Định giá cổ phiếu, chứng khoán
Mục tiêu của bài này
Các cặp khái niệm về giá trị
Phân biết các loại chứng khoán
Quy trình chung khi định giá chứng khoán
Định giá trái phiếu
Định giá cổ phiếu ưu đãi
Định giá cổ phiếu thường
Lợi suất cổ phiếu
Baøi 4: Ñònh giaù chöùng khoaùn
M uïc tieâu cuûa baøi naøy
Caùc caëp khaùi nieäm veà giaù trò
Phaân bieát caùc loaïi chöùng khoaùn
Quy trình chung khi ñònh giaù chöùng
khoaùn
Ñònh giaù traùi phieáu
Ñònh giaù coå phieáu öu ñaõi
Ñònh giaù coå phieáu thöôøng
Lôïi suaát coå phieáu
Caùc caëp khaùi nieäm veà giaù
trò
Giaù trò thanh lyù vaø giaù trò hoaït ñoäng
Giaù trò thanh lyù (liquidation value)
Giaù trò hoaït ñoäng (going-concern value)
Giaù trò soå saùch vaø giaù trò thò tröôøng
Giaù trò soå saùch (book value) cuûa taøi saûn
Giaù trò soå saùch cuûa doanh nghieäp
Giaù trò thò tröôøng (maket value)
Giaù trò thò tröôøng vaø giaù trò lyù thuyeát
Giaù trò thò tröôøng cuûa chöùng khoaùn
Giaù trò lyù thuyeát (intrinsic value)
Caùc loaïi chöùng khoaùn
Chöùng khoaùn trong phaïm vi baøi naøy goàm:
Traùi phieáu
Traùi phieáu chính phuû
Traùi phieáu khoâng coù kyø haïn
Traùi phieáu coù kyø haïn
Traùi phieáu ñöôïc höôûng laõi
Traùi phieáu khoâng ñöôïc höôûng laõi
Traùi phieáu coâng ty
Traùi phieáu khoâng chuyeån ñoåi
Traùi phieáu coù theå chuyeån ñoåi
Traùi phieáu coù ñieàu khoaûn mua laïi
Coå phieáu
Coå phieáu öu ñaõi
Coå phieáu thöôøng (coå phieáu phoå thoâng)
Phaân bieät traùi phieáu vaø coå phieáu
Phaân bieät traùi phieáu vaø coå
phieáu
Traùi phieáu – chöùng Coå phieáu – chöùng nhaän
nhaän nôï ñaàu tö
Chöùng khoaùn nôï Chöùng khoaùn voán
Höôõng laõi suaát coá ñònh Höôûng coå töùc khoâng coá
ñònh
Khoâng coù thôøi haïn
Coù thôøi haïn hoaøn voán
(tröø traùi phieáu vónh hoaøn voán
haèng) Coå ñoâng coù quyeàn baàu
Traùi chuû khoâng ñöôïc cöû
quyeàn baàu cöû Ñöôïc chia coå töùc vaø
Ñöôïc thuï traùi tröôùc coå nhaän taøi saûn thanh lyù
phieáu sau traùi chuû
Coâng ty khoâng bò phaù
Coâng ty bò phaù saûn
saûn neáu khoâng traû ñöôïc
Ñònh giaù traùi phieáu
Traùi phieáu laø coâng cuï nôï daøi haïn do chính
phuû hoaëc coâng ty phaùt haønh ñeå huy ñoäng
voán
Phaân bieät caùc loaïi traùi phieáu
Traùi phieáu chính phuû (government or treasury bond)
vs traùi phieáu coâng ty (corporate bond)
