Đề án “Hạch toán hàng hoá xuất nhập khẩu uỷ thác tại đơn vị uỷ thác và đơn vị nhận uỷ thác cùng với môt số kiến nghị về hoat động này ở Việt Nam"
Hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá là hoạt động mua bán hàng hoá của doanh nghiệp Việt Nam với doanh nghiệp nước ngoài theo hợp đồng mua bán hàng hoá, bao gồm cả hoạt động tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập và chuyển khẩu hàng hoá. Đối tượng của hoạt động xuất nhập khẩu là các loài hàng hoá phù hợp với ngành nghề ghi trong giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh trừ những mặt hàng thuộc danh mục hàng hoá cấm xuất nhập khẩu và những mặt hàng tạm ngừng xuất nhập khẩu.Các doanh nghiệp...
Đề án
“Hạch toán hàng hoá xuất nhập
khẩu uỷ thác tại đơn vị uỷ thác và
đơn vị nhận uỷ thác cùng với môt số
kiến nghị về hoat động này ở Việt
Nam"
LỜI MỞ ĐẦU
Hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá là hoạt động mua bán hàng hoá
của doanh nghiệp Việt Nam với doanh nghiệp nước ngoài theo hợp đồng mua
bán hàng hoá, bao gồm cả hoạt động tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập và
chuyển khẩu hàng hoá. Đối tượng của hoạt động xuất nhập khẩu là các loài
hàng hoá phù hợp với ngành nghề ghi trong giấy chứng nhận đăng kí kinh
doanh trừ những mặt hàng thuộc danh mục hàng hoá cấm xuất nhập khẩu và
những mặt hàng tạm ngừng xuất nhập khẩu.Các doanh nghiệp có thể tiến
hành xuất nhập khẩu theo phương thức trực tiếp (trực tiếp quan hệ, giao dịch,
kí kết hợp đồng, thanh toán…)hay phương thức uỷ thác hoăc kết hợp cả trực
tiếp cả uỷ thác.Thông thường, phương thức trực tiếp được sử dụng khi doanh
nghiệp có đủ khả năng tổ chức đàm phán, kí kết hợp đồng, am hiểu đối tác và
am hiểu thị trường cũng như mặt hàng xuất nhập khẩu.Ngược lại, nếu chưa
thực sự am hiểu thị trường hay bạn hàng mới với những mặt hàng mới hoặc
chưa đủ khả năng tổ chức đàm phán, kí kết hợp đồng xuất nhập khẩu, doanh
nghiệp có thể tiến hành xuất nhập khẩu hàng hoá theo phương thức uỷ thác.
Trong điều kiện như nước ta hiện nay còn khó khăn về mọi mặt thì hoat động
xuất nhập khẩu uỷ thác là một trong những hoạt động quan trọng và chủ yếu
trong kinh doanh xuất nhập khẩu. Trong đề tài nghiên cứu này em chỉ đề cập
đến phương pháp hạch toán hàng hoá xuất nhập khẩu uỷ thác tại đơn vị uỷ
thác và đơn vị nhận uỷ thác cùng với môt số kiến nghị về hoat động này ở Việt
Nam.
1
Néi dung
I.Một số vấn đề kinh tế cơ bản về hoạt động xuất nhập khẩu uỷ thác.
1. Kh¸i niÖm vμ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu .
- Kh¸i niÖm: Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hμng hãa lμ ho¹t ®éng
mua, b¸n hμng hãa cña doanh nghiÖp ViÖt Nam víi doanh nghiÖp n−íc
ngoμi theo c¸c hîp ®ång mua b¸n hμng hãa bao gåm c¶ ho¹t ®éng t¹m
nhËp t¸i xuÊt, t¹m xuÊt t¸i nhËp vμ chuyÓn khÈu hμng hãa.
- Ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cã nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ
yÕu sau:
+ Thêi gian l−u chuyÓn hμng hãa xuÊt nhËp khÈu: thêi gian l−u
chuyÓn hμng hãa trong ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu bao giê
còng dμi h¬n so víi thêi gian l−u chuyÓn hμng hãa trong ho¹t ®éng kinh
doanh néi ®Þa do ph¶i thùc hiÖn hai giai ®o¹n mua hμng vμ 2 giai ®o¹n
b¸n hμng. §èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu lμ mua ë thÞ tr−êng trong n−íc
b¸n cho thÞ tr−êng ngoμi n−íc, cßn ®èi víi ho¹t ®éng nhËp khÈu lμ mua
hμng hãa cña n−íc ngoμi vμ b¸n cho thÞ tr−êng néi ®Þa. Do ®ã ®Ó x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, ng−êi ta chØ x¸c ®Þnh khi
hμng hãa ®· lu©n chuyÓn ®−îc mét vßng hay khi ®· thùc hiÖn xong 1
th−¬ng vô ngo¹i th−¬ng, cã thÓ bao gåm c¶ ho¹t ®éng nhËp khÈu vμ ho¹t
®éng xuÊt khÈu.
