9/20/2009
Chương 6
Lãi suất và cơ chế lan truyền
tiền tệ
Th. S Lê Thị Kim Dung
Ngân hàng thương mại
là lọai hình doanh nghiệp có họat
động chính là nhận tiền gửi và cho
vay.
Kinh doanh tiền tệ vì mục đích lợi
nhuận.
Bảng tổng kết tài sản của
một NHTM
Ghi rõ các tài sản có và tài sản nợ
của NH
– Tài sản có: tất cả tài sản mà NH sở hữu.
– Tài sản nợ: tất cả những thứ mà NH nợ
các hộ gia đình và doanh nghiệp khác
1
9/20/2009
Bảng tổng kết tài sản của
một NHTM
Tài sản có Tài sản nợ
(tỷ đồng) (tỷ đồng)
Tài sản dự trữ 60 Tiền gửi có thể phát hành
Dự trữ tại NHTW 29 séc 682
Dự trữ tiền ặt
D t ữ tiề mặt 31 Tiền ửi
Tiề gửi tiết kiệ
kiệm 653
Tài sản thanh khoản(2) 205 Tiền gửi có kỳ hạn 1155
Đầu tư chứng khoán 701 Tài sản nợ khác (1) 1040
Cho vay(3) 2271
Tài sản có khác 293
Tổng cộng 3530 Tổng cộng 3530
Bảng tổng kết tài sản của
một NHTM
(1) Tài sản nợ khác: những khoản có
liên quan đến thị trường bán buôn về
tiền gửi (cho vay lẫn nhau giữa các
NH và các tổ chức tín dụng khác)
ụ g )
(2) Tài sản thanh khỏan: các khỏan
cho vay có thể chuyển đổi lập tức
sang tiền mặt mà không có rủi ro.
(3) Cho vay: hầu hết để tài trợ chi phí
mua thiết bị và hàng tồn kho, ngòai
ra là cho hộ gia đình vay mua sắm tài
sản lâu bền.
Ngân hàng trung ương
Bảng tổng kết tài sản của một NHTW
Tài sản có Tài sản nợ
(ngàn tỷ) (ngàn tỷ)
Vàng và ngọai tệ 21 Tiền giấy phát
Chứng khóan nhà hành 288 (1)
nước 282 Tiền gửi của các
Tài sản có khác 50 NHTM 29 (2)
Cơ sở tiền tệ 317 (3)
Tài sản nợ khác 36 (4)
Tổng cộng 353 Tổng cộng 353 (5)
2
9/20/2009
Ngân hàng trung ương
(2) Tiền gửi của các NHTM chủ yếu là
dự trữ bắt buộc
(4) Tài sản nợ khác: các tài khoản nội
tệ đang được giữ bởi các NHTW
nước khác
Chức năng của ngân hàng
trung ương (NHTW)
Quản lý các NHTM và các tổ chức tín
dụng, quản lý thị trường tiền tệ, thực
thi chính sách tiền tệ quốc gia
Thanh toán liên ngân hàng điều hoà
hàng,
hoạt động của hệ thống ngân hàng,
hỗ trợ các ngân hàng khi gặp khó
khăn tài chánh
Chức năng của ngân hàng
trung ương (NHTW)
Quản lý tỷ giá hối đoái và dự trữ
ngoại tệ quốc gia, thương thuyết liên
quốc gia về các vấn đề kinh tế
Người cho vay cuối cùng trong hệ
thống ngân hàng.
Chức năng quan trọng nhất là kiểm
sóat khối tiền tệ quốc gia.
3
9/20/2009
NHTW và cung tiền
Có ba loại công cụ được sử dụng để
thay đổi lượng cung tiền:
– thay đổi tỉ lệ dự trữ bắt buộc
– thay
th đổi tỉ suất chiết khấ
ất hiết khấu
– hoạt động thị trường mở
Thay đổi tỉ lệ dự trữ bắt buộc
Tỉ lệ dự trữ bắt buộc 20 %: Số nhân
tiền gửi là 1/ 0,2 hay là 5: $100 tỉ dự
trữ có $500 tỉ ($100 tỉ x 5) ký gửi.