Traùi phieáu coù kyø haïn (mature bond) vs traùi phieáu
vónh cöõu (perpetual bond)
Traùi phieáu ñöôïc höôûng laõi (nonzero coupon bond) vs
traùi phieáu khoâng ñöôïc höôûng laõi (zero coupon bond)
Nguyeân taéc chung khi ñònh giaù
Giaù traùi phieáu baèng hieän giaù doøng tieàn teä
thu nhaäp töø traùi phieáu
Quy trình ñònh giaù chöùng
khoaùn
Böôùc 1: Öôùc löôïng doøng tieàn teä thu nhaäp kyø voïng
Böôùc 2: Öôùc löôïng suaát chieát khaáu = Laõi suaát
khoâng ruûi ro + Phaàn gia taêng do ruûi ro
Böôùc 3: Tính hieän giaù doøng tieàn teä thu nhaäp theo
suaát chieát khaáu vöøa öôùc löôïng
Ñònh giaù traùi phieáu vónh cöõu
Traùi phieáu vónh cöõu (perpetual bond) – traùi
phieáu khoâng bao giôø ñaùo haïn
∞
I I I I I
V= + + .... + =∑ = I ( PVIFAkd ,∞ ) =
(1 + k d )1 (1 + k d ) 2 (1 + k d ) ∞ t =1 (1 + k d )t kd
Giaû söû baïn mua traùi phieáu höôûng laõi haøng
naêm 80$ trong thôøi gian voâ haïn. Baïn ñoøi hoûi
lôïi nhuaän ñaàu tö laø 14% . Giaù traùi phieáu
naøy seõ laø:
V = I /kd = 80/0,14 = 571,43$
Ñònh giaù traùi phieáu coù kyø
haïn
Ñònh giaù traùi phieáu coù kyø haïn ñöôïc
I I I MV
höôûng + k )
V=
d
+ laõi+ .... +
(1 + k ) (1
1
d
2
(1 + k )d
+
(1 + k )
n
d
= I ( PVIFA ) + MV ( PVIF )
n kd ,n kd ,n
Giaû söû traùi phieáu coù meänh giaù 1000$ ñöôïc
höôûng laõi suaát 10% /naêm trong thôøi haïn 9
100 100 100 1000
V =naêm 1vaø nhaø.... +
+ + ñaàu tö 9ñoøi hoûi 100( PVIFA12,9 ) + 1000( PVIF12,9 )
+ = lôïi nhuaän 12% ,
(1 + 0,12) (1 + 0,12) 2 (1 + 0,12) (1 + 0,12)9
giaù traùi phieáu naøy:
V = 100(5,328) +1000(0,361) = 893,8$
Ñònh giaù traùi phieáu coù kyø
haïn
Ñònh giaù traùi phieáu coù kyø haïn khoâng
ñöôïc höôûng laõi
Giaû söû traùi phieáu coù meänh giaù 1000$ ñöôïc
khoâng höôûng laõi coù thôøi haïn 10 naêm vaø
nhaø ñaàu tö ñoøi hoûi lôïi nhuaän 12% , giaù traùi
phieáu naøy:
MV
V= = MV ( PVIFk d ,n )
(1 + k d ) n
1000
V= = MV ( PVIF12,10 ) = 1000(0,322) = 322$
(1 + 0,12)10
Ñònh giaù traùi phieáu traû laõi
baùn nieân
Coâng thöùc ñònh giaù
2n
I /2 MV
V =∑ + = ( I / 2)( PVIFAk d / 2, 2 n ) + MV ( PVIFk d / 2, 2 n )
t =1 (1 + k d / 2) (1 + k d / 2)
t 2n
Ví duï minh hoaï: Kho baïc phaùt haønh
traùi phieáu coù meänh giaù 10 trieäu ñoàng,
kyø haïn 5 naêm, traû laõi baùn nieân vôùi
laõi suaát 10% vaø nhaø ñaàu tö ñoøi hoûi
lôïi nhuaän 12% khi mua traùi phieáu naøy.
