Luận văn tốt nghiệp: Chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
Chi phí sản xuất là bao gồm toàn bộ hao phí về lao động sống và lao động vật hoá phát sinh trong quá trình sản xuất để chế tạo ra sản phẩm và thường liên quan đến một khoảng thời gian nhất định.
b) Đặc điểm: Chi phí sản xuất mang các đặc điểm sau:
- Chi phí sản xuất mang tính tất yếu khách quan, do đó cần tiết kiệm một cách tốt nhất để hạ thấp giá thành sản phẩm.
- Chi phí sản xuất vận động một cách liên tục.
- Chi phí sản xuất mang tính đa dạng và......
BỘ gi¸o dơc vµ ®µo t¹o
trng cao ®¼ng c«ng nghƯ th«ng tin
khoa qu¶n trÞ kinh doanh
chuyªn ®Ị:
chi phÝ s¶n xuT &
TÝNH GI¸ THµNH S¶N PHM
GVHD: L£ TRUNG HIƯP
SVTT: HUNH THÞ XU¢N TRANG
LíP: C2THKT2
®VTT: XÝ NGHIƯP §IƯN Tư Q.5
NHN XÐT CđA §¥N VÞ
THC08/2005
Tp TP.H CHÝ MINH,TH¸NG
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
Ngày........tháng.......năm 2005
NHN XÐT CđA GI¸O VI£N
H¦íNG DN
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
Ngày .......tháng.......năm2005
Sau ba n¨m hc t¹i trng C§DL C¤NG NGHỆ TH¤NG TIN vµ trong sut
thi gian thc tp t¹i XÍ NGHIỆP CƠ ĐIỆN TỬ VÀ TIN HỌC CHOLIMEX.
Em ®· nhn ®ỵc s giĩp ®ì, ch b¶o ©n cÇn cđa c¸c thÇy c« gi¸o trong trng vµ
c« chĩ, anh chÞ trong c«ng ty. §Ỉt biƯt lµ anh Lê Minh luân, anh ®· dµnh thi
gian quÝ b¸o cđa m×nh ®Ĩ híng dn vµ t¹o ®iỊu kiƯn cho em thc tp tt t¹i xÝ
nghiƯp, qua ® em ®ỵc tip cn víi thc t vµ hoµn thµnh tt chuyªn ®Ị cđa m×nh
Víi lßng bit ¬n s©u s¾c, em xin ch©n thµnh bit ¬n c¸c thÇy c« ,®Ỉc
biƯt lµ thÇy Lª Trung HiƯp ,lµ ngi trc tip híng dn em trong sut thi gian thc
hiƯn chuyªn ®Ị .S híng dn cđa thÇy lµ yu t quan trng giĩp em lµm ®Ị tµi hoµn
thµnh.
Em cịng xin ch©n thµnh c¶m ¬n Ban Gi¸m §c, c¸c anh chÞ, c« chĩ nh©n
viªn trong XÍ NGHIỆP CƠ ĐIỆN TỬ VÀ TIN HỌC CHOLIMEX ®· nhiƯt
t×nh híng dn cho em trong sut qu¸ tr×nh thc tp mt c¸ch c hiƯu qu¶.
Cui cng em xin chĩc Quý ThÇy C« trng C§DL C¤NG NGHỆ
TH¤NG TIN vµ toµn thĨ anh chÞ em trong XÍ NGHIỆP CƠ ĐIỆN TỬ
VÀ TIN HỌC CHOLIMEX dồi dµo sc khe, gỈp nhiỊu thun lỵi vµ
thµnh c«ng trong c«ng viƯc.Chĩc xí nghiệp ngµy cµng v÷ng m¹nh, ph¸t
®¹t.
TP.H ChÝ Minh,th¸ng 07 n¨m 2005
Sinh Viªn
Hunh ThÞ Xu©n Trang
Hiện nay đất nước ta đang đi lên công nghiệp hoá hiện đại hoá đất
nước, toàn Đảng toàn dân đang ra sức thi đua lao động học tập nhằm đưa đất
nước đi lên và ngày càng giàu đẹp để sánh vai cùng bạn bè trên thế giới.
