Luật khiếu nại, tố cáo
Để việc khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo đúng pháp luật, góp phần phát huy dân chủ, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức. Mời các bạn cùng tham khảo những điều luật dưới đây. Chúc các bạn thành công!
LUẬT
Khiếu nại, tố cáo
Để việc khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo đúng pháp luật, góp phần
phát huy dân chủ, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà
nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức;
Căn cứ vào Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992;
Luật này quy định về khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo,
Chương I
NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG
Điều 1
1- Công dân, cơ quan, tổ chức có quyền khiếu nại quyết định hành chính, hành vi
hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ
quan hành chính nhà nước khi có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi đó là trái pháp
luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
Cán bộ, công chức có quyền khiếu nại quyết định kỷ luật của người có thẩm
quyền khi có căn cứ cho rằng quyết định đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi
ích hợp pháp của mình.
2- Công dân có quyền tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về hành
vi trái pháp luật của bất cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa
gây thiệt hại lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan,
tổ chức.
Điều 2
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
1- "Khiếu nại" là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức theo thủ
tục do Luật này quy định đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét
lại quyết định hành chính, hành vi hành chính hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công
chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm
quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
2- "Tố cáo" là việc công dân theo thủ tục do Luật này quy định báo cho cơ quan, tổ
chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất cứ cơ quan,
tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe doạ gây thiệt hại lợi ích của Nhà nước,
quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức.
3- "Người khiếu nại" là công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức thực
hiện quyền khiếu nại.
4- "Cơ quan, tổ chức có quyền khiếu nại" bao gồm: cơ quan nhà nước, tổ chức
chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ
chức kinh tế, đơn vị vũ trang nhân dân.
5- "Người tố cáo" là công dân thực hiện quyền tố cáo.
6- "Người bị khiếu nại" là cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyết định hành chính, hành
vi hành chính, quyết định kỷ luật bị khiếu nại.
7- "Người bị tố cáo" là cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi bị tố cáo.
8- "Người giải quyết khiếu nại" là cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải
quyết khiếu nại.
9- "Người giải quyết tố cáo" là cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết
tố cáo.
10- "Quyết định hành chính" là quyết định bằng văn bản của cơ quan hành chính nhà
nước hoặc của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước được áp
dụng một lần đối với một hoặc một số đối tượng cụ thể về một vấn đề cụ thể
trong hoạt động quản lý hành chính.
11- "Hành vi hành chính" là hành vi của cơ quan hành chính nhà nước, của người có
thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ
theo quy định của pháp luật.
12- "Quyết định kỷ luật" là quyết định bằng văn bản của người đứng đầu cơ quan,
tổ chức để áp dụng một trong các hình thức kỷ luật là khiển trách, cảnh cáo, hạ bậc
lương, hạ ngạch, cách chức, buộc thôi việc đối với cán bộ, công chức thuộc quyền
quản lý của mình theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức.
13- "Giải quyết khiếu nại" là việc xác minh, kết luận và ra quyết định giải quyết
của người giải quyết khiếu nại.
14- "Giải quyết tố cáo" là việc xác minh, kết luận về nội dung tố cáo và việc quyết
định xử lý của người giải quyết tố cáo.
15- "Quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng" là quyết định có hiệu lực thi hành
và người khiếu nại không được quyền khiếu nại tiếp.
16- "Quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật" bao gồm: quyết định
giải quyết khiếu nại cuối cùng; quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu mà trong
thời hạn do pháp luật quy định người khiếu nại đã không khiếu nại tiếp hoặc
không khởi kiện vụ án hành chính tại Toà án; quyết định giải quyết khiếu nại lần
tiếp theo mà trong thời hạn khiếu nại do luật định người khiếu nại không khiếu nại
tiếp.
Điều 3
Cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm kiểm tra, xem xét lại quyết định hành
chính, hành vi hành chính hoặc quyết định kỷ luật của mình, nếu thấy trái pháp luật
thì kịp thời sửa chữa, khắc phục để tránh phát sinh khiếu nại.
Nhà nước khuyến khích việc hòa giải các tranh chấp trong nội bộ nhân dân trước
khi cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đó nhằm hạn
chế khiếu nại phát sinh từ cơ sở.
Điều 4
Việc khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo phải được thực hiện theo
quy định của pháp luật.
Điều 5
Cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình
có trách nhiệm tiếp người đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; tiếp nhận và
giải quyết kịp thời, đúng pháp luật khiếu nại, tố cáo; xử lý nghiêm minh người vi
phạm; áp dụng biện pháp cần thiết nhằm ngăn chặn thiệt hại có thể xảy ra; bảo
đảm cho quyết định giải quyết được thi hành nghiêm chỉnh và phải chịu trách
nhiệm trước pháp luật về quyết định của mình.
