Luận văn: " Đói nghèo- Một điểm tối ở Nigeria"
Bước sang thế kỷ 21, nền kinh tế thế giới ngày càng phát triển cùng với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật làm năng suất tăng nhanh, đời sống của người dân được nâng cao. Tuy nhiên, do quá coi trọng việc tăng trưởng, ít để ý đến việc phát triển kinh tế nên những vấn đề mang tính chất xã hội như: phân phối thu nhập, môi trường... chưa được quan tâm sâu sắc, dẫn đến một bộ phận không nhỏ dân cư trên trái đất vẫn phải sống trong cảnh nghèo đói liên miên....
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
KHOA KẾ HOẠCH & PHÁT TRIỂN
……
BÀI TẬP
MÔN KINH TẾ PHÁT TRIỂN
ĐỀ TÀI :
ĐÓI NGHÈO-MỘT ĐIỂM TỐI Ở NIGERIA
NHÓM 6
LỚP KINH TẾ PHÁT TRIỂN _15
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 1
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
THÀNH VIÊN NHÓM
Xếp loại
Họ và tên
Stt
A B C D
Hoàng Đình Phương
1 A
Nguyễn Bá Dũng
2 A
Đặng Thanh Hà
3 A
Đỗ Thị Thu Hiền
4 A
Cấn Xuân Hoà
5 C
Lê Thị Hoàng
6 A
Nguyễn Văn Thanh
7 C
Phạm Ngọc Tùng
8 B
Vũ Đình Sơn
9 B
10 Cao Xuân Nam B
Nguyễn Thị Yến
11 B
MỤC LỤC trang
mục từ viết
Danh các
tắt…………………………………………………...4
Tóm tắt…………………………………………………………………….5
A ĐẶT VẤN ĐỀ ………………………………………………………….6
B NỘI DUNG CHÍNH……………………………………………………7
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 2
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
Phần Giới thiệu đất nước, người
I con
Nigeria………………………....7
1. Vị trí địa lí…………………………………………………….…………7
2. Địa hình -khí hậu - Tài nguyên thiên nhiên……………………………..7
3. Lịch sử hình thành và chặng đường phát triển…………………..….
…..8
Phần Thực trạng ở
II đói nghèo
Nigeria……………………………….10
1. Cơ sở lý thuyết _ Các quan điểm về đói nghèo……..
………………….10
2. Bức tranh nghèo đói ở Nigeria………………………………..………..11
2.1. Nigeria - nghèo khổ về thu nhập………………………………….
….11
2.2. Nghèo đói về khía cạnh con người…………………….………….
….12
2.2.1 Hoàn cảnh sống vô cùng khó khăn………………..………….……12
2.2.2 Bệnh tật- thảm hoạ từ đói nghèo………………..…………….
…….13
2.2.3 Trẻ em _nạn nhân của đói nghèo…………………………….….
….15
Phần III Những nguyên nhân chính dẫn tới đói nghèo ở
Nigeria………………………………………………………….…..….…19
1. Khủng hoảng lương thực thế giới vấn nạn đối với Nigeria……...….…
19
2. Dân số lớn và đang tăng nhanh……………………………….….….…20
3 Tham nhũng-căn bệnh của các vị quan “ngứa tay”………….……….…20
4. Nội chiến-“đe doạ” bên tính mạng con người……………….…………
23
5. Kẽ hở trong chính sách quản lý-người dân vô tội phải ngánh chịu hậu
quả………………………………………………………………………...2
4
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 3
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
Phần IV Những chính sách xoá đói giảm nghèo của Nigeria và bài học
nghiệm đối với Việt
kinh
Nam………………………………………….25
1. Chính sách xoá đói giảm nghèo của Nigeria…………………….….....25
2 Bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam……………………………...…
27
C KẾT LUẬN……………………………………………………………28
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
GDP Gross domestic product
AIDS Acquired immune deficiency
syndrome
EU Ero United
FDI Foreign derect investement
FOB Free on board
HDI Humen develop index
HIV Humen Immunodeficiency Virus
HPI Humen poverty index
Liên hợp quốc
LHQ
UNESCO United Nations
Educational,Scientific and
Cultural Organization
UNICEP United Nations International
Children’s Emergency Fund
WB World Bank
Xoá đói giảm nghèo
XĐGN
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 4
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
TÓM TẮT
Nigeria-một quốc gia nằm ở phía Tây châu Phi. Sau khi giành được
độc lập từ tay thực dân Anh, quốc gia này tổ chức theo mô hình liên
hợp.Nigeria có rất nhiều dầu mỏ, khí đốt và đây cũng là lợi thế của quốc
gia này. Là thành viên của tổ chức xuất khẩu dầu mỏ OPEC với nguồn
thu từ việc bán dầu mỏ không kém gì các nước thành viên khác song
Nigeria vẫn là nước chậm phát triển, mắc nợ rất nhiều các tổ chức trên
thế giới.
Phần lớn người dân Nigeria phải sống trong cảnh nghèo đói, bệnh
tật hoành hành. Với mức thu nhập khoảng 1USD/ngày/người, những
người nghèo ở Nigeria luôn sống trong cảnh “ ăn bữa nay lo bữa mai”. Đói
nghèo khéo theo dịch bệnh, tệ nạn ở nước này tăng nhanh. Tỉ lệ người
chết vì đói nghèo ở nước này rất cao.
Nguyên nhân chính dẫn tới thực trạng trên là nạn tham nhũng tràn
nan, cùng với sự điều hành quản lý kinh tế kém và những mâu thuẫn xung
đột giữa các bang khiến cho quốc gia này không có điều kiện phát triển.
