Dãy đồng đẳng của axetilen
Trong phân tử axetilen có liên kết ba ( gồm 1 liên kết bền và 2 liên kết kém bền) = Axetilen dễ tham gia phản ứng cộng, kèm oxi hóa và trùng hợp.
Axetilen còn tham gia phản ứng thế nguyên tử hidro ở cacbon mang nối ba bởi kim loại.Axetilen là khí không màu, không mùi. Rất ít tan trong nước, tan nhiều trong axeton. Nhẹ hơn không khí
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
NGUY
TỔ HÓA
DÃY ĐỒNG ĐẲNG CỦA AXETILEN (ANKIN)
AXETILEN
Lớp dạy : 11A6
Giáo Viên : Trần Quang Huy
Gi Tr
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1 : Viết các phản ứng Propilen với :
ddKMnO4, dd HCl, Pứ trùng hợp ?
CH3-CH=CH2 + [O] + H2O CH3-CHOH-CH2OH
DdKMnO
⎯⎯⎯⎯⎯ →
4
CH3-CH=CH2 + HCl CH3-CHCl-CH3
0
t ,xt
⎯⎯⎯ →
CH CH2
t0 ,xt,p
⎯⎯⎯⎯
→
n CH3-CH=CH2 n
CH3
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
Câu 2 : Để điều chế trực tiếp etilen , ta có thể dùng
nguyên liệu nào sau đây :
I/ Propan II/ Propilen III/ Rượu etylic
Bạn chưa học bài kỹ
a/ I , II
a/
b/ I , III Hoan hô ! bạn đã chọn đúng
c/ II , III Bạn chưa học bài kỹ
Bạn chưa học bài kỹ
d/ I , II , III
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
DÃY ĐỒNG ĐẲNG CỦA AXETILEN
(ANKIN)
Axetilen
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
I/ CÔNG THỨC
I/ CÔNG
1/ CTPT : C2H2 ( M = 26 )
2/ CTCT : H C C H
Trong phân tử axetilen có liên kết ba ( gồm 1
liên kết σ bền và 2 liên kết π kém bền)
=> Axetilen dễ tham gia phản ứng cộng, kèm
oxi hóa và trùng hợp.
Axetilen còn tham gia phản ứng thế nguyên
tử hidro ở cacbon mang nối ba bởi kim loại
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
II/ LÝ TÍNH
II/ LÝ
• Axetilen là khí không màu, không mùi
(nếu không tinh khiết, có mùi tỏi) . Rất
ít tan trong nước, tan nhiều trong
axeton . Nhẹ hơn không khí .
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
Trong các khí sau, khí nào nhẹ hơn không khí :
Trong
I/ Etan II/ Etilen III/ Axetilen
Bạn chưa nắm bài kỹ
a/ I , II
Bạn chưa nắm bài kỹ
b/ I , III
c/ II , III Hoan hô! Bạn đã chọn đúng
d/ I , II , III Bạn chưa nắm bài kỹ
Etan (C2H6, M = 30). Etien (C2H4, M = 28). Axetilen (C2H2, M = 26)
Mkk = 29. Để biết khí A nặng hay nhẹ hơn không khí ta dựa vào
dA/KK => C2H6 nặng hơn kk còn C2H4 và C2H2 nhẹ hơn kk
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
III/ HÓA TÍNH
III/
PHẢN ỨNG
CỘNG TRÙNG HỢP OXI HÓA THẾ VỚI KL
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
1/ Phản Ứng Cộng :
1/ Ph
a/ Cộng Hidro :
Ni, t0
CH CH + H H CH2 CH2
Ni, t0 Ni, t0
Ni, t0
CH2 H 2 + HCHH CH CH3 CHCH
CH CH + H2
H CH 2 + H2 CH3 3 3
2
H H
Lưu ý : Khi dùng xúc tác Pd, t0 phản ứng dừng ở giai
giai
đoạn tạo anken.
Pd ,t0
CH + H−H
CH CH2 CH2
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
b/ Cộng Brom :
Br-CH CH-Br
CH
CH CH+Br2 Br Br
+ +Br2
CH CH Br2CH CHBr2
BrCH CHBr
BrCH CHBr + Br Br Br2CH CHBr2
+Br2 +Br2
CH CH Br2CH CHBr2
BrCH CHBr
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
c/ Cộng axit (HCl, HBr, ..)