Điều 6
Người có trách nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo mà không giải quyết, thiếu trách
nhiệm trong việc giải quyết hoặc cố tình giải quyết trái pháp luật phải bị xử lý
nghiêm minh, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Điều 7
Cơ quan, tổ chức hữu quan có trách nhiệm phối hợp với cơ quan, tổ chức, cá nhân
có thẩm quyền trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo; cung cấp thông tin, tài liệu
có liên quan đến việc khiếu nại, tố cáo theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức, cá nhân
đó.
Điều 8
Quyết định giải quyết khiếu nại phải được mọi cơ quan, tổ chức, cá nhân tôn
trọng. Quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật phải được cá nhân, cơ
quan, tổ chức hữu quan nghiêm chỉnh chấp hành. Người có trách nhiệm thi hành
quyết định giải quyết khiếu nại mà không thi hành phải bị xử lý nghiêm minh.
Người giải quyết tố cáo phải xem xét, kết luận về nội dung tố cáo, nếu có vi phạm
thì phải kịp thời xử lý hoặc yêu cầu người có thẩm quyền xử lý người vi phạm.
Người bị thiệt hại được khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp đã bị xâm phạm, được
bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.
Điều 9
Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội, Hội đồng dân tộc, các Uỷ ban của Quốc
hội, Hội đồng nhân dân các cấp, đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân
trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình giám sát việc thi hành
pháp luật về khiếu nại, tố cáo.
Điều 10
Chính phủ trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình tổ chức, chỉ
đạo việc giải quyết khiếu nại, tố cáo; quản lý nhà nước về công tác giải quyết
khiếu nại, tố cáo trong phạm vi cả nước.
Uỷ ban nhân dân các cấp trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình
tổ chức, chỉ đạo việc giải quyết khiếu nại, tố cáo; quản lý nhà nước về công tác
giải quyết khiếu nại, tố cáo trong phạm vi địa phương mình.
Điều 11
Thanh tra nhà nước các cấp trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của
mình thanh tra việc chấp hành pháp luật về khiếu nại, tố cáo của các cơ quan hành
chính nhà nước; xem xét, giải quyết khiếu nại, tố cáo theo quy định của Luật này và
các quy định khác của pháp luật.
Điều 12
Viện kiểm sát nhân dân kiểm sát việc tuân theo pháp luật về khiếu nại, tố cáo theo
quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật.
Điều 13
Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận động viên
nhân dân nghiêm chỉnh thi hành pháp luật về khiếu nại, tố cáo; giám sát việc thi
hành pháp luật về khiếu nại, tố cáo theo quy định của Luật này.
Điều 14
Tổ chức thanh tra nhân dân được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp
luật, giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã,
phường, thị trấn, thủ trưởng cơ quan, đơn vị cơ sở theo quy định của Luật này.
Điều 15
Khiếu nại, tố cáo do cơ quan báo chí chuyển đến phải được cơ quan, tổ chức, cá
nhân có thẩm quyền xem xét, giải quyết và thông báo cho cơ quan đã chuyển đơn
đến biết việc giải quyết theo quy định của pháp luật.
Cơ quan báo chí đưa tin về việc khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo
theo quy định của Luật báo chí sau khi đã xác minh đầy đủ và chịu trách nhiệm
trước pháp luật về việc đưa tin đó.
Điều 16
Nghiêm cấm mọi hành vi cản trở việc thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo; đe doạ,
trả thù, trù dập người khiếu nại, tố cáo; tiết lộ họ, tên, địa chỉ, bút tích của người tố
cáo; cố tình không giải quyết hoặc giải quyết khiếu nại, tố cáo trái pháp luật; bao
che người bị khiếu nại, tố cáo; can thiệp trái pháp luật vào việc giải quyết khiếu
nại, tố cáo; kích động, cưỡng ép, dụ dỗ, mua chuộc người khác khiếu nại, tố cáo
sai sự thật; đe dọa, xúc phạm người có trách nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo; lợi
dụng việc khiếu nại, tố cáo để xuyên tạc, vu khống, gây rối trật tự.
Chương II
KHIẾU NẠI, GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI QUYẾT ĐỊNH
HÀNH CHÍNH, HÀNH VI HÀNH CHÍNH
Mục 1
QUYỀN, NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI KHIẾU NẠI, NGƯỜI BỊ KHIẾU NẠI
Điều 17
1- Người khiếu nại có các quyền sau đây:
a) Tự mình khiếu nại hoặc thông qua người đại diện hợp pháp để khiếu nại;
b) Được nhận văn bản trả lời về việc thụ lý để giải quyết khiếu nại; nhận quyết
định giải quyết khiếu nại;
c) Được khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp đã bị xâm phạm, được bồi thường thiệt
hại theo quy định của pháp luật;
d) Được khiếu nại tiếp hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Toà án theo quy định
của Luật này và pháp luật về tố tụng hành chính;
đ) Rút khiếu nại trong bất kỳ giai đoạn nào của quá trình giải quyết.
