Ngày giảng : 11/1/2010
LỚP LƯỠNG CƯ
Tiết 37 - Bài 35: ẾCH ĐỒNG
I. Mục tiêu:
- Nêu được đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch đồng thích nghi với đời sống vừa nước vừa
cạn.
- Trình bày được sự sinh sản và phát triển của ếch đồng.
- Rèn kỹ năng quan sát, phân tích.
II. Phương tiện dạy học:
- Tranh cấu tạo ngoài của ếch đồng.
- Mô hình con ếch.
- Mẫu vật: ếch nuôi trong lồng.
III. Hoạt động dạy và học:
1 - Tổ chức : 7A.........../36 7B........../34 7C........../33
2- Kiểm tra bài cũ:
? Nêu đặc điểm chung và vai trò của lớp cá?
3- Bài mới:
* Mở bài:Lớp lưỡng cư bao gồm những động vật vừa ở nước, vừa ở cạn: ếch đồng, nhái bén,
chẫu chàng...
* Phát triển bài:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Đời sống
* Mục tiêu: HS tìm hiểu được đời sống của ếch đồng
Cho HS tìm hiểu thông tin trong SGK. Tìm hiểu thông tin trong SGK.
? ếch đồng thường sống ở đâu? Kết luận:
+ ếch thường sống ở những nơi ẩm ướt,
? Thức ăn của ếch đồng là những loại gì? gần bờ nước(ao, hồ, ...).
+ ếch thường ăn sâu bọ, cua, cá con, giun, ...
kiếm mồi vào ban đêm. Là động vật biến
nhiệt.
* Kết luận: - ếch có đời sống vừa ở nước , vừa ở cạn.
- Kiếm ăn vào ban đêm.
- Có hiện tượng trú đông.
- Là động vật biến nhiệt
Hoạt động 2: Cấu tạo ngoài và di chuyển
* Mục tiêu: HS nắm được đặc điểm cấu tạo ngoài và di chuyển của ếch đồng
Cho HS quan sát cách di chuyển của ếch ở a. Cách di chuyển:
trên cạn và dưới nước. Quan sát cách di chuyển của ếch qua mẫu
vật.
Kết luận:
? ở trên cạn ếch di chuyển như thế nào? ếch có 2 cách di chuyển: Nhảy cóc ở trên cạn
? ở dưới nước ếch di chuyển như thế nào? và bơi ở dưới nước.
b – Cấu tạo ngoài:
- GV y/c HS quan sát H35.1, 2, 3. --> Hoàn - HS dựa vào kết quả quan sát -> Tự hoàn
thành bảng SGK. thành bảng 1.
? Nêu đặc điểm ngoài của ếch thích nghi với - HS thảo luận trong nhóm thống nhất ý kiến.
đới sống ở cạn? - HS giải thích ý nghĩa thích nghi -> Lớp bổ
? Đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch thích nghi sung.
với đới sống ở nước?
- GV treo abngr phụ nghi nội dung các đặc
điểm thích nghi ---> Y/c HS giải thích ý nghĩa
thích nghi của từng đặc điểm.
- GV chốt lại bảng chuẩn.
Đặc điểm hình dạng và cấu tạo ý nghĩa thích nghi
- Đầu dẹp nhọn, khớp với thân thành 1 khối thuôn nhọn về -> Giảm sức cản của nước khi
phía trước bơi.
- Mắt và lỗ mũi ở vị trí cao trên đầu ( Mũi thông với khoang -> Khi bơi vừa thở vừa quan sát.
miệng và phổi, vừa ngửi vừa thở ) -> Giúp hô hấp trong nước.
- Da trần phủ chất nhầy và ẩm dễ thấm khí. -> Bảo vệ mắt, giữ mắt khỏi bị
- Mắt có mí giữ nước mắt do tuyến lệ tiết ra, tai có màng nhĩ. khô, nhận biết âm thanh trên cạn.
-> Thuận lợi cho việc di chuyển.
- Chi 5 phần, có ngón chia đốt linh hoạt. -> Tạo thành chân bơi để vảy
nước.
- Các chi sau có màng bơi căng giữa các ngón.
Hoạt động 3: Sinh sản và phát triển
* Mục tiêu: HS biết được sự sinh sản của ếch đồng
Cho HS tìm hiểu thông tin trong SGK, quan sát Tự thu thập thông tin, quan sát hình vẽ trong
H35.4. SGK.
? ếch thường sinh sản vào thời gian nào trong
năm? Đặc điểm sinh sản của ếch như thế
nào? Kết luận:
* Sinh sản: - Vào cuối mùa xuân, đầu mùa hè.
- Thụ tinh ngoài, đẻ trứng.
* Tập tính: ếch đực ôm lưng ếch cái, đẻ trứng
ở các bờ nước.
* Phát triển: Trứng --> Nòng nọc --> ếch.
? So sánh sự sinh sản và phát triển của ếch ( Phát triển có biến thái )
với cá?
? Trong quá trình phát triển của nòng nọc có
những đặc điểm gì?
4. Củng cố:- Kiểm tra đánh giá:
Cho HS đọc phần kết luận trong SGK.
? Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch thích nghi với điều kiện sống ở nước, ở cạn?
5. Hướng dẫn về nhà:
HS về nhà học và trả lời các câu hỏi trong SGK.
Chuẩn bị giờ sau thực hành.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Ngày giảng : 12/1/2010
Tiết 38 - Bài 36: Thực hành:
Quan sát cấu tạo trong của ếch đồng trên mẫu mổ
I. Mục tiêu bài học:
- Nhận dạng và xác định vị trí các cơ quan của ếch trên mẫu mổ.
- Tìm những cơ quan thích nghi với đời sống ở cạn, những cấu tạo chưa hoàn chỉnh.
- Rèn luyện kỹ năng quan sát, phân tích.
- Phối hợp làm việc hợp tác trong nhóm nhỏ.
II. Phương tiện dạy học:
- Mẫu ếch mổ sẵn.
- Mô hình cấu tạo trong của ếch đồng, mô hình bộ xương ếch.
- Tranh vẽ H36.1, H36.2, H36.3
III. Hoạt động dạy và học:
1- Tổ chức : 7A.........../36 7B........../34 7C........../33
2- Kiểm tra:
Kiểm tra sự chuẩn bị của HS và GV.
- Nội dung:ư
3. Bài mới:
Hoạt động 1: Tìm hiểu bộ xương ếch
GV cho HS quan sát tranh vẽ H36.1.
? Nêu vai trò bộ xương ếch và ý nghĩa thích nghi vơi đời sống.
*Kết luận:
+Bộ xương ếch gồm: Xương đầu, xương cột sống, xương đai vai, xương
đai hông và các xương chi.
+ Chức năng: Tạo bộ khung nâng đỡ cơ thể.
Là nơi bám của cơ giúp ếch di chuyển.
