Đắc nhân tâm phần 24
Chỉ trích cách nào mà khỏi gây thù oán
Đắc Nhân Tâm
Nguyễn Hiến Lê dịch
Ph
ần Thứ Hai Mươi Bốn
Chỉ Trích Cách Nào Mà Khỏi Gây Thù Oán?
Chales Schwab, cánh tay mặt của Andrew Carnegie, ông vua Thép, nhờ thiệp thế Và
khéo ngoại giao mà được hết thảy mọi người quý mến. Một buổi trưa, Có việc đi qua các
xưởng, ông bắt gặp một bọn thợ đương hút thuốc, Mà ngay trên đầu họ có tấm bảng đề:
"Cấm hút thuốc". Ông Schwab xử Trí ra sao? Ông có chỉ tấm bảng mà la lên: "Các anh
không biết đọc sao?" Không! Ai kìa thì xử sự vậy, chứ ông Schwab thì không bao giờ. Ông
lại Gần họ, đưa họ mỗi một điếu xì gà rồi nói: "Xin anh em vui lòng ra ngoài Kia hút".
Bọn thợ hiểu rằng ông biết Họ đã phạm luật của xưởng nên nhắc khéo họ. Họ càng
quý mến ông, Vì chẳng những ông không đá động tới điều lệ, còn mời họ hút thuốc, Làm
cho họ cảm động mà thấy ông nể nang họ. Ai mà không mến một người Như vậy?
John Wanamaker quản lý một Cửa hàng lớn trong tỉnh Philadephie, cũng dùng phương
pháp đó. Ông có Thói quen mỗi ngày đi dạo qua hết các gian hàng của ông. Một lần ông
Thấy một bà khách đứng đợi tại một gian hàng mà chẳng ai tiếp bà Hết. Các cô bán hàng
còn mải cười giỡn, chuyện trò trong một xó. Ông Wanamaker không nói chi hết, nhẹ nhàng
tiến lại quầy hàng, đích Thân tiếp bà khách hàng, rồi đem giao món hàng bà đã lựa cho một
cô Làm công để gói lại... đoạn tiếp tục đi.
Một vị mục sư nổi danh ở Huê Kỳ, ông Lyman Abbott, khi nhận chức, phải Đăng đ àn
thuyết pháp tỏ ý ai điếu và ca tụng công đức vị mục sư tiền Nhiệm mà hồi sanh tiền vốn
có tài hùng biện. Vì quyết tâm tỏ tài ông ra công gọt bài thuyết giáo của ông còn tỉ mỉ hơn
văn sĩ Flaubert Nữa. Khi viết xong ông đọc cho bà mục sư nghe.Bài đó chẳng hay ho gì,
Cũng như phần nhiều càc bài diễn văn soạn sẳn.
Bà Abbott, nếu vụng xử, ắt đã nói: "Này, mình, bài đó tệ quá... không Đâu được!...
Thiên hạ sẽ ngủ gục mất. Nó tràng giang đại hải như một Bộ bách khoa tự điển vậy. Mình
thuyết giáo đã lãu rồi mà sao còn dỡ Vậy? Thì mình cứ nói tự nhiên, dùng ngôn ngữ của
mọi người có hơn Không? Nếu mình đọc bài đó ra thì sẽ tai hại cho mình lắm đó!..."
Bà mục sư có thể nói như vậy được. Nhưng rồi sẽ xảy ra sự chi, chắc Bạn đã đoán
được. Chính bà cũng biết vậy nữa. Cho nên bà chỉ nói rằng Bài diễn văn đó, nếu có đăng vô
Tạp chí Bắc Mỹ thì tuyệt. Nghĩa là Bà kín đáo vừa khen, vừa chê bài đó không thích hợp
với công việc Thuyết giáo.
Ông Lyman Abbott hiểu ý, Xé bài văn đã tốn nhiều công đó và chẳng cần soạn trước,
ông đăng Bài thuyết giáo.
Vậy, muốn thay đổi Hành động của một người mà không làm phật ý họ cũng không
gây thù Oán: Bạn hãy nói ý cho họ hiểu lỗi của mình.
[Phần Trước] [Phần Kế]