Đồ án tốt nghiệp: Chọn đường và ứng dụng trong thiết kế mạng WAN
Từ những năm 1960 đã xuất hiện các mạng nối các máy tính và các Terminal để sử dụng chung nguồn tài nguyên, giảm chi phí khi muốn thông tin trao đổi số liệu và sử dụng trong công tác văn phòng một cách tiện lợi. Với việc tăng nhanh các máy tính mini và các máy tính cá nhân làm tăng yêu cầu truyền số liệu giữa các máy tính, giữa các terminal, và giữa các terminal với máy tính là một trong những động lực thúc đẩy sự ra đời và phát triển ngày càng mạnh mẽ các mạng máy tính. Để tìm hiểu thêm về quá trình hình thành mạng máy tính, mời các bạn cùng tham khảo tài liệu.
z
ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
Chọn đường và ứng
dụng trong thiết kế
mạng WAN
Giáo viên hướng d ẫn :
Sinh viên thực hiện : Ngu yễn Xu ân Trường
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
Ch−¬ng i tæng quan vÒ m¹ng m¸y tÝnh
1.1 Sù h×nh thµnh cña m¹ng m¸y tÝnh
Tõ nh÷ng n¨m 1960 ®· xuÊt hiÖn c¸c m¹ng nèi c¸c m¸y tÝnh vµ c¸c
Terminal ®Ó sö dông chung nguån tµi nguyªn, gi¶m chi phÝ khi muèn th«ng
tin trao ®æi sè liÖu vµ sö dông trong c«ng t¸c v¨n phßng mét c¸ch tiÖn lîi.
Víi viÖc t¨ng nhanh c¸c m¸y tÝnh mini vµ c¸c m¸y tÝnh c¸ nh©n lµm
t¨ng yªu cÇu truyÒn sè liÖu gi−· c¸c m¸y tÝnh, gi÷a c¸c terminal, vµ gi÷a c¸c
terminal víi m¸y tÝnh lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc thóc ®Èy sù ra ®êi vµ ph¸t
triÓn ngµy cµng m¹nh mÏ c¸c m¹ng m¸y tÝnh.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh m¹ng m¸y
tÝnh cã thÓ tãm t¾t qua 4 giai ®o¹n sau:
• Giai ®o¹n c¸c terminal nèi trùc tiÕp víi m¸y tÝnh: §©y lµ giai ®o¹n
®Çu tiªn cña m¹ng m¸y tÝnh, ®Ó tËn dông c«ng suÊt cña m¸y tÝnh
ng−êi ta ghÐp nèi c¸c terminal vµo mét m¸y tÝnh ®−îc gäi lµ c¸c
m¸y tÝnh trung t©m.
• Giai ®o¹n c¸c bé tiÒn xö lý (Prontal)
ë giai ®o¹n 1 m¸y tÝnh trung t©m qu¶n lý truyÒn tin tíi c¸c terminal, ë
giai ®o¹n 2 m¸y tÝnh trung t©m qu¶n lý truyÒn tin tíi c¸c bé tËp trung qua c¸c
bé ghÐp nèi ®iÒu khiÓn ®−êng truyÒn. Ta cã thÓ thay thÕ bé ghÐp nèi ®−êng
truyÒn b»ng c¸c m¸y tÝnh nini gäi lµ prontal, ®ã chÝnh lµ bé tiÒn xö lý.
• Giai ®o¹n m¹ng m¸y tÝnh:
Vµo nh÷ng n¨m 1970 ng−êi ta b¾t ®Çu x©y dùng m¹ng truyÒn th«ng
trong ®ã c¸c thµnh phÇn chÝnh cña nã lµ c¸c nót m¹ng gäi lµ bé chuyÓn m¹ch
dïng ®Ó h−íng th«ng tin tíi ®Ých.
C¸c m¹ng ®−îc nèi víi nhau b»ng ®−êng truyÒn cßn c¸c m¸y tÝnh xö lý
th«ng tin cña ng−êi dïng hoÆc c¸c tr¹m cuèi ®−îc nèi trùc tiÕp vµo c¸c nót
m¹ng ®Ó khi cÇn th× trao ®æi th«ng tin qua m¹ng. C¸c nót m¹ng th−¬ng lµ
m¸y tÝnh nªn ®ång thêi ®ãng vai trß cña ng−êi sö dông.
Chøc n¨ng cña nót m¹ng:
+ Qu¶n lý truyÒn tin, qu¶n lý m¹ng
Nh− vËy c¸c m¸y tÝnh ghÐp nèi víi nhau h×nh thµnh m¹ng m¸y tÝnh, ë
®©y ta thÊy m¹ng truyÒn th«ng còng ghÐp nèi c¸c m¸y tÝnh víi nhau nªn kh¸i
niÖm m¹ng maý tÝnh vµ m¹ng truyÒn th«ng cã thÓ kh«ng ph©n biÖt.
ViÖc h×nh thµnh m¹ng m¸y tÝnh nh»m ®¹t c¸c môc ®Ých sau:
1.TËn dông vµ lµm t¨ng gi¸ trÞ cña tµi nguyªn
2.Chinh phôc kho¶ng c¸ch
3.T¨ng chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ khai th¸c vµ xö lý th«ng tin
4.T¨ng ®é tin cËy cña hÖ thèng nhê kh¶ n¨ng thay thÕ khi x¶y ra
sù cè ®èi víi mét m¸y tÝnh nµo ®ã.
Nh− vËy: M¹ng m¸y tÝnh lµ tËp hîp c¸c m¸y tÝnh ®−îc ghÐp víi nhau
bëi c¸c ®−êng truyÒn vËt lý theo mét kiÕn tróc nµo ®ã.
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 1
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
1.1 C¸c yÕu tè cña m¹ng m¸y tÝnh
1.1.1 §−êng truyÒn vËt lý
§−êng truyÒn vËt lý lµ thµnh phÇn ®Ó chuyÓn c¸c tÝn hiÖu ®iÖn tö gi÷a
c¸c m¸y tÝnh. C¸c tÝn hiÖu ®iÖn tö ®ã biÓu thÞ c¸c d÷ liÖu d−íi d¹ng xung nhÞ
ph©n. TÊt c¶ c¸c tÝn hiÖu truyÒn gi÷a c¸c m¸y tÝnh ®Òu ë d¹ng sãng ®iÖn tõ vµ
cã tÇn sè tr¶i tõ cùc ng¾n cho tíi tÇn sè cña tia hång ngo¹i.Tuú theo tÇn sè
cña sãng ®iÖn tõ mµ cã thÓ dïng c¸c ®−êngtruyÒn vËt lý kh¸c nhau ®Ó truyÒn.
+ C¸c tÇn sè Radio cã thÓ truyÒn b»ng c¸p ®iÖn hoÆc b»ng c¸c ph−¬ng
tiÖn qu¶ng b¸ (broadcast)
+Sãng cùc ng¾n ®−îc dïng ®Ó truyÒn c¸c tr¹m mÆt ®Êt vµ vÖ tinh. HoÆc
lµ dïng ®Ó truyÒn tõ mét tr¹m ph¸t tíi c¸c tr¹m thu.
+Tia hång ngo¹i lµ lý t−ëng ®èi víi truyÒn th«ng m¹ng . Nã cã thÓ
truyÒn tõ ®iÓm tíi ®iÓm hoÆc qu¶ng b¸ tõ mét ®iÓm tíi c¸c m¸y thu. Tia hång
ngo¹i hoÆc c¸c lo¹i tia s¸ng tÇn sè cao h¬n cã thÓ truyÒn ®−îc qua c¸p sîi
quang.
Nh÷ng ®Æc tr−ng c¬ b¶n cña ®−êng truyÒn vËt lý lµ: gi¶i th«ng, ®é suy
hao, ®é nhiÔu ®iÖn tõ.
D¶i th«ng cña ®−êng truyÒn lµ ®é ®o ph¹m vi tÇn sè mµ ®−êng truyÒn
cã thÓ ®¸p øng ®−îc. Gi¶i th«ng phô thuéc vµo ®é dµi c¸p, ®−êng kÝnh sîi
c¸p, vËt liÖu dïng chÕ t¹o c¸p...
Th«ng l−îng cña mét ®−êng truyÒn (throughput) chÝnh lµ tèc ®é
truyÒn d÷ liÖu trªn ®−êng truyÒn ®ã trong mét ®¬n vÞ thêi gian.Th«ng l−îng
cña ®−êng truyÒn ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông ®−êng truyÒn ®ã.
§é suy hao lµ gi¸ trÞ ph¶n ¸nh møc ®é suy yÕu cña tÝn hiÖu ®−êng
truyÒn sau khi truyÒn qua mét ®¬n vÞ ®é dµi c¸p.
§é nhiÔu ®iÖn tõ lµ kh¶ n¨ng lµm nhiÔu tÝn hiÖu trªn ®−êng truyÒn khi
c¸p ®i qua vïng cã sãng ®iÖn tõ. Cã hai lo¹i ®−êng truyÒn: h÷u tuyÕn, v«
tuyÕn ®−îc sö dông trong viÖc kÕt nèi m¹ng m¸y tÝnh. §−êng truyÒn h÷u
tuyÕn gåm c¸p ®ång trôc, c¸p xo¾n ®«i, c¸p sîi quang; ®−êng truyÒnv« tuyÕn
gåm sãng radio, sãng cùc ng¾n, tia hång ngo¹i
Tuy nhiªn khi thiÕt kÕ d©y cho mét m¹ng m¸y tÝnh ng−êi ta cßn ph¶i
chó ý tíi nhiÒu tham sè kh¸c nh−: gi¸ thµnh, kh¶ n¨ng chÞu nhiÖt, kh¶ n¨ng
chèng chÞu Èm, kh¶ n¨ng uèn cong.