10
1/ 2 10
V =∑ + = (1 / 2)( PVIFA ) + 10( PVIF 12 / 2 ,10 12 / 2 ,10 )
(1 + 12 / 2) (1 + 12 / 2)
t =1
t 10
V = 0,5( PVIFA6%,10 ) + 10( PVIF6%,10 ) = 0,5(7,360) + 10(0,558) = 9,26
Phaân tích söï bieán ñoäng giaù traùi
phieáu
Giaù traùi phieáu bieán ñoäng khi laõi suaát thò
tröôøng thay ñoåi
Laõi suaát thò tröôøng = laõi suaát traùi phieáu =>
giaù traùi phieáu baèng meänh giaù
Laõi suaát thò tröôøng < laõi suaát traùi phieáu =>
giaù traùi phieáu cao hôn meänh giaù
Laõi suaát thò tröôøng > laõi suaát traùi phieáu =>
giaù traùi phieáu thaáp hôn meänh giaù
Laõi suaát thò tröôøng gia taêng => giaù traùi
phieáu giaûm
Laõi suaát thò tröôøng giaûm => giaù traùi phieáu
taêng
Phaân tích söï bieán ñoäng giaù traùi
phieáu
Giaù traùi phieáu
kd < kc
kd = kc
MV
kd > kc
Thôøi gian
0 5 10 15
Ví duï traùi phieáu coù meänh giaù 1000$ coù thôøi haïn 15
naêm ñöôïc höôûng laõi suaát 15% vaø nhaø ñaàu tö ñoøi hoûi
lôïi nhuaän 15% khi mua traùi phieáu naøy
Giaù traùi phieáu khi phaùt haønh 15% = kc = kd:
V = 150(PVI FA15% ,15) + 1000(PVI F15% ,15)
= 150(5,8474) + 1000(0,1229) = 1000$
Giaù traùi phieáu 1 naêm sau khi phaùt haønh 15% =
kc > kd = 10%
V = 150(PVI FA10% ,14) + 1000(PVI F10% ,14)
= 150(7,3667) + 1000(0,2633) = 1368,31$
Giaù traùi phieáu 1 naêm sau khi phaùt haønh 15% =
kc < kd = 20%
V = 150(PVI FA20% ,14) + 1000(PVI F20% ,14)
= 150(4,6106) + 1000(0,0779) = 769,49$
Phaân tích ruûi ro khi ñaàu tö traùi
phieáu
Ruûi ro tín duïng – ruûi ro phaùt sinh do ngöôøi phaùt
haønh khoâng traû ñöôïc nôï
Ruûi ro thay ñoåi laõi suaát – ruûi ro phaùt sinh khi
laõi suaát taêng => giaù traùi phieáu giaûm
Laõi suaát thò tröôøng Giaù trò traùi phieáu
Traùi phieáu 1 naêm Traùi phieáu 14 naêm
5% 1095,24 1989,86
10 1045,45 1368,33
15 1000,00 1000,00
20 958,33 769,47
25 920,00 617,59
Phaân tích ruûi ro khi ñaàu tö traùi
phieáu
% thay ñoåi giaù traùi
phieáu
Ñoä co giaõn giaù traùi phieáu, e =
% thay ñoåi laõi suaát
Traùi phieáu 1 naêm: e = [(1095,24 – 1000)/1000]/[(5 –
15)/15] = 9,524% / - 66,667% = - 0,14
Traùi phieáu 14 naêm: e = [(1989,86 – 1000)/1000]/[(5 –
15)/15] = 98,986% / - 66,667% = - 1,48
Keát luaän: Hai traùi phieáu höôûng cuøng möùc laõi
suaát, traùi phieáu naøo coù thôøi haïn daøi hôn seõ coù
möùc ñoä bieán ñoäng giaù theo laõi suaát lôùn hôn = >