+ Hμng hãa kinh doanh xuÊt nhËp khÈu: Hμng hãa trong kinh
doanh xuÊt nhËp khÈu bao gåm nhiÒu lo¹i trong ®ã xuÊt khÈu chñ yÕu
nh÷ng mÆt hμng cã thÕ m¹nh trong n−íc (rau qu¶ t−¬i, hμng m©y ®an,
thñ c«ng mü nghÖ...), cßn nhËp khÈu chñ yÕu nh÷ng mÆt hμng mμ trong
n−íc kh«ng cã, ch−a s¶n xuÊt ®−îc hoÆc s¶n xuÊt ch−a ®¸p øng ®−îc nhu
cÇu c¶ vÒ sè l−îng, chÊt l−îng, thÞ hiÕu (hμng t− liÖu s¶n xuÊt, hμng tiªu
dïng...).
2
+ Thêi gian giao, nhËn hμng vμ thêi ®iÓm thanh to¸n: Thêi ®iÓm
xuÊt nhËp khÈu hμng hãa vμ thêi ®iÓm thanh to¸n tiÒn hμng th−êng
kh«ng trïng nhau mμ cã kho¶ng c¸ch kÐo dμi.
+ Ph−¬ng thøc thanh to¸n: Trong ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp
khÈu, ph−¬ng thøc thanh to¸n chñ yÕu ®−îc sö dông lμ ph−¬ng thøc
thanh to¸n b»ng th− tÝn dông.
+ TËp qu¸n, ph¸p luËt: 2 bªn mua, b¸n cã quèc tÞch kh¸c nhau,
ph¸p luËt kh¸c nhau, tËp qu¸n kinh doanh kh¸c nhau, do vËy ph¶i tu©n
thñ luËt kinh doanh còng nh− tËp qu¸n kinh doanh cña tõng n−íc vμ luËt
th−¬ng m¹i quèc tÕ.
* C¸c ph−¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ.
Ph−¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ lμ ®iÒu kiÖn quan träng bËt nhÊt
trong c¸c ®iÒu kiÖn thanh to¸n quèc tÕ còng nh− trong ho¹t ®éng kinh
doanh ngo¹i th−¬ng. C¸c ph−¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ bao gåm:
- Ph−¬ng thøc chuyÓn tiÒn (Remittance): lμ ph−¬ng thøc mμ trong
®ã kh¸ch hμng yªu cÇu ng©n hμng cña m×nh chuyÓn mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh
cho mét ng−êi kh¸c ë ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh b»ng ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn
tiÒn do kh¸ch hμng yªu cÇu.
-Ph−¬ng thøc ghi sæ hay ph−¬ng thøc më TK (Open account):
ng−êi b¸n më 1 TK (hoÆc 1 quyÓn sæ) ®Ó ghi nî cho ng−êi mua sau khi
ng−êi b¸n ®· hoμn thμnh giao hμng hay dÞch vô. §Þnh kú, ng−êi mua tr¶
tiÒn cho ng−êi b¸n.
- Ph−¬ng thøc thanh to¸n nhê thu (Collection of payment): lμ
ph−¬ng thøc thanh to¸n trong ®ã ng−êi b¸n sau khi ®· hoμn thμnh nghÜa
vô giao hμng hoÆc cung øng dÞch vô cho ng−êi mua sÏ tiÕn hμnh uû th¸c
cho ng©n hμng cña m×nh thu nî sè tiÒn ë ng−êi mua nhê thu bao gåm:
+Ph−¬ng thøc nhê thu kÌm (documentary collection)
+Ph−¬ng thøc nhê thu phiÕu tr¬n.
3
- Ph−¬ng thøc thanh to¸n b»ng th− tÝn dông (Letter of credit - L/c):
Thanh to¸n b»ng th− tÝn dông lμ mét sù tho¶ thuËn mμ trong ®ã, mét
ng©n hμng (ng©n hμng më th− tÝn dông) theo yªu cÇu cña kh¸ch hμng(
ng−êi më th− tÝn dông) sÏ tr¶ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho mét ng−êi
kh¸c(ng−êi h−ëng lîi sè tiÒn cña th− tÝn dông) hoÆc chÊp nhËn hèi phiÕu
do ng−êi nμy ký ph¸t trong ph¹m vi sè tiÒn ®ã khi ng−êi nμy xuÊt tr×nh
cho ng©n hμng mét bé chøng tõ thanh to¸n phï hîp víi nh÷ng quyÕt
®Þnh ®Ó nhËp khÈu trong th− tÝn dông.
* Gi¸ c¶ vμ tiÒn tÖ ¸p dông trong xuÊt nhËp khÈu.
Trong c¸c hiÖp ®Þnh vμ hîp ®ång ph¶i cã qui ®Þnh ®iÒu kiÖn tiÒn tÖ
dïng ®Ó thanh to¸n. §iÒu kiÖn tiÒn tÖ cho biÕt viÖc sö dông c¸c lo¹i tiÒn
nμo ®Ó tÝnh to¸n vμ thanh to¸n trong c¸c hîp ®ång ngo¹i th−¬ng, ®ång
thêi qui ®Þnh c¸ch xö lý trong gi¸ trÞ ®ång tiÒn ®ã biÕn ®éng.
Gi¸ c¶ trong hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th−¬ng sÏ lμ ®iÒu kiÖn ®Ó x¸c
®Þnh ®Þa ®iÓm giao hμng trong hîp ®ång. §iÒu kiÖn vÒ ®Þa ®iÓm giao hμng
chÝnh lμ sù ph©n chia tr¸ch nhiÖm gi÷a ng−êi b¸n vμ ng−êi mua vÒ c¸c
kho¶n chi phÝ vÒ rñi ro, ®−îc quy ®Þnh trong luËt bu«n b¸n quèc tÕ
(Incoterms- 2000).