Cho đến nay, dù đã có những chính sách nhằm vực dậy nền kinh
tế, đẩy lùi tham nhũng và xoá đói giảm nghèo nhưng vấn đề thực hiện
vẫn còn khó khăn và nhiều nan giải. Nigeria đã cho chúng ta nhiều bài học
quý giá và Việt Nam sẵn sàng tham gia trao đổi hợp tác với Nigeria về các
chính sách XĐGN nâng cao đời sống vật chất cũng như trình độ học vấn
của đồng bào đói nghèo ở 2 nước.
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 5
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
A ĐẶT VẤN ĐỀ
Bước sang thế kỉ 21, nền kinh tế thế giới ngày càng phát triển cùng
với sự tiến bộ của khoa học kĩ thuật làm năng suất tăng nhanh, đời sống
của người dân được nâng cao. Tuy nhiên, do quá coi trọng việc tăng
trưởng, ít để ý đến việc phát triển kinh tế nên những vấn đề mang tính
chất xã hội như: phân phối thu nhập, môi trường... chưa được quan tâm
sâu sắc, dẫn đến một bộ phận không nhỏ dân cư trên trát đất vẫn phải
sống trong cảnh nghèo đói liên miên.
Châu Phi- một lục địa chậm phát triển nhất so với các châu lục
khác. WB cho biết “ tỉ lệ nghèo đói ở Châu Phi lớn hơn so với các châu
lục khác.
Nigêria là đất nước điển hình của Châu Phi, lý giải vì sao châu lục
này được thiên nhiên vô cùng ưu đãi nhưng lại là châu lục có nền kinh tế
kém phát triển nhất thế giới.Thông qua việc tìm hiểu cũng như phân tích
về kinh tế cũng như đời sống xã hội, chính trị của Nigêria - đất nước có
tiềm năng phát triển kinh tế lớn nhất châu Phi - chúng ta hiểu được phần
nào thực trạng và nguyên nhân dẫn đến sự nghèo đói của châu Phi hiện
nay, từ đó có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm về “xoá đói giảm
nghèo”.
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 6
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
B.NỘI DUNG CHÍNH
Phần I
Giới thiệu đất nước, con người Nigeria.
1. Vị trí địa lí
Cộng hoà liên bang Ni-gê-ria là một nước nằm ở Tây Phi, phía tây giáp
Benin, Đông giáp Tchad và Cameroon, Bắc giáp Niger, Nam giáp vịnh
Guinea.
2. Địa hình -khí hậu - Tài nguyên thiên nhiên.
Địa hình Nigeria bao gồm vùng đất thấp phía Nam nhập vào vùng
đồi và cao nguyên ở vùng trung tâm, núi ở phía Đông Nam, phía Bắc là
đồng bằng sông Niger rất trù phú. Về mặt khí hậu, quốc gia Tây phi này
có một hệ thống khí hậu rất đa dạng với khí hậu xích đạo ở miền Nam,
nhiệt đới ở Trung bộ, khô hanh ở miền Bắc.
Với diện tích 923.768km2 ( trong đó diện tích đất là 910.768 km2,
diện tích mặt nước là 13000 km2) Nigeria là một trong những nước có
tiềm năng phát triển kinh tế lớn nhất ở châu Phi. Điều đó được thể hiện
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 7
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
trước hết ở những món quà mà thiên nhiên ban tặng cho quốc gia này đó là
nguồn khoáng sản vô cùng phong phú: dầu mỏ, khí tự nhiên, đá vôi, thiếc,
columbit, cao lanh, vàng, bạc, than đá, chì, kẽm, thạch cao, quặng sắt,
quặng volfram...Trong đó các khoáng sản chính là dầu lửa ( trữ lượng 16,8
tỉ thùng), khí đốt (2000 tỉ m3), than đá (360 triệu tấn). Chỉ tính riêng việc
xuất khẩu dầu mỏ cùng các sản phẩm liên quan chiếm khoảng 95% giá
chị xuất khẩu hàng năm của Nigeria.
3.Lịch sử hình thành và chặng đường phát triển.
Cũng giống như nhiều nước ở Châu Phi khác, trước chiến tranh
thế giới thứ hai Nigeria là thuộc địa của các nước tư bản. Từ giữa thế kỷ
19 thực dân Anh đã bắt đầu xâm chiếm Nigeria và biến nơi đây thành
thuộc địa dưới sự cai trị của toàn quyền Anh. Từ sau chiến tranh thế giới
thứ hai, dưới áp lực của phong trào đấu tranh đòi độc lập ngày càng mạnh
mẽ của nhân dân Nigeria, Thực dân Anh phải để cho Nigeria được tự trị.
Ngày 1/10/1960 Nigeria được Anh trao trả độc lập và đây cũng là ngày
quốc khánh của quốc gia này.
