Loại bỏ phiền toái trong Windows
29 thủ thuật được giới thiệu trong bài viết sẽ giúp bạn nhanh chóng trị dứt những căn
bệnh "nhõng nhẽo" của Windows, đảm bảo cho máy tính luôn hoạt động hiệu quả và tiết
kiệm thời gian.
So với phiên bản trước, Windows XP hoạt động ổn định hơn, khả năng bảo mật cao hơn
(ở đây chúng ta không xét về khía cạnh này), nhưng đó không phải là tất cả vì vẫn cần
nhiều cải tiến để Windows hoạt động nhanh và hiệu quả hơn. Nếu sử dụng Windows XP
mỗi ngày, bạn sẽ gặp nhiều lỗi nhỏ đầy ngớ ngẩn trong lúc khởi động, hay các biểu tượng
trên màn hình "lúc ẩn lúc hiện" như đang chơi trò trốn tìm và vô số điều phiền toái khác.
Trong khi chờ sự xuất hiện của phiên bản Windows mới, bạn cần những liều thuốc mạnh
để cắt đứt tận gốc rễ những chứng bệnh trên máy tính. Tuy nhiên, nếu đã quá chán người
bạn Windows, hãy tham khảo bài viết "Thay thế Windows" (A0509_78) để biết thêm
thông tin về hệ điều hành Mac và Linux.
BẢO TRÌ HÊ THỐNG
Tăng tốc khởi động
Vấn đề: Bạn vừa cài đặt một vài ứng dụng mới vào hệ thống. Tuy nhiên, những ứng dụng
này sẽ tự động khởi chạy cùng với quá trình khởi động của Windows, do đó hoạt động
của hệ thống trở nên chậm chạp. Tệ hơn nữa, những ứng dụng này không cung cấp bất kỳ
tùy chọn nào để vô hiệu hóa việc tự khởi chạy.
Giải quyết: Nếu không tìm thấy tùy chọn nào ngăn chặn việc tự khởi chạy của ứng dụng
(có thể chúng không tồn tại) thì bạn hãy sử dụng tiện ích System Configuration Utility
của Windows. Trước hết, chọn Start.Run, gõ vào lệnh "msconfig" và nhấn OK để mở cửa
sổ System Configuration Utility. Trong giao diện System Configuration Utility, chọn thẻ
Startup, bỏ một (hoặc vài) tùy chọn tương ứng với các ứng dụng được liệt kê mà bạn
không muốn chúng được tải lên trong quá trình khởi động, sau đó nhấn OK và chọn
Restart để khởi động lại máy. Khi Windows khởi động lại, cửa sổ System Configuration
Utility sẽ xuất hiện. Nếu không có bất kỳ trục trặc nào xảy ra, đánh dấu tùy chọn chọn
Dont show this message or launch the System Configuration Utility và nhấn OK.
Sao lưu Windows
Vấn đề: Windows XP Professional cung cấp sẵn một tiện ích cơ bản, đơn giản và hiệu
quả để thực hiện công việc sao lưu hệ thống có tên là Backup (có thể tìm tiện ích này
trong Start.All Programs.Accessories.System Tools). Bạn đã cố gắng tìm kiếm tiện ích
này khắp nơi nhưng vẫn chưa có kết quả. Vậy Microsoft giấu tiện ích này ở đâu ?
Giải quyết: Thật may mắn là tiện ích Backup có trong đĩa CD Windows XP Home. Bạn
hãy tìm đến thư mục valueadd\msft\ntbackup trên đĩa CD, nhấn phải chuột trên
ntbackup.msi và chọn Install để cài đặt tiện ích này. Tuy nhiên, nếu chỉ có đĩa khôi phục
hệ thống đi kèm khi mua máy chứ không phải là đĩa cài đặt Windows XP thông thường,
bạn sẽ khó khăn hơn để tìm đúng tập tin Backup cần thiết. Bạn có thể tìm thấy thư mục
valueadd\msft\ntbackup trong thư mục Windows trên đĩa cứng của mình. Tiện ích
Backup có thể sao lưu trực tiếp lên đĩa CD nếu máy tính của bạn có trang bị đầu ổ đĩa
CD-R/RW và được cài đặt tiện ích dữ liệu dạng gói (packet writing).