Để thực hiện được nhiệm vụ này đòi hỏi chuyên nghành khoa học kỹ
thuật phải phát triển và tiến bộ, đây là nhiệm vụ hết sức khó khăn và nặng nề
đối với đất nước chúng ta một đất nước đang phát triển. Vì thế chúng ta cần
học hỏi những nước tiến bộ, học tập những kinh nghiệm mà họ đã trải qua, hiện
nay chính phủ Việt Nam đang kêu gọi đầu tư từ phía nước ngoài, đây là một
tiến bộ trong quá trình xây dựng đất nước, qua đó chúng ta có điều kiện tiếp
cận với nền văn minh từ đó tiếp thu có chọn lọc phương cách làm kinh tế.
Để thu hút được các nhà đầu tư nước ngoài, đòi hỏi chúng ta phải
đáp ứng hàng loạt các yêu cầu như: Hệ thống pháp luật ổn định, cơ chế thông
thoáng, cơ sở hạ tầng thuận tiện đầy đủ ,...v.v.Có rất nhiều điều cấp thiết mà
chúng ta cần phải thoả mãn. Tuy nhiên bên cạnh công việc kêu gọi đầu tư nước
ngoài bằng những chính sách ưu đãi thì đối với các nhà đầu tư trong nước
chính phủ đặc biệt quan tâm và khẳng định rằng: "Doanh nghiệp-lực lượng
xung kích trong chấn hưng kinh tế đất nước"(Trích phát biểu của thủ tướng
Phan Văn Khải trong cuộc gặp doanh nghiệp ngày 24-3-2003).
Thị trường Việt Nam bao giờ cũng tồn tại sự cạnh tranh gây gắt
giữa các doanh nghiệp với nhau. Vì vậy muốn cạnh tranh được các doanh
nghiệp phải xây dựng được hàng loạt những phương án thực thi có hiệu quả cụ
thể là việc giảm giá thành sản phẩm nhưng vẩn đảm bảo chất lượng. Như vậy
để đạt được vấn đề thì tính cấp thiết của yêu cầu là phải giảm thiểu chi phí
giảm giá thành nhưng phải đạt được lợi nhuận mong muốn, chính vì vậy mà đề
tài: Kế toán chi phí sản xuất và tính gía thành là đề tài mà em chọn để phân
tích .
Tuy nhiên trong quá trình thực tập và viết đề tài này, mặc dù đã cố
gắn tìm hiểu và thu thập số liệu có liên quan cũng như dựa trên cơ sở lý luận đã
dược thầy cô truyền đạt, đồng thời tìm hiểu thêm giáo trình để hoàn thành
chuyên đề này, chắc chắn còn mắc phải những sai sót là điều không thể tránh
khỏi, kính mong sự chỉ bảo của quí thầy cô và ban lãnh đạo xí nghiệp cũng như
các bạn để giúp em hoàn thành chuyên đề này với nội dung đầy đủ hơn , hoàn
chỉnh hơn.
Xin chân thành cảm ơn
TP.Hồ chí Minh-07/2005
PHẦN I:
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN
XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM
I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG.
1.Chi phí sản xuất.
a) Khái niệm:
Chi phí sản xuất là bao gồm toàn bộ hao phí về lao động
sống và lao động vật hoá phát sinh trong quá trình sản xuất để chế tạo ra sản
phẩm và thường liên quan đến một khoảng thời gian nhất định.
b) Đặc điểm: Chi phí sản xuất mang các đặc điểm sau:
- Chi phí sản xuất mang tính tất yếu khách quan, do đó cần tiết
kiệm một cách tốt nhất để hạ thấp giá thành sản phẩm.
- Chi phí sản xuất vận động một cách liên tục.
- Chi phí sản xuất mang tính đa dạng và phong phú do gắn liền
với nhiều chu trình sản xuất khác nhau.
c) Phân loại chi phí sản xuất:
Chi phí sản xuất được phân loại theo nhiều tiêu thức
khác nhau phù hợp với từng mục đích sử dụng.
. Phân loại theo yếu tố (nội dung kinh tế của chi
phí):Theo cách phân loại này thì chi phí sản xuất phát sinh nếu có cùng nội
dung kinh tế thì đựơc sắp xếp chung vào một yếu tố. Chi phí sản xuất bao
gồm 5 yếu tố:
Chi phi nguyên vật liệu trực tiếp: bao gồm chi phí
nguyên vật liệu chính, nguyên vật liệu phụ, nhiên liệu,
.............sử dụng trực tiếp cho sản xuất sản phẩm trong
toàn doanh nghiệp.
Chi phí nhân công: bao gồm lương và các khoảng
trích theo lương của các nhân viên trong doanh nghiệp.
