Dùng Cement sinh học để tạo hình di chứng đa chấn thương mô xương vùng mặt
Trong năm 2003, có 30 trường hợp bệnh lý này đã được phẫu thuật tại Trung tâm Phẫu Thuật Thẩm Mỹ và Tạo Hình của BV Chợ Rẫy bằng vật liệu sinh học Bone Cement. Kết quả : “tốt” 27/30 ca; “khá” 3/30 ca, đa số bệnh nhân rất hài lòng với kết quả về thẩm mỹ. So sánh kết quả đạt được với các loại vật liệu tương hợp sinh học khác, Bone Cement tỏ ra là vật liệu có nhiều ưu điểm để tạo hình trong những bệnh lý này nhằm nâng cao kết quả về thẩm mỹ......
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004 Nghieân cöùu Y hoïc
DUØNG CEMENT SINH HOÏC ÑEÅ TAÏO HÌNH DI CHÖÙNG
ÑA CHAÁN THÖÔNG MOÂ XÖÔNG VUØNG MAËT
Leâ Haønh*, Ñoã Quang Huøng*, Nguyeãn Thaønh Nhaân*, Ñaïi Dieäp Lan Thanh*, Nguyeãn Höõu
Chöùc**, Nguyeãn Ngoïc Khang***, Laâm Huyeàn Traân****
TOÙM TAÉT
Di chöùng ña chaán thöông moâ xöông vuøng maët (suïp khoái muõi traùn , hoác maét, xöông haøm...) laø beänh lyù
khaù thöôøng gaëp, gaây toån thöông traàm troïng chöùc naêng, thaåm myõ vaø taâm lyù beänh nhaân.
Phaãu thuaät ñeå giaûi quyeát caùc di chöùng treân khaù phöùc taïp, mang tính thaåm myõ cao, ñoøi hoûi söï phoái
hôïp theâm cuûa nhieàu chuyeân khoa ( tai muõi hoïng, ngoaïi thaàn kinh, maét,...) vaø keát quaû phaãu thuaät thöôøng
bò haïn cheá ôû yeáu toá thaåm myõ.
Trong naêm 2003, coù 30 tröôøng hôïp beänh lyù naøy ñaõ ñöôïc phaãu thuaät taïi Trung taâm Phaãu Thuaät Thaåm
Myõ vaø Taïo Hình cuûa BV Chôï Raãy baèng vaät lieäu sinh hoïc Bone Cement. Keát quaû : “toát” 27/30 ca; “khaù”
3/30 ca, ña soá beänh nhaân raát haøi loøng vôùi keát quaû veà thaåm myõ. So saùnh keát quaû ñaït ñöôïc vôùi caùc loaïi vaät
lieäu töông hôïp sinh hoïc khaùc, Bone Cement toû ra laø vaät lieäu coù nhieàu öu ñieåm ñeå taïo hình trong nhöõng
beänh lyù naøy nhaèm naâng cao keát quaû veà thaåm myõ vaø oån ñònh veà taâm lyù cho beänh nhaân.
SUMMARY
USING OF BONE CEMENT FOR RECONSTRUCTION OF CRANIO-FACIAL BONE
FRACTURES SQUELEA
Le Hanh, Do Quang Hung, Nguyen Thanh Nhan, Dai Diep Lan Thanh, Nguyen Huu Chuc, Nguyen Ngoc
Khang, Lam Huyen Tran * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 8 * Supplement of No 1 * 2004: 106 – 108
Sequelea of cranio-facial fractures ( frontonasal, orbital, maxillary...) cause serious cosmetic and
functional defects of head and neck. This type of pathology also cause bad mental and psychological
status for the patients. The treatment in some instances is difficult, needed a highly standard of cosmetic
result. An collaboration of plastic surgeon, head&neck surgeon, neurosurgoen and ophtalmologists...is
nescessary to achieve succesfully the operation. An important problem is the choice of the biocompatible
plastic substances for reconstruction of the defects.
In the year of 2003, 30 cases of this has been done at Department of Plastic and Cosmetic Surgery
Cho Ray Hospital. The defects were reconstructed by Bone Cement ( Johnson & Johnson).