Tạo thành khoang bảo vệ não, tuỷ sống và nội
quan.
Hoạt động 2: Tìm hiểu các nội quan
GV cho HS quan sát H36.2 và H36.3.
? Hệ mạch dưới da của ếch là hệ mạch gì?
? Cấu tạo trong của ếch gồm những bộ phận nào?
HS các nhóm quan sát hình vẽ.
* Kết luận:
* Hệ tiêu hoá: ống bài tiết: Miệng, hầu, thực quản, dạ dày, ruột, h. môn
Tuyến bài tiết: Gan, mật, tuỵ
* Hệ tuần hoàn: - Tim 3 ngăn: 2 tâm nhĩ, 1 tâm thất.
- Có 2 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể là máu pha.
* Hệ hô hấp: - Phổi có cấu tạo đơn giản.
- Hô hấp bằng da là chủ yếu.
* Hệ bài tiết: Gồm thận và bóng đái.
* Hệ thần kinh: - Não : Bán cầu não, não giữa, não trung gian, tiểu não và hành tuỷ.
- Các dây thần kinh.
* Hệ sinh dục: - Con cái: Có 2 buồng trứng và 2 ống dẫn trứng.
- Con đực có 2 tinh hoàn, không có cơ quan giao cấu.
4. Củng cố- Kiểm tra đánh giá:
GV nhận xét các nhóm thực hành.
Kiểm tra và đánh giá một số bài thu hoạch của HS.
5. Hướng dẫn về nhà:
Tìm hiểu đặc điểm các cơ quan bên trong của ếch.
So sánh với cá.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Ngày giảng : 18/1/2010
Tiết 39 - Bài 37:
Đa dạng và đặc điểm chung của lớp lưỡng cư
I. Mục tiêu:
- Nêu được những đặc điểm để phân biệt ba bộ trong lớp Lưỡng cư ở Việt Nam.
- Nêu được đặc điểm nơi sống và tập tính tự vệ các đại diện của các bộ lưỡng cư kể
trên.
- Nêu được vai trò của Lưỡng cư đối với con người.
- Nêu được những đặc điểm chung của Lưỡng cư.
II. Phương tiện dạy học:
Tranh một số loài lưỡng cư: H37.1.( Nếu có)
Bảng phụ.
III. Hoạt động dạy và học:
1- Tổ chức: 7A.........../36 7B........../34 7C........../33
2- Kiểm tra bài cũ:
? Nêu đặc điểm hệ hô hấp và hệ tuần hoàn của ếch? So sánh với cá?
3- Bài mới:
* Mở bài: Lưỡng cư gồm những loài ĐVCXS phổ biến ở đồng ruộngvà các miền đất nước.....
*Phát triển bài:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Đa dạng về thành phần loài
Cho HS tìm hiểu phần thông tin trong SGK. Tìm hiểu thông tin và quan sát hình vẽ.
Giới thiệu các bộ lưỡng cư.
Cho HS quan sát H37.1. Kết luận:
? Cá cóc Tam Đảo có những đặc điểm gì? + Lưỡng cư có khoảng 4000 loài, chia làm 3
? ếch giun có những đặc điểm gì? bộ chính:
. Bộ lưỡng cư có đuôi(Cá cóc Tam đảo):
Cho HS thực hiện lệnh trong SGK. Thân dài, đuôi dẹp, 4 chi gần bằng nhau.
Hoạt động chủ yếu về ban đêm.
. Bộ lưỡng cư không đuôi(ếch đồng): Có
số lượng loài lớn. Có đặc điểm là thân
ngắn, 2 chi sau dài hơn 2 chi trước:
Những loài phổ biến trong bộ: ếch cây,
ễnh ương, cóc nhà, ... Chúng hoạt động
chủ yếu về ban đêm.
. Bộ lưỡng cư không chân(ếch giun):
Không có chân, thân dài.
Hoạt động 2: Đa dạng về môi trường sống và tập tính
Cho HS quan sát các đại diện của lưỡng cư Tìm hiểu thông tin và thực hiện lệnh.
qua hình vẽ. Hoàn chỉnh bảng trong SGK.
Thực hiện lệnh và hoàn chỉnh bảng trong
SGK.
Bảng: Một số đặc điểm sinh học của lưỡng cư
Đặc điểm nơi
Tên đại diện Hoạt động Tập tính tự vệ
sống
1. Cá cóc Tam Đảo Chủ yếu trong Ban đêm Trốn chạy ẩn nấp
nước
2. ễnh ương lớn ưa sống ở nước Ban đêm Doạ nạt
hơn
3. Cóc nhà ưa sống trên cạn Chiều và đêm Tiết nhựa độc
4. ếch cây Chủ yếu sống trên Ban đêm Trốn chạy ẩn nấp
cây, bụi rậm
5. ếch giun Chui luồn trong Cả ngày và đêm Trốn chạy ẩn nấp
đất xốp
Hoạt động 3: Đặc điểm chung của Lưỡng
cư
Cho HS thực hiện lệnh trong SGK. Thực hiện lệnh trong SGK.
? Nêu đặc điểm chung của Lưỡng cư? Kết luận:
+ Lưỡng cư là ĐV có xương sống, thích
nghi với đời sống vừa nước vừa cạn.
Da trần ẩm ướt. Di chuyển bằng 4 chi.
Hô hấp bằng da và phổi.
Hệ tuần hoàn tim 3 ngăn, 2 vòng tuần hoàn.
Máu pha đi nuôi cơ thể.
Thụ tinh ngoài. Nòng nọc phát triển qua
nhiều biến thái.
Là ĐV biến nhiệt.
Hoạt động 4: Vai trò của Lưỡng cư
Cho HS tìm hiểu thông tin trong SGK. Tìm hiểu thông tin và trả lời câu hỏi.
Kết luận:
? Lưỡng cư có những vai trò gì? + Vai trò:
? Cần phải bảo vệ Lưỡng cư bằng cách nào? . Làm thực phẩm cho người. Một số làm
thuốc.
. Diệt sâu bọ, bảo vệ mùa màng.
* Bả o vệ :
. Gây nuôi những loài có ý nghĩa kinh tế.
4.Kiển tra đánh giá:
- GV chốt kiến thức bài học
- Cho HS đọc kết luận trong SGK.
- Kiểm tra các câu hỏi trong SGK.
5. Hướng dẫn về nhà:
- HS về nhà học thuộc các câu hỏi trong SGH.
- Đọc mục “Em có biết”.
- Tìm hiểu thằn lằn.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Ngày giảng : 19/1/2010
LỚP BÒ SÁT
Tiết 40 - Bài 38: Thằn lằn bóng đuôi dài
I. Mục tiêu :
- Nêu được những điểm giống nhau và khác nhau giữa đời sống của thằn lằn bóng đuôi
dài với ếch đồng.
