KÝ SỰ " NHẬT BẢN"
Đầu tháng 9 vừa rồi, tôi được Tổng giám đốc cử tham gia Đoàn doanh nghiệp Bộ Quốc phòng Việt Nam (BQPVN) đi khảo sát thị trường Nhật Bản, trong số 20 doanh nghiệp duy nhất chỉ có Cavico.VN là đại diện cho các doanh nghiệp cựu chiến binh Việt Nam tham gia.
NHÌN RA THẾ GIỚI
thành hưng
Đầu tháng 9 vừa rồi, tôi được được cả thế giới ca ngợi. Trong
Tổng giám đốc cử tham gia Đoàn hành trình của đoàn từ Tokyo,
doanh nghiệp Bộ Quốc phòng tới Sapporo, chúng tôi đã làm
Việt Nam (BQPVN) đi khảo sát việc với Tuỳ viên thương vụ, Tuỳ
thị trường Nhật Bản, trong số 20 viên quốc phòng Việt Nam tại
doanh nghiệp duy nhất chỉ có Nhật Bản; tiếp xúc với ban lãnh
Cavico.VN là đại diện cho các đạo các tập đoàn lớn như tập
doanh nghiệp cựu chiến binh đoàn xây dựng Daiho, tập đoàn
Việt Nam tham gia. Lúc đầu tôi Mitsubishi, Toyota; dự hội thảo
nghĩ đi khảo sát kiểu này chắc với Phòng thương mại và công
như đi du lịch, tham quan là nghiệp Sapporo và các doanh
chính, nhưng không ngờ lịch nghiệp của địa phương phía Bắc
Bảy ngày ở trên đất Nhật hoạt động của đoàn khá dày đặc Nhật Bản. Tại Osaka, đoàn đã
đã để lại trong tôi những và phạm vi khá rộng. Ông Cục có dịp làm việc với Phòng công
phó Cục kinh tế Bộ quốc phòng- nghiệp và thương mại Osaka với
ấn tượng sâu sắc về một trưởng đoàn, quán triệt: “Đây là 60 doanh nghiệp địa phương.
đất nước, một dân tộc được chuyến đi nằm trong chiến lược Xen kẽ những ngày làm việc và
cả thế giới ca ngợi. Những của Việt Nam phát triển quan dự các hội thảo, chúng tôi được
ngày hòa vào nhịp sống hệ tầm cao với Nhật Bản, nhất đi tham quan cố đô Kyoto, đền
trên xứ sở của hoa anh đào, là về kinh tế. Bộ trưởng yêu cầu Kiyomizu- những địa danh nổi
một câu hỏi luôn nhắc đi các Doanh nghiệp phải chuẩn tiếng của nước Nhật.
bị kỹ nội dung làm việc với các
nhắc lại trong tôi: tại sao đối tác…”. Những ngày trên đất Nhật
người Nhật làm được như Bản một câu hỏi luôn nhắc đi
thế? Và rồi tôi cũng tạm Trừ hai ngày đi và về, chúng nhắc lại trong tôi: tại sao người
hài lòng với câu trả lời cho tôi có 7 ngày ở trên đất Nhật. Nhật làm được như thế ?
chính mình... Bảy ngày này đã để lại trong
tôi những ấn tượng sâu sắc về Ấn tượng mạnh mẽ nhất
một đất nước, một dân tộc đối với tôi không phải là những
34 - H À N H T R Ì N H C A V I C O
NHÌN RA THẾ GIỚI
toà nhà cao tầng san sát, là tháp đâu mà hỏi, đành phải nhờ người hợp lý đến tự nhiên như nó vốn có
truyền hình cao 147m, hay các đi đường. Nhiều người xem tấm sẵn như vậy, tất cả đều tiện lợi. Quả
siêu thị ngập tràn hàng hoá, thuỷ cácvisit của khách sạn nơi đoàn ở là một nền khoa học vị nhân sinh!
cung tráng lệ… mà là hệ thống cũng không chỉ được đường đi cho
giao thông đường bộ. Phải là chúng tôi. May quá có một chiếc Trong chiến tranh thế giới thứ
những công trình sư có đầu óc taxi đang đỗ gần đó, chúng tôi hỏi 2 (1939-1945), Nhật Bản đã liên
tưởng tượng siêu hạng, những nhà đường, anh tài xế ngẫm nghĩ một kết với Đức quốc xã và Ý tạo thành
quy hoạch tài hoa mới tạo dựng lúc rồi à lên và vẽ cho chúng tôi lối trục Đức -Ý- Nhật gây ra thảm họa
nên mạng lưới đường sá đa tầng, đi. Vậy là chúng tôi đã “chui” qua đối với thế giới và cho chính đất
đa tuyến dọc ngang uốn lượn qua hai dãy phố lớn… nước minh. Cùng với sự thất bại
sông, qua biển, thêu dệt nên bức của Đức và Ý, Nhật Bản bị “huỷ
hoạ giao thông hoành tráng và giàu Tôi lẩn thẩn nghĩ: làm sao họ diệt” bằng việc hứng chịu hai quả
cảm xúc đến như vậy. Từ mặt đất xây dựng cả một hệ thống “thành bom nguyên tử do Mỹ ném xuống
phút chốc đã lên cao tít ngang toà phố” ngầm có quy hoạch hợp lý Hirosima và Nawazaki. Nước Nhật
nhà năm tầng, rồi uốn lượn thấp với thành phố trên mặt đất đến như trở về con số không về tiềm lực.
dần, thấp dần chui xuống đường vậy! Các thành phố của Nhật Bản Người Nhật bắt tay xây dựng lại đất
hầm xuyên biển. Tôi hỏi hướng là nơi đất chật người đông, việc xây nước mình từ đáy của sự thất bại,
dẫn viên của đoàn: làm sao các lái dựng quy hoạch được tính toán của sự miệt thị đối với chủ nghĩa
xe có thể nhớ được tuyến đường một cách khoa học, chính xác. phát xít. Vậy mà chỉ trong vài thập
đi của mình? Anh nói: thường thì Đường phố không rộng, nhà cửa kỷ Nhật Bản đã làm cho thế giới từ
các lái xe phải xem bản đồ để nhớ có chỗ chỉ vài ba chục mét vuông kinh ngạc đến kính phục ý chí, tài
tuyến mình phải đi. Nhưng bây giờ nhưng mọi thứ rất ngăn nắp, hợp năng, trí tuệ phi thường của họ. Giờ
trên xe có đặt máy định vị vệ tinh. lý. Cả thành phố như một bức họa đây nước Nhật đã ở trên tầm cao
Lái xe lập trình trên máy và máy sẽ đồ của nghệ thuật sắp đặt bài trí sự phát triển kinh tế xã hội của thế
chỉ dẫn. Khi cần thiết lái xe ấn vào nhiều màu sắc, hình khối, đường giới, hình ảnh nước Nhật đã thay
nút thông tin định vị sẽ biết mình nét khiến con người sống trong đó đổi trong con mắt của năm châu.
đang ở đâu. Thật tuyệt vời! luôn luôn có một tình cảm gắn bó, Điều gì giúp họ làm được điều đó?
Nhưng ngạc nhiên hơn là hệ
thống giao thông dưới lòng đất
trong các thành phố. Theo lối
xuống, chúng tôi choáng ngợp khi
bắt gặp một thành phố dưới lòng
đất. Dòng người đi lại vô cùng tấp
nập, hệ thống siêu thị nhà hàng
không khác gì trên mặt đất. “Đường
phố” sáng rực ánh đèn. Tôi đã
được nghe kể về những thành phố
tàu điện ngầm của các nước trên
thế giới, bây giờ được tận mắt nhìn
thấy càng thực sự cảm phục trí tuệ,
tài năng của nhân loại nói chung
và người dân Nhật Bản nói riêng.
Chỉ đi một đoạn đường thì đến lối
xuống ga tàu điện ngầm, phải qua
cửa soát vé tự động mới xuống
được hệ thống đường ngầm thứ
hai để đi đến ga tàu điện. Sợ bị lạc
nên chúng tôi quay lên, mặc dù đã
cố gắng quay lại theo lối cũ nhưng hoà hợp. Tôi đã vào nhiều nơi công Có lẽ đó là “tính cách Nhật Bản”
khi lên đến mặt đất thì chúng tôi cộng như siêu thị, sân bay, bến tàu với đức tính nổi trội là tính kỷ luật,
đã ở một khu phố khác. Mọi người cao tốc, trạm nghỉ của tuyến xe “kỷ luật là sức mạnh”. Khi kỷ luật
ngơ ngác nhìn nhau. Nếu ở Việt trên đường cao tốc đi núi Phú Sỹ, trở thành nếp sống thì sức mạnh
Nam thì chỉ cần ra góc phố hỏi khu triển lãm, khu vui chơi... ở đâu đó được nhân lên biết bao lần.
công an là yên tâm, nhưng ở Nhật cũng thấy có chỗ dành riêng cho
chẳng thấy bóng dáng công an ở người tàn tật và trẻ em. Họ thiết kế Xem tiếp trang 49
H À N H T R Ì N H C A V I C O - 35
NHÌN RA THẾ GIỚI
Nhật Bản ký sự (tiếp theo trang 35)
mà mỗi khi ngồi uống bia hơi bên
vỉa hè Hà Nội, nhìn ôtô, xe máy,
xe đạp, người gánh hàng rong,
người đi bộ… thoải mái, vô tư đi
lại trên đường; nghe tiếng ồn ào
náo nhiệt của đám thực khách
mặt đỏ tía tai trong cuộc nhậu và
cảm nhận cái lạnh se se của mùa
thu như khí hậu Nhật Bản tôi lại
nhớ hình ảnh người dân Nhật đi
đứng vội vã, làm việc hối hả, ngồi
ăn thư thả. Rồi tự ngẫm lại thấy
không nơi đâu giống được như
mình: đi thong thả, làm nhẩn nha,
ăn ồn ã… thật phóng khoáng!
Tự giác chấp hành pháp luật giao tiếp thông thường thì thế nào thành hưng
có thể coi là nét văn hoá của người nhưng trong quan hệ công việc
Nhật, nó thấm vào mỗi con người thì rất tôn trọng nhau. Gặp nhau
khi làm việc và trong cách ứng xử. cúi chào, cảm ơn nhau cúi chào.
Hôm chúng tôi đến Osaka, tức là Nhân viên phụ trách trên toa tàu
3 ngày sau khi đoàn đi tham quan siêu tốc đều cúi chào hành khách
núi Phú Sĩ, hướng dẫn viên của khi vào ra. Trong các siêu thị khi
đoàn nhận được cú điện thoại chuẩn bị hết giờ bán hàng có một
của ông chủ bán hàng phục vụ tốp nhân viên đứng thành hàng
khách du lịch. Ông ta đề nghị ở cửa ra vào chào khách và tặng
khách hàng mua rượu của cửa cho mỗi người một túi khăn giấy
hàng kiểm tra lại giúp trong một nhỏ thơm phức... Có một trường
thùng cáctông có bao nhiêu chai hợp họ chào nhau gây ấn tượng
và theo ông nói thì ông đã nhầm mạnh trong tôi về nét văn hoá giao
khi trao hàng cho khách. Anh Lập tiếp của người Nhật. Trong khách
giám đốc công ty xây dựng thuộc sạn Sapparo View có bể tắm suối
Quân khu 2 mô tả hình dáng nước nóng, khu tắm dành cho
kích thước hộp đựng rượu, sau nam giới có dịch vụ mátxa do một
đó anh nhận được lời xin lỗi của phụ nữ cao tuổi phục vụ. Có một
chủ cửa hàng kèm theo lời hứa: thanh niên sau khi mátxa xong,
sẽ gửi ngay số rượu còn thiếu đến trên người chỉ có một mảnh khăn
khách sạn đoàn đang ở. Chiều nhỏ, đứng lên tay giữ mảnh khăn
tối hôm sau thùng rượu thứ hai cúi chào người phụ nữ. Người phụ
đã đến dù cách xa gần hai tiếng nữ cúi chào lại. Rất lễ nghi! Trông
di máy bay. Vậy là thành sự kiện họ chào nhau thì rất buồn cười,
cho cả đoàn bình luận, rồi liên hệ nhưng ngẫm ra mới thấy nét văn
so sánh về luật làm ăn, về chữ tín hoá của họ thật đáng nể. Không
trong thương trường. Anh chàng phải cứ trả tiền công cho người
hướng dẫn viên hào hứng thuyết phục vụ thì ta trở thành ông chủ,
trình thêm: ở Nhật nếu bị phát là thượng đế với cái cách cư xử
hiện và coi là gian lận trong buôn của người có tiền. Chàng thanh
bán, bị phê bình, phản ánh về tinh niên kia chào để cảm ơn người
thân thái độ làm việc không tốt thì đã phục vụ mình. Người phụ nữ
sợ lắm. Ít ra là mất các quyền lợi chào để cảm ơn quý khách đã
được hưởng, nặng hơn là bị mất đến với dịch vụ của mình. Họ tôn
việc. Mà ở Nhật mất việc là thảm trọng nhau một cách lịch thiệp,
họa cho chính mình. Và bữa cơm giản đơn.
chiều hôm đó cả đoàn chúng
tôi được anh Lập chiêu đãi luôn Còn có thể kể nhiều điều mắt
khoản rượu đặc biệt kia. thấy tai nghe lý thú nữa nhưng có
lẽ bấy nhiêu điều cũng đã để lại
Ở Nhật người ta chào hỏi trong tôi bao ấn tượng khó phai
nhau trong giao tiếp mang đậm mờ về đất nước con người của xứ
dấu ấn lễ nghi. Không biết trong anh đào nổi tiếng… Cũng vì thế
H À N H T R Ì N H C A V I C O - 49