Khi ngân hàng trung ương muốn
tăng lượng cung tiền: giảm tỉ lệ dự
trữ
Nếu tỉ lệ dự trữ giảm còn 12,5%: số
nhân tiền gửi là 1/0,125, hay là 8. 100
tỉ dự trữ có 800 triệu tiền ký gửi thay
vì chỉ là 500 triệu.
Thay đổi tỉ suất chiết khấu
là tỉ suất ngân hàng thương mại trả
cho các khoản vay của ngân hàng
trung ương.
Ngân hàng thương mại vay của ngân
hàng trung ương làm tăng lượng
cung tiền.
Tăng tỉ suất chiết khấu làm cho ngân
hàng thương mại giảm vay tiền, làm
giảm dự trữ và giảm tiền ký gửi.
4
9/20/2009
Hoạt động thị trường mở
Việc mua chứng khoán chính phủ
làm tăng dự trữ và tăng lượng cung
tiền bằng với số nhân tiền gửi nhân
cho sự thay đổi dự trữ.
Việc bán chứng khoán chính phủ làm
giảm dự trữ và giảm lượng cung
tiền bằng với số nhân tiền gửi nhân
cho sự thay đổi dự trữ.
NHTW mua CK nhà nước từ các
NHTM
Bảng tổng kết tài sản của NHTW (tỷ đồng)
Thay đổi tài sản có Thay đổi tài sản nợ
Chứng khóan nhà nước: + 100 Tiền gửi của NHTM
(dự trữ) + 100
Bảng tổng kết tài sản của các NHTM (tỷ đồng)
Thay đổi tài sản có Thay đổi tài sản nợ
Tiền gửi tại NHTW (dự trữ): + 100
Chứng khóan nhà nước: - 100
NHTW mua CK nhà nước từ các
thể nhân khác
Bảng tổng kết tài sản của NHTW (tỷ đồng)
Thay đổi tài sản có Thay đổi tài sản nợ
Chứng khóan nhà nước: + 100 Tiền gửi của NHTM
(dự trữ) + 100
Bảng tổng kết tài sản của các NHTM (tỷ đồng)
Thay đổi tài sản có Thay đổi tài sản nợ
Tiền gửi tại NHTW (dự trữ): + 100 Tiền gửi: + 100
Bảng TKTS của các thể nhân khác (tỷ đồng)
Thay đổi tài sản có Thay đổi tài sản nợ
Tiền gửi: + 100
Chứng khóan nhà nước: - 100
5
9/20/2009
Tác động số nhân của một nghiệp
vụ thị trường mở
Giả thiết:
– Tỷ lệ thất thoát tiền mặt là 1/3
– Tỷ lệ dự trữ bắt buộc là 10%
Tiến trình Cộng dồn
Dự Ký gửi Thất Khối tiền
trữ (KG) thóat
(DT) (TT)
Họat động thị trường mở $100.000
Cho vay $100.000
TT $33.333 KG $66.667 66.667 33.333 100.000
DT 6.667 CV $60.000
TT KG 6.667 106667 53333 160000
20.000 40.000
DT CV
4000 36.000
TT 12.000 KG 10667 130667 65333 196000
24000
và • • • •
tiếp • • • •
tục 16667 166667 83333 250000
Đường cung tiền
Lãi suất (%) Ms
O
Cung tiền, M
6
9/20/2009
The Money Supply-Money Demand Diagram
Value of Price
Money, 1/P Level, P
As the value of
money rises, the
1 1
price level falls.
¾ 1.33
½ 2
¼ 4
Quantity
of Money
The Money Supply-Demand Diagram
Value of Price
Money, 1/P MS1 Level, P
1 1
¾ 1.33
The Fed sets MS
½ 2
at some fixed value,
regardless of P.