CH+HCl CH2 CHCl
CH +HCl CH3 CHCl2
Vinyl clorua
Trùng hợp Vinyl Clorua ta thu được nhựa PVC
xt,p,t0
n CH2 CHCl CH2 CH
Cl n
Vinyl Clorua
PVC (Poli Vinyl Clorua)
d/ Cộng nước (H2O) : có xúc tác HgSO4
xt,t0
CH CH + H2O CH3 CHO
Andehit Axetic
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
Trong biến hóa CH≡CH → CH2Cl-CH2Cl ta cần
Trong
phải qua giai đoạn trung gian của :
Hoan hô! Bạn đã chọn đúng
a/ CH2=CH2
Bạn chưa học bài kỹ
b/ CH3-CH3
Bạn chưa học bài kỹ
c/ CH2=CHCl
Bạn chưa học bài kỹ
d/ a,b,c đều đúng
CH3-CH3 Thế với Cl2 (tỉ lệ 1:2) tạo CH3-CHCl2
CH2=CHCl Cộng HCl tạo CH3-CHCl2
CH≡CH CH2=CH2 CH2Cl-CH2Cl
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
2/ Phản Ứng Trùng Hợp :
2/ Ph
a/ Nhị hợp
xt, t0t,0pp
xt, t0, p
CH xt, ,
CH CH + H C CH
CH
CH
CH CH2 CH C CH
Vinyl axetilen
b/ Tam hợp
H
H
H
CH
CH
HC
H
H
H
C, 6000C
C,
3CH CH
HC
CH
CH Benzen
H H
H H
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
3/ Phản ứng oxi hóa :
3/ Ph
a/ Tác dụng với dd KMnO4 :
dd KMnO4
+ 4 [ O] HO OH
C C
H H C C
O O
Hay HC CH + 4[O] dd KMnO4 HOOC-COOH Axit Oxalic
HC
b/ Phản ứng cháy:
t0 4CO + 2H O
2C2H2 + 5O2 2 2
4/ Phản ứng thế với ion kim loại :
4/ Ph
H + Ag2 O dd NH3 Ag Ag + H2O
C C
C C
H
Bạc Axetilua Vàng nhạt
Phản ứng này dùng để nhận biết axetilen
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
Phân biệt Etilen và Axetilen
C2H4 C2H4 C2H2 C2H2
TN 1 :
Bình đựng
dd Br2
Etylen và axetylen đều làm mất màu dd Br2
C2H4 C2H4 C2H2 C2H2
TN 2 :
Bình đựng
dd AgNO3/NH3
dd
Axetylen cho kết tủa vàng với dd AgNO3 / NH3 còn etylen thì không
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
Cho 1 luồng khí A lội chậm qua dd Br2 (có dư)
Cho
không thấy hiện tượng sủi bọt , thì A là :
I/ Etan II/ Etylen III/ Axetylen
a/ I , II Bạn chưa nắm bài kỹ
b/ I , III Bạn chưa nắm bài kỹ
c/ II , III Hoan hô! Bạn đã chọn đúng
d/ I , II , III Bạn chưa nắm bài kỹ
Etilen và axetilen tác dụng với dd Br2 và bị giữ
lại nên không tạo sủi bọt, còn Etan không tác dụng,
thoát ra ngoài -> tạo sủi bọt
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
IV/ ĐIỀU CHẾ
IV/
1/ Từ canxi cacbua (CaC2)
2H – OH → C2H2 + Ca(OH)2
+
CaC2
Ca
2/ Từ Metan
1500OC
2 CH4 C2H2 + 3H2
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
V/ ỨNG DỤNG
V/
• Axetilen làm nguyên liệu cho đèn xì.
• Axetilen dùng để sản xuất PVC, axit
axetic, …
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
BÀI TẬP VỀ NHÀ
1/ Viết các PTPỨ theo sơ đồ biến hóa sau :
1/ Vi
Axetat natri → Metan → Axetilen → Vinyl clorua
↓ ↓
PE ← Etylen PVC
2/ Làm thế nào phân biệt 3 bình khí mất nhãn chứa :
2/
CH4 , C2H4 , C2H2 .
3/ Cho canxi cacbua kĩ thuật (chỉ chứa 80% CaC2 nguyên
3/ Cho
chất) vào một lượng nước có dư, thì được 8,96 lit khí
(đo ở đkc). Tính khối lượng canxi cacbua kĩ thuật đã
dùng. Tính thể tích oxi (đo ở đkc) cần để đốt cháy hoàn
toàn lượng khí sinh ra.
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
TRƯỜNG THPT BC NGUYỄN AN NINH
ƯỜ
CÁM ƠN QUÍ THẦY – CÔ
ĐÃ ĐẾN THAM DỰ
Chúc các em học sinh học tốt
GV : Phan Thị Hội Năm học : 2005 - 2006
GV