A good result has been obtained in 27/30 cases. Most of patient are pleased with the treatment.
In comparison with the use of other biocompatible substances, bone cement showed a versatile and
safe material for reconstruction of the old cranio-facial bone fractures. The results meet with functional
and cosmetic demands of patients.
*
Khoa Phaãu thuaät Thaån myõ vaø Taïo hình - Beänh Vieän Chôï Raãy Tp. Hoà Chí Minh
**
Khoa Maét - Beänh Vieän Chôï Raãy Tp. Hoà Chí Minh
***
Khoa Ngoaïi Thaàn kinh - Beänh Vieän Chôï Raãy Tp. Hoà Chí Minh
****
Boä moân Tai Muõi Hoïng – Ñaïi hoïc Y döôïc TP. Hoà Chí Minh
106 Chuyeân ñeà Tai Muõi Hoïng - Maét
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004
ÑAËT VAÁN ÑEÀ * Taïi Chôï Raãy: Ñaõ duøng
- Di chöùng do ña chaán thöông gaây bieán daïng vaø Vaät lieäu töông hôïp sinh hoïc
maát chaát xöông vuøng maët nhö suïp khoái muõi traùn, vôõ Composite carbon
hoác maét, suïp xöông haøm treân laø nhöõng beänh lyù khaù Silicone
thöôøng gaëp.
Hydroxy apatite
- Nhöõng beänh lyù naøy aûnh höôûng traàm troïng ñeán
Gore-tex
chöùc naêng vaø thaåm myõ vuøng ñaàu maët, keùo theo
nhöõng toån thöông veà taâm lyù naëng neà, laøm ngöôøi San hoâ
beänh khoù hoøa nhaäp trôû laïi vôùi xaõ hoäi. Titanium
Phaãu thuaät ñeå giaûi quyeát caùc di chöùng treân khaù Bone cement
phöùc taïp, mang tính thaåm myõ cao, ñoøi hoûi söï phoái Moâ gheùp ñoàng loaïi:
hôïp theâm cuûa nhieàu chuyeân khoa (tai muõi hoïng,
Xöông vaø suïn ñoàng loaïi
ngoaïi thaàn kinh, maét, ...).
Moâ töï thaân:
Töø nhieàu naêm nay chuùng toâi ñaõ quan taâm,
nghieân cöùu phöông phaùp ñieàu trò toát nhaát daønh cho Xöông maøo chaäu, suïn söôøn
beänh lyù naøy. TÖ LIEÄU VEÀ VIEÄC SÖÛ DUÏNG BONE
Trong naêm qua chuùng toâi ñaõ giaûi quyeát thoûa ñaùng CEMENT TRONG PHAÃU THUAÄT TAÏO HÌNH
30 tröôøng hôïp baèng caùch duøng Bone Cement ñeå taïo
* 1958 Dr.John Charnley söû duïng bone cement
hình choã khuyeát hoång xöông ñaàu maët.
(Polymethyl Methacrylate) ñaàu tieân trong laõnh vöïc
TOÅNG QUAN VAÄT LIEÄU TÖÔNG HÔÏP SINH chaán thöông chænh hình.
HOÏC THÖÔØNG DUØNG * 1973 Dr. Douglas K. Ousterhout söû duïng bone
Polymer cement ñeå taïo hình xöông
- bone cement (polymethyl metacrylate) soï (cranioplasty) ñeå thay theá caùc moâ xöông
ï
- silicone deõo Bone cement ñöôïc nhieàu taùc giaû coâng nhaän laø
moät vaät lieäu ñaùng tin caäy, ñöôïc söû duïng cho ñeán
- teflon (polytetrafluoroethylene)
ngaøy nay.
- gore-tex
Naêm 1998 ASAPS (American Society for
- polyurethane... Aesthetic Plastic Surgery) ñaõ toång keát taàn suaát söû
- porex (porous polyethylene) duïng caùc vaät lieäu töông hôïp sinh hoïc cho vuøng ñaàu
(thay theá cho moâ meàm laãnø moâ xöông) vuøng maët taïi
Ceramics
Myõ nhö sau: (Ñeå thay theá cho moâ xöông ngöôøi Myõ
hydroxyapatite, bioglass. vaãn duøng hai loaïi chính laø:Bone cement vaø Hydroxy
Kim loaïi vaø hôïp kim cuûa noù apatite).
