Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
Luận văn
Kế toán tiền lƣơng và sự
ảnh hƣởng của tiền lƣơng
đối với ngƣời lao động tại
công ty may An Giang
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang 1
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
Mục Lục
PHẦN NỘI DUNG ............................................................................................................. 5
CHƢƠNG I : CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TIỀN LƢƠNG ..................................... 5
1.Khái niệm – ý nghĩa của tiền lƣơng và các khoản trích theo lƣơng: ............................... 5
1.1 Tiền lƣơng:.................................................................................................................... 5
1.2 Các khoản trích theo lƣơng: .......................................................................................... 5
1.2.1 Bảo hiểm xã hội: ........................................................................................................ 6
1.2.2 Bảo hiểm y tế: ............................................................................................................ 6
2.Các hình thức tiền lƣơng:................................................................................................. 7
2.1 Trả lƣơng theo thời gian: .............................................................................................. 7
2.1.3 Các hình thức tiền lƣơng theo thời gian: ................................................................... 8
2.2 Trả lƣơng theo sản phẩm: ............................................................................................. 9
2.2.1 Khái niệm – hình thức : ............................................................................................. 9
2.2.2 Các hình thức tiền lƣơng theo sản phẩm : ............................................................... 11
2.3 Trả lƣơng khoán: ......................................................................................................... 13
3. Tiền thƣởng - phúc lợi – phụ cấp: ................................................................................. 13
3.1 Tiền thƣởng : ............................................................................................................... 13
3.2 Phúc lợi : ..................................................................................................................... 10
3.3 Phụ cấp :...................................................................................................................... 11
4.3 Sơ đồ kế toán tổng hợp : ............................................................................................. 12
CHƢƠNG 2: KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY LIÊN DOANH MAY ................................. 17
AN GIANG ....................................................................................................................... 17
1. Lịch Sử Hình Thành Công Ty Liên Doanh May An Giang: ........................................ 17
2. Chức Năng - Mục Tiêu - Nhiệm Vụ Và quyền Hạn Của Công Ty : ............................ 19
3.2.2 Tổ chức kế toán:....................................................................................................... 21
4. Tình Hình Hoạt Động Sản Xuất Kinh Doanh Của Công Ty Trong 2 Năm Qua.......... 23
5.Những Thuận Lơi Và Khó Khăn Trong Thời Gian Qua Của Công Ty: ........................ 24
CHƢƠNG 3: PHÂN TÍCH VIỆC HẠCH TOÁN TIỀN LƢƠNG I.Phân Tích Tình Hình
Lao Động Tại Công ty: ..................................................................................................... 26
1. Phân loại lao động:........................................................................................................ 26
2. Tổ chức hạch toán lao động tại công ty: ....................................................................... 26
2.1Hạch toán về số lƣợng lao động: ................................................................................. 27
2.2Hạch toán về thời gian lao động: ................................................................................. 27
2.3Hạch toán về kết quả lao động: .................................................................................... 28
II. Phân Tích Công Tác Hạch Toán Tiền Lƣơng: ............................................................. 28
1. Những vấn đề chung: .................................................................................................... 28
2. Tổ chức tiền lƣơng và các khoản trích theo lƣơng tại Công Ty Liên ........................... 30
Doanh May An Giang: ...................................................................................................... 30
2.1 Các căn cứ chủ yếu trong quy trình kế toán tiền lƣơng: ............................................. 30
2.2 Quy trình trả lƣơng: .................................................................................................... 30
2.3 Cách tính lƣơng, thanh toán lƣơng và các khoản trích theo lƣơng tại công ty: ....... 31
CHƢƠNG 4: PHÂN TÍCH SỰ ẢNH HƢỞNG CỦA TIỀN LƢƠNG ............................ 43
ĐỐI VỚI NGƢỜI LAO ĐỘNG ....................................................................................... 43
1.Phân Tích Các Chỉ Tiêu Giữa 2 Năm 2001 và 2002: .................................................... 43
1.1Quỹ lƣơng: ................................................................................................................... 43
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang 2
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài :
Trong coâng cuoäc ñoåi môùi hieän nay, ñaát nöôùc ta ñang dieãn ra soâi ñoäng
quaù trình phaùt trieån kinh teá haøng hoaù nhieàu thaønh phaàn, vaän haønh theo cô
cheá thò tröôøng coù söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû
nghóa. Tröôùc vaán ñeà töø moät neàn kinh teá theo cô cheá bao caáp chuyeån sang
moät neàn kinh teá theo cô cheá thò tröôøng, söï hoaø nhaäp cuûa caùc ngaønh kinh teá
trong xaõ hoäi khoâng nhöõng chæ naèm rieâng trong lónh vöïc quoác gia maø coøn hoøa
nhaäp vaøo neàn kinh teá theá giôùi. Vôí yeâu caàu naøy, caùc hoaït ñoäng kinh doanh
treân nhieàu lónh vöïc phaûi coù nhieàu chuyeån bieán, nhieàu thay ñoåi cho phuø hôïp
vôùi cô cheá môùi. Trong neàn kinh teá chung , hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc
doanh nghieäp coù vò trí heát söùc quan troïng, ñöôïc xem laø xöông soáng cuûa neàn
kinh teá, ñoùng vai troø raát to lôùn trong vieäc thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá beàn
vöõng .