Nhà nước Nigeria hiện nay là nhà nước liên bang bao gồm 36 bang
và một đặc khu thủ đô mỗi bang có một thống đốc đứng đầu. Dân số của
quốc gia châu Phi này tính tới tháng 6/2008 là 146.255.312 người với 250
tộc người và từng ấy ngôn ngữ. Ba bộ tộc lớn nhất ở Nigieria là Haussa
ở miền Bắc, Ibo ở miền Đông và Yoruba ở miền Tây. Do lịch sử để lại
tiếng anh là ngôn ngữ chính thức được sử dụng ngoài ra các tiếng Haussa,
Yoruba, Igbo cũng được sử dụng trong quốc hội. Những thập kỷ qua, tình
hình chính trị xã hội của Nigeria có nhiều biến động với các cuộc đảo
chính, nội chiến, tranh giành quyền lực giữa các bộ tộc ở miền Nam và
miền Bắc. Những năm gần đây tình hình chính trị ở Nigeria đã có phần ổn
định hơn. Xét về kinh tế trong năm 2008, GDP của Nigeria là 220,3 tỷ
USD. Trong đó tỷ trọng đóng góp của các nghành nông nghiệp, công
nghiệp và dịch vụ lần lượt là 18%, 50,9%, 31,1%. Do có nguồn dầu mỏ
dồi dào lên ngành công nghiệp khai thác dầu mỏ và các sản phẩm liên
quan của nước này rất phát triển. Hằng năm các sản phẩm từ dầu mỏ
chiếm từ 90% - 95% giá trị xuất khẩu.
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 8
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
Mặc dù ngành công nghiệp dầu khí thống trị nền kinh tế nhưng
về cơ bản Nigeria vẫn là một nước nông nghiệp với khoảng 70% dân số
làm nông nghiệp. Các sản phẩm nông nghiệp chính của Nigeria là khoai
lang, sắn, ngô, lúa miến, kê, lạc, cà phê, cacao, mía, chè, dầu cọ, gạo...
Tuy đất đai phì nhiêu, khí hậu thuận lợi nhưng do không được chú ý đầu
tư thích đáng nên nông nghiệp Nigeria kém phát triển. Thêm vào đó đất đai
ở Nigieria đang b ị thoái hoá nghiêm trọng, các khu rừng bị tàn phá nặng
nề, tình trạng sa mạc hoá các vùng đất diễn ra nhanh. Các nông sản chính
gồm: ngũ cốc, lạc, cao su, ca cao, chè.Nhìn chung sản lượng nông nghiệp
chưa đáp ứng được nhu cầu trong nước và hàng năm Nigeria phải nhập
khẩu một khối lượng lớn lương thực, trong đó có khoảng 1,5-1,7 triệu
tấn gạo.
Lĩnh vực dịch vụ bao gồm các hoạt động dịch vụ chính là ngân
hàng, viễn thông, giao thông vận tải.
Số liệu hệ thống các tuyến đường ở Nigeria năm 2004
Đường sắt 3,557 km
Đường cao tốc 194,394 km
Đường thuỷ 8,600 km
Xét về mặt quan hệ đối ngoại, Nigeria có nền ngoại thương lớn
thứ hai Châu Phi. Trong thập kỷ 90, ngoại thương tăng bình quân
3,6%/năm, trong đó xuất khẩu tăng 4,6%/năm còn nhập khẩu tăng
2,2%/năm. Tuy nhiên sự tăng trưởng không mang tính ổn định, thay đổi
thất thường hàng năm. Đáng lưu ý là Nigeria luôn duy trì mức xuất siêu
rất lớn. Dầu mỏ và các sản phẩm dầu mỏ bình quân chiếm khoảng 95%
kim ngạch xuất khẩu của Nigeria. Hiện nay, Nigeria đang cố gắng giảm
bớt sự phụ thuộc vào xuất khẩu dầu mỏ. Bạn hàng chính của Nigeria là
Mỹ, EU, Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil, trong đó Mỹ là bạn hàng lớn nhất.
Năm 2006 các thị trường xuất khẩu chính là: Mỹ 42%, Ấn Độ 13%, Tây
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 9
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
Ban Nha 5%, Brazil 6% và Pháp 6%,. Do tình hình chính trị xã hội không
thật sự ổn định, Nigeria chưa phải là thị trường hấp dẫn các nhà đầu tư
nước ngoài. Từ năm 1997-2001, tổng vốn FDI vào nước này chỉ đạt 5,6 tỷ
USD, đứng thứ 4 Châu Phi. Đầu tư chủ yếu đến từ Mỹ và một số nước
Tây Âu, tập trung vào lĩnh vực dầu khí. Kim ngạch thương mại của
Nigeria trong năm 2008 ước tính đạt 83,09 tỷ USD xuất khẩu và 46,36
USD nhập khẩu ( các số liệu được tính theo giá FOB). Trong quan hệ với
các nước, Nigeria tham gia nhiều tổ chức quốc tế và khu vực. Trong Cộng
đồng kinh tế các nước Tây Phi (ECOWAS), Nigeria là thành viên đóng vai
trò quan trọng nhất. Nigeria có quan hệ chặt chẽ với EU thông qua công
ước Lomer. Quan hệ với Mỹ cũng được đẩy mạnh, đặc biệt nhờ đạo
luật AGOA của chính quyền Mỹ.
PhầnII
Thực trạng đói nghèo ở Nigeria
1. Cơ sở lý thuyết _ Các quan điểm về đói nghèo.
Đói nghèo là một vấn đề mang tính chất toàn cầu đang thu hút nỗ
lực chung của cả cộng đồng quốc tế nhằm từng bước xoá bỏ đói nghèo
và nâng cao phúc lợi của người dân. Có rất nhiều khái niệm khác nhau về
đói nghèo, nhưng tựu chung đều coi đói nghèo là tình trạng của một nhóm
người trong xã hội không có khả năng được hưởng “một cái gì đó” ở mức
độ cần thiết. Sự khác nhau về việc xác định “cái gì đó”đã tạm chia thành
ba trường phái chính trong quan điểm về đói nghèo.