Chi phí khấu hao tài sản cố định: là khấu hao toàn
bộ tài sản trong doanh nghiệp.
Chi phí dịch vụ bằng tiền: điện, nước, điện thoại, chi
phí sửa chữa thuê ngoài…..
Chi phí bằng tiền khác như: chi phí vận chuyển, bốc
xếp….
Theo cách phân loại này có ý nghĩa phục vụ cho việc lập kế hoạch
sản xuất của doanh nghiệp, dự toán chi phí, lập báo cáo tài chính.
Phân loại chi phí sản xuất theo khoản mục (công
dụng kinh tế và địa diểm phát sinh) bao gồm 3 khoản
mục:
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp.
Chi phí nhân công trực tiếp.
Chi phí sản xuất chung.
Theo cách phân loại này có ý nghĩa trong việc phục vụ cho công tác
tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm.
Ngoài 2 cách phân loại trên, chi phí sản xuất còn được
phân loại theo một số tiêu thức khác: chi phí ban đầu và
chi phí chuyển đổi , biến phí và định phí, trực tiếp, gián
tiếp…
2. Gía thành sản phẩm:
a) Khái niệm:
Là thước đo bằng tiền của toàn bộ hao phí về lao động sống và lao
động vật hoá liên quan đến khối lượng sản phẩm, dịch vụ đã hoàn thành .
b) Đặc điểm:
Gía thành sản phẩm có các đặc điểm sau:
Tính thời hạn:tức là giá thành sản phẩm gắn liền với
một số lượng sản phẩm, lao vụ, dịch vụ đã hoàn thành.
Giá thành vừa mang tính khách quan vừa mang tính
chủ quan.
Giá thành mang tính chính xác vì đó là kết quả thu
được dùng để so sánh với toàn bộ chi phí bỏ ra sản xuất.
c) Phân loại giá thành:
Để phục vụ cho công tác quản lý ở doanh nghiệp thì người ta
thường dùng các loại giá thành như sau:
Gía thành kế hoạch: Là giá thành được xác định trước khi bắt
đầu sản xuất của kỳ kế hoạch dựa trên các định mức và dự toán của
kỳ kế hoạch.
Gía thành định mức : Là giá thành được xác định trên cơ sở các
định mức chi phí hiện hành tại từng thời điểm nhất định trong kỳ kế
hoạch.
Gía thành thực tế: Là giá thành được xác định sau khi hoàn
thành việc chế tạo sản phẩm trên cơ sở chi phí thực tế phát sinh.
3. Nhiệm vụ của kế toán tính giá thành sản phẩm.
- Tính toán và phản ảnh một cách chính xác, đầy đủ, kịp thời tình
hình phát sinh chi phí sản xuất ở các bộ phận sản xuất cũng như trong phạm vi
toàn doanh nghiệp gắn liền với các loại chi phí sản xuất khác nhau, theo từng
công đoạn sản xuất.
- Tính toán chính xác, kịp thời giá thành của từng loại sản phẩm
được sản xuất.
- Kiểm tra chặt chẽ tình hình thực hiện các định mức tiêu hao và
các dự toán chi phí nhằm phát hiện kịp thời các hiện tựơng lãng phí, sử dụng chi
phí không đúng kế hoạch, sai mục đích.
- Lập các báo cáo về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm, tham
gia phân tích tình hình thực hiện kế hoạch giá thành, đề xuất biện pháp để tiết
kiệm chi phí sản xuất và hạ thấp giá thành sản phẩm.
4. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm.
Chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là hai mặt khác nhau của một quá
trình sản xuất, một bên là các yếu tố chi phí sản xuất đầu vào, một bên là kết
quả sản xuất đầu ra nên chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm có mối liên hệ
mật thiết với nhau, chúng có nguồn gốc giống nhau nhưng khác nhau về mặt
phạm vi và hình thái biểu hiện .
+ Chi phí sản xuất được xác định trong phạm vi giới hạn của từng kỳ
nhất định .Chi phí sản xuất trong từng thời kỳ kế toán có liên quan đến hai bộ
phận khác nhau : Sản phẩm hoàn thành trong kỳ và sản phẩm dở dang cuối kỳ .
+ Giá thành sản phẩm chỉ tính cho sản phẩm đã hoàn thành trong kỳ và
chỉ tiêu này bao gồm hai bộ phận : Chi phí sản xuất kỳ trước chuyển sang kỳ
này và một phần chi phí sản xuất trong kỳ này sau khi trừ đi chi phí dở dang
cuối kỳ .