1.1.2 KiÕn tróc m¹ng
KiÕn tróc m¹ng m¸y tÝnh bao gåm c¸ch ghÐp nèi vËt lý c¸c m¸y tÝnh
víi nhau vµ c¸c quy t¾c, quy −íc mµ tÊt c¶ c¸c thùc thÓ tham gia trong hÖ
thèng m¹ng ph¶i tu©n theo ®Ó ®¶m b¶o cho m¹ng ho¹t ®éng tèt.C¸ch c¸c m¸y
tÝnh ®−îc gÐp nèi víi nhau ®−îc goi lµ topology cña m¹ng cßn c¸c quy t¾c
quy −íc truyÒn th«ng ®−îc gäi lµ giao thøc (protocol). Topology vµ protocol
lµ hai kh¸i niÖm c¬ b¶n nhÊt cña m¹ng m¸y tÝnh.
a) Topology:
Ng−êi ta ph©n biÖt hai kiÓu nèi m¹ng vËt lý c¬ b¶n lµ kiÓu ®iÓm- ®iÓm
vµ kiÓu qu¶ng b¸ (broadcasting hay point- to- multipoint)
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 2
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
+ KiÓu ®iÓm - ®iÓm: §−êng truyÒn nèi tõng cÆp nót víi nhau.TÝn hiÖu
®i tõ nót nguån ®Õn nót trung gian råi chuyÓn tiÕp tíi ®Ých.
H×nh sao Chu tr×nh D¹ng c©y
H×nh 1-1: C¸c topo m¹ng c¬ b¶n
H×nh 1-2: D¹ng topo ®Çy ®ñ
.
Satellite hoÆc radio
D¹ng vßng D¹ng bus
H×nh 1-3: C¸c topo m¹ng c¬ b¶n
+ KiÓu qu¶ng b¸:
Víi kiÓu qu¶ng b¸ tÊt c¶ c¸c nót chung mét ®−êng truyÒn vËt lý. D÷ liÖu ®−îc
göi ®i tõ mét nót ®−îc tiÕp nhËn bëi c¸c nót cßn l¹i, vµ trong gãi tin ph¶i cã
vïng ®Þa chØ ®Ých cho phÐp mçi nót kiÓm tra cã ph¶i tin cña minh kh«ng
CÊu tróc d¹ng bus hay d¹ng vßng cÇn c¬ chÕ träng tµi ®Ó gi¶i quyÕt
®ông ®é (collision) khi nhiÒu nót muèn truyÒn tin ®ång thêi. Trong cÊu tróc
d¹ng vÖ tinh hoÆc radio mçi nót cÇn cã anten thu vµ ph¸t.
1.1.3 Giao thøc m¹ng (network protocol)
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 3
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
ViÖc trao ®æi th«ng tin gi÷a c¸c nót víi nhau cÇn ph¶i tu©n theo mét sè
quy t¾c, quy −íc nhÊt ®Þnh nµo ®ã. Ch¼ng h¹n, khi hai ng−êi nãi chuyÖn víi
nhau th× còng ph¶i tu©n theo quy t¾c: Khi mét ng−êi nãi th× ng−êi kia ph¶i
nghe vµ ng−îc l¹i. ViÖc truyÒn th«ng tin trªn m¹ng còng ph¶i tu©n theo c¸c
quy t¾c quy −íc nhiÒu mÆt nh−: khu«n d¹ng d÷ liÖu göi ®i, c¸cthñ tôc göi vµ
nhËn, kiÓm so¸t d÷ liÖu, xö lÝ lçi vµ xö lý sù cè... Ch¼ng h¹n m¹ng l−íi giao
th«ng c«ng céng cµng ph¸t triÓn th× sè quy t¾c ®Ò ra cµng ph¶i nhiÒu, cµng
ph¶i chÆt chÏ vµ cµng phøc t¹p h¬n. TËp hîp c¸c quy t¾c , quy −íc ®Ó ®¶m
b¶o trao ®æi vµ xö lý th«ng tin trªn m¹ng gäi lµ giao thøc. C¸c m¹ng ®−îc
thiÕt kÕ kh¸c nhau cã thÓ tu©n theo mét sè giao thøc kh¸c nhau, tuy nhiªn
ng−êi ta ®−a ra mét sè giao thøc chuÈn ®−îc dïng trªn nhiÒu m¹ng kh¸c
nhau.
1.2 Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh
Ng−êi ta ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh kh¸c nhau tuú theo c¸c yÕu tè chÝnh
®−îc chän nh−: Kho¶ng c¸ch ®Þa lý, kü thuËt chuyÓn m¹ch, kiÕn tróc m¹ng,
c¬ chÕ ho¹t ®éng cña m¹ng...
1.2.1 Ph©n lo¹i theo kho¶ng c¸ch ®Þa lý
NÕu lÊy kho¶ng c¸ch ®Þa lý lµm yÕu tè chÝnh ®Ó ph©n lo¹i m¹ng th×
m¹ng ®−îc ph©n thµnh: m¹ng côc bé m¹ng ®« thÞ, m¹ng diÖn réng, m¹ng toµn
cÇu
+M¹ng côc bé (Local Area Network - LAN) lµ m¹ng ®−îc cµi ®Æt trong
mét ph¹m vi t−¬ng ®èi nhá ( trong mét toµ nhµ, trong mét phßng ban hoÆc
trong mét c«ng ty...) víi ®−êng kÝnh giíi h¹n trong kho¶ng vµi chôc Km.
+M¹ng ®« thÞ (Metropolitan Area Network - MAN) lµ m¹ng ®−îc cµi
®Æt trong ph¹m vi mét thµnh phè, mét trung t©m kinh tÕ. .. ph¹m vi cµi ®Æt
m¹ng lµ hµng tr¨m Km.
+ M¹ng diÖn réng (Wide Area Network - WAN) lµ m¹ng cã ph¹m vi
ho¹t ®éng cã thÓ lµ c¶ mét vïng, mét khu vùc vµ cã thÓ v−ît qua biªn giíi
mét quèc gia..
+M¹ng toµn cÇu (Global Area Network - GAN) ph¹m vi cña m¹ng tr¶i
réng kh¾p lôc ®Þa cña tr¸i ®Êt.
1.2.2 Ph©n lo¹i theo kÜ thuËt chuyÓn m¹ch
NÕu lÊy kÜ thuËt chuyÓn m¹ch so s¸nh th× cã thÓ ph©n chia m¹nh thµnh:
M¹ng chuyÓn m¹ch kªnh, m¹ng chuyÓn m¹ch gãi, m¹ng chuyÓn m¹ch th«ng
b¸o.
a) M¹ng chuyÓn m¹ch kªnh (Circuit - switched - Network):®©y lµ
m¹ng mµ khi 2 thùc thÓ muèn liªn l¹c víi nhau th× chóng ph¶i t¹o vµ duy tr×
mét kªnh liªn tôc cho ®Õn khi kÕt thóc qu¸ tr×nh th«ng tin.Ph−¬ng ph¸p
chuyÓn m¹ch cã hai nh−îc ®iÓm chÝnh:
+ HiÖu suÊt sö dông ®−êng truyÒn kh«ng cao
+ MÊt nhiÒu thêi gian cho viÖc thiÕt lËp kªnh cè ®Þnh khi th«ng tin
gi÷a 2 thùc thÓ.
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 4
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
b) M¹ng chuyÓn m¹ch th«ng b¸o (Message - switched -Network)
Trong m¹ng chuyÓn m¹ch th«ng b¸o viÖc chän ®−êng ®i cho c¸c th«ng
b¸o tíi ®Ých ®−îc thùc hiÖn t¹i c¸c nót m¹ng. C¸c nót c¨n cø vµo ®Þa chØ ®Ých
cña th«ng b¸o ®Ó ra quyÕt ®Þnh chän nót ®Õn kÕ tiÕp cho th«ng b¸o trªn ®−êng
dÉn tíi ®Ých. Nh− vËy c¸c nót cÇn l−u tr÷ t¹m thêi c¸c th«ng b¸o, ®äc th«ng
b¸ovµ qu¶n lý viÖc chuyÓn tiÕp c¸c th«ng b¸o ®i. Ph−¬ng ph¸p chuyÓn m¹ch
th«ng b¸o cã nh÷ng −u ®iÓm sau:
+ HiÖu suÊt sö dông ®−êng truyÒn cao v× kh«ng cã c¸c kªnh th«ng tin
cè ®Þnh.
+ Mçi nót m¹ng cã thÓ l−u tr÷ th«ng b¸o cho tíi khi ®−êng truyÒn kh¶
dông míi truyÒn ®i nªn gi¶m ®uùc t×nh tr¹ng t¾c nghÏn trªn m¹ng.
+ Cã thÓ ®iÒu khiÓn truyÒn tin b»ng c¸ch s¾p xÕp møc ®é −u tiªn cho
c¸c th«ng b¸o.
+ Trong m¹ng chuyÓn m¹ch th«ng b¸o chóng ta cã thÓ lµm t¨ng hiÖu
suÊt sö dông d¶i th«ng cña m¹ng b»ng c¸ch g¸n ®Þa chØ qu¶ng b¸ cho c¸c
th«ng b¸o ®Ó cho nã ®Õn nhiÒu ®Ých kh¸c nhau.