Nh− vËy, c¨n cø vμo ®iÒu kiÖn vÒ ®Þa ®iÓm giao hμng, gi¸ trong hîp
®ång mua b¸n ngo¹i th−¬ng cã thÓ cã 4 nhãm C, D, E, F.
- Nhãm C: ng−êi b¸n tr¶ c−íc phÝ vËn chuyÓn quèc tÕ (CER, CIF,
CPT, CIP)
- Nhãm D: Ng−êi b¸n chÞu mäi phÝ tæn vμ rñi ro cho ®Õn khi giao
hμng t¹i ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn (DAF, DES, DEQ, DDU, DDP).
- Nhãm E: Hμng hãa thuéc quyÒn cña ng−êi mua t¹i ®Þa ®iÓm hoÆc
nhμ m¸y cña ng−êi b¸n (EXW)
- Nhãm F: Ng−êi mua chÞu mäi chi phÝ vμ rñi ro vÒ vËn chuyÓn
quèc tÕ (FCA, FAS, FOB).
4
C¸c ®iÒu kiÖn giao hμng theo Incoterms bao gåm:
+ Giao hμng t¹i x−ëng (EX works - EXW)
+ Giao hμng cho ng−êi vËn chuyÓn (Free carrier - FCA)
+ Giao hμng däc m¹n tμu (Free alongside ship - FAS)
+ Giao hμng lªn tμu (Free on broad - FOB)
+TiÒn hμng vμ c−íc phÝ (Cost and freight -CFR)
+ TiÒn hμng, phÝ b¶o hiÓm vμ phÝ vËn chuyÓn (Cost, insurance and
freight - CIF)
+ C−íc phÝ tr¶ tíi (Carriage paid to - CPT)
+ C−íc vμ b¶o hiÓm ®· tr¶ tíi (Carriage and Insurance paid to -
CIP)
+ Giao t¹i biªn giíi (Delivered at frontier - DAF)
+ Giao t¹i tμu (Delivered exship - DES)
+ Giao t¹i cÇu c¶ng (Delivered ex quay - DEQ)
+ Giao t¹i ®Ých ch−a nép thuÕ (Delivered duty unpaid - DDU)
+ Giao t¹i ®Ých ®· nép thuÕ (Delivered duty unpaid - DDU)
2.Vai trò và ý nghĩa của xuất nhập khẩu uỷ thác.
C¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cã thÓ tiÕn hμnh
xuÊt nhËp khÈu hμng hãa theo ph−¬ng thøc trùc tiÕp lμ ph−¬ng thøc kinh
doanh mμ trong ®ã ®¬n vÞ tham gia ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp
khÈu cã thÓ trùc tiÕp ®μm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång víi n−íc ngoμi, trùc tiÕp
giao, nhËn hμng vμ thanh to¸n tiÒn hμng hoÆc tiÕn hμnh xuÊt nhËp khÈu
theo ph−¬ng thøc uû th¸c lμ ph−¬ng thøc kinh doanh mμ trong ®ã ®¬n vÞ
tham gia ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu kh«ng ®øng ra trùc tiÕp
®μm ph¸n víi n−íc ngoμi mμ ph¶i nhê qua mét ®¬n vÞ xuÊt nhËp khÈu cã
uy tÝn thùc hiÖn ho¹t ®éng nhËp khÈu hoÆc xuÊt khÈu cho m×nh.
Doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp hoÆc xuÊt
nhËp khÈu uû th¸c hoÆc kÕt hîp c¶ trùc tiÕp vμ ñy th¸c. Th«ng th−êng,
5
ph−¬ng thøc trùc tiÕp ®−îc sö dông khi doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng tæ
chøc ®μm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång, am hiÓu ®èi t¸c vμ am hiÓu thÞ tr−êng
còng nh− mÆt hμng xuÊt nhËp khÈu. Ng−îc l¹i nÕu ch−a thËt sù am hiÓu
thÞ tr−êng hay b¹n hμng míi víi nh÷ng mÆt hμng míi hoÆc ch−a ®ñ kh¶
n¨ng tæ chøc ®μm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu doanh nghiÖp
cã thÓ tiÕn hμnh xuÊt nhËp khÈu hμng hãa theo ph−¬ng thøc ñy th¸c.
Nh− vËy, ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu uû th¸c lμ mét trong nh÷ng
ho¹t ®éng quan träng vμ chñ yÕu trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu.
§Æc ®iÓm ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ñy th¸c lμ cã hai bªn tham gia
trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu.
+ Bªn giao ñy th¸c xuÊt nhËp khÈu (bªn uû th¸c): lμ bªn cã ®ñ ®iÒu
kiÖn mua hoÆc b¸n hμng xuÊt nhËp khÈu.
+ Bªn nhËn ñy th¸c xuÊt nhËp khÈu (bªn nhËn uû th¸c): lμ bªn
®øng ra thay mÆt bªn ñy th¸c ký kÕt hîp ®ång víi bªn n−íc ngoμi. Hîp
®ång nμy ®−îc thùc hiÖn th«ng qua hîp ®ång uû th¸c vμ chÞu sù ®iÒu
chØnh cña luËt kinh doanh trong n−íc. Bªn nhËn uû th¸c sau khi ký kÕt
hîp ®ång ñy th¸c xuÊt nhËp khÈu sÏ ®ãng vai trß lμ mét bªn cña hîp
®ång mua b¸n ngo¹i th−¬ng. Do vËy bªn nhËn ñy th¸c sÏ ph¶i chÞu sù
®iÒu chØnh vÒ mÆt ph¸p lý cña luËt kinh doanh trong n−íc, luËt kinh
doanh cña bªn ®èi t¸c vμ luËt bu«n b¸n quèc tÕ.