Ñeå tieán haønh moät quaù trình saûn xuaát kinh doanh ñoøi hoûi caùc doanh
nghieäp phaûi hoäi ñuû 3 yeáu toá: lao ñoäng, ñoái töôïng lao ñoäng vaø tö lieäu lao
ñoäng. Trong ñoù, lao ñoäng laø moät trong nhöõng nhaân toá quyeát ñònh söï thaønh
coâng cuûa doanh nghieäp, chúng ta đã biết “ lao động là bỏ một phần sức lực (
chân tay hay trí óc ) nên nó cần thiết phải đƣợc bù đắp để tái sản xuất sức lao
động”. Và sự thật đó đƣợc thấy dễ dang trong thực tế : mọi ngƣời lao động
làm việc trong môi trƣờng bình thƣờng hay khắc nghiệt đều mong muốn kiếm
đƣợc nhiều tiền…nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu cuộc sống của họ. Vì lẽ đó,
tiền lƣơng và các khoản thanh toán cho ngƣời lao động dƣới hình thức này hay
hình thức khác là một vấn đề quan trọng cần giải quyết và cần giải quyết nó
một cách cân nhắc, cẩn thận, rõ ràng và thỏa đáng.
Ngày nay, cùng với sự phát triển nhƣ vũ bão của khoa học kỹ thuật, sự
phát triển lớn mạnh của nền kinh tế thế giới, một quốc gia nói chung hay một
doanh nghiệp nói riêng muốn hòa nhập đƣợc thì phải tạo động lực phát triển từ
trong nội bộ của doanh nghiệp mà xuất phát điểm chính là việc giải quyết một
cách hợp lí, công bằng, rõ ràng vấn đề tiền lƣơng và các khoản trích theo
lƣơng cho ngƣời lao động. Dù dƣới bất kì loại hình doanh nghiệp nào, thì sức
lao động của con ngƣời đều tồn tại và đi liền với thành quả của doanh
nghiệp.Vì theá tieàn löông phaûi traû cho ngöôøi lao ñoäng laø vaán ñeà caàn quan taâm
cuûa caùc doanh nghieäp hieän nay. Laøm theá naøo ñeå coù theå kích thích lao ñoäng
haêng haùi saûn xuaát, naâng cao hieäu quaûø, chaát löôïng lao ñoäng, giaûm chi phí
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang 3
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
nhaân coâng trong giaù thaønh saûn phaåm, taïo cho doanh nghieäp ñöùng vöõng treân
moâi tröôøng caïnh tranh, goùp phaàn naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa doanh
nghieäp… ñang laø moät yeâu caàu ñaët ra ñoái vôùi caùc doanh nghieäp trong xu theá
hieän nay. Xuaát phaùt töø yeâu caàu treân, em ñaõ choïn ñeà taøi “KEÁ TOAÙN TIEÀN
LÖÔNG VAØ SÖÏ AÛNH HÖÔÛNG CUÛA TIEÀN LÖÔNG ÑOÁI VÔÙI NGÖÔØI
LAO ÑOÄNG TAÏI COÂNG TY LIEÂN DOANH MAY AN GIANG” laøm ñeâ ø
taøi cho luaän vaên toát nghieäp cuûa mình .
2. Mục tiêu nghiên cứu :
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài nhằm đánh giá công tác Kế Toán tiền
lƣơng trong việc hạch toán, thanh toán lƣơng cho ngƣời lao động, cũng nhƣ
xem xét sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động. Từ đó đƣa ra
một số giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống Kế Toán tiền lƣơng tại doanh
nghiệp.
3. Phƣơng pháp nghiên cứu :
Có thể thực hiện đề tài, các số liệu sẽ đƣợc thu thập nhƣ sau:
- Số liệu sơ cấp: Các số liệu về kế toán tiền lƣơng đƣợc thu thập ở
doanh nghiệp.
- Số liệu thứ cấp: tham khảo các sách báo, niên giám thống kê, các
tài liệu nghiên cứu trƣớc đây cùng các báo cáo, tài liệu của cơ quan thực tập và
các doanh nghiệp khác.
- Các số liệu thu thập sẽ đƣợc đƣa vào phân tích dựa trên phƣơng
pháp diễn dịch để phát thảo những con số thành những nhận định, đánh giá và
phân tích về Kế Toán tiền lƣơng và xem xét sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối
với ngƣời lao động tại doanh nghiệp.
4. Phạm vi nghiên cứu :
Với đề tài này, ngƣời viết sẽ nghiên cứu và tìm hiểu lĩnh vực kế toán tiền
lƣơng của công ty liên doanh may An Giang. Thời gian đƣợc chọn để nghiên
cứu là năm 2001, 2002, 2003 và một số tháng trong năm 2003.
