Kiểm toán doanh thu và nợ phải thu khách hàng
Tài liệu tham khảo giáo trình Môn kiểm toán_ Kiểm toán doanh thu và nợ phải thu khách hàng, dành cho các bạn sinh viên chuyên ngành kế toán_ kiểm toán.
KIEÅM TOAÙN DOANH THU VAØ
NÔÏ PHAÛI THU KHAÙCH HAØNG 1. Giôùi thieäu chung
1. Keá toaùn doanh thu vaø khoaûn phaûi thu khaùch haøng - Noäi dung:
2. Kieåm toaùn khoaûn muïc doanh thu vaø @ BCÑKT:
nôï phaûi thu khaùch haøng - Phaûi thu cuûa KH: Giaù goác
- Döï phoøng nôï phaûi thu khoù ñoøi: (Döï phoøng)
Giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän
@ KQKD: Doanh thu
- Chuaån möïc keá toaùn soá 14: “Doanh thu vaø thu nhaäp khaùc”
+ Ghi nhaän doanh thu baùn haøng (5 ñieàu kieän)
+ Ghi nhaän doanh thu dòch vuï (4 ñieàu kieän)
2. Chöông trình kieåm toaùn
Keá toaùn nghieäp vuï baùn haøng
nôï phaûi thu khaùch haøng
111,112
Muïc tieâu kieåm toaùn
Hieän höõu/Phaùt sinh
511
Ñaày ñuû
531, 532 Quyeàn
131
Ñaùnh giaù
1 2 Trình baøy vaø coâng boá
139 642
Caùc böôùc thöïc hieän
3
Muïc tieâu kieåm toaùn Muïc tieâu kieåm toaùn
Hieän höõu/Phaùt sinh Ñaày ñuû
Soá dö khoaûn phaûi FPT Taát caû caùc khoaûn FPT
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
thu hieän höõu taïi phaûi thu khaùch haøng
31.12.2006 31.12.2006
ngaøy laäp baùo caùo. Phải thu của khách hàng 1.509.767.129.454
ñeàu ñöôïc ghi nhaän. Phải thu của khách hàng 1.509.767.129.454
Dự phòng (18.470.000) Dự phòng (18.470.000)
Caùc nghieäp vuï baùn FPT Taát caû nghieäp vuï baùn FPT
haøng vaø ñieàu chænh KẾT QUẢ KINH DOANH
haøng vaø ñieàu chænh KẾT QUẢ KINH DOANH
ghi nhaän thöïc söï Doanh thu 21.399.751.709.388
giaûm DT phaùt sinh Doanh thu 21.399.751.709.388
phaùt sinh.
Các khoản giảm trừ 0 Các khoản giảm trừ 0
trong kyø ñeàu ñöôïc ghi
nhaän.
1
Muïc tieâu kieåm toaùn Muïc tieâu kieåm toaùn
Quyeàn Ñaùnh giaù/ Chính xaùc
Đơn vị coù quyeàn sôû FPT Caùc khoaûn phaûi thu FPT
höõu caùc khoaûn phaûi BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
ghi nhaän theo giaù trò BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
thu taïi ngaøy laäp baùo 31.12.2006
thuaàn coù theå thöïc
31.12.2006
caùo. Caùc khoaûn phaûi Phải thu của khách hàng 1.509.767.129.454
hieän.
Phải thu của khách hàng 1.509.767.129.454
thu theá chaáp,…caàn Dự phòng (18.470.000) Dự phòng (18.470.000)
ñöôïc xaùc ñònh.
FPT FPT
Quyeàn sôû höõu caùc KẾT QUẢ KINH DOANH Nghieäp vuï doanh thu KẾT QUẢ KINH DOANH
khoaûn nôï phaûi thu vaø Doanh thu 21.399.751.709.388 ghi nhaän vaø toång hôïp Doanh thu 21.399.751.709.388
tieàn lieân quan ñeán Các khoản giảm trừ 0 chính xaùc Các khoản giảm trừ 0
nghieäp vuï BH.