Theo ph−¬ng thøc kinh doanh xuÊt nhËp khÈu uû th¸c, doanh
nghiÖp giao ñy th¸c gi÷ vai trß lμ ng−êi sö dông dÞch vô, cßn doanh
nghiÖp nhËn ñy th¸c l¹i gi÷ vai trß lμ ng−êi cung cÊp dÞch vô, h−ëng hoa
hång theo sù tho¶ thuËn gi÷a hai bªn ký trong hîp ®ång uû th¸c.
II. Ph−¬ng ph¸p h¹ch to¸n
1. H¹ch to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu uû th¸c hμng ho¸.
1.1.Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ nhËp khÈu uû th¸c.
§Ó thùc hiÖn nhËp khÈu hμng hãa uû th¸c, ph¶i thùc hiÖn 2 hîp
®ång:
6
- Hîp ®ång uû th¸c nhËp khÈu ®−îc ký kÕt gi÷a bªn giao nhËp
khÈu, trong ®ã cã quy ®Þnh c¸c ®iÒu kho¶n cã liªn quan , nghÜa vô cu¶
mçi bªn tham gia hîp ®ång. Hîp ®ång nμy chÞu sù ®iÒu chØnh cña luËt
kinh doanh trong n−íc.
- Hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th−¬ng ®−îc thùc hiÖn gi÷a bªn nhËn
nhËp khÈu ñy th¸c vμ bªn n−íc ngoμi, trong ®ã cã ®iÒu kho¶n qui ®Þnh vÒ
nhËp khÈu hμng hãa. Hîp ®ång nμy chÞu sù ®iÒu chØnh cña luËt kinh
doanh trong n−íc, luËt kinh doanh quèc tÕ vμ luËt cña n−íc xuÊt khÈu.
Bªn giao uû th¸c nhËp khÈu (bªn ñy th¸c) cã tr¸ch nhiÖm:
+ C¨n cø hîp ®ång uû th¸c nhËp khÈu ®Ó chuyÓn vèn cho bªn nhËn
uû th¸c nhËp khÈu.
+Qu¶n lý sè tiÒn giao cho bªn nhËn ñy th¸c nhËp khÈu ®Ó nhËp
khÈu hμng hãa vμ nép c¸c kho¶n thuÕ liªn quan hμng nhËp khÈu.
+Tæ chøc nhËn hμng nhËp khÈu khi bªn nhËn nhËp b¸o hμng ®· vÒ
®Õn c¶ng.
+ Thanh to¸n hoa hång uû th¸c nhËp khÈu c¨n cø vμo tØ lÖ % hoa
hång ®· quy ®Þnh trong ®iÒu kho¶n hîp ®ång cïng c¸c chi phÝ kh¸c (nÕu
cã)
Bªn nhËn ñy th¸c (bªn nhËn uû th¸c cã tr¸ch nhiÖm):
+§øng ra ký kÕt hîp ®ång mua - b¸n ngo¹i th−¬ng.
+ NhËn tiÒn cña bªn giao nhËp khÈu ®Ó thanh to¸n víi ng−êi xuÊt
khÈu hμng hãa vμ nép c¸c kho¶n thuÕ liªn quan ®Õn nhËp khÈu.
+ §øng ra nhËp khÈu hμng ho¸, thanh to¸n vμ tham gia c¸c khiÕu
n¹i tranh chÊp nÕu x¶y ra.
+ Ph¶i tr¶ tiÒn chi phÝ nÕu trong kho¶n môc hîp ®ång quy ®Þnh
ng−êi nhËn uû th¸c nhËp khÈu ph¶i chÞu.
7
+ ChÞu tr¸ch nhiÖm kª khai vμ nép thuÕ nhËp khÈu hμng hãa, thuÕ
GTGT hay thuÕ TT§B cña hμng hãa nhËp khÈu theo tõng lÇn nhËp khÈu
víi c¬ quan h¶i quan.
+ §−îc h−ëng hoa hång theo tØ lÖ % quy ®Þnh trong ®iÒu kho¶n hîp
®ång ñy th¸c.
Theo chÕ ®é hiÖn hμnh, bªn uû th¸c nhËp khÈu giao quyÒn nhËp
khÈu hμng hãa cho bªn nhËn ñy th¸c trªn c¬ së hîp ®ång ñy th¸c nhËp
khÈu hμng hãa. Bªn nhËn ñy th¸c nhËp khÈu thùc hiÖn dÞch vô nhËn ñy
th¸c nhËp khÈu hμng hãa, chÞu tr¸ch nhiÖm kª khai vμ nép cña lo¹i thuÕ
cña hμng nhËp khÈu vμ l−u gi÷ c¸c chøng tõ liªn quan ®Õn l« hμng nhËp
khÈu nh− hîp ®ång uû th¸c nhËp khÈu, hîp ®ång nhËp khÈu hμng hãa kÝ
víi n−íc ngoμi, hãa ®¬n th−¬ng m¹i (invoice) do ng−êi b¸n (n−íc ngoμi)
xuÊt, tê khai h¶i quan hμng nhËp khÈu vμ biªn lai thuÕ GTGT hμng nhËp
khÈu.