Dọn dẹp tập tin tạm
Vấn đề: Duyệt web, cài đặt phần mềm và chạy những ứng dụng thông thường trong
Windows sẽ tạo ra những tập tin tạm chất đầy trong thư mục Temp (Documents and
Settings\username\Local Settings\Temp), gây ảnh hưởng đến hoạt động của Windows.
Ngoài ra, Windows lại bỏ qua thư mục này khi được lệnh xóa những tập tin tạm.
Giải quyết: Mở Windows Explorer, nhấn phải chuột trên phân vùng ổ đĩa C (thực hiện
tương tự với các phân vùng còn lại). Trong thẻ General, bạn hãy chọn Disk Cleanup. Mặc
dù công cụ Disk Cleanup có thể xóa những tập tin tạm, giải phóng không gian đĩa nhưng
lại không "đụng" đến những tập tin của thư mục Temp bên dưới thư mục Local Settings
(Hình 1), do đó bạn phải xóa những tập tin này một cách thủ công. Đóng tất cả các ứng
dụng trước khi thực hiện, chuyển đến thư mục này, sau đó ấn -A để chọn tất cả tập tin và
để xóa.
Hiện thị đầy đủ thuộc tính tập tin
Vấn đề: Windows XP nghĩ rằng người dùng không cần xem phần mở rộng của một tập
tin và giấu chúng đi. Điều này hoàn toàn hữu ích khi bạn chỉ cần duyệt qua tài liệu của
mình là những tập tin hình ảnh JPEG hoặc BMP. Tuy nhiên, bạn thử đoán xem điều gì sẽ
xảy ra nếu một số virus máy tính lại tận dụng thiết lập mặc định này đánh lừa người dùng
kích hoạt những chương trình nguy hiểm. Nếu phần mở rộng của tập tin không được hiển
thị, bạn sẽ kích hoạt tập tin SafePic.jpg.exe vì tất cả những gì thấy được chỉ là biểu tượng
của tập tin SafePic.jpg.
Giải quyết: Để hiển thị phần mở rộng của tập tin, mở Windows Explorer, chọn Tools.
Folder Options.View, bỏ tùy chọn Hide extensions for known file types và đánh dấu tùy
chọn Show hidden files and folders bên dưới, sau đó nhấn OK.
CPU quá tải
Vấn đề: Tại sao Windows hoạt động chậm chạp một cách khó chịu dù bạn đã tắt mọi ứng
dụng và dành tất cả tài nguyên hệ thống cho một tác vụ duy nhất?
Giải quyết: Dường như thủ phạm là một chương trình hoặc dịch vụ nào đó gặp trục trặc
và vẫn cố gắng thực thi dù không hiển thị cửa sổ chương trình hoặc biểu tượng trên thanh
tác vụ để bạn có thể đóng chúng một cách thủ công. Để tìm những chương trình đang
chiếm dụng CPU, trước hết bạn hãy đóng tất cả những ứng dụng đang thực hiện. Sau đó
nhấn tổ hợp phím -- để mở tiện ích Task Manager, chọn thẻ Processes. Duyệt qua danh
sách các chương trình đang hoạt động cho đến khi xác định được đâu là thủ phạm đang
"chiếm giữ" tài nguyên CPU (có giá trị ở cột CPU cao). Chọn chương trình này và nhấn
End Process. Đừng quan tâm nhiều đến System Idle Process, đây đơn giản chỉ là thông
báo tỷ lệ phần trăm tài nguyên CPU chưa dùng đến, hãy giữ con số ở mức càng cao càng
tốt.
Thiết lập chế độ Hibernate
Vấn đề: Bạn muốn máy tính xách tay của mình khởi động nhanh hơn. Nhưng với thiết lập
mặc định, máy tính chỉ có thể thực hiện tắt hẳn máy (shutdown) hay tạm tắt màn hình và
các ổ đĩa nhưng vẫn duy trì nguồn cho CPU và bộ nhớ trong chế độ chờ (standby) tuy
nhiên điều này vẫn làm lãng phí thời gian dùng pin.
Giải quyết: Bạn có một lựa chọn mới, đó là thiết lập chế độ Hibernate (hay còn gọi là chế
độ ngủ đông) cho máy tính. Chế độ này sẽ ghi lại trạng thái hiện tại của hệ thống vào đĩa
cứng trước khi thực hiện tắt máy, tránh lãng phí nguồn pin. Khi khởi động lại, hệ thống
sẽ đọc những thông tin đã lưu trên đĩa cứng và nhờ vậy, bạn có thể bắt tay ngay vào làm
việc. Vấn đề là bạn phải kích hoạt tính năng này trước khi sử dụng bằng cách chọn
Start.Settings.Control Panel, nhấn đúp chuột lên biểu tượng Power Options. Trong thẻ
Hibernate, đánh dấu tùy chọn Enable hibernation và nhấn OK.
