Giáo trình học Tài chính doanh nghiệp_ Chương 6
Tài liệu tham khảo môn Tài chính doanh nghiệp_ Chương " Phân tích tài chính" dành cho sinh viên chuyên ngành kinh tế, tài chính ngân hàng.
CHUYEÂN ÑEÀ:
PHAÂN TÍCH TAØI CHÍNH
1
BAÛNG CAÂN ÑOÁI KEÁ TOAÙN
TAØI SAÛN 2002 2001
1. Voán baèng tieàn 2.540 2.081
2. Ñaàu tö taøi chính ngaén haïn 1.800 1.625
3. Caùc khoaûn phaûi thu 18.320 16.850
4. Haøng toàn kho 27.530 26.470
z TAØI SAÛN LÖU ÑOÄNG 50.190 47.026
5. Taøi saûn coá ñònh 31.700 30.000
z TAØI SAÛN COÁ ÑÒNH 31.700 30.000
6. TOÅNG TAØI SAÛN 81.890 77.026
NGUOÀN VOÁN
7. Caùc khoaûn phaûi traû 9.721 8.340
8. Vay ngaén haïn ngaân haøng 8.500 5.635
9. Nôï daøi haïn ñeán haïn traû 2.000 2.000
10. Nôï ngaén haïn khaùc 5.302 4.900
Toång Nôï ngaén haïn 25.523 20.875
11. Nôï daøi haïn 22.000 24.000
TOÅNG NÔÏ 47.523 44.875
12. Voán coå phaàn 34.367 32.151
TOÅNG NGUOÀN VOÁN 81.890 77.026
2
BAÛNG BAÙO CAÙO THU NHAÄP
KHOAÛN MUÏC 2002
1.Doanh thu thuaàn 112.760
2.Giaù voán baùn haøng 85.300
3.Laõi goäp 27.460
4.Chi phí hoaït ñoäng 6.540
Chi phí baùn haøng 9.400
Chi phí quaûn lyù
1.Toaøn boä chi phí hoaït ñoäng 15.940
2.Laõi tröôùc thueá vaø laõi vay (EBIT) 11.520
3.Laõi vay 3.160
4.Laõi tröôùc thueá 8.360
5.Thueá thu nhaäp doanh nghieäp (40%) 3.344
6.Laõi roøng 5.016
7.Coå töùc coå phaàn öu ñaõi 2.800
8.Thu nhaäp coå phaàn thöôøng 2.216
9.Lôïi nhuaän giöõ laïi 1.329
10.Soá löôïng coå phaàn thöôøng (ngaøn coå phaàn) 1.300
11.Giaù thò tröôøng moãi coå phaàn 20
12.Giaù soå saùch moãi coå phaàn 26,44
13.Thu nhaäp moãi coå phaàn (EPS) 1,704
14.Coå töùc moãi coå phaàn 0,68
3
1
CAÙC TYÛ SOÁ TAØI CHÍNH
z Tyû soá thanh toaùn ño löôøng khaû naêng thanh toaùn cuûa coâng ty.
z Tyû soá hoaït ñoäng ño löôøng möùc ñoä hoaït ñoäng lieân quan ñeán taøi
saûn cuûa coâng ty.
z Tyû soá ñoøn baåy cho thaáy vieäc söû duïng nôï cuûa coâng ty coù aûnh
höôûng nhö theá naøo ñeán hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh.
z Tyû soá sinh lôïi bieåu hieän khaû naêng taïo laõi cuûa taøi saûn vaø voán
chuû sôû höõu.
z Tyû soá giaù trò thò tröôøng cho thaáy coâng ty ñöôïc caùc nhaø ñaàu tö
ñaùnh giaù nhö theá naøo.
4
1-TYÛ SOÁ THANH TOAÙN – LIQUIDITY RATIOS
z Tyû soá thanh toaùn hieän haønh – Current ratio
Moät trong nhöõng thöôùc ño khaû naêng thanh toaùn cuûa
moät coâng ty ñöôïc söû duïng roäng raõi nhaát laø khaû naêng
thanh toaùn hieän haønh.
Taøi saûn löu ñoäng
Tyû soá thanh toaùn hieän haønh R c =
Nôï ngaén haïn
(1) + (2) + (3) + (4) 50.190
Rc = = = 1,97
(7) + (8) + (9) + (10) 25.523
5
1- TYÛ SOÁ THANH TOAÙN - – LIQUIDITY
RATIOS
z Tyû soá thanh toaùn nhanh – Quick ratio
Tyû soá thanh toaùn nhanh döïa treân “Taøi saûn coù tính
thanh khoaûn“, bao goàm taát caû taøi saûn löu ñoäng tröø
haøng toàn kho.
