Đắc nhân tâm phần 17
Những ý kiến mà bạn tự kiếm thấy, có phải bạn tin hơn là những ý mà người ta đặt trong mâm bạc để dâng cho bạn không? Nếu bạn hiểu điều đó là đúng mà bạn còn nhất định bắt người khác phải theo ý bạn thì chẳng phải là vụng về ư? Biết khéo léo dẫn khổi vài ý rồi để cho người ta tự kết luận lấy, chẳng là khôn hơn ư?
Đắc Nhân Tâm
Nguyễn Hiến Lê dịch
Ph
ần Thứ Mười Bảy
Thiện Bất Chuyên Mỹ
Những ý kiến mà bạn tự kiếm thấy, có phải bạn tin hơn là những ý mà người Ta đặt
trong mâm bạc để dâng bạn không? Nếu bạn hiểu điều đó là đúng Mà bạn còn nhất định
bắt người khác phải theo ý bạn thì chẳng phải Là vụng về ư? Biết khéo léo dẫn khởi vài ý
rồi để cho người ta tự Kết luận lấy, chẳng là khôn hơn ư? .
Ông Adolph Seltz, ở Philadelphie, trông nom việc bán xe hơi lớn, có một Bọn người
giúp việc vừa bất tài, vừa vô quy củ. Ông có bổn phận Là gieo hăng hài trong lòng bọn vô
vọng đó. Ông bèn họp cả bọn, rồi Xin họ có nguyện vọng gì, cứ nói thẳng ra không ngại
chi hết, rồi ông Sẽ hết sức làm cho họ vừa lòng. Bọn họ bèn yêu cầu này nọ. Đến Lượt
ông, ông hỏi lại họ: "Bây giờ, các thầy cho tôi biết tôi hy Vọng ở các thầy được những
gì"? Họ đồng thanh nói: Chúng tôi xin chân Thành, ngay thẳng, lạc quan, có kết quả là sau
cuộc nói chuyện đó, Hết thảy mọi người đều làm việc với lòng can đảm và những sáng
kiến Mới lạ, và một hàng bán tăng lên một cách kỳ dị.
Ông Seltz nói: "Các người giúp việc tôi đều ký kết với tôi một tờ Hợp đồng tinh thần
và tôi giữ lời của tôi thì họ cũng quyết giữ lời Của họ. Tôi chỉ cần hỏi ý họ, đãi họ có hệ
thống, là tôi muốn gì Được nấy".
Chúng ta không ai muốn làm Việc một cách bất đắc dĩ, mà muốn rằng công việc của ta
hợp ý nguyện Và sở thích của ta. Và mong người khác biết đến những ý tưởng, nhu Cầu
ước vọng của ta. Như trường hợp của ông Eugène Wesson. Ông đã mất ăn hoa hồng hàng
ngàn mỹ kim rồi mới hiểu được chân lý đó. Ông là Một nghệ sĩ vẽ kiểu cho các nhà sản
xuất vải bông và kiểu áo. Đã Bao năm, ông kiên tâm xin vẽ giúp kiểu cho một nhà chế tạo
quan trọng Nhất ở Nữu Ước. Nhà chế tạo đó vẫn tiếp ông, nhưng không bao giờ Mua giúp
ông một kiểu nào hết, chỉ ngắm nghĩa kỹ bức vẽ của ông rồi Nói: "Anh Wesson, những
kiểu bữa nay không dùng được".
Sau nhiều lần thất bại, ông Wesson hiểu rằng phương pháp của ông dở, Và ông đã theo
vết xe của người khác rồi. Ông nhất định đi đường khác Và bắt đầu nghiên cứu nghệ thuật
dẫn dụ người. Ít lâu sau, ông nãy Ra một ý. Lựa năm sau nức phác họa còn dở dang, ông
chạy lại nhà Chế tạo và nói: "Thưa ông, tôi muốn xin ông giúp tôi một việc. Tôi Có vài bức
vẽ phác đây, xin ông cho biết tôi nên thêm bớt ra sao để Được vừa ý ông".
Nhà chế tạo ngắm Nghía hồi lâu không nói nửa lời rồi tuyên bố: "Để tôi suy nghĩ ít
bữa".
Ông Wesson nghe lời, ba ngày sau trở lại, vâng theo lời chỉ bảo của nhà Chế tạo, về
nhà vẽ theo ý ông ta. Kết quả: tất cả những kiểu đó Đều được thu nhận.
Từ đó trở đi, ông Wesson luôn luôn được lãnh vẽ kiểu theo ý nhà chế tạo.
Nhà nghệ sĩ đó nói: "Tôi hiểu tại sao trong hàng năm trời, tôi đã Thất bại. Là vì tôi
muốn xúi ông ấy mua những bức vẽ mà tôi cho rằng Hợp ý ông. Phải làm ngược lại như
vậy mới được. Bây giờ tôi hỏi ý ông trước, nên ông có cảm tưởng rằng chính ông đã sáng
tạo ra kiểu Mà quả có vậy thật. Tôi không cần phải mất công tìm mua những kiểu Tự ông
đã đặt".
