Chương 5: Tính toán tầng tuốc bin
Khi tính toán tầng tuốc bin cần phải lựa chọn kích thước của nó, hình dáng profin của dãy ống phun và cánh động, chiều cao dây cánh, góc đặt cánh quạt, kết cấu của đai cánh động và các khe hở, v.v... sao cho với chi phí chế tạo vừa phải mà tầng vẫn thỏa mãn yêu cầu kinh tế và đảm bảo việc làm an toàn.
- 106 -
CHÆÅNG 5
TÊNH TOAÏN TÁÖNG TUÄÚC BIN
5-1. Læûa choün caïc âàûc tênh vaì tênh toaïn táöng tuäúc bin (táöng âån).
Khi tênh toaïn táöng tuäúc bin cáön phaíi læûa choün kêch thæåïc cuía noï, hçnh daïng
präfin cuía daîy äúng phun vaì caïnh âäüng, chiãöu cao dáy caïnh, goïc âàût caïnh quaût, kãút
cáúu cuía âai caïnh âäüng vaì caïc khe håí, v.v.. sao cho våïi chi phê chãú taûo væìa phaíi maì
táöng váùn thoía maîn yãu cáöu kinh tãú vaì âaím baío viãûc laìm an toaìn. Âäöng thåìi våïi
viãûc xaïc âënh caïc kêch thæåïc chuí yãúu cuía táöng cáön phaíi âaïnh giaï chênh xaïc hiãûu
suáút cuía noï.
Khi thiãút kãú tuäúc bin måïi yãu cáöu táûn duûng täúi âa caïc daûng präfin âaî nghiãn
cæïu vaì theo caïc tiãu chuáøn thiãút kãú. Âiãöu âoï cho ta væîng tám tênh toaïn táöng vaì giåïi
haûn mäüt caïch håüp lyï säú læåüng präfin tuäúc bin. Chè trong træåìng håüp âàûc biãût làõm
måïi nãn xáy dæûng profin hoaön toaìn måïi.
Tênh toaïn táöng theo âæåìng kênh trung bçnh (thäng thæåìng våïi d/l > 10 ÷15 ).
Nhæîng âaûi læåüng cho træåïc:
a- Læu læåüng håi G ; caïc thäng säú cuía håi Po , i o ; hæåïng doìng håi khi vaìo táöng
(goïc αo );
b- Táön säú quay n ;
c- Âäü sæí duûng täúc âäü ra x C 2 ;
Mäüt âaûi læåüng âæåüc choün theo dæû kiãún så bäü :
d- Âäü phaín læûc ρ ;
e- Tyí säú täúc âäü u/ca
f- Âäü phun håi e ,v.v..
Ngoaìi ra, nãúu tênh mäüt trong caïc táöng trung gian thç kêch thæåïc cuía noï
(âæåìng kênh, chiãöu cao vaìo vaì ra cuía caïnh quaût) phaíi phuì håüp våïi pháön chaíy cuía
toaìn tuäúc bin.
Trçnh tæû tênh toaïn táöng tuäúc bin.
Choün læûa âäü phaín læûc.
Ngaìy nay tuäúc bin håi âæåüc chãú taûo våïi caïc táöng xung læûc (coï baïnh ténh) vaì
phaín læûc. Kãút cáúu cuía nhæîng táöng áúy âæåüc trçnh baìy trong hçnh 5-1.
- 107 -
∆a
b
δr
δr v1
v2
δa
b
l1 l2 l'1 l1 l'2 l2
δa
δa
δa
k
∆a
k
δrk
db
d2 d1 d2
d1
dk
B1
b1
βy
a1
b2 t2
a2
a1
αy
t2
t1 b2
a2
t1
αy
B1 B2
b1 βy
B2
b)
a)
Hçnh 5-1. Âàûc tênh hçnh hoüc cuía caïc daîy caïnh
a- kiãøu xung læûc b- kiãøu phaín læûc
Khi thiãút kãú âáöu tiãn ta læûa choün kiãøu táöng. Nãúu laì táöng xung læûc thç choün
ρ= 0,05 ÷ 0,25 trong âoï tyí säú d/l caìng beï thç ρ âæåc choün caìng låïn. Nãúu coï phun
håi tæìng pháön thç choün ρ = 0,02 ÷ 0,10 . Trong caïc táöng xung læûc pháön nhiãût giaïng
chuí yãúu ho1 = ( 1 - ρ ) h o biãún âäøi trong daîy äúng phun âæåüc bäú trê trong baïnh ténh
( Hçnh 5-1a). Nhæ váûy präfin cuía caïnh äúng phun vaì caïnh âäüng cuía táöng hoaìn toaìn
khaïc nhau. Trong daîy caïnh âäüng doìng gia täúc khäng âaïng kãø tuy goïc quaût cuía noï
låïn.
- 108 -
Trong pháön phaín læûc ngæåìi ta choün ρ ≈ 0,5. Tênh cháút cuía doìng bao daîy
äúng phun vaì caïnh âäüng thæûc tãú laì giäúng nhau, vaì baín thán präfin áúy thæåìng coï
kêch thæåïc nhæ nhau ( cung caïnh, meïp caïnh .v.v..)
Khi læûa choün âäü phaín læûc cáön læu yï ràòng, nãúu tàng ρ doìng bao quanh caïnh
âäüng seî täút hån, doìng seî tàng täúc hån. Vç váûy maì hiãûu suáút tæång âäúi trãn caïnh
quaût tàng lãn. Màût khaïc do tàng nhiãût giaïng trãn daîy caïnh âäüng mäüt pháön håi seî
khäng âi qua noï maì loüt qua caïc khe håí, vç váûy maì giaím hiãûu quaí cuía táöng.
Âàûc âiãøm cuía táöng coï âäü phaín læûc tàng laì tàng læûc taïc duûng lãn caïnh quaût
vaì âéa theo hæåïng doüc truûc. Trong pháön tuäúc bin âiãöu âoï seî laìm cho kãút cáúu cuía
táöng phæïc taûp thãm vaì coï thãø giaím hiãûu quaí kinh tãú cuía tuäúc bin.
Chuï yï ràòng, khi tàng âäü phaín læûc ρ seî giaím nhiãût giaïng lyï thuyãút täúi æu :
ϕ cos α 1
⎛u⎞
⎜⎟≈
⎝ ca ⎠ opt 2 1 − ρ
Do âoï seî tàng säú táöng vaì giaï thaình cuía tuäúc bin.Váûy laì, viãûc læûa choün âäü phaín læûc
ρ laì mäüt baìi toaïn kinh tãú - kyî thuáût
Choün tyí säú täúc âäü u/ca .