- Nêu được những đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn thích nghi với điều kiện sống ở
cạn.
- So sánh cấu tạo ngoài và sự sinh sản của thằn lằn bóng đuôi dài với ếch đồng để thấy
cấu tạo của thằn lằn thích nghi với đời sống ở cạn.
- Miêu tả được sự cử động của thân và được phối hợp với trật tự cử động của các chi
trong sự di chuyển. Đặc điểm của sự di chuyển bằng cách bò sát.
II. Phương tiện dạy học:
- Mô hình con thằn lằn.
- Mẫu vật con thằn lằn.
- Bảng phụ.
III. Hoạt động dạy và học:
1- Tổ chức : 7A.........../36 7B........../34 7C........../33
2- Kiểm tra bài cũ:
? Nêu đặc điểm chung và vai trò của lớp lưỡng cư?
3- Bài mới:
* Mở bài: GV
* Phát triển bài:
Hoạt động 1: Tìm hiểu về dời sống.
- GV y/c HS n.cứu thong tin SGK, làm bài tập: - HS tự thu nhận thông tin, kết hợp với kiến
So sánh đặc điểm đời ssóng của thằn lằn với thức đã học để hàon thành phiếu học tập.
ếch đồng. - 1 HS lên trình bày.
- GV kẻ phiếu học tập lên bảng, gọi 1 HS lên
hoàn thành bảng.
- GV chốt lại kiến thức.
Đặc điểm Thằn lằn ếch đồng
Nơi sống và - Sống và bắt mồi ở nơi kho ráo - Sống và bắt mồi ở nơi ẩm ướt cạnh
hoạt động ác khu vực nước.
Thời gian kiếm Ban ngày Ban đêm
mồi
Tập tính - Thích phơi nắng - Thích ở nơi tối hoặc có bóng râm
- Trú đông trong các hốc đất khô - Trú đong trong các hốc đất ẩm bên
ráo vực nước hoặc trong bùn.
Sinh sản - Thụ tinh trong - Thụ tinh ngoài
- Trứng có vỏ dai - Phát triển qua biến thái.
- Phát triển trực tiếp
- Qua bài học trên GV y/c HS rút ra kết luận - HS tự rút ra KL
? Nêu đặc điểm sinh sản của thằn lằn?
? Vì sao số lượng trứng của thằn lằn lại ít? * Kết kuận:
? Vỏ trứng trằn lằn có ý nghĩa gì với đời sống + Đời sống: - Sống nơi kho ráo, thích phơi
ở cạn? nắng.
ăn sâu bọ
Có tập tính trú đông
- Là Đv biến nhiệt
+ Sinh sản: Thụ tinh trong
- Trứng có vỏ dai, nhiều noãn hoàng, phát
triển trực tiếp.
Hoạt động 2: Cấu tạo ngoài và di chuyển
Cho HS tìm hiểu thông tin trong SGK, quan sát a. Cấu tạo ngoài:
tranh và mô hình, quan sát mẫu vật. Tìm hiểu thông tin, quan sát tranh, mô hình và
? Đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn? mẫu vật.
Cho HS thực hiện lệnh, hoàn chỉnh bảng trong Hoàn chỉnh bảng.
SGK.
Bảng: Đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn bóng đuôi dài
thích nghi với đời sống ở cạn
STT Đặc điểm cấu tạo ngoài ý nghĩa thích nghi
1 Da khô, có vảy sừng bao bọc Ngăn cản sự thoát hơi nước của cơ thể
Phát huy được các giác quan nằm trên đầu, tạo
2 Có cổ dài
điều kiện bắt mồi dễ dàng
Bảo vệ mắt, giữ nước mắt để màng mắt không
3 Mắt có mi cử động, có nước mắt
bị khô
Màng nhĩ nằm trong 1 hốc nhỏ Bảo vệ màng nhĩ và hướng các dao động âm
4
bên đầu thanh vào màng nhĩ
5 Thân dài, đuôi rất dài Động lực chính của sự di chuyển
6 Bàn chân có 5 ngón có vuốt Tham gia sự di chuyển trên cạn
Cho HS quan sát sự di chuyển của thằn lằn, b. Di chuyển
tìm hiểu thông tin trong SGK. Quan sát H38.2. HS quan sát thằn lằn di chuyển, quan sát
hình vẽ trong SGK.
? Thằn lằn di chuyển như thế nào? Kết luận:
+ Thằn lằn di chuyển uốn mình liên tục,
đuôi và thân có sự co duỗi với sự hỗ trợ của
các chi và vuốt sắc làm con vật bám sát vào
đất và tiến lên phía trước.
4. Củng cố:- Kiển tra đánh giá:
- Cho HS đọc phần Kết luận trong SGK.
- Kiểm tra các câu hỏi trong SGK.
5. Hướng dẫn về nhà:
- HS về nhà học và trả lời các câu hỏi trong SGK.
- Tìm hiểu phần “Em có biết”
- Tìm hiểu cấu tạo trong của thằn lằn.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Ngày giảng :
Tiết 41: Cấu tạo trong của Thằn lằn
I. Mục tiêu bài học:
- Nêu được đặc điểm cấu tạo trong của thằn lằn thích nghi với đời sống hoàn toàn ở
cạn.
- So sánh sự tiến hoá các cơ quan: Bộ xương, tuần hoàn, hô hấp, thần kinh của thằn lằn
và ếch đồng.
- Rèn luyện kỹ năng phân tích, so sánh.
- Phối hợp làm việc, hợp tác trong nhóm nhỏ.
II. Đồ dùng dạy học:
- Mô hình cấu tạo trong của thằn lằn.
- Tranh H39.1, H39.2, H39.3, H39.4.
III. Hoạt động dạy và học:
1- Tổ chức
2- Kiểm tra bài cũ:
? Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn thích nghi với điều kiện sống?
- Bài mới:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Bộ xương
Cho HS quan sát tranh bộ xương thằn lằn. Quan sát tranh bộ xương thằn lằn và
- GV giải thích: Xuất hiện xương sườn cùng với thực hiện lệnh.
xương mỏ ác làm thành lồng ngực có tầm quan
trọng trong sự hô hấp ở cạn. * Kết luận: Bộ xương gồm:
- GV y/c HS đối chiếu bộ xương thằn lằn với bộ + Xương đầu.
xương ếch. + Xương cột sống:
? Nêu đặc điểm bộ xương thằn lằn so với bộ - Đốt sống cổ: 8 đốt --> cổ rất linh
xương ếch? hoạt, phạm vi quan sát rộng.
+ Thằn lằn xuất hiện xương sườn -> tham ra QT - Đốt sống thân: mang xương sườn,
hô hấp. một số kết hợp với xương mỏ ác làm
+ Đốt sống cổ gồm 8 đốt -> cử động linh hoạt. thành lồng ngực bảo vệ nội quan và
+ Cột sống dài. tham gia vào hô hấp.