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang 4
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG I : CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG
1.Khái niệm – ý nghĩa của tiền lương và các khoản trích
theo lương:
1.1 Tiền lương:
Tiền lƣơng là biểu hiện bằng tiền của giá trị sức lao động mà ngƣời lao
động đã bỏ ra trong quá trình sản xuất kinh doanh và đƣợc thanh toán theo kết
quả lao động cuối cùng.
Tiền lƣơng của ngƣời lao động đƣợc xác định theo hai cơ sở chủ yếu là
số lƣợng và chất lƣợng lao động của mỗi ngƣời. Tiền lƣơng hình thành có tính
đến kết quả của cá nhân, của tập thể và của xã hội, nó quan hệ trực tiếp đến
việc thực hiện lợi ích của cá nhân ngƣời lao động. Qua mối quan hệ phụ thuộc
này cho phép thấy đƣợc vai trò của tiền lƣơng là công cụ tác động của công
tác quản lý trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
Tiền lƣơng là nguồn thu nhập chủ yếu của ngƣời lao động, vừa là một
yếu tố chi phí cấu thành nên giá trị của các loại sản phẩm lao vụ, dịch vụ do
doanh nghiệp sản xuất ra, do đó các doanh nghiệp sử dụng hiệu quả sức lao
động nhằm tiết kiệm chi phí, tăng tích lũy cho đơn vị, tăng thu nhập cho ngƣời
lao động.
1.2 Các khoản trích theo lương:
Bao gồm:
-Bảo hiểm xã hội.
-Bảo hiểm y tế.
-Kinh phí công đoàn.
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang 5
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
1.2.1 Bảo hiểm xã hội:
Là khoản tiền mà ngƣời lao động đƣợc hƣởng trong trƣờng hợp nghỉ
việc do ốm đau, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thai sản, khó khăn…Để
đƣợc hƣởng khoản trợ cấp này, ngƣời sử dụng lao động và ngƣời lao động
trong quá trình tham gia sản xuất kinh doanh tại đơn vị phải đóng vào quỹ bảo
hiểm xã hội theo quy định. Quỹ này đƣợc hình thành bằng cách trích theo tỷ lệ
20% trên tổng số tiền lƣơng cấp bậc phải trả hằng tháng (15 % tính vào chi
phí sản xuất kinh doanh, 5% còn lại do ngƣời lao động đóng góp ).
1.2.2 Bảo hiểm y tế:
Là khoản tiền hàng tháng của ngƣời lao động và ngƣời sử dụng lao
động đóng cho các cơ quan BHXH để đƣợc đài thọ khi có nhu cầu khám bệnh
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang 6
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
và chữa bệnh. Quỹ này đƣợc hình thành bằng cách trích theo tỷ lệ 3% trên
tổng số tiền lƣơng cấp bậc (trong đó 2% tính vào chi phí sản xuất kinh doanh,
1% còn lại do ngƣời lao động đóng góp ).
1.2.3 Kinh phí công đoàn:
Là khoản tiền để duy trì hoạt động các tổ chức công đoàn đơn vị và
công đoàn cấp trên. Các tổ chức này hoạt động nhằm bảo vệ quyền lợi và nâng
cao đời sống của ngƣời lao động. Quỹ này hình thành bằng cách trích 2% trên
tổng số lƣơng phải trả cho ngƣời lao động và đƣợc tính vào chi phí sản xuất
kinh doanh của đơn vị. Quỹ này do cơ quan công đoàn quản lý.
2.Các hình thức tiền lương:
2.1 Trả lương theo thời gian:
2.1.1 Khái niệm: Là hình thức trả lƣơng cho ngƣời lao động căn cứ
vào thời gian làm việc thực tế.
- Ƣu điểm: rất đơn giản, dễ tính toán.
- Nhƣợc điểm: chƣa chú ý đến chất lƣợng lao động, đồng thời chƣa
gắn với kết quả lao động cuối cùng, do đó không có khả năng kích thích ngƣời
lao động tăng năng suất lao động.
Hình thức này đƣợc áp dụng đối với những công việc chƣa định mức
đƣợc, công việc tự động hóa cao, đòi hỏi chất lƣợng cao.
2.1.2 Các loại tiền lƣơng theo thời gian:
- Tiền lƣơng tháng: là tiền trả cố định hàng tháng trên cơ sở hợp đồng
lao động.
Công thức:
Lƣơng tháng = Mức lƣơng cơ bản × [hệ số lƣơng + tổng hệ số phụ
(290,000đ) cấp (nếu có)]
- Tiền lƣơng tuần: là tiền lƣơng trả cho một tuần làm việc.
Tiền lƣơng tháng 12
Tiền lƣơng tuần = tháng
52 tuần
-Tiền lƣơng ngày: là tiền lƣơng trả cho một ngày làm việc.
Tiền lƣơng tháng
Tiền lƣơng ngày =
26 ngày
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang 7
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
Ví dụ : Một nhân viên có tiền lƣơng tháng là 520,000 đ/tháng
Mức lƣơng ngày = 520,000/26=20,000đ; Anh ta làm việc 20 ngày trong tháng
8 nên tiền lƣơng trong tháng 8 của anh ta là: 20,000 20 = 400,000đ
- Tiền lƣơng giờ: là tiền lƣơng trả cho một giờ làm việc.