Khi xuÊt tr¶ hμng nhËp khÈu cho chñ hμng, bªn nhËn uû th¸c nhËp
khÈu ph¶i lËp ho¸ ®¬n GTGT (ngoμi ho¸ ®¬n GTGT ®èi víi hoa hång uû
th¸c) trong ®ã ghi râ tæng gi¸ trÞ thanh to¸n ph¶i thu ë bªn uû th¸c, bao
gåm gi¸ mua (theo ho¸ ®¬n th−¬ng m¹i), sè thuÕ nhËp khÈu, thuÕ TT§B
vμ thuÕ GTGT cña hμng nhËp khÈu (theo th«ng b¸o thuÕ cña c¬ quan h¶i
quan). Ho¸ ®¬n nμy lμm c¬ së tÝnh thuÕ ®Çu vμo cña bªn giao uû th¸c.
Tr−êng hîp bªn nhËn ñy th¸c ch−a nép thuÕ GTGT ë kh©u nhËp
khÈu, khi xuÊt tr¶ hμng nhËp khÈu uû th¸c, bªn nhËn uû th¸c nhËp khÈu
ph¶i lËp phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé kÌm theo lÖnh ®iÒu ®éng
néi bé lμm chøng tõ l−u th«ng hμng hãa trªn thÞ tr−êng. Sau khi ®· nép
thuÕ GTGT ë kh©u nhËp khÈu, bªn nhËn uû th¸c míi lËp ho¸ ®¬n GTGT
giao cho bªn uû th¸c.
1.2 H¹ch to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu hμng hãa t¹i bªn nhËn ñy th¸c
nhËp khÈu.
- Khi nhËn tr−íc tiÒn cña bªn giao uû th¸c nhËp khÈu, kÕ to¸n ghi:
8
Nî TK 111, 112
Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hμng.( chi tiÕt ®/v giao ñy
th¸c nhËp khÈu)
NÕu nhËn b»ng ngo¹i tÖ, ph¶i ®ång thêi ghi nî TK 007- Ngo¹i tÖ c¸c
lo¹i.
- Khi dïng tiÒn ký quü t¹i ng©n hμng ®Ó më L/c, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 144 - cÇm cè, ký c−îc, ký quü ng¾n h¹n
Cã TK 111, 112.
NÕu tiÒn ký quü b»ng ngo¹i tÖ ph¶i ghi cã TK 007.
- Khi hμng nhËp khÈu uû th¸c ®−îc x¸c ®Þnh lμ ®· nhËp khÈu hoμn
thμnh thñ tôc h¶i quan, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 151 - Hμng mua ®i ®−êng
Nî TK 156 - hμng hãa (nÕu nhËp kho)
Nî TK 331 - ph¶i tr¶ ng−êi b¸n (nÕu chuyÓn th¼ng cho bªn giao uû
th¸c nhËp khÈu) (chi tiÕt ®¬n vÞ giao uû th¸c)
Cã TK 331 - ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n ( chi tiÕt cho tõng ng−êi
b¸n n−íc ngoμi).
- ThuÕ nhËp khÈu ph¶i nép hé cho bªn giao uû th¸c, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 151 - Hμng mua ®ang ®i trªn ®−êng
Nî TK 156 -Hμng hãa
Nî TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n (chi tiÕt ®¬n vÞ giao ñy th¸c)
Cã TK 333 - thuÕ vμ c¸c kho¶n ph¶i nép nhμ n−íc (3333)
ThuÕ GTGT hμng nhËp khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ph¶i nép hé
bªn giao ñy th¸c, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 151 - Hμng mua ®ang ®i ®−êng
Nî TK 156 - hμng hãa
Nî TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n (chi tiÕt ®¬n vÞ giao uû th¸c).
9
- Khi nhËn tiÒn cña bªn giao uû th¸c ®Ó nhËp khÈu hμng hãa, kÕ
to¸n ph¶n ¸nh sè tiÒn ®· nhËn theo tØ gi¸ h¹ch to¸n.
Nî TK 1112, 1122...
Cã TK 131 (chi tiÕt ®¬n vÞ giao uû th¸c)
1.3. H¹ch to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu hμng hãa t¹i bªn giao uû th¸c
nhËp khÈu.
- Khi øng tiÒn cho ®¬n vÞ nhËn uû th¸c nhËp khÈu ®Ó ®¬n vÞ nμy më
L/c, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 331- Ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n (chi tiÕt cho tõng ®¬n vÞ nhËn ñy
th¸c)
Cã TK 111, 112.
NÕu øng tiÒn b»ng ngo¹i tÖ th× ®ång thêi ghi cã TK 007 - ngo¹i tÖ c¸c
lo¹i.