Theo trường phái phúc lợi, đói nghèo là một hay nhiều cá nhân
trong xã hội đó không có được một mức phúc lợi kinh tế được coi là cần
thiết để đảm bảo cho cuộc sống tối thiểu hợp lý theo tiêu chuẩn của xã
hội đó.
Theo trường phái nhu cầu cơ bản coi “cái gì đó” mà người nghèo
thiếu là một tập hợp những hàng hoá và dịch vụ được xác định cụ thể mà
việc thoả mãn chúng là điều kiện tiên quyết để thoả mãn chất lượng
cuộc sống.
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 10
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
Theo trường phái năng lực thì đói nghèo là tình trạng một bộ phận
dân cư không được hưởng và thoả mãn những nhu cầu cơ bản của con
người đã được xã hôi thừa nhân tuỳ thao trình độ phát triển kinh tế- xã hội
và phong tục tập quán của từng địa phương. Hiện nay, định nghĩa này
đang được nhiều quốc gia trên thế giới sử dụng, trong đó có Nigeria.
2. Bức tranh nghèo đói ở Nigeria.
Bây gìơ chúng ta cùng đi tìm hiểu cuộc sống nghèo khổ ở Nigeria
nơi mà bức tranh nghèo đói vẫn còn có nhiều mảng màu tối
2.1. Nigeria - nghèo khổ về thu nhập.
Nigeria - một thị trường rất nhiều tiềm năng để phát triển nhưng
do trình độ phát triển mức thấp, dân số đông (khoảng 150 triệu người -
đông nhất Châu Phi) nên đất nước này vẫn trong danh sách 1 trong 15
nước nghèo nhất thế giới. Người dân lâm vào tình trạng thu nhập không
đủ trang trải cho lương thực nhập khẩu, trong khi lương thực trong nước
không đáp ứng đủ . Chính vì vậy số người phải bỏ quê hương đi ăn xin
ngày càng nhiều tại cổng các trung tâm cứu đói dòng người đứng túc trực
bên ngoài mong kiếm được chút lương thực cho qua ngày. Ở trung tâm
cứu đói đặt tại Kano - một thành phố thậm chí còn được mệnh danh là
’’bụng voi’’ vì sức chứa của mình lượng người đến xin ăn trong năm
2008 đã tăng gấp bội. Chỉ riêng lượng lương cho sự tồn tại người dân còn
khó đáp ứng thế nên là vấn đề dinh dinh dưỡng cho người dân đặc biệt là
trẻ em càng không thế đảm bảo.
Không chỉ đói nghèo không đủ tiền mua lương thực mà ở đây thu
nhập của họ cũng không đảm bảo vì thất nghiệp và không có việc làm.
Theo thống kê của Bộ Công Thương, mặc dù dân số đông như vậy nhưng
lực lượng lao động của nước này chỉ là 50.13 triệu người (năm 2008), tỷ
lệ thất nghiệp (Unemployment rate) đang có xu hướng tăng trong những
năm gần đây (2006 : 2.9% đến 2008 : 5.8%). Do đó, nó đã ảnh hưởng
trực tiếp tới thu nhập của người dân, mức sống ngày càng giảm, số
người ăn xin ngày càng gia tăng. Theo Bộ trưởng nhà nước Nigeria -
Sayyadi Abbruma cho biết : “mỗi giây có một trẻ em chết đói”
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 11
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
Theo cách đánh giá của Ngân Hàng Thế Giới (WB) đã dựa vào
ngưỡng chi tiêu tính bằng đôla mỗi ngày để đánh giá ngưỡng nghèo ở
nhiều nước đang phát triển. Đó là ngưỡng chi tiêu có thể đảm bảo mức
cung cấp năng lượng tối thiểu cần thiết cho con người, mức chuẩn đó là
2100 calo/người/ngày; dưới mức chi tiêu cần thiết 2100 calo/ngày gọi là
“nghèo về lương thực, thực phẩm”. Và thống kê năm 2008, tỉ lệ dân số
sống dưới mức nghèo ở Nigeria là 60%. Như vậy chỉ còn 40% dân cư
sống trên mức nghèo đói và “ranh giới nghèo khổ”.
Ngoài ra, ở Nigeria khí hậu không được thuận lợi, đất đai dần bị
sa mạc hoá nên ngành nông nghiệp không được quan tâm và phát triển.
Trong khi đó lực lượng lao động ở ngành nông nghiệp chiếm 70%, còn
công nghiệp và dịch vụ chiếm 30% (năm 2008). Do đó làm tăng khoảng
cách giàu nghèo giữa nông thôn và thành thị. Đặc biệt, khi ngành công
nghiệp ngày càng phát triển (do trữ lượng dầu mỏ lớn nhất châu phi -
khoảng 34 tỷ thùng và 2000 tỷ m3 khí đốt tự nhiên ) thì khoảng cách này
ngày càng tăng trong tương lai.
2.2. Nghèo đói về khía cạnh con người.
Những thiệt thòi khốn cùng mà người dân Nigeria phải gánh chịu
do đói nghèo là những thiệt thòi vô cùng to lớn cả về vật chất lẫn tinh
thần. Theo thồng kê của LHQ chỉ số HPI ( Human Poverty Index ) năm
2006 là 37%.Chỉ số HDI( Human Devolop Index ) là 0.499, tỉ lệ người lớn
không biết chữ (Adult illiteracy rate ,%ages 15 and older) là 29% , tỉ lệ
người không được tiếp cận nguồn nước (People without access to an
improved water source) là 53%.