2- Người khiếu nại có các nghĩa vụ sau đây:
a) Khiếu nại đến đúng người có thẩm quyền giải quyết;
b) Trình bày trung thực sự việc, cung cấp thông tin, tài liệu cho người giải quyết
khiếu nại; chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung trình bày và việc cung cấp
các thông tin, tài liệu đó;
c) Chấp hành nghiêm chỉnh quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp
luật.
Điều 18
1- Người bị khiếu nại có các quyền sau đây:
a) Đưa ra bằng chứng về tính hợp pháp của quyết định hành chính, hành vi hành
chính bị khiếu nại;
b) Được nhận quyết định giải quyết khiếu nại của người giải quyết khiếu nại tiếp
theo đối với khiếu nại mà mình đã giải quyết nhưng người khiếu nại tiếp tục
khiếu nại.
2- Người bị khiếu nại có các nghĩa vụ sau đây:
a) Tiếp nhận, giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành
chính bị khiếu nại; thông báo bằng văn bản về việc thụ lý để giải quyết, gửi quyết
định giải quyết cho người khiếu nại và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về
việc giải quyết của mình; trong trường hợp khiếu nại do cơ quan, tổ chức, cá nhân
có trách nhiệm chuyển đến thì phải thông báo việc giải quyết hoặc kết quả giải
quyết cho cơ quan, tổ chức, cá nhân đó theo quy định của Luật này;
b) Giải trình về quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khiếu nại, cung cấp
các thông tin, tài liệu liên quan khi cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền yêu
cầu;
c) Chấp hành nghiêm chỉnh quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp
luật;
d) Bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả do quyết định hành chính, hành vi hành
chính trái pháp luật của mình gây ra theo quy định của pháp luật.
Mục 2
THẨM QUYỀN GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
Điều 19
Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn (gọi chung là cấp xã), thủ trưởng cơ
quan thuộc Uỷ ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh có thẩm
quyền giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của
mình, của người có trách nhiệm do mình quản lý trực tiếp.
Điều 20
Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (gọi chung là
cấp huyện) có thẩm quyền:
1- Giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của
mình;
2- Giải quyết khiếu nại mà Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã, thủ trưởng cơ quan
thuộc Uỷ ban nhân dân cấp huyện đã giải quyết nhưng còn có khiếu nại.
Điều 21
Thủ trưởng cơ quan thuộc sở và cấp tương đương có thẩm quyền giải quyết khiếu
nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của cán bộ, công
chức do mình quản lý trực tiếp.
Điều 22
Giám đốc sở và cấp tương đương thuộc Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc
trung ương có thẩm quyền:
1- Giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của
mình, của cán bộ, công chức do mình quản lý trực tiếp;
2- Giải quyết khiếu nại mà những người quy định tại Điều 21 của Luật này đã giải
quyết nhưng còn có khiếu nại.
Điều 23
Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (gọi chung là cấp
tỉnh) có thẩm quyền:
1- Giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của
mình;
2- Giải quyết khiếu nại mà Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp huyện đã giải quyết
nhưng còn có khiếu nại; quyết định này là quyết định giải quyết khiếu nại cuối
cùng;
3- Giải quyết khiếu nại mà Giám đốc sở hoặc cấp tương đương thuộc Uỷ ban nhân
dân cấp tỉnh đã giải quyết nhưng còn có khiếu nại mà nội dung thuộc phạm vi quản
lý của Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh; quyết định này là quyết định giải quyết khiếu nại
cuối cùng.
Điều 24
Thủ trưởng cơ quan thuộc Bộ, thuộc cơ quan ngang Bộ, thuộc cơ quan thuộc Chính
phủ có thẩm quyền giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi
hành chính của mình, của cán bộ, công chức do mình quản lý trực tiếp.
Điều 25
1- Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ
có thẩm quyền:
a) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của
mình, của cán bộ, công chức do mình quản lý trực tiếp;
b) Giải quyết khiếu nại mà những người quy định tại Điều 24 của Luật này đã giải
quyết nhưng còn có khiếu nại;
c) Giải quyết khiếu nại mà Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh đã giải quyết lần
đầu, khiếu nại mà Giám đốc sở hoặc cấp tương đương thuộc Uỷ ban nhân dân cấp
tỉnh đã giải quyết nhưng còn có khiếu nại mà nội dung thuộc quyền quản lý nhà
nước của Bộ, ngành mình.
2- Quyết định giải quyết khiếu nại của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ
quy định tại điểm b và điểm c khoản 1 Điều này là quyết định giải quyết khiếu nại
cuối cùng.