Khi nhËp kho hμng nhËp khÈu do bªn nhËn ñy th¸c bμn giao l¹i kÕ
to¸n ph¶n ¸nh nh− sau:
(a) + NÕu ®¬n vÞ nhËn uû th¸c nhËp khÈu nép hé c¸c kho¶n thuÕ
(thuÕ nhËp khÈu, thuÕ GTGT hμng nhËp khÈu, thuÕ TT§B...) kÕ to¸n
ghi:
Nî TK 156 - hμng ho¸
Nî TK 331 - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ
Cã TK 331 - ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n(chi tiÕt tõng ®¬n vÞ nhËn uû
th¸c)
(b) + NÕu ®¬n vÞ nhËn uû th¸c nhËp khÈu lμm thñ tôc kª khai thuÕ
nh−ng ®¬n vÞ giao uû th¸c tù nép thuÕ vμo NSNN th× nghiÖp vô nhËp
hμng gh nh− trªn (a). Khi nép thuÕ, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 331 - ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n ( chi tiÕt tõng ®¬n vÞ nhËn uû
th¸c)
Cã TK 111, 112
10
- C¸c kho¶n phÝ nhËp khÈu uû th¸c nh− hoa hång nhËp khÈu uû
th¸c, c¸c kho¶n chi phÝ vËn chuyÓn, chi phÝ kh¸c ph¶i tr¶ cho ®¬n vÞ nhËn
uû th¸c, kÕ to¸n ghi:
Nî TK - 156 hμng hãa
Nî TK liªn quan (133, 138...)
Cã TK 331- ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n.(chi tiÕt tõng ®¬n vÞ nhËn uû
th¸c)
- Khi thanh to¸n víi ®¬n vÞ nhËn uû th¸c vÒ c¸c kho¶n tiÒn kÕ
to¸n ghi:
Nî TK 331-ph¶i tr¶ ng−êi b¸n (chi tiÕt ®¬n vÞ nhËn uû th¸c)
Cã TK 111, 112
-Trong tr−êng hîp ®¬n vÞ giao ñy th¸c nhËn hμng hãa nhËp khÈu
do ®¬n vÞ nhËn ñy th¸c chuyÓn tr¶ ch−a nép thuÕ GTGT, kÕ to¸n c¨n cø
vμo phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé cña ®¬n vÞ nhËn uû th¸c ®Ó
ghi trÞ gi¸ hμng nhËp kho (gåm c¶ c¸c kho¶n thuÕ ph¶i nép: thuÕ tiªu
thô ®Æc biÖt, thuÕ nhËp khÈu, thuÕ GTGT...):
Nî TK 156 - hμng hãa
Cã TK 331- ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n(chi tiÕt tõng ®¬n vÞ nhËn uû
th¸c).
- Khi nhËn ho¸ ®¬n GTGT cña ®¬n vÞ nhËn uû th¸c, kÕ to¸n ghi
gi¶m sè tiÒn thuÕ GTGT ®Çu vμo cho hμng hãa hiÖn thêi:
Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®Çu vμo
Cã TK 156 - Hμng ho¸, 157 - hμng göi b¸n ra: nÕu hμng hãa
cßn ®ang tån kho.
Cã TK 632 - Gi¸ vèn hμng b¸n: nÕu hμng hãa ®· tiªu thô.
Khi ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô b»ng ngo¹i tÖ kÕ to¸n ghi sæ theo tû gi¸
thùc tÕ mua b¸n b×nh qu©n trªn thÞ tr−êng liªn ng©n hμng t¹i thêi ®iÓm
ph¸t sinh nghiÖp vô, kho¶n chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ ghi sæ vμ tû gi¸ ph¸t
sinh ®−îc ph¶n ¸nh vμo tμi kho¶n 515- Doanh thu ho¹t ®éng tμi chÝnh
hoÆc 635- chi phÝ tμi chÝnh.
11
2. H¹ch to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu uû th¸c hμng hãa.
2.1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ xuÊt khÈu uû th¸c hμng hãa.
Theo chÕ ®é hiÖn hμnh, bªn uû th¸c xuÊt khÈu khi giao hμng cho
bªn nhËn ñy th¸c ph¶i lËp phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé kÌm
theo lÖnh ®iÒu ®éng néi bé. Khi hμng hãa ®· thùc xuÊt khÈu cã x¸c nhËn
cña h¶i quan. C¨n cø vμo c¸c chøng tõ ®èi chiÕu, x¸c nhËn vÒ sè l−îng,
gi¸ trÞ hμng hãa thùc tÕ xuÊt khÈu cña c¬ së nhËn uû th¸c xuÊt khÈu, bªn
uû th¸c xuÊt khÈu lËp ho¸ ®¬n GTGT víi thuÕ suÊt 0% giao cho bªn
nhËn ñy th¸c. Bªn nhËn uû th¸c xuÊt khÈu ph¶i suÊt ho¸ ®¬n GTGT víi
hoa hång uû th¸c xuÊt khÈu víi thuÕ suÊt 10%. Bªn uû th¸c ®−îc ghi
nhËn sè thuÕ tÝnh trªn hoa hång uû th¸c vμo sè thuÕ GTGT ®Çu vμo ®−îc
khÊu trõ, cßn bªn nhËn ñy th¸c sÏ ghi vμo sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i
nép. Gi¸ tÝnh thuÕ GTGT cña dÞch vô uû th¸c lμ toμn bé tiÒn hoa hång uû
th¸c vμ c¸c kho¶n chi hé (nÕu cã trõ kho¶n nép thuÕ hé) ch−a cã thuÕ
GTGT.C¸c chøng tõ chi hé nÕu cã thuÕ GTGT th× bªn nhËn ñy th¸c ®−îc
khÊu trõ ë ®Çu vμo.Tr−êng hîp c¸c chøng tõ chi hé cã ghi râ hä tªn, ®Þa
chØ, m· sè thuÕ cña bªn uû th¸c th× bªn nhËn uû th¸c kh«ng ph¶i tÝnh
doanh thu cña m×nh. Trong tr−êng hîp hîp ®ång quy ®Þnh theo gi¸ dÞch
vô cã thuÕ GTGT th× ph¶i quy ng−îc l¹i ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ ch−a cã thuÕ
GTGT:
Gi¸ ch−a cã; thuÕ GTGT = Error!