Tuìy thuäüc vaìo âäü phaín læûc maì xaïc âënh tyí säú täúc âäü täúi æu (u/ca)opt nhàòm
âaím baío hiãûu suáút tæång âäúi cæûc âaûi η oLax trãn caïnh quaût cuía táöng. Thãú nhæng
m
ngoaìi caïc täøn tháút nàng læåüng trong caïc daîy caïnh ∆hC , ∆hL vaì täøn tháút båíi täúc âäü
ra ∆hC2 , trong táöng coìn nhiãöu täøn tháút phuû khaïc. Täøn tháút phuû caìng låïn, tyí säú täúc
âäü täúi æu caìng tháúp.
Cuîng cáön læu yï ràòng, nãúu giaím ( u/ca ) < (u/ca )opt våïi cuìng mäüt täúc âäü voìng
nhæ nhau trong táöng seî coï nhiãût giaïng låïn, mäüt màût seî laìm giaím hiãûu suáút ηoL màût
khaïc giaím säú táöng hoàûc âæåìng kênh cuía táöng, do âoï tuäúc bin âæåüc chãú taûo reî hån.
Âäúi våïi mäüt säú táöng tuäúc bin yãúu täú quan troüng âãø læûa choün u/ca laì sæû laìm
viãûc trong âiãöu kiãûn chãú âäü laìm viãûc thay âäøi.
Xaïc âënh kêch thæåïc chuí yãúu:
C o2
Våïi nhiãût giaïng cuía táöng âaî cho h o = ho + vaì tyí säú täúc âäü u/ca âaî
2
choün âæåìng kênh cuía táöng bàòng:
2.h o u
d=
π.n c a
Trong âoï: h o - tênh bàòng J/kg ; n - tênh bàòng s-1
- 109 -
Trong mäüt säú træåìng håüp khi cho âæåìng kênh d , coï thãø xaïc âënh nhiãût
giaïng lyï thuyãút cuía táöng ;
2
⎛ ⎞
⎜ ⎟
1 ⎜ πdn ⎟
ho = ho + ⎜ (5-1)
2 u⎟
⎜
⎜c ⎟ ⎟
⎝ a⎠
Tiãút diãûn ra cuía daîy äúng phun âäúi våïi chãú âäü dæåïi ám, tæïc laì khi
M1t = C1t/ a1 < 1 hay laì ε1 = P1 P o > ε* , tæì phæång trçnh liãn tuûc tçm âæåüc :
G 1 v 1t
F1 = ; (5-2)
µ 1c 1t
Trong âoï : c1t = 2h o = 2 (1 − ρ ) h o
Coìn thãø têch riãng v1t xaïc âënh theo âäö thë i-s åí cuäúi quaï trçnh baình træåïng
âàóng enträpi trong daîy caïnh ( Hçnh 5-2). Hãû säú læu læåüng µ1 phuû thuäüc vaìo caïc
thäng säú hçnh hoüc vaì chãú âäü laìm viãûc cuía daîy caïnh. Khi tênh toïan så bäü coï thãø láúy
tæì âäö thë Hçnh 5-3, láúy gáön âuïng µ1 = 0,97.
o
2
χ o co to
2
io
0
v1t
p1
h01
ho
p2
2
χ c2 c2
1 2
∆hc2
2
∆hc ∆hc
ho2
2t
v2t
s
Hçnh. 5.2. Quaï trçnh giaín nåí cuía håi táöng tuäúc bin trãn âäö thi i-s
- 110 -
1,00
µ
0,98
Daîy äúng phun
0,96
Daîy caïnh âäüng
0,94
o
∆β ≤ 105
0,92
o
130
0,90
o
145
l/b
0,88
0 1 2 3 4 5
Hçnh. 5.3. Hãû säú læu læåüng âi qua daîy caïnh voìng cuía
tuäúc bin µ1 vaì µ2 tuyì thuäüc vaìo chiãöu cao tæång âäúi
l/b vaì goïc quàût cuía doìng ∆β = 180ο −(β1+βΕ)
Nãúu táöng laìm viãûc trong vuìng håi áøm thç hãû säú læu læåüng µa låïn hån so våïi
hãû säú læu læåüng âäúi våïi håi quaï nhiãût µqn ( Hçnh 5-4) . Âoï laì do coï sæû baình træåïng
håi khäng cán bàòng trong daîy caïnh tuäúc bin, vç thãú thãø têch riãng cuía håi åí tiãút
diãûn ra cuía daîy caïnh giaím so våïi thãø têch riãng cuía håi tênh theo âiãöu kiãûn baình
træåïng cán bàòng nhiãût âäüng læûc hoüc. Nhæîng giaï trë cuía hãû säú læu læåüng âaî nãu âäúi
våïi håi quaï nhiãût vaì håi áøm laì giaï trë trung bçnh.
Muäún chênh xaïc hån ngæåìi ta duìng caïc giaï trë thæûc nghiãûm.
Nãúu doìng coï täúc âäü væåüt ám, tæïc laì M1t > 1 ( hay laì ε1 < ε* ). Thæåìng ngæåìi
ta duìng daîy caïnh nhoí dáön, nhæng trong træåìng håüp naìy diãûn têch ra âæåüc tênh toaïn
theo cäng thæïc :
G 1 v 1∗
F1 = (5-3)
u 1C ∗
ÅÍ âáy :
v1* vaì C* æïng våïi tyí säú aïp suáút ε1 < ε* hay laì nhiãût giaïng tåïi haûn h* = C*/2 ,
trong âoï :
2k
kP∗ v ∗ = Po v o
C* =
k +1
- 111 -
Chiãöu cao åí âáöu ra cuía daîy äúng phun l1 ( Hçnh 5.1) âæåüc xaïc âënh tæì biãøu thæïc :
F1
l1 = (5-4)
π1 d 1 e sin α 1E
Trong âoï :
e - Âäü phun håi - chiãöu daìi cuía cung coï daîy äúng phun trãn toaìn voìng troìn.