Điều 26
Tổng Thanh tra nhà nước có thẩm quyền:
1- Giải quyết khiếu nại mà thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ đã giải quyết
nhưng còn có khiếu nại, trừ khiếu nại đã có quyết định giải quyết của thủ trưởng
cơ quan thuộc Chính phủ là Bộ trưởng; quyết định này là quyết định giải quyết
khiếu nại cuối cùng;
2- Xác minh, kết luận, kiến nghị việc giải quyết khiếu nại thuộc thẩm quyền giải
quyết của Thủ tướng Chính phủ;
3- Giải quyết khiếu nại do Thủ tướng Chính phủ uỷ quyền theo quy định của Chính
phủ;
4- Kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét lại quyết định giải quyết khiếu nại
cuối cùng khi phát hiện có vi phạm pháp luật gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà
nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức.
Điều 27
1- Chánh thanh tra cấp tỉnh, Chánh thanh tra cấp huyện có thẩm quyền:
a) Xác minh, kết luận, kiến nghị việc giải quyết khiếu nại thuộc thẩm quyền giải
quyết của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cùng cấp;
b) Giải quyết khiếu nại do Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cùng cấp uỷ quyền theo quy
định của Chính phủ.
2- Chánh thanh tra Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chánh thanh tra
sở và cấp tương đương có trách nhiệm xác minh, kết luận, kiến nghị việc giải
quyết khiếu nại thuộc thẩm quyền của thủ trưởng cơ quan đó.
Điều 28
1- Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền giải quyết cuối cùng đối với:
a) Khiếu nại mà Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ đã giải quyết nhưng còn
có khiếu nại, trừ khiếu nại đã có quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng;
b) Khiếu nại đặc biệt phức tạp, liên quan đến nhiều địa phương, nhiều lĩnh vực
quản lý nhà nước.
2- Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền xem xét lại quyết định giải quyết khiếu
nại cuối cùng có vi phạm pháp luật gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền,
lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức.
Điều 29
1- Thủ tướng Chính phủ giải quyết những tranh chấp về thẩm quyền giải quyết
khiếu nại giữa các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Uỷ ban nhân
dân cấp tỉnh.
2- Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ,
Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh giải quyết những tranh chấp về thẩm quyền
giải quyết khiếu nại giữa các cơ quan, đơn vị thuộc phạm vi quản lý của mình.
Mục 3
KHIẾU NẠI, THỦ TỤC GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
Điều 30
Người khiếu nại lần đầu phải khiếu nại với người đã ra quyết định hành chính
hoặc cơ quan có cán bộ, công chức có hành vi hành chính mà người khiếu nại có căn
cứ cho rằng quyết định, hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp
pháp của mình.
Điều 31
Thời hiệu khiếu nại là 90 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định hành chính hoặc
biết được có hành vi hành chính.
Trong trường hợp vì ốm đau, thiên tai, địch hoạ, đi công tác, học tập ở nơi xa hoặc
vì những trở ngại khách quan khác mà người khiếu nại không thực hiện được
quyền khiếu nại theo đúng thời hiệu, thì thời gian có trở ngại đó không tính vào thời
hiệu khiếu nại.
Điều 32
Khiếu nại thuộc một trong các trường hợp sau đây không được thụ lý để giải
quyết:
1- Quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khiếu nại không liên quan trực tiếp
đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khiếu nại;
2- Người khiếu nại không có năng lực hành vi đầy đủ mà không có người đại diện
hợp pháp, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác;
3- Người đại diện không hợp pháp;
4- Thời hiệu khiếu nại, thời hạn khiếu nại tiếp đã hết;
5- Việc khiếu nại đã có quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng;
6- Việc khiếu nại đã được Tòa án thụ lý để giải quyết hoặc đã có bản án, quyết
định của Toà án.
Điều 33
1- Trong trường hợp việc khiếu nại được thực hiện bằng đơn thì trong đơn khiếu
nại phải ghi rõ ngày, tháng, năm khiếu nại; tên, địa chỉ của người khiếu nại; tên, địa
chỉ của cơ quan, tổ chức, cá nhân bị khiếu nại; nội dung, lý do khiếu nại và yêu cầu
của người khiếu nại. Đơn khiếu nại phải do người khiếu nại ký tên.
2- Trong trường hợp người khiếu nại đến khiếu nại trực tiếp thì cán bộ có trách
nhiệm phải hướng dẫn người khiếu nại viết thành đơn hoặc ghi lại nội dung theo
quy định tại khoản 1 Điều này, có chữ ký của người khiếu nại.
3- Trong trường hợp việc khiếu nại được thực hiện thông qua người đại diện thì
người đại diện phải có giấy tờ chứng minh tính hợp pháp của việc đại diện và việc
khiếu nại phải thực hiện theo đúng thủ tục quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều
này.
Điều 34
Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền
giải quyết của mình và không thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 32
của Luật này, người giải quyết khiếu nại lần đầu phải thụ lý để giải quyết và
thông báo bằng văn bản cho người khiếu nại biết; trường hợp không thụ lý để giải
quyết thì phải nêu rõ lý do.