=>Do đó , việc phân biệt chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm có ý nghĩa
quan trọng trong việc theo dõi , kiểm tra các chi phí phát sinh và chuẩn bị số
liệu cho việc tính giá thành sản phẩm .
II. NHỮNG VẤN ĐỀ VỀ CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH
SẢN PHẨM .
1. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất
a) Khái niệm :
Đối tượng tập hợp chi phí là xác định phạm vi giới hạn mà chi phí cần
được tập hợp để phục vụ cho việc kiểm soát chi phí và tính giá thành sản
phẩm.
b)Cơ sở để xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất
Căn cứ vào đặc điểm tổ chức sản xuất và tổ chức quản lý của doanh
nghiệp.
Căn cứ vào quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm.
Căn cứ vào trình độ của nhân viên kế toán trong doanh nghiệp.
Do đó, đối tượng tập hợp chi phí có thể là tập hợp theo từng phân xưởng,
từng sản phẩm, từng giai đoạn công nghệ sản xuất hay từng đơn đặt hàng .
2.Đối tượng tính giá thành sản phẩm.
a) Khái niệm:
Đối tượng tính giá thành là những sản phẩm, lao vụ, dịch
vụ cần tính giá thành.
b) Cơ sở để xác định đối tượng tính giá thành.
Dựa trên nhiệm vụ sản xuất các mặt hàng được giao, bán thành
phẩm, lao vụ, dịch vụ đã hoàn thành.
Tính chất quy trình công nghệ sản xuất.
Yêu cầu và trình độ quản lý của công ty.
Do đó đối tượng tính giá thành có thể là chi tiết sản phẩm, bán thành phẩm,
sản phẩm hoàn thành, đơn đặt hàng.........
3. Kỳ tính giá thành sản phẩm
a) Khái niệm:
Kỳ tính giá thành là thời kỳ mà bộ phận kế toán tính giá thành
phải tiến hành tính giá thành cho các đối tượng đã chọn .
b) Căn cứ để xác định kỳ tính giá thành:
Căn cứ vào đặc điểm sản xuất sản phẩm, chu kỳ sản xuất,
quy trình công nghệ….Có 2 trường hợp:
Đối với những doanh nghiệp sản xuất sản phẩm có chu kỳ sản xuất ngắn,
nhập kho liên tục thì tính giá thành sản phẩm là hàng tháng và tính vào cuối
mỗi tháng.
Đối với những doanh nghiệp sản xuất sản phẩm có chu kỳ kinh doanh dài
hoặc sản xuất mang tính đơn chiếc. Thì kỳ tính giá thành là lúc sản phẩm
hoàn thành hay khi kết thúc một đơn đặt hàng.
4. Tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất.
Quy trình tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm có 2
phương pháp :
Phương pháp kê khai thường xuyên
Phương pháp kiểm kê định kỳ .
Nhưng do đặc điểm, tính chất sản xuất, quy trính công nghệ và
yêu cầu quản lý của công ty nên tuỳ theo công ty sử dụng phương pháp
tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo phương pháp kê
khai thường xuyên hay định kỳ.
III. TẬP HỢP VÀ PHÂN BỔ CÁC LOẠI CHI PHÍ SẢN XUẤT
1. Tập hợp và phân bổ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp.
a) Khái niệm:
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp bao gồm tất cả những khoản chi
phí về nguyên vật liệu chính, nguyên vật liệu phụ, nhiên liệu được
sử dụng trực tiếp cho sản xuất sản phẩm.
b) Tài khoản sử dụng:
Tài khoản 621 “ Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp”
621
_ Trògiaù nguyeâ vaälieä
n t u
_Taä hôï chi phí
p p söû ng khoâg heánhaä laï kho
duï n t p i
nguyeâ vaälieä
n t u _Cuoáky øeáchuyeå chi phí
i k t n
tröï tieá.
c p Nguyeâ vaälieä tröï tieá vaø
n t u c p o
taøkhoaû 154 ñeå
i n tính giaù nh
thaø
Kế toán cần mở chi tiết tài khoản 621 theo dõi chi phí nguyên vật
liệu trực tiếp cho từng sản phẩm hoặc từng phân xưởng
C. Sơ đồ hạch toán:
152 621 152
(1) (4)
111,112,331 154
(2) (5)
133
154(saû xuaá phuï
n t )
(1) Xuất vật liệu trực tiếp cho sản xuất sản phẩm .