Ông Theodore Roosevelt Khi còn làm Thống đốc Nữu Ước đã có một thủ đoạn kỳ dị:
ông dùng Cách ôn hòa khiến thủ lãnh các đảng chánh trị trong tỉnh vui lòng tán Thành
những cải cách mà trước kia họ phản kháng kịch liệt.
Đây là phương pháp của ông: khi ông có một cái ghế quan trọng nào Trống, ông mời
hết các thủ lãnh lại hỏi, theo ý họ nên cử ai. Ông Roosevelt nói: Trước hết, họ được cơ hội
tiến cử một đảng viên lão Luyện của họ, cho đảng họ thêm vây cánh trong chánh phủ. Tôi
trả lời Rằng người đó có lẽ không được dân chúng ủng hộ và nếu để cử có Lẽ thất sách.
Họ đưa ra một nhân vật Khác mà tôi không ưa lắm. Tôi trả lời có lẽ người đó không
làm hài Lòng sự mong đợi của dân chúng và như vậy dân tình sẽ thất vọng mất, Nên tìm
một người khác tài năng và tư cách đử hơn hết để giữ địa vị Đó.
Lần thứ ba, họ tiến cử một người Khá hơn nhiều, nhưng vẫn chưa được như ý.
Tôi cảm ơn họ và yêu cầu họ gắng sức một lần cuối cùng nữa. Tức Thì họ tiến cử mọi
người chính ý tôi cũng muốn chọn. Tôi hoan hỉ nhận Lời và cám ơn họ đã giúp tôi rất đắc
lực. Tôi để họ tin rằng họ Đã toàn quyền tiến cử. Rồi tôi chỉ cho họ thấy rằng tôi đã chiều
Lòng họ, và tôi tin họ sẽ tận tâm báo đáp tôi trong dịp khác. Và Để trả ơn tôi, họ đã tán trợ
những cải cách triệt để của tôi về Pháp chế.
Xin bạn nhớ kỹ điều này: Roosevelt luôn luôn hỏi ý những người cộng tác và tôn trọng
ý kiến Của họ. Mỗi lần ông bố dụng một người vào một một địa vị quan trọng, ông để cho
thủ lãnh các đảng chính trị tưởng rằng chính họ đã lựa chọn Người đó.
Một người bán xe hơi cũ Theo học lớp giảng của tôi, cũng dùng phương pháp đó để
bán một chiếc Xe hơi cho một mối hàng người xứ Tô Cách Lan. Chỉ đã đủ xe mà khách
Hàng chẳng vừa ý chiếc nào hết: xe này hở quá, xe kia kín quá, chiếc Thì đắc quá, chiếc
quái nào cũng đắc quá... Thất vọng, người bán xe Lại hỏi ý những bạn theo học lớp giảng
của tôi.
Chúng tôi khuyên nên bỏ ý muốn làm cho khách hàng tin theo mình. Nên Để họ tự định
đoạt lấy. Đừng tỏ ý kiến của mình ra nữa, trái lại Nên hỏi ý kiến của họ... Làm cho họ tin
rằng chính họ quyết định chớ Không phải ta xúi họ.
Người đó theo Lời. Gặp nhằm lúc mới mua lại được một chiếc mà có lẽ ông khách
Hàng kia sẽ vừa ý. Bèn dùng điện thoại mời ông ta lại cửa hàng để Xin chỉ bảo giùm một
việc.
Khi khách Hàng tới, người bán xe hỏi: "Ông giúp tôi được một việc không? Tôi Biết
ông sành về việc mua bán xe hơi lắm. Ông xét và thử chiếc xe Này giùm tôi. Và xin ông
cho biết, theo ý ông, chừng bao nhiêu tiền Thì nên mua".
Mặt khách hàng tươi như Hoa. Người ta đã phục tài y, lại hỏi ý kiến y. Y lái xe thử
một vòng Lớn, trở về tuyến bố: "Nếu có thể mua với giá năm ngàn thì nên lắm. Gía Đó
hời".
Thưa ông, nếu tôi mua được Giá đó, rồi để lại hầu ông, ông chịu không?
Năm ngàn đồng? Thì chịu liền chứ còn gì nữa!
Chiếc xe bán được tức thì vì chính khách hàng đã tự tính giá lấy. Cũng Nhờ phương
pháp đó mà một hãng sản xuất máy chiếu quang X, bán được Máy cho một trong những
nhà thương lớn nhất ở Brooklyn. Nhà thương đó Muốn mở một phòng chiếu quang tuyến
tinh hảo nhất nước Mỹ. Bác sĩ L. Là người được giao trách nhiệm đảm đương công việc
đó bị những nhà Thay mặt đủ các hiệu máy lại quấy rầy. Họ thi nhau ca tụng máy của Họ.