+ Đai vai khớp với cột sống -> chi trước linh hoạt. - Đốt sống đuôi dài. Tăng ma sát cho
=> Tất cả các đặc điểm đó thích nghi với đời sự vận chuyển trên cạn.
sống ở cạn. + Xương chi: Xương đai và các
xương chi.
Hoạt động 2: Các cơ quan dinh dưỡng
Cho HS quan sát tranh vẽ H39.2, H39.3 trong SGK. Quan sát các hình vẽ và so sánh các hệ
cơ quan của thằn lằn với ếch theo bảng
sau:
? Hệ tiêu hoá của thằn lằn gồm những bộ phận * Hệ tiêu hoá.
nào? - ống tiêu hoá phân hoá rõ.
? Những Đ Đ nào khác với hệ tiêu hoá của ếch? - Ruọt già có khả năng hấp thụ lại
? Khả năng hấp thụ lại nước có ý nghĩa gì với nước.
thằn lằn khi sống ở cạn?
? Hệ tuần hoàn của thằn lằn có gì giống và khác
của ếch?
* Hệ tuần hoàn:
- Tim 3 ngăn: 2 tâm nhĩ, 1 tâm thất.
- Có 2 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ
? Hệ hô hấp của thằn lằn khác ếch ở điểm nào? ý thể là máu pha.
nghĩa? * Hệ hô hấp:
=> Tuần hoàn và hô hấp phù hợp với đời sống ở - Phổi có nhiều vách ngăn.
cạn. - Sự thông khí nhờ xuất hiện các cơ
liên sườn.
? Nước tiểu cuae thằn lằn liên quan gì đến đới * Hệ bài tiết:
sống ở cạn? ( chống mất nước) - Có thận sau.
Cho HS hoàn chỉnh bảng. - Xoang huyệt có khả năng hấp thụ
lại nước --> nước tiểu đặc.
Bảng: Đặc điểm các cơ quan dinh dưỡng của thằn lằn so với ếch
Các nội quan Thằn lằn ếch
Phổi có nhiều ngăn. Cơ liên sườn Phổi đơn giản, ít vách ngăn.
Hô hấp
tham gia vào hô hấp Chủ yếu hô hấp bằng da
Tim 3 ngăn, tâm thất có vách hụt Tim 3 ngăn (2 tâm nhĩ và 1 tâm thất,
Tuần hoàn
(máu ít pha trộn hơn) máu pha trộn nhiều hơn)
Thận sau.
Thận giữa.
Bài tiết Xoang huyệt có khả năng hấp
Bóng đái lớn.
thụ lại nước (nước tiểu đặc)
Hoạt động 3: Thần kinh và giác quan
Cho HS tìm hiểu thông tin trong SGK. Tìm hiểu thông tin, quan sát hình vẽ
Quan sát H39.4. trong SGK.
? Bộ não của thằn lằn có cấu tạo như thế nào so với
bộ não ếch?
Kết luận:
+ Bộ não của thằn lằn phát triển
? Nêu đặc điểm các giác quan của thằn lằn? hơn so với ếch: Có não trước và
Cho HS quan sát mô hình não thằn lằn. tiểu não phát triển. Liên quan đến
đời sống phức tạp hơn.
+ Giác quan: Tai có màng nhĩ nằm
sâu trong hốc nhỏ. Chưa có vành
tai.
Mắt cử động rất linh hoạt. Mắt có
mi và tuyến lệ
4. Củng cố:
Cho HS đọc kết luận trong SGK.
Kiểm tra các câu hỏi trong SGK.
5. Hướng dẫn về nhà:
HS về nhà học và trả lời các câu hỏi trong SGK.
Tìm hiểu đa dạng và đặc điểm chung của bò sát.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Ngày soạn :
Ngày giảng :
Tiết 42: đa dạng và đặc điểm chung
của lớp bò sát
I. Mục tiêu bài học:
- Phân biệt được 3 bộ bò sát thường gặp: Bộ có vảy, bộ rùa và bộ cá sấu bằng những
đặc điểm cấu tạo ngoài.
- Nêu được đặc điểm cấu tạo ngoài và tập tính của một số loài khủng long thích nghi
với đời sống của chúng.
- Nêu được đặc điểm chung và vai trò của bò sát.
- Giáo dục ý thức học tập và tìm hiểu bộ môn.
II. Đồ dùng dạy học:
- Tranh sự đa dạng của bò sát.
- Tranh một số loài khủng long.
III. Hoạt động dạy và học:
1- Tổ chức
2- Kiểm tra bài cũ:
? Trình bày đặc điểm cấu tạo trong của thằn lằn thích nghi với đời sống ở cạn?
3- Bài mới:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Đa dạng của bò sát
Cho HS tìm hiểu thông tin, quan sát H40.1 Tìm hiểu phần thông tin và quan sát các hình
trong SGK. vẽ trong SGK.
Kết luận:
+ Lớp bò sát rất đa dạng. Có 6500 loài và
? Nêu đặc điểm của bộ rùa, bộ có vảy, bộ cá được chia thành 3 bộ.
sấu? . Bộ có vảy(Thằn lằn, rắn): Hàm ngắn, răng
nhỏ. Không có mai và yếm. Trứng có màng
dai.
. Bộ cá sấu(Cá sấu xiêm): Hàm dài, răng
lớn, trứng có vỏ đá vôi. Không có mai và
yếm.
. Bộ rùa(Rùa, ba ba): Hàm không có răng.
Trứng có vỏ đá vôi. Có mai và có yếm.
Hoạt động 2: Các loài khủng long
Cho HS tìm hiểu thông tin trong SGK. Quan sát a. Sự ra đời và thời đại phồn thịnh của
H40.2. khủng long:
Tìm hiểu thông tin và thực hiện lệnh.
? Bò sát cổ đã phát triển như thế nào? Quan sát H40.2.
Cho HS thực hiện lệnh trong SGK. Kết luận:
+ Tổ tiên của bò sát hình thành cách đây
khoảng 280 – 230 triệu năm. Bò sát cổ đã
phát triển rất mạnh mẽ. Đây là thời kỳ phồn
thịnh nhất của bò sát. Gọi là thời đại bò
sát(Thời đại khủng long). Có nhiều loài bò
sát to lớn thích nghi với những môi trường
sống khác nhau.
b. Sự diệt vong của khủng long:
Tìm hiểu phần thông tin.
Cho HS tìm hiểu phần thông tin trong SGK, Thực hiện lệnh.
thực hiện lệnh. Kết luận:
+ Nguyên nhân:
? Nguyên nhân khủng long bị tiêu diệt? Do điều kiện sống, khí hậu không thuận lợi.