Z1 t 1
e= (5-3)
π1 d ∗
Thæûc hiãûn phun håi tæìng pháön e < 1 trong táöng âiãöu chènh vaì trong caïc táöng
âáöu cuía tuäúc bin coï cäng suáút khäng låïn ( tåïi P = 4 ÷12 MW )
1,06
µa
µqn
1,05 n
hu 0,5
gp
äún
1,04
0,2
1,03
0,1
1,02
0,05
1,01
y2
0,00
1,00
%
0 2 4 6 8 10 12 14 16
Hçnh. 5.4. aính hæåíng âäü áøm cuía håi taûi tiãút diãûn ra cuía daîy caïnh
tåïi hãû säú læu læåüng
Goïc ra hæîu hiãûu α1E âæåüc cho træåïc. Nãn læu yï ràòng, mäüt màût ngæåìi ta
muäún giaím α1E âãø tàng chiãöu cao vaì náng cao hiãûu suáút cuía táöng ( båíi vç täøn tháúït
båíi täúc âäü ra gáön tyí lãû våïi sin2α1 , màût khaïc khi giaím α1E seî laìm tàng täøn tháút
präfin trong daîy caïnh vaì tàng cæåìng âæåìng âi δa/sinα1 cuía doìng håi âi qua khe
håí doüc giæîa caïnh äúng phun vaì caïnh âäüng, do âoï seî laìm cho håi roì vãö phêa âènh vaì
tàng täøn tháút trong khe håí. Trong thæûc tãú âäúi våïi táöng xung læûc ngæåìi ta quy âënh
goïc α1E täúi æu bàòng 11o -16o Giaï trë cuía α1E beï âæåüc aïp duûng trong caïc táöng coï
caïnh quaût ngàõn âãø tàng chiãöu cao cuía noï.
- 112 -
Theo caïc âaûi læåüng α1E, goïc vaìo âaî cho αo ( pháön låïn αo ≈ 90o) vaì säú M1t ,
ta choün präfin cuía äúng phun ( chæång 4) vaì theo caïc âàûc tênh khê âäüng læûc hoüc cuía
daîy caïnh âaî choün ta xaïc âënh goïc âàût αy vaì bæåïc tæång âäúi cuía noï t .
Cung cuía präfin b1 ( Hçnh 5.1) âæåüc choün sao cho, coï thãø baío âaím âáöy âuí
âäü bãön cuía caïnh quaût vaì âäü cæïng cuía baïnh ténh khi laìm viãûc åí chãú âäü váûn haình
nàûng nãö nháút. Thäng thæåìng âäúi våïi caïc táöng xung læûc b1 = 40 ÷ 80mm. Âäúi våïi
tàng phaín læûc cung cuía präfin daîy äúng phun thæåìng bàòng cung cuía präfin daîy
caïnh âäüng b1 = b2 = 20 ÷ 60 mm.
Sau khi læûa choün cung cuía profin b1, phaíi tênh chiãöu cao tæång âäúi l1 = l1/b1
vaì tênh laûi bæåïc tæång âäúi cho chênh xaïc hån t 1 = t1/b1 âãø cho säú caïnh zp laì säú
nguyãn vaö chàôn.
Trong nhæîng táöng âáöu cuía mäüt säú tuäúc bin cao aïp, nãúu giaï trë cuía b1 quaï beï,
âãø tàng âäü cæïng cho baïnh ténh cáön phaíi haìn thãm gåì tàng cæåìng, tuy nhiãn, hiãûu
quaí kinh tãú cuía táöng seî bë giaím.
Tênh hãû säú Reynolds
b 1 C 1t
Re 1 = vaì tyí säú d1/l1 ta coï thãø láúy chênh xaïc âàûc tênh cuía daîy caïnh.
γ
Âãø tênh täúc âäü thæûc cuía doìng C1 phaíi biãút hãû säú täøn tháút nàng læåüng ξC.
Theo caïc thäng säú hçnh hoüc vaì chãú âäü laìm viãûc âaî biãút coï thãø tçm âæåüc ξC qua caïc
âàûc tênh khê âäüng læûc hoüc.
Nhæng trong táöng thæûc, hçnh daûng caïc daîy caïnh vaì caïc âiãöu kiãûn doìng bao
coï khaïc våïi khi tiãún haình nghiãn cæïu ténh vaì xáy dæûng caïc âàûc tênh, cho nãn täøn
tháút nàng læåüng låïn hån chuït êt vaì bàòng :
ξC = (ξC)baíng + (0,01 ÷0,03)
Khi tênh toaïn så bäü táöng tuäúc bin coï thãø duìng giaï trë trung bçnh cuía hãû säú täúc âäü
ϕ = 1 − ζ C ( Hçnh 5-5)
Giai âoaûn tênh toaïn tiãúp theo laì dæûng tam giaïc täúc âäü vaìo, xaïc âënh täúc âäü tæång
âäúi vaìo daîy caïnh âäüng W1 vaì goïc âënh hæåïng cuía noï β1.. Muäún váûy, phaíi tênh täúc
âäü C1 = ϕC1t vaì goïc âënh hæåïng α1 cuía noï (nhæ åí chæång 3) hay laì trong nhiãöu
træåìng håüp cháúp nháûn :
O1
sin α1 ≈ sin α1E =
t1
Âãø tênh daîy caïnh âäüng cáön biãút traûng thaïi håi træåïc noï. Muäún váûy phaíi tênh täøn
tháút nàng læåüng trong daîy äúng phun :
- 113 -
2
C1t
∆hC = ho1ζC = (1 − ϕ2 ) (5-7)
2
Nãúu cho ràòng goïc vaìo daîy caïnh âäüng laì β1 vaì viãút phæång trçnh liãn tuûc cho tiãút
diãûn ra cuía daîy caïnh âäüng, thç coï thãø tçm âæåüc chiãöu cao åí meïp vaìo :
G2 v 1t
I'2 =
µ'1 πd1 eW1 sinβ1
ϕ
0,98
ψ
o
35
0,96
0,94
o
∆β ≤ 90
0,92 o
9
14
0,90
5 o 13 o
0
0,88
b1/l1 b2/l2
0,86
0 1 2 3 4 5 0 1 2 3 4 5
b)
a)
Hçnh. 5.5. Hãû säú täúc âäüϕ (a) vaì ψ (b) duìng cho maûng voìng tuyì thuäüc vaìo
l/b vaì goïc quàût cuía doìng ∆β
θ = d/l -------------------------- θ = 8
Âãø yï ràòng, W1sinβ1 = C1sinα1 cho gáön âuïng µ1' = µ1 ta tháúy ràòng chiãöu cao cuía
daîy caïnh âäüng åí âáöu vaìo vãö lyï thuyãút bàòng chiãöu cao cuía daîy äúng phun l2' = l1
Trong thæûc tãú caïnh âäüng luän coï âäü chåìm so våïi chiãöu cao cuía daîy äúng phun, tæïc
laì l2' > l1
Âäü chåìm trong táöng laì âaûi læåüng ∆lb + ∆lk = l2' = l1 (Hçnh5.1) Âäúi våïi nhæîng táöng
coï daîy caïnh tæång âäúi khäng cao làõm cáön choün âäü chåìm täúi thiãøu åí goïc
∆lk = 1,0 ÷1,5mm vaì åí âènh ∆lb = 1,5 ÷ 2,0mm.