Tiền lƣơng ngày
Tiền lƣơng giờ =
8 giờ
2.1.3 Các hình thức tiền lương theo thời gian:
- Tiền lƣơng theo thời gian giản đơn: căn cứ vào thời gian làm việc, mức
lƣơng cơ bản, các khoản phụ cấp để tính trả cho ngƣời lao động.
- Tiền lƣơng theo thời gian có thƣởng: hình thức này nhằm kích thích ngƣời
lao động tăng năng suất, chất lƣợng sản phẩm và chú ý đến khối lƣợng công việc
đƣợc giao. Đây là hình thức tiền lƣơng theo thời gian kết hợp với tiền thƣởng. Tiền
lƣơng theo thời gian có thƣởng đƣợc chia làm hai bộ phận rõ
rệt :
Lƣơng theo thời gian giản đơn gồm lƣơng cơ bản và phụ cấp theo chế độ
khi hoàn thành công việc và đạt yêu cầu về chất lƣợng.
Thƣởng là khoản chi trả cho ngƣời lao động khi họ vƣợt mức hoặc giảm tỷ lệ
phế phẩm hay hoàn thành xuất sắc công việc đƣợc giao.
2.1.3.1 Trả lƣơng khi làm thêm giờ: (Khoản 1, 2 Điều 8 của Nghị
Định số 197/CP )
Áp dụng cho mọi đối tƣợng, trừ những ngƣời làm việc theo sản phẩm, theo định
mức, lƣơng khoán hoặc trả lƣơng theo thời gian làm việc không ổn định nhƣ: làm
việc trên các phƣơng tiện vận tải đƣờng bộ (kể cả lái xe con), đƣờng sông, đƣờng
biển và đƣờng hàng không, thu mua hải sản, nông sản, thực phẩm…
+Khi làm thêm giờ vào ngày bình thƣờng:
Tltg = tiền lƣơng giờ × số giờ làm thêm × 150%
+Khi làm thêm giờ vào ngày nghỉ hàng tuần hoặc ngày lễ:
Tltg = tiền lƣơng giờ × số giờ làm thêm × 200%
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang 8
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
Nếu có nghỉ bù giờ làm thêm, ngƣời sử dụng lao động chỉ phải trả phần
chênh lệch bằng :
¾ 50% tiền lƣơng giờ của ngày làm việc bình thƣờng nếu làm thêm giờ
vào ngày bình thƣờng.
¾ 100% tiền lƣơng giờ của ngày làm việc bình thƣờng, nếu làm thêm
giờ vào ngày nghỉ hàng tuần hoặc ngày lễ.
2.1.3.2 Trả lƣơng làm việc ban đêm: (theo Khoản 3, Điều 8 của
Nghị Định số 197/CP )
Tiền lƣơng trả thêm = tiền lƣơng giờ số giờ làm việc ít nhất 30% hoặc
35%
Tiền lƣơng giờ: theo Khoản 1, Điều 5, Nghị Định số 197/CP
¾ 35%: mức ít nhất bằng 35%, áp dụng cho trƣờng hợp làm việc liên tục
vào ban đêm từ 8 ngày trở lên trong 1 tháng, không phân biệt hình thức trả
lƣơng.
¾ 30%: mức ít nhất bằng 30%, áp dụng cho các trƣờng hợp làm việc vào
ban đêm còn lại, không phân biệt hình thức trả lƣơng.
2.2 Trả lương theo sản phẩm:
2.2.1 Khái niệm – hình thức :
Là hình thức trả lƣơng cho ngƣời lao động căn cứ vào số lƣợng, chất
lƣợng sản phẩm làm ra. Hình thức này thể hiện thù lao lao động đƣợc chi trả
cho ngƣời lao động dựa vào đơn giá và sản lƣợng thực tế mà ngƣời lao động
hoàn thành và đạt đƣợc yêu cầu chất lƣợng đã quy định sẵn.
Công thức :
L = Qi
Đg
Trong đó:
+L là lƣơng thực tế trong tháng.
+Qi là số lƣợng sản phẩm mà công ty i đạt đƣợc.
+Đg là đơn giá sản phẩm.
Việc trả lƣơng theo sản phẩm phải đảm bảo các điều kiện sau:
- Phải xác định và giao định mức một cách chính xác cho ngƣời lao
động. Tùy theo thực tế mỗi xí nghiệp sẽ áp dụng đơn giá sản phẩm khác nhau.
- Tổ chức nghiệm thu và thống kê sản phẩm kịp thời, chính xác, kiên
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang 9
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
quyết loại bỏ những sản phẩm không đạt chất lƣợng trong khi tính lƣơng.
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang
10
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
- Phải đảm bảo công bằng tức là những công việc giống nhau, yêu cầu chất
lƣợng giống nhau thì đơn giá và định mức sản phẩm phải thống nhất ở bất kỳ phân
xƣởng nào, ca làm việc nào.
Ƣu điểm của hình thức trả lƣơng này là gắn thu nhập của ngƣời lao động với kết
quả họ làm ra, do đó có tác dụng khuyến khích ngƣời lao động tăng năng suất lao
động.