Quan heä giöõa giaù traùi phieáu vaø
laõi suaát thò tröôøng
Giaù traùi
phieáu Traùi phieáu
baùn treân
meänh giaù
Traùi phieáu
baùn ôû meänh
giaù
M eänh giaù
Traùi phieáu
5 naêm, 8%
Traùi phieáu
baùn döôùi Traùi phieáu
meänh giaù 15 naêm, 8%
LS traùi phieáu, 8% Laõi suaát thò
tröôøng
Lôïi suaát ñaàu tö traùi phieáu
Lôïi suaát ñaàu tö luùc traùi phieáu ñaùo haïn (YTM )
I I I MV
V= + + .... + + = I ( PVIFAYTM ,n ) + MV ( PVIFYTM ,n )
(1 + YTM ) (1 + YTM )
1 2
(1 + YTM ) (1 + YTM )
n n
Bieát V, I , M V, vaø n giaûi phöông trình naøy ta ñöôïc
YTM
Lôïi suaát ñaàu tö luùc traùi phieáu ñöôïc thu hoài
(YTC) 1 + I 2 + .... + I n + PC n = I ( PVIFAYTC ,n ) + PC ( PVIFYTC ,n )
V=
I
(1 + YTC ) (1 + YTC ) (1 + YTC ) (1 + YTC )
Traùi phieáu coù meänh giaù 1000$, thôøi haïn 12 naêm ñöôïc höôûng
laõi suaát 8%/naêm baùn vôùi giaù 761$. Hoûi YTM laø bao nhieâu?
Lôïi suaát ñaàu tö luùc traùi phieáu ñaùo haïn (YTM ) -
Söû duïng phöông phaùp thöû ñeå tìm YTM
YTM = 10, ta coù:
V = 80( PVIFA10%,12 ) + 1000( PVIF10%,12 ) = 80(6,814) + 1000(0,319) = 864,12$
YTM = 15, ta coù:
V = 80( PVIFA15%,12 ) + 1000( PVIF15%,12 ) = 80(5,421) + 1000(0,187) = 620,68$
0,10 864,12$
0,05 X 103,12 243,44
YTM 761,00$
0,15 620,68$
X 103,12 (0,05)(103,12)
= = >X = = 0,0212
0,05 243,44 243,44
X = YTM − 0,10 = >YTM = 0,10 + X = 0,1212
Ñònh giaù coå phieáu öu ñaõi
Coå phieáu öu ñaõi laø coå phieáu
Ñöôïc höôûng coå töùc coá ñònh haøng naêm
Khoâng coù ngaøy ñaùo haïn
=> Coå phieáu öu ñaõi coù tính chaát gioáng nhö traùi phieáu vónh
cöõu
Dp
Coâng thöùc ñònh giaùDp: coå töùc cuûa coå phieáu öu ñaõi
V =
kp kp: lôïi nhuaän ñaàu tö coå phieáu öu
ñaõi
Ví duï minh hoaï: Giaû söû REE phaùt haønh coå phieáu öu ñaõi
meänh giaù 100$ traû coå töùc 9% vaø nhaø ñaàu tö muoán laõi
suaát ñaàu tö laø 14%, giaù coå phieáu naøy seõ laø:
V = $9/0,14 = 64,29$
Ñònh giaù coå phieáu thöôøng
M oâ hình ñònh giaù – M oâ hình chieát khaáu coå töùc
∞
D1 D2 D∞ Dt
V= + + ... + =∑
(1 + ke )1 (1 + ke ) 2 (1 + ke ) ∞ t =1 (1 + ke ) t
Tröôøng hôïp toác ñoä taêng tröôûng coå töùc khoâng ñoåi g
V = D1/ (ke – g)
Tröôøng hôïp toác ñoä taêng tröôûng coå töùc g = 0
V = D1/ke
Tröôøng hôïp toác ñoä taêng tröôûng coå töùc thay ñoåi
t1
D0 (1 + g1 ) t ∞ Dt1 (1 + g 2 ) t −t1
V =∑ + ∑
t =1 (1 + k e ) t
t =t1 +1 (1 + k e ) t