(2) Mua nguyên vật liệu đưa vào sử dụng ngay không qua nhập kho.
(3) Vật liệu do doanh nghiệp sản xuất ra được đua qua ngay vào quá trình
sản xuất sản phẩm.
(4) Vật liệu sử dụng để sản xuất sản phẩm còn thừa lại nhập kho.
(5) Kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp vào tài khoảng 154 để tính
giá thành sản phẩm.
c) Nguyên tắc phân bổ:
Nguyên vật liệu xuất ra để sản xuất cho sản phẩm nào thì hạch toán
trực tiếp vào chi phí nguyên vật liệu trực tiếp cho sản phẩm ấy. Trong
trường hợp nguyên vật liệu xuất ra nhưng không biết cho mỗi sản phẩm là
bao nhiêu thì kế toán phải áp dụng phương pháp phân bổ gián tiếp .
+ Tiêu thức thường được chọn để phân bổ là phân bổ theo
định mức tiêu hao.
+ Công thức phân bổ:
Möù phaâ boåcho
c n Toå g chi phí caà phaâ boå
n n n Tieâ thöù phaâ boå
u c n
töøg ñoá töôïng
n i Toå g tieâ thöù choïn phaâ boå
n u c n cho töøg ñoá töôïng
n i
2.Tập hợp và phân bổ chi phí nhân công trực tiếp
a)Khái niệm:
Chi phí nhân công trực tiếp là toàn bộ các khoản chi phí liên quan
đến người lao động trực tiếp sản xuất sản phẩm như: tiền lương, tiền công, phụ
cấp, các khoản trích theo lương.
Tiền lương là khoản mục chi phí trong giá thành của sản
phẩm, là nguồn thu nhập chủ yếu của người lao động. Tiền
lương được hình thành theo hai cơ sở chủ yếu: số lượng và
chất lượng của từng người.
Tiền lương có tác dụng thúc đẩy người lao động tích cực lao
động.
Các khoản trích theo lương bao gồm:
Bảo hiểm xã hội (TK 3383):
Là khoản tiền người lao động được hưởng trong trường hợp: nghỉ
việc do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp…Quỹ
bảo hiểm xã hội được hình thành bằng cách trích theo tỉ lệ 20% trên
tổng lương thực tế phải trả công nhân viên hàng tháng (15% tính vào
chi phí sản xuất kinh doanh, 5% trừ vào lương của người lao động).
Bảo hiểm y tế(TK 3384)
Theo quy trình hiện hành, hàng tháng doanh nghiệp phải trích 3%
bảo hiểm y tế tính trên tổng lương phải trả công nhân viên. Trong đó
2% tính vào chi phí sản xuất kinh doanh, 1% trừ vào lương công nhân
viên.
Kinh phí công đoàn( TK3382):
Theo quy định hiện hành, hàng tháng doanh nghiệp phải trích 2%
kinh phí công đoàn tính trên tổng lương phải trảcông nhân viên và
tính hết vào chi phí sản xuất kinh doanh. Trong đó 1% nộp lên cho
công đoàn cấp trên, 1% để chi tiêu cho các hoạt động ở doanh nghiệp,
nhằm bảo vệ lợi ích người lao động.
b)Tài khoản sử dụng:
Tài khoản 622 “Chi phí nhân công trực tiếp”
622
Taä hôï chi phí
p p Cuoáky øeáchuyeå vaø
i k t n o
nhaâ coâg tröï tieá
n n c p taøkhoaû 154 ñeå
i n tính giaù nh.
thaø
Kế toán cần mở chi tiết tài khoản 622 để theo dõi cho từng phân
xưởng, hay từng sản phẩm.
c) Sơ đồ hạch toán:
622
334
154
(1)
335
(5)
(2)
338
(3)
111,141
(4)
(1) Tiền lương, tiền ăn giữa ca phải thanh toán cho công nhân trực tiếp sản xuất.
(2) Trích trước tiền lương nghỉ phép của công nhân trực tiếp sản xuất.
(3) Trích bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn vào chi phí.
(4) Các khoản chi phí nhân công trực tiếp được thanh toán trực tiếp bằng tiền mặt (đối với lao
động tạm thời).