- 114 -
Trong caïc táöng xung læûc coï caïnh ngàõn khäng nãn âãø âäü chåìm låïn vç seî sinh
ra täøn tháút phuû do håi roì qua khe håí, do doìng bë måí räüng vaì taûo thaình vuìng xoaïy
trong raînh. Trong caïc táöng cuäúi cuía tuäúc bin ngæng håi våïi caïnh quaût daìi cho
pheïp âãø âäü chåìm tåïi 20 mm vaì hån næîa.
Khi biãút táút caí caïc thäng säú åí âáöu vaìo daîy caïnh âäüng coï thãø tiãún haình tênh
toaïn vaì læûa choün präfin.
Diãûn têch ra cuía daîy caïnh âäüng âäúi våïi chãú âäü dæåïi tåïi haûn, tæïc laì :
M2t = W2t / a2 < 1 Hay laì : ε2 = p2 / p'1 > ε∗
Trong âoï ;
p'1 - Aïp suáút haîm trong chuyãøn âäüng tæång âäúi coï thãø tçm qua phæång trçnh
liãn tuûc :
G2v2t
F2 = (5-8)
µ2W2t
Täúc âäü W2t :
W2t = 2ρh o + W1
2
Coìn thãø têch riãng v2t xaïc âënh theo âäö thë i-s åí cuäúi quaï trçnh baình træåïng
âàóng enträpi trong daîy caïnh (Hçnh 5.2 ). Hãû säú læu læåüng µ2 = 0,93.
Nãúu laì doìng håi áøm chaíy qua daîy caïnh phaín læûc thç hãû säú læu læåüng seî tàng
vaì coï thãø tçm âæåüc trong (Hçnh 5.4).
Våïi doìng chaíy væåüt ám, tæïc laì våïi M2t > 1 ( hay laì ε2 > ε* ) diãûn têch ra seî
tçm âæåüc qua phæång trçnh :
G2 v 2*
F2 = (5.9)
µ 2 W∗
ÅÍ âáy , v2* vaì W* æïng våïi tyí säú aïp suáút tåïi haûn p2 / p1 ' = ε* hay laì nhiãût
giaïng tåïi haûn h* = W*2/2 , trong âoï :
2k
W* = kp2* v2* = p1' v1'
k +1
Trong pháön låïn caïc táöng vaình kinh tuyãún cuía caïnh âäüng coï daûng âæåìng
viãön ngang ( hçnh truû ) tæïc laì l2 = l'2 . Trong mäüt säú træåìng håüp, âàûc biãût laì trong
daîy táöng cuäúi cuía tuäúc bin l2 > l'2 vaì âæåüc læûa choün theo âiãöu kiãûn âãöu dàûn cuía
pháön chaíy tæìng cuûm táöng. Våïi giaï trë cuía l2 âaî choün xaïc âënh goïc ra hiãûu duûng cho
daîy caïnh âäüng :
F2
sin β2E = (5-10)
πd2el2
- 115 -
Âãø thäúng nháút hoïa caïc caïnh âäüng coï thãø cho træåïc goïc β2E vaì cäng thæïc (5-10)
âæåüc duìng âãø tênh chênh xaïc chiãöu cao l2. Nãúu khäng tçm âæåüc âäü chåìm cho pheïp
thç hoàûc laì thäi viãûc thäúng nháút hoïa, hoàûc laì thiãút kãú laûi táöng bàòng caïch choün âäü
phaín læûc ρ khaïc.
Thæåìng ta cháúp nháûn G2 = G1 = G luïc âoï tæì caïc phæång trçnh liãn tuûc âäúi
våïi daîy caïnh cuía táöng coï thãø coï tyí säú :
W2 sin β 2 l 1 v 2 t ψ / µ 2 sin β 2 / sin β 2E lv
= ≈ 1 2t 5-11)
C 1 sin α 1 l 2 v 1t ϕ / µ 1 sin α 1 / sin α 1E l 2 v 1t
Phán têch biãøu thæïc naìy, ta tháúy ràòng khi v2t / v1t ≈ 1, tæång æïng våïi táöng
xung læûc hay báút cæï táöìng naìo coï täúc âäü beï ( M < 1 ), thaình pháön täúc âäü doüc truûc åí
âáöu ra caïc daîy caïnh tyí lãû nghëch våïi chiãöu cao caïnh quaût vaì W2sinβ2 < C1sinα1
Trong caïc táöng coï täúc âäü phaín læûc låïn, âæåüc thiãút kãú våïi nhiãût giaïng cao, v2t
W2 sin β 2
> 1 (Hçnh 5-6)
/ v1t > 1 vaì
C 1 sin α 1
a)
b)
c)
Hçnh. 5.6. Tam giaïc täúc âäü cho táöng tuäúc bin
a) ρ < 0,1
b) ρ ≈ 0,5 vaì v2t/v1t ρ ≈ 1
c) ρ ≈ 0,5 vaì v2t/v1t ρ ≈ 1,6
Tuyì theo âaûi læåüng β2E, æåïc chæìng bàòng giaï trë cuía goïc vaìo β1 (coï thãø khaïc
våïi β1opt chuït êt) vaì säú M2t, ta choün präfin caïnh âäüng, coìn theo caïc âàûc tênh khê
âäüng cuía daîy caînh âaî choün ta xaïc âënh goïc âàût βy vaì bæåïc t 2 cuía noï.
- 116 -
Kêch thæåïc tuyãût âäúi cuía cung präfin âæåüc læûa choün træåïc hãút tæì âiãöu kiãûn
tin cáûy. Tênh gáön âuïng, ta xem caïnh âäüng nhæ laì dáöm cäng xän, âæåüc gheïp cæïng,
vaì coï thãø tçm âæåüc mämen uäún låïn nháút phaït sinh åí tiãút diãûn gäúc cuía caïnh quaût
(træåìng håüp präfin khäng thay âäøi theo chiãöu cao):
Rl 2
σuäún ≈
2 Z 2 eWmin
Læûc R taïc duûng lãn caïnh quaût tênh theo Ru vaì Ra (Chæång 3) tæïc laì :
R = Ru 2 + Ra 2
Coìn mämen khaïng Wmin láúy theo tiãu chuáøn hoàûc phaíi tênh. Âäúi våïi theïp
khäng ré, loaûi theïp thäng duûng trong chãú taûo caïnh âäüng, thæåìng cháúp nháûn
[ σ uäún ] = 30 ÷ 80 Mpa giaï trë låïn duìng cho táöng phaín læûc.