Tuy nhiên để chế độ Hibernate hoạt động ổn định, hãy lưu ý những yếu tố sau: Không
gian trống của đĩa cứng, Windows sẽ tạo một tập tin có kích thước bằng với dung lượng
bộ nhớ RAM do vậy bạn cần có không gian trống trên đĩa cứng tối thiểu phải bằng 1,5
lần dung lượng bộ nhớ RAM. Đăng nhập vào hệ thống với tài khoản quản trị
(Administrator) hoặc Power User. Cập nhật bản sửa lỗi mới nhất của Windows, các ứng
dụng và trình điều khiển thiết bị phần cứng (Windows XP SP2 đã khắc phục lỗi xảy ra ở
chế độ Hibernate với những máy tính có bộ nhớ RAM 1GB và hy vọng sớm đưa bản sửa
lỗi cho những máy tính có bộ nhớ RAM từ 1,5GB trở lên).
NHỮNG TIÊN ÍCH CẦN THIẾT
Tạo đĩa khởi động Windows XP
Nếu máy tính bỗng nhiên trở chứng, bạn có thể khởi động hệ thống từ một đĩa mềm để
kiểm tra virus, khôi phục những tập tin bị mất... Tuy nhiên, chỉ có thể áp dụng điều
này với những phiên bản trước Windows 2000 và Windows XP. Mặc dù Windows XP
có thể tạo một đĩa khởi động khẩn cấp (Emergency Recovery Disk) nhưng hầu hết
người dùng không biết cách làm việc với những dòng lệnh. Preinstalled Environment
(BartPE), một công cụ miễn phí có thể tải về tại , ID: 49064 sẽ giúp bạn tạo một đĩa
CD (hoặc DVD) khởi động từ đĩa cài đặt Windows XP.
Khôi phục kết nối mạng
Một trong những cách thức mà phần mềm gián điệp (spyware) thực hiện để giành
quyền kiểm soát máy tính của người dùng là cài đặt bản thân chúng vào phần mềm
mạng của Windows. Những tiện ích như CouterSpy của Sunbelt Software ) dù có thể
loại bỏ spyware nhưng một số chúng lại làm hỏng kết nối mạng của bạn. Khi đó, hãy
sử dụng WinSock XP Fix , ID: 48609) để khắc phục vấn đề này.
Sắp xếp ảnh với Picasa
Phục vụ việc lưu trữ hình ảnh, Windows XP cung cấp cho người dùng tiện ích Camera
and Scanner Wizard và thư mục My Pictures, tuy nhiên chỉ với công cụ đơn giản. Tiện
ích miễn phí Picasa (, ID: 051101) của Google có thể giúp bạn tổ chức và sắp xếp hình
ảnh tốt hơn. Picasa cung cấp hơn 12 công cụ hữu ích như tìm kiếm những tập tin trùng
lặp (giúp tiết kiệm dung lượng đĩa cứng), những công cụ cơ bản như chỉnh sửa hình
ảnh (có thể thay thế tiện ích Paint của Windows) và thậm chí tải những hình ảnh của
bạn lên Blog.
Thay đổi giao diện IPod
Bạn đang bực mình với ITunes hay phát điên lên với Nomad? Hầu hết những máy
nghe nhạc số đều có một giao diện mặc định. Do vậy bạn không có nhiều lựa chọn khi
sử dụng và chúng thường không làm việc tốt với tiện ích Windows Explorer. Nhưng
Red Chair Software bán những tiện ích với nhiều tính năng nổi bật (giá từ 15USD đến
35USD tùy phiên bản, ) có khả năng thay thế những trình nghe nhạc trên các máy nhạc
số của Apple, Creative, Dell, Iriver, Rio và Xclef. Những tiện ích của Red Chair thực
hiện rất tốt việc tích hợp máy nghe nhạc số vào Windows Explorer.
