài sản cố định
1. Tài sản cố định của công ty bao gồm tài sản cố định hữu hình và vô hình. Bộ Tài
chính quy định tiêu chuẩn xác định tài sản cố định.
2. Thẩm quyền quyết định dự án đầu tư, xây dựng thực hiện theo quy định dưới đây:
a. Đối với công ty có Hội đồng quản trị: Hội đồng quản trị quyết định các dự án đầu tư
có giá trị nhỏ hơn hoặc bằng 50% tổng giá trị tài sản ghi trên báo cáo tài chính của công ty
được công bố tại quý gần nhất, nhưng không quá mức cao nhất của dự án nhóm B theo quy
định của pháp luật về quản lý dự án đầu tư, xây dựng. Mức phân cấp cho Hội đồng quản trị
phải được ghi trong Điều lệ của công ty;
Hội đồng quản trị quyết định phân cấp cho Tổng giám đốc hoặc Giám đốc công ty
quyết định các dự án đầu tư thuộc thẩm quyền quyết định của Hội đồng quản trị.
Các dự án lớn hơn mức phân cấp cho Hội đồng quản trị thì đại diện chủ sở hữu công
ty quyết định hoặc trình cấp có thẩm quyền quyết định.
b. Đối với công ty không có Hội đồng quản trị: Giám đốc công ty quyết định các dự án
đầu tư có giá trị nhỏ hơn hoặc bằng 30% tổng giá trị tài sản ghi trên báo cáo tài chính của
công ty được công bố tại quý gần nhất, nhưng không quá mức cao nhất của dự án nhóm B
theo quy định của pháp luật về quản lý dự án đầu tư, xây dựng. Mức phân cấp này được ghi
trong Điều lệ công ty.
Các dự án đầu tư trên mức quyết định của Giám đốc công ty do đại diện chủ sở hữu
công ty quyết định hoặc trình cấp có thẩm quyền quyết định.
3. Trình tự, thủ tục đầu tư thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý dự án đầu
tư, xây dựng.
4. Đối với công ty nhà nước được thiết kế để thường xuyên, ổn định cung cấp sản
phẩm, dịch vụ công ích, khi cần thiết đại diện chủ sở hữu được điều động tài sản của công ty
sang công ty nhà nước khác cùng làm nhiệm vụ tương tự theo phương thức ghi tăng, giảm
vốn. Trường hợp điều động tài sản cho công ty nhà nước khác Bộ, ngành, khác địa phương;
điều động tài sản từ Bộ, ngành Trung ương về địa phương hoặc ngược lại thì đại diện các chủ
sở hữu thỏa thuận, quyết định sau khi có ý kiến của Bộ Tài chính. Việc điều động tài sản trên
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
phải bảo đảm không làm ảnh hưởng đến việc cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích của công
ty nhà nước bị điều động tài sản.
Điều 14. Khấu hao tài sản cố định
Tất cả tài sản cố định hiện có của công ty đều phải trích khấu hao, gồm cả tài sản cố
định không cần dùng, chờ thanh lý, trừ những tài sản cố định thuộc công trình phúc lợi công
cộng, nhà ở. Tài sản cố định đã khấu hao hết giá trị nhưng vẫn đang sử dụng vào hoạt động
sản xuất kinh doanh thì không phải trích khấu hao nữa.
Bộ Tài chính quy định mức trích khấu hao tối thiểu cho từng loại tài sản cố định. Tổng
giám đốc hoặc Giám đốc công ty quyết định mức trích khấu hao cụ thể nhưng không được
thấp hơn mức quy định của Bộ Tài chính.
Điều 15. Cho thuê, thế chấp, cầm cố tài sản
1. Công ty được quyền cho thuê, thế chấp, cầm cố tài sản của công ty theo nguyên tắc
có hiệu quả, bảo toàn, và phát triển vốn theo quy định của pháp luật
a. Hội đồng quản trị hoặc đại diện chủ sở hữu (đối với công ty không có Hội đồng
quản trị) quyết định các hợp đồng cho thuê tài sản có giá trị lớn hơn mức vốn Điều lệ của
công ty. Các hợp đồng có mức thấp hơn do Tổng giám đốc, Giám đốc công ty quyết định;
b. Thẩm quyền quyết định sử dụng tài sản của công ty nhà nước để thế chấp, cầm cố
để vay vốn thực hiện theo quy định tại Điều 9 Quy chế này.
2. Đối với công ty được đầu tư để thực hiện thường xuyên, ổn định sản phẩm công ích,
khi cho thuê, cầm cố, thế chấp những tài sản trực tiếp phục vụ nhiệm vụ công ích phải được
sự đồng ý của đại diện chủ sở hữu.