¼ 4
$1000 Quantity
of Money
The Money Supply-Demand Diagram
Value of A fall in value of money Price
Money, 1/P (or increase in P) Level, P
increases the quantity
1 of money demanded: 1
¾ 1.33
½ 2
¼ 4
MD1
Quantity
of Money
7
9/20/2009
The Money Supply-Demand Diagram
Value of P adjusts to equate Price
Money, 1/P MS1 quantity of money Level, P
demanded with
1 money supply. 1
¾ 1.33
eq’m eq’m
value A
½ 2 price
of
level
money
¼ 4
MD1
$1000 Quantity
of Money
The Effects of a Monetary Injection
Value of Price
Money, 1/P MS1 MS2 Level, P
Suppose the Fed
1 1
Then the value
increases the of money falls,
money supply.
¾ and P rises.
1.33
A
½ 2
eq’m eq’m
value B
¼ 4 price
of MD1 level
money
$1000 $2000 Quantity
of Money
Thuyết số lượng về tiền tệ
Phương trình trao đổi: MV ≡ PY
– M: lượng tiền được đưa vào lưu thông
– V: tốc độ lưu chuyển của tiền
– P: mức giá
– Y: thu nhập thực tế
– PY: thu nhập danh nghĩa
Phương trình trao đổi trở thành thuyết số
lượng tiền tệ khi đảm bảo 2 giả thiết:
– Vận tốc lưu thông không đổi
– GDP thực không phụ thuộc vào khối tiền tệ
8
9/20/2009
Thuyết số lượng về tiền tệ
Nếu 2 giả thiết này đúng: một thay
đổi trong khối tiền tệ sẽ tạo ra sự
thay đổi trong mức giá với cùng một
y g g g ộ
tỷ lệ.
Thuyết số lượng về tiền tệ
MV=PY (1)
P= V M (2)
Y
V (3)
∆P = ∆M
Y
∆P = ∆M
P M
Cân bằng trong thị trường tiền tệ
Mọi thứ khác không đổi,
lượng cầu về tiền giảm khi
chi phí cơ hội (lãi suất) cao.
r0
LL
L0
Lượng tiền nắm giữ
Khi cung tiền là L0, cân bằng trong thị trường tiền tệ
xảy ra tại mức lãi suất r0.
9
9/20/2009
Đạt đến điểm cân bằng
Nếu lãi suất nằm dưới
mức lãi suất cân bằng
– ví dụ r1
r0
Cầu vượt cung tiền
r1 (khoảng cách AB)
A B
LL Ngụ ý: Cung trái phiếu thừa
– làm giá trái phiếu giảm
L0
Lượng tiền nắm giữ
Và lãi suất sẽ tăng cho đến khi đạt mức lãi suất
cân bằng.
Kiểm soát cung tiền
Với đường cầu tiền cho trước:
NHTW có thể ...
HOẶC đặt mức lãi suất tại
r0 và cung tiền sẽ là L0
r0
HOẶC đặt mức cung tiền
tại L0 và lãi suất sẽ là r0
LL
L0 NHƯNG không thể cùng lúc
Lượng tiền nắm giữ đặt cung tiền và lãi suất
một cách độc lập.
Những thay đổi trạng thái cân bằng
Tăng cung tiền: đường cung tiền
dịch chuyển sang bên phải
10
9/20/2009
Những thay đổi trạng thái cân bằng
Tăng thu nhập thực tế: đường cầu về
tiền dịch chuyển sang bên phải
11
9/20/2009
Những thay đổi trạng thái cân bằng
Tăng cạnh tranh trong hoạt động
ngân hàng: giảm chi phí giữ tiền tại
mỗi mức r, nên nó có ảnh hưởng
tương tự như tăng thu nhập thực tế.
Mối liên kết giữa thị trường hàng
hóa và thị trường tiền tệ
Thị trường hàng hoá:
– hàng hoá và dịch vụ được trao đổi với
nhau
– mức sản l
ứ ả lượng cân bằ được xác
â bằng đ á
định.
Thị trường tiền tệ:
– các tài sản tài chính được trao đổi
– mức lãi suất cân bằng được xác định.