LỖ HỔNG BẢO MẬT T
Bảo vệ máy tính khi cài lại Windows
Vấn đề: Thông thường, việc đĩa cứng bị hỏng bắt buộc bạn phải thực hiện cài đặt lại
Windows dù bạn hoàn toàn không muốn. Bước cuối cùng để hoàn tất việc cài đặt là tải về
bản SP2 của Windows XP cùng nhiều bản sửa lỗi khác. Tuy nhiên, hệ thống mới này do
chưa được trang bị những món vũ khí tự vệ cần thiết nên dễ dàng trở thành miếng mồi
ngon cho các cuộc tấn công của virus máy tính, phần mềm gián điệp.
Giải quyết: Trước khi thực hiện cài đặt lại, bạn nên rút cáp mạng, dây điện thoại kết nối
đến máy tính. Tiếp đến, đăng nhập vào Windows, mở cửa sổ Control Panel, chọn
Network Connections, nhấn phải chuột trên kết nối mà bạn dùng để kết nối Intermet và
sau đó chọn Properties.Advanced. Trong hộp thoại mới xuất hiện, đánh dấu tùy chọn
Protect my computer and network by limiting or preventing access to this computer from
the Internet và nhấn OK (Hình 2). Kể từ bây giờ, máy tính sẽ an toàn hơn để chống lại
các cuộc tấn công từ bên ngoài trong khi bạn cập nhật bản sửa lỗi từ website Windows
Update (Start.All Programs.Windows Update). Nếu sử dụng nhiều máy tính, bạn nên
nghĩ đến việc chép bản sửa lỗi SP2 (dung lượng khoảng 178MB) lên đĩa CD để tiết kiệm
thời gian tải về.
Thay đổi tài khoản người dùng
Vấn đề: Về cơ bản, Windows XP xác định quyền hạn người sử dụng dựa vào nhóm tài
khoản người dùng. Việc đăng nhập và sử dụng máy tính với tài khoản mặc định thuộc
nhóm Administrators là một hành động hết sức mạo hiểm vì chẳng may nếu một phần
mềm phá hoại nào (malware) xâm nhập vào hệ thống đều được "thừa hưởng" quyền hạn
của tài khoản này. Việc thay đổi tài khoản quản trị sang nhóm người dùng có quyền giới
hạn (Limited Users) cũng không phải là giải pháp tốt vì bạn sẽ gặp một vài khó khăn
trong quá trình cài đặt ứng dụng và thực hiện một số tác vụ khác.
Giải quyết: Thật may mắn, ngoài hai nhóm tài khoản người dùng đối lập nhau, Windows
XP Pro còn hỗ trợ thêm nhiều nhóm tài khoản người dùng khác để người dùng chọn lựa
(Windows XP Home Edition không có tính năng này). Power Users là nhóm tài khoản
người dùng có ít quyền hạn hơn nhóm Administrators và dĩ nhiên sẽ an toàn hơn cho hệ
thống và có khả năng cài đặt những ứng dụng so với nhóm tài khoản giới hạn. Để bổ
sung một tài khoản vào nhóm Power Users, trong cửa sổ Control Panel bạn hãy mở
Administrative Tools và chọn Computer Management. Trong cửa sổ bên trái, nhấn đúp
chuột vào mục "Local Users and Groups" và chọn Users, sau đó nhấn đúp chuột lên tài
khoản người dùng muốn thay đổi trong cửa sổ bên phải (Hình 3). Tiếp đến, trong thẻ
Member Of, nhấn Add và gõ vào Power Users bên dưới mục "Enter the object names to
select" và nhấn OK.
WINDOWS 64-BIT CÓ THẬT SỰ HỮU ÍCH?
Hiện có rất nhiều người dùng cài đặt thành công phiên bản Window XP Pro 64-bit, tuy
nhiên chỉ có một số ít người nhận ra lợi ích thực sự của chúng. Hãy tham khảo những
lời khuyên sau trước khi tiến hành nâng cấp.
Bạn có cần Windows 64-bit?
Lợi ích của những hệ thống 64-bit là mở rộng giới hạn bộ nhớ RAM và khả năng xử lý
của CPU. Những ứng dụng "háu ăn" cần nhiều tài nguyên sẽ hoạt động hiệu quả hơn
so với hệ thống 32-bit. Với những ứng dụng thông thường, điều này không mang lại
nhiều lợi ích. Ví dụ phiên bản 64-bit của trình duyệt Firefox có vẻ rất hấp dẫn nhưng
thực chất chúng lại hoạt động tương tự như ở hệ thống 32-bit.