Nh−îc ®iÓm chñ yÕu cña chuyÓn m¹ch th«ng b¸o lµ trong tr−êng hîp
mét th«ng b¸o dµi bÞ lçi, ph¶i truyÒn l¹i th«ng b¸o nµy nªn hiÖu suÊt kh«ng
cao. Ph−¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c m¹ng truyÒn th− tÝn ®iÖn tö
(Electronic mail).
c ) M¹ng chuyÓn m¹ch gãi (Packet - switched - Network)
Trong m¹ng chuyÓn m¹cg gãi th× mét th«ng b¸o cã thÓ ®−îc chia ra
nhiÒu gãi nhá h¬n (packet), ®é dµi kho¶ng 256 bytes, cã khu«n d¹ng tuú theo
chuÈn quy ®Þnh. C¸c gãi tin cã chøa th«ng tin ®iÒu khiÓn ®Þa chØ nguån, ®Þa
chØ ®Ých cho gãi tin,sè thø tù gãi tin, th«ng tin kiÓm tra lçi...Do vËy c¸c gãi
tin cña cïng mét th«ng b¸o cã thÓ ®−îc göi ®i theo nhiÒu ®−êng kh¸c nhau,
tíi ®Ých t¹i c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau, n¬i nhËn sÏ c¨n cø vµo th«ng tin trong
c¸c gãi tin vµ s¾p xÕp l¹i chóng theo ®óng thø tù.
¦u ®iÓm cña chuyÓn m¹ch gãi:
+ M¹ng chuyÓn m¹ch gãi cã hiÖu suÊt vµ hiÖu qu¶ cao h¬n m¹ng
chuyÓn m¹ch th«ng b¸o v× kÝch th−íc c¸c gãi tin nhá h¬n nªn c¸c nót m¹ng
cã thÓ xö lý toµn bé gãi tin mµ kh«ng cÇn ph¶i l−u tr÷ trong ®Üa.
+ Mçi ®−êng truyÒn chiÕm thêi gian rÊt ng¾n, v× chóng cã thÓ dïng bÊt
cø ®−êng cã thÓ ®−îc ®Ó tíi ®Ých.
+Kh¶ n¨ng ®ßng bé bÝt lµ rÊt cao.
Nhù¬c ®iÓm:
+ V× thêi gian truyÒn tin ng¾n nªn nÕu thêi gian chuyÓn m¹ch lín th×
tèc ®é truyÒn kh«ng cao.
+ ViÖc tËp hîp l¹i c¸c gãi tin ban ®Çu vÒ nguyªnt¾c lµ thùc hiÖn ®−îc
nh−ng rÊt khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ khi c¸c gãi tin truyÒn ®i theo nhiÒu ®−êng
kh¸c nhau.
+ §èi víi c¸c øng dông phô thuéc thêi gian thùc th× viÖc c¸c gãi tin tíi
®Ých kh«ng theo thø tù lµ mét nh−îc ®iÓm quan träng cÇn ph¶i kh¾c phôc.
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 5
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
Tuy vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ nh−ng do cã −u ®iÓm vÒ tÝnh mÒm dÎo,
hiÖu suÊt cao nªn c¸c m¹ng chuyÓn m¹ch gãi ®ang ®−îc dïng phæ biÕn hiÖn
nay.
1.3.3 Ph©n lo¹i m¹ng theo c¬ chÕ ho¹t ®éng
Trong m«i tr−êng m¹ng m¸y tÝnh cã 2 c¬ chÕ ho¹t ®éng chÝnh lµ: peer-
to-peer vµ client/ server. M«i tr−êng peer - to - peer kh«ng cã m¸y chuyªn
phôc vô cho mét c«ng viÖc nµo, cßn trong m«i tr−êng client/server th× ph¶i cã
nh÷ng m¸y ®−îc dµnh riªng ®Ó phôc vô môc ®Ých kh¸c nhau.
• M¹ng dùa trªn m¸y phôc vô:
Trong m¹ng cã nh÷ng m¸y chuyªn dông phôc vô cho c¸c môc ®Ých
kh¸c nhau. M¸y phôc vô chuyªn dông ho¹t ®éng nh− mét ng−êi phôc vô vµ
kh«ng kiªm vai trß cña tr¹m lµm viÖc hay m¸y kh¸ch.
C¸c maý phôc vô chuyªn dông ®−îc tèi −u ho¸ ®Ó phôc vô nhanh
nh÷ng yªu cÇu cña kh¸ch hµng trªn m¹ng
C¸c lo¹i m¸y phôc vô chuyªn dông th−êng thÊy nh−:
+ M¸y phôc vô tËp tin / in Ên (file/print sever)
+ M¸y phôc vô ch−¬ng tr×nh øng dông (application server)
+ M¸y phôc vô th− tÝn (mail server)
+ M¸y phôc vô fax(fax server)
+ M¸y phôc vô truyÒn th«ng (communication server)
Mét trong nh÷ng −u ®iÓm quan träng cña m¹ng dùa trªn m¸y phôc vô
lµ cã tÝnh an toµn vµ b¶o mËt cao h¬n.HÇu hÕt c¸c m¹ng trong thùc tÕ (nhÊt lµ
m¹ng lín )®Òu dùa trªn m¸y phôc vô
• M¹ng ngang hµng:
Kh«ng tån t¹i mét cÊu tróc ph©n cÊp nµo trong m¹ng. Mäi m¸y tÝnh
®Òu “b×nh ®¼ng”. Th«ng th−êng, mçi m¸y tÝnh kiªm lu«n c¶ hai vai trß m¸y
kh¸ch vµ m¸y phôc vô, v× vËy kh«ng m¸y nµo ®−îc chØ ®Þnh chÞu tr¸ch nhiÖm
qu¶n lý m¹ng. Ng−êi dïng ë tõng m¸y tù quyÕt ®Þnh phÇn d÷ liÖu nµo trªn
m¸y cña hä sÏ ®−îc dïng chung trªn m¹ng. Th«ng th−êng m¹ng ngang hµng
thÝch hîp cho c¸c m¹ng cã quy m« nhá (ch¼ng h¹n nh− nhãm lµm viÖc ) vµ
kh«ng yªu cÇu ph¶i cã tÝnh b¶o mËt.
1.3.4 Ph©n lo¹i m¹ng theo kiÕn tróc
Ng−êi ta cã thÓ ph©n lo¹i m¹ng theo kiÕn tróc (topology vµ protocol)
nh− c¸c m¹ng SNA, m¹ng ISO, m¹ng TCP/IP. ..
1.4 KiÕn tróc ph©n tÇng - chuÈn ho¸ m¹ng - m« h×nh ISO
1.4.1 KiÕn tróc ph©n tÇng
§Ó gi¶m ®é phøc t¹p trong thiÕt kÕ vµ cµi ®Æt m¹ng, c¸c m¹ng m¸y tÝnh
®−îc tæ chøc thiÕt kÕ theo kiÓu ph©n tÇng (layering). Trong hÖ thèng thµnh
phÇn cña m¹ng ®−îc tæ chøc thµnh mét cÊu tróc ®a tÇng, mçi tÇng ®−îc x©y
dùng trªn tÇng tr−íc ®ã ; mçi tÇng sÏ cung cÊp mét sè dÞch vô cho tÇng cao
h¬n. Sè l−îng c¸c tÇng còng nh− chøc n¨ng cña mçi tÇng lµ tuú thuéc vµo nhµ
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 6
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
thiÕt kÕ. VÝ dô cÊu tróc ph©n tÇng cña m¹ng SNA cña IBM, m¹ng DECnet cña
Digital, m¹ng ARPANET. .. Lµ cã sù kh¸c nhau.
Nguyªn t¾c cÊu tróc cña m¹ng ph©n tÇng lµ: mçi hÖ thèng trong mét m¹ng
®Òu cã cÊu tróc ph©n tÇng (Sè l−îng tÇng, chøc n¨ng cña mçi tÇng lµ nh−
nhau )
TÇng i cña hÖ thèng A sÏ héi tho¹i víi tÇng i cña hÖ thèng B, c¸c quy
t¾c vµ quy −íc dïng trong héi tho¹i gäi lµ giao thøc møc I
Gi÷a hai tÇng kÒ nhau tån t¹i mét giao diÖn (interface) x¸c ®Þnh c¸c
thao t¸c nguyªn thuû cña tÇng d−íi cung cÊp lªn tÇng trªn.
Trong thùc tÕ d÷ liÖu kh«ng truyÒn trùc tiÕp tõ tÇng i cña hÖ thèng nµy
sang tÇng i cña hÖ thèng kh¸c ( trõ tÇng thÊp nhÊt trùc tiÕp sö dông ®−êng
truyÒn vËt lý ®Ó truyÒn c¸c x©u bÝt (0.1) tõ hÖ thèng nµy sang hÖ thèng kh¸c
).D÷ liÖu ®−îc truyÒn tõ hÖ thèng göi (sender) sang hÖ thèng nhËn (receiver)
b»ng ®−êng truyÒn vËt lý vµ cø nh− vËy d÷ liÖu l¹i ®i ng−îc lªn c¸c tÇng trªn.
Nh− vËy khi hai hÖ thèng liªn kÕt víi nhau, chØ tÇng thÊp nhÊt míi cã liªn kÕt
vËt lý cßn ë tÇng cao h¬n chØ cã liªn kÕt logic (liªn kÕt ¶o ) ®−îc ®−a vµo ®Ó
h×nh thøc ho¸ c¸c ho¹t ®éng cña m¹ng thuËn tiÖn cho viÖc thiÕt kÕ vµ cµi ®Æt
c¸c phÇn mÒm truyÒn th«ng. Nh− vËy ®Ó viÕt ch−¬ng tr×nh cho tÇng N, ph¶i
biÕt tÇng N+1 cÇn g× vµ tÇng N+1 cã thÓ lµm ®−îc g×.