2.2.1 Hoàn cảnh sống vô cùng khó khăn
Nigeria là nước xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất châu Phi nhưng hai
phần ba trong số 135 triệu dân nước này vẫn nghèo khổ, một phần ba
thất học, 40% không có nước sạch và điện. Đa số họ phải sống ở các
khu ổ chuột rách nát không đảm bảo an toàn và vệ sinh. Và ở đó có biết
bao hoàn cảnh éo le cùng cực.
Làng pedrolà một trong những làng nghèo nhất trong các khu phố
Lagos Nigeria. Hầu hết mọi người duy trì cuộc sống của mình bằng việc
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 12
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
câu cá và làm các công việc khác. Cuộc sống của người dân vì thế rất khó
khăn nhầt là đối với những bà mẹ tuổi vị thành niên. Theo thống kê của
LHQ 53.000 phụ nữ ở Nigeria chết hàng năm do bệnh dịch liên quan đến
việc sinh nở, đây là một trong những tỉ lệ tử vong lớn nhất thế giới. Bác
sĩ và những người cố vấn cho thanh thiếu niên nói: Các bà mẹ tuổi vị
thành niên có nhiều nguy hiểm vì đói nghèo, thiếu cập nhầt thông tin về
chăm sóc sức khoẻ do một nền văn hoá quá kín đáo về sex. Và một câu
chuyên khác, hàng nghìn phụ nữ ở thành phố Benin ở miền nam Nigeria -
nơi đường phố lỗ chỗ ổ gà chạy dọc các tòa nhà tồi tàn, nơi mất điện là
chuyện thường ngày và công việc thì khan hiếm - đang bị các gia đình
khốn khó của họ đẩy đi ra nước ngoài bán thân kiếm tiền. Một cô gái
( tên cô là Gloria) xuất thân từ chốn nghèo nàn ấy đã đặt chân lên đất
Italy sau một chuyến đi dài băng qua sa mạc Sahara. Trên đường đi, mấy
cô bạn đồng hành của Gloria đã chết vì đói và khát. Gloria đến Italy với
một món nợ trên vai, và sau khi đứng đường 8 tháng ở quốc đảo này, cô bị
trục xuất về nước, tay trắng vẫn hoàn tay trắng. Mọi đồng tiền cô kiếm
được chỉ đủ dồn vào trả nợ 35.000 USD cho "má mì"
Báo cáo năm 2005 của Bộ Ngoại giao Mỹ cho hay có tới hàng
nghìn phụ nữ Nigeria bị đưa đến châu Âu, Trung Đông và các nước châu
Phi khác để làm gái điếm mỗi năm, hoặc bị buộc làm hầu gái. "Chính các
bậc cha mẹ xúi giục con gái mình đi Italy. Họ khiến con cái phải mặc
cảm tội lỗi nếu không đi bán dâm kiếm tiền", Vậy là hoàn cảnh nghèo
khổ đã khiến họ bất chấp nhiều thứ kể cả tuổi thanh xuân gia đình và
chính bản thân họ. Gần đây, ở Nigeria vì nghèo đói thiếu thốn và kèm
hiểu biết về kiến thức mà người dân đã phá đường ống dẫn dầu. Hậu
quả là đường ống bị nổ những người tham gia bị chết cháy tại chỗ.
2.2.2 Bệnh tật- thảm hoạ từ đói nghèo
Đói nghèo tất sẽ đi liền với bệnh tật. Tình trạng bệnh tật ở các
quốc gia Châu Phi nói chung và ở Nigeria nói riêng đang diễn ra hết sức
phức tạp và rất cần sự viện trợ của LHQ và các nước. Người dân Nigeria
đang vật lộn chống lại các căn bệnh điển hình như AIDS, sốt rét, bại
liệt…
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 13
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
Có thể nói: nghèo đói và bệnh tật có mối tương quan tới nhau,
nghèo đói sinh ra bệnh tật, bệnh tật lại sinh ra nghèo đói.
Nigeria thuộc trong nhóm các nước nghèo có mức sống thấp, bởi
vậy nghèo đói và bệnh tật đang rình rập đe dọa cuôc sống người dân nơi
đây. Hàng năm ở Nigeria có hàng trăm nghìn người chết do mắc bệnh sốt
rét, nguyên nhân là do quá thiếu thốn cơ sở hạ tầng về y tế, và sự nhận
biết của người dân còn hạn chế về căn bệnh này.
Tỉ lệ nhiễm HIV cũng ở mức cao. Theo thống kê sơ bộ ba bang
miền Bắc của Nigeria là Plateau, Gombe, Kadula đã từng bị liệt vào danh
sách các khu vực có tỷ lệ nhiễm HIV cao nhất trong vòng 3 năm. Bang
Plateau tỷ lệ nhiễm HIV là 6.3% năm 2003,4.5% năm 2006, bang Kaduna
là 6% năm 2003,5.6% năm 2006.
Hàng năm các bệnh viêm màng não, sởi, dịch tả, đã cướp đi tính
mạng hàng trăm ngàn người ở Nigeria. Mới đây vào tháng 8/2008 tại làng
Shagari bang Sokoto đã có khoảng 200 trẻ đã chết vì bệnh sởi và 50 người
đã chết vì viêm màng não trong vòng 2 tuần.
Vụ dịch cúm gia cầm độc lực cao H5N1 ở Nigeria mà bước đầu
xác định chỉ xảy ra tại một trại nuôi ngày 8/2 nhưng sau đó đã lan sang
nhiều vùng khác của nước này. Dịch đã được phát hiện ở hơn 130 trang
trại thuộc 11 bang trong tổng số 37 bang của Nigeria. Dịch cúm này đã
cướp đi sinh mạng của hàng ngàn người dân Nigeria.