Điều 35
Trong quá trình giải quyết khiếu nại, nếu xét thấy việc thi hành quyết định hành
chính bị khiếu nại sẽ gây hậu quả khó khắc phục, thì người giải quyết khiếu nại
lần đầu phải ra quyết định tạm đình chỉ việc thi hành quyết định đó. Thời hạn tạm
đình chỉ không vượt quá thời gian còn lại của thời hạn giải quyết lần đầu. Quyết
định tạm đình chỉ phải được gửi cho người khiếu nại, người có quyền, lợi ích liên
quan. Khi xét thấy lý do của việc tạm đình chỉ không còn thì phải hủy bỏ ngay
quyết định tạm đình chỉ đó.
Điều 36
Thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu không quá 30 ngày, kể từ ngày thụ lý để
giải quyết; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết khiếu nại có thể kéo
dài hơn, nhưng không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý để giải quyết.
Ở vùng sâu, vùng xa, đi lại khó khăn thì thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu
không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý để giải quyết; đối với vụ việc phức tạp thì
thời hạn giải quyết khiếu nại có thể kéo dài hơn, nhưng không quá 60 ngày, kể từ
ngày thụ lý để giải quyết.
Điều 37
Khi cần thiết, người giải quyết khiếu nại lần đầu gặp gỡ, đối thoại trực tiếp với
người khiếu nại, người bị khiếu nại để làm rõ nội dung khiếu nại, yêu cầu của
người khiếu nại và hướng giải quyết khiếu nại.
Người giải quyết khiếu nại lần đầu phải ra quyết định giải quyết khiếu nại bằng
văn bản và phải gửi quyết định này cho người khiếu nại, người có quyền, lợi ích
liên quan; khi cần thiết thì công bố công khai quyết định giải quyết khiếu nại đối
với người khiếu nại và người bị khiếu nại.
Điều 38
Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu phải có các nội dung sau đây:
1- Ngày, tháng, năm ra quyết định;
2- Tên, địa chỉ của người khiếu nại, người bị khiếu nại;
3- Nội dung khiếu nại là đúng, đúng một phần hoặc sai toàn bộ;
4- Căn cứ pháp luật để giải quyết khiếu nại;
5- Giữ nguyên, sửa đổi hoặc hủy bỏ một phần hay toàn bộ quyết định hành chính,
chấm dứt hành vi hành chính bị khiếu nại; giải quyết các vấn đề cụ thể trong nội
dung khiếu nại;
6- Việc bồi thường cho người bị thiệt hại (nếu có);
7- Quyền khiếu nại tiếp hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Toà án.
Điều 39
Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày hết thời hạn giải quyết quy định tại Điều 36
của Luật này mà khiếu nại không được giải quyết hoặc kể từ ngày nhận được
quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu mà người khiếu nại không đồng ý, thì có
quyền khiếu nại đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại tiếp theo hoặc
khởi kiện vụ án hành chính tại Toà án theo quy định của pháp luật; đối với vùng
sâu, vùng xa, đi lại khó khăn thì thời hạn nói trên có thể kéo dài hơn, nhưng không
quá 45 ngày.
Điều 40
Trong trường hợp tiếp tục khiếu nại, thì người khiếu nại phải gửi đơn kèm theo
bản sao quyết định giải quyết khiếu nại trước đó và các tài liệu liên quan (nếu có)
cho người giải quyết khiếu nại tiếp theo.
Điều 41
Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được khiếu nại thuộc thẩm quyền giải
quyết của mình và không thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 32 của
Luật này, người giải quyết khiếu nại tiếp theo phải thụ lý để giải quyết và thông
báo bằng văn bản cho người khiếu nại, người giải quyết khiếu nại trước đó biết;
trường hợp không thụ lý để giải quyết thì phải nêu rõ lý do.
Điều 42
Trong quá trình giải quyết khiếu nại các lần tiếp theo, nếu xét thấy việc thi hành
quyết định hành chính bị khiếu nại, quyết định giải quyết khiếu nại trước đó sẽ gây
hậu quả khó khắc phục, thì người giải quyết khiếu nại phải ra quyết định hoặc
kiến nghị cấp có thẩm quyền ra quyết định tạm đình chỉ việc thi hành quyết định
đó.
Thời hạn tạm đình chỉ không vượt quá thời gian còn lại của thời hạn giải quyết.
Quyết định tạm đình chỉ phải được gửi cho người khiếu nại, người giải quyết
khiếu nại trước đó, người có quyền, lợi ích liên quan. Khi xét thấy lý do của việc
tạm đình chỉ không còn thì phải huỷ bỏ ngay quyết định tạm đình chỉ đó.