Kiểm tra trình điều khiển
Trước khi chuyển đổi từ Windows XP Pro 32-bit sang hệ thống 64-bit, hãy kiểm tra và
tải về những trình điều khiển 64-bit cho các thiết bị phần cứng trong máy tính từ
website của nhà sản xuất và ghi chúng vào đĩa CD. Nếu không có trình điều khiển
thích hợp, hệ thống có thể gặp trục trặc.
Sử dụng phiên bản đầy đủ
Một khi thực hiện nâng cấp từ phiên bản Windows XP Pro 32-bit lên phiên bản 64-bit,
bạn sẽ mất đi bản quyền (license) của Windows XP. Do đó, bạn không thể quay về
phiên bản cũ nếu gặp trục trặc với phiên bản mới cũng như không thể sử dụng cùng
lúc hai HĐH 32-bit và 64-bit. Tốt nhất là bạn nên mua bản quyền riêng cho phiên bản
Windows 64-bit.
Từ bỏ phần mềm cũ
Hầu hết các ứng dụng quen thuộc trên hệ thống 32-bit như Firefox, Opera, ITunes,
Adobe Reader và OpenOffice.org đều hoạt động tốt và không có sự khác biệt đáng kể
nào khi chạy trên hệ thống 64-bit. Tuy nhiên, khác với Windows XP Pro 32-bit,
Windows X64 không thể chạy những ứng dụng 16-bit hoặc 32-bit sử dụng trình cài
đặt 16-bit. Ngoài ra, Windows X64 cũng gặp trục trặc khi cài đặt một số chương trình
bảo vệ hệ thống như ZoneAlarm của ZoneLabs, Norton Antivirus 2005 của Symantec
và AVG Antivirus của Grisoft.
Bạn có thể tham khảo thêm thông tin trong bài viết "Bước đệm Windows 64-bit" (ID:
A0507_18).
DỌN DẸP DESKTOP
Làm xuất hiện biểu tượng
Vấn đề: Một vài tiện ích thường dùng chỉ có thể truy cập thông qua các biểu tượng ở
khay hệ thống tuy nhiên XP lại "nhiệt tình" giúp đỡ bằng cách giấu chúng đi khi thấy
người dùng không sử dụng đến.
Giải quyết: Giải pháp đơn giản nhất để các biểu tượng này luôn xuất hiện là nhấn phải
chuột lên nút Start hoặc thanh tác vụ (taskbar) và chọn Properties. Bạn hãy đánh dấu bỏ
tùy chọn Hide inactive icons bên dưới mục "Notification area" và nhấn OK để kết thúc
việc thay đổi. Tuy nhiên, việc để tất cả biểu tượng xuất hiện sẽ chiếm nhiều không gian
của thanh tác vụ. Khi đó hãy nhấn Customize thay vì đánh dấu bỏ tùy chọn, chọn Hide
inactive icons để tự quyết định xem những biểu tượng nào cần thiết hiển thị nhất (hình 4).
Tùy biến Explorer
Vấn đề: Thật đau đầu khi phải luôn thiết lập lại cách hiển thị thông tin mỗi khi mở một
thư mục mới trong Windows Explorer.
Giải quyết: Tiện ích Windows Explorer có khả năng ghi lại những thay đổi của người
dùng thay vì sử dụng cách hiển thị mặc định. Trước hết, bạn hãy tùy biến Explorer theo ý
riêng, những chi tiết, thuộc tính cần hiển thị, dạng hiển thị (hình thu nhỏ, danh mục, chi
tiết, biểu tượng...). Để Explorer mặc định sử dụng những thay đổi này, chọn Tools.Folder
Options, và trong thẻ View bạn hãy nhấn Apply to All Folders.
Truy cập nhanh Desktop
Vấn đề: Có nhiều thứ quan trọng bạn cần sử dụng thường xuyên từ màn hình Windows
như những biểu tượng chương trình, tập tin được tải về và cả tiện ích Recycle Bin. Thế
nhưng khi bạn chạy một ứng dụng nào đó, các biểu tượng trên thanh công cụ Quick
Launch lại biến mất hoặc bị che khuất.
