Giáo trình Điểm Số Rockall
Hệ thống tính điểm số nguy cơ Rockall dùng để dự báo những bệnh nhân có nguy cơ diễn biến đến kết cuộc xấu sau một lần xuất huyết tiêu hoá trên cấp.
Rockall và các đồng sự đã xác định được một số các yếu tố nguy cơ độc lập, sau này được chứng minh là có thể dự báo chính xác tỉ lệ tử vong.
Điểm Số Rockall
Hệ thống tính điểm số nguy cơ Rockall dùng để dự báo những bệnh nhân
có nguy cơ diễn biến đến kết cuộc xấu sau một lần xuất huyết tiêu hoá trên cấp.
Rockall và các đồng sự đã xác định được một số các yếu tố nguy cơ độc
lập, sau này được chứng minh là có thể dự báo chính xác tỉ lệ tử vong.
Hệ thống tính điểm dùng các tiêu chí lâm sàng (lớn tuổi, bệnh kèm, shock)
cùng các dữ kiện nội soi (chẩn đoán, bằng chứng xuất huyết cấp).
Điểm số này được gọi theo tên của giáo sư Tim Rockall, là người đầu tiên
đã chủ yếu nghiên cứu.
Thang Điểm
Diễn dịch kết quả
Tổng số điểm tính bằng phép cộng đơn giản. Điểm số 8 sẽ có nguy cơ tái xuất huyết và tử vong cao.
Xem thêm
• Phân loại Forrest về xuất huyết tiêu hoá
Phân loại Forrest là một phân loại dùng với mục đích so sánh và tuyển chọn
bệnh nhân xuất huyết tiêu hoá trên để thực hiện điều trị nội soi.[1]
A- Phân loại Forrest
Hình ảnh nội soi của một ổ loét tá tràng ở phần sau của hành tá tràng không
có dấu hiệu xuất huyết gần đây. Đây là một thương tổn phân loại Forrest III.
1-Xuất Huyết Cấp
Forrest I a (Máu phun thành tia)
Forrest I b (Máu thấm, chảy rỉ rả)
2-Các dấu hiệu xuất huyết mới xảy ra gần đây
Forrest II a (mạch máu thấy rõ)
Forrest II b (cục máu đông kết dính)
Forrest II c (kết tụ hematin trên nền ổ loét)
3-Các thương tổn không có xuất huyết
Forrest III (thương tổn không có dấu hiệu xuất huyết xảy ra gần đây)[2]
B- Áp Dụng
Phân loại Forrest được dùng để phân cấp bệnh nhân xuất huyết tiêu hoá trên
xét về mặt nguy cơ tử vong cao hay thấp. Phân loại này còn là một phương pháp
có giá trị để đánh giá nguy cơ tái xuất huyết và thường được dùng trong lượng giá
hiệu quả của các phương thức điều trị nội soi can thiệp [3]. Một tiền cứu có đối
chứng thực hiện bởi các Tiến sĩ Walter Heldwein, J. Schreiner, José Pedrazzoli
Júnior và P.Lehnhert thuộc Bệnh Viện Đại Học München (Đức) cho thấy "Tiêu
chuẩn Forrest là thiết yếu cho việc đặt kế hoạch điều trị nội soi thích hợp và phẫu
thuật khẩn cấp trong những trường hợp loét tiêu hoá xuất huyết"
• Thang điểm Glasgow-Blatchford
Thang điểm xuất huyết Glasgow-Blatchford (GBS) là một công cụ sàng lọc
để đánh giá khả năng một bệnh nhân xuất huyết tiêu hoá trên cấp tính (UGIB) có
cần đến các can thiệp nội khoa hay không (vd. truyền máu hoặc can thiệp nội
soi)[1].
Một nghiên cứu mới đây đăng tải trên tờ Lancet cho thấy có thể xác định
được những bệnh nhân nào chưa cần nhập viện sau xuất huyết tiêu hoá trên cấp
(UGIB).
H3-Ổ loét tiêu hoá có khả năng gây xuất huyết
Các ưu điểm của GBS so với thang điểm Rockall, thường được dùng để
đánh giá nguy cơ tử vong ở những bệnh nhân UGIB, bao gồm việc không có các
biến số chủ quan (vd. độ trầm trọng của các bệnh hệ thống) và không cần thiết
phải nội soi thực quản dạ dày tá tràng (OGD) để hoàn tất việc tính điểm – một đặc
trưng duy nhất của GBS.
H4-Hình ảnh loét và nguy cơ xuất huyết tiêu hoá do thuốc NSAID
Trong một nghiên cứu đăng tải trên tạp chí Lancet ngày 3 tháng 1 năm
2009, 16% bệnh nhân đến với xuất huyết tiêu hoá trên cấp tính (UGIB) có điểm số
GBS là "0", được xem là thấp. Không có trường hợp nào tử vong hoặc cần đến can
thiệp trong số các bệnh nhân này, và họ đều có thể được điều trị hiệu quả tại khoa
điều trị ngoại trú.
Các Tiêu Chuẩn
Điểm số được tính toán theo bảng dưới đây:
Thang Điểm Glasgow-Blatchford
Chỉ điểm nguy cơ lúc nhập viện và Giá trị thành phần trong thang
điểm
Ure huyết
≥6·5 Điểm: 1
Điểm: 2
Có suy tim
Điểm: 2
Trong nhóm được thừa nhận (validation group), điểm số từ 6 trở lên đi kèm
với tăng trên 50% nguy cơ cần thiết phải can thiệp
Điểm số bằng "0" nếu có tất cả các yếu tố sau đây:
1. Hemoglobin >12.9 g/dL (nam) hoặc >11.9 g/dL (nữ)
2. Huyết áp tâm thu >109 mm Hg
3. Mạch H5-Đốt điện cầm máu xuất huyết tiêu hoá do loét tá tràng qua nội soi