3. Việc sử dụng tài sản để cho thuê, thế chấp, cầm cố phải tuân theo đúng các quy định
của Bộ luật Dân sự các quy định khác của Nhà nước.
Điều 16. Thanh lý, nhượng bán tài sản cố định và các khoản đầu tư tài chính
1. Công ty được quyền chủ động và có trách nhiệm nhượng bán, thanh lý tài sản cố
định đã hư hỏng, lạc hậu kỹ thuật, không có nhu cầu sử dụng hoặc không sử dụng được; các
khoản đầu tư tài chính không có nhu cầu tiếp tục đầu tư để thu hồi vốn.
2. Thẩm quyền quyết định việc thanh lý, nhượng bán tài sản cố định:
a. Đối với công ty có Hội đồng quản trị: Hội đồng quản trị quyết định các phương án
thanh lý, nhượng bán tài sản cố định có giá trị còn lại nhỏ hơn hoặc bằng 50% tổng giá trị tài
sản trên báo cáo tài chính của công ty được công bố tại quý gần nhất; mức cụ thể được ghi
trong Điều lệ công ty. Hội đồng quản trị được quyết định ủy quyền hoặc phân cấp cho Tổng
giám đốc, Giám đốc công ty quyết định nhượng bán tài sản thuộc thẩm quyền của Hội đồng
quản trị;
Các phương án thanh lý, nhượng bán tài sản cố định có giá trị lớn hơn mức phân cấp
cho Hội đồng quản trị, thì đại diện chủ sở hữu công ty quyết định.
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
b. Đối với công ty không có Hội đồng quản trị: Giám đốc công ty quyết định các
phương án thanh lý, nhượng bán tài sản cố định có giá trị còn lại nhỏ hơn hoặc bằng 30%
tổng giá trị tài sản trên báo cáo tài chính của công ty được công bố tại quý gần nhất. Mức cụ
thể được ghi trong Điều lệ công ty;
Các phương án lớn hơn mức phân cấp cho Giám đốc công ty thì đại diện chủ sở hữu
công ty quyết định.
c. Đối với công ty nhà nước được thiết kế để thực hiện thường xuyên, ổn định sản
phẩm, dịch vụ công ích, khi nhượng bán tài sản trực tiếp phục vụ nhiệm vụ công ích phải
được sự đồng ý của đại diện chủ sở hữu.
3. Phương thức thanh lý, nhượng bán tài sản cố định: việc nhượng bán tài sản cố định
được thực hiện thông qua tổ chức bán đấu giá hoặc do công ty tự tổ chức thực hiện công khai
theo đúng trình tự, thủ tục quy định của pháp luật về bán đấu giá tài sản. Trường hợp giá trị
còn lại của tài sản cố định ghi trên sổ kế toán nhượng bán dưới 100 triệu đồng hoặc mức thấp
hơn (được ghi trong Điều lệ và Quy chế tài chính của công ty) thì Tổng giám đốc hoặc Giám
đốc quyết định lựa chọn bán theo phương thức đấu giá hoặc thỏa thuận nhưng không thấp hơn
giá thị trường. Trường hợp tài sản cố định không có giao dịch trên thị trường thì công ty nhà
nước được thuê tổ chức có chức năng thẩm định giá xác định giá làm cơ sở bán tài sản theo
phương thức thỏa thuận.
4. Chuyển nhượng các khoản đầu tư tài chính
Việc nhượng bán các khoản đầu tư tài chính thực hiện theo quy định của Luật Doanh
nghiệp và Luật Chứng khoán. Trong đó:
a. Phương thức bán:
- Đối với chuyển nhượng các khoản đầu tư tài chính tại công ty cổ phần đã niêm yết
trên thị trường chứng khoán thì công ty nhà nước được chủ động thực hiện theo các phương
thức khớp lệnh, đấu giá hoặc thỏa thuận nhưng không được thấp hơn giá thị trường tại thời
điểm bán;
- Đối với chuyển nhượng các khoản đầu tư tài chính tại công ty chưa niêm yết thì có
thể áp dụng theo phương thức: đấu giá công khai hoặc thỏa thuận nhưng không được thấp hơn
giá thị trường tại thời điểm bán.
b. Thẩm quyền quyết định việc nhượng bán các khoản đầu tư tài chính:
- Đại diện chủ sở hữu quyết định nhượng bán các khoản đầu tư tài chính tại các công
ty cổ phần được chuyển đổi từ Tổng công ty nhà nước hoặc công ty mẹ;
- Đại diện chủ sở hữu, Hội đồng quản trị hoặc Giám đốc công ty nhà nước quyết định
việc chuyển nhượng các khoản đầu tư tài chính thuộc thẩm quyền quyết định đầu tư của mình
theo quy định của pháp luật.
