Điều trị một thì dị dạng hậu môn trực tràng ở trẻ sơ sinh
Kể từ khi Penã và De Vries mô tả kỹ thuật tạo hình hậu môn trực tràng qua ngã sau thì phương pháp này nhanh chóng được áp dụng rộng rãi ở nhiều trung tâm trên thế giới trong điều trị dị dạng hậu môn trực tràng.
I U TR M T THÌ D D NG H U MÔN TR C TRÀNG D NG CAO
VÀ TRUNG GIAN TR SƠ SINH: K T QU BƯ C U
ào Trung Hi u, Huỳnh Công Ti n, Huỳnh Th Phương Anh, BV Nhi ng 1
ONE-STAGE CORRECTION OF HIGH AND INTERMEDIATE IMPERFORATE
ANUS IN NEONATE: THE INITIAL OUTCOME.
Background / purpose:
The aim of this study was to examine the feasibility, safety, and short-term outcome of
complete one-stage repair of high and intermediate anorectal malformation by posterior
sagittal anorectoplasty (PSARP) procedure in newborn.
Methods:
40 patients were admitted who required performing posterior sagittal anorectoplasty without
colostomy from 1/2006 to 12/2006. We recorded the data of patients as following:
- Gestation age, birthweigh
- Associated anomalies
- Classification of malformation
- Operating time
- Oral feeding time
- Postoperative complications: wound infection, dehiscence part of the wound,anal
stricture and soiling.
Results:
There were 40 patients consist of 28 boys, 12 girls; Gestation age: pre-term 11cases, full-term
29; Birthweigh mean 2770g (1800-3500g).
Associated anomalies: Down’s syndrome: 7cases (5 of all have congenital heart disaese);
oesophageal atresia:1 case; congenital heart disease without Down’s: 8 cases; hypospadias: 2
cases; Coccyx agenesis:6 cases.
Classifications: 21 cases high anorectal malformation (12 cases with fistula and 9 cases
without fistula), 19 cases intermediate anorectal malformation (13 cases with fistula and 6
cases without fistula).
Operating time: from 40 to 70 minutes.
Postoperation: all of patients were fed 24 hours after.
Complications: wound infection: 9 cases (1 must be colostomy), rectal mucosal prolapse: 2
cases, no case recurrent urethral fistula and without mortality.
1
Conclusions:
The 1-stage PSARP procedure in the neonate involves fewer short-term complications.
Complete 1-stage repair using the PSARP to treate high and intermediate-type anorectal
malformations is safe and feasible.
I. TV N
K t khi Penã và De Vries mô t k thu t t o hình h u môn tr c tràng qua ngã sau thì
phương pháp này nhanh chóng ư c áp d ng r ng rãi nhi u trung tâm trên thé gi i trong
i u tr d d ng h u môn tr c tràng.
V n t o hình h u môn tr c tràng theo Penã kinh i n thư ng ư c chia làm nhi u
giai o n trong vài tu n ho c vài tháng. B nh nhi thư ng ư c làm h u môn t m lúc sơ sinh,
sau ó kh o sát túi cùng tr c tràng có c n quang phân lo i d d ng, t o hình h u môn và
cu i cùng là óng h u môn t m. Như v y, v i ba giai o n, ba l n ph u thu t thì là m t gánh
n ng cho b nh nhi và gia ình v phương di n tâm lý, sinh lý và kinh t .
Chúng tôi áp d ng ph u thu t t o hình h u môn theo ngã sau (có c i biên) m t thì trong
i u tr d d ng h u môn tr c tràng d ng cao và trung gian t tháng 1/2006 v i 40 b nh nhi.
Trong ph m vi bài báo cáo này chúng tôi trình bày m t s kinh nghi m cũng như k t qu
bư c u th c hi n ph u thu t này.
II. I TƯƠNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U
i tư ng nghiên c u:
T t c các b nh nhi d d ng h u môn tr c tràng ư c ph u thu t t o hình h u môn m t
thì t tháng 1/2006 n tháng 12/2006 t i BV N I
Phương pháp nghiên c u:
ây là m t nghiên c u ti n c u mô t
Các d li u nghiên c u bao g m:
• Tu i thai, cân n ng
• D t t ph i h p: d a vào siêu âm, Xquang
• Phân lo i d d ng
• Th i gian m
• Th i i m cho ăn, th i i m rút sonde ti u
• Bi n ch ng sau m
• Tái khám theo dõi tình tr ng h p h u môn và són phân.