(5) Kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp thực tế phát sinh trong kỳ vào tài khoản 154 để tính giá
thành sản phẩm.
d) Nguyên tắc phân bổ:
Chi phí nhân công trực tiếp liên quan đến đối tượng nào thì hạch toán
trực tiếp vào đối tượng chịu chi phí ấy.
Trong trường hợp chi phí nhân công trực tiếp liên quan đến nhiều đối
tượng chịu chi phí và không xác định cho mỗi đối tượng là bao nhiêu thì kế
toán phải tiến hành phân bổi theo tiêu thức phù hợp .
Tiêu thức thường phân bổ là định mức tiền lượng của các đối tượng, hệ
số phân bổ được qui định, số giờ sản xuất ……….
Công thức phân bổ:
Toåg soá n löông coâg nhaâ
n tieà n n
Möù phaâ boå phí nhaâ coâg
c n chi n n tröï tieá cuû caù ñoá töôï g
c p a c i n Tieâ thöù phaâ boå
u c n
tröï tieá cho töøg ñoá töôï g
c p n i n cho töøg ñoá töôïng
n i
Toåg ti eâ thöù choïn phaâ boå
n u c n
3. Tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất chung.
a) Khái niệm:
Là các khoản chi phí phát sinh tại phân xưởng sản
xuất nhưng ngoài hai khoản mục trên; bao gồm các khoản: chi phí nhân viên
phân xưởng, chi phí vật liệu phụ, chi phí công cụ dụng cụ, chi phí khấu hao
tài sản cố định, chi phí dịch vụ mua ngoài và các khoản chi phí khác bằng
tiền .
b) Tài khoản sử dụng:
Tài khoản 627 “Chi phí sản xuất chung”. Tài khoản này có 6
khoản cấp 2.
627
Taä hôïp chi phí
p _ Phaû aùh caù khoaû
n n c n
saû xuaáchung.
n t giaû CPSXC
m
_ Keáchuyeå vaø taøkhoaû 154.
t n o i n
Kế toán mở chi tiết tài khoản 627 cho từng phân xưởng hay sản phẩm, và
đồng thời mở sổ chi tiết để theo dõi chi phí sản xuất chung biến đổi, chi phí sản
xuất chung cố định.
c) Sơ đồ hạch toán:
627
334,338 154
(1)
(6)
152
(2)
632
153,1421 (7)
(3)
214
(4)
111,112,331
(5)
133
(1) Tiền lương và các khoản trích theo lương của công nhân phân xưởng .
(2) Chi phí vật liệu phục vụ phân xưởng sản xuất
(3) Chi phí khấu hao tài sản cố định .
(4) Chi phí dịch vụ mua ngoài .
(5) Kết chuyển chi phí sản xuất chung biến đổi, chi phí sản xuất chung cố định được
tính vào giá thành sản phẩm .
(6) Kết chuyển chi phí sản xuất chung qua tài khoản 154 để tính gái thành sản phẩm
(7) Chi phí sản xuất chung cố định không được tính vào giá thành sản phẩm mà được
tính trực tiếp vào giá vốn hàng bán.
d)Nguyên tắc phân bổ:
Chi phí sản xuất chung được chi tiết từng bộ phận phân xưởng
sản xuất
Chi phí sản xuất chung phát sinh ở bộ phận phân xưởng nào thì
tính cho bộ phận phân xưởng đó không phân biệt là sản phẩm đã
hoàn thành hay chưa .
Nếu chi phí sản xuất chung liên quan đến nhiều đối tượng thì
chọn tiêu thức phân bổ
Định mức chi phí sản xuất chung
Tiền lương của công nhân sản xuất
Căn cứ giờ công sản xuất
công thức phân bổ:
Toåg chi phí saû xuaá chung
n n t
Möù phaâ boå phí saû xuaá
c n chi n t thöï teá t sinh trong kyø
c phaù Ti eâ thöù phaâ boå
u c n
chung cho töøg ñoá töôï g
n i n cuû töøg ñoá töôï g
a n i n
Toåg ti eâ thöù choï phaâ boå
n u c n n
3.1 Hạch toán và phân bổ chi phí trả trước, trích trước
a).Hạch toán và phân bổ chi phí trả trước.
-Khái niệm: Chi phí trả trước là những khoản chi phí thực
tế đã phát sinh nhưng với một khoản chi phí lớn, hoặc liên quan đến
nhiều kỳ như chi phí phân bổ công cụ dụng cụ, chi phí sửa chữa lớn tài
sản cố định.
