Glucozơ
Glucozơ là chất rắn, kết kinh, không màu, dễ tan trong nước, có vị ngọt.
- Có nhiều trong quả nho chín, mật ong
- Có trong máu người 0.1%
Gv: Traàn Phuù Höng
Gv Tra
I. TÍNH CHAÁT VAÄT LYÙ. TRAÏNG THAÙI TÖÏ
NHIEÂN
II. CAÁU TRUÙC PHAÂN TÖÛ
III. TÍNH CHAÁT HOÙA HOÏC
IV. ÖÙNG DUÏNG VAØ ÑIEÀU CHEÁ
NG NG
V ÑOÀNG PHAÂN CUÛA GLUCOZÔ: FRUCRTOZÔ
NG
I. TÍNH CHAÁT VAÄT LYÙ. TRAÏNG
THAÙI TÖÏ NHIEÂN
• Glucozô laø chaát raén, keát tinh, khoâng maøu, deã
tan trong nöôùc, coù vò ngoït.
• Coù nhieàu trong quaû nho chín, maät ong.
• Coù trong maùu ngöôøi 0,1%.
II. CAÁU TRUÙC PHAÂN TÖÛ
II.
Glucozô coù CTPT C6H12O6, toàn taïi ôû hai daïng
Glucozô co to ng
maïch hôû vaø maïch voøng.
ch ch ng
1.Daïng maïch hôû
ng ch
Khöû hoaøn toaøn glucozô cho n-hexan. Vaäy 6
Kh
nguyeân töû C cuûa glucozô taïo thaønh 1 maïch daøi.
nh ch
Glucozô coù phaûn öùng traùng baïc, vaäy trong
Glucozô ng ng
phaân töû coù nhoùm –CHO.
Glucozô taùc duïng vôùi Cu(OH)2 cho dung dòch
Glucozô ng
maøu xanh lam, vaäy trong phaân töû coù nhieàu nhoùm
–OH ôû vò trí keà nhau.
Glucozô taïo este chöùa 5 goác axit CH3COO-,
Glucozô
vaäy trong phaân töû coù 5 nhoùm –OH.
1.Daïng maïch hôû
1. ng ch
CH2OH CHOH CHOH CHOH CHOH CH O
4 3 2
5
6 1
Hoaëc vieát thu goïn CH2OH(CHOH)4CHO
2. Daïng maïch voøng
Glucozô coù 2 nhieät ñoä noùng chaûy khaùc nhau, nhö
vaäy coù 2 daïng caáu taïo khaùc nhau.
Trong phaân töû glucozô coù nhoùm –OH coù theå
phaûn öùng vôùi nhoùm –CHO cho caùc caáu taïo daïng
voøng H H
CH2OH CH2OH
6 6 6
CH2OH
O O Oβ
O
H
H H
5
H OH
5 5
C
4 1
OH H OH
4
H
1
HO H
OH
4
HO OH H
HO H
1
α
3 2 2
3 3 2
OH
H OH
H OH
H
III. TÍNH CHAÁT HOÙA HOÏC
III.
Glucozô coù tính chaát hoùa hoïc cuûa röôïu
Glucozô co
ña chöùc vaø anñehit ñôn chöùc
1. Tính chaát cuûa röôïu ña chöùc
a)Taùc duïng vôùi Cu(OH)2
ng
Cu(OH)2 raén bò tan trong dd glucozô ôû nhieät ñoä
thöôøng cho dd maøu xanh lam cuûa phöùc ñoàng
ng ng
glucozô
C6H12O6 + Cu(OH)2 (C6H11O6)2Cu +2H2O
Phöùc ñoàng glucozô
b) Phaûn öùng taïo este
Glucozô coù theå taïo este chöùa 5 goác axit trong
phaân töû C6H7O(OCOCH3)5 khi cho glucozô
taùc duïng vôùi anhiñrit axetic coù maët piriñin
2. Tính chaát cuûa nhoùm anñehit
a) Oxi hoùa glucozô
a) Oxi
a1. Oxi hoùa glucozô baèng AgNO3 trong dd
a1. Oxi ng
NH3 (phaûn öùng traùng göông).
ng ng
CH2OH(CHOH)4COOH + 2 Ag
CH2OH(CHOH)4CH=O + Ag2O NH3
to
Axit gluconic
a2. Oxi hoùa glucozô baèng Cu(OH)2 khi ñun noùng
Ñun noùng hoãn hôïp dd glucozô vaø Cu(OH)2 trong
moâi tröôøng kieàm thaáy keát tuûa ñoû gaïch, ñoù laø
Cu2O
Gluconat Natri
o
NaOH t CH2OH(CHOH)4COONa
CH2OH(CHOH)4CH=O+2Cu(OH)2 +
+ Cu2O +3H2O
b. Phaûn öùng khöû glucozô
Pha öùng öû glucozô
Daãn khí hidro vaøo dung dòch glucozô ñun
dung dòch
noùng coù Ni laøm xuùc taùc sinh ra moät röôïu
ng Ni la
ña chöùc goïi laø sobitol .