c. Tiền thu từ bán phần vốn nhà nước còn lại tại thời điểm công ty trách nhiệm hữu
hạn, công ty cổ phần chuyển đổi từ công ty thành viên hoặc đơn vị phụ thuộc công ty nhà
nước, kể cả tiền đặt cọc không phải trả lại cho nhà đầu tư (sau khi trừ giá trị vốn nhà nước đầu
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
tư ghi trên sổ kế toán, chi phí bán, chi phí bảo lãnh phát hành cổ phiếu) được ghi tăng vốn nhà
nước tại các công ty nhà nước là đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước góp tại các doanh nghiệp
này. Trường hợp vốn nhà nước tại công ty nhà nước vượt quá vốn điều lệ thì phần chênh lệch
được xử lý như sau:
- Điều về Tổng công ty, công ty mẹ đối với công ty nhà nước là đơn vị thành viên;
- Điều về Quỹ hỗ trợ sắp xếp doanh nghiệp tại Tổng công ty đầu tư và kinh doanh vốn
nhà nước đối với Tập đoàn, Tổng công ty, Công ty mẹ và công ty nhà nước độc lập trực thuộc
các Bộ, địa phương.
Điều 17. Quản lý hàng hóa tồn kho
1. Hàng hóa tồn kho là hàng hóa mua về để bán còn tồn kho, nguyên liệu, vật liệu,
công cụ, dụng cụ tồn kho hoặc đã mua đang đi trên đường, sản phẩm dở dang trong quá trình
sản xuất, sản phẩm hoàn thành nhưng chưa nhập kho, thành phẩm tồn kho, thành phẩm đang
gửi bán.
2. Công ty có quyền và chịu trách nhiệm xử lý ngay những hàng hóa tồn kho kém, mất
phẩm chất, lạc hậu mốt, lạc hậu kỹ thuật, ứ đọng, chậm luân chuyển để thu hồi vốn. Thẩm
quyền quyết định xử lý theo quy định tại khoản 2 Điều 16 Quy chế này.
3. Cuối kỳ kế toán, khi giá gốc hàng tồn kho ghi trên sổ kế toán cao hơn giá trị thuần
có thể thu hồi được thì công ty phải trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho theo quy định.
Điều 18. Quản lý các khoản nợ phải thu
Trách nhiệm của Công ty trong quản lý nợ phải thu là:
1. Xây dựng và ban hành quy chế quản lý các khoản nợ phải thu, phân công và xác
định rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân trong việc theo dõi, thu hồi, thanh toán các khoản
công nợ;
2. Mở sổ theo dõi các khoản nợ theo từng đối tượng nợ; thường xuyên phân loại các
khoản nợ (nợ luân chuyển, nợ khó đòi, nợ không có khả năng thu hồi), đôn đốc thu hồi nợ;
3. Công ty được quyền bán các khoản nợ phải thu theo quy định của pháp luật, gồm cả
nợ phải thu trong hạn, nợ phải thu khó đòi, nợ phải thu không đòi được để thu hồi vốn. Giá
bán các khoản nợ do các bên tự thỏa thuận.
4. Nợ phải thu khó đòi là các khoản nợ quá hạn thanh toán theo quy định ghi trên hợp
đồng hoặc các cam kết khác hoặc chưa đến hạn thanh toán nhưng khách nợ khó có khả năng
thanh toán. Công ty phải trích lập dự phòng đối với khoản nợ phải thu khó đòi theo quy định
tại Điều 11 Quy chế này.
Nợ phải thu không có khả năng thu hồi, công ty có trách nhiệm xử lý. Số nợ không có
khả năng thu hồi được sau khi trừ tiền bồi thường của cá nhân, tập thể có liên quan được bù
đắp bằng khoản dự phòng nợ phải thu khó đòi, quỹ dự phòng tài chính. Nếu còn thiếu thì hạch
toán vào chi phí kinh doanh của công ty.
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
Nợ không có khả năng thu hồi sau khi xử lý như trên, công ty nhà nước vẫn phải theo
dõi trên tài khoản ngoài bảng cân đối kế toán và tổ chức thu hồi. Số tiền thu hồi được hạch
toán vào thu nhập của công ty nhà nước.
Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc công ty có trách nhiệm xử lý kịp thời các
khoản nợ phải thu khó đòi, nợ không thu hồi được. Nếu không xử lý kịp thời các khoản nợ
không thu hồi được theo quy định tại khoản này thì Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc hoặc
Giám đốc chịu trách nhiệm như báo cáo không trung thực tình hình tài chính của công ty. Nếu
vì không xử lý kịp thời dẫn đến thất thoát vốn của Nhà nước tại công ty thì phải chịu trách
nhiệm trước đại diện chủ sở hữu.
Điều 19. Kiểm kê tài sản
Công ty phải tổ chức kiểm kê, xác định số lượng tài sản (tài sản cố định và đầu tư dài
hạn, tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn), đối chiếu các khoản công nợ phải trả, phải thu khi
khóa sổ kế toán để lập báo cáo tài chính năm; khi thực hiện quyết định chia, tách, sáp nhập,
hợp nhất, chuyển đổi sở hữu; sau khi xảy ra thiên tai, địch họa; hoặc vì lý do nào đó gây ra
biến động tài sản của công ty; hoặc theo chủ trương của Nhà nước. Đối với tài sản thừa, thiếu,
nợ không thu hồi được, nợ quá hạn cần xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm của những
người liên quan và xác định mức bồi thường vật chất theo quy định.
Điều 20. Xử lý tổn thất tài sản
Tổn thất về tài sản là tài sản bị mất mát, thiếu hụt, hư hỏng, kém mất phẩm chất, lạc
hậu mốt, lạc hậu kỹ thuật, tồn kho ứ đọng trong kiểm kê định kỳ và kiểm kê đột xuất. Công ty
phải xác định giá trị đã bị tổn thất, nguyên nhân, trách nhiệm và xử lý như sau:
1. Nếu nguyên nhân do chủ quan thì người gây ra tổn thất phải bồi thường. Hội đồng
quản trị hoặc Giám đốc (đối với công ty không có Hội đồng quản trị) quyết định mức bồi
thường theo quy định của pháp luật và chịu trách nhiệm về quyết định của mình.
2. Tài sản đã mua bảo hiểm nếu tổn thất thì xử lý theo hợp đồng bảo hiểm.
3. Giá trị tài sản tổn thất sau khi đã bù đắp bằng tiền bồi thường của cá nhân, tập thể,
của tổ chức bảo hiểm nếu thiếu được bù đắp bằng quỹ dự phòng tài chính của công ty. Trường
hợp quỹ dự phòng tài chính không đủ bù đắp thì phần thiếu được hạch toán vào chi phí sản
xuất, kinh doanh trong kỳ.
4. Những trường hợp đặc biệt do thiên tai hoặc do nguyên nhân bất khả kháng gây
thiệt hại nghiêm trọng, công ty không thể tự khắc phục được thì Hội đồng quản trị hoặc Giám
đốc (đối với công ty không có Hội đồng quản trị) lập phương án xử lý tổn thất trình đại diện
chủ sở hữu và cơ quan tài chính có thẩm quyền. Sau khi có ý kiến của cơ quan tài chính, đại
diện chủ sở hữu quyết định việc xử lý tổn thất theo thẩm quyền.
5. Công ty có trách nhiệm xử lý kịp thời các khoản tổn thất tài sản, trường hợp để các
khoản tổn thất tài sản không được xử lý thì Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc công
ty chịu trách nhiệm trước đại diện chủ sở hữu như trường hợp báo cáo không trung thực tình
hình tài chính doanh nghiệp.
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
Điều 21. Đánh giá lại tài sản
1. Công ty thực hiện đánh giá lại tài sản trong các trường hợp sau:
a. Theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
b. Thực hiện chuyển đổi sở hữu công ty: cổ phần hóa, bán công ty, đa dạng hóa hình
thức sở hữu;
c. Dùng tài sản để đầu tư ra ngoài công ty.
2. Việc đánh giá lại tài sản phải theo đúng các quy định của Nhà nước. Các khoản
chênh lệch tăng hoặc giảm giá trị do đánh giá lại tài sản quy định tại khoản 1 Điều này thực
hiện theo quy định của nhà nước đối với từng trường hợp cụ thể.
Mục 3
DOANH THU, CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
Điều 22. Doanh thu
1. Doanh thu của công ty bao gồm doanh thu từ hoạt động kinh doanh và thu nhập
khác.