HÖ thèng A HÖ thèng B
Giao thøc tÇng N
TÇng N TÇng N
Giao thøc tÇng N-1
TÇng N-1 TÇng N-1
Giao thøc tÇng 2
TÇng 2 TÇng 2
Giao thøc tÇng 1
TÇng 1 TÇng 1
§−êng truyÒn vËt lý
H×nh 1-4: Minh häa kiÕn tróc ph©n tÇng tæng qu¸t
1.4.2 ChuÈn ho¸ m¹ng
T×nh tr¹ng kh«ng t−¬ng thÝch gi÷a c¸c m¹ng, ®Æc biÖt lµ c¸c m¹ng b¸n
trªn thÞ tr−êng g©y trë ng¹i cho nh÷ng ng−êi sö dông, t¸c ®éng ®Õn møc tiªu
thô c¸c s¶n phÈm vÒ m¹ng. Do ®ã cÇn x©y dùng c¸c m« h×nh chuÈn lµm c¨n
cø cho c¸c nhµ nghiªn cøu vµ thiÕt kÕ m¹ng t¹o ra c¸c s¶n phÈm cã tÝnh chÊt
më vÒ m¹ng, ®−a tíi dÔ phæ cËp, s¶n xuÊt vµ sö dông. ..
i/ ISO(international Standard Organization) thµnh lËp d−íi sù b¶o trî
cña liªn hiÖp quèc, c¸c thµnh viªn lµ c¸c c¬ quan tiªu chuÈn cña c¸c quèc gia.
ISO ®· x©y dùng h¬n 5000 chuÈn ë tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc. ISO ®−îc chia thµnh
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 7
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
c¸c uû ban kü thuËt ( Technical Committee -TC). TC97 ®¶m b¶o chuÈn ho¸
lÜnh vùc xö lý tin. Mçi TC l¹i chia thµnh nhiÒu tiÓu ban (Sub Committee -SC)
vµ mçi SC l¹i chia thµnh nhiÒu nhãm lµm viÖc kh¸c nhau (Working Group )
®¶m nhiÖm c¸c nhiÖm vô chuyªn s©u kh¸c nhau.
C¸c chuÈn do héi ®ång ISO ban hµnh nh− lµ c¸c chuÈn quèc tÕ chÝnh
thøc (International Standard -IS)
ii/ CCITT(Committee Consult tatif International pour Telegraphe et
Telephone). Tæ chøc t− vÊn quèc tÕ vÒ ®iÖn tÝn vµ ®iÖn tho¹i ho¹t ®éng d−íi
sù b¶o trî cña liªn hiÖp quèc, c¸c thµnh viªn chñ yÕu lµ c¸c c¬ quan B−u
chÝnh - viÔn th«ng cña c¸c quèc gia vµ t− nh©n. Ph−¬ng thøc lµm viÖc cña
CCITT còng gièng nh− ISO nh−ng s¶n phÈm cña nã kh«ng ®−îc gäi lµ chuÈn
mµ ®−îc gäi lµ c¸c khuyÕn nghÞ ( recommentdation).CCITT ®· ®−a ra c¸c
khuyÕn nghÞ lo¹i V liªn quan ®Õn truyÒn d÷ liÖu, c¸c khuyÕn nghÞ lo¹i X liªn
quan ®Õn m¹ng truyÒn d÷ liÖu c«ng céng vµ c¸c khuyÕn nghÞ lo¹i I dµnh cho
c¸c m¹ng ISDN .
Ngoµi ISO, CCITT trªn thÕ giíi cßn cã c¸c tæ chøc kh¸c tham gia viÖc
chuÈn ho¸ nh− ECMA(european Computer Manufacture ), ANSI (American
National Standard institute ),IEEE (institute Electrical and Electronic
Engineers)...
CCITT Layer ISO
Service Layer Protocol Service Layer
Definition Definition Protocol
X.217 X400-X430 MHS Application 8649 9640 VT
X.288 RTSE 8571 STAM
X.229 ROSE 8650 CASE
X.227. .. 8831 JIM
X.216 X.226 Presentation 8822 8823
X.208 8824
X.209 8825
X.215 X.225 Session 8326 8327
X.214 X.224 Transport 8072 8073
X.213 0.931 Network 8.348 8208
X.25 8878
X.300-X.352 8473
8648
X.212 LAPB Data Link 8886, 7776
1.440/I.44J LAPD 8802/2
X.211 X.21 Physical 8802/3 7809
8802/4 8022
8802/5. ..
Hinh 1-5 C¸c chuÈn cho kiÕn tróc ph©n tÇng cña CCITT vµ ISO
1.4.3 M« h×nh OSI:
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 8
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
Do c¸c nhµ thiÕt kÕ tù do lùa chän kiÕn tróc m¹ng riªng cña m×nh. Tõ
®ã dÉn ®Õn t×nh tr¹ng kh«ng t−¬ng thÝch gi÷a c¸c m¹ng vÒ: Ph−¬ng ph¸p truy
nhËp ®−êng truyÒn kh¸c nhau, hä giao thøc kh¸c nhau. ..sù kh«ng t−¬ng thÝch
®ã lµm trë ng¹i cho qu¸ tr×nh t−¬ng t¸c gi÷a ng−êi dïng ë c¸c m¹ng kh¸c
nhau. Nhu cÇu trao ®æi th«ng tin cµng lín th× trë ng¹i ®ã cµng kh«ng thÓ chÊp
nhËn ®−îc víi ng−êi sö dông. Víi lý do ®ã tæ chøc chuÈn ho¸ quèc tÕ ISO ®·
thµnh lËp mét tiÓu ban nh»m x©y dùng mét khung chuÈn vÒ kiÕn tróc m¹ng ®Ó
lµm c¨n cø cho c¸c nhµ thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o c¸c s¶n phÈm m¹ng. KÕt qu¶ lµ
n¨m 1984 ISO ®· ®−a ra m« h×nh tham chiÕu cho viÖc kÕt nèi c¸c hÖ thèng
më ( Reference Model for Open System Inter - connection) hay gän h¬n lµ
OSI Reference model. M« h×nh nµy ®−îc dïng lµm c¬ së ®Ó kÕt nèi c¸c hÖ
thèng më.
ISO sö dông ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch c¸c hÖ thèng më theo kiÕn tróc
ph©n tÇng vµ ®· c«ng bè m« h×nh OSI cho viÖc kÕt nèi c¸c hÖ thèng më gåm
7 tÇng.
Application Application
Presentation Presentation
Session Session
Transport Transport
Network Network
Data Link Data Link
Physical Physical
H×nh 1-6: M« h×nh OSI 7 tÇng
C¸c nguyªn lý ®−îc ¸p dông cho 7 tÇng nh− sau:
(1) Mét líp cÇn thiÕt ph¶i t¹o ë møc ®é kh¸c nhau cña kh¸i niÖm trõu
t−îng.
(2) Mçi líp ph¶i thùc hiÖn mét chøc n¨ng x¸c ®Þnh râ rµng.
(3) chøc n¨ng cña mçi líp ph¶i ®−îc chän theo quan ®iÓm h−íng tíi
c¸c giao thøc chuÈn quèc tÕ ®· ®−îc ®Þnh nghÜa.
(4) Ranh giíi gi÷a c¸c líp ph¶i ®−îc chän ®Ó tèi thiÓu luång th«ng tin
®i qua c¸c giao diÖn.
(5) Sè c¸c líp ph¶i ®ñ lín ®Ó ph©n biÖt c¸c chøc n¨ng cÇn thiÕt nh−ng
kh«ng ®−a vµo cïng mét líp qu¸ nhiÒu chøc n¨ng, vµ ph¶i ®ñ nhá
®Ó kiÕn tróc kh«ng r¾c rèi. ..
Chøc n¨ng c¸c tÇng trong m« h×nh OSI
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 9
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
TÇng Chøc n¨ng
1 VËt lý Cung cÊp ph−¬ng tiÖn truyÒn tin, thñ tôc, khëi ®éng duy tr×,
huû bá c¸c liªn kÕt vËt lý, cho phÐp truyÒn d÷ liÖu ë d¹ng bit.
Truy nhËp ®−êng truyÒn vËt lý nhê c¸c ph−¬ng tiÖn: C¬, ®iÖn,
hµm, thñ tôc.
2 Liªn kÕt ThiÕt lËp, duy tr×, huû bá c¸c liªn kÕt d÷ liÖu, kiÓm so¸t
d÷ liÖu luång d÷ liÖu, ph¸t hiÖn sai sãt vsµ kh¾c phôc c¸c sai sãt
truyÒn tin.
3 TÇng .Thùc hiÖn viÖc chän ®−êng vµ chuyÓn tiÕp th«ng tin víi c«ng
m¹ng nghÖ chuyÓn m¹ch thÝch hîp. Thùc hiÖn viÖc kiÓm so¸t luång
d÷ liÖu vµ c¾t hîp d÷ liÖu nÕu cÇn.
4 TÇng Thùc hiÖn viÖc truyÒn d÷ liÖu gi÷a hai ®Çu nót (end- to- end),
giao vËn kiÓm so¸t lçi vµ kiÓm tra viÖc truyÒn d÷ liÖu gi÷a hai ®Çu nót.
Cã thÓ thùc hiÖn viÖc ghÐp kªnh (Multiplxing), c¾t hîp d÷
liÖu nÕu cÇn
5 TÇng ThiÕt lËp, duy tr× vµ ®«ng bé ho¸ vµ huû bá c¸c phiªn truyÒn
phiªn th«ng
6 Tr×nh BiÓu diÔn th«ng tin theo có ph¸p ng−êi sö dông ®Ó ®¶m b¶o
diÔn truyÒn d÷ liÖu cña c¸c øng dông qua m«i tr−êng OSI.