Taøi saûn löu ñoäng − Haøng toàn kho
Tyû soá thanh toaùn nhanh R q =
Nôï ngaén haïn
(1) + (2) + (3) 22.660
Rc = = = 0,89
(7) + (8) + (9) + (10) 25.523
6
2
2-TYÛ SOÁ HOAÏT ÑOÄNG – ACTIVITY RATIOS
z Soá voøng quay caùc khoaûn phaûi thu – Accounts
receivable turnover ratio
Soá voøng quay caùc khoaûn phaûi thu xem xeùt vieäc thanh
toaùn caùc khoaûn phaûi thu v.v. Khi khaùch haøng thanh
toaùn taát caû caùc hoaù ñôn cuûa hoï, luùc ñoù caùc khoaûn phaûi
thu quay ñöôïc moät voøng.
Doanh thu
Voøng quay caùc khoaûn phaûi thu =
Caùc khoaûn phaûi thu
(3) 18.320
= = = 58,49 ngaøy
(13) : 360 112.760 : 360
7
2-TYÛ SOÁ HOAÏT ÑOÄNG – ACTIVITY RATIOS
z Soá voøng quay haøng toàn kho – Inventory turnover
ratio
Soá voøng quay haøng toàn kho laø moät tieâu chuaån ñaùnh
giaù coâng ty söû duïng haøng toàn kho cuûa mình hieäu
quaû nhö theá naøo.
Doanh thu
Voøng quay haøng toàn kho =
Haøng toàn kho
(13) 112.760
= = 4,09 laàn
(4) 27.530
8
2-TYÛ SOÁ HOAÏT ÑOÄNG – ACTIVITY RATIOS
z Hieäu suaát söû duïng taøi saûn coá ñònh – Sales-to-Fixed
assets ratio
Tyû soá naøy noùi leân moät ñoàng taøi saûn coá ñònh taïo ra
ñöôïc bao nhieâu ñoàng doanh thu. Qua ñoù ñaùnh giaù
hieäu quaû söû duïng taøi saûn coá ñònh ôû coâng ty.
Doanh thu thuaàn
Hieäu suaát söû duïng taøi saûn coá ñònh =
Taøi saûn coá ñònh
(13) 112.760
= = 3,55
(5) 31.700
9
3
2-TYÛ SOÁ HOAÏT ÑOÄNG – ACTIVITY RATIOS
z Hieäu suaát söû duïng toaøn boä taøi saûn – Sales-to-total
assets ratio
Hieäu suaát söû duïng toaøn boä taøi saûn ño löôøng moät
ñoàng taøi saûn tham gia vaøo quaù trình saûn xuaát kinh
doanh seõ taïo ra bao nhieâu ñoàng doanh thu.
Doanh thu thuaàn
Hieäu suaát söû duïng toaøn boä taøi saûn =
Toaøn boä toång taøi saûn
(13) 112.760
= = 1,377 laàn
(6) 81.890
10
2-TYÛ SOÁ HOAÏT ÑOÄNG – ACTIVITY RATIOS
z Hieäu suaát söû duïng voán coå phaàn – Sales-to-equity
ratio
Hieäu suaát söû duïng voán coå phaàn laø chæ tieâu höõu ích
ñeå phaân tích khía caïnh taøi chính cuûa coâng ty. Hieäu
suaát söû duïng voán coå phaàn ño löôøng moái quan heä
giöõa doanh thu vaø voán coå phaàn.
Doanh thu thuaàn
Hieäu suaát söû duïng voán coå phaàn =
Voán coå phaàn
(13) 112.760
= = 3,28 laàn
(12) 34.367
11
2-TYÛ SOÁ HOAÏT ÑOÄNG – ACTIVITY RATIOS
Hieäu suaát söû duïng voán coå phaàn =
Doanh thu thuaàn Doanh thu thuaàn Toång taøi saûn
= = x
Voán coå phaàn Toång taøi saûn voán coå phaàn
=Hieäu suaát söû duïng toång taøi saûn x Boäi soá taøi saûn so voán coå phaàn
81.890
= 1,37 x = 3,28
34.367
12
4
3-TYÛ SOÁ ÑOØN BAÅY TAØI CHÍNH – FINANCIAL
LEVERAGE RATIOS
z Tyû soá nôï treân taøi saûn – Debt ratio
Tyû soá naøy cho thaáy bao nhieâu phaàn traêm taøi saûn cuûa
coâng ty ñöôïc taøi trôï baèng voán vay.