Nãúu kêch thæåïc choün âæåüc cuía präfin khäng thoía maîn yãu cáöu vãö sæïc bãön
σ uon
b'
=
thç cáön tàng cung präfin theo biãøu thæïc:
[σ uon ]
b
Trong luïc váùn giæî sæû âäöng daûng cuía táút caí kêch thæåïc cuía daîy präfin, thaình
thæí bæåïc tæång âäúi t = t/b cuîng khäng thay âäøi.
Båíi vç luän luän phaíi kiãøm tra caí âäü tin cáûy vãö rung âäüng cuía caïnh quaût,
nãn coï thãø xem gáön âuïng ràòng, táön säú dao âäüng riãng tyí lãû thuáûn våïi cung präfin.
Sau khi choün xong daîy caïnh vaì xaïc âënh moüi kêch thæåïc cuía táöng cáön tênh
âuïng caïc täøn tháút nàng læåüng trong táöng vaì hiãûu suáút tæång âäúi trãn caïnh âäüng ηOL
.
Täøn tháút nàng læåüng trãn daîy caïnh âäüng ∆hL tênh theo cäng thæïc :
⎛ ⎞
W12 W2
∆hL = ⎜ h 02 + ⎟ξ L = 2 t (1 − ψ 2 ) (5-14)
⎜ ⎟
2 2
⎝ ⎠
Coï thãø tçm hãû säú täøn tháút ξL tæì caïc âàûc tênh khê âäüng theo caïc thäng säú hçnh
hoüc vaì chãú âäü laìm viãûc âaî biãút .
Trong thæûc tãú, nháút laì khi coï âäü räúi khaï låïn cuía doìng åí âáöu vaìo daîy caïnh
âäüng vaì aính hæåíng cuía daîy caïnh täøn tháút nàng læåüng seî låïn hån, cho nãn thæûc tãú:
ξL = (ξL)atlat + 0,03 ÷ 0,05 (5-15)
Âäúi våïi táöng xung læûc, âäúi våïi táöng phaín læûc, säú hiãûu chènh áúy seî beï hån vaì
≈ 0,02.
Khi tênh toaïn så bäü coï thãø duìng giaï trë trung bçnh cuía hãû säú täúc âäü
ψ = 1 − ζ L ( Hçnh 5-5). Trãn Hçnh 5-7 cuîng trçnh baìy giaï trë cuía hãû säú täúc âäü ϕ
- 117 -
âäúi våïi daîy äúng phun tuìy thuäüc vaìo chiãöu cao l1, vaì trãn hçnh 5-8 hãû säú täúc âäü Ψ
âäúi våïi daîy caïnh âäüng tuìy thuäüc vaìo chiãöu cao l2 vaì caïc goïc β1 vaì β2.
0,98
ϕ
0,96
0,95
0,95
0,94
l1(mm)
0,93
0 50 100 150 200 250
Hçnh. 5.7. Hãû säú täúc âäü ϕ âäúi våïi daîy äúng phun nhoí dáön tuyì thuäüc vaìo
Chiãöu cao l1
Nhæîng âäö thë naìy coï giaï trë ϕ vaì Ψ beï hån giaï trë nháûn âæåüc qua kãút quaí thê
nghiãûm ténh caïc daîy caïnh. Nhæng coï thãø duìng âãø âaïnh giaï så bäü hiãûu suáút cuía
táöng, nåi coï nhæîng täøn tháút phuû ( do doìng khäng äøn âënh theo chu kyì, coï roì ré håi,
aính hæåíng cuía âäü chåìm, v .v ...) maì thæåìng chæa âæåüc kãú âãún khi tênh hiãûu suáút
cuía táöng.
Âãø tênh hiãûu suáút vaì cäng suáút cuía táöng cáön xáy dæûng tam giaïc täúc âäü ra
(Hçnh 3-27). Muäún váûy, ta tênh täúc âäü W2 = Ψ W2t vaì xaïc âënh goúc hæåïng cuía noï
theo cäng thæïc (3-57) hay laì trong nhiãöu træåìng håüp coï thãø cháúp nháûn β2 ≈ β2E vaì:
O2
sin β2 ≈ sin β2E =
t2
Tuy nhiãn nãúu coï täúc âäü væåüt ám M2t > 1 , cuîng nhæ trong doìng chaíy cuía
håi áøm thç phaíi tênh âãún sæû chãnh lãûch giæîa β2 = β2E
Sau khi tênh täøn tháút båíi täúc âäü ra :
C2
∆hC = 2
2
2
- 118 -
0,98
ϕ
0,96
0,95
o o
40 33
β1 β1
= =
β2 β2
o o
36 28
0,95 o o
36 27
β1 β1
= =
β2 β2
o o
30 24
0,94
l1(mm)
0,93
0 12 50 100 150 200 250
Hçnh. 5.8. Hãû säú täúc âäü ϕ âäúi våïi daîy äúng phun nhoí dáön tuyì thuäüc vaìo
Chiãöu cao l2 vaì β1 , β2
Chuï yï âãún mæïc sæí duûng noï vaìo táöng tiãúp theo χ C ta xaïc âënh hiãûu suáút :
2
∆h C 2
∆h ∆h
ηOL = 1 - ξo - ξL - ξC2 ( 1- χ C 2 ) = 1 − C − L − (1 − χ C 2 )
Eo Eo Eo
Hay laì :
u ( W1 cos β 1 + W2 cos β 2 )
ηOL = (5-17)
Eo
Vaì dæûng quaï trçnh daîn nåî cuía håi trãn âäö thë i-s ( Hçnh 5-2).
Muäún tênh hiãûu suáút trong tæång âäúi cuía táöng ηOL , cäng suáút trong P1 vaì
caïc thäng säú håi åí âáöu vaìo cuía táöng tiãúp theo cáön tênh âãún täøn tháút phuû trong táöng
áúy
Baìi toaïn vãö thiãút kãú táöng nhæ âaî trçnh baìy trãn âáy laì baìi toaïn ngæåüc. Baìi
toaïn thuáûn laì baìi toaïn âoìi hoíi phaíi xaïc âënh caïc thäng säú cuía doìng, kãø caí caïc tiãút
diãûn bãn ngoaìi daîy caïnh, våïi caïc âiãöu kiãûn âaî cho vaì biãút træåïc kêch thæåïc cuía daîy
caïnh, trong âoï coï caí präfin.