Muïc tieâu kieåm toaùn
Muïc tieâu kieåm toaùn
Trình baøy vaø coâng boá
Cô sôû daãn lieäu Muïc tieâu kieåm toaùn Muïc tieâu kieåm toaùn
Trình baøy caùc khoaûn FPT
nghieäp vuï soá dö
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
phaûi thu ñuùng ñaén Hieän höõu/Phaùt sinh Caùc nghieäp vuï baùn haøng (O1) vaø Soá dö khoaûn phaûi thu hieän
31.12.2006
(Existence/Occurrence) ñieàu chænh (O2) ghi nhaän thöïc söï höõu taïi ngaøy laäp baùo caùo
Phải thu của khách hàng 1.509.767.129.454 phaùt sinh. (E).
Dự phòng (18.470.000) Ñaày ñuû (Completeness) Taát caû nghieäp vuï baùn haøng (C1) vaø Taát caû caùc khoaûn phaûi thu
ñieàu chænh giaûm DT (C2) phaùt sinh khaùch haøng ñeàu ñöôïc ghi
trong kyø ñeàu ñöôïc ghi nhaän. nhaän (C3)
FPT Quyeàn Quyeàn sôû höõu caùc khoaûn nôï phaûi Quyeàn sôû höõu caùc khoaûn
Phaân loaïi doanh thu KẾT QUẢ KINH DOANH (Rights) thu vaø tieàn lieân quan ñeán nghieäp phaûi thu taïi ngaøy laäp baùo
vuï BH (R1) caùo (R2)
ñuùng ñaén Doanh thu 21.399.751.709.388
Ñaùnh giaù (Valuation) Nghieäp vuï doanh thu ghi nhaän vaø Caùc khoaûn phaûi thu ghi
Các khoản giảm trừ 0
vaø Ghi cheùp chính xaùc toång hôïp chính xaùc (AC) nhaän theo NRV (V)
(Accuracy/Cut-off)
Trình baøy (Disclosure) Phaân loaïi doanh thu ñuùng ñaén (D1) Trình baøy caùc khoaûn phaûi
thu ñuùng ñaén (D2)
1. Nhaän ñôn ñaët haøng
Caùc böôùc thöïc hieän 4. Xeùt duyeät baùn chòu
2
5. Laäp phieáu
B1. Tìm hieåu kieåm soaùt noäi boä xuaát kho
Chu trình baùn haøng B1 6. Laäp phieáu 3. Xaùc nhaän
B2. Ñaùnh giaù RRTT, RRKS
Tìm giao haøng khaû naêng cung
öùng ñôn ñaët
Chu trình baùn haøng hieåu 7. Laäp hoùa ñôn haøng
Xaùc ñònh phaïm vi
chu
thöïc hieän TNKS trình 8. Baûng ñoái chieáu
baùn nôï phaûi thu haøng thaùng
B3. Thieát keá caùc thöû nghieäm cô baûn
ñaùp öùng muïc tieâu kieåm toaùn
* Thuû tuïc kieåm toaùn
* Côû maãu
haøng 10. Kieåm tra caùc
khoaûn ñieàu chænh
* Phaàn töû löïa choïn 9. Theo doõi giaûm DT vaø
* Thôøi gian thanh toaùn khoaûn phaûi thu
2
B2. Ñaùnh giaù ruûi ro tieàm taøng Ñaùnh giaù ruûi ro tieàm taøng
Sai soùt tieàm taøng Muïc tieâu kieåm toaùn Sai soùt tieàm taøng Muïc tieâu
(Doanh thu) (Tieàn) kieåm toaùn
Ghi nhaän nghieäp vuï baùn haøng chòu Thu tieàn nôï phaûi thu khoâng ghi nhaän
khoâng coù thöïc giaûm nôï phaûi thu
Ghi giaûm nôï phaûi thu nhöng khoâng thu
Baùn haøng nhöng khoâng ghi nhaän
tieàn
doanh thu, nôï phaûi thu
Soá lieäu ghi giaûm nôï phaûi thu khaùc bieät
Soá lieäu ghi nôï phaûi thu sai leäch soá tieàn thöïc thu
Ghi soå caùc khoaûn thu tieàn caùc khoaûn
Ghi soå caùc khoaûn doanh thu, nôï phaûi thu nhaàm nieân ñoä
phaûi thu nhaàm nieân ñoä
Tình huoáng
Ñaùnh giaù ruûi ro tieàm taøng
Ñaùnh giaù ruûi ro tieàm taøng
Sai soùt tieàm taøng Muïc tieâu kieåm toaùn - Coâng ty Minh Quaân thieát keá 1 website chuyeân baùn haøng cuûa
coâng ty Metra. Khaùch haøng ñaët haøng tröïc tieáp treân website vaø
(Caùc khoaûn giaûm doanh thu) thanh toaùn baèng theû tín duïng (Visa, Master,…).