Để đảm bảo sự ổn định và chính xác của giá thành, kế
toán cần hạch toán mức phân bổ hợp lý vào chi phí hàng kỳ .
Để phản ánh kế toán sử dụng tài khoản 142 “chi phí trả
trước ngắn hạn”, và tài khoản 242 “chi phí trả trước dài hạn”.
Tài khoản 142 có 2 tài khoản cấp 2: 1421 “chi phí chờ
phân bổ”, và 1422 “Chi phí chờ kết chuyển”
1421
Chi phí traû c
tröôù
thöïc teá t sinh
phaù Haøg kyø n boå
n phaâ
chôø n boå
phaâ . chi phí traû c vaø
tröôù o
ñoátöôï g chò chi phí
i n u
Dö cuoákyøChi phí
i : lieâ quan.
n
Traû c chôø n
tröôù phaâ
Boå i kyø
cuoá .
Tài khoản 1422 chỉ áp dụng đối với những doanh nghiệp
có chu kỳ kinh doanh dài, trong kỳ báo cáo không có
hoặc ít có doanh thu, nên chi phí bán hàng và chi phí
quản lý được phép chờ kế chuyển để tính trừ vào doanh
thu bán hàng của kỳ hoạch toán sau .
Để phục vụ cho công tác tính giá thành sản phẩm, ta chỉ
quan tâm đến chi phí chờ phân bổ (Tài khoản 1421)
Sơ đồ hạch toán :
1421
111,112,153,2413,... 635,627,641,642,...
Khi phaù sinh chi
t Haèg kyø n boå
n phaâ
Traû c ngaé haï .
tröôù n n Vaø chi phí sxkd.
o
M öù phaâ boå
c n Chi phí traûtröôù thöï teá t sinh theo töøg loaï .
c c phaù n i
ñò kyø
nh
Soá döïkieá phaâ boå
kyø n n
_ Kế toán cần phải theo dõi từng khoản chi phí trả trước đã phát
sinh , đã phân bổ vào các kỳ hạch toán cho các đối tượng chịu chi phí có
liên quan và số còn lại chờ phân bổ.
b) Hạch toán và phân bổ chi phí trích trước
Khái niệm: Chi phí trích trước là những khoản chi phí
thực tế chưa phát sinh nhưng đã tính trước vào giá thành hay chi phí.
Thông thường những khoản chi phí này doanh nghiệp đã có kế hoạch
trước, bao gồm những khoản chi phí sau :
_ Trích trước tiền lương nghỉ phép của công nhân trực tiếp sản
xuất .
_ Chi phí trong thời gian ngừng sản xuất có kế hoạch trước.
_ Chi phí sửa chữa lớn tài sản cố định có kế hoạch trước.
_ Chi phí bảo hành sản phẩm.
……………
Tài khoản sử dụng :
Tài khoản 335 “Chi phí phải trả”.
335
Chi phí trích tröôù
c Chi phí thuoä chi phí phaû
c i
Thöïc teá t sinh
phaù Tính tröôù vaø chi phí, nhöng
c o
Thöïc teáchöa phaùsinh.
t
Dö cuoákyøChi phí ñaõ
i : tính
tröôù nhöng thöï teá
c c chöa
phaùsinh luù cuoákyø
t c i .
Sơ đồ hạch toán :
335
111,112,241,334,... 622,627,641,642
Phaù sinh chi phí
t Trích tröôù vaø
c o
Thöï teá
c chi phí
3.2 Chi phí công cụ dụng cụ và chi phí khấu hao
a) Kế toán chi phí công cụ, dụng cụ.
Khái niệm: Công cụ dụng cụ là những tư liệu lao động , không
đủ điều kiện để trở thành tài sản cố định .
Tài khoản sử dụng:
Tài khoản 153 “ Công cụ dụng cụ”, 142, 242.
153
Giaù cuû
trò a Giaù c teá
thöï
coâg cuï duï g
n n cuû coâg cuï
a n
taêg.
n duï g cuï giaû .
n m
Dö cuoákyø
i :
CCDC toà CK
n
Sơ đồ hạch toán :
153
627,641,642
111,112,331,...
Phaâ boå laà
n 1 n
133
142,242
Phaâ boå
n Phaâ boå
n
nhieà laà
u n haøg ky ø
n .