5.2- Tênh toaïn táöng täúc âäü
Nhiãût giaïng ho trong táöng tuäúc bin do täúc âäü voìng u vaì tyí säú täúc âäü u/ca
xaïc âënh. Roî raìng laì u/ca caìng beï, våïi giaï trë u âaî cho, nhiãût giaïng lyï thuyãút ho
- 119 -
caìng låïn. Âäöng thåìi âãø âaût âæåüc hiãûu suáút cao ηOL cáön thiãút kãú táöng våïi tyí säú täúc
âäü täúi æu (u/ca) opt , maì noï laûi phuû thuäüc vaìo âäü phaín læûc ρ vaì âäúi våïi táöng doüc truûc
seî laì beï nháút khi âäü phaín læûc laì beï nháút ρmin . Theo cäng thæïc (3- 90) ta viãút cäng
thæïc cho (u/ca) opt khi ρ = 0 :
⎛u ⎞ 1
⎜ ⎟ = ϕ cos α 1 ≈ 0,47
⎜c ⎟
⎠ opt 2
⎝a
Nhæ váûy laì, nhiãût giaïng låïn nháút, æïng våïi hiãûu suáút tæång âäúi trãn caïnh quaût
2
(h ) 1⎛ u ⎞
cao nháút ηOlmax , bàòng: ≈ ⎜ ⎟
max
o opt
2 ⎝ 0,47 ⎠
( Âäúi våïi táöng täúc âäü âæåüc xeït trong muûc naìy ta seî giaí thiãút ràòng co2/2 ≈ 0
vaì ho = ho ).
Âäúi våïi táöng xung læûc, boí qua co2/2 våïi n = 3000 v/f,
2
(h ) 1 ⎛ πdn ⎞ 1 π2n2
≈⎜ ⎟≈ d 2 = 55,8d 2 kJ / kg
max
(5-18)
o opt
2 60 2.0,47 2
2 ⎝ 60.0,47 ⎠
ÅÍ âáy, d laì âæåìng kênh cuía táöng.
Täúc âäü voìng bë giåïi haûn båíi âiãöu kiãûn sæïc bãön cuía âéa vaì tang träúng, tæïc laì
âæåìng kênh cuía táöng cuîng bë haûn chãú. Vê duû, âäúi våïi räto âuïc mäüt khäúi nãúu tàng
âæåìng kênh cuía táöng laì khäng coï låüi vãö kãút cáúu vaì khoï khàn vãö cäng nghãû gia
cäng. Ngoaìi ra khi tàng âæåìng kênh âäúi våïi daîy caïnh coï diãûn têch ra F khäng låïn
coï nghéa laì giaím båït chiãöu cao (khäng coï låüi vãö hiãûu quaí kinh tãú).
Chuï yï ràòng, âæåìng kênh cuía táöng d thæåìng nàòm trong giåïi haûn tæì 1,0 ÷2,0
m, æïng våïi nhiãût giaïng cuía táöng âån tæì ~ 55 âãún ~ 220 kJ/kg (13 ÷ 52 Kcal /kg),
tæïc laì pháön nhiãût giaïng lyï thuyãút áúy khäng låïn so våïi nhiãût giaïng chung cuía toaìn
tuäúc bin (1250 ÷ 1700 kJ/kg. Trong mäüt säú træåìng håüp trong táöng phaíi laìm viãûc
våïi nhiãût giaïng khaï låïn våïi täúc âäü voìng quay væìa phaíi vaì coï hiãûu suáút cao.
Khi ra khoíi daîy caïnh hæåïng doìng håi seî laûi âi vaìo daîy caïnh âäüng thæï hai,
trong âoï âäüng nàng cuía doìng håi âæåüc biãún thaình cäng trãn vaình âéa. Nãúu sau daîy
caïnh âäüng thæï hai doìng håi coìn coï âäüng nàng låïn thç coï thãø âàût daîy caïnh hæåïng
thæï hai vaìo daîy caïnh âäüng thæï ba.
Loaûi táöng maì trong âoï våïi mäüt daîy äúng phun sæû biãún âäøi nàng læåüng diãùn
ra trong mäüt säú daîy caïnh âäüng âæåüc goüi laì táöng täúc âäü. Loaûi naìy kyî sæ ngæåìi
Curtis âãö xuáút nãn goüi laì táöng Curtis.
Våïi täúc âäü voìng væìa phaíi, nhiãût giaïng cäng suáút låïn thç säú vaình, tæïc laì säú
daîy caïnh âäüng trong táöng täúc âäü, caìng nhiãöu.
- 120 -
Nhæng, hiãûu suáút cæûc âaûi cuía táöng seî giaím khi tàng säú daîy caïnh âäüng trong
táöng. Cho nãn trong tuäúc bin hiãûn âaûi thæûc tãú chè gàûp loaûi táöng täúc âäü coï hai daîy
caïnh âäüng maì thäi - (táöng täúc âäü keïp).
Æu âiãøm cuía táöng täúc âäü laì:
våïi täúc âäü voìng væìa phaíi, våïi hiãûu
suáút tæång âäúi cao, táöng coï thãø laìm
viãûc våïi nhiãût giaïng khaï låïn, båíi vç
tyí säú täúi æu (u/ca)opt åí âáy beï hån
so våïi táöng âån.
Trãn ( Hçnh 5-9) biãøu thë
pháön chaíy vaì caïc präfin caïnh
hæåïng vaì caïnh âäüng cuía caïnh
âäüng tuäúc bin våïi ba cáúp täúc âäü,
âäöng thåìi cuîng veî caïc tam giaïc täúc
âäü åí âáöu vaìo vaì âáöu ra cuía daîy
caïnh âäüng tuäúc bin.
Nhæîng kyï hiãûu vãö täúc âäü vaì
caïc goïc giæîa caïc vec tå täúc âäü vaì
täúc âäü voìng cuía vaình caïnh âäüng
thæï nháút váùn giæî nguyãn nhæ âäúi
våïi táöng âån. Goïc vaìo cuía doìng
håi åí haìng hæåïng caïnh thæï nháút
gáön bàòng goïc α2 , hæåïng cuía täúc
âäü tuyãût âäúi cuaí doìng håi khi råìi
khoíi vaình thæï nháút cuía daîy caïnh
âäüng. Âäúi våïi cáúp täúc âäü thæï hai
bao gäöm vaình thæï nháút cuía daîy
caïnh hæåïng vaì vaình thæï hai cuía
daîy caïnh âäüng, täúc âäü vaì goïc cuía
veïc tå täúc âäü cuîng âæåüc kyï hiãûu
nhæ cáúp täúc âäü thæï nháút nhæng
thãm dáúu pháøy (C'1, W'1, W'2, C'2,
α'1, v.v.. )
Cäng do mäüt kg håi sinh ra
Hçnh. 5.9. Pháön chaíy vaì präfin cuía daîy äúng
khi âi qua âéa coï nhiãöu cáúp täúc âäü
phun vaì caïnh âäüng våïi âéa coï 3 cáúp täúc âäü
- 121 -
bàòng täøng caïc cäng trãn daîy caïnh âäüng cuía vaình thæï nháút, thæï hai vaì thæï ba.