2. Doanh thu từ hoạt động kinh doanh gồm doanh thu hoạt động kinh doanh thông
thường và doanh thu hoạt động tài chính:
a. Doanh thu hoạt động kinh doanh thông thường là toàn bộ số tiền phải thu phát sinh
trong kỳ từ việc bán sản phẩm hàng hóa, cung cấp dịch vụ của công ty. Đối với công ty thực
hiện cung cấp sản phẩm, dịch vụ công ích, doanh thu bao gồm cả các khoản trợ cấp của Nhà
nước cho công ty khi công ty thực hiện cung cấp sản phẩm, dịch vụ theo nhiệm vụ nhà nước
giao mà thu không đủ bù đắp chi;
b. Doanh thu từ hoạt động tài chính bao gồm: các khoản thu phát sinh từ tiền bản
quyền, cho các bên khác sử dụng tài sản của công ty, tiền lãi từ việc cho vay vốn, lãi tiền gửi,
lãi bán hàng trả chậm, trả góp, lãi cho thuê tài chính; chênh lệch lãi do bán ngoại tệ, chênh
lệch tỷ giá ngoại tệ, kể cả chênh lệch tỷ giá của các khoản nợ phải trả bằng ngoại tệ có tỷ giá
tại thời điểm lập báo cáo tài chính thấp hơn tỷ giá ghi trên sổ kế toán; tiền thu từ chuyển
nhượng vốn góp tại công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần (trừ chuyển nhượng phần
vốn nhà nước theo quy định tại điểm c khoản 4 Điều 16 Quy chế này); lợi nhuận được chia từ
việc đầu tư ra ngoài công ty (bao gồm cả phần lợi nhuận sau thuế sau khi để lại trích các quỹ
của công ty trách nhiệm hữu hạn nhà nước một thành viên; lợi nhuận sau thuế được chia theo
vốn nhà nước và lợi nhuận sau thuế trích lập Quỹ đầu tư phát triển của công ty thành viên
hạch toán độc lập), trường hợp doanh nghiệp đã nộp thuế thu nhập doanh nghiệp trước khi
chia lợi nhuận thì Tổng công ty không phải nộp thuế thu nhập đối với khoản lợi nhuận được
chia từ các doanh nghiệp này.
3. Thu nhập khác gồm các khoản thu từ việc thanh lý, nhượng bán tài sản cố định, thu
tiền bảo hiểm được bồi thường, các khoản nợ phải trả nay mất chủ được ghi tăng thu nhập,
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
thu tiền phạt khách hàng do vi phạm hợp đồng, giá trị tài sản trí tuệ được bên nhận vốn góp
chấp nhận được ghi nhận là thu nhập khác của công ty nhà nước và các khoản thu khác.
4. Đối với các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh đặc thù như ngân hàng, bảo hiểm
thì việc xác định doanh thu áp dụng theo quy định của pháp luật điều chỉnh đối với lĩnh vực
kinh doanh này.
5. Bộ Tài chính quy định điều kiện và thời điểm để xác định doanh thu.
Điều 23. Chi phí hoạt động kinh doanh
Chi phí hoạt động kinh doanh của công ty là các khoản chi phí phát sinh liên quan đến
hoạt động sản xuất kinh doanh trong năm tài chính, bao gồm:
1. Chi phí sản xuất kinh doanh:
a. Chi phí nguyên vật liệu, nhiên liệu, động lực, bán thành phẩm, dịch vụ mua ngoài
(tính theo mức tiêu hao thực tế và giá gốc thực tế), chi phí phân bổ công cụ, dụng cụ lao động,
chi phí sửa chữa tài sản cố định, chi phí trích trước chi phí sửa chữa lớn tài sản cố định.
b. Chi phí khấu hao tài sản cố định tính theo quy định tại Điều 14 Quy chế này;
c. Chi phí tiền lương, tiền công, chi phí có tính chất lương phải trả cho người lao động
do Hội đồng quản trị hoặc Giám đốc (đối với công ty không có Hội đồng quản trị) quyết định
theo hướng dẫn của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội;
d. Kinh phí bảo hiểm xã hội, kinh phí công đoàn, bảo hiểm y tế cho người lao động mà
công ty phải nộp theo quy định;
đ. Chi phí giao dịch, môi giới, tiếp khách, tiếp thị, xúc tiến thương mại, quảng cáo, hội
họp tính theo chi phí thực tế phát sinh;
e. Chi phí bằng tiền khác gồm:
- Các khoản thuế tài nguyên, thuế đất, thuế môn bài;
- Tiền thuê đất;
- Trợ cấp thôi việc, mất việc cho người lao động;
- Đào tạo nâng cao năng lực quản lý, tay nghề của người lao động;
- Chi cho công tác y tế;
- Chi nghiên cứu khoa học, nghiên cứu đổi mới công nghệ;
- Thưởng sáng kiến cải tiến, thưởng tăng năng suất lao động, thưởng tiết kiệm vật tư
và chi phí. Mức thưởng do Tổng giám đốc, Giám đốc công ty quyết định căn cứ vào hiệu quả
công việc trên mang lại nhưng không được cao hơn số tiết kiệm chi phí do công việc đó mang
lại trong 01 năm.