Titanium, Stainless steel Vaät lieäu BS söû duïng (%)
Sillicone rubber 88
Cobalt chromium alloy, gold Gore_Tex 18
San hoâ Porex 15
Bone_cement 15
Moâ gheùp ñoàng loïai Hydroxyapatite 10
Soft form 8
Moâ gheùp töï thaân
Chuyeân ñeà Tai Muõi Hoïng – Maét 107
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004 Nghieân cöùu Y hoïc
* Taàn suaát bieán chöùng khi duøng vaät Bone cement phaûi aùp saùt vaøo neàn nhaän, toát nhaát
lieäu töông hôïp sinh hoïc ñeå taïo hình laø moâ xöông vaø phaûi ñöôïc coá ñònh toát.
hoác maét Caàm maùu caån thaän vaø daãn löu tích cöïc
Rubin JP,Yaremchuk MJ. Complecations and toxicities
Duøng nöôùc muoái sinh lyù laøm giaûm bôùt söï toaû
of implantable biomaterials used in facial
reconstructive and aesthetic surgery.1998 nhieät cuûa bone cement trong quùa trình ñoâng cöùng.
KEÁT QUAÛ
Nhoùm Kim loaïi Bone_Cement
Soá beänh nhaân 92 106 Keát quaû toát: 27/30 ca (ñaït keát quaû toát veà thaåm myõ
Di leäch 0 0.9 vaø chöùc naêng, beänh nhaân haøi loøng)
Thaùo boû do bieán chöùng 3.3 0.9
Taàn xuaát bieán chöùng 4.4 % 0.9 %
Keát quaû khaù (chöa caân xöùng, chöa buø ñaép hoaøn
toaøn veà thaåm myõ, chöùc naêng toát, beänh nhaân haøi
Muïc tieâu
loøng): 3/30
Nghieân cöùu, ñaùnh giaù hieäu quaû vieäc söû duïng Bone
Tuï maùu: 1/30
cement trong taïo hình thaåm myõ do di chöùng ña chaán
Chaûy maùu sau moå: 1/30
thöông moâ xöông vuøng maët (suïp khoái muõi traùn, hoác
maét, xöông haøm....) Nhieãm truøng: 0/30
PHÖÔNG PHAÙP BAØN LUAÄN
Ñoái töôïng Taïi Vieät nam Bone Cement ñaõ ñöôïc söû duïng ôû
lónh vöïc;
30 beänh nhaân(b/n) nhaäp vieän coù di chöùng suïp
khoái muõi traùn, hoác maét,xöông haøm... Chaán thöông chænh hình(haøn noái caùc boä phaän
khôùp nhaân taïo vaø buø ñaép khuyeát hoång xöông...); ngoaïi
Tuoåi: töø 25 ñeán 55
thaàn kinh (taïo hình xöông so...).Coøn trong taïo hình
Giôùi: Nam 26 Nöõ 04 thaåm myõ vuøng maët chuùng toâi nhaän thaáy raèng:
Chuaån bò:xeùt nghieäm tieàn phaãu, chuïp hình tröôùc Öu ñieåm
khi moå, CT-Scan
Deã taïo hình theo yù muoán
Hoäi chaån: Maét, Ngoaïi TK, CTCH ... ñeå cuøng phoái
Ñaït hieäu quaû thaåm myõ cao, oâm saùt caùc khuyeát
hôïp ñieàu trò.
hoång
Vaät lieäu taïo hình
Deã daøng thay theá maûnh gheùp khi caàn thieát
Chuùng toâi duøng:Endurance Bone-cement
Dung naïp toát.
(Polymethyl Methacrylate) haõng DePuy cuûa Vöông
Quoác ANH.Loïai 40 gram boät vaø 18,88gram dung Coù ñoä cöùng, chòu löïc toát, ít bò di leäch
moâi/hoäp Chi phí thaáp so vôùi Titanium, Ti_Al_V alloy,
Kyõû thuaät moå Cobalt chromium alloy(hoäp 40gram ñuû duøng cho moät
ca lôùn,naëng. Ñeå taïo hình nhöõng ca nhoû co theå taùch ra
Nguyeân taéc cô baûn vaø pha vôùi dung moâi theo tyû leä töông öùng.