Toång nôï
Tyû soá nôï treân toång taøi saûn =
Toång taøi saûn
(7) + (8) + (9 ) + (10) + (11) 47 .523
= = = 0 ,5803 ≈ 58 ,03 %
(6) 81 .890
13
3-TYÛ SOÁ ÑOØN BAÅY TAØI CHÍNH – FINANCIAL
LEVERAGE RATIOS
z Tyû soá nôï treân voán coå phaàn – Debt–to–equity ratio
Toång nôï
Tyû soá nôï treân voán coå phaàn =
Voán coå phaàn
(7) + (8) + (9) + (10) + (11) 47 .523
= = = 1,383 ≈ 138 ,3%
(12) 34 .367
Nôï daøi haïn
Tyû soá nôï daøi haïn treân voán coå phaàn =
Voán coå phaàn
(11) 22.000
= = = 0,6401 ≈ 64,01%
(12) 34.367
14
3-TYÛ SOÁ ÑOØN BAÅY TAØI CHÍNH – FINANCIAL
LEVERAGE RATIOS
z Tyû soá toång taøi saûn treân voán coå phaàn – Equity
multiplier ratio:
Moät tyû soá khaùc cuõng ñöôïc söû duïng ñeán ñeå tính toaùn
möùc ñoä ñi vay (ruûi ro veà taøi chính) maø coâng ty ñang
gaùnh chòu ñoù laø tyû soá toång taøi saûn treân voán coå phaàn.
Toång taøi saûn
Toång taøi saûn treân voán coå phaàn =
Voán coå phaàn
(6) 81.890
= = = 2,3828 ≈ 238,28%
(12) 34.367
15
5
3-TYÛ SOÁ ÑOØN BAÅY TAØI CHÍNH – FINANCIAL
LEVERAGE RATIOS
z Khaû naêng thanh toaùn laõi vay – Times interest
earned ratio
Tyû soá naøy duøng ñeå ño möùc ñoä maø lôïi nhuaän phaùt sinh
do söû duïng voán ñeå ñaûm baûo traû laõi vay haøng naêm nhö
theá naøo.
EBIT
Khaû naêng thanh toaùn laõi vay =
Laõi vay
11.520
= = 3,645 laàn
3.160
16
4- TYÛ SOÁ SINH LÔÏI – PROFITABILITY RATIOS
z Tyû suaát sinh lôïi treân doanh thu – Net profit margin
ratio
Chæ tieâu naøy noùi leân moät ñoàng doanh thu taïo ra ñöôïc
bao nhieâu ñoàng lôïi nhuaän.
Lôïi nhuaän
Tyûsoá sinh lôïi treân doanh thu =
Doanh thu
=
(22 ) =
5 .016
= 0,0445 = 4 ,45 %
(13 ) 112 .760
17
4-TYÛ SOÁ SINH LÔÏI – PROFITABILITY RATIOS
z Tyû suaát sinh lôïi treân toång taøi saûn – Return on total
assets ratio (ROA)
Chæ tieâu naøy ño löôøng khaû naêng sinh lôïi treân moät ñoàng
voán ñaàu tö vaøo coâng ty.
Laõi roøng
Ty ûsoá sinh lôïi treân toång taøi saûn =
Toång taøi saûn
(22) 5.016
= = = 0,0612 ≈ 6,12 %
(6) 81.890
18
6
4- TYÛ SOÁ SINH LÔÏI – PROFITABILITY RATIOS
z Tyû suaát sinh lôïi treân voán coå phaàn – Return on equity
ratio (ROE)
Ñaây laø chæ tieâu maø nhaø ñaàu tö raát quan taâm vì noù cho
thaáy khaû naêng taïo laõi cuûa moät ñoàng voán hoï boû ra ñeå
ñaàu tö vaøo coâng ty.
Laõi roøng
Ty ûsoá sinh lôïi treân voán coå phaàn =
Voán coå phaàn
=
(22 ) = 5 . 016
= 0 ,1459 = 14 , 59 %
(12 ) 34 .367
19
5- TYÛ SOÁ GIAÙ TRÒ THÒ TRÖÔØNG
(MARKET–VALUE RATIO)
z Thu nhaäp moãi coå phaàn – Earning per share (EPS)
Thu nhaäp moãi coå phaàn quyeát ñònh giaù trò cuûa coå
phaàn bôûi vì noù ño löôøng söùc thu nhaäp chöùa ñöïng
trong moät coå phaàn, noù theå hieän thu nhaäp maø nhaø
ñaàu tö coù ñöôïc do mua coå phaàn.