Cäng cuía 1 kg håi trãn daîy caïnh âäüng cuía vaình thæï nháút bàòng :
L1 = u (C1cos α1 + C2cos α2)
Cäng trãn vaình thæï hai bàòng:
L'1 = u (C'1 cos α’1 + C'2cos α’2)
Cäng trãn vaình thæï ba bàòng:
L"1 = u (C"1 cos α"1 + C"2cos α"2)
Nhæ váûy laì, cäng trãn caïnh âäüng cuía toaìn âéa Curtis bàòng :
∑ L1 = u [(C1 cos α1 + C2 cos α 2 ) + (C'1 cos α'1 + C'2 cos α' 2 )
+ (C''1 cos α''1 + C''2 cos α'' 2 )] (5-19)
Hay laì :
∑ L1 = u [(W1 cos β1 + W2 cos β 2 ) + (W'1 cos β'1 + W'2 cos β' 2 )
+ (W''1 cos β''1 + W''2 cos β'' 2 )] (5-20)
Roî raìng laì, nãúu tuäúc bin coï säú cáúp täúc nhiãöu hån thç cäng seî âæåüc cäüng tiãúp
cho toaìn táöng.
Tam giaïc täúc âäü âäúi våïi âéa coï nhiãöu cáúp täúc âäü thæåìng âæåüc veî tæì mäüt
âiãøm cæûc ( Hçnh 5-10).
c2sin α2
c1sin α1 α"
2
β"
β" 2
1
α'2 β'2
α"
1
β'1
α1 β1 α'1 α2 β2
c"
2
w'2
w"
c" " u 2
c'1 1
c'2 u
w1
c1 c2 u
w'1 u
w''1cosβ''+ w''2cosβ''
u w2
w1 1
u 2
w'1cosβ'1+ w'2cosβ'2
w1cosβ1 + w2cosβ2
Hçnh. 5.10. Tam giaïc täúc âäü cuía âéa coï ba cáúp täúc âäü
- 122 -
Hiãûu suáút tæång âäúi trãn caïnh quaût tuäúc bin coï táöng täúc âäü bàòng :
ΣL 1
ηOL = (5-21)
Eo
Trong âoï : Eo - nàng læåüng lyï thuyãút
Màût khaïc, cäng do håi sinh ra trãn caïc daîy caïnh âäüng coï thãø tênh theo phæång
trçnh cán bàòng nàng læåüng. Cäng trãn caïnh quaût bàòng nàng læåüng lyï thuyãút cuía 1
kg håi træì âi caïc täøn tháút phaït sinh trong caïc pháön tæí cuía pháön chuyãön håi cuía tuäúc
bin.
Caïc täøn tháút áúy laì :
- Täøn tháút trong daîy äúng phun :
⎛1 ⎞
C12t C12t C2
⎜ 2 − 1⎟
∆ hc = ζ c (1 − ϕ 2 ) = 1
= ⎜ϕ ⎟
⎝ ⎠
2 2 2
- Täøn tháút trong daîy caïnh âäüng vaì vaình thæï nháút :
⎛1 ⎞
2
W2 W2
W2 t
⎜ 2 − 1⎟
∆h L = ζ L = 2 t (1 − ψ 2 ) = 2 ⎜ψ ⎟
2 2 2 ⎝ ⎠
- Täøn tháút trong daîy caïnh hæåïng thæï nháút :
C'2 ⎛ 1 ⎞
2 2
C'1t C'1t
(1 − ψ' H ) = 1 ⎜ − 1⎟
∆h'H = ζ'H =
2
2 ⎜ ψ'H ⎟
2
2 2 ⎝ ⎠
- Täøn tháút trong daîy caïnh âäüng cuía vaình thæï hai :
⎛1 ⎞
W'2 t W'2 t W'2
⎜ 2 − 1⎟
∆h'L = ζ'L = (1 − ψ' ) =
2
2 2 2
⎜ ψ' ⎟
2 2 2 ⎝ ⎠
- Täøn tháút trong daîy caïnh hæåïng thæï hai :
⎛1 ⎞
2
C" 2 C" 2
C" 1 t ⎜ − 1⎟
∆h' 'H = ζ" H = 1t (1 − ψ" 2 ) = t
⎜ ψ' ' ⎟
H 2
2 2 2 ⎝H ⎠
- Täøn tháút trong caïc daîy caïnh âäüng vaình thæï ba :
⎛1 ⎞
W" 2 t W" 2 t C" 2 t ⎜ − 1⎟
∆h' ' L = ζ" L = (1 − ψ" ) =
2
2 2 2
⎜ ψ' ' 2 ⎟
2 2 2
⎝ ⎠
- Täøn tháút båíi täúc âäü ra :
C" 2
∆h C 2 = 2
2
ÅÍ âáy, ζ - Täøn tháút riãng reí trong pháön chaíy cuía tuäúc bin bàòng mäüt pháön
nàng læåüng nhiãût lyï thuyãút cuía daîy caïnh tæång æïng (táút caí caïc täøn tháút ∆h âaî nãu
trãn âãöu tênh bàòng J).
- 123 -
Båíi vç doìng bao daîy caïnh hæåïng âäöng daûng. Cho nãn trong tênh toaïn coï thãø
cháúp nháûn ψH = ψ
Cäng cuía håi trãn caïnh bàòng :
L1 = Eo - ∆hc - ∆hL - ∆h'H - ∆h'L - ∆h''H - ∆h''L - ∆hc2
Chia biãøu thæïc vãö cäng cho nàng læåüng lyï thuyãút ta tçm âæåüc hiãûu suáút trãn
caïnh quaût (khäng tênh âãún khaí nàng sæí duûng täúc âäü ra khoíi táöng vaìo táöng tiãúp
theo) :
ηOL = 1 - ξc - ξL - ξ'H - ξ'L - ξ"H - ξ"L - ξc2
Trong âoï :
∆h c ∆h L ∆h' H
ξc = ; ξL = ; ξ 'H = ; v.v..
Eo Eo Eo
Trãn hçnh 5-11 âaî xáy dæûng âäö thë thay âäøi caïc täøn tháút riãng reí vaì hiãûu
suáút trãn caïnh quaût tuìy thuäüc vaìo x1 âäúi våïi táöng âån xung læûc vaì âéa coï hai vaì ba
cáúp täúc âäü.
Trong caí ba træåìng håüp âãöu giaí thiãút ràòng táöng laì xung læûc thuáön tuïy, tæïc laì
âäü phaín læûc ρ = 0 .