- Chi phí cho lao động nữ;
- Chi phí cho công tác bảo vệ môi trường;
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
- Chi phí cho công tác Đảng, đoàn thể tại công ty (phần chi ngoài kinh phí của tổ chức
Đảng, đoàn thể được chi từ nguồn quy định);
- Các khoản chi phí bằng tiền khác.
g. Giá trị tài sản tốn thất thực tế, nợ phải thu không có khả năng thu hồi theo quy định
tại khoản 4 Điều 18 và khoản 3 Điều 20 Quy chế này.
h. Giá trị các khoản dự phòng giảm giá hàng hóa tồn kho, dự phòng nợ phải thu khó
đòi, trích lập theo quy định tại khoản 3 Điều 11 Quy chế này, chênh lệch tỷ giá theo số dư
khoản nợ vay dài hạn bằng ngoại tệ, chi phí trích trước bảo hành sản phẩm, các khoản dự
phòng theo quy định của pháp luật đối với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực đặc thù.
i. Chi phí hoạt động tài chính, bao gồm: các khoản chi liên quan đến đầu tư tài chính
ra ngoài công ty (bao gồm các khoản chi phí do các bên góp vốn phải tự chi kể cả khoản lỗ
được chia từ doanh nghiệp góp vốn); giá trị vốn góp chuyển nhượng (không bao gồm phần
vốn nhà nước quy định tại điểm c khoản 4 Điều 16 Quy chế này), tiền lãi phải trả do huy động
vốn, chênh lệch tỷ giá, chi phí chiết khấu thanh toán, chi phí cho thuê tài sản; dự phòng giảm
giá các khoản đầu tư dài hạn.
2. Chi phí khác, bao gồm:
a. Chi phí nhượng bán, thanh lý tài sản cố định gồm cả giá trị còn lại của tài sản cố
định khi thanh lý, nhượng bán;
b. Chi phí cho việc thu hồi các khoản nợ đã xóa sổ kế toán;
c. Chi phí để thu tiền phạt;
d. Chi phí về tiền phạt do vi phạm hợp đồng;
đ. Các chi phí khác.
3. Không tính vào chi phí sản xuất kinh doanh các khoản đã có nguồn khác đảm bảo
hoặc không liên quan đến sản xuất kinh doanh sau đây:
a. Chi phí mua sắm xây dựng, lắp đặt tài sản cố định hữu hình, vô hình;
b. Chi phí lãi vay vốn được tính vào chi phí đầu tư và xây dựng, chênh lệch tỷ giá
ngoại tệ của các khoản đầu tư xây dựng phát sinh trước thời điểm đưa công trình vào sử dụng;
c. Các khoản chi phí khác không liên quan đến hoạt động kinh doanh của công ty; các
khoản chi không có chứng từ hợp lệ;
d. Các khoản tiền phạt về vi phạm pháp luật không mang danh công ty mà do cá nhân
gây ra.
Điều 24. Quản lý chi phí
Công ty nhà nước phải quản lý chặt chẽ các khoản chi phí để giảm chi phí và giá thành
sản phẩm nhằm tăng lợi nhuận bằng các biện pháp quản lý sau đây:
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
1. Xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện các định mức kinh tế - kỹ thuật phù hợp
với đặc điểm kinh tế - kỹ thuật, ngành, nghề kinh doanh, mô hình tổ chức quản lý, trình độ
trang bị của công ty. Các định mức phải được phổ biến đến tận người thực hiện, công bố công
khai cho người lao động trong công ty biết để thực hiện và kiểm tra, giám sát. Trường hợp
không thực hiện được các định mức, làm tăng chi phí phải phân tích rõ nguyên nhân, trách
nhiệm để xử lý theo quy định của pháp luật. Nếu do nguyên nhân chủ quan phải bồi thường
thiệt hại. Thẩm quyền quyết định mức bồi thường theo quy định tại khoản 1 Điều 20 Quy chế
này;
2. Đối với các công ty kinh doanh trong lĩnh vực độc quyền hàng năm phải báo cáo
với đại diện chủ sở hữu và cơ quan tài chính (Sở Tài chính đối với doanh nghiệp địa phương
và Bộ Tài chính đối với doanh nghiệp trung ương) tình hình thực hiện chi phí sản xuất kinh
doanh. Nội dung báo cáo phải phân tích, so sánh giữa thực hiện và định mức các khoản chi
phí khấu hao tài sản cố định, chi phí lao động tiền lương, chi phí nguyên, nhiên, vật liệu, chi
phí quản lý doanh nghiệp trong đó các khoản chi phí quảng cáo, tiếp thị, giao dịch, tiếp khách,
chi phí khác, xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm của tập thể, cá nhân đối với việc thực hiện
vượt định mức. Bộ Tài chính quy định chế độ báo cáo này;
3. Phải định kỳ tổ chức phân tích chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm của công ty
nhằm phát hiện những khâu yếu, kém trong quản lý, những yếu tố làm tăng chi phí, giá thành
sản phẩm để có giải pháp khắc phục kịp thời.