7 Øng dông Lµ giao diÖn gi÷a ng−êi sö dông vµ m«i tr−êng OSI,®ång thêi
cung cÊp c¸c dÞch vô th«ng tin ph©n t¸n.
H×nh 1-7 Chøc n¨ng c¸c tÇng trong m« h×nh OSI
b) C¸c giao thøc chuÈn cña m« h×nh OSI
VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ hai hÖ thèng m¸y tÝnh kh¸c nhau cã thÓ giao tiÕp
®−îc víi nhau hay kh«ng? Ta thÊy r»ng m« h×nh OSI cã thÓ t¹o ra gi¶i
ph¸p ®Ó cho phÐp hai hÖ thèng dï kh¸c nhau thÕ nµo ®i n÷a ®Òu cã thÓ
truyÒn th«ng ®−îc víi nhau nÕu chóng ®¶m b¶o nh÷ng ®iÒu kiÖn sau
®©y:
+ Chóng cµI ®Æt cïng mét tËp c¸c chøc n¨ng truyÒn th«ng
+ C¸c chøc n¨ng ®ã ®−îc tæ chøc thµnh mét tÇng. C¸c tÇng ®ång møc
ph¶I cung cÊp c¸c chøc n¨ng nh− nhau. ( Ph−¬ng thøc cung cÊp kh«ng nhÊt
thiÕt gièng nhau )
+ C¸c tÇng ®ång møc ph¶i sö dông cïng mét giao thøc.
§Ó ®¶m b¶o nh÷ng ®iÒu trªn cÇn ph¶I cã c¸c chuÈn. C¸c chuÈn ph¶I
x¸c ®Þnh c¸c chøc n¨ng vµ dÞch vô ®−îc cung cÊp bëi mét tÇng. C¸c chuÈn
còng ph¶i x¸c ®Þnh c¸c giao thøc gi÷a c¸c tÇng ®ång møc. M« h×nh OSI 7
tÇng chÝnh lµ c¬ së ®Ó x©y dùng c¸c chuÈn ®ã.
• Thùc thÓ ho¹t ®éng trong c¸c tÇng cña OSI
Theo quan niÖm cña OSI, trong mçi tÇng cña mét hÖ thèng cã mét hoÆc
nhiÒu thùc thÓ (entity) ho¹t ®éng. Mét thùc thÓ cã thÓ lµ thùc thÓ mÒm
(software entity), vÝ dô nh− mét tiÕn tr×nh trong hÖ thèng ®a xö lý, hoÆc lµ
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 10
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
mét thùc thÓ cøng (hardware entity) vÝ dô nh− chÝp I/O th«ng minh. Thùc thÓ
tÇng 7 ®−îc gäi lµ thùc thÓ øng dông (Application entity); thùc thÓ tÇng 6
®−îc gäi lµ thùc thÓ tr×nh diÔn. .v..v..
Mét thùc thÓ tÇng N cµi ®Æt dÞch vô cung cÊp cho tÇng N+1. Khi ®ã
tÇng N gäi lµ ng−êi cung cÊp dÞch vô, cßn tÇng N+1 gäi lµ ng−êi dïng dÞch
vô. TÇng N dïng dÞch vô cña tÇng N-1 ®Ó cung cÊp dÞch vô cña nã. TÇng N cã
thÓ ®−a ra vµi líp dÞch vô, ch¼ng h¹n nh− truyÒn th«ng nhanh mµ ®¾t vµ
truyÒn th«ng chËm mµ rÎ. C¸c dÞch vô lµ cã s½n t¹i c¸c nót truy cËp dÞch vô
(SAP). C¸c SAP cña tÇng N t¹i c¸c chç mµ t¹i ®ã tÇng N+1 cã thÓ truy nhËp
dÞch vô ®−îc ®−a ra. Mçi SAP cã mét ®Þa chØ vµ tªn duy nhÊt. Mçi thùc thÓ
truyÒn th«ng víi thùc tÕ cña tÇng trªn vµ tÇng d−íi nã qua mét giao diÖn
(interface). Giao diÖn nµy gåm mét hoÆc nhiÒu ®iÓm truy cËp dÞch vô (Service
Acess Poent – SAP) (N-1) Entity cung cÊp dÞch vô cho mét (N) entity th«ng
qua viÖc gäi c¸c hµm nguyªn thuû (primitive). Hµm nguyªn thuû chØ râ chøc
n¨ng cÇn thùc hiÖn vµ ®−îc dïng ®Ó chuyÓn d÷ liÖu, th«ng tin ®iÒu khiÓn. Cã
4 hµm nguyªn thuû ®−îc dïng ®Ó ®Þnh nghÜa t−¬ng t¸c gi÷a c¸c tÇng liÒn kÒ
nhau, s¬ ho¹t ®éng ®−îc m« t¶ nh− h×nh sau:
(N+1)Layer (N+1)Layer
Request Response Indication
Confirm
SAP (N)Layer (N)Protocol (N)Layer SAP
H×nh 1-8: Nguyªn lý ho¹t ®éng cña c¸c hµm nguyªn thuû
Request (yªu cÇu ): lµ hµm nguyªn thuû mµ ng−êi sö dông dÞch vô
(Service user) dïng ®Ó gäi c¸c chøc n¨ng.
Indication (chØ b¸o): lµ hµm nguyªn thuû mµ ng−êi cung cÊp dÞch vô
(Service Provider ) dïng ®Ó:
+ Gäi b¸o mét chøc n¨ng nµo ®ã hoÆc
+ ChØ b¸o mét chøc n¨ng ®· ®−îc gäi ë mét ®iÓm truy cËp dÞch vô
(SAP)
response (tr¶ lêi ): lµ hµm nguyªn thuû mµ Service user dïng ®Ó hoµn
tÊt mét chøc n¨ng ®· ®−îc gäi tõ tr−íc bëi mét hµm nguyªn thuû Indication ë
SAP ®ã.
confirm (x¸c nhËn) lµ hµm nguyªn thuû cña Service Provider, dïng ®Ó
hoµn tÊt mét chøc n¨ng ®· ®−îc gäi tõ tr−íc bëi hµm nguyªn thuû Request t¹i
SAP ®ã.
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 11
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
Theo s¬ ®å nµy quy tr×nh thùc hiÖn mét thao t¸c gi÷a hai hÖ thèng A vµ
B ®−îc thùc hiÖn nh− sau:
+ TÇng (N+1) cña A göi xuèng tÇng (N) kÒ nã mét hµm Request
(N+1)PDU
TÇng N+1
(N)PCI (N)SDU
(N)PDU
TÇng N
H×nh 1-9: Quan hÖ ®¬n vÞ d÷ liÖu gi÷a c¸c tÇng kÒ nhau
+ TÇng (N) cña A cÊu t¹o mét ®¬n vÞ d÷ liÖu ®Ó göi yªu cÇu ®ã qua
tÇng (N) cña B theo giao thøc tÇng N.
+ NhËn ®−îc th«ng b¸o yªu cÇu ®ã, tÇng (N) cña B göi mét lªn tÇng
(N+1) trªn nã mét hµm Indication
+ TÇng (N+1) cña B göi xuèng tÇng (N) kÒ d−íi nã mét hµm Reponse.
(N) cña A theo giao thøc tÇng (N) ®· x¸c ®Þnh 0.
+ TÇng (N) cña A göi lªn tÇng (N+1) kÒ trªn nã mét hµm x¸c nhËn
(Confirm) kÕt thóc mét giao t¸c gi÷a hai hÖ thèng. C¸c hµm nguyªn thuû ®Òu
®−îc gäi ®Õn ( hoÆc göi ®i ) tõ mét ®iÓm truy nhËp dÞch vô (SAP) ë ranh giíi
2 tÇng (N+1) vµ (N). §¬n vÞ d÷ liÖu sö dông trong giao thøc tÇng (N) ký hiÖu
lµ PDU. Gi÷a c¸c tÇng kÒ nhau c¸c ®¬n vÞ d÷ liÖu cã mèi quan hÖ nh− sau:
mét thùc thÓ ë tÇng N kh«ng thÓ truyÒn trùc tiÕp ®Õn mét thùc thÓ tÇng N+1
cña hÖ thèng kh¸c, mµ ph¶i ®i xuèng tÇng thÊp nhÊt (tÇng vËt lý ) trong kiÕn
tróc ph©n tÇng nµo ®ã. Khi xuèng tÇng ®Õn (N) th× mét ®¬n vÞ d÷ liÖu cña tÇng
(N) ®−îc xem nh− mét ®¬n vÞ d÷ liÖu (SDU) cña tÇng (N). PhÇn th«ng tin cña
tÇng (N), gäi lµ (N) SDU qu¸ dµi th× ®−îc c¾t thµnh nhiÒu ®o¹n, mçi ®o¹n kÕt
hîp víi (N) PCI vµo ®Çu ®Ó t¹o thµnh nhiÒu (N) PDU. Qu¸ tr×nh nh− vËy ®−îc
chuyÓn xuèng cho ®Õn tÇng vËt lý, ë ®ã d÷ liÖu ®−îc truyÒn qua ®−êng vËt lý.
ë hÖ thèng nhËn, qu¸ tr×nh diÔn ra ng−îc l¹i. Qua mçi tÇng c¸c PCI cña c¸c
®¬n vÞ d÷ liÖu sÏ ®−îc ph©n tÝch vµ c¾t bá c¸c header cña c¸c PDU tr−íc khi
göi lªn tÇng trªn.
c) Ph−¬ng thøc ho¹t ®éng: cã liªn kÕt vµ kh«ng cã liªn kÕt
ë mçi tÇng m« h×nh trong tÇng ISO, cã hai ph−¬ng thøc ho¹t ®éng
chÝnh ®−îc ¸p dông ®ã lµ: ph−¬ng thøc ho¹t ®éng cã liªn kÕt (connection-
oriented) vµ kh«ng cã liªn kÕt (connectionless).
