CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA NỀN KTQD TRONG TKQĐ LÊN CNXH Ở VN
bài giảng kinh tế chính trị CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA NỀN KTQD TRONG TKQĐ LÊN CNXH Ở VN
CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN
ĐẠI HÓA NỀN KTQD
TRONG TKQĐ LÊN
CNXH Ở VN
1
1. KHÁI NIỆM, MỤC TIÊU, QUAN
ĐIỂM, CHIẾN LƯỢC
2. NỘI DUNG CỦA CNH, HĐH
3. NHỮNG TIỀN ĐỀ THỰC HIỆN
THẮNG LỢI CNH, HĐH
4. CNH, HĐH NÔNG NGHIỆP &
NÔNG THÔN
2
1.1. KHÁI NIỆM
• Theo LHQ:
CNH là 1 quá trình phát triển KT trong đó
1 bộ phận nguồn lực quốc gia ngày càng
lớn được huy động để xây dựng cơ cấu
KT nhiều ngành với công nghệ hiện đại
nhằm tạo ra TLSX, hàng tiêu dùng có khả
năng đảm bảo nhịp độ tăng trưởng cao
trong toàn bộ nền KT và bảo đảm tiến bộ
xã hội
3
1.1. KHÁI NIỆM
• VN trước đây:
CNH là quá trình trang bị kỹ thuật hiện
đại cho toàn bộ nền KT quốc dân, thay
thế LĐ thủ công bằng LĐ cơ khí, là quá
trình xây dựng nền đại công nghiệp
4
1.1. KHÁI NIỆM
• Hội nghị 7 của BCH TW Đảng khóa VII:
CNH là quá trình chuyển đổi căn bản,
toàn diện các hoạt động sản xuất kinh
doanh, dịch vụ & quản lý kinh tế-xã hội
từ sử dụng SLĐ thủ công là chính sang
sử dụng một cách phổ biến SLĐ cùng với
công nghệ, phương tiện & phương pháp
tiên tiến hiện đại dựa trên sự phát triển
của công nghiệp & tiến bộ KH-CN tạo ra
NSLĐ XH cao. 5
Những đặc điểm chủ yếu của
CNH:
• Thứ nhất, CNH gắn liền với HĐH
• Thứ hai, CNH phải đồng thời thực hiện 2
quá trình:
- vừa XD nền Đại CN của CNH cổ
điển
- vừa phát triển kinh tế tri thức
• Thứ ba, CNH HĐH phải bảo đảm xây
dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và chủ
động hội nhập vào kinh tế quốc tế
Đây là con đường CNH “rút ngắn” 6
1.2. MỤC TIÊU CỦA CNH, HĐH
- XD nước ta thành nước CN có cơ sở vật
chất kỹ thuật hiện đại
- Cơ cấu kinh tế hợp lý, phù hợp với trình
độ phát triển của LLSX
- Đời sống vật chất và tinh thần cao
- Quốc phòng an ninh vững chắc, dân giàu,
nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ,
văn minh
- Phấn đấu để đến năm 2020 nước ta cơ
bản trở thành một nước CN hóa theo
hướng hiện đại 7
1.3. QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO
• Một là, giữ vững độc lập, tự chủ đi đôi với
mở rộng hợp tác quốc tế, đa phương hóa,
đa dạng hóa quan hệ quốc tế.
• Hai là, CNH HĐH là sự nghiệp của toàn
dân, của mọi TPKT trong đó KTNN là chủ
đ ạo
• Ba là, lấy việc phát huy nguồn lực con
người làm yếu tố cơ bản cho sự phát triển
nhanh, bền vững.
8
1.3. QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO
• Bốn là, khoa học công nghệ là động lực
của CNH HĐH
• Năm là, lấy hiệu quả KT-XH làm tiêu
chuẩn cơ bản để xác định phương án
phát triển, lựa chọn dự án đầu tư và công
nghệ
• Sáu là, kết hợp chặt chẽ và toàn diện
phát triển kinh tế với củng cố, tăng cường
quốc phòng-an ninh của đất nước
9
1.4.CHIẾN LƯỢC CNH HĐH
• Theo kiểu cũ:
- Chiến lược thay thế nhập khẩu
- Nâng cao khả năng tự đáp ứng nhu cầu
của sx và đời sống trong nước
- Theo xu hướng kinh tế đóng, khép kín, tự
cấp, tự túc
- CN nặng được ưu tiên phát triển từ đầu
- Quan hệ KTĐN: Bó hẹp trong phạm vi các
nước XHCN
10
1.4.CHIẾN LƯỢC CNH HĐH
• Theo đường lối đổi mới
Hướng về xuất khẩu đồng thời thay thế
nhập khẩu có hiệu quả:
- đẩy mạnh xuất khẩu những mặt hàng không
truyền thống mà mình có lợi thế so sánh
- thực chất là đặt SP trong nước (kể cả H² &DV)
trong quan hệ so sánh với SP nước ngoài
- không có nghĩa là coi nhẹ thị trường nội địa
- không loại trừ việc thay thế NK, nhưng không thay
thế NK với bất cứ giá nào
11
2. NỘI DUNG CƠ BẢN
2.1. Đẩy mạnh CMKH-CN hiện đại đi đôi
với tiếp nhận chuyển giao công nghệ mới
từ ngoài vào
2.2. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo
hướng hiện đại, hợp lý và hiệu quả
12
2.1. Đẩy mạnh CMKH-CN
- đi liền với cơ khí hóa là điện khí hóa và tự động
hóa sx từng bước trong toàn bộ nền KTQD
- mặt khác, phải tiếp cận ngay nền kinh tế tri thức
phát triển các ngành CN dựa trên công nghệ cao
- VN là nước đi sau nên cách làm rẻ nhất, hiệu
quả nhất để có công nghệ hiện đại là thông qua
chuyển giao mới từ nước ngoài
- Đi đôi với quá trình chuyển giao, cần xây dựng
chiến lược phát triển khoa học & công nghệ quốc
gia
13
2.2. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế
theo hướng hiện đại, hợp lý
• Cơ cấu kinh tế hợp lý phải thể hiện được:
- MQH nội tại giữa các ngành CN, N², DV
theo hướng tiến bộ (cơ cấu ngành)
- MQH giữa các vùng lãnh thổ sao cho khai
thác thế mạnh từng vùng, các vùng hỗ trợ
bổ sung cho nhau. (cơ cấu vùng)
- MQH giữa các TPKT (cơ cấu TPKT) sao
cho khai thác phát huy tối đa mọi năng lực
sx
- Xu hướng KQ của sự phân công lại LĐXH 14
3.NHỮNG TIỀN ĐỀ THỰC HIỆN
THẮNG LỢI SỰ NGHIỆP CNH HĐH
• Huy động vốn và sử dụng vốn có hiệu
quả
• Đào tạo nguồn nhân lực
• Phát triển khoa học và công nghệ
• Mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại
• Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và
quản lý của Nhà nước
15