Điều 25. Giá thành sản phẩm, chi phí dịch vụ tiêu thụ
1. Tổng giá thành toàn bộ sản phẩm hàng hóa tiêu thụ trong kỳ (hoặc giá thành hàng
hóa bán ra) bao gồm: giá thành sản phẩm, hàng hóa xuất tiêu thụ trong kỳ (hoặc giá vốn hàng
hóa bán ra); chi phí quản lý công ty phát sinh trong kỳ; chi phí bán hàng phát sinh trong kỳ.
2. Chi phí dịch vụ tiêu thụ trong kỳ gồm chi phí dịch vụ phát sinh trong kỳ, chi phí
quản lý công ty phát sinh trong kỳ, chi phí bán hàng, dịch vụ phát sinh trong kỳ.
3. Bộ Tài chính quy định nguyên tắc và phương pháp xác định giá thành sản phẩm,
dịch vụ.
Điều 26. Lợi nhuận thực hiện
1. Lợi nhuận thực hiện trong năm của công ty là tổng của lợi nhuận hoạt động kinh
doanh và lợi nhuận hoạt động khác.
2. Lợi nhuận hoạt động kinh doanh bao gồm:
a. Chênh lệch giữa doanh thu từ việc bán sản phẩm hàng hóa, cung cấp dịch vụ với
tổng giá thành toàn bộ sản phẩm, hàng hóa tiêu thụ hoặc chi phí dịch vụ tiêu thụ trong kỳ;
b. Chênh lệch giữa doanh thu từ hoạt động tài chính với chi phí hoạt động tài chính
phát sinh trong kỳ.
3. Lợi nhuận hoạt động khác là chênh lệch giữa thu nhập từ hoạt động khác với chi phí
hoạt động khác phát sinh trong kỳ.
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
Mục 4
PHÂN PHỐI LỢI NHUẬN
Điều 27. Phân phối lợi nhuận
1. Lợi nhuận thực hiện của công ty sau khi bù đắp lỗ năm trước theo quy định của
Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và nộp thuế thu nhập doanh nghiệp được phân phối như
sau:
a. Chia lãi cho các thành viên góp vốn liên kết theo quy định của hợp đồng (nếu có);
b. Bù đắp khoản lỗ của các năm trước đã hết thời hạn được trừ vào lợi nhuận trước
thuế;
c. Trích 10% vào quỹ dự phòng tài chính; khi số dư quỹ bằng 25% vốn điều lệ thì
không trích nữa;
d. Trích lập các quỹ đặc biệt từ lợi nhuận sau thuế theo tỷ lệ đã được nhà nước quy
định đối với công ty đặc thù mà pháp luật quy định phải trích lập.
đ. Số còn lại sau khi lập các quỹ quy định tại điểm a, b, c, d khoản này được phân phối
theo tỷ lệ giữa vốn nhà nước đầu tư tại công ty và vốn công ty tự huy động bình quân trong
năm.
Vốn do công ty tự huy động là số tiền công ty huy động do phát hành trái phiếu, tín
phiếu, vay của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước trên cơ sở công ty tự chịu trách
nhiệm hoàn trả cả gốc và lãi cho người cho vay theo cam kết, trừ các khoản vay có bảo lãnh
của Chính phủ, Bộ Tài chính, các khoản vay được hỗ trợ lãi suất.
2. Đối với công ty nhà nước chưa được đầu tư đủ vốn điều lệ thì phần lợi nhuận được
chia theo vốn nhà nước đầu tư được dùng để tái đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại công ty nhà
nước. Hàng năm căn cứ vào kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh và nhu cầu bổ sung vốn
điều lệ của công ty nhà nước, Bộ Tài chính xem xét chấp thuận cho công ty nhà nước được sử
dụng phần lợi nhuận được chia bổ sung vốn điều lệ hoặc điều chuyển về Quỹ hỗ trợ sắp xếp
doanh nghiệp tại Tổng công ty đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước để tập trung đầu tư vốn
cho các doanh nghiệp, cho các dự án đầu tư và cấp bù hai quỹ khen thưởng, quỹ phúc lợi của
những công ty nhà nước thường xuyên hoạt động và cung ứng các dịch vụ công ích thuộc
diện trợ cấp.