Víi ph−¬ng thøc cã liªn kÕt, tr−íc khi truyÒn d÷ liÖu cÇn thiÕt ph¶i
thiÕt lËp mét liªn kÕt logic gi÷a c¸c thùc thÓ cïng tÇng. Cßn víi ph−¬ng thøc
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 12
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
kh«ng liªn kÕt th× kh«ng cÇn lËp liªn kÕt logic vµ mçi ®¬n vÞ d÷ liÖu tr−íc
hoÆc sau nã.
Víi ph−¬ng thøc cã liªn kÕt, qu¸ tr×nh truyÒn d÷ liÖu ph¶i tr¶i qua ba
giai ®o¹n theo thø tù thêi gian.
- ThiÕt lËp liªn kÕt: hai thùc thÓ ®ång møc ë hai hÖ thèng th−¬ng l−îng
víi nhau vÒ tËp c¸c tham sè sÏ ®−îc sö dông trong giai ®o¹n sau.
- TruyÒn d÷ liÖu: d÷ liÖu ®−îc truyÒn víi c¸c c¬ chÕ kiÓm so¸t vµ qu¶n
lý.
- Huû bá liªn kÕt (logic): gi¶i phãng c¸c tµi nguyªn hÖ thèng ®· cÊp
ph¸t cho liªn kÕt ®Ó dïng cho c¸c liªn kÕt kh¸c.
T−¬ng øng víi ba giai ®o¹n trao ®æi, ba thñ tôc c¬ b¶n ®−îc sö dông,
ch¼ng h¹n ®èi víi tÇng N cã: N-CONNECT ( thiÕt lËp liªn kÕt ), N-
DATA(TruyÒn d÷ liÖu ), vµ N-DISCONNECT (Huû bá liªn kÕt )
ngoµi ra cßn mét sè thñ tôc phô ®−îc sö dông tuú theo ®Æc ®iÓm, chøc n¨ng
cña mçi tÇng. VÝ dô:
- Thñ tôc N-RESTART ®−îc sö dông ®Ó khëi ®éng l¹i hÖ thèng ë tÇng
3
- Thñ tôc T-EXPEDITED DATA cho viÖc truyÒn d÷ liÖu nhanh ë tÇng
4
- Thñ tôc S-TOKEN GIVE ®Ó chuyÓn ®iÒu khiÓn ë tÇng 5. ..
Mçi thñ tôc trªn sÏ dïng c¸c hµm nguyªn thuû (Request, Indication,
Response, Confirm) ®Ó cÊu thµnh c¸c hµm c¬ b¶n cña giao thøc ISO.
Cßn ®èi víi ph−¬ng thøc kh«ng liªn kÕt th× chØ cã duy nhÊt mét giai
®o¹n ®ã lµ: truyÒn d÷ liÖu.
So s¸nh hai ph−¬ng thøc ho¹t ®éng trªn chóng ta thÊy r»ng ph−¬ng
thøc ho¹t ®éng cã liªn kÕt cho phÐp truyÒn d÷ liÖu tin cËy, do ®ã cã c¬ chÕ
kiÓm so¸t vµ qu¶n lý chÆt chÏ tõng liªn kÕt logic. Nh−ng mÆt kh¸c nã phøc
t¹p vµ khã cµi ®Æt. Ng−îc l¹i, ph−¬ng thøc kh«ng liªn kÕt cho phÐp c¸c PDU
®−îc truyÒn theo nhiÒu ®−êng kh¸c nhau ®Ó ®i ®Õn ®Ých, thÝch nghi víi sù
thay ®æi tr¹ng th¸i cña m¹ng, song l¹i tr¶ gi¸ bëi sù khã kh¨n gÆp ph¶i khi tËp
hîp c¸c PDU ®Ó di chuyÓn tíi ng−êi sö dông.
Hai tÇng kÒ nhau cã thÓ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i sö dông cïng mét
ph−¬ng thøc ho¹t ®éng mµ cã thÓ dïng hai ph−¬ng thøc kh¸c nhau.
1.4.4 TruyÒn d÷ liÖu trong m« h×nh OSI.
TiÕn tr×nh göi gåm vµi d÷ liÖu muèn göi qua tiÕn tr×nh nhËn. D÷ liÖu
®−a xuèng tÇng øng dông, d÷ liÖu ®ã g¾n thªm phÇn ®Çu ¸p dông (AH-
Application Header) vµo phÝa tr−íc d÷ liÖu vµ kÕt qu¶ ®−a xuèng cho tÇng
tr×nh diÔn. TÇng tr×nh diÔn cã thÓ biÕn ®æi môc d÷ liÖu nµy theo nhiÒu c¸ch
kh¸c nhau, thªm phÇn header vµo ®Çu vµ ®i xuèng tÇng phiªn. Qu¸ tr×nh nµy
®−îc lÆp ®i lÆp l¹i cho ®Õn khi d÷ liÖu ®i xuèng tÇng vËt lý, ë ®ã chóng thùc
sù ®−îc truyÒn sang m¸y nhËn. ë m¸y nhËn c¸c phÇn header kh¸c nhau ®−îc
lo¹i bá tõng c¸i mét khi c¸c th«ng b¸o truyÒn lªn theo c¸c líp cho ®Õn khi lªn
tíi tiÕn tr×nh nhËn. Nh− vËy, viÖc truyÒn d÷ liÖu thùc hiÖn theo chiÒu däc. Khi
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 13
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
tÇng giao vËn ë m¸y göi nhËn mét th«ng b¸o tõ tÇng phiªn, g¸n mét Transport
Header vµ göi nã qua tÇng giao vËn nhËn.
Data
Giao thøc líp øng dông
Application AH Data Application
Giao thøc tr×nh diÔn
Presentation PH Data Presentation
Session SH Data Session
Transport TH Data Transport
Network NH Data Network
Data Link DH Data Data Link
Physical PH Bits Physical
H×nh 1-10: VÝ dô qu¸ tr×nh truyÒn d÷ liÖu trong m« h×nh OSI
H×nh 1-10 biÓu diÔn mét mÉu sö dông m« h×nh OSI cã thÓ truyÒn d÷
liÖu nh− thÕ nµo.
1.5 KÕt nèi c¸c m¹ng m¸y tÝnh:
1.5.1 C¸c tiÕp cËn: trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn m¹ng m¸y tÝnh, nhiÒu
c«ng ty, nhiÒu vïng, nhiÒu quèc gia ®· x©y dùng c¸c hÖ thèng m¹ng kh¸c
nhau vÒ chñng lo¹i, kiÕn tróc, kho¶ng c¸ch... Nhu cÇu trao ®æi th«ng tin cña
x· héi ngµy cµng cao nªn viÖc kÕt nèi c¸c m¹ng víi nhau lµ vÊn ®Ò bøc thiÕt.
Lµm cho nh÷ng ng−êi sö dông trªn c¸c m¹ng kh¸c nhau cã thÓ trao ®æi th«ng
tin víi nhau mét c¸ch dÔ dµng, hiÖu qu¶ vµ an toµn mµ kh«ng ph¶i x©y dùng
l¹i hÖ thèng m¹ng ®· cã.
®Ó kÕt nèi c¸c m¹ng víi nhau, ng−êi ta xuÊt ph¸t tõ mét trong hai quan ®iÓm
sau:
(1) Xem mçi nót cña m¹ng con nh− mét hÖ thèng më, hoÆc
(2) Xem mçi m¹ng con nh− mét hÖ thèng më.
theo quan ®iÓm (1) th× mçi nót cña m¹ng con cã thÓ truyÒn th«ng trùc tiÕp víi
mét nót m¹ng con bÊt kú nµo kh¸c. Nh− vËy, toµn bé c¸c nót cña mét m¹ng
con còng chÝnh lµ nót cña m¹ng lín vµ ph¶i tu©n thñ theo mét cÊu tróc chung.
Theo quan ®iÓm (2) th× hai nót bÊt kú thuéc hai m¹ng con kh¸c nhau kh«ng
thÓ truyÒn th«ng trùc tiÕp víi nhau ®−îc mµ ph¶i th«ng qua mét phÇn tö trung
gian gäi lµ giao diÖn kÕt nèi (Interconnection Iterface) ®Æt gi÷a hai m¹ng con
®ã. §iÒu ®ã cho phÐp t¹o ra mét m¹ng lín gåm c¸c giao diÖn kÕt nèi vµ c¸c
m¸y chñ (host) ®−îc nèi víi nhau bëi c¸c m¹ng con.
T−¬ng øng víi hai quan ®iÓm nµy cã hai chiÕn l−îc kÕt nèi c¸c m¹ng
víi nhau. Theo quan ®iÓm (1) ng−êi ta t×m c¸ch x©y dùng c¸c chuÈn chung
cho c¸c m¹ng (nh− c¸c chuÈn cña ISO, CCITT. ..) Theo quan ®iÓm (2) ng−êi
ta x©y dùng c¸c giao diÖn kÕt nèi ®Ó t«n träng tÝnh ®éc lËp gi÷a c¸c m¹ng
hiÖn cã. ViÖc x©y dùng c¸c chuÈn chung cho tÊt c¶ c¸c m¹ng lµ mét ®iÒu rÊt
khã thùc hiÖn, bëi v× hiÖn nay cã hµng ngµn m¹ng ®ang tån t¹i kh«ng thÓ lo¹i
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 14
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
bá ®i ®Ó x©y dùng míi v× qu¸ tèn kÐm. Tõ ®ã ng−êi ta ®· t¹o ra hµng lo¹t c¸c
thiÕt bÞ giao diÖn cho phÐp kÕt nèi c¸c m¹ng víi nhau.