Bại liệt cũng là một loại bệnh đáng sợ. Các chuyên viên y tế lo
ngại nếu nước Nigeria xảy ra một dịch bệnh bại liệt lớn vào năm nay thì
chiến dịch xóa sạch bệnh bại liệt trên toàn thế giới do Tổ Chức Y Tế
Thế Giới phát động sẽ bị ảnh hưởng xấu. Tổ chức của Liên Hiệp Quốc
này đã tung chiến dịch đó ra vào năm 1988 và đã đạt được nhiều tiến bộ
to lớn. Vào khoảng thời gian đó, thế giới có khoảng 350,000 trẻ em mắc
bệnh bại liệt mỗi năm. Bây giờ con số này chỉ còn có 450. Rất nhiều
phần đất trên thế giới ngày nay không còn nghe nói đến bệnh này nữa.
Nigeria có một dịch bại liệt với gần 190 ca trong năm nay. Con số này
tương phản rõ rệt với 3 quốc gia hay có dịch bại liệt, là Ấn Độ, Pakistan
và Afghanistan, chỉ có 16 ca mới.
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 14
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
Dịch tả cũng đang hoành hành tại Kano, thành phố lớn nhất miền
bắc Nigeria, cướp đi mạng sống của 42 người và khiến hàng trăm người
khác phải vào viện."Những người đã chết nằm trong số 629 trường hợp
được đưa tới bệnh viện trong 2 tuần qua", Giám đốc bệnh viện Các bệnh
truyền nhiễm tại Kano, ông Asir Rajab cho biết. “Ông cũng thừa nhận
bệnh viện đã quá tải và buộc phải dùng lều bạt để làm chỗ nằm cho
bệnh nhân.” 5 trong số 44 hạt tại bang Kano đã bị dịch tả tấn công. Các
bác sĩ khuyên họ hàng của bệnh nhân hạn chế đi lại thăm viếng để không
làm lây lan bệnh. Nigeria là quốc gia cuối cùng trong số hàng loạt các
quốc gia Tây Phi thông báo về sự bùng phát dịch tả trong năm nay. Gần
100 người đã chết vì bệnh này tại Guinea, trong khi tại Sierra Leone con
số này là hơn 50 người. Ở nhiều nước khác, chẳng hạn như Senegal, dịch
tả đã tái bùng phát lần đầu tiên trong vòng 8 năm trở lại đây.
Nghèo đói và bệnh tật là vấn đề bức xúc được thế giới quan tâm
hàng đầu. Ở các nước có mức sống thấp tỉ lệ mắc bệnh cao hơn các
nước phát triển có mức sống cao. Khi mức sống thấp thì trình độ dân trí
cũng sẽ thấp và như vậy sự hiểu biết cũng sẽ nghèo nàn. Đó cũng có thể
coi là mầm mống của bệnh tật.
2.2.3 Trẻ em _nạn nhân của đói nghèo
Trẻ em là đối tượng cần được quan tâm nhiều nhất và là nạn nhân
trực tiếp chịu ảnh hưởng rất lớn từ nghèo đói chính vị vậy nhóm đã quyết
định dành một phần riêng để nói về trẻ em nghèo ở Nigeria.
a, Trẻ em nigeria đang trở thành nô lệ thế kỷ 21
Thời kỳ chiếm hữu nô lệ đen tối trong lịch sử đã kết thúc từ hơn
150 năm nay nhưng tình trạng buôn bán nô lệ có thực sự chấm dứt ?
Không hoàn toàn như thế. Số liệu thống kê cho thấy cách đây vài
tháng tại 89% các nước châu Phi vẫn đang diễn ra các hoạt động đưa lậu
người ra vào các nước láng giềng, trong đó 34% đưa lậu người sang châu
Âu. Nạn nhân, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em, thường bị buộc làm nô lệ lao
động tay chân nặng nhọc, bị buộc cầm súng tham gia các vụ xung đột
hoặc bị bán cho các nhà thổ. Chế độ nô lệ vẫn hiện hữu dưới những
dạng khác nhau và đang ảnh hưởng đến hàng triệu người trên khắp thế
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 15
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
giới. Một đơn cử dễ thấy nhất về sự hiện hữu của nô lệ là đất nước
châu Phi giàu dầu mỏ Nigeria. Trên các đường phố lúc nào cũng đầy rẫy
những trẻ em bị mua bán, các bé gái thì thường bị bán làm công việc nhà,
làm nô lệ tình dục trong khi các bé trai thường phải làm việc không ngơi
nghỉ trong các đồn điền hoặc khuân vác trong các khu chợ. Những bé trai
da bọc xương ngày ngày phải đội lên đầu những tảng đá nặng trình trịch
để chuyển chúng từ nơi khai thác đến chỗ xẻ đá. Một số bé khác thì bị
buộc hành nghề... rửa chân cho những người sang trọng giàu có. Ở đất
nước này, nhiều trẻ em buộc phải bước chân vào thị trường lao động
ngay từ khi bắt đầu có khả năng mang vác.