III. K T QU NGHIÊN C U:
2
Trong vòng m t năm(t tháng 1/2006 n 12/2006), chúng tôi ti n hành ph u thu t t o
hình h u môn m t thì theo ngã sau trên 40 b nh nhi, trong ó 28 bé trai và 12 bé gái.
• Tu i thai: 11 case sanh thi u tháng, 29 case sanh tháng.
• Cân n ng t 1800g n 3500g(trung bình 2770g)
• Các d t t ph i h p bao g m: 7 trư ng h p b nh Down, trong ó có 5 case Down
kèm tim b m sinh, 8 case tim b m sinh t ph c t p n ơn gi n, 1 case teo th c
qu n có kèm b t s n h u môn có dò tr c tràng ti n ình, 2 case l ti u th p và 6
case b t s n xương c t.
• V phân lo i d d ng h u môn tr c tràng chúng tôi có 21 case d ng cao(bao g m
12 case có dò và 9 case không dò) và 19 case d ng trung gian (13 case có dò và 6
case không dò)
• Th i gian m c a chúng tôi t 40 n 70 phút.
• H u ph u: T t c b nh nhi c a chúng tôi u cho ăn sau 24 gi , lưu sonde h u
môn 24 gi , lưu sonde ti u trong trư ng h p dò ni u o bé trai 5 ngày va 10-14
ngày sau m b nh nhi ư c nong h u môn v i que nong Hegar s 10.
• Bi n ch ng sau m :
Bi n ch ng g p nhi u nh t là nhi m trùng v t m : 9 cas trong ó 8 cas t lành, 1
cas ph i làm h u môn t m do nhi m trùng v t m có dò phân kèm h p h u môn.
2 cas sa niêm m c.
Dò ni u o tái phát: không có trư ng h p nào.
Không có trư ng h p nào t vong sau m .
• Nong h u môn và tái khám:
Trong lô nghiên c u c a chúng tôi th i gian tái khám lâu nh t là m t năm
và th p nh t là m t tháng.Chính vì v y tình trang són phân sau m khá khó
khăn ánh giá.
T t c các b nh nhi ư c nong h u môn theo hư ng d n và ghi nh n không có
trư ng h p nào h p h u môn.
IV. BÀN LU N
Phương pháp t o hình h u môn ngã sau theo Penã là m t ti n b l n trong i u tr d t t
h u môn tr c tràng. Phương pháp này nhanh chóng ư c ch p nh n r ng rãi và là s ch n l a
hàng u trong i u tr d d ng h u môn tr c tràng d ng cao và trung gian. Phương pháp t o
hình h u môn theo kinh i n ư c chia làm ba giai o n trong vài tu n n vài tháng sau sinh,
bao g m: làm h u môn t m, t o hình h u môn và óng h u môn t m. Nhi u tác gi cho r ng
h u môn t m ư c th c hi n là b o v nơi m , gi m b t tình tr ng nhi m trùng và gi m
b t tình tr ng t n thương các cơ vùng áy ch u. Bên c nh ó, qua h u môn t m cho phép
3
ch p c n quang i tràng xác nh lo i d d ng. Thêm vào ó, nhi u tác gi cho r ng cơ
th t h u môn tr sơ sinh r t m ng nên khó phân bi t và như v y d b làm t n thương. V i
các d ki n ưa ra thì ph u thu t t o hình h u môn m t thì chưa ư c ch p nh n.
Tuy nhiên, theo tác gi Albasnese thì vi c khôi ph c tính liên t c s m s giúp các cơ
vùng áy ch u ho t ng t t hơn và c i thi n tình tr ng i tiêu v sau. Ngư c l i, n u t o hình
h u môn mu n th i gian h i ph c qua i và khi ó các ch c năng c a h th ng th n kinh và
synapes s kém. Theo Moore, s thành l p ph n x i tiêu t não b cũng r t quan tr ng,
chính vì v y vi c tái l p lưu thông ư ng tiêu hoá càng s m càng t t.