1.5.2 Giao diÖn kÕt nèi
Ng−êi ta cã thÓ kÕt nèi c¸c m¹ng con víi nhau nhê c¸c giao diÖn kÕt
nèi. H×nh 1-12 minh ho¹ cho viÖc kÕt nèi c¸c m¹ng con SN1, SN2, SN3 vµ
SN4 lµ c¸c m¹ng con ; G1, G2, G3, G4 lµ c¸c giao diÖn kÕt nèi.
chøc n¨ng cña mét giao diÖn tuú thuéc vµo sù kh¸c biÖt vÒ kiÕn tróc cña c¸c
m¹ng con. Sù kh¸c biÖt cµng lín th× chøc n¨ng cña c¸c giao diÖn cµng phøc
t¹p. C¸c giao diÖn cã thÓ nèi ®«i, nèi ba, nèi nhiÒu h¬n tuú thuéc vµo ng−êi
thiÕt kÕ m¹ng. Dùa vµo chøc n¨ng cña giao diÖn mµ chóng cã nh÷ng tªn gäi
kh¸c nhau nh−: bridge, Router, gateway.
Gateway lµ tªn chung cña giao diÖn kÕt nèi, nã ®−îc sö dông trong
tr−êng hîp chøc n¨ng cña giao diÖn lµ phøc t¹p. Bridge ®−îc dïng trong
tr−êng hîp ®¬n gi¶n nhÊt, ch¼ng h¹n nh− kÕt nèi gi÷a c¸c m¹ng LAN cïng
lo¹i. Cßn Router ho¹t ®éng ë møc cao h¬n bridge v× nã ®¶m nhËn chøc n¨ng
chän ®−êng cho c¸c gãi d÷ liÖu ®Ó ®i ®Õn ®Ých.
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 15
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
Ch−¬ng ii Giao thøc TCP/IP
Trong ch−¬ng nµy chónh ta sÏ xem xÐt vÒ chång giao thøc TCP/IP. §©y
lµ giao thøc ®−îc sö dông réng r·i nhÊt hiÖn nay trong kÜ thuËt kÕt nèi m¹ng
m¸y tÝnh. Chóng ta sÏ t×m hiÓu vÒ kiÕn tróc ph©n tÇng cña TCP/IP cïng víi
chøc n¨ng chÝnh cña chóng. Sau ®ã chóng ta sÏ tËp trung xem xÐt kÜ vÒ c¸c
giao thøc chÝnh trong líp 3 (Internet Layer) vµ trong líp 4 (Transport Layer)
cña m« h×nh ph©n cÊp nµy.
2.1 Sù thóc ®Èy cho viÖc ra ®êi cña TCP/IP
Giao tiÕp th«ng tin ®· trë thµnh nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu trong tÊt c¶
mäi lÜnh vùc ho¹t ®éng. M¹ng m¸y tÝnh tÝnh ra ®êi phÇn nµo ®· ®¸p øng ®−îc
nhu cÇu ®ã. Ph¹m vi lóc ®Çu cña c¸c m¹ng bÞ h¹n chÕ trong mét nhãm lµm
viÖc, mét c¬ quan, c«ng ty... trong mét khu vùc. Tuy nhiªn thùc tÕ cña cña
nh÷ng nhu cÇu cÇn trao ®æi th«ng tin trong nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau, vÒ
nhiÒu chñ ®Ò kh¸c nhau, gi÷a c¸c tæ chøc, c¸c c¬ quan. ..lµ kh«ng cã giíi h¹n.
V× vËy nhu cÇu cÇn kÕt nèi c¸c m¹ng kh¸c nhau cña c¸c tæ chøc kh¸c nhau ®Ó
trao ®æi th«ng tin lµ thùc sù cÇn thiÕt. Nh−ng thËt kh«ng may lµ hÇu hÕt c¸c
m¹ng cña c¸c c«ng ty, c¸c c¬ quan... ®Òu lµ c¸c thùc thÓ ®éc lËp, ®−îc thiÕt
lËp ®Ó phôc vô nhu cÇu trao ®æi th«ng tin cña b¶n th©n c¸c tæ chøc ®ã. C¸c
m¹ng nµy cã thÓ ®−îc x©y dùng tõ nh÷ng kÜ thuËt phÇn cøng kh¸c nhau ®Ó
phï hîp víi nh÷ng vÊn ®Ò giao tiÕp th«ng tin cña riªng hä. §iÒu nµy chÝnh lµ
mét c¶n trë cho viÖc x©y dùng mét m¹ng chung, bëi v× sÏ kh«ng cã mét kÜ
thuËt phÇn cøng riªng nµo ®ñ ®¸p øng cho viÖc x©y dùng mét m¹ng chung
tho¶ m·n nhu cÇu ng−êi sö dông. Ng−êi sö dông cÇn mét m¹ng tèc ®é cao ®Ó
nèi c¸c m¸y, nh−ng nh÷ng m¹ng nh− vËy kh«ng thÓ ®−îc më réng trªn nh÷ng
kho¶ng c¸ch lín. Nhu cÇu vÒ mét kü thuËt míi mµ cã thÓ kÕt nèi ®−îc nhiÒu
m¹ng vËt lý cã cÊu tróc kh¸c h¼n nhau lµ thËt sù cÇn thiÕt. NhËn thøc ®−îc
®iÒu ®ã, trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn m¹ng ARPANET cña m×nh, tæ chøc ARPA
( Advanced Research Projects Agency) ®· tËp trung nghiªn cøu nh»m ®−a ra
mét kü thuËt tho¶ m·n nh÷ng yªu cÇu trªn. Kü thuËt ARPA bao gåm mét
thiÕt lËp cña c¸c chuÈn m¹ng x¸c ®Þnh râ nh÷ng chi tiÕt cña viÖc lµm thÕ nµo
®Ó c¸c m¸y tÝnh cã thÓ truyÒn th«ng víi nhau còng nh− mét sù thiÕt lËp c¸c
quy −íc cho kÕt nèi m¹ng, l−u th«ng vµ chän ®−êng. Kü thuËt ®ã ®−îc ph¸t
triÓn ®Çy ®ñ vµ ®−îc ®−a ra víi tªn gäi chÝnh x¸c lµ TCP/IP Iternet Protocol
Suit vµ th−êng ®−îc gäi t¾t lµ TCP/IP. Dïng TCT/IP ng−êi ta cã thÓ kÕt nèi
®−îc tÊt c¶ c¸c m¹ng bªn trong c«ng ty cña hä hoÆc cã thÓ kÕt nèi gi÷a c¸c
m¹ng cña c¸c c«ng ty, c¸c tæ chøc kh¸c nhau, víi nhau.
TCP/IP cã mét sè ®Æc tÝnh quan träng sau:
• Lµ bé giao thøc chuÈn më vµ s½n cã, v×: nã kh«ng thuéc së h÷u cña
bÊt cø mét tæ chøc nµo; c¸c ®Æc t¶ th× s½n cã vµ réng r·i. V× vËy bÊt k× ai còng
cã thÓ x©y dùng phÇn mÒm truyÒn th«ng qua m¹ng m¸y tÝnh dùa trªn nã.
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 16
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
• TCP/IP ®éc lËp víi phÇn cøng m¹ng vËt lý, ®iÒu nµy cho phÐp TCP/IP
cã thÓ ®−îc dïng ®Ó kÕt nèi nhiÒu lo¹i m¹ng cã kiÕn tróc vËt lý kh¸c nhau
nh−: Ethernet, Tokenring, FDDI, X25, ATM...
• TCP/IP dïng ®Þa chØ IP ®Ó ®Þnh danh c¸c host trªn m¹ng t¹o ra mét
m¹ng ¶o thèng nhÊt khi kÕt nèi m¹ng.
• C¸c giao thøc líp cao ®−îc chuÈn ho¸ thÝch hîp vµ s½n cã víi ng−êi
dïng.
2.2 CÊu tróc ph©n líp cña TCP/IP
Nh− ta ®· nãi ë phÇn tr−íc, TCP/IP còng lµ m« h×nh më ®Ó kÕt nèi
m¹ng. Nã còng ®−îc thiÕt kÕ theo m« h×nh kiÕn tróc ph©n tÇng t−¬ng tù nh−
trong m« h×nh tham chiÕu OSI ta ®· tr×nh bµy ë ch−¬ng tr−íc. Bé giao thøc
TCP/IP ®−îc thiÕt kÕ gåm bèn líp ®−îc m« t¶ nh− h×nh sau ®©y:
M« h×nh ph©n líp
§èi t−îng ®−îc chuyÓn gi÷a c¸c líp
Application
Message or Streams
Transport Transport Protocol Packets
Internet IP Datagrams
Network Network-Specific Frames
Interface
H×nh 2-1: M« h×nh ph©n líp cña TCP/IP
•Líp øng dông (Application): §©y lµ líp cao nhÊt trong cÊu tróc ph©n
líp cña TCP/IP. L¬p nµy bao gåm tÊt c¶ c¸c chu¬ng tr×nh øng dông sö dông
c¸c dÞch vô s½n cã th«ng qua mét TCP/IP internet.C¸c ch−¬ng tr×nh øng dông
t−¬ng t¸c víi mét trong c¸c giao thøc cña líp Transport ®Ó truyÒn hoÆc nhËn
d÷ liÖu. Mçi ch−¬ng tr×nh øng dông lùa chän mét kiÓu giao thøc thÝch hîp
cho c«ng viÖc cña nã. Ch−¬ng tr×nh øng dông chuyÓn d÷ liÖu theo mÉu mµ
líp Transport yªu cÇu.