? Những điều kiện khí hậu như thế nào khiến Do sự cạnh tranh giữa chim và thú.
bò sát bị tiêu diệt? Vì vậy đa số các loài khủng long bị tiêu
diệt. Chỉ còn một số loài cỡ nhỏ thích nghi
với điều kiện sống tồn tại đến ngày nay.
Hoạt động 3: Đặc điểm chung của bò sát
Cho HS thực hiện lệnh. Thực hiện lệnh SGK và rút ra đặc điểm
? Nêu các đặc điểm chung của bò sát? chung.
Kết luận:
+ Bò sát là lớp ĐVCXS thích nghi với điều
kiện sống ở cạn.
+ Da khô, có vảy sừng.
+ Chi yếu, có vuốt sắc.
+ Phổi có nhiều vách ngăn.
+ Tim 3 ngăn có vách hụt, máu pha đi nuôi
cơ thể.
+ Thụ tinh trong, trứng có vỏ dai.
+ Là ĐV biến nhiệt.
Hoạt động 4: Vai trò
Cho HS tìm hiểu thông tin. Tự tìm hiểu thông tin và rút ra kết luận.
Kết luận:
+ ích lợi:
? Nêu các vai trò của bò sát? . Có ích cho nông nghiệp: Tiêu diệt sâu bọ,
diệt chuột.
. Có giá trị thực phẩm quý: Rùa, ba ba,...
. Làm dược phẩm: Rắn, trăn.
. Sản phẩm mỹ nghệ:
+ Tác hại:
. Một số gây độc cho người
4. Củng cố:
Cho HS đọc phần kết luận trong SGK.
Kiểm tra các câu hỏi trong SGK.
5. Hướng dẫn về nhà:
Hướng dẫn HS học theo câu hỏi trong SGK.
Đọc mục “Em có biết”.
Tìm hiểu chim bồ câu.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Ngày soạn :
Ngày giảng :
Lớp chim
Tiết 43: Chim bồ câu
I. Mục tiêu bài học:
- Tìm hiểu đời sống và giải thích được sự sinh sản của chim bồ câu là tiến bộ hơn thằn
lằn bóng đuôi dài.
- Giải thích được cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay lượn.
- Phân biệt được kiểu bay vỗ cánh của chim bồ câu với kiểu bay lượn của chim hải âu.
II. Đồ dùng dạy học:
- Tranh vẽ cấu tạo ngoài của chim bồ câu.
- Mô hình chimbồ câu.
- Bảng phụ.
III. Hoạt động dạy và học:
1- Tổ chức
2- Kiểm tra bài cũ:
? Nêu đặc điểm chung và vai trò của lớp bò sát?
3- Bài mới:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Đời sống
Cho HS tìm hiểu thông tin trong SGK. Tự tìm hiểu thông tin.
? Chim bồ câu thường sống ở những đâu? Kết luận:
+ Tổ chim của chim bồ câu hiện nay là từ bồ
? Thân nhiệt của chim bồ câu như thế nào? câu núi, thích nghi với điều kiện sống hoang
? Chim bồ câu sinh sản như thế nào? dã, bay lượn.
+ Thân nhiệt của chim bồ câu cao, ổn định.
Là ĐV hằng nhiệt.
+ Thụ tinh trong, đẻ trứng. Trứng có vỏ dai
và nhiều noãn hoàn. Được chim bố và chim
mẹ ấp, sau 3 tuần thì nở thành chim non.
Chim non được chim bố và chim mẹ mớm
bằng sữa diều.
Hoạt động 2: Cấu tạo ngoài và di chuyển
a. Cấu tạo ngoài:
Cho HS quan sát tranh cấu tạo ngoài của chim Quan sát tranh và mô hình chim bồ câu, kết
bồ câu, kết hợp với mô hình chim bồ câu. hợp với tranh trong SGK.
? Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ Tự hoàn chỉnh bảng trong SGK.
câu thích nghi với điều kiện sống? Kết luận:
+ Đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu:
Bảng1: Đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu
Đặc điểm cấu tạo ngoài ý nghĩa thích nghi
Thân: Hình thoi Giảm sức cản không khí khi bay
Chi trước: Cánh chim Quạt gió (động lực của sự bay), cản không khí khi
hạ cánh
Chi sau: 3 ngón trước,1 ngón saul Giúp chim bám chặt vào cành câu và khi hạ cánh
Lông ống: Có các sợi lông làm thành Làm cho cánh chim khi giang ra tạo nên một diện
phiến mỏng tích rộng
Lông tơ: Có các sợi lông mảnh làm Giữ nhiệt, làm cơ thể nhẹ
thành chùm lông xốp
Mỏ: Mỏ sừng bao lấy hàm, không Làm đầu chim nhẹ
có răng
Cổ: Dài, khớp đầu với thân Phát huy tác dụng của giác quan, bắt mồi, rỉa lông
Cho HS tìm hiểu thông tin. Quan sát H41.3 b. Di chuyển:
và thực hiện lệnh. Tìm hiểu thông tin.
? Chim bồ câu có kiểu bay vỗ cánh khác với Quan sát H41.3
kiểu bay lượn của chim hải âu như thế nào? Hoàn thành bảng 2.
Bảng 2: So sánh kiểu bay vỗ cánh và bay lượn
Các động tác bay Kiểu bay vỗ cánh Kiểu bay lượn
(Chim bồ câu) (Chim hải âu)
Cánh đập liên tục +
Cánh đập chậm rãi và không liên tục +
Cánh dang rộng mà không đập +
Bay chủ yếu dựa vào sự nâng đỡ của không khí và
+
sự thay đổi các luồng gió
Bay chủ yếu dựa vào động tác vỗ cánh +
4. Củng cố:
Cho HS đọc phần kết luận trong SGK.
? Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với điều kiện sống?
? So sánh kiểu bay vỗ cánh và kiểu bay lượn?
5. Hướng dẫn về nhà:
Hướng dẫn HS tìm hiểu các câu hỏi trong SGK.
Đọc mục “Em có biết”.
Chuẩn bị giờ sau thực hành.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Ngày soạn :
Ngày giảng :
Tiết 44: Thực hành: quan sát bộ xương, mẫu mổ chim bồ câu
I. Mục tiêu bài học:
- Phân tích được đặc điểm của bộ xương chim bồ câu thích nghi với đời sống bay.
- Xác định vị trí và đặc điểm cấu tạo của các hệ cơ quan: Tiêu hoá, hô hấp, tuần hoàn,
bài tiết.
- Rèn kỹ năng quan sát, nhận biết, phân tích.
- Làm việc hợp tác trong nhóm nhỏ.
II. Chuẩn bị:
- Tranh bộ xương chim bồ câu.
- Tranh cấu tạo trong của chim bồ câu.
- Mẫu mổ chim bồ câu.
III. Hoạt động dạy và học:
1- Tổ chức
2- Kiểm tra:
? Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với điều kiện sống?