Haøng baùn traû laïi, giaûm giaù khoâng - Coâng ty MQ nhaän ñôn ñaët haøng, kieåm tra hieäu löïc theû töø trung
ghi nhaän taâm theû, vaø göûi ñôn haøng cho nhaø cung caáp Metra.
Ghi giaûm nôï phaûi thu khoâng lieân - Metra giao haøng tröïc tieáp cho khaùch haøng vaø chòu traùch nhieäm
trong tröôøng hôïp haøng baùn bò traû laïi veà chaát löôïng vaø chòu phí
quan ñeán haøng baùn traû laïi giaûm giaù theû tín duïng.
Soá lieäu haøng baùn traû laïi, giaûm giaù, - Minh Quaân nhaän 2% phí hoa hoàng treân doanh thu neáu giao
chieát khaáu sai leäch. dòch baùn haøng thaønh coâng.
Ghi soå caùc khoaûn haøng baùn traû laïi, Ñaùnh giaù ruûi ro tieàm taøng khoaûn muïc doanh thu cuûa coâng ty
giaûm giaù, chieát khaáu nhaàm nieân ñoä Minh Quaân?
B2. Ñaùnh giaù ruûi ro kieåm soaùt Thuû tuïc ñaùnh giaù ruûi ro kieåm soaùt
- Söï hieän höõu cuûa caùc thuû tuïc kieåm soaùt Sai soùt
tieàm taøng
Thuû tuïc
KS
Hieän
höõu
Ñaày
Ñuû
Quyeàn Ñaùnh
giaù
Trình
baøy
- Söï höõu hieäu cuûa caùc thuû tuïc kieåm soaùt Ghi nhaän nghieäp Kieåm tra HÑ vaø √ √ √
vuï BH khoâng coù chöùng töø giao
thöïc haøng
Ghi sai Kieåm tra ñoäc laäp √
doanh thu treân hoaù ñôn
HÑ
…
Ghi soå nhaàm Ñoái chieáu nôï √ √ √ √ √
khaùch haøng haøng thaùng
3
Tình huoáng B3. Thieát keá caùc thöû nghieäm
Ñaùnh giaù ruûi ro kieåm soaùt kieåm soaùt
Sai soùt Thuû tuïc Thöû nghieäm Hieän Ñaày Quyeàn Ñaùnh Trình
- Ngoaøi vieäc baùn haøng qua website cho nhaø cung caáp Metra,
tieàm taøng KS KS höõu Ñuû giaù baøy
Minh Quaân coøn môû 1 cöûa haøng baùn haøng tröïc tieáp cho khaùch
haøng. Ghi nhaän Kieåm tra Choïn maãu √ √ √
nghieäp vuï HÑ vaø nghieäp vuï baùn
- Chính saùch baùn chòu cuûa Minh Quaân cho pheùp khaùch haøng BH khoâng chöùng töø haøng kieåm tra
thanh toaùn trong voøng 15 ngaøy sau khi giao haøng. coù thöïc giao haøng chöùng töø giao
haøng
- Taát caû caùc nghieäp vuï baùn haøng treân 10 trieäu ñoàng phaûi ñöôïc
pheâ chuaån bôûi tröôûng phoøng kinh doanh. Ghi sai Kieåm tra Kieåm tra söï pheâ √
doanh thu ñoäc laäp chuaån treân HÑ.