Ngày nay v i nh ng ti n b trong lĩnh v c gây mê và h i s c sơ sinh ã giúp các ph u
thu t sơ sinh tr nên an toàn hơn. T l t vong sau m t o hình h u môn r t th p, theo Goon
v i 32 b nh nhi trong lô nghiên c u c a ông thì t l t vong là 0%, 65 b nh nhi trong lô
nghiên c u c a Guochang Liu cũng không có trư ng h p nào t vong và 40 b nh nhi c a
chúng tôi cũng không có t vong.
M tv n khác ư c t ra là ph u thu t t o hình h u môn m t thì có d th c hi n
tr sơ sinh không và có nhi u tai bi n không? Theo tác gi Guochang Liu, 65 b nh nhi trong
lô nghiên c u c a ông không có tai bi n, tr 2 cas túi cùng tr c tràng n m cao ph i t o hình
h u môn qua ngã b ng. 40 b nh nhi trong lô nghiên c u c u chúng tôi ư c ti n hành ph u
thu t trong th i gian t 40-70 p-hút và h u như không có tai bi n t n thương bàng quang, ng
d n tinh, ni u o trong khi m . Trong quá trình ph u thu t, v i ư ng r ch da t nh xương
c t 1cm n 0,5cm trên v t tích h u môn (v i ư ng m này, chúng tôi có c i biên phương
pháp c a Penã do chúng tôi không c t cơ th t), ph u trư ng này cho phép chúng tôi gi i
phóng xương c t, c t các dây dính và b c l túi cùng tr c tràng.
M c dù trong lô nghiên c u c a chúng tôi không có trư ng h p nào không tìm th y túi
cùng tr c tràng trong khi m nhưng chúng tôi nghĩ r ng n u v i ư ng m ngã sau không tìm
th y túi cùng thì chúng ta có th ng a b nh nhi và t o hình h u môn ngã b ng.
Ph u thu t t o hình h u môn 3 thì theo kinh i n v i thì u làm h u môn t m có khá
nhi u bi n ch ng. Theo Patwardhan t l bi n ch ng liên quan n h u môn t m là 32% và
nhi m trùng ti u là 29%. Theo Novr thì bi n ch ng là 28-72% và Guochang Liu bi n ch ng
trong lô nghiên c u c a ông là 39,6% bao g m sa h u môn t m, t c ru t, hăm l da, nhi m
trùng ti u. Chính vì v y m c dù vi c làm h u môn t m giúp tránh tình tr ng nhi m trùng và
b o v mi ng n i nhưng l i có khá nhi u bi n ch ng.
V i ph u thu t t o hình h u môn m t thì, bi n ch ng thư ng g p nh t là nhi m trùng
v t m , nhưng th t ra h u h t các v t m này thư ng t lành nh kh năng li n s o khá m nh
trong th i kỳ sơ sinh. 8/9 cas nhi m trùng v t m trong lô nghiên c u c a chúng tôi u t
lành n u ư c chăm sóc t i ch và nong h u môn t t.
V. K T LU N
4
Ph u thu t t o hình h u môn m t thì giúp gi m các y u t nguy cơ c a nhi u l n m ,
nhi u l n gây mê ( c bi t nh ng b nh nhi có d t t ph i h p) ng th i giúp gi m gánh
n ng v sinh lý, tâm lý và kinh t cho b nh nhi, gia ình.
TÀI LI U THAM KH O
1. A.N.Gangopadhyay, Single-stage management of all pouch colon (anorectal malformation)
in newborns. J Pediatr Surg 40 (2005), pp: 1151-1155.
2. C.Albanese et al, One- stage correction of high imperate anus trong the male neonate. J
Pediatr Surg 34 (1999), pp: 834-836.
3. Guochang Liu, The treatment of high and intermediate anorectal malformations: one stage
or there proceduces. J Pediatr Surg 39 (2004), pp: 1466-1471.
4. H.Goon, Repair of anorectal anomalies trong the neonatal period. Pediatr Surg Int
5(1990), pp: 246-249.
5. N.Patwardhan et al, Colostomy for anorectal anomalies : High incidence of complications.
J Pediatr Surg 36( 2001), pp: 795-798.
6. T.Moore, Advantages of performing the sagittal anoplasty operation for imperforate anus at
birth. J Pediatr Surg 25 (1990),pp: 276-277.
5