Điều 43
Thời hạn giải quyết khiếu nại mỗi lần tiếp theo không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ
lý để giải quyết; đối với vụ việc phức tạp, thì thời hạn giải quyết khiếu nại có thể
kéo dài hơn, nhưng không quá 60 ngày, kể từ ngày thụ lý để giải quyết.
Ở vùng sâu, vùng xa, đi lại khó khăn thì thời hạn giải quyết khiếu nại mỗi lần tiếp
theo không quá 60 ngày, kể từ ngày thụ lý để giải quyết; đối với vụ việc phức tạp
thì thời hạn giải quyết khiếu nại có thể kéo dài hơn, nhưng không quá 70 ngày, kể
từ ngày thụ lý để giải quyết.
Điều 44
1- Trong quá trình giải quyết khiếu nại các lần tiếp theo, người giải quyết khiếu
nại có quyền:
a- Yêu cầu người khiếu nại cung cấp thông tin, tài liệu và những bằng chứng về
nội dung khiếu nại;
b- Yêu cầu người bị khiếu nại giải trình bằng văn bản về những nội dung bị khiếu
nại;
c- Yêu cầu người giải quyết khiếu nại trước đó, cá nhân, cơ quan, tổ chức hữu
quan cung cấp thông tin, tài liệu và những bằng chứng liên quan đến nội dung khiếu
nại;
d- Triệu tập người bị khiếu nại, người khiếu nại để tổ chức đối thoại khi cần
thiết;
đ- Xác minh tại chỗ;
e- Trưng cầu giám định, tiến hành các biện pháp khác theo quy định của pháp luật.
2- Cá nhân, cơ quan, tổ chức khi nhận được yêu cầu quy định tại khoản 1 Điều này
phải thực hiện đúng các yêu cầu đó.
Điều 45
1- Người giải quyết khiếu nại các lần tiếp theo phải ra quyết định giải quyết khiếu
nại bằng văn bản. Quyết định giải quyết khiếu nại phải có các nội dung sau đây:
a) Ngày, tháng, năm ra quyết định;
b) Tên, địa chỉ của người khiếu nại, người bị khiếu nại;
c) Nội dung khiếu nại;
d) Kết quả thẩm tra, xác minh;
đ) Căn cứ pháp luật để giải quyết khiếu nại;
e) Kết luận về nội dung khiếu nại và việc giải quyết của người giải quyết khiếu
nại trước đó;
g) Giữ nguyên, sửa đổi, hủy bỏ hoặc yêu cầu sửa đổi, hủy bỏ một phần hay toàn
bộ quyết định hành chính, chấm dứt hành vi hành chính bị khiếu nại; giải quyết các
vấn đề cụ thể trong nội dung khiếu nại;
h) Việc bồi thường thiệt hại (nếu có);
i) Quyền khiếu nại tiếp của người khiếu nại; nếu là quyết định giải quyết khiếu
nại cuối cùng thì phải ghi rõ.
2- Quyết định giải quyết khiếu nại các lần tiếp theo phải được gửi cho người
khiếu nại, người giải quyết khiếu nại trước đó, người có quyền, lợi ích liên quan,
người đã chuyển đơn đến trong thời hạn chậm nhất là 7 ngày, kể từ ngày có quyết
định giải quyết.
Người giải quyết khiếu nại các lần tiếp theo khi cần thiết thì công bố công khai
quyết định giải quyết đối với người khiếu nại và người bị khiếu nại.
Điều 46
Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày hết thời hạn giải quyết quy định tại Điều 43
của Luật này mà khiếu nại không được giải quyết hoặc kể từ ngày nhận được
quyết định giải quyết khiếu nại mà người khiếu nại không đồng ý, thì có quyền
tiếp tục khiếu nại đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại tiếp theo, trừ
trường hợp quyết định đó là quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng; đối với
vùng sâu, vùng xa, đi lại khó khăn thì thời hạn nói trên có thể kéo dài hơn, nhưng
không quá 45 ngày.
Điều 47
1- Việc giải quyết khiếu nại phải được lập thành hồ sơ. Hồ sơ giải quyết khiếu
nại bao gồm:
a) Đơn khiếu nại hoặc bản ghi lời khiếu nại;
b) Văn bản trả lời của người bị khiếu nại;
c) Biên bản thẩm tra, xác minh, kết luận, kết quả giám định;
d) Quyết định giải quyết khiếu nại;
đ) Các tài liệu khác có liên quan.
2- Hồ sơ giải quyết khiếu nại phải được đánh số trang theo thứ tự tài liệu và được
lưu giữ theo quy định của pháp luật. Trong trường hợp người khiếu nại tiếp tục
khiếu nại hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án thì hồ sơ đó phải được
chuyển cho cơ quan hoặc Tòa án có thẩm quyền giải quyết khi có yêu cầu.