Giải quyết: Đừng lo lắng! Bạn có thể thêm những biểu tượng vào thanh tác vụ một cách
dễ dàng. Trước hết, bạn cần kích hoạt thanh công cụ Quick Launch bằng cách nhấn phải
chuột lên thanh taskbar và chọn Toolbars.Quick Launch. Mặc định, biểu tượng Show
Desktop sẽ xuất hiện trên thanh Quick Launch. Nếu không nhìn thấy biểu tượng này (có
thể nó đã bị che khuất), nhấn vào biểu tượng hai dấu mũi tên để hiển thị, kéo/thả những
biểu tượng thường sử dụng vào khu vực có thể hiển thị trên thanh Quick Launch. Ngoài
ra, bạn có thể truy cập nhanh những biểu tượng trên màn hình mà không cần phải thu nhỏ
cửa sổ của các ứng dụng bằng cách đưa thanh công cụ Desktop vào hẳn trong thanh
taskbar: nhấn phải chuột lên thanh taskbar và chọn Toolbars.Desktop.
Định lại thư mục My Documents
Vấn đề: Giống các phiên bản trước, Windows XP "khuyến khích" người dùng lưu tài liệu
vào thư mục My Documents. Tuy nhiên, bạn lại muốn lưu tài liệu của mình tại một nơi
khác để dễ sử dụng, sao lưu và truy xuất từ những phiên bản Windows khác.
Giải quyết: Windows XP khá "thoải mái" khi cho phép người dùng thay đổi đường dẫn
của thư mục My Documents. Nhấn phải chuột lên biểu tượng My Documents và chọn
Properties. Tiếp đến trong nhãn Target, chọn Move để di chuyển tất cả thư mục, tập tin
trong thư mục My Documents sang một nơi khác (Hình 5). Để chỉ định thư mục có sẵn
làm thư mục My Documents, nhấn chọn Find Target thay vì Move.
Truy xuất nhanh tài liệu
Vấn đề: Windows đặt một đường dẫn liên kết với thư mục My Documents trên trình đơn
Start để bạn có thể truy cập nhanh vào những tập tin của mình. Tuy nhiên, nếu bạn muốn
mở một tập tin cụ thể, thật khó chịu khi phải nhấn chuột nhiều lần mới truy cập đến tập
tin này.
Giải quyết: Nếu muốn những trình đơn phụ trong trình đơn Start tự động mở ra, kể cả My
Documents, bạn hãy nhấn phải chuột trên nút Start và chọn Properties. Sau đó, bạn chọn
thẻ Start Menu và nhấn Customize rồi đến thẻ Advanced. Kế tiếp, duyệt qua danh sách
Start menu items, tại mục My Documents đánh dấu tùy chọn Display as a menu và nhấn
OK. Thực hiện tương tự với những thư mục thường xuyên truy cập như Control Panel,
My Computer...
TẮT MÁY NHANH
Là một người kiên nhẫn nhưng đôi khi cách giải quyết vấn đề quá rối rắm hoặc không
triệt để của Windows XP vẫn làm bạn bực mình. Hy vọng phiên bản Windows kế tiếp,
tên mã là Longhorn, sẽ khắc phục được một số vấn đề như quá trình khởi động/tắt hệ
thống lâu hơn cả việc sao lưu. Và đi tìm nguyên nhân là công việc khá khó khăn.
Trong khi chờ đợi phiên bản Windows mới, hãy sử dụng phương pháp loại suy để tìm
ra chính xác nguyên nhân có phải là một ứng dụng hoặc trình điều khiển nào đó gặp
trục trặc hay không. Nếu là ứng dụng, hãy đóng nó trước khi thực hiện tắt máy hoặc
cập nhật bản sửa lỗi mới nhất nếu đây là lỗi phần mềm. Nếu là trình điều khiển, hãy sử
dụng Device Manager để cập nhật phiên bản mới. Để tiến hành, nhấn phải chuột lên
biểu tượng My Computer, chọn Properties.Hardware và nhấn vào mục Device
Manager. Tiếp đến, nhấn phải chuột lên trình điều khiển gây trục trặc và chọn Update
Driver để tìm kiếm phiên bản mới nhất từ website Windows Update. Để kiểm tra xem
có phải trình điều khiển là nguyên nhân gây lỗi hay không, chọn Disable thay vì
Update Driver và khởi động lại Windows.
Ngoài ra, bạn có thể đến địa chỉ http://aumha.org/win5/a/shtdwnxp.php để có thêm
nhiều thông tin về cách giải quyết trục trặc trong quá trình khởi động và tắt máy của
Windows XP.