2.2.2 Các hình thức tiền lương theo sản phẩm :
- Tiền lương sản phẩm trực tiếp: hình thức này đƣợc áp dụng đối với những
công nhân trực tiếp sản xuất, công việc của họ có tính chất độc lập, có thể định mức,
kiểm tra, nghiệm thu sản phẩm một cách cụ thể, riêng biệt.
Theo hình thức này, tiền lƣơng phải trả cho ngƣời lao động đƣợc tính trực
tiếp theo số lƣợng sản phẩm hoàn thành đúng qui cách, phẩm chất và đơn giá sản
phẩm đã đƣợc qui định.
Công thức:
Li = Qi Đg
Trong đó:
+Li là tiền lƣơng thực tế của công nhân i lãnh trong tháng.
+Qi là số lƣợng sản phẩm sản xuất trong tháng của công nhân i
+Đg là đơn giá sản phẩm.
+Đs là định mức sản lƣợng.
Mức lƣơng tháng theo tay nghề (100 + k )
Đg =
Đs
100
26
Tổng thời gian làm việc (ca hay ngày)
Đs = Thời gian tạo ra một sản phẩm
Ví dụ: Một ngƣời thợ có tay nghề bậc 4, sản xuất đƣợc 700 sản phẩm trong
tháng, biết tổng thƣởng của anh ta chiếm 20% tổng tiền lƣơng, tiền lƣơng thợ
bậc một là 100,000; hệ số lƣơng giữa thợ bậc 1 và thợ bậc 4 là 1:1.4
; định mức sản lƣợng là 20 sản phẩm trong một ca.
Giải:
100,000 1.4 ( 100 + 20 )
Đg = = 323 đ/sp
20 100 26
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang
11
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
- Tiền lương sản phẩm gián tiếp: hình thức này đƣợc áp dụng để trả
lƣơng cho công nhân phụ, làm những công việc phục vụ cho công nhân chính
nhƣ sửa chữa trong các phân xƣởng, bảo dƣỡng máy móc…
Công thức:
Sl thực tế do cntt sx Đơn giá lƣơng gián tiếp
Lspgt =
mà công nhân này phục vụ
Đơn giá Mức công nhân chính ( 100 + k )
lƣơng =
N đs 26
gián tiếp 100
+Lspgt: lƣơng sản phẩm của công nhân gián tiếp;
+K: tổng các khoản phụ cấp ngoài lƣơng;
+N: Số công nhân phục vụ;
+Đs: định mức sản lƣợng của 1 cộng nhân trực tiếp;
+26 là số ngày làm việc bình quân trong tháng.
Ví dụ: Một công nhân quản lí máy móc một phân xƣởng may có mức lƣơng
chính là 200,000đ; tổng các khoản phụ cấp chiếm 20% tiền lƣơng chính. Công nhân
này phục vụ 5 công nhân sản xuất có số sản phẩm sản xuất ra trong tháng nhƣ sau :
ĐMSL Đs = 20 sp/ca, 2 công nhân sản xuất đạt 100% đs, 2 công nhân sản
xuất đạt 120% đs, 1 công nhân sản xuất đạt 140% đs.Vậy lƣơng gián tiếp
đƣợc tính nhƣ sau:
Đg lƣơng 200,000 ( 100 + 20 )
gián tiếp = = 92.3 đ/sp
5 26 20 100
Tổng số sản phẩm công nhân trực tiếp sản xuất là:
(20 100% 2) + (20 120% 2) + (20 140% 1) = 116 sp
Lspgt = 116 92.3 26 = 278,337đ.
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang
12
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
- Trả lương theo sản phẩm lũy tiến: đây là hình thức trả lƣơng theo
sản phẩm kết hợp với hình thức tiền thƣởng khi nhân viên có số lƣợng sản
phẩm thực hiện trên định mức qui định.
Hình thức này áp dụng các đơn giá khác nhau:
¾ Đối với những sản phẩm thuộc định mức: áp dụng đơn giá sản
phẩm đƣợc xây dựng ban đầu.
¾ Đối với những sản phẩm vƣợt định mức: áp dụng đơn giá cao hơn
đơn giá ban đầu.
- Trả lương khi làm thêm giờ: sau khi hoàn thành định mức số lƣợng,
chất lƣợng sản phẩm tính theo giờ chuẩn (giờ tiêu chuẩn theo quy định tại điều
3, Nghị Định số 195/CP, ngày 31/12/1994 của Chính Phủ).
Nếu ngƣời sử dụng lao động có yêu cầu làm thêm ngoài định mức giờ tiêu
chuẩn, đƣợc tăng thêm:
¾ 50% nếu sản phẩm đƣợc làm thêm vào ngày thƣờng.
¾ 100% nếu sản phẩm đƣợc làm thêm vào ngày nghỉ hàng tuần, vào
ngày lễ.
- Trả lương làm việc ban đêm: áp dụng đối với ngƣời lao động đựơc
trả lƣơng theo sản phẩm, lƣơng khoán nếu làm việc vào ban đêm. Đơn giá tiền lƣơng
đƣợc tăng thêm ít nhất 30% hoặc 35% so với đơn giá tiền lƣơng làm việc ban
ngày.
