Kỹ thuật sấy thuốc lá vàng
Sau khi đã thu hoạch, lá thuốc cần phải được sấy ngay. Quá trình sấy sẽ tạo nên những biến đổi quan trọng liên quan đến màu sắc, hàm lượng đường và hương thơm của lá. Những yếu tố này mang tính quyết định đối với chất lượng lá thuốc, do vậy cần nắm vững nguyên tắc và kỹ thuật sấy để đảm bảo lá sấy có phẩm chất tốt, mang lại giá trị kinh tế cao.
Kỹ thuật sấy thuốc lá vàng
Nguồn: hoind.tayninh.gov.vn
Sau khi đã thu hoạch, lá thuốc cần phải được sấy ngay. Quá trình sấy sẽ tạo
nên những biến đổi quan trọng liên quan đến màu sắc, hàm lượng đường và hương
thơm của lá. Những yếu tố này mang tính quyết định đối với chất lượng lá thuốc,
do vậy cần nắm vững nguyên tắc và kỹ thuật sấy để đảm bảo lá sấy có phẩm chất
tốt, mang lại giá trị kinh tế cao.
Sấy thuốc không chỉ là quá trình sấy khô phần thịt và cọng lá, mà còn là
quá trình biến đổi vật chất trong lá được gọi là quá trình lên men sơ bộ, và biến
màu sắc của lá từ xanh vàng sang vàng. Các quá trình này diễn ra liên tục, và chịu
sự chi phối của các yếu tố như nhiệt độ (cả trong lò và bên ngoài), độ ẩm của lá và
lưu lượng không khí thổi qua lò sấy. Toàn bộ quá trình sấy thuốc được chia làm 4
giai đoạn như sau:
Giai đoạn làm lá ngả sang màu vàng
- Nhiệt độ trong lò từ khoảng 32-33oC tăng dần lên 38oC.
- Màu xanh của lá sẽ biến mất và chuyển sang vàng và vàng cam.
- Tinh bột trong lá biến thành đường thông qua quá trình phân giải và hô
hấp (quá trình này diễn ra cùng lúc với quá trình màu lá chuyển sang vàng).
- Độ ẩm của lá sẽ giảm đi 20-30%.
- Quá trình này diễn ra từ 20-36 giờ.
Lưu ý: Thông thường toàn bộ hệ thống thông gió phải được đóng kín. Đến
lúc này các tế bào lá vẫn còn sống và tiếp tục quá trình hô hấp. Do vậy khi thấy
màu của lá đã đạt yêu cầu, nên chấm dứt ngay quá trình hô hấp của lá để cố định
màu sắc và hàm lượng đường của lá. Không nên làm khô lá quá nhanh nhằm tránh
tình trạng màu bị "ép" và lá thuốc khô khi sử dụng khói có mùi sốc.
Giai đoạn giết tế bào và cố định màu sắc của lá
Sau khi màu lá đã đạt yêu cầu, hãy tiến hành các bước sau:
- Nâng nhiệt độ lên 41oC và từ từ nâng dần lên 49oC (tế bào lá sẽ bắt đầu
chết ở nhiệt độ 41oC).
- Tiếp tục giữ nhiệt độ này, sấy từ 12-18 giờ nữa.
Lưu ý: Nếu cố định màu sắc của lá hơi sớm, lá sẽ có màu phớt xanh; nếu cố
định trễ, lá sẽ có màu nâu.
Giai đoạn sấy khô thịt lá
Khi đã cố định được màu sắc của lá, hãy tiếp tục nâng nhiệt độ trong lò để
sấy khô phần thịt lá, thực hiện các bước sau:
- Nâng nhiệt độ lên 52oC và nâng dần lên 60oC.
- Cho thông gió tối đa để loại trừ phần nước còn lại trong thịt lá, đảm bảo ít
nhất 50% độ ẩm được loại trừ trước khi nhiệt độ lên tới 57oC.
- Thời gian sấy khô kéo dài 30-36 giờ.
Giai đoạn sấy khô cọng lá
Đây là giai đoạn kết thúc quá trình sấy thuốc, với những yêu cầu sau:
- Nâng nhiệt độ lên 63oC và nâng dần lên 70oC.
- Giảm bớt mức thông gió.
Lưu ý: Nhiệt độ không được vượt quá 74oC để tránh tình trạng đường trong
lá bị cháy, làm cho lá có màu đỏ.
Tóm lại, trong quá trình sấy thuốc nông dân cần nhớ 4 điểm sau:
- 38oC: lá chuyển sang vàng.
- 49oC: cố định màu sắc lá và chuyển sang sấy khô thịt lá.
- 60oC sấy khô thịt lá và chuyển sang sấy cọng lá.
- 70oC sấy khô cọng.
- Khi tăng nhiệt độ trong lò sấy đảm bảo không tăng quá 2oC/giờ.
Quy trình sấy thuốc lá không quá phức tạp, chỉ cần nông dân lưu ý theo sát
những yêu cầu kỹ thuật sẽ thực hiện thành công. Hiện nay, với các lò sấy mới
dùng vỏ trấu và vỏ cà phê thay thế củi đang được Công ty British American
Tobacco - Vinataba khuyến khích sử dụng, nông dân có thể sấy thuốc khá hiệu
quả nhờ cấu trúc của lò rất tiện cho người sử dụng và khả năng điều chỉnh nhiệt độ
chính xác. Sử dụng những lò sấy này, nông dân vừa tiết kiệm được chi phí, bảo
đảm chất lượng lá thuốc và góp phần bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên.