• Líp vËn chuyÓn (Transport): NhiÖm vô tr−íc tiªn cña líp Transport lµ
cung cÊp sù giao tiÕp th«ng tin gi÷a c¸c ch−¬ng tr×nh øng dông. Mçi sù giao
tiÕp ®−îc gäi lµ end-to-end. Líp Transport còng cã thÓ ®iÒu chØnh l−u l−îng
luång th«ng tin. Nã còng cung cÊp mét sù vËn chuyÓn tin cËy, ®¶m b¶o r»ng
d÷ liÖu ®Õn mµ kh«ng bÞ lçi. §Ó lµm nh− vËy, phÇn mÒm giao thøc hç trî ®Ó
bªn nhËn cã thÓ göi l¹i c¸c th«ng b¸o x¸c nhËn vÒ viÖc thu d÷ liÖu vµ bªn göi
cã thÓ truyÒn l¹i c¸c gãi tin bÞ mÊt hoÆc bÞ lçi. PhÇn mÒm giao thøc chia dßng
d÷ liÖu ra thµnh nh÷ng ®¬n vÞ d÷ liÖu nhá h¬n (th−êng ®−îc gäi lµ c¸c
Packets) vµ chuyÓn mçi packet cïng víi ®Þa chØ ®Ých tíi líp tiÕp theo ®Ó tiÕp
tôc qu¸ tr×nh truyÒn dÉn.
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 17
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
MÆc dï h×nh 2-1 dïng mét khèi ®Ó biÓu diÔn cho líp øng dông, nh−ng
nãi chung m¸y tÝnh cã thÓ cã nhiÒu ch−¬ng tr×nh øng dông truy nhËp vµo
internet t¹i cïng mét thêi ®iÓm. Líp Transport ph¶i chÊp nhËn d÷ liÖu tõ mét
sè ch−¬ng tr×nh øng dông vµ göi nã tíi líp tiÕp theo thÊp h¬n. §Ó lµm nh−
vËy nã thªm vµo th«ng tin bæ sung cho mçi packet, gåm c¶ c¸c m· ®Þnh danh
ch−¬ng tr×nh øng dông ®· göi nã vµ ch−¬ng tr×nh øng dông sÏ nhËn nã, còng
nh− mét tæng kiÓm tra. M¸y nhËn sö dông tæng kiÓm tra ®Ó thÈm tra gãi tin ®·
®Õn, vµ sö dông m· ®Ých ®Ó ®Þnh danh ch−¬ng tr×nh øng dông nã ®−îc chuyÓn
ph¸t ®Õn.
•Internet layer: Nh− chóng ta võa thÊy, líp Internet xö lý giao tiÕp
th«ng tin tõ mét m¸y nµy tíi mét m¸y kh¸c. Nã chÊp nhËn mét yªu cÇu ®Ó
göi mét gãi tõ tõ líp Transport cïng víi mét ®Þnh danh cña m¸y ®Ých mµ gãi
tin sÏ ®−îc göi tíi. Nã sÏ bäc gãi tin trong mét IP Datagram, ®iÒn ®Çy vµo
trong phÇn header, sö dông gi¶i thuËt chän ®−êng ®Ó quyÕt ®Þnh lµ giao ph¸t
gãi tin trùc tiÕp hay lµ göi nã tíi mét Router, vµ chuyÓn datagram tíi giao
diÖn phèi ghÐp m¹ng thÝch hîp cho viÖc truyÒn dÉn. Líp Internet còng xö lý
c¸c Datagram ®Õn, kiÓm tra tÝnh hîp lÖ cña chóng, vµ sö dông gi¶i thuËt
chän ®−êng ®Î quyÕt ®Þnh lµ datagram sÏ ®−îc xö lý côc bé hay lµ sÏ ®−îc
chuyÓn ®i tiÕp. §èi víi c¸c datagrams cã ®Þa chØ ®Ých côc bé, th× phÇn mÒm
líp internet sÏ xo¸ phÇn header cña c¸c datagram ®ã, vµ chän trong sè c¸c
giao thøc líp Transport mét giao thøc thÝch hîp ®Ó xö lý packet. Trong líp
Internet cßn göi c¸c ICMP (Information Control Message Protocol)vµ c¸c
messages ®iÒu khiÓn khi cÇn thiÕt vµ xö lý tÊt c¶ mäi ICMP Messages tíi.
Host A Identical Host B
Application message Application
Identical
Transport packet Transport
Router R
Internet Identical Internet Identical Internet
datagram datagram
Network Identical Network Identical Network
Interface frame Interface frame Interface
Physcal net 1 Physcal net 2
H×nh 2-2
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 18
§å ¸n tèt nghiÖp Chän ®−êng vμ øng dông trong thiÕt kÕ m¹ng WAN
•Network Interface Layer: líp thÊp nhÊt cña m« h×nh ph©n líp TCP/IP,
chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc chÊp nhËn c¸c IP datagrams vµ viÖc truyÒn ph¸t
chóng trªn mét m¹ng x¸c ®Þnh. Mét giao diÖn phèi ghÐp m¹ng cã thÓ gåm
mét bé ®iÌu khiÓn thiÕt bÞ (vÝ dô nh− khi m¹ng lµ m¹ng côc bé mµ m¸y ®−îc
g¾n nèi trùc tiÕp tíi) hoÆc lµ mét hÖ thèng con phøc t¸pö dông giao thøc
Data Link cña b¶n th©n nã( vÝ dô khi m¹ng bao gåm c¸c chuyÓn m¹ch gãi
giao tiÕp víi c¸c host b»ng giao thøc HDLC).
§Ó h×nh dung sù ho¹t ®éng trong m«i tr−êng ph©n líp cña TCP/IP ta
h·y xÐt h×nh vÏ minh ho¹ sau:
Nh− h×nh 2-2 minh häa, viÖc giao ph¸t message sö dông hai m¹ng
riªng biÖt, mét m¹ng cho viÖc truyÒn dÉn tõ host A tíi Router R, vµ m¹ng kia
truyÒn dÉn tõ Router R tíi Host B.
Trong phÇn tiÕp theo ta sÏ s©u t×m hiÓu vÒ líp Internet vµ líp Transport,
lµ hai líp quan trong nhÊt trong m« h×nh ph©n líp TCP/IP, th«ng c¸c giao
thøc ®−îc sö dông trong hai líp ®ã lµ: giao thøc TCP, UDP cho líp Transport
vµ giao thøc IP, ICMP cho líp Internet.
2.3 C¸c giao thøc líp Internet (Internet Protocol - IP)
Internet protocol (IP), lµ tªn gäi giao thøc líp Internet ®Þnh nghÜa c¸c
ph−¬ng tiÖn giao ph¸t unreliable, connectionless, vµ th−êng ®−îc biÕt
víi c¸i tªn t¾t lµ IP. Tr−íc nhÊt, giao thøc IP ®Þnh nghÜa nh÷ng ®¬n vÞ cña viÖc
truyÒn d÷ liÖu ®−îc dïng qua mét m¹ng TCP/IP internet. V× vËy, nã x¸c ®Þnh
chÝnh x¸c khu«n d¹ng cña tÊt c¶ d÷ liÖu khi nã ®−îc chuyÓn qua mét m¹ng
TCP/IP internet. Thø hai, phÇn mÒm IP thùc hiÖn chøc n¨ng chän ®−êng ®Ó
chän ra con ®−êng ®Ó göi d÷ liÖu qua. Thø ba, ®Ó thªm vµo tÝnh chÝnh x¸c c¸c
®Æc t¶ kÜ thuËt cña khu«n d¹ng d÷ liÖu vµ chän ®−êng th«ng th−êng, IP gåm
cã c¶ mét tËp c¸c luËt biÓu hiÖn cho ý t−ëng cña hÖ thèng giao ph¸t gãi tin
unreliable. C¸c luËt chØ râ viÖc lµm thÕ nµo ®Ó c¸c hosts vµ c¸c Routers xö lý
c¸c gãi tin, lµm thÕ nµo vµ khi nµo c¸c th«ng b¸o lçi sÏ ®−îc ph¸t ®i, vµ c¸c
®iÒu kiÖn cho viÖc huû gãi tin. IP lµ phÇn chñ yÕu cña thiÕt kÕ nªn mét m¹ng
TCP/IP internet ®«i khi cßn ®−îc gäi lµ mét m¹ng dùa trªn kÜ thuËt IP (IP-
based technology). Chóng ta sÏ lÇn l−ît xem xÐt c¸c vÊn ®Õ ®−îc ®Ò cËp trong
IP.
2.3.1 Internet Datagram.
Cã rÊt nhiÒu sù t−¬ng tù gi÷a mét m¹ng vËt lý vµ mét TCP/IP internet.
Trªn mét m¹ng vËt lý, ®¬n vÞ truyÒn lµ frame c¸i chøa mét header vµ d÷ liÖu,
phÇn header mang nhiÒu th«ng tin nh− ®Þa chØ nguån ®Ých. Internet gäi nh÷ng
®¬n vÞ truyÒn c¬ së cña nã lµ Internet datagram (IP datagram ) hay ®¬n gi¶n
lµ datagram.
Nh− mét khung m¹ng vËt lý, mét datagram ®−îc chia thµnh vïng header vµ
vïng d÷ liÖu. PhÇn header còng t−¬ongtù frame, nã chøa ®Þa chØ nguån ®Þa
chØ ®Ých vµ mét tr−êng type dïng ®Þnh danh néi dung cña dtagram. Sù kh¸c
NguyÔn xu©n tr−êng - ®tth2 - k40 19
