GẠCH ỐP LÁT HÀ NỘI MÔ
Nguyên liệu tự nhiên thô (đất sét , fenspat, hoá chất) được xử lý
theo nhiều mẻ và đưa vào máy nghiền bi. Tỷ lệ các thành phần nguyên liệu được xác
định một cách cẩn thận và được cho vào một bể lớn -bể trộn- ở đó một máy khuấy sẽ
trộn chúng với nhau.
GẠCH ỐP LÁT HÀ NỘI: Nghiên cứu công ty điển hình
GẠCH ỐP LÁT HÀ NỘI
MÔ TẢ CÔNG TY
Công ty gạch lát Hà Nội là một công ty nhà nước được thành lập năm 1995 tại Hà Nội.
Đây là một công ty cỡ vừa với 800 công nhân và là một thành viên của Tổng công ty
thuỷ tinh và gốm sứ xây dựng Việt Nam thuộc Bộ Xây dựng. Đó là nhà máy đầu tiên ở
Việt Nam sản xuất gạch lát tường và sàn chất lượng cao. Tổng sản phẩm hàng năm là 4
triệu m2, tương đương 12.700 m2/ngày. Sản phẩm của công ty được phân phối trên
khắp cả nước thông qua hệ thống phân phối của hơn 100 đại lý và 5000 điểm bán lẻ vật
liệu xây dựng, và doanh thu hàng năm vào khoảng 19 triệu đôla. Công ty đã quyết định
tham gia vào dự án vì thấy được dự án sử dụng năng lượng hiệu quả có thể mang lại lợi
ích ngay và phương pháp luận sản xuất sạch hơn và tiết kiệm năng lượng
(SXSH&TKNL) có thể giúp họ tiếp tục cải thiện việc sử dụng năng lượng và nâng cao
lợi nhuận.
MÔ TẢ QUY TRÌNH
Chuẩn bị nguyên liệu: Nguyên liệu tự nhiên thô (đất sét , fenspat, hoá chất) được xử lý
theo nhiều mẻ và đưa vào máy nghiền bi. Tỷ lệ các thành phần nguyên liệu được xác
định một cách cẩn thận và được cho vào một bể lớn -bể trộn- ở đó một máy khuấy sẽ
trộn chúng với nhau. Sau khi hỗn hợp được hình thành, được biết như là “hồ”, được đi
qua sàng và vào trong một nam châm điện, bằng cách này các phân tử sắt có khả năng
làm ố bẩn sản phẩm sẽ được loại trừ. Sau khi đi qua trong nam châm, “hồ” sẽ chảy vào
“bể chứa”, tại đây máy khuấy sẽ tiếp tục trộn đều hỗn hợp bằng cách ngăn không cho
vật liệu nặng đọng dưới đáy
Sấy phun: Hỗn hợp được bơm vào máy sấy phun, tại đây hỗn hợp được chuyển thành
bột liệu nhỏ.
Ép/Tạo hình: Gạch thô được tạo hình bằng cách ép các bột liệu nhỏ và sau đó chúng
được đưa vào máy sấy đứng. Sau khi sấy, gạch thô được đưa đi tráng men
In: Giai đoạn tiếp theo là in trên bề mặt gạch. Công đoạn này sử dụng rất nhiều lưới
(thường là rất đắt). Sự phát triển mạnh mẽ trong việc chế tạo lưới in với những đặc tính
và mẫu mã thiết kế trong giai đoạn hiện nay đã từng là mơ ước của các nhà sản xuất
trong một vài năm trước.
Nung: Gạch lát được nung trong lò ở nhiệt độ khoảng 1200oC, sau khi nung mầu sắc và
kiểu dáng đạt được như mong muốn.
1
Hướng dẫn sủ dụng năng lượng hiệu quả trong các ngành công nghiệp ở khu vực Châu Á –
www.energyefficiencyasia.org
Hoàn thiện: Sản phẩm sau khi được kiểm tra và xác định đúng sắc thái, kiểu dáng, gạch
lát sẽ cho vào hộp và đóng gói.
ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP LUẬN
Dự thảo Phương pháp luận Sử dụng Năng lượng Hiệu quả tại Công ty được sử dụng
làm cơ sở đánh giá nhà máy nhằm xác định và thực thi các giải pháp giảm thiểu năng
lượng, nguyên liệu và chất thải. Sau đây là một vài kinh nghiệm bổ ích:
• Nhiệm vụ 1e – Chuẩn bị đề cương đánh giá để lãnh đạo phê duyệt
Phó giám đốc và trưởng phòng kỹ thuật của công ty đã được tham gia khoá tập huấn
kỹ thuật kéo dài một tuần tại Hà Nội (trong trường hợp này nhiệm vụ 2a đã được
thực hiện trước các nhiệm vụ trong bước 1). Điều đó đảm bảo rằng các cấp lãnh đạo
trung và cao cấp trong công ty đã được đào tạo về phương pháp luận sản xuất sạch
hơn và sử dụng năng lượng hiệu quả. Vì lý do đó nên có thể dễ dàng nhận được sự
cam kết của ban lãnh đạo, thành lập nhóm đánh giá, chuẩn bị và phê duyệt đề cương
kiểm toán năng lượng.
Bài học kinh nghiệm: Sự tham gia khoá tập huấn về sử dụng năng lượng hiệu quả
của ban lãnh đạo trung và cao cấp sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nhóm đánh giá
nhận được các hỗ trợ trong quá trình thực hiện dự án sau này. Trưởng nhóm phải
là người có trình độ chuyên môn cao và có quyền ra quyết định.
• Nhiệm vụ 2d – Định lượng các đầu vào và đầu ra để xây dựng số liệu nền
Lượng dầu điêzen tiêu thụ riêng biệt đối với lò nung và máy sấy đứng chưa xác định được bởi
vì chỉ có một đồng hồ đo lượng dầu dùng cho cả hai thiết bị. Để giải quyết vấn đề này, nhóm
SXSH&SDNLHQ yêu cầu phó giám đốc cho ngừng chạy lò trong vòng 1h để xác lượng dầu
tiêu thụ ở máy sấy đứng sau đó lấy lượng dầu DO tiêu thụ của cả hai thiết bi trong 1h trừ đi
lượng DO tiêu thụ ở máy sấy đứng để thu được lượng dầu DO mà lò nung sử dụng trong 1h.
Các số liệu thu được sử dụng như là số liệu nền của máy sấy đứng và lò nung.
Bài học kinh nghiệm: Trong một vài trường hợp, có thể xác định mức nhiên liệu
tiêu thụ của thiết bị cụ thể bằng cách cho dừng hoạt động của một thiết bị khác
trong một thời gian ngắn.
• Nhiệm vụ 3c – Sàng lọc các giải pháp để phân tích tính khả thi
Công ty đã có kế hoạch di chuyển đến một khu công nghiệp mới trong tương lai gần.
Do vậy, chỉ có các giải pháp có chi phí thấp mới được công ty lựa chọn để phân tích
tính khả thi và thực hiện mặc dù một vài giải pháp sẽ giúp công ty tiết kiệm được rất
nhiều chi phí và năng lượng, ví dụ như dự án thu hồi nhiệt. Các giải pháp khác sẽ
được nghiên cứu và thực hiện ngay khi công ty chuyển đến địa điểm mới.
Bài học kinh nghiệm: Chỉ có các giải pháp chi phí thấp được lựa chọn để thực hiện
trong trường hợp công ty có kế hoạch di chuyển đến địa điểm mới
• Bước 6 – Cải tiến thường xuyên
Ban lãnh đạo và nhân viên của công ty đã đưa ra các biện pháp để duy trì hoạt động
nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng. Lãnh đạo công ty đã ban hành các quy định
mới về sử dụng nguyên vật liệu và năng lượng. Việc nâng cao nhận thức về tiết kiệm
Hướng dẫn sủ dụng năng lượng hiệu quả trong các ngành công nghiệp ở khu vực Châu Á–
www.energyefficiencyasia.org 2
GẠCH ỐP LÁT HÀ NỘI: Nghiên cứu công ty điển hình
năng lượng thông qua dự án GERIAP đã thúc đẩy ban lãnh đạo quan tâm hơn đến
các hoạt động tiết kiệm năng lượng và kết quả là các trưởng phòng và nhân viên điều
hành sản xuất đã trở thành những người đi đầu trong việc nhận biết thêm các giải
pháp sử dụng năng lượng hiệu quả.