- Taát caû caùc nghieäp vuï döôùi 10 trieäu coù theå ñöôïc pheâ chuaån treân HÑ hoaù ñôn
bôûi chöông trình maùy tính.
…
Ñaùnh giaù RRKS treân töøng cô sôû daãn lieäu
Thieát keá caùc thöû nghieäm kieåm soaùt thích hôïp Ghi soå Ñoái chieáu Kieåm tra caùc √ √ √ √ √
nhaàm nôï haøng bieân baûn ñoái
khaùch thaùng chieáu nôï phaûi thu
haøng
Tình huoáng
Thieát keá caùc thöû nghieäm cô baûn
Ñaùnh giaù ruûi ro kieåm soaùt
- Trong tieán trình kieåm toaùn doanh thu cuûa coâng ty Minh Quaân,
kieåm toaùn vieân Khoa ñaùnh giaù sô boä ruûi ro kieåm soaùt thaáp treân Tham chieáu
töøng cô sôû daãn lieäu. Sau ñoù, KTV choïn maãu nghieäp vuï doanh
thu ñeå thöïc hieän caùc thöû nghieäm kieåm soaùt. Chöông trình kieåm toaùn Doanh thu vaø
- Keát quaû maãu coù 1 vaán ñeà ñaùng löu yù laø tyû leä sai phaïm phaùt nôï phaûi thu khaùch haøng
hieän cuûa caùc nghieäp vuï baùn haøng laø thôøi ñieåm ghi nhaän nghieäp
vuï khoâng chính xaùc cao hôn tyû leä sai phaïm öôùc tính cuûa toång
theå.
Sai phaïm coù theå xaûy ra? Cô sôû daãn lieäu aûnh höôûng
AÛnh höôûng cuûa sai phaïm
ñeán vieäc thieát keá caùc thöû nghieäm cô baûn ?
Thuû tuïc phaân tích Thuû tuïc phaân tích
So saùnh caùc khoaûn phaûi thu theo tuoåi nôï So saùnh chi phí nôï khoù ñoøi vaø xoùa soå naêm
naêm nay vôùi caùc naêm tröôùc. nay vaø caùc naêm tröôùc
So saùnh tyû leä nôï phaûi thu/ doanh thu So saùnh tyû leä soá dö döï phoøng nôï khoù ñoøi/
thuaàn naêm nay vaø caùc naêm tröôùc caùc khoaûn phaûi thu; doanh thu naêm nay
So saùnh voøng quay nôï phaûi thu vaø soá vaø caùc naêm tröôùc.
ngaøy phaûi thu bình quaân naêm nay vôùi caùc
naêm tröôùc, vôùi bình quaân ngaønh
4
Thuû tuïc phaân tích
Thuû tuïc phaân tích
Caùc vaán ñeà caàn tìm hieåu theâm
ABC Vietnam Ltd.,
So saùnh tyû leä haøng baùn traû laïi, giaûm giaù/ AR - ARP
31.12.2006
"Chính sách bán chịu của công ty là 30 ngày"
USD
doanh thu theo töøng loaïi haøng naêm nay 2005 2006
Amount % Amount %
vôùi caùc naêm tröôùc 1-30 days
31-60 days
80.782
29.347
40,82%
14,83%
60.420
51.494
46,87%
39,94%
So saùnh soá löôïng nghieäp vuï baùn chòu vaø 61-90 days
91-120 days
0
0
0,00%
0,00%
7.899
4.737
6,13%
3,67%
giaù trò naêm nay vaø caùc naêm tröôùc 121-180 days
181-365 days
73.757
13.988
37,27%
7,07%
3.295
1.075
2,56%
0,83%
Total balance 197.874 100,00% 128.920 100,00%
31.12.2004 31.12.2005 31.12.2006
AR balance 118.975 197.874 128.920
AR average 158.425 163.397
Sales 705.924 900.028
AR colleted days 82 66
Thöû nghieäm chi tieát Xaùc nhaän caùc khoaûn phaûi thu
Göûi thö xaùc nhaän soá dö nôï phaûi thu Göûi thö Caùc khoaûn phaûi thu caàn phaûi ñöôïc xaùc
Thöû nghieäm cutoff xaùc nhaän
nhaän, ngoaïi tröø:
Ñaùnh giaù söï ñaày ñuû cuûa caùc khoaûn döï Caùc khoaûn phaûi thu khoâng troïng yeáu,
phoøng phaûi thu khoù ñoøi Vieäc söû duïng thö xaùc nhaän khoâng hieäu quaû, hay
Cutoff
Ñaùnh giaù cuûa KTV veà ruûi ro TT vaø ruûi ro KS
thaáp, vaø ruûi ro kieåm toaùn coù theå giaûm ñeán möùc
chaáp nhaän vieäc giaûm thöû nghieäm cô baûn.