2.3 Trả lương khoán:
Đây là hình thức trả lƣơng cho ngƣời lao động theo khối lƣợng và chất lƣợng
công việc phải hoàn thành.
3. Tiền thưởng - phúc lợi – phụ cấp:
Hiện nay, các chế độ về tiền lƣơng, tiền thƣởng, phụ cấp, phúc lợi đƣợc Nhà
Nƣớc rất chú trọng và thanh toán một cách một cách rõ ràng, cụ thể nhƣ sau:
3.1 Tiền thưởng :
Doanh nghiệp việc trích thƣởng từ lợi nhuận còn lại (sau khi đã hoàn thành
nghĩa vụ với Nhà Nƣớc) để thƣởng cho ngƣời lao động làm việc tại doanh nghiệp từ
một năm trở lên. Tiền thƣởng là một loại kích thích vật chất có tác dụng rất tích cực
đối với ngƣời lao động trong việc phấn đấu thực hiện công việc tốt hơn.
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang
13
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
Có các hình thức thƣởng sau đây:
o Thƣởng năng suất, chất lƣợng: Áp dụng khi ngƣời lao động thực hiện
tốt hơn mức độ trung bình về số lƣợng, chất lƣợng sản phẩm hoặc dịch vụ.
o Thƣởng tiết kiệm: Áp dụng khi ngƣời lao động sử dụng tiết kiệm các
loại vật tƣ, nguyên liệu, có tác dụng giảm giá thành sản phẩm dịch vụ mà vẫn
đảm bảo chất luợng theo yêu cầu.
o Thƣởng sáng kiến: Áp dụng khi ngƣời lao động có các sáng kiến, cải
tiến kĩ thuật, tìm ra các phƣơng pháp mới có tác dụng làm nâng cao năng suất
lao động, giảm giá thành hoặc nâng cao chất lƣợng sản phẩm, dịch vụ.
o Thƣởng theo kết quả hoạt động kinh doanh chung của doanh nghiệp:
Áp dụng khi doanh nghiệp làm ăn có lời, ngƣời lao động trong doanh nghiệp
sẽ đƣợc chia một phần tiền lời dƣới dạng tiền thƣởng. Hình thức này đƣợc áp
dụng trả cho nhân viên vào cuối quý, sau nửa năm hoặc cuối năm tùy theo
cách thức tổng kết hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
o Thƣởng tìm đƣợc nơi cung ứng, tiêu thụ, ký kết đƣợc hợp đồng mới:
Áp dụng cho các nhân viên tìm thêm đƣợc các địa chỉ tiêu thụ mới, giới thiệu
khách hàng, ký kết thêm đƣợc hợp đồng cho doanh nghiệp hoặc có các hoạt
động khác có tác dụng làm tăng lợi nhuận của doanh nghiệp.
o Thƣởng đảm bảo ngày công: Áp dụng khi ngƣời lao động làm việc với
số ngày công vƣợt mức quy định của doanh nghiệp.
o Thƣởng về lòng trung thành, tận tâm với doanh nghiệp: Áp dụng khi
ngƣời lao động có thời gian phục vụ trong doanh nghiệp vƣợt quá một thời
gian nhất định, ví dụ 25 hoặc 30 năm; hoặc khi ngƣời lao động có những hoạt
động rõ ràng đã làm tăng uy tín của doanh nghiệp.
3.2 Phúc lợi :
Phúc lợi thể hiện sự quan tâm của doanh nghiệp đến đời sống ngƣời lao
động, có tác dụng kích thích nhân viên trung thành, gắn bó với doanh nghiệp.
Dù ở cƣơng vị cao hay thấp, hoàn thành tốt công việc hay chỉ ở mức độ bình
thƣờng, có trình độ lành nghề cao hay thấp, đã là nhân viên trong doanh
nghiệp thì đều đƣợc hƣởng phúc lợi. Phúc lợi của doanh nghiệp gồm có: bảo
hiểm xã hội và bảo hiểm y tế, hƣu trí, nghỉ phép, nghỉ lễ, ăn trƣa do doanh
nghiệp đài thọ, trợ cấp của doanh nghiệp cho các nhân viên đông con hoặc có
hoàn cảnh khó khăn, quà tặng của doanh nghiệp cho nhân viên vào các dịp
sinh nhật, cƣới hỏi, mừng thọ cha mẹ nhân viên…
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang 10
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
3.3 Phụ cấp :
3.3.1.Các khoản phụ cấp lƣơng của ngƣời lao động trong các
doanh nghiệp
Điều 4, Nghị định số 26/CP ngày 23/6/93 quy định các khoản phụ cấp
lƣơng của ngƣời lao động trong các doanh nghiệp bao gồm: phụ cấp khu vực,
phụ cấp độc hại-nguy hiểm, phụ cấp trách nhiệm, phụ cấp làm đêm, phụ cấp
thu hút, phụ cấp đắt đỏ, phụ cấp lƣu động, phụ cấp làm thêm giờ.