Hiện nay có khoảng 15 triệu trẻ em bị bóc lột lao động ở
Nigeria và gọi đây là chế độ nô lệ của thế kỷ 21. Nguyên nhân trực tiếp là
nhận thức của người lớn. Dường như nhiều bậc cha mẹ không coi
chuyện bán con mình đi đâu đó để "có một cuộc sống tốt đẹp hơn" là
điều tội lỗi mà đơn thuần chỉ coi đây là hành động giúp đỡ gia đình của
những thành viên nhỏ bé "có trách nhiệm". Nguyên nhân gốc rễ phải kể
đến là sự nghèo đói, vì quá nghèo mà cha mẹ chúng đã bán con đi (thực
chất chỉ là để họ kiếm được một ít tiền bỏ túi). Và hiện tại ngày nay ở
Nigeria quốc gia đông dân nhất châu Phi này, có hàng ngàn trẻ em bị buôn
bán ,những gia đình ở nông thôn nghèo khó muốn gửi con mình lên thành
phố để có một cuộc sống tốt đẹp hơn. Thừa cơ hội đó, những tên buôn
người đã nhúng tay vào và bán các em nhỏ đi khắp nơi để làm các công
việc nặng nhọc và thậm chí đưa vào con đường mại dâm.
Gần đây, cảnh sát Nigeria đã bắt giữ một phụ nữ đang đưa 56 trẻ
em từ Mokwa, một vùng hẻo lánh ở Nigeria đến thủ đô Lagos để làm
người ở. Cảnh sát cho biết người phụ nữ này đã chối quanh co và cho
rằng bà được phép đưa những trẻ này đi dưới sự đồng ý của cha mẹ
chúng. Hiện vụ việc này đã được chuyển qua Cục xét xử tội phạm.
Trước đó,cảnh sát ở biên giới Nigeria và Benin đã bắt được bốn
người trong đó có một người tự xưng là mục sư đang vận chuyển 52 trẻ
người Togo. Người ta cho rằng những trẻ này sẽ được đưa vào Nigeria và
bị buộc phải lao động nặng nhọc. Hiện những tất cả 52 trẻ này đã được
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 16
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
trao cho sứ quán Togo tại Nigeria.Theo một báo cáo của chính phủ Nigeria
cho biết tại quốc gia này có 40% trong khoảng 15 triệu trẻ em bị buộc
phải lao động phải đối mặt với nguy cơ bị buôn bán, đưa vào các đường
dây mại dâm...... đây đang là vấn đề hết sức nhức nhối và bức thiết của
các nhà cầm quyền cũng như những nhà hoạt động xã hội tại nước này
b,Trẻ em suy dinh dưỡng cũng vì đói nghèo
Trẻ em là đối tượng được ưu tiên chăm sóc và được tạo điều kiện
đầy đủ cả về thể chất lẫn tinh thần, đó là tuyên bố của nhiều quốc gia và
nhiều tổ chức về quyền trẻ em nhưng có lẽ ở Nigeria trẻ em phải đang
mơ ứơc để có được điều đó.
Theo một báo cáo của UNICEF thì trong khoảng thời gian từ bây
giờ cho tới năm 2014 sẽ có khoảng hơn 300.000 trẻ em Nigeria sẽ chết
nếu như lượng vitamin A trong khẩu phần ăn không được tăng lên.Báo
cáo cũng cho biết:” Khoảng 9% những trẻ em dưới 9 tuổi có nguy cơ mắc
nhiều căn bệnh truyền nhiễm hơn vì thiếu hụt vitamin A”.
Tiêu chuẩn quốc tế tối thiểu để không bị thiếu hụt vitamin A là
30.000 đơn vị quốc tế/kg bột mì; 25.000 đơn vị quốc tế/kg đường; 20.000
đơn vị quốc tế/kg dầu thực vật.Trong một báo cáo vào tháng trước, “sẽ có
khoảng 150.000 trẻ em được cứu sống nếu lượng vitamin A được giữ
trong những loại thực phẩm cơ bản trên. Và với việc chấm dứt tình trạng
thiếu hụt vitamin A sẽ chấm dứt 6% trẻ em dưới 5 tuổi bị chết tại
Nigeria”. Hiện tại chúng tôi đã có số liệu thống kê cho thấy rằng 10 quốc
gia có tỷ lệ tử vong trước 5 tuổi trên 1.000 trẻ cao nhất tính từ năm 2002
là Sierra Leone (284), Nigeria (265), Angola (260), Afghanistan (257),
Somalia (225), Haiti (222), Guinea-Bissau (211), Burkino Fasso (202) và
Congo (205).UNICEF cho biết Ngày càng có nhiều trẻ em bị suy dinh
dưỡng và chết đói tại hơn một phần ba các quốc gia ở vùng phụ cận sa
mạc Sahara, tỷ lệ tử vong của trẻ em vẫn giữ nguyên hoặc gia tăng.
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 17
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
Đây là bức ảnh con chim
kền kền đang chờ đợi đứa
bé chết đói để ăn thịt trong
khi đứa bé đang cố gắng đi
tìm chỗ có thức ăn .Nhìn
lên những bức ảnh mà
chúng tôi tìm kiếm và sưu
tầm được thì chắc hẳn là
những bà mẹ trên thế giới
sẽ không thể cầm được
nước mắt.Không chỉ
những bậc cha mẹ rất
mực yêu con mà cả những
người như chúng tôi cũng
không khỏi đau lòng.
Còn đây là bức ảnh bàn tay một
đứa trẻ bị suy dinh dưỡng đặt
trong bàn tay của một nhà hoạt
động xã hội vì trẻ em nghèo.
c, Trẻ thất học-nền giáo dục thiếu vắng trẻ em
Nhờ xuất khẩu dầu mỏ, kinh tế Nigeria đã bắt đầu phát triển trong
những năm gần đây nhưng vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức to lớn,
trong đó có giáo dục. Mặc dù đã có rất nhiều nỗ lực, nhưng cho đến nay
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 18
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
nền giáo dục của Nigeria vẫn còn khó khăn và bất cập. Cho đến nay, chỉ
có khoảng 71% dân số biết đọc, biết viết, 47% trẻ em trong độ tuổi đi
học được tới trường. Chất lượng giáo dục vẫn còn rất thấp.