Döï
phoøng
Loaïi thö xaùc nhaän Tieán trình xaùc nhaän
Muïc tieâu kieåm toaùn …
Göûi thö Xaùc nhaän toaøn boä Göûi thö
xaùc nhaän xaùc nhaän Chuaån bò vaø göûi
Yeâu caàu khaùch haøng traû lôøi trong moïi Choïn löïa maãu thö
caùc yeâu caàu
xaùc nhaän phuø hôïp
tröôøng hôïp Göûi caùc yeâu caàu laàn 2
Xaùc ñònh thôøi gian
Xaùc nhaän khoâng toaøn boä vaø phaïm vi
ñoái vôùi caùc xaùc nhaän toaøn boä
Cutoff Cutoff
Khaùch haøng traû lôøi neáu coù baát ñoàng vôùi Xaùc ñònh caùc thoâng tin
Thöïc hieän caùc thuû tuïc
thay theá khi khoâng nhaän phaûn hoài
thoâng tin ñeà nghò xaùc nhaän. caàn xaùc nhaän
Quyeát ñònh caùc loaïi tröø
Döï Döï Choïn löïa caùc TK
phoøng phoøng xaùc nhaän
Laäp caùc thuû tuïc vaø
ñöa ra keát quaû.
…
5
Thöû nghieäm Cutoff Ví duï- Thöû nghieäm Cutoff
Soá HÑ Soá tieàn Ngaøy Ngaøy HÑ
Göûi thö Kieåm tra caùc nghieäp vuï baùn haøng quanh
xuaát caûng
xaùc nhaän
(tröôùc vaø sau) thôøi ñieåm khoùa soå
36590 $2,750 28/12/05 29/12/05
Kieåm tra caùc nghieäp vuï haøng baùn traû laïi 36591 $25,390 29/12/05 2/1/06
36592 $9,200 3/1/06 31/12/05
Cutoff
36593 $570 2/1/06 3/1/06
36594 $18,942 30/12/05 31/12/05
Döï Phöông thöùc baùn haøng: FOB HCMC
phoøng Ñeà xuaát caùc baèng chöùng caàn thu thaäp vaø
caùc buùt toaùn ñieàu chænh doanh thu (neáu coù)
Thöû nghieäm caùc khoaûn döï phoøng nôï
Thöû nghieäm chi tieát khaùc
phaûi thu khoù ñoøi
Göûi thö Kieåm tra baûng tính möùc döï phoøng - Tham chieáu chöông trình kieåm toaùn nôï phaûi
xaùc nhaän
Kieåm tra caùc khaùch haøng coù soá dö nôï quaù thu khaùch haøng
haïn cao
Cutoff
Xem xeùt vieäc xoaù soå caùc khoaûn nôï khoâng
coù khaû naêng ñoøi ñöôïc.
Kieåm tra caùc nghieäp vuï thanh toaùn sau
Döï
ngaøy keát thuùc nieân ñoä
phoøng
6