Bài học kinh nghiệm: Các biện pháp ở cấp quản lý và nhân viên đều cần thiết để duy trì
các hoạt động tiết kiệm năng lượng. Sự tham gia tích cực của ban lãnh đạo và các thành
viên liên quan trong quá trình lập kế hoạch và thực hiện giải pháp là rất quan trọng để
nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng.
GIẢI PHÁP
Đối với 3 khu vực trọng tâm được lựa chọn để đánh giá: lò nung 1, máy sấy
phun 1, máy sấy đứng 1, nhóm SXSH&TKNL đã xác định được 9 giải pháp tiết
kiệm năng lượng và giảm thiểu chất thải, trong đó có 7 giải pháp đã được thực
hiện và tóm tắt trong bảng 1.
Thực hiện những giải pháp này có thể đem lại lợi ích kinh tế đáng kể và giảm
khối lượng lớn khí thải gây hiệu ứng nhà kính vào môi trường
Tổng số vốn đầu tư cho các giải pháp đã được thực hiện vào khoảng 26.753
USD, được lấy từ nguồn vốn riêng của công ty và mang lại tiết kiệm hàng năm
153,423 USD. Thời gian thu hồi vốn chung của công ty là 2 tháng.
3
Hướng dẫn sủ dụng năng lượng hiệu quả trong các ngành công nghiệp ở khu vực Châu Á –
www.energyefficiencyasia.org
Bảng 1: CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ THỰC HIỆN
TRỌNG TÂM/ KỸ THUẬT KHẢ THI VỀ KINH LỢI ÍCH MÔI GHI CHÚ
GIẢI PHÁP SXSH TẾ TRƯỜNG
Sấy đứng 1/ Sử Tuần hoàn/ Đầu tư: Tiết kiện nhiên
dụng nhiệt khí Tái sử dụng US$ 21.500 liệu (DO): 136
thải từ bộ phận Chi phí vận tấn/năm
làm nguội hành: Giảm phát thải
nhanh và cuối US $ 9.642 khí nhà kính 328
cho máy sấy Tiết kiệm hàng tấn
đứng năm:
US $ 36.720
Thời gian hoàn
vốn:
10 tháng
Tái sử dụng bã Tuần hoàn/ Đầu tư: Tiết kiệm điện Bã thải 1000
thải và nước Tái sử dụng US $ 1.853 năng: 2000 tấn/năm
thải Chi phí vận kwh/năm được sử
hành: Giảm lượng dụng làm
US $ 76 nước thải 12.000 “hồ”.
Tiết kiệm hàng m3/năm và bã
năm: thải 1,000
US $ 17.764 tấn/năm
Thời gian hoàn Giảm phát thải
vốn: khí nhà kính 1,2
3 tháng tấn CO2 (nhờ
giảm điện năng
sử dụng cho máy
bơm)
Lò nung/ Lắp Thay đổi thiết Đầu tư: Tiết kiệm điện
đặt bộ biến tần bị/công nghệ US $ 3.400 năng: 14.400
cho hệ thống Tiết kiệm hàng kwh/năm
truyền động lò năm: Tiết kiệm nhiên
nung 2 US $ 7.508 liệu(DO): 24.5
Thời gian hoàn tấn/năm
vốn: Giảm phát thải
6 tháng khí nhà kính 88
tấn
Giảm độ nhiệt Quản lý nội Đầu tư: Reduction of
độ của gạch vi Không đáng kể plastic (PP) by
trước khi đưa Tiết kiệm hàng 6.3 tons/year
vào máy đóng năm:
gói. US $ 10.603
Hướng dẫn sủ dụng năng lượng hiệu quả trong các ngành công nghiệp ở khu vực Châu Á–
www.energyefficiencyasia.org 4
GẠCH ỐP LÁT HÀ NỘI: Nghiên cứu công ty điển hình
Thời gian hoàn
vốn:
Không đáng kể
Thay đổi đơn Thay thế Đầu tư: Tiết kiệm điện Tỷ lệ gạch thô
phối liệu xương nguyên vật Không đáng kể năng: 130.200 hỏng giảm 1%
liệu đầu vào Tiết kiệm hàng kwh/năm