Chương III
KHIẾU NẠI, GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
QUYẾT ĐỊNH KỶ LUẬT CÁN BỘ, CÔNG CHỨC
Điều 48
Khiếu nại của cán bộ, công chức đối với quyết định kỷ luật áp dụng theo quy định
của pháp luật thì được giải quyết theo quy định của Luật này.
Khiếu nại của cán bộ, công chức là thành viên của tổ chức chính trị, tổ chức chính
trị - xã hội đối với quyết định kỷ luật áp dụng theo Điều lệ thì được giải quyết theo
Điều lệ của tổ chức đó.
Điều 49
Thời hiệu khiếu nại là 15 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định kỷ luật.
Trong trường hợp vì ốm đau, thiên tai, địch hoạ, đi công tác, học tập ở nơi xa hoặc
vì những trở ngại khách quan khác mà người khiếu nại không thực hiện được
quyền khiếu nại theo đúng thời hiệu thì thời gian có trở ngại đó không tính vào thời
hiệu khiếu nại.
Điều 50
Việc khiếu nại phải được thực hiện bằng đơn; trong đơn khiếu nại phải ghi rõ
ngày, tháng, năm; họ, tên, địa chỉ của người khiếu nại; nội dung, lý do khiếu nại,
yêu cầu của người khiếu nại và có chữ ký của người khiếu nại.
Điều 51
Đơn khiếu nại phải được gửi đến người đã ra quyết định kỷ luật. Trong thời hạn
10 ngày, kể từ ngày nhận được đơn khiếu nại, người đã ra quyết định kỷ luật phải
thụ lý để giải quyết và thông báo cho người khiếu nại biết.
Điều 52
Thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu không quá 30 ngày, kể từ ngày thụ lý để
giải quyết; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết khiếu nại có thể kéo
dài hơn, nhưng không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý để giải quyết.
Điều 53
1- Người giải quyết khiếu nại phải ra quyết định giải quyết khiếu nại bằng văn
bản. Quyết định giải quyết khiếu nại phải có các nội dung sau đây:
a) Ngày, tháng, năm ra quyết định;
b) Tên, địa chỉ của người khiếu nại, người bị khiếu nại;
c) Nội dung khiếu nại là đúng, đúng một phần hoặc sai toàn bộ;
d) Căn cứ pháp luật để giải quyết khiếu nại;
đ) Giữ nguyên, sửa đổi hoặc hủy bỏ một phần hay toàn bộ quyết định kỷ luật bị
khiếu nại;
e) Việc bồi thường cho người bị thiệt hại (nếu có).
2- Quyết định giải quyết khiếu nại phải được gửi cho người khiếu nại và cơ quan,
tổ chức hữu quan.
Điều 54
Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần
đầu mà người khiếu nại không đồng ý thì có quyền khiếu nại đến người có thẩm
quyền giải quyết tiếp theo.
Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày thụ lý để giải quyết, người có thẩm quyền giải
quyết tiếp theo phải xem xét, ra quyết định giải quyết khiếu nại bằng văn bản; đối
với vụ việc phức tạp, thì thời hạn giải quyết khiếu nại có thể kéo dài hơn, nhưng
không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý để giải quyết. Quyết định này là quyết định
giải quyết khiếu nại cuối cùng.
Điều 55
Cán bộ, công chức khiếu nại quyết định kỷ luật buộc thôi việc, kể từ ngày nhận
được quyết định giải quyết làn đầu, nếu không đồng ý với quyết định giải quyết đó
thì trong thời hạn quy định tại Điều 39 của Luật này có quyền khiếu nại đến người
có thẩm quyền giải quyết tiếp theo hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Toà án theo
quy định của pháp luật về cán bộ, công chức và pháp luật về tố tụng hành chính.
Điều 56
Căn cứ vào quy định của Luật này, Uỷ ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các cơ
quan khác của Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội trong phạm vi
chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm quy định trình tự, thủ tục
giải quyết khiếu nại của cán bộ, công chức đối với quyết định kỷ luật.
Chương IV
TỐ CÁO, GIẢI QUYẾT TỐ CÁO
Mục 1
QUYỀN, NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI TỐ CÁO, NGƯỜI BỊ TỐ CÁO
Điều 57
1- Người tố cáo có các quyền sau đây:
a) Gửi đơn hoặc trực tiếp tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền;
b) Yêu cầu giữ bí mật họ, tên, địa chỉ, bút tích của mình;
c) Yêu cầu được thông báo kết quả giải quyết tố cáo;
d) Yêu cầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền bảo vệ khi bị đe dọa, trù dập, trả thù.
2- Người tố cáo có các nghĩa vụ sau đây:
a) Trình bày trung thực về nội dung tố cáo;
b) Nêu rõ họ, tên, địa chỉ của mình;
c) Chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc tố cáo sai sự thật.