KẾT NỐI KHÓ KHĂN
Tắt thông báo kết nối mạng
Vấn đề: Mạng không dây mà bạn đang kết nối có tín hiệu hơi yếu nhưng vẫn sử dụng
được. Tuy nhiên, thỉnh thoảng sóng lại bị chập chờn, thậm chí rớt mạng. Khi đó,
Windows xuất hiện thông báo đứt kết nối và tự thiết lập kết nối lại. Liệu có cách nào để
tắt những thông báo này?
Giải quyết: Rất dễ dàng để bạn tự thiết lập cách ngăn chặn sự xuất hiện của những thông
báo "chán ngắt" này (cách này vẫn áp dụng được với kết mạng cáp thông thường). Bạn
hãy chọn Start.Settings.Control Panel.Network Connections. Nhấn phải chuột trên biểu
tượng kết nối rồi chọn Properties. Bỏ tùy chọn Show icon in notification area when
connected và Notify me when this connection has limited or no connectivity. Sau cùng là
nhấn OK để kết thúc.
An toàn với ActiveX
Vấn đề: Các liên kết lạ bất chợt xuất hiện khi bạn đang duyệt web bằng tiện ích Internet
Explorer. Ai là thủ phạm? Có phải hệ thống đã bị cài lén phần mềm quảng cáo bởi sự
"tích cực" trợ giúp của trình điều khiển ActiveX.
Giải quyết: Thắt chặt bảo mật ActiveX là một trong những chính sách đảm bảo an toàn
cho hệ thống. Chọn Tools.Internet Options, chọn mục Internet trong thẻ Security, nhấn
Custom Level. Chuyển đến mục ActiveX controls and plug-ins, đánh dấu tùy chọn Promt
hoặc Disable cho các mục "Download signed ActiveX controls" và "Script ActiveX
controls marked safe for scripting" (Tùy chọn Promt sẽ hiển thị cảnh báo mỗi khi có yêu
cầu cài đặt ActiveX, còn tùy chọn Disable sẽ ngăn chặn hoạt động của website sử dụng
ActiveX). Tiếp đến, chọn Disable ở mục "Download unsigned ActiveX controls" và
"Initialize and script ActiveX controls not marked as safe" (những thay đổi này có sẵn
trong SP2).
Người dùng duyệt web bằng Firefox không cần quan tâm đến ActiveX. Trường hợp
không thể thực hiện được công việc nếu không truy cập được một số website sử dụng
ActiveX, giải pháp tạm thời là cho phép tính năng ActiveX của website hoạt động một
cách có kiểm soát. Nhân tiện, bản SP2 của Windows XP đã tăng cường khả năng bảo mật
chống lại các ActiveX nguy hại và phiên bản kế tiếp của trình duyệt web là Internet
Explorer 7 hứa hẹn một giải pháp an toàn hơn cho ActiveX nhất là khi sử dụng trong
HĐH Longhorn.
KHẮC PHỤC LỖI KẾT NỐI
Thêm một vấn đề mà Microsoft nên bổ sung vào danh sách cần thực hiện trong
Longhorn là sửa nút nhấn khắc phục lỗi kết nối mạng. Trên thực tế, chẳng có gì xảy ra
khi bạn nhấn chuột vào nút này để sửa chữa kết nối trong trường hợp bị rớt mạng. Phải
chăng Windows muốn chọc tức người dùng với việc trợ giúp này?
Thay vì dùng nút khắc phục lỗi kết nối của Windows XP, bạn có thể sử dụng lệnh
"ipconfig" trong cửa sổ DOS Prompt, một giải pháp đơn giản hơn để vô hiệu hóa và
kích hoạt lại kết nối mạng. Để thực hiện điều này trong Windows XP, mở cửa sổ
Control Panel.Network Connections, nhấn phải chuột lên kết nối và chọn Disable. Sau
đó, nhấn phải chuột một lần nữa và chọn Enable. Nếu vẫn không khắc phục được sự
cố , hãy kiểm tra và thiết lập lại những thứ có liên quan đến kết nối mạng bằng cách
rút cáp mạng, khởi động lại modem/router ADSL.
RẮC RỐI TIỆN ÍCH ĐA PHƯƠNG TIỆN
Lưu trữ nhanh
Vấn đề: Windows Explorer cung cấp một giao diện cho phép kéo/ thả các tập tin vào ổ
CD-R/RW. Nhưng khi bạn thực hiện thì chẳng có gì xảy ra. Trên thực tế, trước khi chép
các tập tin vào CD, Windows chỉ đơn thuần sắp xếp chúng vào một thư mục (sử dụng
dung lượng trống của đĩa cứng cho việc này) cho đến người dùng thực sự ghi và đóng đĩa
CD.