Theo quy ®Þnh, sè thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt vÒ hμng
xuÊt khÈu do bªn nhËn uû th¸c chÞu tr¸ch nhiÖm thanh to¸n cho ng©n
s¸ch. Khi thùc hiÖn xong dÞch vô xuÊt khÈu bªn nhËn uû th¸c ph¶i
chuyÓn cho bªn uû th¸c c¸c chøng tõ sau:
- B¶n thanh lý hîp ®ång
- Ho¸ ®¬n th−¬ng m¹i (Invoice) xuÊt cho n−íc ngoμi (1 b¶n sao)
12
- Tê khai hμng ho¸ xuÊt khÈu cã x¸c nhËn thùc xuÊt vμ ®ãng dÊu
cña c¬ quan h¶i quan cöa khÈu (1 b¶n sao)
- Ho¸ ®¬n GTGT vÒ hoa hång uû th¸c.
C¸c b¶n sao ph¶i ®−îc bªn nhËn uû th¸c sao vμ ký, ®ãng dÊu.
Tr−êng hîp bªn nhËn ñy th¸c cïng l lóc xuÊt khÈu hμng hãa uû th¸c cho
nhiÒu ®¬n vÞ, kh«ng cã ho¸ ®¬n xuÊt khÈu hμng vμ tê khai h¶i quan riªng
cho tõng ®¬n vÞ th× vÉn göi b¶n sao cho c¸c ®¬n vÞ uû th¸c nh−ng ph¶i
kÌm theo b¶ng kª chi tiÕt hμng ho¸, sè l−îng, ®¬n gi¸ vμ doanh thu hμng
®· xuÊt cho tõng ®¬n vÞ.
2.2. T¹i ®¬n vÞ uû th¸c xuÊt khÈu.
§¬n vÞ giao uû th¸c xuÊt khÈu lμ ®¬n vÞ cã hμng hãa nh−ng ch−a
®−îc nhμ n−íc cÊp phÐp xuÊt khÈu trùc tiÕp nªn ph¶i nhê ®¬n vÞ xuÊt
khÈu trùc tiÕp xuÊt khÈu hé vμ ph¶i tr¶ cho c¸c ®¬n vÞ nμy mét kho¶n
tiÒn hoa hång xuÊt khÈu uû th¸c theo tho¶ thuËn.
Tr×nh tù kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt khÈu uû th¸c:
- Khi xuÊt kho hμng hãa göi ®i nhê xuÊt khÈu hé, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 157 - hμng hãa göi ®i b¸n.
Cã TK 156 - Hμng hãa
- Chi phÝ vËn chuyÓn liªn quan ®Õn vËn chuyÓn hμng xuÊt khÈu uû
th¸c tõ kho cña doanh nghiÖp ®Õn c¶ng, ga, s©n bay, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 641 - chi phÝ b¸n hμng
Cã TK 111, 112...
- Khi nhËn ®−îc th«ng b¸o hμng xuÊt khÈu ®· hoμn thμnh thñ tôc
h¶i quan, ®−îc tÝnh lμ hμng xuÊt khÈu, kÕ to¸n ghi doanh thu b¸n hμng
®ång thêi víi sè tiÒn ph¶i thu cña ng−êi nhËn xuÊt khÈu uû th¸c :
Nî TK 131 - ph¶i thu cña kh¸ch hμng(chi tiÕt tõng ng−êi nhËn uû
th¸c)
Cã TK 511 - doanh thu b¸n hμng
13
- §ång thêi x¸c ®inh trÞ gi¸ vèn hμng ®· xuÊt khÈu, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 632 - gi¸ vèn hμng b¸n
Cã TK 157 - Hμng göi ®i b¸n
- ThuÕ xuÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ph¶i nép do bªn nhËn ñy
th¸c xuÊt khÈu nép hé, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 511 - doanh thu b¸n hμng
Cã TK 333 - thuÕ vμ c¸c kho¶n ph¶i nép nhμ n−íc (3332 vμ 3333)
- Khi nhËn ®−îc th«ng b¸o vÒ sè thuÕ XK, thuÕ TT§B do bªn nhËn
uû th¸c ®· nép hé, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 333 - ThuÕ vμ c¸c kho¶n ph¶i nép NN (3332, 3333)
Cã TK 338 - ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (3388)(chi tiÕt tõng ®¬n vÞ
nhËn uû th¸c)
- Kho¶n phÝ uû th¸c xuÊt khÈu (hoa hång uû th¸c, phÝ kh¸c ph¶i tr¶
cho ®¬n vÞ nhËn uû th¸c, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 641 - chi phÝ b¸n hμng
Nî TK 133 -ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ
Cã TK 338 - ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (3388)(chi tiÕt tõng ®¬n vÞ
nhËn uû th¸c)
- Khi thanh to¸n c¸c kho¶n víi bªn nhËn uû th¸c, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 338- ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (3388)
(chi tiÕt tõng ®¬n vÞ nhËn ñy th¸c)
Nî TK 111, 112 (ghi sè tiÒn cßn ®−îc nhËn).