Điều 58
1- Người bị tố cáo có các quyền sau đây:
a) Được thông báo về nội dung tố cáo;
b) Đưa ra bằng chứng để chứng minh nội dung tố cáo là không đúng sự thật;
c) Được khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp bị xâm phạm, được phục hồi danh dự,
được bồi thường thiệt hại do việc tố cáo không đúng gây ra;
d) Yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xử lý người tố cáo sai sự thật.
2- Người bị tố cáo có các nghĩa vụ sau đây:
a) Giải trình về hành vi bị tố cáo; cung cấp thông tin, tài liệu liên quan khi cơ quan,
tổ chức, cá nhân có thẩm quyền yêu cầu;
b) Chấp hành nghiêm chỉnh quyết định xử lý tố cáo của cơ quan, tổ chức, cá nhân có
thẩm quyền;
c) Bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả do hành vi trái pháp luật của mình gây
ra.
Mục 2
THẨM QUYỀN GIẢI QUYẾT TỐ CÁO
Điều 59
Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật mà người bị tố cáo thuộc thẩm quyền quản lý
của cơ quan, tổ chức nào thì cơ quan, tổ chức đó có trách nhiệm giải quyết.
Tố cáo hành vi vi phạm quy định về nhiệm vụ, công vụ của người thuộc cơ quan,
tổ chức nào thì người đứng đầu cơ quan, tổ chức đó có trách nhiệm giải quyết.
Tố cáo hành vi vi phạm quy định về nhiệm vụ, công vụ của người đứng đầu cơ
quan, tổ chức nào thì người đứng đầu cơ quan, tổ chức cấp trên trực tiếp của cơ
quan, tổ chức đó có trách nhiệm giải quyết.
Điều 60
Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật mà nội dung liên quan đến chức năng quản lý nhà
nước của cơ quan nào thì cơ quan đó có trách nhiệm giải quyết.
Tố cáo hành vi phạm tội do các cơ quan tiến hành tố tụng giải quyết theo quy định
của pháp luật tố tụng hình sự.
Điều 61
Người đứng đầu cơ quan, tổ chức có trách nhiệm giải quyết tố cáo thuộc thẩm
quyền; trong trường hợp cần thiết thì giao cho cơ quan Thanh tra hoặc cơ quan có
thẩm quyền khác tiến hành thẩm tra, xác minh, kết luận và kiến nghị biện pháp xử
lý tố cáo.
Điều 62
Chánh thanh tra các cấp có thẩm quyền:
1- Xác minh, kết luận nội dung tố cáo, kiến nghị biện pháp xử lý tố cáo thuộc thẩm
quyền giải quyết của thủ trưởng cơ quan cùng cấp khi được giao;
2- Xem xét, kết luận nội dung tố cáo mà thủ trưởng cơ quan cấp dưới trực tiếp của
thủ trưởng cơ quan cùng cấp đã giải quyết nhưng có vi phạm pháp luật; trong
trường hợp kết luận việc giải quyết tố cáo có vi phạm pháp luật thì kiến nghị
người đã giải quyết xem xét, giải quyết lại.
Điều 63
Tổng Thanh tra nhà nước có thẩm quyền:
1- Xác minh, kết luận nội dung tố cáo, kiến nghị biện pháp xử lý tố cáo thuộc thẩm
quyền giải quyết của Thủ tướng Chính phủ khi được giao;
2- Xem xét, kết luận về nội dung tố cáo mà Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang
Bộ, thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh đã giải
quyết nhưng có vi phạm pháp luật; trong trường hợp kết luận việc giải quyết tố
cáo có vi phạm pháp luật thì kiến nghị người đã giải quyết xem xét, giải quyết lại.
Điều 64
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo việc giải quyết những tố cáo có nội dung đặc biệt
phức tạp; quyết định xử lý tố cáo mà Tổng Thanh tra nhà nước đã kết luận, kiến
nghị theo quy định tại điểm 1 Điều 63 của Luật này.
Mục 3
THỦ TỤC GIẢI QUYẾT TỐ CÁO
Điều 65
Người tố cáo phải gửi đơn đến cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền. Trong
đơn tố cáo phải ghi rõ họ, tên, địa chỉ người tố cáo; nội dung tố cáo. Trong trường
hợp người tố cáo đến tố cáo trực tiếp thì người có trách nhiệm tiếp nhận phải ghi
lại nội dung tố cáo, họ, tên, địa chỉ của người tố cáo, có chữ ký của người tố cáo.
Điều 66
Chậm nhất là 10 ngày, kể từ ngày nhận được tố cáo, cơ quan, tổ chức, cá nhân tiếp
nhận tố cáo phải thụ lý để giải quyết; trong trường hợp tố cáo không thuộc thẩm
quyền giải quyết của mình thì phải chuyển cho cơ quan, tổ chức có thẩm quyền
giải quyết và thông báo cho người tố cáo khi họ yêu cầu.
Trong trường hợp cấp thiết, cơ quan, tổ chức, cá nhân tiếp nhận tố cáo phải báo