Giải quyết: Trước tiên, bạn phải chắc chắn đã cài trình điều khiển thiết bị ghi dữ liệu
dạng gói tin đi kèm với đầu đọc hay máy tính của mình (Roxio Easy CD Creator và Nero
Burning ROM cung cấp trình điều khiển riêng) bằng cách kiểm tra đường dẫn của
chương trình trong trình đơn Start (ví dụ như Drag-to-Disc của Roxio). Tuy nhiên, ngay
cả khi bạn đã cài đặt trình điều khiển này, Windows chỉ sắp xếp các tập tin và thực hiện
ghi lên CD vào một thời điểm khác. Để khắc phục vấn đề này, nhấn phải chuột lên biểu
tượng ổ ghi CD trong Explorer, chọn Properties, trong thẻ Recording, bạn hãy đánh dấu
bỏ tùy chọn mục "Enable CD recording on this drive" (Hình 6). Từ bây giờ, khi bạn thực
hiện kéo/thả các tập tin hay thư mục vào biểu tượng của ổ ghi, chương trình sẽ sử dụng
chương trình ghi dữ liệu dạng gói chép chúng vào đĩa CD ngay lập tức.
Khôi phục khả năng Autoplay
Vấn đề: Trước đây, Windows có thể đoán trước các hoạt động của bạn, mở cửa sổ hướng
dẫn khi bạn kết nối camera vào máy tính, hoặc mở chương trình nghe nhạc khi bạn đưa
đĩa nhạc vào ổ CD... Tuy nhiên, sau khi cài đặt một ứng dụng mới hoặc vô tình nhấn
chuột mà không đọc kỹ nội dung của hộp thoại, Windows "không biết" làm gì với những
tập tin nhạc, hình ảnh và một số tập tin khác.
Giải quyết: Trong cửa sổ Explorer, nhấn phải chuột vào biểu tượng ổ đĩa hoặc thiết bị lưu
trữ các tập tin cần mở và chọn Properties. Trong thẻ AutoPlay hoặc thẻ Events, lần lượt
thiết lập lại ứng dụng nào sẽ khởi chạy tương ứng với thao tác của bạn. Tuy nhiên, tính
năng Autoplay thỉnh thoảng vẫn bị lỗi và bạn cần sử dụng tiện ích Autoplay Repair
Wizard của Microsoft (find.pcworld.com/48612) để khắc phục. Mặc dù Microsoft yêu
cầu xác nhận người dùng hợp pháp (sử dụng hệ điều hành Windows có bản quyền) nhưng
bạn có thể bỏ qua bước này và tiếp tục tải tiện ích này về.
XỬ LÝ TẬP TIN THÔNG MINH HƠN
Một yêu cầu nữa cho phiên bản Longhorn tương lai là phải có thêm khả năng tự động
xác định và cách ly những tập tin bị lỗi trong quá trình sử dụng. Ví dụ, trong trường
hợp bạn cố gắng thực hiện thao tác với 500 tập tin cùng lúc (chẳng hạn như kéo/thả
chúng sang thư mục khác), một trong số chúng có thể bị lỗi và gây treo máy. Khi xảy
ra lỗi, Windows XP chỉ thông báo chung chung rằng có một lỗi đã xảy ra và đóng tiện
ích Explorer nhưng vẫn để một số tập tin đã di chuyển sang thư mục mới và một số
vẫn còn nằm trong thư mục cũ. Thậm chí nếu bạn khắc phục được lỗi này, thì tìm
kiếm và tiếp tục chuyển những tập tin còn lại là việc làm khá "dở hơi" và gần như
không có gì đảm bảo rằng lỗi sẽ chấm dứt.
Thay vì đóng cửa sổ lại, tại sao tiện ích Explorer không cô lập những tập tin lỗi (như
cách các chương trình phòng chống spyware và virus thường làm) và tiếp tục thực
hiện công việc. Bằng cách đó, người dùng có thể dễ dàng xác định tập tin lỗi để khắc
phục sau đó.
Thật không may, chỉ có một giải pháp duy nhất để hủy bỏ những thao tác vừa thực
hiện là nhấn tổ hợp phím -Z. Bạn nên đóng tất cả những ứng dụng đang sử dụng trước
khi thực hiện.