3. Lợi nhuận được chia theo vốn tự huy động được phân phối như sau:
a. Trích tối thiểu 30% vào quỹ đầu tư phát triển của công ty;
b. Trích tối đa 5% lập quỹ thưởng Ban quản lý điều hành công ty, mức trích một năm
không vượt quá 500 triệu đồng (đối với công ty có Hội đồng quản trị), 200 triệu đồng (đối với
công ty không có Hội đồng quản trị) theo mức độ hoàn thành nhiệm vụ của Ban quản lý điều
hành công ty và kết quả xếp loại doanh nghiệp. Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện quy định
này;
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
c. Số lợi nhuận còn lại được phân phối vào quỹ khen thưởng, quỹ phúc lợi theo kết
quả phân loại doanh nghiệp. Trong đó:
- Công ty nhà nước xếp loại A được trích tối đa không quá 3 tháng lương thực hiện
cho hai quỹ khen thưởng, quỹ phúc lợi;
- Công ty nhà nước xếp loại B được trích tối đa không quá 1,5 tháng lương thực hiện
cho hai quỹ khen thưởng, quỹ phúc lợi;
- Công ty nhà nước xếp loại C được trích tối đa không quá 1 tháng lương thực hiện
cho hai quỹ khen thưởng, quỹ phúc lợi;
- Công ty nhà nước không thực hiện xếp loại theo quy định thì không được trích lập
hai quỹ khen thưởng, phúc lợi.
- Mức trích vào mỗi quỹ do Hội đồng quản trị hoặc Giám đốc công ty không có Hội
đồng quản trị quyết định sau khi tham khảo ý kiến của Ban Chấp hành Công đoàn công ty.
d. Số lợi nhuận còn lại sau khi trích quỹ khen thưởng, quỹ phúc lợi được bổ sung vào
quỹ đầu tư phát triển của công ty.
4. Đại diện chủ sở hữu quyết định tỷ lệ trích cụ thể đối với quỹ thưởng Ban quản lý
điều hành công ty trên cơ sở hiệu quả hoạt động và kết quả phân loại A, B của công ty nhà
nước.
5. Đối với những công ty nhà nước hoạt động trong lĩnh vực độc quyền được trích tối
đa không quá 3 tháng lương thực hiện cho hai quỹ khen thưởng và phúc lợi.
6. Đối với công ty đầu tư thành lập mới trong 2 năm liền kề từ khi có lãi nếu phân
phối lợi nhuận như trên mà hai quỹ khen thưởng, phúc lợi không đạt 2 tháng lương thực hiện
thì công ty được giảm phần trích quỹ đầu tư phát triển để đảm bảo đủ 2 tháng lương thực hiện
cho hai quỹ này. Mức giảm tối đa bằng toàn bộ số trích quỹ đầu tư phát triển trong kỳ phân
phối lợi nhuận năm đó.
7. Đối với Công ty nhà nước được thiết kế và thực tế thường xuyên, ổn định cung cấp
sản phẩm, dịch vụ công ích do nhà nước đặt hàng hoặc giao kế hoạch khi thực hiện phân phối
lợi nhuận theo cơ chế này không đủ trích hai quỹ khen thưởng, phúc lợi theo mức quy định tại
khoản 3 Điều này thì được giảm trích quỹ đầu tư phát triển, giảm phần lợi nhuận được chia
theo vốn nhà nước để trích đủ hai quỹ khen thưởng, phúc lợi theo quy định. Nếu giảm toàn bộ
số tiền trên mà vẫn chưa đủ thì sẽ được Nhà nước xem xét, hỗ trợ:
- 100% mức trích quỹ còn thiếu nếu công ty được xếp loại A và có tỷ trọng doanh thu
cung cấp sản phẩm, dịch vụ công ích đạt từ 50% tổng doanh thu.
- 50% mức trích quỹ còn thiếu nếu công ty được xếp loại A nhưng có tỷ trọng doanh
thu cung cấp sản phẩm, dịch vụ công ích đạt dưới 50% tổng doanh thu hoặc xếp loại B.
Lợi nhuận sau thuế để trích lập hai quỹ khen thưởng phúc lợi bao gồm: lợi nhuận từ
hoạt động cung cấp dịch vụ sản phẩm, dịch vụ công ích do nhà nước đặt hàng hoặc giao kế
hoạch hoặc do đấu thầu và lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh khác.
VB/ DAVILAW/ LAW FIRM