3- Bài mới:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Quan sát bộ xương chim bồ câu
Cho HS quan sát bộ xương chim bồ câu trên tranh vẽ và mô Các nhóm quan sát bộ xương
hình. kết hợp với mô hình.
? Bộ xương chim bồ câu gồm có những phần nào? Tự xác định các thành phần
của bộ xương.
Hướng dẫn HS nêu đặc điểm cấu tạo của bộ xương chim Kết luận:
bồ câu theo bảng: . Bộ xương của chim bồ câu
gồm:
Xương đầu, xương thân,
xương chi.
. Xương của chim nhẹ, xốp,
mỏng, vững chắc, thích nghi
với sự bay.
Bảng: Đặc điểm cấu tạo của bộ xương chim bồ câu
Các bộ phận của bộ Đặc điểm cấu tạo ý nghĩa với sự bay
xương
Hoạt động 2: Quan sát các nội quan trên mẫu mổ
Cho HS thực hiện lệnh: Quan sát các Các nhóm quan sát cấu tạo trong trên
nội quan trên mẫu mổ kết hợp với hình mẫu mổ kết hợp với tranh.
vẽ và hoàn chỉnh bảng trong SGK. Hoàn chỉnh bảng trong SGK.
Bảng: Thành phần cấu tạo của một số hệ cơ quan
Các hệ cơ quan Các thành phần cấu tạo trong hệ
Tiêu hoá 1-2-3-4-5-14
Hô hấp 10-11
Tuần hoàn 8-9
Bài tiết 13
4. Củng cố và kiểm tra đánh giá:
GV nhận xét giờ thực hành của các nhóm.
Gọi HS đại diện các nhóm lên chỉ các hệ cơ quan trên mẫu mổ và trên tranh vẽ.
Kiểm tra, đánh giá các nhóm qua giờ thực hành.
5. Hướng dẫn về nhà:
HS về nhà tìm hiểu cấu tạo trong của chim bồ câu.
Ngày soạn :
Ngày giảng :
Tiết 45: cấu tạo trong của chim bồ câu
I. Mục tiêu bài học:
- Nêu được hoạt động của các cơ quan dinh dưỡng: tiêu hoá, tuần hoàn, bài tiết, hô hấp
và cơ quan sinh sản, thần kinh, giác quan.
- Phân tích được đặc điểm cấu tạo của chim thích nghi với điều kiện sống bay.
- Rèn kỹ năng phân tích, so sánh.
- Giáo dục ý thức tìm hiểu bộ môn.
II. Đồ dùng dạy học:
- Tranh vẽ các hệ cơ quan bên trong của chim bồ câu.
- Mô hình cấu tạo trong của chim bồ câu.
- Mô hình bộ não chim.
III. Hoạt động dạy và học:
1- Tổ chức
2- Kiểm tra bài cũ:
? Hãy kể các cơ quan dinh dưỡng của chim bồ câu?
3- Bài mới:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Các cơ quan dinh dưỡng
a. Tiêu hoá:
Cho HS tìm hiểu thông tin trong SGK. Tìm hiểu thông tin. Trả lời câu hỏi.
? Cơ quan tiêu hoá của chim bồ câu hoàn + Hệ tiêu hoá của chim bồ câu hoàn chỉnh
chỉnh hơn bò sát như thế nào? hơn bò sát nên tốc độ tiêu hoá cao hơn.
b. Tuần hoàn:
Cho HS quan sát tranh hệ tuần hoàn. Tìm Quan sát tranh và tìm hiểu thông tin.
hiểu thông tin và thực hiện lệnh trong SGK. Kết luận:
? Tim của chim bồ câu có gì khác tim của + Tim 4 ngăn. Gồm 2 nửa riêng biệt. Máu đi
thằn lằn? nuôi cơ thể giàu ôxi và chất dinh dưỡng. Trao
đổi chất mạnh.
c. Hô hấp:
Quan sát tranh và tìm hiểu thông tin.
Cho HS tìm hiểu thông tin, quan sát H43.2. Kết luận:
? So sánh hệ hô hấp của chim bồ câu với + Phổi của chim gồm 1 mạng ống khí dày
thằn lằn? đặc tạo nên bề mặt trao đổi khí rộng thông
với các túi khí (9 túi khí) len lỏi giữa các cơ
quan, đảm bảo yêu cầu ôxi cao khi chim bay.
Túi khí còn làm giảm khối lượng riêng của
chim và làm giảm ma sát của các nội quan khi
chim bay.
d. Bài tiết và sinh dục:
Tự tìm hiểu thông tin trong SGK.
Quan sát H43.3.
Cho HS tìm hiểu thông tin trong SGK. Kết luận:
? Hệ bài tiết và sinh dục của chim bồ câu + Bài tiết:
thích nghi với điều kiện sống bay như thế Thận sau giống bò sát (số lượng cầu thận
nào? lớn).
? Sự sinh sản của chim bồ câu có gì giống và + Sinh sản:
khác so với bò sát? Hệ sinh dục con đực có 1 đôi tinh hoàn và các
ống dẫn tinh. Con cái chỉ có buồng trứng và
ống dẫn trứng bên trái phát triển.
Hoạt động 2: Thần kinh và giác quan
Cho HS tìm hiểu thông tin trong SGK và Tìm hiểu thông tin.
quan sát H43.4. Quan sát hình vẽ kết hợp với mô hình.
Quan sát mô hình bộ não chim bồ câu. Kết luận:
? Bộ não của chim bồ câu có đặc điểm cấu + Bộ não chim phát triển liên quan đến đời
tạo như thế nào? So sánh với bộ não của bò sống phức tạp và phạm vi hoạt động rộng.
sát? Não trước, tiểu não có nhiều nếp nhăn và
? Nêu các giác quan của chim bồ câu? phát triển hơn nhiều so với bò sát.
+ Các giác quan:
. Mắt có mí thứ 3 rất mỏng. Nên mắt của
chim rất tinh.
. Tai: Đã có ống tai ngoài.
4. Củng cố:
Cho HS đọc phần kết luận trong SGK.
Kiểm tra các câu hỏi theo SGK.
5. Hướng dẫn về nhà:
Tìm hiểu sự đa dạng và đặc điểm chung của chim.
Học bài và trả lời các câu hỏi trong SGK.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Ngày soạn :
Ngày giảng :
Tiết 46: đa dạng và đặc điểm chung
của lớp chim
I. Mục tiêu bài học:
- Nêu được những đặc điểm cơ bản để phân biệt được 3 nhóm: Chim chạy, chim bay và
chim bơi.
- Trình bày được đặc điểm cấu tạo của đà điểu thích nghi với tập tính chạy nhanh trên
sa mạc. Nêu được các đặc điểm chung của lớp chim.
- Giáo dục ý thức học tập và tìm hiểu bộ môn.