Công thức phân bổ:
Möù phaâ boå ng
c n coâ Giaù c teá a coâ g cuïduï g cuïxuaáduøg
thöï cuû n n t n
cuï duï g cuïhaøg
n n
Soá phaâ boådöïkieá
kyø n n
thaùg.
n
Khi báo hỏng dụng cụ, kế toán phân bổ nốt giá trị còn lại của công cụ
vào chi phí theo công thức .
Giaù coø laï cuû
trò n i a Pheá u thu
lieä Khoaû baéboà
n t i
Möù phaâ
c n
coâg cuïduï g cuï chöa
n n hoà (neá coù
i u ) thöôøg (neá coù
n u ).
boå n cuoá
laà i
phaâ boå
n
b). Kế toán chi phí khấu hao tài sản cố định.
Trong quá trình sử dụng, tài sản cố định sẽ bị hao mòn dần . Khấu hao tài
sản cố định là việc phân bổ có hệ thống giá trị phải khấu hao tài sản cố định vào
chi phí từng kỳ trong suốt thời gian sử dụng hữu ít của tài sản đó.
Để phản ánh sự hao mòn của tài sản , kế toán sử dụng tài khoản 214 “hao
mòn tài sản cố định”.
Sơ đồ hạch toán.
214 627,641,642
Trích khaá hao taøsaû
u i n
coá nh töøg kyø
ñò n
3.3 Kế toán các khoản thiệt hại trong sản xuất
a) Kế toán sản phẩm hỏng:
Khái niệm: Là sản phẩm sản xuất ra không đúng quy cách, tiêu
chuẩn chất lượng kỹ thuật. Gồm có hai loại: sản phẩm sửa chữa được và sản
phẩm không sửa chữa được
Đối với sản phẩm sửa chữa được
Kế toán sử dụng 154 “sản phẩm hỏng” để tổng hợp chi phí sửa chữa
phát sinh
111,152,334 621,622 154(saû phaå hoûg)
n m n 154(saû phaå ñang cheá o)
n m taï
(1)
(2) (4)
811
(5)
627
(3)
1388
(6)
Ghi chú:
(1) Tập hợp chi phí sửa chữa phát sinh
(2) ,(3) Nếu có chi phí phát sinh
(4) Chi phí sửa chữa được tính vào giá thành
(5) Chi phí sửa chữa không tính vào giá thành
(6) Các khoản bắt bồi thường
Đối sản phẩm không sửa chữa được
Nợ TK 154 (sản phẩm hỏng)
Có TK 155,157,632
Có TK 154(SP đang chế tạo)
Nợ TK 1528,811,1388
Nợ TK 154(sản phẩm đang chế tạo)
Có TK 154(SP hỏng)
b) Kế toán thiệt hại ngừng sản xuất
-Nếu ngừng sản xuất có kế hoạch
Khi phát sinh chi phí
Nợ TK 335
Có TK 334,338,152
Cuối niên độ điều chỉnh
Trích trước chi phí ngừng sản xuất
Nợ TK 622,627
Có TK 335
+Nếu trích trước lớn hơn thực tế
Nợ TK 335
Có TK 711
+Nếu trích trước nhỏ hơn thực tế
Nợ TK 622,627
Có TK 335
-Nếu ngừng sản xuất không có kế hoạch (bất thường ngoài dự kiến)
+ Chi phí phát sinh trong thời gian ngừng sản xuất
Nợ TK 811
Có TK 334,338,152
+ Các khoản thu được do bồi thường thiệt hại
Nợ TK 111,112,1388
Có TK 721
IV. TỔNG HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT
Sau khi tập hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực
tiếp và chi phí sản xuất chung, kế toán tiến hành tổng hợp các loại chi phí đó lại
để tính giá thành sản phẩm. Kế toán sử dụng tài khoản 154 “chi phí sản xuất
kinh doanh dở dang”.
_Tài khoản này dùng để tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm theo phương thức kê khai thường xuyên.
_Tài khoản này được mở chi tiết cho từng phân xưởng, từng sản phẩm,
hay từng giai đoạn công nghệ.
154
Toåg hôï chi phí saû
n p n _Caù khoaû giaû giaù nh.
c n m thaø
xuaáphaùsinh trong
t t _Giaù nh thöï teá a saû
thaø c cuû n
kyø(621,622,627) phaå hoaø thaøh nhaä kho
m n n p
Chi phí saû xuaádôû
n t trong kyø.
dang cuoákyø
i .
Sơ đồ hạch toán:
