Kinh nghiệm làm kính thiên văn
Tham khảo tài liệu 'kinh nghiệm làm kính thiên văn', tài liệu phổ thông, vật lý phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Kinh nghiệm làm kính thiên văn
Tác giả: Đặng Vũ Tuấn Sơn
31/08/2007
Tac gia: Đăng Vũ Tuân Sơn
́ ̉ ̣ ́
Tôi chưa có nhiều kinh nghiệm lắm trong việc lắp kính thiên văn. Tuy nhiên ở đây xin trao đổi cùng mọi người
một chút kinh nghiệm thực tế của tôi trong việc làm một chiếc kính thiên văn đơn giản. Chính xác hơn là mô
tả lại cấu tạo và quá trình tôi làm chiếc kính thiên văn cá nhân này.
Cơ sở lí thuyết.
Để làm một chiếc kính thiên văn đơn giản, trước hết bạn cần nắm được nguyên tắc vật lí của việc lắp kính.
1- Độ phóng đại: độ phóng đại của một chiếc kính có giá trị bằng thương số chiều dài tiêu cự của vật kính
và thị kính. G= f1/f2.
2- Vị trí tương đối của 2 kính: nguyên tắc cơ bản là phải đặt sao cho tiêu điểm của 2 kính trùng nhau (cái này
chỉ là tương đối nhưng cố gắng càng chính xác càng tốt), có nghĩa là bạn sẽ phải có một ống kính có chiều
dài bằng tiêu cự của vật kính - do tiêu cự của thị kính khá ngắn và sẽ còn có thêm bộ phận chỉnh khoảng
cách của vật kính so với thị kính nên độ dài ống kính chỉ cần đúng bằng độ dài của tiêu cự vật kính. Thứ hai
nữa là 2 kính phải đặt đồng trục, tức là trục chính của 2 thấu kính (vật kinh + thị kính) phải trùng nhau. Điều
này cũng chỉ là tương đối, bạn nên cố gắng hết sức để 2 trục càng gần nhau càng tốt.
Chuẩn bị vật liệu:
Vật liệu cơ bản nhất tất nhiên là thị kính và vật kính rồi. Tùy vào mục đích sử dụng và các tính toán của
riêng bạn về độ sai số của việc điều chỉnh, bạn có thể có các cách chọn thị kính và vật kính khác nhau, ở
đây tôi sử dụng 2 vật kính có tiêu cự là 100 và 50cm và các thị kính có tiêu cự trong khoảng 1-3cm.
Như vậy các vật liệu cần chuẩn bị gồm:
1- 2 vật kính tiêu cự 100 và 50 cm, để đơn giản, bạn có thể ra một hiệu kính thuốc nào đó mua 2 mắt kính
của kĩnh viên thị. Nói với cửa hàng là muốn mua 2 mắt kính viễn chưa mài đường kính (phi) 65 (mm), một cái
số 1 và 1 cái số 2. Số ở đây chính là điốp, tiêu cự của kính có giá trị là f=1/D, tức là kính số 1 sẽ có tiêu cự
100cm và số 2 là 50cm. Giá của mỗi chiếc kính này là 10 nghìn đồng.
2- Thị kính: bạn có thể có nhiều cách mua thị kính, tuy nhiên kinh nghiệm mua thị kính của tôi, tôi đã học
được của một anh bạn tôi cùng trong CLB Thiên văn học. Được chỉ dẫn, tôi đã ra chợ trời (Hà Nội) tìm đến
mấy hàng bán linh kiện điện tử hỏi và được cho xem một số các thấu kính (có lẽ là thị kính hoặc vật kính
của kính hiển vi hay một số dụng cụ quang học cũ tháo ra), tôi đã chọn được một số kính thích hợp. Lưu ý
các bạn là chọn các kính này các bạn nên để ý tiêu cự của kính và chất lượng kính. Cách xác định tiêu cự
của một thấu kính nhỏ như vậy rất dễ. Bạn có thể ước lượng tương đối chính xác bằng cách đưa thấu kính
lên tay bạn hay một vật gì đó, đath sát kính vào và di chuyển dần ra xa. Bạn sẽ thấy hình ảnh to dần và khi
nào hình ảnh biến mất trước khi nó bị lộn ngược thì cái điểm mà hình ảnh biến mất đó chính là lúc khoảng
cách từ vật bạn quan sát đến mặt kính đúng bằng tiêu cự. Tiếp đó bạn chỉ việc kiểm tra xem kính có bị xước
không (không nên lấy các kính đã xước nhé). Giá của mỗi chiếc kính này khoảng 15- 10 nghìn đồng (cũng có
cái đắt hơn hay rẻ hơn tùy vào chất lượng của chúng), bạn nhớ chọn mua tiêu cự từ 1-3cm thôi, không nên
chọn những kính tiêu cự Với chiếc kính tự làm có độ phóng đại từ 20x - 100x, bạn có thể nhìn khá rõ các miệng núi và các biển của
Mặt Trăng, nhìn sao Thổ, sao Mộc, sao Hỏa rõ hơn (còn có thấy các vệ tinh của sao Mộc hay vành đai của
sao Thổ hay không thì tùy vào chất lượng kính àv khả năng lắp vf điều chỉnh của bạn nữa
Chúc các bạn may mắn