Báo cáo của UNESCO cũng nhấn mạnh hố sâu ngăn cách về cơ
hội học tập của trẻ em giữa các nước phát triển và đang phát triển. Theo
đó, đến năm 2015, riêng hai nước Nigeria và Pakistan số trẻ em thất học
sẽ chiếm 1/3 số trẻ không được đi học của thế giới.
Phần III
Những nguyên nhân chính dẫn tới đói nghèo ở
Nigeria
1. Khủng hoảng lương thực thế giới vấn nạn đối với Nigeria
Trong thời kì suy thoái hiện nay, ngoìa cuộc khủng hoảng tài chính
thì khủng hoảng lương thực cũng là môt trong những vấn đề lớn mà các
nước đang phải đối mặt . Trong khi nhu cầ về lương thực ngày một tăng
cao do sức ép của tăng dân số thì nguồn cung lại đang có nguy cơ giảm do
sự biến đổi cơ cấu kinh tế của các nước theo hướng công nghiệp hoá
khiến cho nghành nông nghiệp không có sức thu hút như ngành kinh tế
khác, cùng với đó là những bất ổn chính trị ở các nước xuất khẩu lương
thực. Tất cả những điều đó khiến giá cả tlương thực thế giới đang ngày
một tăng cao. Những nước bị ảnh hưởng mạnh nhất là những nước ở
châu phi _những nước mà tại đó người dân đang phải từng ngày chống
chọi với nghèo đói. Ở Nigeria nơi mà đến 70% dân số còn nghèo đói cuộc
khủng hoảng lương thực là kết quả tất yếu của sự phát triển trong đó hi
sinh nghành nông nghiệp để đầu tư phát triển ngành công nghiệp dầu mỏ.
Do tác động của hạn hán và việc thiếu đầu tư cho nông nghiệp khiến cho
Nigeria nước từng được đảm bảo lương thực vào những năm 60 trở
thành nước nhập khẩu lương thực đứng thứ 2 thế giới nhập khẩu vào
khoảng 1,5-1,7 triệu tấn mỗi năm. Chình là vì nước phụ thuộc lớn vào
nguồn nhập khẩu khiến cho năm 2008 khi mà giá lương thực tăng cao do
những thay đổi về nguồn cung làm cho những người dân vốn đã rất khó
khăn trong việc đảm bảo lượng lương thực tối thiểu lại phải đứng trứơc
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 19
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
nỗi lo mới. Do giá gạo tăng vọt người dân quay trở lại với những loại
lương thực nội địa như ngũ cốc và ngô . Tuy nhiên mùa thu hoạch lại đã
bị tổn thất nghiêm trọng do thiếu mưa ,nông dân buộc phải tìm sinh kế
khác.
2. Dân số lớn và đang tăng nhanh
Trong khi tăng trưởng dân số giảm ở hầu hết các quốc gia công
nghiệp thì tỉ lệ sinh ở các nước Châu Phi lại ở mức cao nhất thế giới.
Vào năm 2050, số dân sống ở Châu lục này sẽ chiếm 1/5 dân số thế giới.
Từ mức 855 triệu người hiện nay sẽ tăng lên gần 2 tỉ. Dự kiến dân số sẽ
đặc biệt tăng nhanh ở Nigeria, Ethiopia và Cộng hoà dân chủ Công-gô.
Những nước khác có thể có mức tăng lớn như Burkina Faso, Mali, Niger,
Somalia and Uganda. Các chuyên gia cảnh báo rằng bùng nổ dân số sẽ tạo
ra áp lực lớn hơn trong việc cung cấp dịch vụ đối với các quốc gia nghèo
ở Châu Phi. Ông John May, chuyên gia dân số Ngân hàng Thế giới cho
biết chương trình kế hoạch hoá gia đình là câu trả lời cho vấn đề này.
Ông May làm việc ở Niger nơi mà trung bình một phụ nữ có 8 con. Ông
nói chính phủ nước này sẽ tiến hành cấp phát dịch vụ kế hoạch gia đình
miễn phí cho nhân dân. Chính phủ cũng sẽ từng bước tăng tuổi kết hôn
hợp pháp, mà hiện nay là 14 đối với nữ.
Các chuyên gia thừa nhận rằng các ước tính dân số tương lai có thể không
chính xác. Mặc dù vậy, các quan chức tin rằng các quốc gia nghèo sẽ phải
đối mặt với những sức ép mạnh mẽ từ việc tăng dân số trong tương lai.
Những nước đó đang phải vật lộn đê cung cấp đủ điều kiện sống cho số
dân hiện tại.
3 Tham nhũng-căn bệnh của các vị quan “ngứa tay”.
Tham nhũng là nguyên nhân chính gây ra đói nghèo và cũng là vật
cản người dân vượt qua đói nghèo", chủ tịch IT Peter Eigen tuyên bố.
"Hai tai hoạ đó hỗ trợ lẫn nhau, ghìm người dân vào vòng tròn luẩn quẩn
của nghèo đói". Cho đến nay, trong hầu hết các báo cáo của Ngân hàng
thế giới hay Tổ chức Minh bạch quốc tế thì châu Phi vẫn là lục địa đứng
đầu về số quốc gia được xếp hạng tham nhũng cao và hậu quả là nạn
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD 20