3.3.2 Điều kiện áp dụng phụ cấp độc hại, nguy hiểm:
Mục III, thông tƣ số 23/LĐTBXH –TT ngày 7/7/93 hƣớng dẫn thực
hiện phụ cấp độc hại, nguy hiểm quy định những ngành nghề, công việc hoặc
nơi làm việc có một trong những điền kiện sau đây thì đƣợc xem xét áp dụng
phụ cấp độc hại, nguy hiểm: tiếp xúc trực tiếp với chất độc-khí độc, làm việc
trong môi trƣờng chịu áp suất cao hoặc thiếu dƣỡng khí, làm việc ở những nơi
quá nóng hoặc quá lạnh, những công việc phát sinh tiếng ồn lớn, treo ngƣời
trên cao, làm việc ở những nơi có phóng xạ, làm việc ở môi trƣờng dễ bị lây
nhiễm và mắc bệnh…
3.3.3 Mức phụ cấp độc hại nguy hiểm:
Mục I, II, III, IV thông tƣ số 23/LĐTBXH-TT ngày 7/7/1993 hƣớng
dẫn thực hiện phụ cấp độc hại, nguy hiểm. Quy định phụ cấp độc hại nguy
hiểm gồm 4 mức: 0.1; 0.2; 0.3 và 0.4 so với mức lƣơng tối thiểu đƣợc quy
định nhƣ sau:
Mức phụ cấp thực hiện
Mức Hệ số
từ ngày 1/4/1993
1 0.1 7,200 đồng
2 0.2 14,400 đồng
3 0.3 21,600 đồng
4 0.4 28,000 đồng
3.3.4 Phƣơng thức trả phụ cấp độc hại nguy hiểm:
Tính theo thời gian làm việc thực tế trong tháng.
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang 11
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
4.Kế toán các khoản phải trả công nhân viên :
4.1 Chứng từ kế toán :
Đối với tiền lƣơng có các loại chứng từ sau: bảng chấm công, phiếu xác
nhận sản phẩm hoặc khối lƣợng công việc hoàn thành, phiếu nghỉ hƣởng bảo
hiểm xã hội…
Căn cứ vào chứng từ trên, kế toán tiến hành tính lƣơng, thƣởng, trợ cấp
phải trả cho ngƣời lao động và lập bảng thanh toán lƣơng, bảng thanh toán tiền
thƣởng và bảng thanh toán bảo hiểm xã hội.
4.2 Tài khoản sử dụng :
TK 334 “phải trả công nhân viên”
NỢ 334 CÓ
-Các khoản đã trả, đã ứng cho CNV. - Các khoản phải trả cho CNV.
-Các khoản khấu trừ vào lƣơng CNV.
- Các khoản còn phải trả CNV.
4.3 Sơ đồ kế toán tổng hợp :
TK 111 TK 334 TK 622
Các khoản thanh toán Tiền lƣơng công nhân
Cho công nhân viên trực tiếp sản xuất
TK 141, 138, 338 TK 627
Các khoản khấu trừ Tiền lƣơng công nhân
vào lƣơng phụcvụ và quản lý sản xuất
TK 333 TK 641
Thuế thu nhập cá nhân Tiền lƣơng nhân viên
phải nộp Bán hàng
TK 642
Tiền lƣơng nhân viên
quản lý doanh nghiệp
TK 4311
Tiền thƣởng từ quỹ
Khen thƣởng
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang 12
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
Ví dụ: Số dƣ đầu tháng của TK 334 là 2,100,000đ; trong đó TK 334 của bộ
phận bán hàng là 460,000đ ; TK 334 của bộ phận quản lý là 340,000đ ; TK
334 của bộ phận xây dựng cơ bản là 1,300,000đ. Nghiệp vụ phát sinh trong tháng:
Tiền lƣơng phải trả công nhân viên ở các bộ phận: bán hàng 10 triệu,
quản lý 5 triệu, xây dựng cơ bản 6 triệu.
Nợ TK 641 10,000,000
Nợ TK 642 5,000,000
Nợ TK 241 6,000,000
Có TK 334 21,000,000
5. Kế toán các khoản trích theo lƣơng :
5.1 Tài khoản sử dụng :
Kế toán sử dụng tài khoản 338 “phải trả, phải nộp khác“ phản ánh tình hình lập
và phân phối quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn. Tài khoản 338
có các tài khoản cấp 2 nhƣ sau: kinh phí công đoàn (TK 3382), bảo hiểm xã hội (TK
3383), bảo hiểm y tế (TK 3384).
NỢ TK 338 CÓ
- BHXH phải trả CNV; các khoản - Trích BHXH, BHYT, KPCĐ tính
kinh phí công đoàn tại đơn vị; các vào chi phí hoạt động sản xuất kinh
khoản BHXH, BHYT, KHCĐ đã nộp. doanh, khấu trừ vào lƣơng công nhân;
các khoản phải trả khác.