Mối liên kết giữa thị trường hàng
hóa và thị trường tiền tệ
Việc đồng thời xem xét hai thị
trường cho thấy:
– Chính sách tài khoá tác động đến thị
trường tiền
t ờ tiề tệ như thế nào
h à
– Chính sách tiền tệ tác động đến thị
trường hàng hoá như thế nào.
12
9/20/2009
Thị trường Thị trường
hàng hóa tiền tệ
Y=C+I+G MD = MS
(xác định Y) (xác định r)
I phụ thuộc r MD phụ
thuộc Y
Thị trường tiền tệ tác động đến thị
trường hàng hóa
Mối quan hệ nghịch biến giữa đầu tư
và lãi suất: khi lãi suất giảm, đầu tư
tăng; khi lãi suất tăng, đầu tư giảm.
r → I↓ → AE↓ → Y↓
r ↓ → I → AE → Y
Mức sản lượng cân bằng (Y) không
phải chỉ được xác định đơn thuần bởi
các sự kiện trong thị trường hàng hoá.
13
9/20/2009
Thị trường hàng hoá tác động đến
thị trường tiền tệ
Cầu tiền phụ thuộc vào mức sản lượng
trong nền kinh tế: sản lượng nhiều →
giao dịch nhiều hơn → cầu tiền nhiều
hơn.
hơn
Cung tiền của NHTW không phụ thuộc
vào lãi suất.
Lãi suất thay đổi khi tổng sản lượng
(thu nhập) tăng.
Y↑→ MD↑→ r↑
Y↓→ MD↓→ r↓
14
9/20/2009
Chính sách Chính sách
tài khóa tiền tệ
Mở rộng (Y↑) G ↑; T ↓ MS ↑
Thu hẹp (Y↓) G ↓; T ↑ MS ↓
Chính sách tài khóa mở rộng
tăng G hoặc giảm thuế ròng T
G tăng lên làm cho cả Y và r tăng lên. Lãi
suất r tăng lên I giảm xuống.
Tác động lấn át: Tăng chi tiêu chính phủ
làm giảm đầu tư tư nhân.
G ↑ → Y↑ → MD ↑ → r ↑ → I ↓ → Y↓:
– Y tăng nhiều hơn nếu r không đổi
15
9/20/2009
Chính sách tiền tệ mở rộng: tăng
lượng cung tiền
Tác động của chính sách tiền tệ mở
rộng:
– MS↑ → r↓ → I↑ → Y↑ → MD↑ → r↑:
r giảm nhiều hơn nếu MD không đổi.
ề ế ổ
16
9/20/2009
Chính sách tài khóa thu hẹp
Giảm chi tiêu chính phủ hay tăng
thuế ròng nhằm mục đích giảm tổng
sản lượng (thu nhập) (Y).
G↓ hoặc T↑ → Y↓ → MD↓ → r↓ → I↑ → Y↑:
Y giảm nhiều hơn nếu r không giảm.
Chính sách tiền tệ thu hẹp
Giảm cung tiền nhằm mục đích giảm
tổng sản lượng (thu nhập) (Y)
MS↓→ r ↑ → I ↓ → Y ↓ → MD ↓ → r ↓:
r tăng nhiều hơn nếu MD không giảm
Cơ chế lan truyền của chính sách
tiền tệ
là kênh mà qua đó chính sách tiền tệ
anh hưởng đến sản lượng và việc
làm
Cơ chế lan truyền của chính sách
tiền tệ thông qua tác động của lãi
suất đối với:
– Tiêu dùng (C):
– Đầu tư (I):
17
9/20/2009
Cơ chế lan truyền của chính sách
tiền tệ
Tiêu dùng (C): lãi suất cao hơn làm
giảm cầu tiêu dùng do làm giảm giá
trị hiện tại của dòng thu nhập hy
vọng nhận được trong tương lai,
dịch chuyển hàm C xuống dưới.
Đầu tư (I): lãi suất tăng làm giảm
lượng cầu đầu tư, một sự di chuyển
lên phía trên dọc theo một đường
cầu đầu tư nhất định
18
Copyright by webtailieu.net