Täøn tháút ξc trong daîy caïnh äúng phun khi coï âäü phaín læûc khäng âäøi vaì
ϕ=const khäng phuû thuäüc vaìo x1 vaì âæåüc giæî khäng âäøi âäúi våïi táöng âån cuîng nhæ
âäúi våïi táöng täúc âäü. Cuîng coï thãø cháúp nháûn ràòng, täøn tháút ξL trong daîy caïnh âäüng
cuía caïc vaình thæï nháút thay âäøi tuìy thuäüc vaìo x1 theo âënh luáût chung cho báút kyì
kiãøu táöng âang nghiãn cæïu. Täøn tháút naìy tàng khi giaím x1 chuí yãúu laì do tàng täúc
âäü tæång âäúi W2t = W1. Váûy laì, caïc täøn tháút ξc vaì ξL , âæåüc baío toaìn duy trç chung
cho táöng âån cuîng nhæ cho âéa coï cáúp täúc âäü (Hçnh 4-11).
Trong táöng âån vuìng âæåüc giåïi haûn båíi caïc âæåìng aa' vaì bb' biãøu thë täøn
tháút ξc2 båíi täúc âäü ra cuía doìng håi. Nhæ âaî læu yï trãn kia, täøn tháút naìy seî laì beï nháút
khi x1 = 0,4 ÷0,5. Khi giaím x1, ξc2 seî tàng nhanh, laìm cho hiãûu suáút giaím âäüt ngäüt.
Nãúu aïp duûng cáúp täúc âäü thæï hai thç coï thãø biãún mäüt pháön täøn tháút ξc2 thaình cäng coï
êch, nghéa laì laìm tàng hiãûu suáút åí vuìng x1 beï.
Täøn tháút trong daîy caïnh hæåïng thæï nháút vaì trong daîy caïnh âäüng cuía vaình
thæï hai thay âäøi theo âënh luáût chung âäúi våïi tuäúc bin coï táöng keïp cuîng nhæ tuäúc
bin coï ba cáúp täúc âäü. Vuìng âæåüc giåïi haûn båíi caïc âæåìng cc’, vaì dd' biãøu thë vuìng
täøn tháút båíi täúc âäü ra ξc2 âäúi våïi táöng keïp, vaì vuìng nàòm giæîa âæåìng dd' vaì bb' - laì
pháön thu âæåüc vãö hiãûu suáút cuía táöng keïp so våïi hiãûu suáút cuía táöng âån.
- 124 -
1,0
ηοL ξc I
ho/ho1
0,9 9
a' 8
0,8
ξL b'
ηIοL
ξc2
c'
0,7 7
d'
0,6 6
ηIIL
ξ'H ο
a
ηοL
III
ξ'L
0,5 5
ξ"
H
Âéa keïp Âéa âån
0,4 4
ξ"L
ξ'c2
0,3 3
I
d ho/ho1
c
0,2 2
Âéa våïi ba
cáúp täúc âäü
0,1 1
b x1= u/c1
0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5
Hçnh. 5.11. Âäö thë hiãûu suáút trãn caïnh quaût vaì caïc täøn tháút cuía tuäúc bin coï
táöng täúc âäü tuyì thuäüc vaìo x1
Tæì âäö thë tháúy roî ràòng, hiãûu suáút cæûc âaûi trãn caïnh quaût cuía âéa coï vaình keïp
xung læûc seî âaût âæåüc åí giaï trë x1 = 0,2 ÷0,3 vaì chuí yãúu cuîng do âënh luáût thay âäøi
täøn tháút båíi täúc âäü ra ξ'c2 xaïc âënh.
Täøn tháút båíi täúc âäü ra haîy coìn låïn åí trong âéa coï vaình keïp våïi x2 < 0,16 coï
thãø âem sæí duûng bàòng caïch duìng cáúp täúc âäü thæï ba. Âäö thë täøn tháút vaì hiãûu suáút
cuía táöng täúc âäü áúy cuîng âæåüc biãøu thë trãn Hçnh 5-11, trong vuìng thay âäøi x1 tæì 0
âãún 0,18. Pháön âæåüc veî hiãûu suáút khi aïp duûng cáúp täúc âäü thæï ba khäng låïn làõm.
Cæûc âaûi cuía hiãûu suáút táöng täúc âäü ba cáúp seî âaût âæåüc khi x2 = 0,12÷0,18, nhæng giaï
- 125 -
trë tuyãût âäúi cuía hiãûu suáút âéa ba vaình våïi x1 = 0,17 trong vê duû naìy tháúp hån nhiãöu
so våïi hiãûu suáút cæûc âaûi cuía táöng täúc âäü hai cáúp. Pháön thu âæåüc tæång âäúi vãö hiãûu
suáút do æïng duûng ba cáúp täúc âäü seî âæåüc åí giaï trë x1 beï vaì x1 = 0,08 ÷0,16.
Trãn cå såí âäö thë (Hçnh 5-11) coï thãø ghi nhåï ràòng, viãûc æïng duûng táöng täúc
âäü seî laìm tàng hiãûu suáút cuía tuäúc bin chè våïi giaï trë x1 tháúp. Giaï trë tuyãût âäúi cuía
hiãûu suáút cæûc âaûi giaím khi tàng cáúp täúc âäü, cho nãn chè æïng duûng táöng täúc âäü khi
trong mäüt táöng phaíi laìm viãûc våïi nhiãût giaïng khaï låïn.
β'1
α'1=α2 β'2=β'1 α2
β1
α1 β2=β1
α'2
c1 c2 w2=w1
c'1= c2 w'1 c'2 w'2=w'1
w1
u u u u u u
u
c1cosα1 = 4u
a)
α1
u u u u u u u u u u
u
c1cosα1 = 6u
b)
Hçnh. 5.12. Nhæîng tam giaïc täúc âäü âæåüc lyï tæåíng hoaï cuía caïc táöng täúc âäü
a) Táöng keïp b) Táöng täúc âäü ba cáúp
Nãúu cho ràòng khi thay âäøi x1, trong moüi phæång aïn trãn ( Hçnh 5-11), täúc
âäü voìng âæåüc giæî khäng âäøi, tæïc laì x1 thay âäøi laì do thay âäøi täúc âäü tuyãût âäúi C1
vaì liãn quan tåïi noï laì nhiãût giaïng lyï thuyãút, thç coï thãø veî âæåìng cong nhiãût giaïng
lyï thuyãút åí trong táöng âån hay laì táöng täúc âäü våïi täúc âäü voìng u khäng âäøi. Nhiãût
giaïng trong táöng keïp væåüt gáúp 4-5 láön nhiãût giaïng trong táöng âån. Trong âéa ba
cáúp täúc âäü nhiãût giaïng coï thãø låïn gáúp 9-11 láön so våïi nhiãût giaïng cuía táöng âån.