Ví dụ : (tiếp ví dụ trên), trích BHXH, BHYT, KPCĐ theo tỷ lệ 19% tính vào
chi phí
Nợ TK 641 19% 10,000,000 = 1,900,000
Nợ TK 642 19% 5,000,000 = 950,000
Nợ TK 241 19% 6,000,000 = 1,140,000
Có TK 3382 2% 21,000,000 = 420,000
Có TK 3383 15% 21,000,000 = 3,150,000
Có TK 3384 2% 21,000,000 = 420,000
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang 13
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
5.2 Sơ đồ kế toán tổng hợp :
TK 111, 112 TK 338 TK 622,627,641,642
Nộp BHXH, BHYT, Trích BHXH,BHYT,KPCĐ
KPCĐ tính vào chi phí sản xuất
kinh doanh
TK 334
Các khoản chi BHXH Khấu trừ vào tiền lƣơng
KPCĐ tại đơn vị khoản BHXH, BHYT
6. Kế toán trích trƣớc tiền lƣơng nghỉ phép của công nhân sản xuất :
Hàng năm, ngƣời lao động trong danh sách các đơn vị đƣợc nghỉ một số
ngày phép theo quy định mà vẫn đƣợc hƣởng đủ lƣơng. Trong thực tế, việc
nghỉ phép của ngƣời công nhân sản xuất không đồng đều giữa các tháng trong
năm. Do đó, để việc chi trả tiền lƣơng nghỉ phép không làm cho giá thành sản
phẩm đột biến tăng lên, tính đúng kết quả tài chính của đơn vị, kế toán có thể
tiến hành trích trƣớc tiền lƣơng nghỉ phép và phân bổ đều vào chi phí của các
kỳ hạch toán.
Mức trích trƣớc tiền Tiền lƣơng chính
Tỉ lệ trích trƣớc
lƣơng nghỉ phép của = phải trả cho
tiền lƣơng nghỉ
công nhân sản xuất
công nhân sản xuất phép
( hàng tháng )
6.1 Tài khoản sử dụng:
TK 335 “Chi phí phải trả”
NỢ TK 335 CÓ
- Các chi phí thực tế phát sinh - Các khoản chi phí đã đƣợc trích
- Điều chỉnh phần chênh lệch giữa trƣớc vào chi phí hoạt động SXKD.
khoản chi thực tế và khoản trích - Các khoản chi phí đã đƣợc tính vào
trƣớc. chi phí SXKD nhƣng thực tế chƣa
phát sinh.
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang 14
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
6.2 Sơ đồ kế toán tổng hợp :
TK 334 TK 335 TK 622
Tiền lƣơng nghỉ phép
Hàng tháng tiến hành trích
thực tế phát sinh
TK 721 trƣớc tiền lƣơng nghỉ phép
công nhân sản xuất
Các khoản trích thêm
Các khoản đã trích thừa
Ví dụ: doanh nghiệp thực hiện trích trƣớc tiền lƣơng nghỉ phép của công
nhân theo kế hoạch hàng tháng là 30,000đ
Nợ TK 622 30,000
Có TK 335 30,000
Căn cứ vào bảng thanh toán tiền lƣơng công nhân, phụ cấp phải trả cho công
nhân sản xuất sản phẩm A là 600,000đ; sản phẩm B là 380,000đ; tiền lƣơng nghỉ
phép của công nhân sản xuất sản phẩm B là 20,000đ ( thực tế ).
Nợ TK 335 20,000
Có TK 334 20,000
Khoản đã trích nghỉ phép thừa của công nhân B là : Nợ
TK 335 10,000
Có TK 711 10,000
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang 15
Kế toán tiền lƣơng và sự ảnh hƣởng của tiền lƣơng đối với ngƣời lao động
¾ Tóm lại:
Tiền lƣơng là số tiền dùng để bù bắp sức lao động của ngƣời lao động,
nó là một động lực vô cùng quan trọng trong việc thành - bại của bất kỳ doanh
nghiệp nào. Do doanh nghiệp tồn tại trong hai môi trƣờng cơ bản: môi trƣờng
kinh tế vĩ mô và môi trƣờng kinh tế vi mô (hay môi trƣờng bên ngoài và bên
trong của doanh nghiệp) trong đó môi trƣờng bên trong - nội tại là quan trọng
vô cùng. Nhƣ ta đã biết yếu tố con ngƣời năm vai trò quan trọng, quyết định
sự thành bại của một doanh nghiệp.
Một khi doanh nghiệp giải quyết tốt vấn đề tiền lƣơng và các khoản
thanh toán cho ngƣời lao động, doanh nghiệp sẽ tạo đƣợc niềm tin cho ngƣời
lao động. Khi đó họ sẽ đóng góp hết mình phục vụ vào sự phát triển của công
ty và vấn đề này đòi hỏi bộ phận kế toán tiền lƣơng phải nắm rõ các quy định
của Nhà Nƣớc cũng nhƣ thực hiện tốt công tác kế toán tiền lƣơng. Nếu làm
đƣợc điều này, doanh nghiệp sẽ dễ dàng hƣớng tới bốn mục tiêu cơ bản của
tiền lƣơng: thu hút nhân viên, duy trì những nhân viên giỏi, kích thích động
viên nhân viên và đáp ứng các yêu cầu của pháp luật.
SVTH : Lƣu Phƣớc Vẹn Trang 16
Copyright by webtailieu.net