Thu nhaäp roøng cuûa coå ñoâng thöôøng
Thu nhaäp moãi coå phaàn =
Soá löôïng coå phaàn thöôøng
5.016 − 2.800
= = 1,704 trieäu ñoàng
1.300
20
5- TYÛ SOÁ GIAÙ TRÒ THÒ TRÖÔØNG
(MARKET–VALUE RATIO)
z Tyû leä chi traû coå töùc – Payout ratio
Chæ tieâu tyû leä chi traû coå töùc noùi leân coâng ty chi traû
phaàn lôùn thu nhaäp cho coå ñoâng hay giöõ laïi ñeå taùi ñaàu
tö. Ñaây laø moät nhaân toá quyeát ñònh ñeán giaù trò thò
tröôøng cuûa coå phaàn.
Coå töùc moãi coå phaàn
Tyû leä chi traû coå töùc =
Thu nhaäp moãi coå phaàn
0 , 68
= = 40 %
1 , 704
21
7
5- TYÛ SOÁ GIAÙ TRÒ THÒ TRÖÔØNG
(MARKET–VALUE RATIO)
Tyû soá giaù thò tröôøng treân thu nhaäp – Price-earning
ratio (P/E)
Ñaây chæ tieâu maø nhaø ñaàu tö raát quan taâm vì noù theå
hieän giaù coå phaàn ñaét hay reû so vôùi thu nhaäp.
Giaù thò tröôøng moãi coå phaàn
Tyû soá giaù thò tröôøng thu nhaäp =
Thu nhaäp moãi coå phaàn
20
= = 11,74
1,704
22
5- TYÛ SOÁ GIAÙ TRÒ THÒ TRÖÔØNG
(MARKET–VALUE RATIO)
Tyû suaát coå töùc – Dividend yield
Coå töùc moãi coå phaàn
Tyû suaát coå töùc =
Thu nhaäp moãi coå phaàn
0,68
= = 0,034 = 3,4%
20
23
6. PHÖÔNG PHAÙP ÑAÙNH GIAÙ CAÙC TÆ SOÁ
TAØI CHÍNH
A-Phöông phaùp so saùnh: Caùc chæ soá taøi chính seõ cung caáp
nhieàu thoâng tin hôn khi chuùng ñöôïc so saùnh vôùi caùc chæ soá coù
lieân quan. Caùc nhaø phaân tích thöôøng söû duïng caùc daïng so
saùnh sau:
So saùnh vôùi caùc coâng ty hoaït ñoäng cuøng lónh vöïc
Phaân tích theo xu höôùng
B-Phöông phaùp phaân tích dupont caùc tyû soá taøi chính: Moät
tyû soá taøi chính luùc naøy ñöôïc trình baøy baèng tích moät vaøi tyû soá
taøi chính khaùc.
24
8
A- PHÖÔNG PHAÙP SO SAÙNH
So saùnh vôùi caùc coâng ty hoaït ñoäng cuøng lónh vöïc Ta coù theå
so saùnh caùc chæ soá taøi chính cuûa moät coâng ty vôùi caùc chæ soá
taøi chính cuûa moät soá coâng ty khaùc hoaït ñoäng trong cuøng
lónh vöïc.
Phaân tích theo xu höôùng Xem xeùt xu höôùng bieán ñoäng qua
thôøi gian laø moät bieän phaùp quan troïng ñeå ñaùnh giaù caùc tyû
soá trôû neân xaáu ñi hay ñang phaùt trieån theo chieàu höôùng
toát ñeïp. coù theå so saùnh vôùi naêm tröôùc ñoù, hoaëc theo doõi söï
bieán ñoäng qua nhieàu naêm.