II. Đồ dùng dạy học:
Tranh H44.1, H44.2, H44.3.
Bảng phụ.
III. Hoạt động dạy và học:
1- Tổ chức
2 - Kiểm tra bài cũ:
? Nêu cấu tạo hệ tiêu hoá, hệ hô hấp, hệ tuần hoàn của chim bồ câu? So sánh với bò
sát?
3- Bài mới:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Nhóm chim chạy(Đà điểu)
Cho HS tìm hiểu phần thông tin, quan sát Tự tìm hiểu thông tin và quan sát hình vẽ.
H44.1. Kết luận:
? Nêu đặc điểm cấu tạo của đà điểu? + Đời sống:
Đà điểu không biết bay, thích nghi với tập
tính chạy nhanh trên thảo nguyên và hoang
mạc khô nóng.
Cánh ngắn, yếu. Chân to, khoẻ. Có 2 đến 3
ngón.
Hoạt động 2: Nhóm chim bơi(Chim cánh cụt)
Cho HS tìm hiểu thông tin và quan sát Tự tìm hiểu thông tin và quan sát hình vẽ.
H44.2. Kết luận:
? Đời sống và cấu tạo của chim cánh cụt? + Chim cánh cụt không biết bay, đi lại vụng
về. Thích nghi với đời sống bơi lội trong
biển.
+ Có bộ lông dày, không thấm nước. Chân
ngắn, có 4 ngón, có màng bơi.
Hoạt động 3: Nhóm chim bay(Chim bồ câu, chim én, ...)
Cho HS tìm hiểu thông tin và quan sát Tự tìm hiểu thông tin và quan sát hình vẽ.
H44.3. Kết luận:
? Nhóm chim bay gồm những loài chim nào? + Nhóm chim bay gồm hầu hết những chim
Đặc điểm của nhóm chim bay? hiện nay. Là những chim biết bay với mức
Cho HS hoàn thiện bảng trong SGK. độ khác nhau. Thích nghi với lối sống khác
nhau: Bơi lội, ăn thịt, ...
Cánh phát triển, chân có 4 ngón.
Hoạt động 3: Đặc điểm chung và vai trò của chim
Cho HS thực hiện lệnh trong SGK. a. Đặc điểm chung:
? Nêu các đặc điểm chung của lớp chim? Thực hiện lệnh. Nêu các đặc điểm chung.
Kết luận:
+ Chim là ĐV có xương sống, thích nghi với
sự bay và những điều kiện sống khác nhau.
Mình có lông vũ bao phủ.
Chi trước biến đổi thành cánh.
Có mỏ sừng bao bọc.
Phổi có mạng ống khí, có túi khí tham gia vào
sự hô hấp.
Tim 4 ngăn, máu đỏ tươi đi nuôi cơ thể.
Trứng có vỏ đá vôi, có hiện tượng ấp trứng
và nuôi con bằng sữa diều.
Là ĐV hằng nhiệt.
b. Vai trò của lớp Chim:
Tự tìm hiểu thông tin và trả lời câu hỏi.
Kết luận:
Cho HS tìm hiểu thông tin. + ích lợi:
? Nêu các vai trò của lớp Chim trong tự . Chim có ích cho nông nghiệp: ăn sâu bọ và
nhiên và đời sống con người? gặm nhấm.
. Cung cấp thực phẩm, làm đồ dùng, đồ trang
trí, làm cảnh.
. Một số được huấn luyện để săn mồi, phục
vụ du lịch.
. Một số giúp phát tán cây trồng.
+ Có hại:
. Có loài ăn hạt, ăn quả, ăn cá.
. Một số là ĐV trung gian truyền bệnh.
4. Củng cố:
HS đọc phần kết luận trong SGK.
Kiểm tra các câu hỏi trong SGK.
5. Hướng dẫn về nhà:
Học và trả lời các câu hỏi trong SGK.
Đọc mục “Em có biết”
Chuẩn bị giờ sau thực hành.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Ngày soạn :
Ngày giảng :
Tiết 47: Thực hành: xem băng hình về đời sống và tập tính của chim
I. Mục tiêu bài học:
- Củng cố mở rộng bài học qua băng hình về đời sống và tập tính của chim bồ câu và
những loài chim khác.
- Biết cách ghi chép tóm tắt những nội dung đã xem trên băng hình.
- Giáo dục ý thức tìm hiểu các loài chim.
II. Chuẩn bị:
Băng hình, máy chiếu.
Các kiến thức trong phần lớp Chim.
III. Hoạt động dạy và học:
1- Tổ chức:
2- Kiểm tra:
3- Nội dung:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Sự di chuyển
a. Bay và lượn:
Cho HS quan sát kiểu bay đập cánh và Quan sát băng hình về sự bay và lượn của chim.
kiểu bay lượn của chim qua băng hình. Các nhóm tự thảo luận và rút ra kết luận.
? Kiểu bay đập cánh khác với kiểu bay
lượn như thế nào? b. Những kiểu di chuyển khác:
Quan sát băng hình. Rút ra kết luận:
Cho HS quan sát băng hình về sự di . Di chuyển bằng cách leo chèo (Vẹt, gõ kiến).
chuyển của một số loài chim: Gõ kiến, . Di chuyển bằng cách đi, chạy, nhảy(Đà điểu,
vẹt, đà điểu, ... chim sẻ,...).
. Di chuyển bằng cách bơi, bay(Le le, cốc,
vịt,...)
Hoạt động 2: Kiếm ăn
Cho HS quan sát cách kiếm ăn của một số Quan sát trên băng hình về cách kiếm ăn của
loài chim qua băng hình. chim.
? Chim có những cách kiếm ăn như thế Kết luận:
nào? + Chim có nhiều nhóm kiếm ăn khác nhau:
Nhóm chim ăn thịt, nhóm chim ăn hạt ăn quả, ...
Hoạt động 3: Sinh sản
Cho HS quan sát băng hình về sự sinh sản Quan sát băng hình và nêu cách sinh sản của
của các loài chim, cách ấp trứng nuôi con từng loại chim.
của chúng.
Hoạt động 4: Thu hoạch
Cho HS thực hiện lệnh trong SGK. Thực hiện lệnh và hoàn chỉnh bài thu hoạch.
Tóm tắt những nội dung chính của băng
hình.
4. Củng cố và kiểm tra đánh giá:
Nhận xét giờ thực hành.
Kiểm tra một số bài thu hoạch của các nhóm.
5. Hướng dẫn về nhà:
Tìm hiểu tiếp các loài chim và tập tính của chúng.
Tìm hiểu về thỏ.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Ngày soạn :
Ngày giảng :
LỚP THÚ
Tiết 48: Thỏ
I. Mục tiêu bài học:
- Tìm hiểu đời sống và giải thích được sự sinh sản của thỏ là tiến bộ hơn chim bồ câu,
giải thích cấu tạo ngoài của thỏ thích nghi với đời sống và tập tính lẩn trốn kẻ thù.