Nhưng có một nhà sản xuất khôn Khéo hơn họ nhiều vì ông ta đã thâm hiểu khoa dẫn
dụ người. Ông viết Bức thư này cho Bác sĩ L: Xưởng chúng tôi mới phát minh một kiểu
máy Mới để chiếu quang tuyến X. Cửa hàng chúng tôi mới nhận được lô thứ Nhất. Chúng
tôi biết kiểu chưa hoàn toàn và muốn sửa chữa lại cho Thật vừa ý. Cho nên xin Ngài nếu
có thì giờ quá bộ lại xem giúp chúng Tôi để chỉ bảo cho chúng tôi cách sửa đổi, ngõ hầu
được giới chuyên Môn thâu dùng, thì chúng tôi đội ơn Ngài lắm.
Vì biết rằng Ngài rất bận việc, nên chúng tôi xin Ngài có thể gia ân giúp chúng tôi để
chúng tôi cho xe lại rước Ngài.
Bác sĩ L. nói: "Tôi nhận được bức thư đó, ngạc nhiên lắm, ngạc nhiên Mà cũng vui nữa.
Từ trước, chưa có nhà chế tạo nào hỏi ý kiến tôi Hết. Bức thư đó làm cho tôi thấy tôi quan
trọng. Tuần đó, tôi bận Việc lắm, nhưng tôi xin kiếu không dự một bữa tiệc nào để làm
vui Lòng nhà kỹ nghệ. Tôi thử máy, khi xem xét kỹ, tôi thấy máy tốt, Có giá trị. Không ai
mời tôi mua hết mà tự ý tôi, tôi ngõ ý mua về Dùng trong nhà thương của tôi".
Hồi ông Wilson làm Tổng Thống Mỹ quốc, đại tá House đã có rất nhiều ảnh Hưởng
trong các quyết định của Tổng Thống cả trong phạm vi quốc gia lẫn Quốc tế. Trong những
vấn đề quan trọng nhất, Tổng Thống Wilson cũng Thường nghe theo đại tá House nhiều
hơn cả những nhân viên trong văn Phòng Ngài.
Đại tá làm cách nào có ảnh hưởng tới bực đó? Ta nay biết rõ nhờ Đại tá đã kể tâm sự
với Một người bạn thân như sau: "Khi tôi muốn cho Tổng Thống theo ý kiến Tôi, tôi làm
như vô tình tỏ ý đó ra trước mặt Ngài, tôi gieo hạt giống Đó vào trong trí Ngài, và chỉ nói
thoáng qua đủ để Ngài nghe thấy và Suy nghĩ tới. Lần đầu tiên vì bất ngờ mà tôi thấy giá
trị của phương Pháp đó: Một bữa, tôi thăm Ngài tại Bạch ốc, tôi bày tỏ một chính Sách cần
phải áp dụng liền, nhưng xem ý Ngài không thuận. Ít ngày sau, Trong một cơm chiều, tôi
hết sức ngạc nhiên nghe Ngài đưa đề nghị của Tôi ra, nhưng bày tỏ hoàn toàn như do sáng
kiến của Ngài mà ra vậy!" Lúc đó, Đại tá có la lên: Thưa Tổng Thống, thì chính tôi đã
khuyên Ngài như vậy không? Ai kia chứ Đại tá House thì không khi nào ngu dại Vậy. Ông
không cần ai khen ông hết, ông chỉ muốn sao có kết quả là Được. Cho nên ông để cho
Tổng Thống Wilson tưởng rằng chính Ngài đã Có quyết định đó. Hơn nữa trước công
chúng, ông còn tuyến bố cho mọi Người biết chính Tổng Thống đã có sáng kiến mới mẻ
ấy.
Chúng ta nên nhớ rằng những người mà ngày mai chúng ta sẽ gặp, cũng Có những
nhược điểm như Tổng Thống Wilson... và ta nên thi hành nhũng Phương pháp của đại tá
House. Cách đây hai mươi năm thế kỷ, Lão Tử đã nói một Câu mà độc giả ngày nay còn
nên suy nghiệm: Nước suối và mưa nguồn Đều chảy xuống sông sâu bể cả là vì núi cao
mà sông và bể thấp.
Thánh nhân muốn tỏ đức với thiên hạ bao giờ cũng hạ mình thấp xuống, Và muốn tiến
trước thiên hạ, bao giờ cũng tự lùi lại sau.
"Cho nên địa vị thánh nhân bao giờ cũng vượt thiên hạ, mà thiên hạ Không oán cũng
không hờn".
Vậy muốn Dẫn dụ người khác, xin bạn theo quy tắc thứ bảy là: Để cho họ tin rằng Họ
hành động hoàn toàn theo sáng kiến của họ
[Phần Trước] [Phần Kế]