Cã TK 131 - ph¶i thu cña kh¸ch hμng( chi tiÕt tõng ®¬n vÞ nhËn uû
th¸c)
Tr−êng hîp nhËn tiÒn b»ng ngo¹i tÖ, ph¶i quy ®æi theo tû gi¸ thùc
tÕ giao dÞch b×nh qu©n liªn ng©n hμng ®Ó ghi:
2.3. T¹i ®¬n vÞ nhËn uû th¸c xuÊt khÈu.
14
V× hμng hãa kh«ng thuéc quyÒn së h÷u cña bªn nhËn ñy th¸c xuÊt
khÈu nªn nÕu hμng hãa do bªn giao xuÊt khÈu chuyÓn ®Õn hoÆc bªn giao
xuÊt khÈu nhê mua hμng vμ xuÊt khÈu hé th× sè hμng nμy ®Òu ®−îc ghi
Nî TK 003 - Hμng hãa nhËn b¸n hé, nhËn ký göi.
Sau khi hîp ®ång giao nhËn xuÊt khÈu uû th¸c ®−îc ký kÕt, bªn
nhËn uû th¸c ph¶i ký hîp ®ång víi c¸c c«ng ty n−íc ngoμi ®Ó tho¶ thuËn
ph−¬ng thøc vËn chuyÓn vμ ph−¬ng thøc thanh to¸n cïng c¸c ®iÒu kiÖn
kh¸c.
Khi nhËn ®−îc c¸c chøng tõ hîp ph¸p vμ L/C, kÕ to¸n ph¶i kiÓm
tra kü tÊt c¶ c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång vμ tiÕn hμnh xuÊt khÈu hμng
göi ®i.
- Khi xuÊt khÈu hμng göi ®i, kÕ to¸n ghi:
Cã TK 003 - hμng hãa nhËn b¸n hé, nhËn ký göi.
- Khi hμng xuÊt khÈu hoμn thμnh thñ tôc h¶i quan, ®−îc tÝnh lμ
hμng xuÊt khÈu, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 131 - ph¶i thu cña kh¸ch hμng.( chi tiÕt cho tõng ng−êi nhËp
khÈu)
Cã TK 331 - ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n(chi tiÕt cho tõng ®¬n vÞ giao uû
th¸c)
-ThuÕ xuÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ph¶i nép hé vμo ng©n s¸ch,
kÕ to¸n ghi:
Nî TK 331 - ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n
Cã TK 338 - ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (TK 3388)
- Sè tiÒn hoa hång XK ®−îc tÝnh doanh thu cho doanh nghiÖp nhËn
ñy th¸c, nÕu trõ vμo sè tiÒn ph¶i tr¶, kÕ to¸n ghi vμo bªn nî TK 331, nÕu
ph¶i thu cña bªn giao uû th¸c, kÕ to¸n ghi vμo bªn nî TK 131 nÕu thu
ngay ®−îc tiÒn kÕ to¸n ghi vμo TK 111, 112.
Nî TK 331 - ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n (nÕu trõ vμo tiÒn hμng)
Nî TK 131 - ph¶i thu cña kh¸ch hμng (nÕu ph¶i thu)
15
Nî TK 111, 112 (nÕu thu tiÒn mÆt)
Cã TK 511 (5113)- doanh thu b¸n hμng (tiÒn hoa hång)
Cã TK 3331 -thuÕ GTGT ph¶i nép (sè tiÒn thuÕ GTGT tÝnh trªn
hoa hång uû th¸c).
-C¸c kho¶n chi hé cho bªn giao uû th¸c, kÕ to¸n ghi ph¶n ¸nh vμo
TK 138 - ph¶i thu kh¸c bao gåm phÝ ng©n hμng, phÝ gi¸m ®Þnh h¶i quan,
chi phÝ vËn chuyÓn bèc xÕp:
Nî TK 138 - ph¶i thu kh¸c (1388)
Cã TK 111, 112
Khi thu tiÒn cña ng−êi nhËp khÈu
Nî TK 112 - tiÒn göi ng©n hμng
Cã TK 131 - ph¶i thu cña kh¸ch hμng (chi tiÕt tõng ng−êi nhËp
khÈu)
- Khi thanh to¸n víi bªn giao xuÊt khÈu, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 331 - ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n
Cã TK 131 - ph¶i thu cña kh¸ch hμng (nÕu cã)
Cã TK 138 - ph¶i thu kh¸c
Cã TK 111, 112 - chi b»ng tiÒn
Khi ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô b»ng ngo¹i tÖ kÕ to¸n ghi sæ theo tû gi¸
thùc tÕ mua b¸n b×nh qu©n trªn thÞ tr−êng liªn ng©n hμng t¹i thêi ®iÓm
ph¸t sinh nghiÖp vô, kho¶n chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ ghi sæ vμ tû gi¸ ph¸t sinh
®−îc ph¶n ¸nh vμo TK 515 - doanh thu ho¹t ®éng tμi chÝnh hoÆc 635 - chi
phÝ tμi chÝnh.
16
17
18
19