- Tìm hiểu đặc điểm di chuyển của thỏ.
II. Đồ dùng dạy học:
Tranh H46.1, H46.2, H46.3, H46.4.
Mô hình con thỏ.
III. Hoạt động dạy và học:
1- Tổ chức:
2- Kiểm tra bài cũ:
? Nêu đặc điểm chung và vai trò của lớp Chim?
3- Bài mới:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Đời sống
Cho HS tìm hiểu phần thông tin trong SGK. Tìm hiểu thông tin và quan sát hình vẽ.
Quan sát H46.1. Kết luận:
? Thỏ thường sống ở đâu và có những tập + Thỏ thường sống ở trong các ven rừng,
tính gì? bụi rậm. Có tập tính đào hang và ẩn náu kẻ
thù.
+ Thỏ thường kiếm ăn vào buổi chiều hay
? Thỏ kiếm ăn như thế nào? ban đêm. Thức ăn là cỏ và lá cây. Bằng cách
gặm nhấm.
+ Là ĐV hằng nhiệt.
? Sự sinh sản của thỏ có đặc điểm gì? + Sinh sản: Có sự thụ tinh trong, thai phát
triển trong tử cung của thỏ mẹ. Có nhau
thai(hiện tượng thai sinh).
Con non yếu, được nuôi bằng sữa mẹ.
Hoạt động 2: Cấu tạo ngoài và di chuyển
a. Cấu tạo ngoài:
Cho HS quan sát tranh H46.2, quan sát mô Quan sát tranh vẽ, mô hình.
hình con thỏ. Kết hợp với tìm hiểu thông tin Tìm hiểu thông tin.
trong SGK. Kết luận: Theo bảng SGK.
? Nêu các đặc điểm cấu tạo ngoài của thỏ
thích nghi với điều kiện sống?
Cho HS hoàn chỉnh bảng trong SGK.
Bảng. Đặc điểm cấu tạo ngoài của thỏ thích nghi
với đời sống và tập tính lẩn trốn kẻ thù
Bộ phận cơ thể Đặc điểm cấu tạo ngoài Sự thích nghi với đời sống và tập tính
lẩn trốn kẻ thù
Bộ lông Bộ lông dày, xốp Giữ nhiệt và lẩn trốn kẻ thù an toàn.
Chi (có vuốt) Chi trước: ngắn Đào hang và di chuyển
Chi sau: dài, khoẻ Bật nhảy xa giúp thỏ chạy nhanh khi bị
săn đuổi
Giác quan Mũi thính và lông xúc giác Thăm dò thức ăn, phát hiện được kẻ
nhanh nhạy thù.
Tai thính, vành tai lớn và dài, Định hướng âm thanh, phát hiện sớm kẻ
cử động theo các phía thù.
b. Di chuyển:
Cho HS quan sát H46.4, tìm hiểu thông tin. Quan sát hình vẽ và tìm hiểu thông tin.
Thực hiện lệnh trong SGK. Kết luận:
? Thỏ di chuyển bằng cách nào? + Thỏ di chuyển bằng cách nhảy đồng thời
bằng cả 2 chân sau.
? Tại sao thỏ chạy không dai sức bằng thú ăn + Thỏ chạy theo đường chữ Z còn thú ăn thịt
thịt song trong một số trường hợp vẫn thoát thì chạy theo kiểu rượt đuổi nên bị mất đà.
khỏi được nanh vuốt của kẻ thù?
4. Củng cố:
Cho HS đọc phần kết luận trong SGK.
? Nêu cấu tạo ngoài của thỏ thích nghi với điều kiện sống?
? Sự sinh sản của thỏ ưu điểm hơn so với chim như thế nào?
5. Hướng dẫn về nhà:
HS về nhà học và trả lời các câu hỏi trong SGK.
Đọc mục “Em có biết”.
Tìm hiểu cấu tạo trong của thỏ.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Ngày soạn :
Ngày giảng :
Tiết 49: cấu tạo trong của thỏ nhà
I. Mục tiêu bài học:
- Trình bày được đặc điểm cấu tạo và chức năng các hệ cơ quan của thỏ.
- Phâb tích được sự tiến hoá của thỏ so với ĐV ở các lớp trước.
- Rèn kỹ năng quan sát, phân tích, so sánh.
- Phối hợp làm việc hợp tác trong nhóm nhỏ.
II. Đồ dùng dạy học:
Tranh vẽ H47.1, H47.2, H47.3, H47.4.
Mô hình cấu tạo trong của thỏ.
Mô hình bộ não thỏ.
III. Hoạt động dạy và học:
1- Tổ chức
2- Kiểm tra bài cũ:
? Nêu cấu tạo ngoài của thỏ thích nghi với điều kiện sống?
3- Bài mới:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Bộ xương và hệ cơ
a. Bộ xương:
Cho HS quan sát tranh bộ xương thỏ, nghiên Quan sát tranh và nghiên cứu thông tin trả lời
cứu thông tin trong SGK. câu hỏi.
? Bộ xương thỏ có đặc điểm cấu tạo như Kết luận:
thế nào? + Bộ xương thỏ gồm nhiều xương khớp với
? So sánh bộ xương thỏ với bộ xương thằn nhau tạo thành bộ khung và các khoang làm
lằn? nhiệm vụ định hình, nâng đỡ, bảo vệ và vận
động cơ thể.
+ So sánh:
. Bộ xương thỏ giống với bộ xương thằn lằn:
Xương đầu, cột sống, xương chi.
Sự khác nhau giữa bộ xương thỏ và xương thằn lằn:
Bộ xương thằn lằn Bộ xương thỏ
- Đốt sống cổ: nhiều hơn 7. - Đốt sống cổ: 7 đốt
- Xương sườn có cả ở đốt thắt lưng (chưa - Xương sườn kết hợp với đốt sống lưng và
có cơ hoành). xương ức tạo thành lồng ngực(có cơ hoành).
- Các chi thẳng góc, nâng cơ thể lên cao.
- Các chi nằm ngang (bò sát)
b. Hệ cơ:
Cho HS tìm hiểu thông tin trong SGK. Tìm hiểu thông tin.
? Chức năng hệ cơ của thỏ? Trả lời câu hỏi.
Kết luận:
+ Cơ là phần thịt bám vào xương giúp cho sự
vận động cơ thể. Có xuất hiện cơ hoành ngăn
cơ thể thành 2 khoang ngực và bụng.
Hoạt động 2: Các cơ quan dinh dưỡng
Cho HS quan sát mô hình cấu tạo trong của Quan sát mô hình và tranh vẽ.
thỏ kết hợp với quan sát H47.2. Hoàn chỉnh Tự hoàn thiện vào bảng SGK.
bảng trong SGK.
Copyright by webtailieu.net