Ni,to CH2OH(CHOH)4CH2OH
CH2OH(CHOH)4CH=O + H2
Sobitol
3. Phaûn öùng leân men röôïu
Khi coù chaát xuùc taùc cuûa enzim, dd glucozô leân
men cho röôïu etylic vaø khí cacbonic
enzim
C6H12O6 30 -35o C 2C2H5OH + 2CO2
IV. ÖÙNG DUÏNG VAØ ÑIEÀU CHEÁ
ÖÙNG NG
1.ÖÙng duïng
ng ng
Laøm thuoác chöõa beänh
nh
Duøng ñeå traùng göông, traùng ruoät bình thuûy.
ng ng tra ng
2. Ñieàu cheá
2.
Glucozô ñöôïc ñieàu cheá baèng caùch thuûy phaân
Glucozô ñö ng ch
tinh boät nhôø axit xuùc taùc
HCl 40% nC
(C6H10O5)n + nH2 O 6H12O6
V ÑOÀNG PHAÂN CUÛA GLUCOZÔ: FRUCRTOZÔ
NG
Fructozô C6H12O6 laø moät polihiñoxi xeton, coù
co
coâng thöùc thu goïn
CH2OH CHOH CHOH CHOH C CH2OH
1
2
4 3
5
6
O
Daïng 5 caïnh coù hai ñoàng phaân α vaø β
CH2OH HOCH2 O
O H
1
1
HOCH2
6
5
OH OH 6
H H
2 2
5
OH CH2OH
OH 3
H4 3 4
H
OH H
OH
β -Fructozô
α -- Fructozô
Fructozô laø chaát raén keát tinh, deã tan trong nöôùc
coù vò ngoït hôn ñöôøng mía, coù nhieàu trong quaû
ngoït, ñaëc bieät laø maät ong (40%), laøm cho maät
ong coù vò ngoït ñaäm
Tính chaát hoùa hoïc: tính chaát cuûa röôïu ña chöùc,
Khoâng coù tính chaát cuûa anñehit
CUÛNG COÁ
CU NG
1. Haõy nhaän bieát dung dòch caùc hôïp chaát sau baèng
Haõ dung dòch ng
phöông phaùp hoùa hoïc:
a) Glucozô, glixerin
glixerin
b) Glucozô, fomanñehit, röôïu etylic
foman
c) Glucozô, glixerin, röôïu etylic
glixerin
2a)Taïi sao dd glucozô ñöôïc truyeàn tröïc tieáp cho
sao
beänh nhaân yeáu söùc caàn caáp cöùu vôùi bieät danh
nh
“huyeát thanh ngoït”.
b)Trong nöôùc tieåu ngöôøi bò beänh tieåu ñöôøng coù
nh ng
chöùa moät löôïng nhoû glucozô. Neâu phaûn öùng
ng Neâ ng
hoùa hoïc maø em ñaõ hoïc ñeå nhaän bieát söï coù
maëtcuûa glucozô trong nöôùc tieåu. Vieát PTPÖ.
tcu Vie
3. Haõy ñieàn nhöõng töø hay cuïm töø thích hôïp vaøo
3.
nhöõng choã troáng trong caùc caâu döôùi ñaây:
ng
B. Coù nhieàu nhoùm –OH
A. Röôïu ña chöùc
D. Dd maøu xanh lam
C. Phöùc baïc amoniac
E. Hôïp chaát höõu cô taïp chöùc F.Vò trí keà nhau
G. Cn(H2O)m H. Fructozô
Phaân töû glucozô taùc duïng vôùi Cu(OH)2 cho… (1)...,
ng
vaäy trong phaân töû …(2)… ôû …(3)… Töông töï nhö
glucozô, … (4)… coäng vôùi hiñro cho …(5)…, bò oxihoùa
ng
bôûi…(6)… trong moâi tröôøng bazô. Cacbonhiñrat laø
ng
nhöõng …(7)… vaø ña soá chuùng coù coâng thöùc chung laø
ng
…(8)…
1D; 2B; 3E; 4H; 5A; 6C; 7E; 8G
1D; B; 3E; H; 5A; 6C; 7E;
DẶN DOØ
1/ Baøi taäp 1,2,3,4,5,6 (SGK)
1/ Ba
2/ Chuaån bò baøi môùi : saccarozô
2/ Chua saccarozô