năm: Tiết kiệm nhiên
US $ 40.202 liệu (DO): 119
Thời gian hoàn tấn/năm
vốn: Giảm phát thải
Nâng cao nhận Không đáng kể khí nhà kính 468
thức và hiểu Quản lý nội tấn
biết của công vi
nhân vận hành
trong việc thu
hồi bột liệu rơi
vãi trên sàn
Tăng số lượng Quản lý nội Đầu tư: Tiết kiệm điện
bi nghiền có vi Không đáng kể năng: 788.400
kích thước và tỷ Tiết kiệm hàng kwh/năm
trọng nhỏ hơn năm: Giảm phát thải
để giảm thời US $ 48.881 khí nhà kính 536
gian nghiền của Thời gian hoàn tấn
máy nghiền bi vốn:
Không đáng kể
Đối với 7 giải pháp đã được tiến hành, tổng năng lượng giảm hàng năm là 280 tấn dầu điêzen và 935.000
Kwh điện. Với kết quả đó, công ty đã giảm được 1.528 tấn khí gây hiệu ứng nhà kính tính từ khi bắt đầu
dự án vào năm 2003 đến hết dự án năm 2005. Bên cạnh chi phí và năng lượng tiết kiệm được, các giải
pháp này cũng góp phần làm giảm lượng nước thải và bã thải phải bỏ đi, tăng chất lượng sản phẩm và điều
kiện lao động cho công nhân. Các kết quả thu được từ dự án GERIAP được trình bày trong bảng 2.
For the seven options implemented, the total annual energy reductions were 280 tons of
DO and 935,000 Kwh. As a result of options implemented, the company’s GHG
emissions were reduced by 1,528 tons between the start of the project in 2003 and the
end of the project in 2005. Besides costs and energy savings, it also contributed to a
decrease in wastewater consumption and sludge disposal, to an improvement in
product quality and working conditions. The main results from the GERIAP project are
given below in table 2.
Bảng 2. Các kết quả thu được từ dự án GERIAP
Nguyên liệu/ Năng Tiết kiệm hàng Lợi ích môi trường Lợi ích kinh tế
lượng năm
Dầu DO 279,5 tấn DO 892 tấn CO2 US $ 75.465
Điện năng 935.000 kwh 636 tấn CO2 US $ 57.970
Nước 12.000 m3 12.000 m3 nước thải US $ 2.640
5
Hướng dẫn sủ dụng năng lượng hiệu quả trong các ngành công nghiệp ở khu vực Châu Á –
www.energyefficiencyasia.org
Tiết kiệm khác 1000 tons sludge US $ 15.000
(Nguyên liệu, chi phí 6,3 tấn nhựaPP US $10.603
thải bỏ)
Operating Cost tăng 106,8 tấn CO2 (US $ 8.255)
Total 1,528 tấn CO2 và US $153.423
12.000 m3 nước thải
Ghi chú:
- Điện năng: 0.062 US $ /kwh
- Dầu DO: 0.27 US $/kg
- Nước: 0.22 US $/m3
- Hệ số phát thả: 3,19 tấn CO2/tấn DO;
0,00068 tấn CO2/kwh
Khuyến cáo:
Mặc dù đã cố gắng nhiều để đảm bảo nội dung của báo cáo này là chính xác, UNEP không có trách nhiệm
về tính chính xác hay hoàn thiện của nội dung và sẽ không chịu trách nhiệm về bất kỳ mất mát hay thiệt
hại mà có thể liên quan trực tiếp hay gián tiếp cho việc sử dụng hay dựa vào nội dung của báo cáo này gây
ra.
Hướng dẫn sủ dụng năng lượng hiệu quả trong các ngành công nghiệp ở khu vực Châu Á–
www.energyefficiencyasia.org 6