Phuïc hoài ñöôïc nhöõng ñöôøng neùt töï nhieân coá höõu
Khuyeát ñieåm
cuûa khuoân maët.
- Neáu khoâng ñöôïc laøm laïnh thì seõ toaû nhieät khi
Traùnh seïo baèng caùch taän duïng nhöõng ñöôøng seïo
ñoâng cöùng 80,5 oC-105,5oC,laøm roái loaïn ñoâng maùu
cuõ hoaëc söû dung nhöõng ñöøông raïch da aån trong toùc
taïi choå thaønh maïch.
(Lieân thaùi döông,Traùn _ Thaùi döông _ Maët), trong
mieäng (Caldwell Luc)... - Trong tröôøng hôïp ñöôïc laøm laïnh baèng nöôùc
108 Chuyeân ñeà Tai Muõi Hoïng - Maét
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004
muoái sinh lyù thì seõ toaû nhieät khoaûng döôùi 50oC töông KEÁT LUAÄN
ñoái an toaøn hôn.
Ñaây laø moät öùng duïng môùi cuûa bone cement ñeå
- Thôøi gian ñoâng cöùng töông ñoái nhanh töø 3-6 ñieàu tri moät beänh tích khaù phoå bieán gaây toån thöông
phuùt,neân phaûi chuaån bò laøm khuoân,hoá moå tröôùc khi naëng neà veà thaåm myõ, chöùc naêng vaø taâm sinh ly
pha dung moâi ;thao taùc phaûi chính xaùc vaø kheùo leùo.
Vieäc söû duïng Bone cement mang laò hieïu quaûâ
Nhöôïc ñieåm cuûa caùc nhoùm vaät lieäu
thaåm myõ cao, ñaùp öùng ñöôc ñoøi hoûi cuûa beänh nhaân vaø
khaùc
xaõ hoäi.
*Nhoùm kim loaïi coù yeáu ñieåm laø
Bone cement toû ra laø loaïi vaät lieäu an toaøn vaø phuø
Khoù taïo hình theo yù muoán,khoâng oâm saùt khuyeát
hôïp vôùi nhöõng beänh lyù naøy.
hoång xöông.
*Nhoùm ceramic TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1. Belousov AE “Plastic reconstructive and aesthetic
Hydroxy Apatite (HA) laø vaät lieäu ñaét hôn nhöng
surgery” 1998, page 122-134.
meàm hôn, ít chòu löïc hôn bone cement. 2. Bailey BJ., Head and neck surgery_ Otolaryngology-
1998, the 2nd edition, page 2319-2332
- Moâ gheùp ñoàng loaïi khoù taïo hình theo yù muoán vaø
3. Grabb and smith’s “ Plastic surgery” Fifth edition
thöôøng seõ bò haáp thu theo thôøi gian. 1997, page 39-46, 699-703.
4. Goldwyn RM., Cohen MN. “ The unfavorable result in
- Moâ töï thaân(xöông chaäu, suïn söôøn...) thöôøng bò
Plastic surgery, Avoidance and treatment” third
haïn cheá veà khoái löôïng edition 2001, page 161-176
5. Rubin JP, Yaremchuk MJ. Complications and
- Bieán daïng theo thôøi gian,toán theâm moät cuoäc
â
toxicities of implantable biomaterials used in facial
phaãu thuaät,gaây toån thöông theâm ôû vuøng cho vaø reconstructive and aesthetic surgery. Plastic Reconstr
khoâng ñaûm baûo hieäu quaû thaåm myõ cao. Surg 1997; 100-1336.
6. Bonfield W. “Biomaterials- research and Development”_
Chuùng toâi thaáy raèng bone cement laø vaät lieäu Dept of Materials science. University of Cambridge.
töông hôïp sinh hoïc toát nhaát coù trong taàm tay ñeå taïo
hình trong nhöõng tröôøng hôïp naøy.
Chuyeân ñeà Tai Muõi Hoïng – Maét 109