25
B-PHAÂN TÍCH DUPONT CAÙC TYÛ SOÁ TAØI CHÍNH
Laõi roøng
Ty ûsoá sinh lôïi treân voán coå phaàn = =
Voán coå phaàn
Doanh thu thuaàn Laõi roøng
= =
Voán coå phaàn Doanh thu thuaàn
= Hieäu suaát söû duïng voán coå phaàn x Tyû suaát sinh lôïi treân
doanh thu
= Tyû suaát sinh lôïi treân voán coå phaàn = 3,28 x 4,45 = 14,59%
26
B-PHAÂN TÍCH DUPONT CAÙC SOÁ TAØI CHÍNH
Laõi roøng
Ty ûsoá sinh lôïi treân voán coå phaàn = =
Voán coå phaàn
Doanh thu thuaàn Toång taøi saûn Laõi roøng
= x x
Toång taøi saûn Voán coå phaàn Doanh thu thuaàn
Hieäu suaát söû Tyû soá toång taøi Tyû soá sinh lôïi
duïng toång x saûn treân voán x treân doanh
taøi saûn coå phaàn thu
= Tyû suaát sinh lôïi treân voán coå phaàn = 1,37 x 2,3828 x 4,45% = 14,59%
27
9
B-PHAÂN TÍCH DUPONT CAÙC TYÛ SOÁ TAØI CHÍNH
ROE
14,6%
Toång nôï
ROA 1− =
Chia Toång taøi saûn
6,12%
1 − 0 , 5803
Tyû suaát sinh lôïi Voøng quay taøi saûn
Nhaân
treân doanh thu 1,37
4,45%
Laõi roøng Chia Doanh thu Doanh thu Chia Toång taøi saûn
$5.016 $112.760 $112.760 $81.890
Doanh thu
$112.760
Tröø Taøi saûn löu ñoäng Taøi saûn coá ñònh Taøi saûn khaùc
$50.190 $31.700 $0
Toång chi phí
$107.744
Tieàn & ñaàu tö ngaén haïn
Giaù voán haøng baùn $4.340
$85.300
Chi phí hoaït ñoäng Khoaûn phaûi thu
$15.940 $18.320
Laõi vay Haøng toàn kho
$3.160 $27.530
Thueá thu nhaäp DN
Taøi saûn löu ñoäng khaùc
$3.344
$0
28
B-PHAÂN TÍCH DUPONT CAÙC TYÛ SOÁ TAØI CHÍNH
Chi tieát hôn nöõa ta coù theå phaân tích tyû suaát sinh lôïi treân voán
coå phaàn thaønh ba tyû soá nhö sau:
Doanh thu thuaàn Toång taøi saûn Laõi roøngï
= x x
Toång taøi saûn Voán coå phaàn Doanh thu thuaàn
Hieäu suaát Tyû soá toång Tyû suaát
söû duïng taøi saûn treân sinh lôïi
= x x
toång taøi voán coå treân
saûn phaàn doanh thu
Tyû suaát sinh lôïi treân voán coå phaàn = 1,37 x
2,3828 x 4,45% = 14,59%
29
7. MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ GAËP PHAÛI KHI PHAÂN
TÍCH BAÙO CAÙO TAØI CHÍNH
Thöù nhaát, söï khaùc bieät giöõa giaù trò theo soå saùch keá toaùn
vaø giaù trò thò tröôøng cuûa caùc loaïi taøi saûn vaø nguoàn voán
nhaát laø trong ñieàu kieän coù laïm phaùt cao. Ñieàu naøy ñaõ boùp
meùo caùc baùo caùo taøi chính vaø keùo theo tính khoâng chính
xaùc cuûa caùc chæ soá taøi chính.
Thöù hai, do caùc nguyeân taéc keá toaùn phoå bieán ñöôïc söû
duïng ñaõ laøm cho vieäc xaùc ñònh thu nhaäp cuûa coâng ty
khoâng ñuùng vôùi giaù trò thaät cuûa noù.
30
10
7. MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ GAËP PHAÛI KHI PHAÂN
TÍCH BAÙO CAÙO TAØI CHÍNH
Chuùng toâi ñöa ra lôøi khuyeân cho nhöõng ngöôøi söû duïng caùc
chæ soá naøy nhö sau:
Caùc chæ soá taøi chính ít khi cho caâu traû lôøi, nhöng chuùng
giuùp baïn coù nhöõng caâu hoûi ñuùng.
Khoâng coù moät chuaån möïc quoác teá cho caùc chæ soá taøi
chính. Suy nghó moät chuùt vaø caûm nhaän seõ coù giaù trò hôn
raát nhieàu so vôùi vieäc aùp duïng caùc coâng thöùc moät caùch
muø quaùng.
Baïn caàn moät caùi moác ñeå ñaùnh giaù vò theá taøi chính cuûa
coâng ty: So saùnh caùc chæ soá taøi chính vôùi naêm tröôùc
hoaëc so saùnh vôùi chæ soá cuûa caùc coâng ty hoaït ñoäng cuøng
ngaønh.
31
11
